Słownik fizjoterapeuty 2
Transkrypt
Słownik fizjoterapeuty 2
// 5 / 2 0 1 5 P O R A D Y, P R A W O , Z A R Z Ą D Z A N I E OPRACOWANIE: JAN SZCZEGIELNIAK, KATARZYNA BOGACZ Słownik fizjoterapeuty O bserwowany w ostatnim czasie dynamiczny rozwój dziedziny fizjoterapii prowadzi nie tylko do wprowadzenia nowoczesnych środków i metod usprawniania, ale także do powstania nowych form przekazu, w tym niestosowanego dotychczas słownictwa. Prezentowany poniżej słownik przybliża Czytelnikowi słownictwo używane najczęściej w metodach fizjoterapeutycznych, nie wskazując jednak na zasadność i trafność jego stosowania. Artrodeza szyjna – jest to sztywna stabilizacja segmentu ruchowego kręgosłupa szyjnego. Polega na usunięciu uszkodzonego dysku z dostępem przednim i wszczepieniu implantu (popularnie cage). Jest to sztywna klatka węglowa lub polimerowa. Implant ten jest nieruchomy i pozostaje w kręgosłupie do końca życia. Po takim zabiegu zalecane jest noszenie kołnierza przez nawet 3 miesiące, w zależności od wskazań. Artroplastyka – zabieg polega na zastosowaniu sztucznej protezy krążka międzykręgowego wszczepianej w miejsce po usunięciu chorego krążka międzykręgowego. Artroplastyka szyjna – polega na usunięciu uszkodzonego dysku, ale zamiast sztywnego implantu stosuje się sztuczną protezę, która pełni nie tylko funkcje podporowe, ale też utrzymuje ruchomość kręgosłupa. Po takim zabiegu nie ma wskazań do noszenia kołnierza ani przeciwwskazań do wykonywania wszystkich ruchów w kręgosłupie szyjnym. Dyscektomia endoskopowa – zabieg różni się od klasycznej fenestracji tym, że przez niewielkie nacięcie w skórze wprowadzony zostaje endoskop, który nie tnie mięśni tylko je rozpycha wzdłuż przebiegu włókien. Zabieg ten jest mniej inwazyjny i wymaga krótszego pobytu w szpitalu. Dyscektomia ze spondylodezą międzytrzonową (spondylodeza) – jest to jedna z najczęściej wykonywanych procedur w leczeniu choroby krążka międzykręgowego. Operacja wykonywana w bardziej zaawansowanych stadiach choroby, w sytuacji kiedy konieczne jest usunięcie znacznej części dysku – często w przypadku degeneracyjnej choroby dyskowej. Zawsze też wykonywane jest zespolenie sąsiednich trzonów kręgowych przy użyciu implantu – czopa międzytrzonowego. Fenestracja – metoda chirurgiczna polegająca na usunięciu fragmentu jądra miażdżystego uciskającego struktury nerwowe wewnątrz kanału kręgowego. Zabieg polega na nacięciu skóry na poziomie uszkodzonego dysku, odsunięciu bądź nacięciu mięśni przykręgosłupowych, dostaniu się do łuku kręgu, wycięciu w nim fragmentu kostnego i przez ten otwór usunięciu uszkodzonego fragmentu dysku. Laminektomia – „poszerzona” laminotomia. Pozwala na szerokie odbarczenie kanału kręgowego wraz z otworami miedzykręgowymi. Ponieważ podczas zabiegu dochodzi do destabilizacji stawów kolumny tylnej kręgosłupa, wymaga ona dodatkowej stabilizacji z użyciem implantów. Laminotomia (foraminotomia) – jest to operacyjna metoda odbarczenia – poszerzenia kanału kręgowego. Polega na usunięciu łuków kręgów oraz więzadeł żółtych. Szczególne znaczenie ma w patologii kanału kręgowego, przede wszystkim w jego zwężeniu. Do zwężenia kanału kręgowego dochodzi najczęściej w przebiegu zaawan- sowanej choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Przezskórna nukleoplastyka – metoda leczenia dyskopatii szyjnej i lędźwiowej. Jest to mało inwazyjna metoda wykonywana w warunkach ambulatoryjnych i pod kontrolą RTG. Polega na wprowadzeniu elektrody w okolice dysku, która na swoim końcu wytwarza łuk plazmowy, który rozbija jądro miażdżyste na wodę i dwutlenek węgla. Powoduje to znaczne zmniejszenie jądra miażdżystego i wycofanie się przepukliny z kanału kręgowego pod wpływem zmniejszenia ciśnienia śródkrążkowego. Spondylodeza (inaczej stabilizacja międzytrzonowa i przeznasadowa) – zabieg stosuje się w przypadku dużych zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa, przy kręgozmyku, w nowotworach, urazach kręgosłupa i przy jego niestabilności. Polega na usunięciu dysku, w miejsce którego wstawia się implant, a następnie w trzony kręgów wkręca się śruby tytanowe i łączy je prętami. Wadą tej metody jest całkowite ograniczenie ruchomości kręgosłupa na operowanych segmentach. Spondylodeza tylna transpedikularna (przeznasadowa) – stabilizacja kręgosłupa wykonywana z dostępu tylnego (cięcie ponad wyrostkami kolczystymi) z użyciem śrub i prętów bądź płytek. Aktualnie implanty transpedikularne – śruby i pręty – są wykonane ze stopu tytanu. Płytki mogą być wykonane ze stopu tytanu lub z włókna węglowego. Wertebroplastyka – zabieg polegający na przezskórnym wstrzyknięciu cementu kostnego do zmienionego patologicznie trzonu kręgowego. Głównym celem wertebroplastyki jest redukcja, a zazwyczaj całkowite zniesienie dolegliwości bólowych kręgosłupa. q 75