Częœć 1
Transkrypt
Częœć 1
LOGISTYKA wykład Krystian P. KONKOL Geneza logistyki 9Nauki wojskowe – 1830 r. 9 Gospodarka cywilna - 1955 USA – „Note on the formulation of theory of logistics” 9Europa – 1970 9Polska – 1990 Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 2 Definicja logistyki aspekt integracyjno - systemowy Logistyka, to zintegrowany system planowania, zarządzania, sterowania przepływem dóbr materialnych oraz sprzężonych z nimi przepływami informacyjnymi i kapitałowymi w celu optymalnego tworzenia, transformacji i dystrybucji dóbr materialnych, według wymagań klienta Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 3 Ewolucja otoczenia 9Globalizacja gospodarki i konkurencji 9 Wykładniczy rozwój: informacji technologii Wiedzy 9Zmienność rynku ewolucja potrzeb zmiana przepisów, gustów Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 4 Konsekwencje zmian otoczenia 9 Globalizacja gospodarki umiędzynarodowienie firm podwykonastwo (80 – 90 %) praca jest tańsza w krajach mniej rozwiniętych produkt jest „międzynarodowy” 9 Globalizacja konkurencji przejście władzy od producenta do klienta zmiana reguł gry i władzy w przedsiębiorstwie satysfakcja klienta, to nie tylko produkt, ale jego dostępność, usługa mu towarzysząca usługa ma taką samą wartość jak produkt transport dóbr, usług i ludzi łatwiejszy i tańszy Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 5 Konsekwencje zmian otoczenia 9 Wykładniczy rozwój technologii, info i wiedzy podaż znacznie wyprzedza popyt krótszy cykl życia produktu konieczność kształtowania potrzeb wzrost złożoności i kompleksowości produktów • złożoność technologiczna – liczba technologii • kompleksowość strukturalna – liczba komponentów i opcji • złożoność użytkowa – dywersyfikacja i przeciwstawność funkcji niepewność, podwyższone ryzyko działania innowacja stała się koniecznością Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 6 Konsekwencje zmian otoczenia 9 Zmiany rynkowe – ewolucja potrzeb zanik klienta masowego • • • • • maleje wielkość zamówień zwiększa się intensywność dostaw „personifikacja” produktów dostawa 24 godzinna staje się standardem rośnie zakres obsługi po sprzedaży coraz rzadziej oddziela się produkt od usługi • dzięki usłudze sprzedaje się produkt • dzięki produktowi sprzedaje się usługę Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 7 Konsekwencje zmian otoczenia 9Zmiany rynkowe, zmiana przepisów zmiany regulaminowe • dyrektywy europejskie i krajowe dotyczące ochrony środowiska • przepływy zwrotne: recykling, odzysk zużytych części, naprawa, renowacja Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 8 Nowe wyzwania dla przedsiębiorstw 9 Umieścić na rynku produkt konkurencyjny (funkcje, koncepcja, jakość, cena) przed konkurencją (czas) rentowny dla przedsiębiorstwa (koszt) 9 Bezpośrednie działanie efektywne wykorzystanie istniejących zdolności nabycie nowych zdolności 9 Innowacyjność w zakresie rozpoznawania potrzeb klienta zaspokojenia tych potrzeb stosowanych metod i organizacji pracy Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 9 Tradycyjne funkcje logistyki 9 Działalność operacyjna w zakresie: produkcji transportu wewnętrznego i zewnętrznego magazynowania 9 Zwiększanie wydajności produkcyjnej filozofia strumienia ciągnionego rozwój środków technologicznych i informacyjnych rozwój i zastosowanie metod: MRP, KANBAN, FMEA (AMDEC), POKA-YOKE, SMED, AW Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 10 Nowe wyzwania dla logistyki Uzyskanie przewagi konkurencyjnej 9 Rozwiniecie nowych strategii: ECR, CMR 9 Wyjście poza obszar produkcji włączenie do procesu produkcyjnego dostawców, podwykonawców, dystrybutorów, klientów zajęcie się koncepcją produktów i systemów logistycznych wprowadzenie metod zarządzania projektami reengineering procesów Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 11 Nowe wyzwania dla logistyki 9 Zwiększenie dostępności produktów nowe struktury zaopatrzeniowe i dystrybucyjne w przedsiębiorstwie i poza nim Przykłady rozwiązań: • Firma LEXMARK – eliminacja magazynów krajowych, dostawy z magazynu europejskiego • BIOMERIEUX – europejski magazyn dystrybucyjny • MICHELIN – 20 ogólnych magazynów w Europie • APS (Advanced Planning System) - Globalny system sterowania przepływami Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 12 Nowe wyzwania dla logistyki 9 Nowe sposoby organizacji produkcji w przedsiębiorstwie i łańcuchu dostaw 9 Nowe organizacje łączące sieci przemysłowe i logistyczne, lokalne, kontynentalne i światowe 9 Nowe sieci przepływów od dostawców do klientów łańcuchy dostaw sieci logistyczne (Supply Networks) 9 Logistyka jako nowa dziedzina nauki Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 13 Nowe wyzwania dla logistyki 9 Wykreowanie nowych zawodów w dystrybucji dystrybucja produktów spożywczych dystrybucja specjalistyczna dystrybucja „business to business” 9 Zmiana lokalizacji produkcji 9 Rozwój nowych rynków 9 Wykreowanie nowych funkcji w przedsiębiorstwie – logistyk, dział logistyki 9 Kształcenie w zakresie logistyki Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 14 Nowe funkcje logistyki 9 Logistyczna integracja geograficzna 9 Logistyczna integracja sektorowa integracja techniczno – logistyczna integracja komercyjno – logistyczna integracja marketingowo – logistyczna 9 Logistyczna integracja funkcjonalna integracja logistyki z produktem minimalizacja konfliktów między funkcjami Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 15 KONFLIKTY MIĘDZY FUNKCJAMI FUNKCJA ZAKUPY PRODUKCJA FINANSE MARKETING LOGISTYKA CEL Hurtowe zakupy materiałów Zaleta: większe bonifikaty Ustabilizowana długotrwała produkcja Produkcja zmienna, duży asortyment Wada: zamrożony kapitał obrotowy Zaleta: niskie koszty Wada: małe bonifikaty, bo małe zakupy Wada: jak wyżej Wada: duży Wada: duże kapitał w krótkim zapasy wyrobów okresie gotowych Wada: większe koszty magazyn Wada: mały asortyment produktów Wada: większe koszty magazynowania Zaleta: większa sprzedaż. Dywersyfikacja Wada: większy magazyn, większe koszty Większa kontrola kredytu Zaleta: lepsze wykorzystanie k. obrotowego Zmiana cyklu dostaw z 7 na 4 dni Wada: wyższe Zaleta: większa koszty produkcji sprzedaż Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład Wada: możliwe obniżenie sprzedaży Wada: większe koszty serwisu 2006 16 Nowe funkcje logistyki 9 Logistyczna integracja systemowa traktowanie części otoczenia jako zmienne zależne rozszerzenie granic systemu współpraca logistyczna między przedsiębiorstwami specjalizacja – zlecanie zadań logistycznych Przykłady partnerstwa i specjalizacji Kraft Jacob Suchard - Faure et Machet (F) IBM – Geodis Logistic (F) w D, F, I Tibbet&Britain w GB Firmy usług logistycznych w Europie • Hays, Ocean – angielskie • TNT Logistics – holenderskie • Ryder, Caterpillar - amerykańskie Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 17 Rola logistyki w przedsiębiorstwie 9 Zwiększenie konkurencyjności i większy udział w rynku 9 Poprawa zarządzania operacyjnego 9 Poprawa wskaźnika ROI (Return On Investment) – zwrot nakładów kapitałowych ROI = ZYSK KAPITAŁ Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 18 Poprawa wskaźnika ROI 9Środki kapitałowe trwałe • • • • terminale kontenerowe magazyny pojazdy materiały obrotowe • zapasy • wpływy na konto • gotówka w kasie Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 19 Poprawa wskaźnika ROI 9 Wkład logistyki w tworzenie zysku Sprzedaż netto • poziom obsługi klienta Koszt sprzedanych produktów • koordynacja logistyczna • integracja funkcji zaopatrzenia i produkcji Zbyt i koszty administracyjne • przygotowanie zamówień, transport, magazynowanie • kontrola zapasów, Koszty oprocentowania • zapasy magazynowe i produkcji w toku Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 20 WPŁYWLOGISTYKI NA ZYSK PRZYCHÓD, KOSZTY ZMIENNE LOGISTYCZNE Sprzedaż Obsługa klienta Koszty wyrobów sprzedanych Przychód Zakupy Sterowanie produkcją Przygotowanie zamówienia Przewóz Wydatki na adm. i zbyt ”Minus” Wkład w zysk Magazynowanie Sterowanie zapasami Pakowanie Działalność promocyjna Koszty oprocentowania Krystian P. KONKOL Koszty logistyki Koszty utrzymania zapasów Koszty leasingu, dzierżawy Logistyka - wykład 2006 21 Wpływ logistyki na zysk PRZYCHÓD, KOSZTY ZMIENNE LOGISTYCZNE Sprzedaż Obsługa klienta Koszty wyrobów sprzedanych Przychód Zakupy Sterowanie produkcją Przygotowanie zamówienia Przewóz Wydatki na adm. i zbyt ”Minus” Wkład w zysk Magazynowanie Sterowanie zapasami Pakowanie Działalność promocyjna Koszty oprocentowania Krystian P. KONKOL Koszty logistyki Koszty utrzymania zapasów Koszty leasingu, dzierżawy Logistyka - wykład 2006 22 SKŁADNIKI ROI PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY ZYSK KOSZTY WYROBÓW ZWROT Z NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH ZAPASY NALEŻNOŚCI KAPITAŁ ZAINWESTOWANY GOTÓWKA ŚRODKI TRWAŁE Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 23 Poprawa ROI przez zarządzanie logistyczne ROI = ZYSK KAPITAŁ = ZYSK = SPRZEDAŻ x SPRZEDAŻ KAPITAŁ = MARŻA x OBRÓT KAPITAŁOWY Marża – zdeterminowana przez konkurencję Obrót kapitałowy – prawie zawsze stały Wzrost ROI gdy obrót kapitałowy > 1 Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 24 Poprawa ROI przez zarządzanie logistyczne 9 Wpływ zmiennych logistycznych na zysk, straty, wyniki finansowe 9 Ciągły kontrola zarządzania logistycznego stopnia wykorzystania środków trwałych zarządzania powierzchnią magazynową planowania transportu liczby i lokalizacji fabryk, magazynów, hurtowni 9 Obniżenie poziomu zapasów obniżenie kapitału obniżenie kosztów utrzymania zapasów podwójny wpływ na wzrost ROI Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 25 Wpływ logistyki na pozycje bilansu BILANS ZMIENNE LOGISTYCZNE AKTYWA Gotówka Należność Zapasy Nieruchomości, wyposażenie Cykl realizacji zamówienia Procent realizacji zamówień Poprawne fakturowanie Polityka gospodarowania zapasami, poziomy serwisu Urządzenia do dystrybucji, wyposażenie Urządzenia transportowe PASYWA Płatności Zadłużenie Wartość netto majątku pstwa Krystian P. KONKOL Polityka zakupów Opcje finansowe dla zapasów, fabryk, wyposażenia Logistyka - wykład 2006 26 Ważność (rola) logistyki w przedsiębiorstwie 9 Czynniki wpływające na decyzje gospodarcze produktywność (wydajność) - Ð rentowność - Ð ryzyko - Ï 9 Konsekwencje dla zarządzania myślenie kategoriami rentowności, a nie sprzedaży ważniejsza jakość rynków, a nie ilość wpływ na zysk poprzez sterowanie kosztami, mniej wielkością sprzedaży ważny jest zysk, a nie ponoszone koszty Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 27 Ważność (rola) logistyki w przedsiębiorstwie 9 Jak to osiągnąć? uwzględniać wszystkie czynniki produkcyjne rozwijać system planowania i kontrolingu wprowadzać elastyczne struktury organizacyjne zbliżać systemy produkcyjne i logistyczne do rynku stosować odroczenie produkcyjne i logistyczne stosować nowatorskie strategie logistyczne: mniejsze nakłady finansowe, dzielenie kosztów i ryzyka z dostawcami, zastosowanie łańcuch podaży Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 28 Ważność (rola) logistyki w przedsiębiorstwie Logistyka nie ma takiego samego znaczenia we wszystkich przedsiębiorstwach. Pozycja (rola) logistyki zależy głównie od: 9Obsługi klienta (OK) 9Obsługi zaopatrzeniowej 9Kosztów logistycznych Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 29 Ważność (rola) logistyki w przedsiębiorstwie 9 Hipotezy o znaczeniu obsługi klienta zastępowalność produktu Ï Ö znaczenie OK Ï wymagania wynikające z własności fizycznych produktu Ï Ö znaczenie OK Ï poziom OK. konkurencji Ï Ö znaczenie OK Ï bliskość klienta do centrum aglomeracji Ï Ö znaczenie OK Ï uzależnienie klienta od jednego produktu Ï Ö znaczenie OK Ï Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 30 Ważność (rola) logistyki w przedsiębiorstwie 9 Hipotezy o znaczeniu zaopatrzenia liczba podwykonawców Ï Ö znaczenie zaopatrzenia Ï ilość komponentów, podzespołów, surowców Ï Ö znaczenie zaopatrzenia Ï rozproszenie terytorialne,międzynarodowe Ï Ö znaczenie zaopatrzenia Ï Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 31 Ważność (rola) logistyki w przedsiębiorstwie 9 Hipotezy o znaczeniu kosztów logistycznych odległość rynków Ï Ö koszty logistyczne Ï stopień upakowania produktu Ï Ö udział KL w obrocie Ï stosunek wartość/masa, wartość/objętość Ï Ö początkowo względny udział KL Ð, następnie Ï zagrożenie wprowadzane przez produkt Ï Ö względny udział KL w obrocie Ï Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 32 Pozycja logistyki w zależności od branży, rodzaju strumienia fizycznego 9 Duże znaczenie logistyki przemysł spożywczy – pionier w dziedzinie logistyki przemysł chemiczny – KL duże, brak różnic między towarami, logistyka elementem przewagi konkurencyjnej sektor AGD – względny udział KL mały, OK ważna poziom KL duży Ö pozycja logistyki Ï poziom OK ważny Ö pozycja logistyki Ï Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 33 Logistyka w strategii firmy Strategie organizacji produkcji i dystrybucji 9 Produkcja i dystrybucja na zamówienie 9 Produkcja i dystrybucja z wyprzedzeniem 9 Strategia mieszana Zasadniczy czynnik wyboru strategii ? Zróżnicowanie produktu: produkty standardowe – z wyprzedzeniem produkty niestandardowe („personifikowane”) – na zamówienie Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 34 Logistyka w strategii firmy Strategie organizacji produkcji i dystrybucji 9 Strategia mieszana z wyprzedzeniem – początek procesu produkcyjnego (dystrybucyjnego) na zamówienie – koniec procesu Dwa podstawowe pytania: Kiedy zmienić strategię „z wyprzedzeniem” na strategię „na zamówienie” ? Gdzie „my”, jako producent, znajdujemy się w łańcuchu logistycznym ? Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 35 Logistyka w strategii firmy Strategie organizacji produkcji i dystrybucji Kryterium decyzyjne wyboru strategii ? - Równowaga pomiędzy kosztami magazynowania i zdolnością reakcji na popyt, zależna od: stopnia zróżnicowania produktu poziomu wartości dodanej strategii przedsiębiorstwa odnośnie jego poziomu reaktywności Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 36 Logistyka w strategii firmy Strategie organizacji produkcji i dystrybucji Łańcuch dostaw ? – - strategia z wyprzedzeniem i na zamówienie Pytanie: w jakim punkcie łańcucha dostaw zmienić strategię ? Kryterium decyzji to czynniki warunkujące jakość i poziom OK w łańcuchu: czas dostawy (realizacja zamówienia) – minimalny niezawodność dostawy – kompletność i dotrzymanie terminu dostawy Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 37 Logistyka w strategii firmy Strategie organizacji produkcji i dystrybucji 9 Przykłady konsumpcja masowa – zmiana strategii poza łańcuchem dostaw, na jego końcu, na poziomie magazynu informatyka – duża dywersyfikacja produktu finalnego, i klient określa konfigurację produktu (np. PC) na podstawie dostępnych podzespołów przemysł samochodowy – 40 % samochodów z wyprzedzeniem, 60 % na zamówienie Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 38 Logistyka w strategii firmy - przykłady SKF – szwedzka firma łożysk kulkowych 9 Charakterystyka SKF asortyment – 50 000 różnych typów łożysk wytwórnie – Szwecja, Niemcy, Francja, WB, Włochy system produkcji – każda fabryka pełny zestaw asortymentowy produkcja – małoseryjna 9 Problem utrata rynku w wielu asortymentach na rzecz firmy japońskiej Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 39 Logistyka w strategii firmy - przykłady SKF – szwedzka firma łożysk kulkowych 9 Charakterystyka firmy japońskiej ograniczony asortyment linie produkcyjne o dużej przepustowości cena na poziomie kosztów produkcji SKF wykorzystanie efektu skali i krzywej doświadczenia 9 Zmiana strategii SKF w zakresie logistyki przegląd asortymentu, ograniczenie asortymentu koncentracja produkcji ograniczonego typu łożysk w jednej firmie – specjalizacja i standaryzacja Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 40 Logistyka w strategii firmy - przykłady SKF – szwedzka firma łożysk kulkowych 9 Konsekwencje zmiany strategii wzrost kosztów transportu oszczędności wynikające z efektu skali (dłuższe serie) i krzywej doświadczenia (specjalizacja) obniżenie całkowitych kosztów logistycznych zmiany w zarządzaniu logistycznym – centralne planowanie, kontrola produkcji i alokacji zasobów w lokalnych magazynach zastosowanie specjalistycznych i złożonych systemów informacyjnych i informatycznych – GFSS (Global Forecasting and Supply System) Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 41 Logistyka w strategii firmy - przykłady Foremost McKesson 9 Charakterystyka firma dystrybucyjna sektor chemiczny i farmaceutyczny 9 Problem szybko obniżający się zysk na skutek pojawienia się „spekulacyjnego pośrednika” 9 Jak zareagowano? rewizja dotychczasowej strategii logistycznej w celu wzbogacenia prostej dystrybucji dodatkową wartością dodaną Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 42 Logistyka w strategii firmy - przykłady Foremost McKesson 9 Nowe elementy tworzące wartość dodaną pobieranie gotowych wyrobów bezpośrednio od wytwórcy w zakładach chemicznych zarządzanie odpadami chemicznymi – utylizacja odpadów produkcyjnych we własnych zakładach organizacja masowego serwisu sprzedaży pośredniczenie między aptekami, drogeriami i organizacjami ubezpieczeniowymi pomoc wytwórcy w zarządzaniu zapasami wynajęcie detalistom wyposażenia elektronicznego do składania zamówień i zarządzania zapasami Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 43 Logistyka w strategii firmy - przykłady Whirpool Corporation (USA) 9 Charakterystyka skala sprzedaży : 25 000 klientów dziennie robi zakup 8 wytwórni w różnych Stanach system dystrybucji • • • • Krystian P. KONKOL dystrybutorzy hurtowi – 45 domy towarowe – 900 katalog wysyłkowy – 1700 punktów wysyłkowych sklepy detaliczne (franchising) zaopatrywane przez dystrybutorów hurtowych – 13 500 Logistyka - wykład 2006 44 Logistyka w strategii firmy - przykłady Whirpool Corporation (USA) 9 Problem zbyt wysoki poziom w kanałach dystrybucyjnych 9 Rozwiązanie sterowanie zapasami w czasie rzeczywistym komputerowy system zamówień towary w sklepie stanowią tylko ekspozycję czas realizacji zamówienia w ciągu 3 dni z dostawą do domu Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 45 Logistyka w strategii firmy - przykłady Whirpool Corporation (USA) 9 Realizacja Dzień X X-wieczór Operacja Zamówienie indywidualne Transfer zamówień X+1 - rano Konsolidacja zamówień X+1 - rano Transfer Obróbka zamówień • wydawanie zamówień X+1- dzień • rezerwacja towaru • transfer dokumentów (list przewozowy) X+1 – wieczór Załadunek X+1 - noc Transport Dzielenie towaru na ścieżki X+2 - rano dystrybucyjne X+3 Dostarczenie towaru do klienta Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład Miejsce D. T., P. detaliczne D.T, P.D. → RCD Regionalne Centrum Dystrybucyjne (RCD) RCD → Centralny Komputer Whirpool’a CKW CKW → Centrum Dystrybucyjne (CD) CD CD → RCD RCD RCD → Klient 2006 46 Logistyka w strategii firmy - przykłady Whirpool Corporation (USA) 9Uzyskane efekty obniżenie poziomu zapasów lepsze wykorzystanie transportu wyższy poziom OK: czas dostawy, realizacja indywidualnych zamówień dystrybucja z odroczeniem czasowym i produktowym Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 47 Logistyka w strategii firmy Strategie organizacji produkcji i dystrybucji 9 Racjonalizacja produkcji i dystrybucji ograniczenie asortymentowe standaryzacja części, półwyrobów, zespołów, materiałów, korzystanie z krzywej doświadczenia 9 Odroczenie logistyczne odraczanie realizacji zamówienia respektując CRZ odraczanie zmian lokalizacji zapasów do ostatniej chwili opóźnianie przekształcenia produktu standardowego w produkt „personifikowany” Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 48 Logistyka w strategii firmy Strategie organizacji produkcji i dystrybucji 9 Specjalizacja dystrybucji „Trzeci kontrahent” Podstawowe zalety • Koszty stałe pokrywają producenci • Wsparcie dystrybucyjne MŚP • Oszczędności skali Podstawowa wada • utrata kontroli nad dystrybucją, oddalenie od klienta Centrum zysku • obniżenie kapitału, kosztów, lepsza kontrola • tworzenie wartości dodanej, stabilizacja cen Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 49 Logistyka w strategii firmy Strategie organizacji produkcji i dystrybucji 9 Konsolidacja logistyczna konsolidacja magazynów • zmniejszenie liczby magazynów • grupowanie zapasów, zamówień, ładunków • współpraca między magazynami dla lepszej reakcji na fluktuację popytu konsolidacja transportu • harmonogramowanie dostaw • grupowanie geograficzne Aby nie pogorszyć poziomu OK konsolidacja musi być wsparta dobrym prognozowaniem popytu i planowaniem dostaw Krystian P. KONKOL Logistyka - wykład 2006 50