Załącznik P do umowy - c.d. - Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w

WOJEWÓDZKI SZPITAL SZPECJALISTYCZNY W LEGNICY
PROCES
PIELĘGNOWANIA
W PIGUŁCE
PORADNIK DLA PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
ZATRUDNIONYCH W WOJEWÓDZKIM SZPITALU
SPECJALISTYCZNYM W LEGNICY
AUTOR
Przewodniczący Komisji
Ds. wdrażania dokumentacji
Procesu Pielęgnowania
Mgr Krystyna Przybyła
AKCEPTACJA
Naczelna Pielęgniarka
Mgr Beata Łabowicz
Legnica 2009
PROCES PIELĘGNOWANIA.
Koncepcja procesu pielęgnowania zrodziła się na gruncie amerykańskim
w połowie lat sześćdziesiątych XX wieku. W kręgach polskich pielęgniarek od
początku lat 80 XX wieku mówi się i pisze o tym procesie. Od lat stanowi on
przedmiot nauczania w szkołach pielęgniarskich i doskonalenia realizowanego
na różnych poziomach.
Proces pielęgnowania jest propozycją takiej opieki, która wykorzystuje
świadome rozpoznanie stanu biologicznego, psychicznego i społecznego
podmiotu opieki (pacjent, rodzina, inna niż rodzina grupa społeczna), a także
podejmowanie celowych i świadomych działań, mających przyczyniać się do
utrzymania lub zmiany dotychczasowego stanu oraz ocenianie uzyskanych
wyników.
Opieka oparta na założeniach procesu pielęgnowania jest działalnością
złożoną, bowiem obiektem jej troski jest cała osoba, a także rodzina, środowisko
nauczania, pracy czy jego wypoczynek.
W procesie pielęgnowania, czyli nowocześnie rozumianym i praktykowanym
pielęgnowaniu, pielęgniarka nie jest jedyna osobą, która (powinna) świadczyć
opiekę na rzecz podmiotu opieki. Rodzina, osoby bliskie oraz sam pacjent
racjonalnie wspierani przez pielęgniarkę, włączają się w sprawowanie opieki.
Pielęgniarka pomaga im w tym, przekazując niezbędną wiedzę i wyposażając w
potrzebne umiejętności. Świadomy, planowy udział pacjenta, rodziny i innych
profesjonalistów w realizacji procesu pielęgnowania wzbogaca pielęgnowanie,
głównie przez ukazywanie nowych możliwości.
Pielęgniarka występuje w procesie pielęgnowania jako osoba niezależna od
innych członków zespołu terapeutycznego w sprawach związanych
z pielęgnowaniem.
Cechy procesu pielęgnowania :
• Wieloetapowość – proces pielęgnowania składa się z kilku, kolejno
następujących po sobie etapów;
• Ciągłość i dynamika – cykl czterech etapów może być powtarzany
wielokrotnie, liczba powtórzeń zależy od zmian w stanie podmiotu opieki
oraz skuteczności podejmowanych działań opiekuńczych;
• Logiczność i następstwo czasowe – uzasadnione, konsekwentne
przechodzenie od fazy do fazy; przestrzeganie zasady logiczności
i następstwa czasowego jest ważne, ponieważ wyklucza, a przynajmniej
minimalizuje możliwość wystąpienia chaosu w pielęgnowaniu;
Etapy procesu pielęgnowania:
I. Rozpoznanie stanu podmiotu opieki – dokonuje się w oparciu o
zgromadzone informacji, pochodzące z różnych źródeł (obserwacja,
wywiad, pomiar, analiza dokumentów), a następnie formułuje diagnozę
pielęgniarską (rozpoznanie pielęgniarskie);
II. Planowanie pielęgnowania – na tym etapie ustalamy jaka opieka będzie
świadczona pacjentowi (i/lub rodzinie), oraz kto?, co? i jak? wykona
zaplanowane czynności;
III.Realizowanie planu pielęgnowania – na tym etapie wprowadza się do
praktyki to co zostało zaplanowane i odzwierciedlone w planie
pielęgnowania;
IV.Ocenianie wyników pielęgnowania – ocena formułowana w IV etapie
stanowi wynik porównania stanu rozpoznanego w etapie I, z uzyskanym
po podjęciu celowych i planowych działań;
Zasady dokumentowania w procesie pielęgnowania.
Jednym z podstawowych obowiązków pielęgniarki, wynikających z założeń
procesu pielęgnowania, jest dokumentowanie istotnych dla pielęgnowania
zgromadzonych danych, obrazujących stan biopsychospołeczny, rozpoznanie
pielęgniarskie, plan opieki, wyniki oceny. Na podstawie dokonanych zapisów
pielęgniarka uzyskuje wyraźny obraz tego, co i dlaczego w zakresie opieki, w
odniesieniu do pacjenta już było zrobione, aktualnie jest czynione, czy też
będzie zrobione w niezbyt odległej przyszłości.
W skład dokumentacji związanej z procesem pielęgnowania wchodzą:
• Arkusz do nanoszenia danych o podmiocie opieki – jest to przewodnik,
wzór, przy użyciu, którego pielęgniarka gromadzi niezbędne dane i
odnotowuje;
• Arkusz do nanoszenia planu opieki pielęgniarskiej- może funkcjonować
jako samodzielny dokument, jednak ściśle łączy się z arkuszem do
gromadzenia danych. Wszystko to co zostało rozpoznane ( diagnoza
pielęgniarska) znajduje odzwierciedlenie w tym arkuszu.
Wartość dokumentowania w procesie pielęgnowania.
Świadczenie opieki pielęgniarskiej wówczas, kiedy dokładnie wiadomo, co, jak,
w jakim celu, a także przez kogo ma być wykonane, staje się zdaniem łatwym
oraz przynosi korzyści.
Pacjent:
• ma podstawy, aby własne pielęgnowanie postrzegać jako działania
usystematyzowane , uporządkowane, postępujące mimo zmieniających się
na dyżurach pielęgniarek ;
• odnajduje w nim odbicie tego, co przekazał pielęgniarkom, a co
zadecydowało o „dopasowaniu” opieki do jego indywidualnych oczekiwań i
możliwości;
Pielęgniarka :
• może postępować zgodnie z przyjętą linią opieki;
• skupić się na zadaniach do wykonania
• widzieć postęp w dążeniu do celu opieki
• zweryfikować wcześniej przyjęte ustalenia;
Dokumentacja procesu pielęgnowania gwarantuje bezpieczeństwo, ciągłość i
jakość opieki. Stanowi podstawowy instrument codziennej pracy pielęgniarek.
Przyjęta w zakładzie opieki zdrowotnej dokumentacja procesu
pielęgnowania pozwala na:
• zapewnienie indywidualnej i ciągłej opieki pielęgniarskiej oraz jej
zapisywanie w profesjonalny sposób, co ma szczególne znaczenie przy
zespołowej i zmianowej organizacji pracy pielęgniarek i położnych;
• systematyczne gromadzenie danych o pacjencie i analizowanie ich w celu
wyłonienia tego, co dla samego pacjenta jest najważniejsze ze względów
pielęgnacyjnych z uwagi na jego stan;
• ustalenie planu opieki, pozwalającego skutecznie rozwiązywać rozpoznane
problemy, z uwzględnieniem stanu pacjenta i lokalnych możliwości
(wyposażenie oddziału, organizacja pracy itp.);
• realizowanie planu opieki w sposób ciągły, zgodny z wcześniejszymi
ustaleniami, modyfikowanie planu zgodnie ze zmieniającym się stanem
pacjenta, zaplanowanymi badaniami czy zaleceniami lekarskimi;
• bieżące ocenianie podjętych działań pielęgnacyjnych z możliwością ich
weryfikowania oraz wyciągania wniosków na przyszłość;
• zagwarantowanie kontynuacji opieki pielęgniarskiej realizowanej w szpitalu
przez pielęgniarki środowiskowe, jak i opieki nieprofesjonalnej realizowanej
przez rodzinę lub pacjenta;
Wprowadzenie dokumentacji w praktyce pielęgniarskiej zobowiązuje wszystkie
pielęgniarki zatrudnione w oddziałach szpitalnych do ścisłego dokumentowania
wszystkich danych o pacjencie, planowanych i realizowanych działań oraz
oceny realizowanego procesu pielęgnowania.
Bibliografia:
1. Górajek- Jóźwik J.: -Proces pielęgnowania (materiały dla nauczycieli) W-wa 1993
2. Zahradniczek K.:- Pielęgniarstwo PZWL W-wa 2004
3. Sztembis B.: -Przewodnik do prowadzenia dokumentacji pielęgniarskiej w oddziałach
szpitalnych – Chełm 1996
4. Ciechaniewicz W.:- Pielęgniarstwo ćwiczenia –PZWL W-wa 2001
Opracowała mgr K. Przybyła