Metrologia antyczna

dr inż. Artur Wollek
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
Wydział Elektryczny
Katedra Sterowania i Pomiarów
[email protected]
Metrologia antyczna
Streszczenie
Słowo metrologia, jak większość nazw nauk, wywodzi się z języka greckiego. Metron oznacza
miarę, logos – słowo. Można uznać, iż oznacza ono naukę o miarach i mierzeniu. Szukając
ściślejszych definicji można natrafić na ich dwa rodzaje: inżynierską i humanistyczną. Definicja inżynierska została określona w normie technicznej PN-71/N-0250. Jej obszerny opis
można znaleźć w Małej Encyklopedii Metrologii. Wspomniana norma definiuje wielopłaszczyznowo metrologię, jako współczesną naukę i dziedzinę techniki zajmującą się pomiarami
i wszelkimi czynnościami niezbędnymi do ich wykonania, dzieląc ją na metrologię teoretyczną, stosowaną i prawną. Oczywiście istnieje jeszcze wiele innych podziałów, o których
wspomina Encyklopedia. Zgoła odmienna jest definicja humanistyczna, którą można spotkać
głównie w naukach pomocniczych historii. Pod pojęciem metrologii historycznej rozumie się
studiowanie miar używanych przez minione społeczeństwa. Część podręczników nauk pomocniczych określa przedmiot jej badań, jako nie tylko same jednostki miar, lecz także narzędzia pomiarowe, sposoby i systemy mierzenia oraz uwarunkowania społeczne z tym związane. Jak podaje W. Kula w praktyce największe znaczenie dla historyków mają dwa działy
metrologii historycznej: nauka o miarach czasu – chronologia i nauka o miarach wartości –
numizmatyka. Czy można, zatem pogodzić wspomniane dwie definicje metrologii? A może
warto byłoby stworzyć jeszcze inną? W obszarze zainteresowań Autora referatu leżą starożytne jednostki i systemy miar. Początkowe hobby przerodziło się obecnie w prawdziwą pasję. Efektem tego jest cykl artykułów, które ukazały się w czasopismach naukowych o charakterze technicznym. Ich kontynuacją ma być książka pod tytułem „Metrologia antyczna” będąca podsumowaniem wiedzy zdobywanej przez lata. Czym zatem jest i czym się zajmuje
metrologia antyczna? Na to pytanie Autor postara się odpowiedzieć w swoim referacie na
Sympozjum.