sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych

SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA
W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH
Sprawowanie nadzoru epidemiologicznego jest podstawowym zadaniem działania
Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zadanie to realizuje głównie pion epidemiologii, który
każdego roku wdraża i kontroluje programy zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych
i pasożytniczych, a także prowadzi nadzór nad wykonywaniem szczepień ochronnych, które są
skuteczną formą zapobiegania chorobom zakaźnym.
Sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych na terenie powiatu żarskiego można
uznać za dobrą.
CHOROBY SZERZĄCE SIĘ DROGĄ POKARMOWĄ
Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób szerzących się drogą pokarmową, których
występowanie wiąże się ze stanem sanitarnym kształtowała się pomyślnie. Nie stwierdzono
zachorowań na dur brzuszny, czerwonkę oraz wirusowe zapalenie wątroby typu A.
Spadła zapadalność na salmonellozy. W roku 2005 zarejestrowano 23 zachorowania wywołane
pałeczkami Salmonella, gdy w 2004 r było ich 54. Czynnikiem etiologicznym wywołującym
zatrucia w 92 % zachorowań była pałeczka Salmonella enteritidis.
Opracowano 1 ognisko zbiorowego zatrucia w Zespole Szkół Zawodowych, które obejmowało
17 osób, w tym zachorowało 8 osób. Większość ognisk miało miejsce w mieszkaniach prywatnych.
Zapadalność na
zatrucia pokarmowe wywołane pał. Salmonella w powiecie żarskim
i w woj. lubuskim (współczynnik na 100 tys. ludności)
Procentowy udział poszczególnych powiatów
woj. lubuskiego
Powiat Żarski
100
12,74%
90
ZAPADALNOŚĆ
80
4,02%
5,04%
3,90%
70
7,90%
60
50
22,92%
40
7,12%
30
6,39%
20
10
3,08%
0
7,77%
2003
2004
2,44%
4,16%5,17%
2005
DrEZDENKO
Świebodzin
1
Gorzów grodzki
Nowa Sól
Gorzów ziemski
Wschowa
Krosno Odrz.
Zielona Góra grodzki
7,35%
Międzyrzecz
Zielona Góra ziemski
Słubice
Żagań
Sulęcin
Żary
SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA
W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH
ZAKAŻENIA KRWIOPOCHODNE
Wirusowe zapalenie wątroby typu C
W dalszym ciągu w grupie zachorowań szerzących się drogą krwi,
naruszenia ciągłości największy udział miały wirusowe zapalenia wątroby typu C. Wskaźnik
zapadalności na infekcje HCV kształtował się na poziomie 11.11 , był niższy od notowanego w roku
porównawczym 2004 (zap.12.09). Notuje się w dalszym ciągu na terenie naszego powiatu wysoką
zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu C. Na przewlekłe WZW typu C w 2005 roku
zachorowało 11 osób w tym 63% chorych miało styczność z zakładami służby zdrowia a 37%
chorych miało w przeszłości lub ma styczność z narkomanią. Większość zakażeń ( około 80%) jest
bezobjawowa.
Wiele osób nawet nie wie, że cierpi na zakażenie wirusem typu C. Przebieg zakażeń jest skryty,
brak jest specyficznych objawów klinicznych. W około 30-40% infekcji HCV nieznane jest
ewentualne źródło zakażenia. Źródłem mogą być wszystkie zakłady, gdzie dochodzi do naruszenia
ciągłości tkanek np. salony kosmetyczne, tatuażu, fryzjerskie. Dlatego też tak istotna jest właściwa
dezynfekcja i sterylizacja sprzętu. U 5-20 % pacjentów po 20-25 latach przewlekłego procesu
chorobowego rozwija się marskość wątroby oraz u ok.5% rak wątrobowo- komórkowy. Wielkie
nadzieje w walce z „cichą” epidemią zapalenia wątroby typu C pokładane są w stworzeniu
szczepionki przeciwko wirusowi typu C.
Zapadalność na WZW typu C w powiecie żarskim i w woj. lubuskim
(współczynnik na 100 tys. ludności)
Procentowy udział poszczególnych powiatów
woj. lubuskiego
Powiat Żarski
zapadalność
2,89% 1,24%
2004
8,03
13
12
ZAPADALNOŚĆ
1,99
Drezd
Gorzów grodzki
Gorzów ziemski
2005
12,09
Krosno Odrz.
6,91%
6,41%
200
Międzyrzecz
Słubice
11,1
Sulęcin
Świebodzin
Nowa Sól
Wschowa
Zielona Góra grodzki
8,29%
Zielona Góra ziemski
Żary
6,64%
1,59
4,64
0
10,29
10,66
8,48
23,13
16,13
30,82
19,41
9
11
13,31
11,1
5,61%
10
ZAPADALNOŚĆ
Żagań
enko
5,28%
9
8
7
12,09%
6
14,41%
5
4
3
2
1
10,05%
0
200
2004
2005
Drezd
Międzyrzecz
Nowa Sól
Żagań
Gorzów grodzki
Słubice
Wschowa
Żary
19,20%
Gorzów ziemski
Sulęcin
Zielona Góra grodzki
Krosno Odrz.
Świebodzin
Zielona Góra ziemski
Wirusowe zapalenie wątroby typu B
W omawianych okresach na terenie powiatu nie odnotowano
zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu B.
2
ani jednego przypadku
SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA
W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH
Widoczny spadek zachorowań na wzw typ B jest efektem wprowadzenia do kalendarza szczepień
przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, obejmowania tym szczepieniem coraz większych
ilości osób z ryzyka, poprawą skuteczności sterylizacji sprzętu medycznego.
CHOROBY ODZWIERZĘCE
Nie notuje się od lat takich zachorowań jak bruceloza, tularemia,wąglik.
Borelioza - w roku 2005 nastąpił wzrost zapadalności w odniesieniu do roku
ubiegłego.
Na
terenie
powiatu
zarejestrowano
5
zachorowań.
W 3 przypadkach były to zachorowania osób zatrudnionych w nadleśnictwach,
do zakażeń doszło w trakcie wykonywanej pracy. Wczesne wykrycie tej
choroby, a następnie skuteczne leczenie, eliminuje możliwość rozwinięcia się
poważnej przewlekłej postaci tej choroby.
CHOROBY, PRZECIWKO KTÓRYM PROWADZONE SĄ SZCZEPIENIA OCHRONNE
Wśród chorób objętych obowiązkowym Programem Szczepień Ochronnych w 2005r. nie
zarejestrowano zachorowań na błonicę, tężec, odrę, poliomyelitis.
Utrzymuje się niska zapadalność na różyczkę – w roku sprawozdawczym zachorowało na
nią 10 osób oraz krztusiec – zgłoszono 1 zachorowanie w 2005 roku.
Znacząco obniżyła się zapadalność na nagminne zapalenie przyusznic. Zarejestrowano ogółem
23 zachorowania, w tym z powodu gwałtowności objawów chorobowych hospitalizowano 1 osobę.
Zapadalność na
świnkę w powiecie żarskim i w woj. lubuskim
(współczynnik na 100 tys. ludności)
Procentowy udział poszczególnych powiatów
woj. lubuskiego
Powiat Żarski
2,75%
450
8,81%
11,16%
400
ZAPADALNOŚĆ
5,58%
9,26%
350
300
2,43%
250
7,11%
200
23,31%
150
6,56%
100
50
10,09%
0
2003
2004
2005
4,67%
8,28%
DrezdenKo
Gorzów grodzki
Gorzów ziemski
Krosno Odrz.
Międzyrzecz
Słubice
Sulęcin
Świebodzin
Nowa Sól
Żagań
Wschowa
Żary
Zielona Góra grodzki
Zielona Góra ziemski
3
SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA
W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH
POZOSTAŁE JEDNOSTKI CHOROBOWE
Ospa wietrzna - w dalszym ciągu na terenie powiatu żarskiego
utrzymuje się wysoka zapadalność na ospę wietrzną. W roku 2004
zachorowało 577 osób, w bieżącym roku zachorowały 396 osoby. Jest to
bardzo zaraźliwa choroba wieku dziecięcego, szerząca się drogą kropelkową,
przez kontakty bezpośrednie i pośrednie, przez materiał świeżo
zanieczyszczony zawartością pęcherzyków osoby chorej. Ze względu na łatwość przenoszenia się
wirusów ospy wietrznej istnieją trudności w zwalczaniu epidemii zakładowych. Zachorowanie
pozostawia trwałą odporność, powtórne zachorowania są rzadkie. Powikłania występują bardzo
rzadko. Konieczność hospitalizacji z powodu powikłań ospy wietrznej występuje wśród dzieci
u około 2-3 na 1000 zachorowań, wśród dorosłych u około 8 na 1000 zachorowań.
Zapadalność na
ospę wietrzną w powiecie żarskim i w woj. lubuskim
(współczynnik na 100 tys. ludności)
Procentowy udział poszczególnych powiatów
woj. lubuskiego
Powiat żarski
4,76%
6,78%
2003
600
6,34%
2004
2005
9,33%
zapadalność
194,76
550
Drez
Gorzów grodzki
581,53
Gorzów ziemski
Krosno Odrz.
Międzyrzecz
Słubice
399,62
Sulęcin
9,91%
Świebodzin
Nowa Sól
Wschowa
Zielona Góra grodzki
Zielona Góra ziemski
Żagań
Żary
denko
500
ZAPADALNOŚĆ
299,86
427,62
624,68
450,6
737,12
242,97
825,09
234,82
351,41
362,1
258,19
500,37
7,94%
588,27
399,62
ZAPADALNOŚĆ
450
400
7,15%
4,10%
350
5,75%
300
250
11,70%
5,58%
200
150
3,86%
13,09%
100
Drez
Międzyrzecz
Nowa Sól
Żagań
50
0
2003
2004
2005
Gorzów grodzki
Słubice
Wschowa
Żary
Gorzów ziemski
Sulęcin
Zielona Góra grodzki
Krosno Odrz.
Świebodzin
Zielona Góra ziemski
Płonica -nastąpił wzrost liczby zachorowań, w roku 2004 zachorowały 4 osoby, w omawianym
okresie zachorowało 16 osób. Wysoki procent zachorowań odnotowano w miesiącu marcu, aż
68,75% wszystkich zgłoszonych przypadków płonicy.
Powiat Żarski
3750
ZAPADALNOŚĆ
3500
3250
3000
Grypa-po okresie nasilenia w roku 2003 – 3579
zachorowań na grypę, w roku 2004 nastąpił ich spadek,
zachorowały 23 osoby. W 2005 roku nie zgłoszono
zachorowań na grypę. Nie odnotowano również
zgonów z powodu grypy w okresie 2003-2005.
2750
2500
2250
2000
1750
1500
1250
1000
750
500
250
0
2003
2004
2005
4
SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA
W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH
Wielkość zachorowań na choroby zakaźne w roku sprawozdawczym
oraz zapadalność /na 100 000 / w porównaniu z rokiem 2004.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
Jednostki chorobowe
Salmonellozy-zatrucia
pokarmowe
Inne bakteryjne zakażenia
jelitowe - ogółem
w tym dzieci do lat 2
Inne bak.zakażenia jelitowe u
dzieci do lat 2
Inne bakteryjne zatrucia
pokarm.-nieokreślone
Biegunki dzieci do lat 2
Wirusowe zakażenia jelitowe
Krztusiec
Płonica
Bak. zap. opon mózgowych
i/lub mózgu
Zap.mózgu inne i
nieokreślone
Choroba meningokokowa
Posocznica
Borelioza
Pokąsania przez zwierzęta
podejrzane o wściekliznępodjęte szczepienia
p/wściekliżnie
Ospa wietrzna
Różyczka
Wzw typu B
Wzw typu C
Świnka
Mononukleoza
Świerzb
Grypa : ogółem
w tym dzieci do lat 14
Zapalenie płuc o etiologii
zakaźnej
Zatrucie lekami
Zatrucie alkoholem
Zat.innymi subst.nie stosow.
w celach leczniczych
Cytomegalia
Odra
Róża
Tasiemczyca
Liczba zach.
54
2004 rok
wskaźnik
54,42
Liczba zach.
23
2005 rok
wskaźnik
23,24
15
12
12
15,11
12,09
631,58
7
5
5
7,07
5,05
175,19
13
1
2
1
4
4
13,10
1
2,01
1,01
4,03
4,03
0
1
0
1
22
4
0
1,01
0
1,01
22,23
4,04
3
3,02
1
1,01
0
4
3
0
4,03
3,02
1
4
6
1,01
4,04
6,06
4
4,03
3
3,03
577
6
0
12
392
0
1
23
581,53
6,04
0
12,09
395,07
0
1
23,18
396
10
0
11
24
1
18
0
400,08
10,10
0
11,11
24,25
1,01
18,19
0
10
9
10.07
9,07
0
16
0
16,16
21
9
2
21,08
9,07
2,01
22
7
1
19,20
7,07
1,01
1
0
4
0
1
0
4,03
0
0
0
3
1
0
0
3,03
1,
5
SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA
W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH
SZCZEPIENIA OCHRONNE
Pojęcie odporności zbiorowiskowej albo populacyjnej powstały na bazie
obserwacji, że obecność w populacji osób uodpornionych przeciwko danej chorobie
zakaźnej zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na tę chorobę również osób
nieuodpornionych w tej populacji.
Wiele chorób zakaźnych eliminowanych jest przez obowiązkowe
szczepienia ochronne ujęte w Programie Szczepień Ochronnych.
W powiecie żarskim szczepienia odbywają się w 32 punktach szczepień, odpowiednio
wyposażonych i spełniających wszelkie wymogi potrzebne do wykonywania wyżej wymienionych
czynności. Łączna liczba dzieci od 0 do 19 roku życia znajdujących się pod opieką tych placówek to
24 532.
Wykonawstwo szczepień w
latach 2003-2005, dotyczących szczepień obowiązkowych,
zawartych w kalendarzu szczepień, wskazuje na to, iż stan uodpornienia dzieci utrzymuje się
na stałym poziomie tj: powyżej 95 % na terenie powiatu. Nie są uodpornione tylko jednostki,
które mają stałe przeciwwskazania do szczepienia, udokumentowane zaświadczeniem
lekarskim.
W tym zakresie przeprowadzono 95 kontroli placówek wykonujących
szczepienia ochronne. Średnia częstotliwość kontroli w placówkach z liczbą dzieci
poniżej 1000 wynosiła 2-3 razy w roku, zaś w placówkach z liczbą dzieci
i młodzieży powyżej 1000-4 razy w roku.
Podczas kontroli sprawdzano warunki przechowywania preparatów szczepionkowych tj: stan
urządzeń chłodniczych, temperaturę ich przechowywania oraz terminy ważności szczepionek.
Zwracano uwagę na terminowe wzywanie dzieci do szczepień ochronnych oraz zachowanie
prawidłowych odstępów czasowych miedzy poszczególnymi rodzajami szczepień, zgodnie z
obowiązującym kalendarzem szczepień.
Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie przechowywania szczepionek.
Zwracano również uwagę na stan sanitarny pomieszczeń, w których wykonuje się szczepienia, na
wyposażenie ich w odpowiednie do wykonywania szczepień urządzenia, sprzęt medyczny, środki do
dezynfekcji skóry przed wykonaniem szczepienia oraz na kwalifikację personelu medycznego w tej
dziedzinie.
SCHEMAT PRZEKAZYWANIA SZCZEPIONEK
WSSE GORZÓW WLKP.
PSSE ŻARY
PSO ZOZ
NZOZ
SP ZOZ
6
SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA
W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH
Wdrażano programy szczepień wykorzenienia poliomyelitis i eliminacji odry. Na terenie
naszego powiatu odsetek zaszczepienia przeciw poliomyelitis wynosił 96,49, natomiast
zaszczepienie odry wynosiło 91,96 %. Jedynie stan uodpornienia dzieci urodzonych w 1999 roku
p/odrze, utrzymuje się na niższym poziomie, z powodu braku szczepionki. Z tego rocznika
w powiecie żarskim jest 1055 dzieci, w tym około 181 dzieci zostało uodpornionych indywidualnie
szczepionką skojarzoną (odra, świnka, różyczka), która należy do szczepionek zalecanych i koszt
szczepionki rodzice pokrywają sami. W związku z trudną sytuacją finansową ludności, części
rodziców nie stać, aby pokryć koszt powyższej szczepionki. 376 dzieci w powiecie żarskim oczekuje
na zaległe szczepienie p/odrze.
Trudna sytuacja finansowa społeczeństwa, rzutuje również na niski odsetek
szczepionych na terenie powiatu żarskiego pod względem szczepień zalecanych.
PODSUMOWANIE:
Obserwuje się w dalszym ciągu ograniczanie ilości badań w zakresie diagnozowania zachorowań
lub zakażeń, co skutkuje zmniejszeniem wykrywania czynnika wywołującego zakażenie lub
zachorowanie. Nie wszystkie placówki służby zdrowia, mimo obowiązku zgłaszania przypadków
podejrzeń lub zachorowań na chorobę zakaźną lub zakażenie, wypełniają go, ma to wpływ na
statystykę epidemiologiczną powiatu żarskiego.
Sytuacja epidemiologiczna chorób szerzących się drogą pokarmową, których występowanie wiąże
się ze stanem sanitarnym powiatu kształtuje się dobrze.
Zmniejszyła się zapadalność na nagminne zapalenie przyusznic.
Niepokojący jest wzrost zachorowań na przewlekłe wzw typu C. W związku z tym nasilono kontrole
obiektów mogących być miejscem zakażenia wirusem HCV.
Program Obowiązkowych Szczepień Ochronnych realizowany jest na dobrym poziomie, za
wyjątkiem obowiązkowego uodpornienia p/odrze. Nadal nie są powszechne szczepienia zalecane.
7