Harcerska Służba Lednica - poradnik - Hufiec ZHP Szczecin

Harcerska służba Lednica
.
Wstęp.
Ten krótki poradnik informacyjny jest kierowany do osób, które słyszały co nieco o
Lednicy i chciałyby pojechać tam by pełnić harcerską służbę, ale nie znają szczegółów lub nie
wiedzą czy nadają się do tego zadania. Mam nadzieję że w tych kilku rozdziałach udało mi się
zawrzeć informacje niezbędne do podjęcia decyzji - czy warto jechać na służbę lednicką? Ja
sama byłam na pięciu Lednicach, za każdym razem jako Harcerska Służba. Mimo zmęczenia
i wyczerpania jakie odczuwałam na każdej z Lednic - nie żałuję. Gorąco polecam jako sposób
na realizację idei wędrowniczej służby.
Dorota Dobraszak HO
Drużynowa 20 DW „Białe Wilki”
Z Chorągwi Zachodniopomorskiej
Hufiec Szczecin Pogodno
Spis treści:
1. Krótka Historia HSL
2. Na czym polega HSL?
3. Współpraca z ZHR
4.Niezbędne informacje.
5.Charakterystyka służb.
a) Medyczna
b) Porządkowa
c) Reprezentacyjna i liturgiczna
d) obozowa
6. Wyposażenie harcerzy i umundurowanie
7. Regulamin służby.
8. Sprawność HS Lednica
9. Opinie uczestników.
10. Najciekawsze zdjęcia
1. Historia, czyli Lednica wczoraj i dziś.
Pierwsza Lednica odbyła się w roku 1997. Tak samo jak dziś funkcję organizatora
pełniło Duszpasterstwo Akademickie z Poznania pod przewodnictwem Ojca Jana Góry.
Oczywiście pierwsza impreza pod znakiem Ryby nie była tak wielkim wydarzeniem
medialnym jak to obserwujemy dzisiaj. Ilość uczestników nie przekraczała 500 osób, więc i
organizatorów było o wiele mniej. Próżno było szukać licznych banerów sponsorów, kamer
czy wozów transmisyjnych. Służba Harcerska również była mniej liczna. Podczas pierwszej
Lednicy na prośbę DA służbę pełniły poznańskie środowiska harcerskie z obu organizacji
(ZHR i ZHP) i tak to odbywa się po dziś dzień, a na służbę przybywają drużyny i środowiska
harcerskie z całego kraju. Tradycja przetrwała i jest chętnie kontynuowana, a przez wiele
drużyn traktowana jest niemalże jako coroczny obowiązek.
2. Na czym polega Harcerska służba Lednica?
Służba na Lednicy idealnie wpasowuje się w założenia Harcerskiego wychowania,
opiera się na bezinteresownym niesieniu pomocy bliźnim. Niestety regulamin służby pozwala
na to tylko wędrownikom i instruktorom (pełnić służbę można po ukończeniu 15 roku życia).
HSL daje nam dość duże pole manewru, każdy może się spełnić w tym w czym jest
dobry i wykazać zdolnościami, bo obowiązków i trudności jest na Lednicy naprawdę sporo.
Dlatego rozróżniono kilka rodzajów służby, aby każdy mógł znaleźć coś dla siebie i nie czuł
się pokrzywdzony bądź pominięty. Przydział do określonej służby następuje na podstawie
ankiety zgłoszeniowej, wysyłanej do sztabu HSL przed rozpoczęciem służby. W ankiecie
określamy jaką służbę chcemy pełnić jakie mamy predyspozycje, bądź jakie mamy
ukończone kursy (przeważnie chodzi o uprawnienia medyczne lub kierowania ruchem
drogowym) i na tej podstawie zostajemy przydzieleni do danej służby. Na miejscu dostajemy
identyfikator z imieniem i nazwiskiem, stopniem, rodzajem służby i nazwą środowiska z
którego pochodzimy.
3. Współpraca z ZHR.
Jak już wcześniej wspomniałam na polach lednickich służbę pełnią harcerze i harcerki
z obu organizacji. Tak było od samego początku i jest do dziś. Jeżeli ktoś się obawia bliskiej
współpracy z ZHR to tu z miejsca Was uspokoję. Każda organizacja ma osobny sztab i
obozowisko. Również sektory są równo rozdzielone między ZHR i ZHP. W przypadku służby
porządkowej, medycznej i obozowej nie mamy bezpośredniego kontaktu z harcerzami ZHR.
Jednak w przypadku służby reprezentacyjnej i liturgicznej musimy wykazać się tolerancją i
przyjazną postawą, gdyż tę służbę pełnimy wspólnie. Najczęściej dzieje się tak w przypadku
obstawy procesji i wnoszenia transparentów lub pochodni. Do wart honorowych pary są
dobierane wg. przynależności do organizacji.
Pełniłam służbę reprezentacyjną i liturgiczną 4 razy i ani razu nie spotkałam się z
negatywnym zachowaniem członków ZHR. Nie ma się czego obawiać, oni w końcu przybyli
by tak samo jak my – pełnić służbę. Grunt to podczas służby nie zwracać uwagi na to czy ktoś
ma naszywkę ZHR czy nie. Na polu służby jesteśmy braćmi i powinniśmy sobie wzajemnie
pomagać, gdyż łączy nas jeden cel – służba Bogu i ludziom.
Lednica 2008 – Narada szefów służby
reprezentacyjnej ZHR i ZHP. Po lewej pwd. Piotr Czajkowski HO.
4. Niezbędne informacje.
Spotkanie młodych nad Lednicą zawsze odbywa się pod koniec maja lub na początku
czerwca nad brzegami jeziora Lednica koło Lednogóry pod Poznaniem. Dojazd uczestników
jest zawsze na własną rękę (przeważnie środowisko które chce jechać na służbę wynajmuje
autokar we własnym zakresie). Wpisowe wynosi około 15 zł a tą cenę wliczone są: plakietka
pamiątkowa, identyfikator, emblemat sprawności HSL, ciepły posiłek, woda mineralna w
czasie służby, śpiewniczek lednicki oraz inne symboliczne pamiątki, zwane symbolami
lednickimi, które co roku są rozdawane zarówno uczestnikom zwykłym jak i harcerzom
pełniącym służbę. Lednica zawsze odbywa się w sobotę. Uroczystości rozpoczynają się ok.
godziny 17:00 i trwają do północy. Jednak dla pełniących służbę, Lednica trwa cały weekend.
Przyjazd na miejsce przeważnie w piątek koło godziny 22:00 a wyjazd w niedzielę rano.
Zakwaterowanie w namiotach własnych lub w dużych 10tkach. Toalety na miejscu
obozowania oczywiście system Toi - Toi .Niestety pryszniców brak, pozostaje odświeżenie
się w wodzie z jeziora.
Służby odbywają się w systemie zmianowym po 2 lub 3 godziny. Zawsze znajdzie się chwila
na odpoczynek w cieniu namiotu.
5. Charakterystyka służb.
Służba medyczna – najbardziej odpowiedzialna i potrzebna służba na Lednicy.
„Pełniona jest przy służbach medycznych organizowanych przez Duszpasterstwo
Akademickie – służbę może pełnić harcerz z przeszkoleniem medycznym (kurs
podstawowy), aby pełnić należy mieć apteczkę osobistą” - (www.lednica.zhp.pl)
Najczęściej udzielamy pierwszej pomocy ofiarom upału (omdlenia, udary słoneczne,
oparzenia słoneczne, wymioty, bóle głowy) radziej zdarzają się poważniejsze dolegliwości,
wtedy zawsze możemy liczyć na pomoc karetki pogotowia, bądź Maltańskiej służby
medycznej, która również licznie przybywa na Lednicę by nieść pomoc.
Harcerska służba medyczna podzielona jest na patrole, na jeden sektor przydzielane są
dwa takie patrole. Szefem patrolu zostaje osoba o najwyższych uprawnieniach medycznych
(najczęściej studenci medycyny bądź ratownicy medyczni).
Służba Porządkowa – równie niezbędna na Lednicy co służba medyczna.
„odpowiedzialna za porządek w sektorach oraz na drogach dojazdowych, służba
pełniona jest w wyznaczonym obszarze – obszar może być zmieniony w zależności od
potrzeb, służbę może pełnić każdy harcerz bez specjalnego przeszkolenia” –
(www.lednica.zhp.pl)
Pilnujemy porządku wśród wiernych, wyprowadzamy osoby pod wpływem alkoholu
bądź agresywne, w razie potrzeby torujemy przejazd dla karetki pogotowia, straży pożarnej
lub pieszych służb medycznych.
Służba polecana osobom śmiałym i odważnym, nie bojącym się wyzwań i skoków
adrenaliny. W razie potrzeby możemy liczyć na wsparcie Ochotniczej Straży Pożarnej lub
Policji, która również pełni tam służbę porządkową.
Tu również mamy podział na patrole, przeważnie naszym przełożonym jest szef sektora, do
którego zostaliśmy przydzieleni. Szefem sektora i patrolu zostaje osoba odpowiedzialna i
kompetentna, najczęściej instruktor.
Reprezentacyjna i Liturgiczna. – najbardziej zaszczytny rodzaj służby na Lednicy.
Warunkiem uczestnictwa w grupie reprezentacyjnej (około 20 osób) jest idealne i
regulaminowe umundurowanie oraz doskonała znajomość musztry. Służba polega min. Na:
- pełnieniu wart honorowych przy relikwiach św. Wojciecha lub obrazie Matki Boskiej.
- obstawianiu procesji podczas których wnoszone są na teren uroczystości wszelkie obiekty
czci sakralnej (relikwie, obrazy, monstrancje, inne symbole).
- udział w „teatrze świateł” – czyli procesja z pochodniami.
- Wnoszenie na teren uroczystości wszelkich transparentów liturgicznych.
Teren służby to okolice ołtarza (Ryba) oraz cała długość Drogi Tysiąclecia na której
odbywają się procesje.
„Do zadań służby reprezentacyjnej należy:
a) cześć reprezentacyjna:
- warty przy św. Wojciechu lub św. Jacku
- warty przy ołtarzu
- przemarsz honorowy
b) część liturgiczna:
- wnoszenie na ołtarz darów
- oświetlenie i obstawa gości i darów idących w stronę ołtarza.
- pomoc w roznoszeniu komunii
- pomoc w roznoszeniu pamiątek lednickich
- służba przy trybularzu i kadzidle
Do służby reprezentacyjnej dobierane będą pary pod względem podobnego
umundurowania i wzrostu, tak by zapewnić właściwą oprawę pełnionej służby”(www.lednica.zhp.pl)
Dla osób które mają idealne umundurowanie ale słabiej znają musztrę, zawsze przed
rozpoczęciem służby odbywają się ćwiczenia elementów musztry niezbędnych do
prawidłowego pełnienia służby.
Służba obozowa – Jak wiadomo podczas uroczystości lednickich wszyscy harcerze są na
polach na służbie bądź uczestniczą w liturgii. W tym czasie nasz obóz zostaje pod opieką
służby obozowej. „Służba obozowa jest odpowiedzialna za pilnowanie porządku oraz
pełnienie wart na terenie naszego obozu. Służba obozowa realizuje następujące zadania:
a) ochrona i obrona mienia ZHP;
b) utrzymanie porządku na terenie obozowiska
Wartownik na posterunku ma prawo:
a) stosować środki przymusu bezpośredniego odpowiadające potrzebom wynikającym z
istniejącej sytuacji i niezbędne do osiągnięcia podporządkowania się wydanym rozkazom
(poleceniom).
Wartownik na posterunku ma obowiązek:
a) czujnie strzec i zdecydowanie bronić powierzonego mu mienia (osób);
b) nie opuszczać samowolnie posterunku, zanim nie zostanie zmieniony lub zdjęty, choćby
jego życiu zagrażało niebezpieczeństwo;
c) udzielać pomocy wartownikowi na sąsiednim posterunku, nie przerywając ochrony
powierzonego mu posterunku;
d) nie wpuszczać na teren obozowiska – żadnych cywilnych osób bez zgody komendy HSL;
e) umieć posługiwać się technicznymi środkami łączności i sygnalizacji oraz sprzętem
pożarniczym;
Wartownikowi na posterunku wolno:
a) oddalać się dla ratowania życia ludzkiego lub mienia, jednak na taką odległość, aby mógł
nadal chronić powierzony mu obiekt;
b) odpowiadać tylko na pytania przełożonych, a także udzielać krótkich informacji innym
osobom;
Czas zmiany wynosi: 2 godziny bez odpoczynku. „ - (regulamin zapożyczony z
www.lednica.zhp.pl)
6. Wyposażenie i umundurowanie.
Wyposażenie uczestnika:
- Mundur
- kurtka wojskowa lub pałatka
- obuwie za kostkę wojskowe
- śpiwór i karimata
- menażka i niezbędnik
- zapas jedzenia na jedno śniadanie i jedną kolację (tylko obiad jest w cenie wpisowego)
- kosmetyczka
- ręcznik
- przybory do czyszczenia obuwia
- olejek do opalania z dużym filtrem 20+
- gwizdek
- latarka
- ubranie cywilne
- dowód tożsamości
- apteczka pierwszej pomocy (dla służb medycznych obowiązkowo!)
Umundurowanie (dla służby reprezentacyjnej):
- Nakrycie głowy (beret, furażerka, rogatywka bądź kapelusz)
- getry
- krótkie spodenki (zielone) lub spódnica harcerska nowego typu.
- góra mundurowa nowego typu.
- pas harcerski.
7. Regulamin HSL.
„wiek od 15 lat, każda osoba niepełnoletnia musi posiadać pisemną zgodę rodziców lub
opiekunów,
• uczestnicy ubezpieczą się we własnym zakresie,
• wszyscy uczestnicy naszej służby będą wyposażeni w identyfikatory, które jednoznacznie
określają przydział do służby oraz identyfikują daną osobę, zawsze nosimy je na wierzchu,
nawet w przypadku posiadania innych identyfikatorów. Zgubienie identyfikatora należy
niezwłocznie zgłosić przełożonemu. Pamiętajcie - identyfikatory dają nam pewne
uprawnienia, nie mogą dostać się w niepowołane ręce,
• wymagane jest wzorowe umundurowanie (harcerki - spódnice, harcerze - krótkie spodnie),
• na Lednicy harcerki i harcerze naszej służby podlegają służbowo przełożonym
wyznaczonym TYLKO przez nasz Sztab (szefowie służb, szefowie miejsc, sektorowi,
patrolowi), według określonej struktury,
• służbę pełnimy wzorowo, posiłki spożywamy w obozie - chyba, że szef służby lub miejsca
określi to inaczej,
• cała służba podzielona jest (poza wyjątkami) na 20 osobowe patrole, szefem patrolu jest
patrolowy wyznaczony przez szefa danej służby. Patrolowy odpowiedzialny jest za patrol, jest
to określone w wytycznych poszczególnych służb, a także za punktualne stawianie się patrolu
w wyznaczonym miejscu o określonej godzinie z odpowiednim ekwipunkiem. Patrole poza
pełnieniem służby uczestniczą w nabożeństwach (programie w danym miejscu) lub
odpoczywają w naszym obozie. Liczbę osób w patrolu może być określona przez szefa
służby.
• patrole odpoczywające w obozie są do dyspozycji komendy HS Lednica,
• podczas służby, kiedy sytuacja nie wymaga od nas pełnego zaangażowania, powinniśmy
uczestniczyć w nabożeństwach,
• na terenie obozu obowiązuje regulamin i porządek dnia podany przez komendę HS Lednica
• niewłaściwe zachowanie oraz nieprzestrzeganie zasad mogą spowodować konsekwencje
służbowe z usunięciem ze służby włącznie.” – (regulamin zapożyczony z
www.lednica.zhp,pl)
8. Sprawność HS Lednica.
Pełniąc służbę na Lednicy można co roku zdobyć sprawność specjalną (czarna z białą
obwódką) HS Lednica. Wymagania nie są wygórowane, wystarczy być i wzorowo pełnić
swoją służbę. Z doświadczenia jednak wiem, że wiele środowisk przyjmuje dodatkowe
wymagania takie jak np.:
- znajomość historii ruchu lednickiego
- bycie w stanie łaski uświęcającej i przyjęcie Komunii świętej podczas Lednicy
- pomoc w organizacji wyjazdu grupy na Lednicę.
Itp.
Pwd Piotr Czajkowski HO(od lat zapalony działacz harcerskiej służby lednickiej,
wielokrotnie szef służby reprezentacyjnej) pisze:
„Harcerska służba na Lednicy jest częścią pracy harcerskiej, ważnym zadaniem
programowym, pomagającym nie tylko w pracy duchowej. Zadania HS Lednica powinny
wynikać z programu pracy zastępu, drużyny, szczepu czy hufca i powinny się łączyć. Udział
w HS nie oznacza automatycznego przyznania sprawności HS Lednica 2000. Wymagania
sprawności HS Lednica 2000 należy dostosować do poziomu osób ją zdobywających.
Sprawność przyznaje drużynowy po zrealizowaniu wymagań.”
Przedstawia również wymagania przyjęte w jego środowisku:
1. Zna cel i idee Lednicy w 2000 r.
2. Zna historie j. Lednickiego.
3. Uczestniczył w spotkaniach przed lednickich lub przeczytał przesłanie ewangeliczne i
słowa Ojca Świętego na Lednice 2000 r.
4. Potrafi poprawnie zachować się podczas liturgii, także podczas pełnienia służby.
5. Pełnił służbę ( porządkową, samarytańską, łącznościową, liturgiczną, reprezentacyjną)
podczas HS Lednica 2000 i był w stanie łaski uświęcającej.
Wszystko zależy jak widać od instruktora który jest szefem takiego wyjazdu
(Drużynowy lub szczepowy). Pamiętajmy jednak, że bez względu na wymagania przyjęte w
środowisku jesteśmy zobowiązani do wzorowego pełnienia służby. Jesteśmy wędrownikami i
starajmy się jak najlepiej wykonywać nasze obowiązki 
Emblematy sprawności HS Lednica kiedyś i dziś:
Emblematy do roku 2006 włącznie Emblemat od roku 2007
(zmieniał się tylko rok)
(rok się nie zmienia jest zawsze 2000, gdyż „Lednica
2000” to pełna stała, nazwa imprezy)
9. Opinie uczestników
Opinie zebrane na Lednicy 6-8 czerwca 2008 wśród wędrowników i instruktorów
pełniących służbę.
„Jest to wielka przygoda, gdzie można nabrać duchowych sił do życia” – Marek 19 lat
„To dla mnie metoda na ponowne odkrycie siebie. Poza tym to służba – czyli istota
wędrownictwa”- Maria lat 24
„Lubię czuć się potrzebna, robić coś ważnego, przydatnego” – Magda lat 17.
„Czuję że komuś jestem potrzebny” – Adrian 19 lat
„Pełnię służbę porządkową, ponieważ zawsze chciałem prowadzić ludzi dobrą drogą” –
Legionista 19 lat
„Lednica dla harcerzy to czas i miejsce kiedy naprawdę wiedzą po co są harcerzami” –
Domiśka 16 lat.
„Ciągnie mnie co rok Duch Lednicy. Czuję że służę Bogu, Polsce i ludziom!” - Bunia 35 lat
„Jest nas dużo i jesteśmy widoczni służąc innym” – Mateusz 23 lata
„Po zeszłorocznej Lednicy wiedziałam już, że przyjadę w tym roku” – Ola 17 lat
„Jest to świetna zabawa i możliwość sprawdzenia się” – Paulina 16 lat
„Pomoc innym to meritum mojego życia” – Ula 19 lat
„Harcerze! Nie używajcie mydła w jeziorze lednickim!” – Mikes 19 lat
„Jest to doskonała przygoda Harcerska” – Kuba 18 lat
10. Najciekawsze zdjęcia.
Lednica 2002. Służba Liturgiczna wnosi relikwiarz św. Wojciecha na ołtarz.
Lednica 2003 – Harcerki ze służby porządkowej w wolnej chwili uczestniczą w tańcach i
śpiewach lednickich.
Lednica 2004- Grupa harcerek w obozie. Ja (pierwsza z lewej : )
Lednica 2005 po deszczu gdy zamokły pochodnie, służba liturgiczna próbuje uratować
ciągłość procesji ognia. Ja (w środku)
Lednica 2005 – służba reprezentacyjna podczas warty przy obrazie Matki Boskiej.
Lednica 2005 – procesja Duszpasterstwa Harcerskiego „Gniazdo Orłów”.
Lednica 2008 – Idealnie umundurowane harcerki w pałatkach – służba reprezentacyjna
Lednica 2008 – Służba reprezentacyjna niosąca transparenty liturgiczne.
Lednica 2008 – Specjalna wieżyczka dla fotoreporterów była oblegana również przez
harcerzy.
Lednica 2008 – jeden z symboli lednickich - metalowa rybka naszyta na patkę kieszeni
munduru jako pamiątka z imprezy. (mój pomysł)