załącznik nr 2 - program studiów

Transkrypt

Załącznik nr 2
do zarządzenia nr 167 Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
z dnia 29 października 2012 r.
LITERATURA
I TREŚCI
PROGRAMOWE
STUDIÓW
PODYPLOMOWYCH
KWALIFIKACYJNYCH
LOGOPEDII
I MEDIALNEJ EMISJI
GŁOSU
1
ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE
Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych
Nazwa studiów:
Studia Podyplomowe Kwalifikacyjne Logopedii i Medialnej Emisji Głosu.
Specjalność - Logopedia
Typ studiów:
kwalifikacyjne
Forma studiów
studia podyplomowe
Efekty kształcenia:
Studia nadają kwalifikacje zawodowe i mają charakter interdyscyplinarny. Absolwent zdobywa
wiedzę o zaburzeniach mowy niezbędną dla specjalisty budującego programy terapii osób
z zaburzeniami sprzężonymi i uzyskuje kwalifikacje do opracowania strategii postępowania
logopedycznego
z
wykorzystaniem
współczesnych
metod
i
technik
pracy.
Regułą
w logopedycznej praktyce są wysokie kompetencje łączące wiedzę logopedyczną, osiągnięcia
lingwistyki, dyscyplin medycznych, psychologii, które przyczyniają się do rozwoju badań nad
poznawczymi możliwościami człowieka oraz jego zdolnościami interakcyjnymi. Studia uprawniają do
prowadzenia diagnozy, profilaktyki i terapii logopedycznej w placówkach służby zdrowia o
charakterze zamkniętym, w placówkach specjalnych oraz placówkach oświatowych (wymagane są
kwalifikacje pedagogiczne). Absolwenci otrzymują uniwersyteckie świadectwo ukończenia studiów
podyplomowych kwalifikacyjnych, specjalność: Logopedia oraz uzyskują uprawnienia do
posługiwania się tytułem zawodowym logopeda.
• ma wiedzę z zakresu anatomii i fizjologii układu nerwowego;
• ma wiedzę w zakresie mózgowej reprezentacji funkcji językowych
i mózgowej organizacji wyższych czynności poznawczych;
• ma wiedzę w zakresie biologicznych, psychicznych i społecznych podstawy
mowy;
• ma wiedzę z zakresu lingwistyki niezbędną w zawodowej praktyce
logopedy;
• ma wiedzę w zakresie foniatrii i audiologii;
• ma wiedzę w zakresie patofizjologii narządów: słuchu, głosu, mowy oraz
narządu ruchu;
WIEDZA
• posiada wiedzę na temat rozwoju mowy i zachowań językowych;
• posiada wiedzę na temat diagnozy oraz terapii zaburzeń mowy i języka
dzieci oraz osób dorosłych;
• ma wiedzę na temat narzędzi i strategii postępowania w przypadku
zaburzeń mowy i języka;
• ma wiedzę w zakresie metodyki prowadzenia terapii logopedycznej dzieci,
2
młodzieży oraz dorosłych;
•
zna
i
rozumie
zależności
pomiędzy
różnymi
dyscyplinami
i subdyscyplinami logopedii na poziomie umożliwiającym interdyscyplinarną
pracę ze specjalistami z innych dziedzin nauki;
•
zna
i
rozumie
zależności
pomiędzy
i neurolingwistycznym kontekstem zaburzeń mowy;
neuropsychologią
• zna i rozumie zasady budowania kontaktu terapeutycznego z dziećmi,
młodzieżą i dorosłymi, u których występują trudności w komunikowaniu
się;
• posiada podstawową wiedzę na temat diagnozy i terapii zaburzeń mowy
w przebiegu specyficznych i niespecyficznych przejawów uszkodzeń mózgu
u dzieci i osób dorosłych,
• zna podstawowe zasady diagnozy i terapii zaburzeń połykania;
• posiada wiedzę z zakresu psychiatrii dzieci i dorosłych;
WIEDZA
• posiada wiedzę na temat diagnozy i terapii osób z zaburzeniami słuchu;
• posiada wiedzę na temat diagnozy i terapii osób upośledzonych umysłowo;
• posiada wiedzę na temat diagnozy i terapii osób jąkających się i osób
z innymi zaburzeniami płynności mówienia;
• posiada wiedzę na temat diagnozy i terapii osób z wadami twarzoczaszki;
• posiada wiedzę na temat diagnozy i terapii osób po laryngektomii;
• zna alternatywne metody komunikacji.
• ocenia zaburzenia mowy, diagnozuje je i interweniuje w ich przypadku;
• diagnozuje logopedycznie dzieci, młodzież i osoby dorosłe, u których
występują zaburzenia w rozwoju i/lub przebiegu komunikacji językowej;
• stosuje i syntetyzuje wiedzę z zakresu zaburzeń mowy, językoznawstwa
(m. in. zastosowanie transkrypcji fonetycznej), psychologii, nauk
biomedycznych w celu identyfikacji zaburzeń mowy,
ich oceny
i zdiagnozowania;
UMIEJĘTNOŚCI
• kontroluje, przetwarza i interpretuje
i/lub nieformalne narzędzia oceny;
różne
dostępne
formalne
• programuje terapię logopedyczną dzieci i dorosłych z uwzględnieniem
wyników diagnozy logopedycznej oraz wyników badań specjalistycznych
przez określanie celów, procedury i strategii terapii;
• prowadzi terapię logopedyczną dzieci, młodzieży i osób, u których
występują zaburzenia w rozwoju i/lub przebiegu komunikacji językowej;
• tworzy ustne i pisemne sprawozdania z oceny wyników, zawierające
analizę i interpretację zebranych informacji oraz umiejętnie planuje przebieg
3
terapii;
•
ocenia zaburzenia jedzenia,
i interweniuje w ich przypadku;
picia
i
połykania,
diagnozuje
je
• stosuje w praktyce zasady i reguły rządzące konkretnymi metodami
terapeutycznymi;
• dobiera metody, formy i środki do realizacji ustalone w wyniku
programowania terapii logopedycznej;
• kontroluje wyniki terapii logopedycznej wraz z modyfikowaniem celów,
metod i form terapii;
UMIEJĘTNOŚCI
• opracowuje narzędzia i strategie postępowania w przypadku zaburzeń
mowy i języka występujących u dzieci i osób dorosłych;
• rozróżnia zaburzenia mowy na podstawie poznanych zasad i metod terapii
poszczególnych podsystemów języka;
• właściwie stosuje terminologię
logopedycznej pacjenta.
i
określa
kategoryzacje
•
ma świadomość poziomu własnych kompetencji,
oryginalności i nowatorstwa w zawodowej praktyce;
ich
w
ocenie
istotności,
• zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności, rozumie
potrzebę ciągłego dokształcania się;
• rozumie problematykę etyczną związaną z odpowiedzialnością za trafność
postępowania
terapeutycznego
i
ma
wysoką
samoświadomość
odpowiedzialności za swoje działania;
• definiuje i ustala rolę oraz określa obowiązki terapeuty, klienta i innych
ważnych osób w planowanej terapii;
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
• jest otwarty na nowe idee i gotów do zmiany opinii w świetle dostępnych
danych i argumentów;
• identyfikuje wpływ
klienta/pacjenta.
różnych
zdarzeń,
otoczenia
na
problemy
• wykazuje elastyczne podejście do wymogów pracy w sposób pozwalający
na radzenie sobie ze stresem i utrzymanie wysokiej samooceny;
efektywnie organizuje
zaangażowania;
własną
• efektywnie współdziała
pod kierunkiem;
z
pracę
i
członkami
krytycznie
zespołu
ocenia
i
potrafi
sposób
jej
pracować
• wykazuje empatię oraz gotowość do zaangażowania w życie zawodowe
i społeczne.
4
Nazwa modułu kształcenia/nazwa przedmiotu
ANATOMIA i FIZJOLOGIA UKŁADU NERWOWEGO
Język modułu kształcenia/język przedmiotu
POLSKI
Opis efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu)
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
Semestr, w którym moduł*)
jest realizowany
• ma usystematyzowaną wiedzę na temat budowy i funkcjonowania
układu nerwowego;
• ma usystematyzowaną wiedzę na temat mózgowej organizacji wyższych
czynności poznawczych i podziału mózgowia na płaty w ujęciu funkcji
poznawczych.
• potrafi właściwie przetwarzać, oceniać i interpretować wiedzę na temat
budowy i funkcjonowania układu nerwowego;
• nabył umiejętność zastosowania w praktyce wiedzy na temat mózgowej
organizacji wyższych czynności poznawczych.
• ma świadomość obowiązku ciągłego aktualizowania i poszerzania wiedzy
z zakresu anatomii i fizjologii układu nerwowego;
• ma świadomość oceny złożoności zagadnień.
I semestr
A. Forma zajęć:
B. Sposób realizacji zajęć:
Forma i sposób realizacji zajęć

Wymagania wstępne
i dodatkowe
wykład
zajęcia w sali dydaktycznej
uczestnictwo w zajęciach wynika z przewidzianego planem zajęć podziału
na grupy
Rodzaj i liczba godzin zajęć
dydaktycznych wymagających
bezpośredniego udziału
nauczyciela akademickiego
i słuchaczy
15 h wykładu
4 ECTS
Liczba punktów ECTS
przypisana modułowi*
Stosowane metody
dydaktyczne
Sposób weryfikacji efektów
kształcenia uzyskanych przez
słuchaczy
Forma i warunki zaliczenia
modułu*, w tym zasady
dopuszczenia do egzaminu,
zaliczenia

wykład / wykład problemowy / wykład konwersatoryjny / wykład
z prezentacją multimedialną;


udział w dyskusji na wykładach;
udzielanie ustnych odpowiedzi obejmujących
w treściach modułu podczas wykładów;
egzamin pisemny.

A. Forma zaliczenia:


egzamin

Treści modułu kształcenia (program wykładów)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Rozwój układu nerwowego.
Budowa i funkcje kresomózgowia.
Budowa i funkcje pnia mózgu.
Budowa i funkcje móżdżku.
Drogi piramidowe i pozapiramidowe.
Budowa i funkcje nerwów czaszkowych.
5
zagadnienia
B. Warunki zaliczenia:
obecność i aktywny udział
w wykładach
egzamin pisemny
ujęte
7. Korowe i podkorowe struktury związane z procesami mowy.
8. Podział mózgowia na płaty w ujęciu funkcji poznawczych.
9. Unaczynienie mózgu.
Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej
A. Wykaz literatury obowiązkowej:
1. Gołąb B. K., 1980, Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego, PZWL, Warszawa.
2. Gołąb B., Jędrzejewski K., 1990, Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego, Warszawa.
3. Fuller G., 2009, Badanie neurologiczne. Seria To proste!, red. W. Turaj, Warszawa.
4. Kozołub A., Podstawy anatomii i fizjologii układu nerwowego, (w:) Logopedia. Pytania i odpowiedzi, red. T.
Gałkowski, G. Jastrzębowska, t. 1, Opole.
5. Kreiner J., 1970, Biologia mózgu, Warszawa.
6. Netter F. H., 2008, Atlas anatomii człowieka Nettera, tłum. i red. W. Woźniak, K.S. Jędrzejewski, Warszawa.
7.Prusiński A., 1998, Neurologia praktyczna, Warszawa.
8. Sobotta J., 1994, Atlas anatomii człowieka, t. I. Głowa, szyja i kończyna górna, Wydawnictwo Urban
Partner, Wrocław.
B. Wykaz literatury uzupełniającej:
1. Górska T., Grabowska A., Zagrodzka J., 2006, Mózg a zachowanie, Warszawa.
2. Kossut M. (red.), 1994, Mechanizmy plastyczności mózgu, Warszawa.
3. Traczyk W., Trzebski A.,
2001, Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej,
Warszawa.
Nakład pracy słuchacza (bilans punktów ECTS)**
Forma nakładu pracy słuchacza
(udział w zajęciach, aktywność itp.)
Obciążenie słuchacza [h]
udział w wykładach
15
samodzielne studiowanie wykładów
30
samodzielne przygotowanie do egzaminu
75
Sumaryczne obciążenie pracą słuchacza
Punkty ECTS za moduł
FONIATRIA
POLSKI
120
4
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
• ma wiedzę z zakresu anatomii i fizjologii procesu nadawania mowy i jej
odbioru;
• zna wybrane zagadnienia foniatrii klinicznej;
• zna klasyfikację zaburzeń głosu oraz instrumentalne metody badania
narządu głosu i mowy;
• ma podstawową wiedzę na temat wpływu zaburzeń głosu na rozwój
i funkcjonowanie człowieka;
• ma wiedzę z zakresu diagnostyki różnicowej zaburzeń głosu;
• ma podstawową wiedzą na temat analizy i interpretacji wyników badań
akustycznych głosu i mowy (sonogramy, intonogramy, spektogramy,
MDVP);
• zna percepcyjne metody oceny głosu;
• zna metodykę wybranych pomiarów głosu i mowy (natężenia głosu,
czasu fonacji, stopnia nosowości, stopnia niepłynności mowy).
• rozróżnia zaburzenia mowy u osób z uszkodzeniami słuchu od zaburzeń
6
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
głosu i mowy;
• interpretuje wyniki specjalistycznych badań akustycznych głosu i mowy
(sonogramy,
intonogramy,
spektogramy,
MDVP)
umożliwiających
wyjaśnienie patomechanizmu zaburzeń w rozwoju i/lub przebiegu
komunikacji językowej u dzieci i osób dorosłych;
• właściwie stosuje terminologię i określa kategoryzacje w ocenie
kompetencji językowej, komunikacyjnej i rozwoju funkcji poznawczych
osób z zaburzeniami głosu.
z zakresu foniatrii;
• ma świadomość oceny możliwości porozumiewania się niejęzykowego.
I semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe

wykład
na grupy
i słuchaczy
10 h wykładu
2 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy
zaliczenia



udzielanie ustnych odpowiedzi obejmujących zagadnienia ujęte

egzamin.
A.
Forma zaliczenia:

egzamin

w wykładach;

egzamin pisemny.
1.
Foniatria jako nauka zajmująca się patologią głosu.
2.
Anatomiczne podstawy procesu komunikowania się. Budowa i fizjologia narządu głosu.
3.
Choroby narządu głosu – etiologia i objawy.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Metody badania krtani.
Metody badania głosu.
Czynnościowe i organiczne zaburzenia funkcji krtani.
Znaczenie układu oddechowego w powstawaniu głosu.
Metody badania funkcji układu oddechowego. Tory oddechowe.
Wybrane jednostki chorobowe narządu oddechowego.
Higiena pracy głosem i profilaktyka zaburzeń głosu pochodzących z krtani.
A.
Wykaz literatury obowiązkowej:
1.
Kozołub A., Anatomia i fizjologia narządów mowy, głosu i słuchu, (w:) Logopedia. Pytania i odpowiedzi,
red. T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, t. 1, Opole.
2.
Janczewski G., red., 2005, Otorynoloaryngologia praktyczna - podręcznik dla studentów i lekarzy,
Warszawa.
7
3.
Mierzejewska H., Przybysz-Piwko M., red., 1998, Zaburzenia głosu - badanie - diagnozowanie - metody
usprawniania, Warszawa.
4.
Obrębowski A., 1993, Anatomiczne i fizjologiczne podstawy zaburzeń mowy, ,,Logopedia” 20, Lublin.
5.
Pruszewicz A., red., 1992, Foniatria kliniczna, Warszawa.
6.
Sobotta J., 1994, Atlas anatomii człowieka, t. I. Głowa, szyja i kończyna górna, Wrocław.
7.
Zaleski T., 1993, Obwodowe mechanizmy mowy, ,,Logopedia” 20, Lublin.
B.
Wykaz literatury uzupełniającej:
1. Maniecka-Aleksandrowicz B., 2000, Klasyfikacja zaburzeń głosu, ,,Logopedia” t. 28, Lublin.
2. Rokityńska M., Laskowska H., 2003, Zdrowy głos, Bydgoszcz.
3. Zaleska-Kręcicka M., red., 1993, Przewlekłe zaburzenia głosu, Wrocław.
(udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie pracy końcowej itp.)
10
25
25
AUDIOLOGIA
POLSKI
60
2
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• ma wiedzę z zakresu anatomii i fizjologii procesu nadawania mowy i jej
odbioru;
• zna wybrane zagadnienia z audiologii;
• zna metody diagnozy audiologicznej i ma podstawową wiedzą na temat
interpretacji wyników badań;
• ma podstawową wiedzę na temat wpływu uszkodzenia narządu słuchu
na rozwój i funkcjonowanie człowieka.
• rozróżnia zaburzenia mowy u osób z uszkodzeniami słuchu od zaburzeń
głosu i mowy;
• interpretuje wyniki badań audiologicznych umożliwiających wyjaśnienie
patomechanizmu zaburzeń w rozwoju i/lub przebiegu komunikacji
językowej u dzieci i dorosłych;
kompetencji językowej, komunikacyjnej i rozwoju funkcji poznawczych
osób z dysfunkcjami percepcji słuchowej.
z zakresu audiologii;
• ma świadomość oceny możliwości porozumiewania się niejęzykowego.
I semestr
A. Forma zajęć:

Wymagania wstępne
i dodatkowe
wykład
na grupy
8
i słuchaczy
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy
zaliczenia
10 h wykładu
2 ECTS

interaktywny;


udzielanie ustnych odpowiedzi obejmujących
egzamin.

B. Forma zaliczenia:


egzamin

zagadnienia
ujęte
w wykładach;
egzamin pisemny.
11. Miejsce audiologii w logopedii.
12. Anatomiczne podstawy procesu komunikowania się. Budowa i fizjologia narządu słuchu.
13. Udział kory mózgu, dróg piramidowych i pozapiramidowych w nadawaniu i odbiorze słuchowym.
Znaczenie nerwów czaszkowych dla pracy narządu słuchu. Droga impulsów słuchowych.
14. Choroby narządu słuchu – etiologia i objawy.
15. Zaburzenia mowy i języka w ujęciu audiologii.
16. Specjalistyczne badania audiologiczne w kontekście patomechanizmu zaburzeń w rozwoju i/lub przebiegu
komunikacji językowej u dzieci i dorosłych.
1. Gałkowski T., 1993, Zaburzenia słuchu, ,,Logopedia”
20, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej, Lublin.
2. Gołąb B. K., 1980, Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego, PZWL, Warszawa.
3. Janczewski G., red., 2005, Otorynoloaryngologia praktyczna - podręcznik dla studentów i lekarzy, Warszawa.
4. Mierzejewska H., Przybysz-Piwko M., red., 1998, Zaburzenia głosu - badanie - diagnozowanie - metody
5. Obrębowski A., 1993, Anatomiczne i fizjologiczne podstawy zaburzeń mowy, ,,Logopedia” 20, Wydawnictwo
Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
6. Pruszewicz A., red., 1992, Foniatria kliniczna, Warszawa.
7. Sobotta J., 1994, Atlas anatomii człowieka, t. I. Głowa, szyja i kończyna górna, Wydawnictwo Urban &
Partner, Wrocław.
8. Zaleski T., 1993, Centralne zaburzenia słuchu, ,,Logopedia” 20, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej, Lublin.
9. Zaleski T., 1993, Obwodowe mechanizmy mowy, ,,Logopedia” 20, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej, Lublin.
C. Wykaz literatury uzupełniającej:
1.Gałkowski T., Szeląg G. , Jastrzębowska G., 2003, Podstawy neurologopedii, Wydawnictwo Uniwersytetu
Opolskiego, Opole.
2. Grossman J., 1993, Rozszczepy podniebienia a wady wymowy, ,,Logopedia” 20, Wydawnictwo Uniwersytetu
Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
3. Grossman J, 1993, Wyniki rehabilitacji dzieci z rozszczepem podniebienia, ,,Logopedia” 20, Wydawnictwo
Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
4. Maniecka-Aleksandrowicz B., 2000, Klasyfikacja zaburzeń głosu, ,,Logopedia” t. 28, Lublin.
5. Rokityńska M., Laskowska H., 2003, Zdrowy głos, Bydgoszcz.
6. Śliwińska-Kowalska M., red., 2005, Audiologia kliniczna, r. III i VII, Łódź.
9
7. Zaleska-Kręcicka M., red., 1993, Przewlekłe zaburzenia głosu, Wrocław.
10
25
25
60
2
NEUROLOGIA DZIECIĘCA
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• ma wiedzę z zakresu neurologii dziecięcej;
• posiada wiedzę na temat wpływu wrodzonych i nabytych dysfunkcji
centralnego układu nerwowego i chorób genetycznych na rozwój dziecka.
• analizuje i wnioskuje na temat wpływu wrodzonych i nabytych
dysfunkcji centralnego układu nerwowego i chorób genetycznych na
rozwój dziecka;
• wyjaśnia patomechanizm zaburzeń w rozwoju i/lub przebiegu
komunikacji językowej występujący we wrodzonych i nabytych
dysfunkcjach centralnego układu nerwowego i w chorobach genetycznych.
• jest otwarty na nowe idee i gotów do zmiany opinii w świetle dostępnych
danych i argumentów.
III semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe
i słuchaczy


wykład;
ćwiczenia laboratoryjne.
na grupy
5 h wykładu
5 h ćwiczeń laboratoryjnych
3 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne
• zajęcia w sali dydaktycznej;
• zajęcia poza pomieszczeniami
dydaktycznymi UŚ (ćwiczenia
laboratoryjne w placówce
specjalistycznej na podstawie
zawartych porozumień.
• wykład / wykład problemowy / wykład konwersatoryjny / wykład
interaktywny;
10
słuchaczy




udział w dyskusji na zajęciach;
udzielanie ustnych odpowiedzi obejmujących zadania i zagadnienia
teoretyczne oraz praktyczne ujęte w treściach modułu podczas
wykładów i ćwiczeń;
zaliczenie ćwiczeń na podstawie ustnej odpowiedzi / kolokwium;
egzamin pisemny / wykonanie zaliczeniowej pracy obejmującej treści
modułu kształcenia.

zaliczenia



wykład: egzamin;
ćwiczenia laboratoryjne:
zaliczenie z oceną

obecność
i
aktywny
udział
w zajęciach;
ustalenie oceny zaliczeniowej
z ćwiczeń na podstawie ustnej
odpowiedzi / kolokwium;
egzamin pisemny / wykonanie
zaliczeniowej pracy obejmującej
treści modułu kształcenia
Treści modułu kształcenia (program wykładów i )
A.
Problematyka wykładów:
1. Rozwój psychoruchowy dziecka zdrowego ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju mowy.
2. Proste opóźnienie rozwoju mowy.
3. Afazja, dyzartria.
4. Reakcje nerwicowe (mutyzm, jąkanie, zacinanie, tiki).
5. Autyzm dziecięcy.
6. Zaburzenia mowy u dzieci - wybrane schorzenia.
1. Czochańska J., red., 1990, Neurologia dziecięca, Warszawa.
2. Czochańska J., 1995, Badanie i ocena neurorozwojowa niemowląt i małych dzieci, wyd. Folium, Lublin.
3. Koehler B., Marszał E., Świetliński J. (red.), 2002, Wybrane zagadnienia z pediatrii. Podręcznik dla studentów
medycyny i lekarzy, Śląska Akademia Medyczna, Katowice.
D. Wykaz literatury uzupełniającej:
1.Gałkowski T., 1995, Dziecko autystyczne w środowisku rodzinnym i szkolnym, Warszawa.
2. Gałkowski T., Kossewska J., red., 2000, Autyzm wyzwaniem naszych czasów, Kraków.
3. Łosiowski Z., red., 1997, Dziecko niepełnosprawne ruchowo, Warszawa.
4. Michałowicz R., red., 1996, Mózgowe porażenie dziecięce, Warszawa.
5. Michałowicz P., Jóźwiak S., red., 2000, Neurologia dziecięca, Wrocław.
6. Milewska-Bobula B., red., 2001, Cytomegalia, Warszawa.
7. Piotrowski A., 1995, Niewydolność oddechowa noworodków, Kraków.
8. Pisula E., 1993, Autyzm. Fakty, wątpliwości, opinie, Warszawa.
9. Piszczek M., 2007, Diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka. Wybrane zagadnienia, Warszawa .
10. Sadowska L., red., 2004, Neurologiczne metody usprawniania dzieci z zaburzeniami w rozwoju, Wrocław.
5
udział w ćwiczeniach laboratoryjnych
5
25
samodzielne
przygotowanie
do
ustnej
odpowiedzi/kolokwium
zaliczeniowego
samodzielne przygotowanie się do egzaminu / samodzielne wykonanie
zaliczeniowej pracy obejmującej treści modułu kształcenia
11
25
30
90
3
CHOROBY NEUROLOGICZNE OSÓB DOROSŁYCH
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• ma podstawową wiedzę z zakresu neurologii;
• zna choroby neurologiczne występujące wśród osób dorosłych;
• ma wiedzę na temat wpływu chorób neurologicznych na funkcjonowanie
człowieka.
• rozróżnia choroby neurologiczne;
• stosuje i syntetyzuje wiedzę z zakresu neurologii osób dorosłych
w ocenie logopedycznej pacjenta;
• wyjaśnia patomechanizm zaburzeń w rozwoju i/lub przebiegu
komunikacji językowej występujący w chorobach neurologicznych osób
dorosłych.
• ma świadomość wpływu choroby neurologicznej na kondycję
psychospołeczną pacjenta oraz różne istotne aspekty jego funkcjonowania
potrzebę ciągłego dokształcania się.
III semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe
 wykład
na grupy
i słuchaczy
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy
10 h wykładu
3 ECTS



wykładów;
egzamin pisemny.

zaliczenia


egzamin

w wykładach
egzamin pisemny.
17. Etiologia i symptomatologia udarów mózgu – udar krwotoczny i niedokrwienny.
18. Objawy uszkodzenia dróg piramidowych i pozapiramidowych.
19. Zespół opuszkowy i rzekomoopuszkowy.
20. Zaburzenia funkcjonowania organizmu człowieka spowodowane uszkodzeniem mózgu i procesami
otępiennymi.
12
21.
22.
23.
24.
Otępienie w chorobie Alzheimera.
Otępienie czołowo-skroniowe.
Otępienie w chorobie Parkinsona.
Zaburzenia funkcji poznawczych w depresji.
1. Barcikowska M., Bilikiewicz A. (red.), 2004, Choroba Alzheimera w teorii i praktyce klinicznej, Lublin.
2. Bradley G., 2006, Neurologia w praktyce klinicznej. T. 1-3, Lublin.
3. Domagała A., 2007, Zachowania językowe w demencji. Struktura wypowiedzi w chorobie Alzheimera, Lublin.
4. Fuller G., 2006, Badanie neurologiczne – to proste, Warszawa.
5. Gawron N., 2008, Metody oddziaływań niefarmakologicznych ukierunkowanych na poprawę funkcjonowania
poznawczego, stanu psychicznego i zapobiegających występowaniu zaburzeń zachowania u pacjentów z chorobą
Alzheimera, (w:) Wybrane zagadnienia rehabilitacji neuropsychologicznej, Łojek E., Bolewska A. (red.),
Warszawa, s. 123-155.
6. Henry G. L., Littre N., Jagoda A., Pellegrino T. R., 2007, Stany nagłe w neurologii. Od objawu do
rozpoznania, red. W. Kozubski, Warszawa.
7. Kozubski W., Liberski P.( red.), 2006 , Neurologia, Warszawa.
8. Łuczywek E., 1996, Zaburzenia aktywności poznawczej osób w późnym wieku. Problemy demencji, (w:)
Zaburzenia w funkcjonowaniu człowieka z perspektywy neuropsychologii klinicznej, Herzyk A., Kądzielawa D.
(red.) Lublin, 111-149.
E. Wykaz literatury uzupełniającej:
1. Marczewska H., 1994, Zaburzenia językowe w demencji typu Alzheimera, W: Nie tylko afazja… O
zaburzeniach językowych w demencji Alzheimera, demencji wielozawałowej i przy uszkodzeniach prawej
półkuli mózgu, Warszawa, s. 7-60.
2. Prusiński A., 2001, Neurologia praktyczna, Warszawa.
3. Traczyk W., Trzebski A., 2001, Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej,
Warszawa.
10
30
50
PSYCHIATRIA
POLSKI
90
3
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
• zna klasyfikację zaburzeń psychicznych;
• posiada wiedzę na temat różnego rodzaju zaburzeń psychicznych
występujących wśród dzieci i dorosłych, np. zaburzeń zachowania,
zaburzeń odżywiania i in.;
• ma wiedzę na temat diagnozy i terapii zaburzeń mowy w przebiegu
schorzeń psychicznych dzieci i dorosłych;
• posiada wiedzę na temat wpływu psychiki na funkcjonowanie człowieka,
w tym jego zachowania językowe.
• na podstawie przyjętej klasyfikacji ICD – 10 rozpoznaje zaburzenia
13
psychiczne;
• rozróżnia zaburzenia mowy u osób z uszkodzeniami OUN oraz u osób ze
schorzeniami psychicznymi;
logopedycznej pacjenta ze schorzeniem psychicznym;
mowy w przebiegu schorzeń psychicznych występujących u dzieci
i osób dorosłych;
• analizuje i ocenia strategie postępowania w przypadku zaburzeń mowy w
przebiegu schorzeń psychicznych dzieci i dorosłych.
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
z zakresu psychiatrii oraz analizy stanu badań nad mową
i językiem w przebiegu schorzeń psychicznych dzieci i osób dorosłych;
• ma świadomość istoty rozróżniania zaburzeń mowy u osób
z uszkodzeniami OUN oraz u osób ze schorzeniami psychicznymi.
III semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe


na grupy
i słuchaczy
5 h wykładu
słuchaczy
zaliczenia
5 h ćwiczeń
3 ECTS

Stosowane metody
dydaktyczne
wykład;
• zajęcia w sali dydaktycznej / zajęcia
poza pomieszczeniami dydaktycznymi UŚ
(ćwiczenia laboratoryjne w placówce
specjalistycznej na podstawie zawartych
porozumień).





ćwiczenia: analiza tekstów z dyskusją / metoda projektów / metoda
problemowa / analiza przypadków / dyskusja / rozwiązywanie zadań
i ich projektowanie
zaliczenie ćwiczeń na podstawie odpowiedzi ustnej / kolokwium;
egzamin pisemny.
A. Forma
zaliczenia:


ćwiczenia: zaliczenie z
oceną;
wykład: egzamin.
Treści modułu kształcenia (program wykładów i ćwiczeń)
A. Problematyka wykładów:
14



w zajęciach;
zaliczenie ćwiczeń na podstawie
odpowiedzi ustnej / kolokwium;
egzamin pisemny.
25. Psychiatria dzieci i osób dorosłych. Czynniki biologiczne (genetyczne) wpływające na rozwój psychiczny
i powstawanie zaburzeń. Czynniki psychospołeczne w psychiatrii dzieci i dorosłych. Wywiady, ocena,
diagnoza w psychiatrii. Badania psychologiczne w psychiatrii.
26. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych, m. in. zaburzenia emocjonalne rozpoczynające się w dzieciństwie;
zaburzenia funkcjonowania społecznego rozpoczynające się w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym itd.
27. Zaburzenia zachowania się i emocji dzieci i młodzieży. Zaburzenia hiperkinetyczne. Tiki. Zaburzenia
zachowania. Zaburzenia odżywiania. Zaburzenia seksualne. Depresja młodzieńcza itd.
28. Specyficzne zaburzenia rozwoju, m. in. specyficzne zaburzenia rozwoju mowy i języka (SLI), specyficzne
zaburzenia w rozwoju umiejętności szkolnych. Specyficzne zaburzenia rozwoju funkcji motorycznych.
29. Zaburzenia obsesyjno-komplulsyjne, zaburzenia dysocjacyjne.
30. Zaburzenia psychotyczne.
31. Zaburzenia afektywne.
32. Zaburzenia mowy i języka w zaburzeniach schizofrenicznych.
B. Problematyka ćwiczeń:
1. Zaburzenia mowy i języka występujące w zaburzeniach organicznych ośrodkowego układu nerwowego.
2. Zaburzenia mowy i języka w zaburzeniach psychicznych.
3. Zaburzenia mowy i języka w zaburzeniach schizofrenicznych.
A.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Bilikiewicz A., Strzyżewski W., red., 1992, Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, Warszawa.
Herzyk A., 1992, Afazja i mutyzm dziecięcy, Lublin.
Johnson S., 1998, Style charakteru, Warszawa.
Namysłowska I., red., 2005, Psychiatria dzieci i młodzieży, Warszawa.
Pużyński S., Wciórka J., red., 2000, Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy
kliniczne, wskazówki diagnostyczne, Kraków-Warszawa.
Woźniak T., 2000, Zaburzenia języka w schizofrenii, Lublin.
1. Gałkowski T., Jastrzębowska G., red, 1999, Logopedia. Pytania i odpowiedzi, t. 1 i t. 2. Opole.
2. Herzyk A., 1992, Afazja i mutyzm dziecięcy, Lublin.
3. Ivić M., 1973, Język jako reprezentacja świata w umyśle, Warszawa.
4. Klimasiński K., 2000, Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej, Kraków.
5
5
20
samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń
30
samodzielne przygotowanie się do egzaminu
30
ORTODONCJA
POLSKI
90
3
WIEDZA
• ma podstawową wiedzę z zakresu ortodoncji;
• rozumie wpływ wad zgryzu na poprawność wymowy i jakość
artykulacji;
• rozumie zależność pomiędzy poprawnością artykulacyjną a jakością
15
zgryzu.
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• rozróżnia wady zgryzu;
• właściwie stosuje terminologię z zakresu ortodoncji;
• obserwuje i ocenia wady zgryzu.
• ma świadomość istotności wpływu wad zgryzu na poprawność
wymowy.
II semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe

wykład
uczestnictwo w zajęciach wynika z przewidzianego planem zajęć
podziału na grupy
i słuchaczy
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy
zaliczenia
8 h wykładu
1 ECTS

wykład interaktywny

wykładów / test sprawdzający opanowanie zagadnień teoretycznych
i praktycznych ujętych w treściach modułu.

zaliczenie z oceną

w zajęciach / test
sprawdzający opanowanie
zagadnień teoretycznych
i praktycznych ujętych
w treściach modułu.
1.
2.
3.
4.
5.
Przedmiot i zadania ortodoncji.
Możliwości współpracy logopedy z ortodontą.
Kalendarz rozwoju funkcji pokarmowych.
Korekta i stymulacja rozwoju funkcji pokarmowych
Diagnoza zaburzeń wymowy u osób z wadami zgryzu.
6.
Wady wymowy u osób z wadami zgryzu z uwzględnieniem wad dotylnych, doprzednich i zgryzów
otwartych.
C. Wykaz literatury obowiązkowej:
1. Dietrich P. (red.), 2000, Ortodoncja II, (red. wyd. pol.) Masztalerz A., Wrocław.
2. Łabiszewska-Jaruzelska F. (red.), 1995, Ortopedia szczękowa. Zasady i praktyka. Podręcznik dla
studentów somatologii., Warszawa.
D. Wykaz literatury uzupełniającej:
1. Konopska L., 2006, Wady wymowy u osób z wadami zgryzu, Szczecin.
16
8
samodzielne studiowanie: wykładów, literatury przedmiotu.
20
28
1
PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA I KLINICZNA
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• ma wiedzę na temat klinicznego obrazu zaburzeń wieku rozwojowego
oraz dysfunkcji poznawczych, emocjonalnych i zaburzeń osobowości po
uszkodzeniach mózgowia;
• zna objawy najczęściej występujących zaburzeń psychicznych
i zaburzeń zachowania;
• zna i rozumie zależności pomiędzy psychologią rozwojową
i psychologią kliniczną;
• ma wiedzę na temat diagnozy psychologicznej;
• zna terminologię i kategoryzacje występujące w ocenie
psychologicznej pacjenta.
• rozróżnia zaburzenia mowy u dzieci i osób dorosłych na podstawie
mózgowej reprezentacji funkcji językowych i mózgowej organizacji
wyższych czynności poznawczych;
• właściwie analizuje i interpretuje terminologię występującą w
psychologicznej ocenie pacjenta;
• charakteryzuje obraz kliniczny zaburzeń wieku rozwojowego oraz
dysfunkcji poznawczych, emocjonalnych i zaburzeń osobowości po
uszkodzeniach mózgu.
• ma świadomość obowiązku ciągłego aktualizowania i poszerzania
wiedzy z psychologii rozwojowej i klinicznej;
• ma świadomość możliwości wynikających z praktycznych kompetencji
z zakresu psychologii klinicznej;
•ma świadomość poziomu własnych kompetencji, ich istotności,
oryginalności i nowatorstwa w zawodowej praktyce.
II semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe

wykład
podziału na grupy
i słuchaczy
2O h wykładu
17
4 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy
zaliczenia

interaktywny.

wykładów;
egzamin i/lub wykonanie zaliczeniowej pracy obejmującej treści


egzamin


w zajęciach;
egzamin i/lub wykonanie
zaliczeniowej pracy
obejmującej treści modułu
kształcenia.
1. Przedmiot i zadania psychologii rozwojowej: opis, wyjaśnianie zmian zachodzących między poczęciem
a śmiercią i optymalizacja rozwoju pojedynczego człowieka.
2. Biomedyczne podstawy rozwoju jako sposób wyjaśniania zmian zachodzących w życiu człowieka: zmiany
kontrolowane genetycznie i zmiany kontrolowane środowiskowo, genotyp a fenotyp. Rozwój jako rezultat
współdziałania czynników dziedzicznych i środowiska oraz możliwości wpływania genów na warunki
środowiska.
3. Układ nerwowy człowieka jako system informacyjny organizmu, podłoże zachowania i zmian
rozwojowych: neuron podstawowa jednostka układu nerwowego, budowa układu nerwowego
i hormonalnego i jego funkcje, struktury mózgowe.
4. Mechanizmy i periodyzacja rozwoju językowego. Rozwój percepcyjno-motoryczny dzieci a rozwój mowy.
Rozwój mowy w podsystemach języka.
5. Źródła i kierunki rozwoju psychologii klinicznej.
6. Przedmiot i podstawowe problemy współczesnej psychologii klinicznej.
7. Funkcjonowanie człowieka w sytuacji.
8. Modele klinicznej diagnozy psychologicznej.
9. Wiedza o zaburzeniach psychicznych: podstawy teoretyczne; kryteria klasyfikacji (zakres, głębokość,
dynamika, etiologia, rodzaj, etap rozwojowy).
10. Psychopatologia procesów psychicznych (symptomy, syndromy). Psychopatologia mechanizmów
przystosowawczych.
11. Wybrane problemy kliniczne występujące w wieku dziecięcym oraz adolescencji (zaburzenia
neurodynamiczne, zespoły autystyczne, zaburzenia opozycyjno-buntownicze).
12. Uwarunkowania zaburzeń rozwoju i zachowania (biologiczne, społeczne, psychogenne). Mechanizmy
odpowiedzialne za powstawanie zaburzeń, ich dynamikę oraz kształtowanie się wtórnych zakłóceń
(konsekwencji dla dalszego przebiegu rozwoju).
13. Zaburzenia osobowości - podstawowe kierunki patologizacji rozwoju osobowości; rodzaje i mechanizmy
zaburzeń osobowości (zaburzenia dziwaczno-ekscentryczne, dramatyczno-niekonsekwentne).
18
14. Zaburzenia związane ze strachem i lękiem.
15. Zaburzenia psychosomatyczne.
16. Pomoc psychologiczna: formy i rodzaje oddziaływań terapeutycznych.
E.
1.
2.
3.
4.
8.
9.
10.
11.
Bokus B., Shugar G. W., 2008, Psychologia języka dziecka, Gdańsk.
Darby D., Walsh K., Neuropsychologia kliniczna Walsha, Gdańsk 2008.
Jarosz M., 1978, Psychologia lekarska, Warszawa.
Kilar-Turska M., 2000, Rozwój człowieka w pełnym cyklu życia, (w:) Psychologia. Podręcznik akademicki.
Podstawy psychologii, red. J. Strelau, tom I, Gdańsk, str. 285 – 332.
Kondaso, 1984, Psychologia kliniczna, Warszawa.
Lewicki A. (red.), 1978, Psychologia kliniczna, Warszawa (s. 10-150).
Przetacznik-Gierowska M., Makiełło-Jarża G., 1988, Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku
dziecięcego, Warszawa.
Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M., 1996, Psychologia rozwoju człowieka, Warszawa.
Sęk H., 2001, Wprowadzenie do psychologii klinicznej, Warszawa.
Sęk H. (red.), 2005, Psychologia kliniczna. T. 1-2, Warszawa.
Seligman M.E.P., Walker E.F., Rosenhan D.L., 2003, Psychopatologia, Poznań.
F.
1.
2.
3.
4.
Paluchowski W. J., 2001, Diagnoza psychologiczna. Podejście ilościowe i jakościowe, Warszawa.
Pecyna M.B., 1999, Psychologia kliniczna w praktyce pedagogicznej, Warszawa.
Stepulak M., 1995, Podejście systemowe we współczesnej psychologii polskiej, Lublin.
Simon F. B., Stierlin H., 1998, Słownik terapii rodzin, Gdańsk.
5.
6.
7.
20
25
samodzielne studiowanie literatury przedmiotu
50
samodzielne przygotowanie się do egzaminu i/lub wykonanie zaliczeniowej
pracy obejmującej treści modułu kształcenia.
25
120
4
NEUROPSYCHOLOGIA I NEUROLINGWISTYCZNY
KONTEKST ZABURZEŃ MOWY
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
• zna i rozumie neuropsychologiczną ocenę zaburzeń procesów
językowych;
•
zna
i
rozumie
zależności
pomiędzy
neuropsychologią
i neurolingwistycznym kontekstem zaburzeń mowy;
• ma wiedzę na temat diagnozy neuropsychologiczna;
• zna terminologię i kategoryzacje występujące w ocenie
neurologopedycznej pacjenta.
• rozróżnia zaburzenia mowy u osób z uszkodzeniami OUN na podstawie
zależności pomiędzy neuropsychologią a neurolingwistyką;
19
neurologopedycznej pacjenta;
mowy i języka występujących u osób po urazie mózgu/z dysfunkcjami
OUN;
• analizuje i ocenia strategie postępowania w przypadku osób
z zaburzeniami mowy i języka po urazie mózgu/z dysfunkcjami OUN.
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
wiedzy z neuropsychologicznych i neurolingwistycznych ocen zaburzeń
procesów
językowych
u
osób
z
uwarunkowanymi
uszkodzeniami/dysfunkcjami OUN;
• ma świadomość rozróżniania zaburzeń procesów przedjęzykowych
i zaburzeń procesów językowych.
II semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe

wykład
podziału na grupy
i słuchaczy
15 h wykładu
3 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy
zaliczenia

interaktywny


wykładów;
egzamin pisemny / wykonanie zaliczeniowej pracy obejmującej
treści modułu kształcenia.


C. Forma zaliczenia:

wykład: egzamin
20

w zajęciach;
egzamin pisemny / wykonanie
zaliczeniowej pracy
kształcenia.
33. Historia neuropsychologii.
34. Podstawy neurolingwistyki. Neurolingwistyka a neurologopedia.
35. Mózg a zachowanie. Mózgowe mechanizmy sterowania zachowaniem. Mikrogenetyczna teoria funkcji
mózgu Jasona Browna.
36. Zaburzenia komunikacji u osób po urazie mózgu w kontekście neuropsychologii i neurolingwistyki.
37. Diagnoza neuropsychologiczna. Terminologia i kategoryzacje w ocenie neurologopedycznej pacjenta.
38. Terapia neuropsychologiczna osób z uwarunkowanymi uszkodzeniami/dysfunkcjami OUN.
G. Wykaz literatury obowiązkowej:
7. Borkowska A., E. M. Szepietowska red., 2000, Diagnoza neuropsychologiczna. Metodologia i metodyka,
Lublin.
8. Herzyk A., 1992, Afazja i mutyzm dziecięcy, Lublin.
9. Herzyk A., 2000, Afazja: mechanizmy mózgowe i symptomatologia, „Logopedia” 27, s. 23-54.
10. Herzyk A., 1992, Asymetria i integracja półkulowa a zachowanie, Lublin.
Herzyk A., 2005, Wprowadzenie do neuropsychologii klinicznej, Warszawa.
Herzyk A., Daniluk B., red., 2002, Jakościowy opis w neuropsychologii klinicznej. Przekrój zagadnień,
Lublin.
11. Kaczmarek B.L.J., 1984, Mózgowe mechanizmy formowania wypowiedzi słownych, Lubin.
12. Kaczmarek B.L.J., 1993, Płaty czołowe a język i zachowanie człowieka, Lubin.
13. Kądzielawa D., 1983, Czynność rozumienia mowy. Analiza neuropsychologiczna, Wrocław.
14. Klimkowski M., Herzyk A., 1994, Neuropsychologia kliniczna. Wybrane zagadnienia, Lublin.
16. Marczewska H., Osiejuk, E., 1994, Nie tylko afazja... O zaburzeniach językowych w demencji Alzheimera,
demencji wielozawałowej i przy uszkodzeniach prawej półkuli mózgu, Warszawa.
17. Pąchalska M., 1999, Afazjologia, Warszawa-Kraków.
18. Pąchalska M., 2005, Urazy głowy: neuropsychologiczna diagnostyka i terapia, Warszawa.
19. Pąchalska M., 2007, Neuropsychologia kliniczna. Urazy mózgu, t.2, Warszawa.
H. Wykaz literatury uzupełniającej:
1. Damasio A. R., 1999, Błąd Kartezjusza. Emocje, rozum i ludzki mózg, Poznań.
2. Gałkowski T., Jastrzębowska G., red, 1999, Logopedia. Pytania i odpowiedzi, t. 1 i t. 2. Opole.
3. Grabowska A., Zagrodzka J., red., 1997, Mózg a zachowanie, Warszawa.
4. Herzyk A., Kądzielawa D., red., 1996,
Zaburzenia w funkcjonowaniu człowieka z perspektywy
neuropsychologii klinicznej, Lublin.
6. Osiejuk E., 1994, Problematyka dyskursu w neuropsychologii poznawczej, Warszawa.
15
25
25
25
21
90
3
PSYCHOTERAPIA
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
Wymagania wstępne
i dodatkowe
• ma wiedzę na temat psychoterapii (definicje, zakres pojęcia, terminy
bliskoznaczne);
• zna rodzaje psychoterapii;
• zna główne orientacje teoretyczne w psychoterapii;
• zna i rozumie zasady budowania kontaktu terapeutycznego z dziećmi,
młodzieżą i dorosłymi, u których występują zaburzenia mowy.
• rozróżnia rodzaje psychoterapii;
•
analizuje
i
interpretuje
główne
orientacje
teoretyczne
w psychoterapii;
• omawia przykłady i dobiera specyficzne metod oddziaływania
terapeutycznego w zależności od indywidualnych potrzeb klienta;
• tworzy kontrakt terapeutyczny.
wiedzy z zakresu psychoterapii;
• rozumie problematykę etyczną związaną z odpowiedzialnością za
trafność postępowania terapeutycznego i ma wysoką samoświadomość
• efektywnie organizuje własną pracę i krytycznie ocenia sposób jej
zaangażowania;
• efektywnie współdziała z członkami zespołu i potrafi pracować
pod kierunkiem;
• definiuje i ustala rolę oraz określa obowiązki terapeuty, klienta
i innych ważnych osób w planowanej terapii;
• wykazuje empatię w stosunku do klienta;
• wykazuje elastyczne podejście do wymogów pracy w sposób
pozwalający na radzenie sobie ze stresem i utrzymanie wysokiej
samooceny.
III semestr

podziału na grupy
10 h ćwiczeń
2 ECTS
słuchaczy
ćwiczenia laboratoryjne
i słuchaczy
Stosowane metody
dydaktyczne
A. Forma zajęć:

problemowa z prezentacją multimedialną / analiza przypadków /
dyskusja / rozwiązywanie zadań i ich projektowanie.


ćwiczeń;
zaliczenie ustne / kolokwium / wykonanie zaliczeniowej pracy (ew.
prezentacji) obejmującej treści modułu kształcenia.

22
zaliczenia



zaliczenie z oceną
w zajęciach;
zaliczenie ustne/ kolokwium /
wykonanie zaliczeniowej pracy
(ew. prezentacji) obejmującej
Treści modułu kształcenia (program ćwiczeń)
Problematyka ćwiczeń:
1. Wprowadzenie do problematyki psychoterapii. Definicje, zakres pojęcia, terminy bliskoznaczne. Podział
i rodzaje psychoterapii: indywidualna i grupowa, podtrzymująca i aktywna, specyficzna i globalna.
2. Główne orientacje teoretyczne w psychoterapii. Omówienie przykładów i specyficznych metod
oddziaływania terapeutycznego.
5. Inne terapie (analiza transakcyjna, neurolingwistyczne programowanie).
6. Problemy i specyficzne zjawiska w procesie udzielania pomocy psychologicznej. Wskazówki
dla pedagogów i logopedów.
1. Aleksandrowicz J., 2004, Psychoterapia. Poradnik dla pacjentów, Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków.
2. Grzesiuk L. (red.), 1994, Psychoterapia. Szkoły zjawiska, techniki i specyficzne problemy, PWN,
Warszawa.
3. Lis-Turlejska M. (red.), 1991, Nowe zjawiska w psychoterapii, wyd. Jacek Santorski & CO, Warszawa.
1. Haley J., 1995, Niezwykła terapia. Techniki terapeutyczne Miltona Ericksona. Strategiczna Terapia
Krótkoterminowa, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
2. Miller A., 1991, Mury milczenia. Cena wyparcia urazów dzieciństwa, PWN, Warszawa.
3. Namysłowska I., 1997, Terapia rodzin, Springer PWN, Warszawa.
4. Santorski J. (red.), 1993, ABC psychologicznej pomocy, wyd. Jacek Santorski & CO , Warszawa.
5. Satir V., 2000, Terapia rodziny. Teoria i praktyka. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
6. Walker W., 2001, Przygoda z komunikacją. Początki NLP, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne,
Gdańsk.
7. Yapko M., 1996, Kiedy życie boli, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
10
25
przygotowanie się do zaliczenia
25
60
2
METODY LINGWISTYCZNE W LOGOPEDII –
FONETYKA I FONOLOGIA
POLSKI
23
WIEDZA
• ma uporządkowaną wiedzę z zakresu fonetyki i fonologii języka
polskiego;
• zna pojęcia obu działów językoznawstwa i rozumie terminy na tle
strukturalności, funkcjonalności i hierarchizacji jednostek językowych;
• zna charakterystykę systemu fonetycznego języka polskiego;
• zna metodologię współczesnych badań fonologicznych;
• ma wiedzę z zakresu budowy systemu fonologicznego, reprezentacji
fonologicznych, typy procesów i reguł fonologicznych.
UMIEJĘTNOŚCI
•
rozróżnia
zjawiska
upodobnień
wewnętrznowyrazowych
i zewnętrznowyrazowych oraz uproszczeń grup spółgłoskowych;
• stosuje terminologię i określa kategoryzacje w ocenie jakości wymowy
pacjenta/klienta;
• ocenia i interpretuje prawidłowy rozwój fonologiczny dziecka;
• analizuje i interpretuje procesy fonetyczne i procesy fonologiczne oraz
określa rządzące nimi reguły w mowie normatywnej i zaburzonej;
• ocenia i interpretuje zaburzenia mowy w rozmaitych jednostkach
patologii mowy.
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
wiedzy z zakresu analizy i interpretacji procesów fonetycznych
i procesów fonologicznych oraz rządzących nimi reguł w mowie
normatywnej i zaburzonej;
wiedzy z metodologii współczesnych badań fonologicznych.
jest realizowany
I semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe


podziału na grupy.
i słuchaczy
Stosowane metody
dydaktyczne
wykład
ćwiczenia audytoryjne
25 h wykładu
30 h ćwiczeń
6 ECTS


ćwiczenia: metoda zajęć praktycznych / metoda problemowa /
dyskusja.
24


słuchaczy




wykładów i ćwiczeń
prace domowe - przynajmniej dwie prace zrealizowane przez
słuchacza samodzielnie w czasie wolnym od zajęć dydaktycznych;
sprawdziany cząstkowe - przynajmniej dwa sprawdziany
weryfikujące stopień przyswojonej wiedzy z większej części
materiału dydaktycznego;
i/lub
tekst końcowy - test sprawdzający stopień przyswojenia wiedzy i
umiejętności praktyczne z całości materiału dydaktycznego;
egzamin pisemny i/lub egzamin ustny.

zaliczenia



ćwiczeń: zaliczenie z oceną
wykładów: egzamin


w zajęciach;
na podstawie ocen
cząstkowych otrzymywanych
w trakcie trwania semestru;
kolokwium na zaliczenie
ćwiczeń;
egzamin pisemny i/lub
egzamin ustny.
39. Fonetyka, fonologia, ich działy, rozumienie terminów na tle strukturalności, funkcjonalności
i hierarchizacji jednostek językowych. Podstawowe pojęcia obu działów językoznawstwa.
40. Charakterystyka systemu fonetycznego języka polskiego (w ujęciu B. Wierzchowskiej, M. SteffenBatogowej, D. Ostaszewskiej i J. Tambor).
41. Analiza systemu fonetycznego języka polskiego oraz prototypowej organizacji kategorii.
42. Zjawiska upodobnień wewnętrznowyrazowych i zewnętrznowyrazowych oraz uproszczeń grup
spółgłoskowych.
43. Metodologia współczesnych badań fonologicznych.
44. Zagadnienia budowy systemu fonologicznego, reprezentacji fonologicznych, typy procesów i reguł
fonologicznych.
45. Współczesne modele fonologiczne: modele strukturalne, klasyczny model generatywny, fonologia
nielinearna, fonologia niederywacyjna i teoria optymalności, teoria niepełnej specyfikacji cech, fonologia
autosegmentalna.
46. Problematyka rozwoju podsystemu fonologicznego w normie i jego zaburzenia w rozmaitych
przypadkach patologii mowy.
47. Analiza i interpretacja procesów fonetycznych i procesów fonologicznych oraz rządzących nimi reguł
w mowie normatywnej i zaburzonej.
Podstawowa terminologia językoznawcza z zakresu fonetyki i fonologii.
Budowa aparatu mowy a artykulacyjna klasyfikacja głosek. Charakterystyka głosek.
Transkrypcja fonetyczna.
Analiza systemu fonetycznego języka polskiego oraz prototypowej organizacji kategorii.
Upodobnienia - przyczyny zjawiska oraz klasyfikacja upodobnień (ze względu na kierunek, na obszar
upodobnienia, na głębokość upodobnienia, na żywotność zjawiska, na cechę, która się zmienia w
wyniku asymilacji – pod względem dźwięczności, miejsca artykulacji, stopnia zbliżenia narządów mowy)
oraz uproszczenia grup spółgłoskowych.
6. Intonacja i akcent.
7. Analiza i interpretacja procesów fonetycznych i procesów fonologicznych oraz rządzących nimi reguł
1.
2.
3.
4.
5.
25
w mowie normatywnej i zaburzonej.
Zagadnienia budowy systemu fonologicznego, reprezentacji fonologicznych, typy procesów i reguł
fonologicznych
9. Problematyka rozwoju podsystemu fonologicznego w normie i jego zaburzenia w rozmaitych
przypadkach patologii mowy.
10. Ocena i interpretacja prawidłowego rozwoju fonologicznego dziecka i jego zaburzeń w rozmaitych
jednostkach patologii mowy.
8.
F.
G.
H.
I.
J.
K.
L.
Kwarciak B., 1995, Początki i podstawowe mechanizmy świadomości metajęzykowej, Kraków.
Łobacz P., 1996, Polska fonologia dziecięca. Warszawa.
Madelska L., Witaszek-Samborska M., 2000, Zapis fonetyczny. Zbiór ćwiczeń, Poznań.
Ostaszewska D., Tambor J., 2011, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa.
Tambor J., 2011, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego. Ćwiczenia z CD-ROM, Warszawa.
Toczyska, 2007, Elementarne ćwiczenia dykcji, Gdańsk.
Wierzchowska B., 1980, Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
1. Bernthal J. E., Bankson N. W., 1994, Child phonology: Characteristics, Assessment, and Intervention with
Special Populations, New York.
2. Bryndal M., 2002, Fonologiczna interpretacja rozwoju procesu doskonalenia wymowy dziecięcej.
Niepublikowana rozprawa doktorska. Materiały Instytutu Językoznawstwa UAM Poznań.
3. Łobacz Piotra, 1996, Polska fonologia dziecięca. Studia fonetyczno-akustyczne, Warszawa.
4. Maurer A., 1997, Zabawy z rymami. Kształtowanie się świadomości fonologicznej u dzieci przedszkolnych,
Kraków.
5. Oczkoś M., 1999, Abecadło mówienia, Wałbrzych.
6. Rocławski B., 1976, Zarys fonologii, fonetyki, fonotaktyki i fonostatyki współczesnego języka polskiego,
Gdańsk.
7. Stoel-Gammon C., Dunn C., 1985, Normal and disordered phonology in children, Austin.
8. Szpyra-Kozłowska J., 2002, Wprowadzenie do współczesnej fonologii, Lublin.
9. Toczyska B., Do-tkliwa artykulacja, Gdańsk 2010.
10. Wierzchowska B., 1965, Wymowa polska, Warszawa.
11. Wierzchowska B., 1967, Opis fonetyczny języka polskiego, Warszawa.
25
udział w ćwiczeniach audytoryjnych
30
25
samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń, w tym wykonywanie ćwiczeń
obejmujących treści modułu kształcenia oraz przygotowanie do ustnej
odpowiedzi ustnych i pisemnych w ramach ćwiczeń oraz przygotowanie do
kolokwium zaliczeniowego
50
50
180
6
METODY LINGWISTYCZNE W LOGOPEDII –
MORFOLOGIA, SEMANTYKA, SKŁADNIA
POLSKI
26
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• ma uporządkowaną wiedzę z zakresu morfologii, semantyki i składni;
• zna pojęcia i rozumie terminy omawianych działów lingwistyki;
• zna sposoby powstawania wyrazów w języku polskim.
• analizuje konstrukcje słowotwórcze z różnych perspektyw
badawczych;
• korzysta z dostępnych metod i narzędzi badawczych w ocenie
sprawności językowych w zakresie słowotwórstwa;
• analizuje i interpretuje typy procesów słowotwórczych w mowie
normatywnej i zaburzonej;
• projektuje próby badawcze w przypadkach patologii mowy;
• stosuje terminologię i określa kategoryzacje w ocenie jakości wymowy
pacjenta/klienta;
• ocenia i interpretuje poziom semantyczno-syntaktyczny wypowiedzi
klienta/pacjenta;
• ocenia i interpretuje zaburzenia mowy w rozmaitych jednostkach
patologii mowy.
wiedzy z zakresu analizy i interpretacji procesów językowych oraz
badania rządzących nimi reguł w mowie normatywnej i zaburzonej;
wiedzy z metodologii współczesnych badań lingwistycznych.
II semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe
 wykład
podziału na grupy.
i słuchaczy
20 h wykładu
3 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy
zaliczenia

z prezentacją multimedialną.

wykładów;
egzamin pisemny i/lub wykonanie zaliczeniowej pracy obejmującej


egzamin
27


w wykładach;
kształcenia.
7. Podstawowe pojęcia analizy morfologicznej wyrazów. Morfonologia.
8. Kategorie morfologiczne języka polskiego – charakterystyka funkcjonalna.
9. Wybrane kategorie morfologiczne w ujęciu gramatyki kognitywnej. Logopedyczne aspekty morfologii
polskiej.
10. Paradygmatyka: fleksja imienna i werbalna.
11. Formalne, funkcjonalne i kognitywne aspekty kategorii fleksyjnych. Perspektywa glottodydaktyczna
i logopedyczna.
12. Podstawowe kategorie słowotwórcze na tle ogólnych problemów analizy słowotwórczej wyrazów.
13. Słowotwórstwo w ujęciu kognitywnym. Logopedyczne i glottodydaktyczne aspekty polskiego
słowotwórstwa.
14. Typy
składni (formalna, funkcjonalna, pragmatyczna). Kognitywne poglądy na składnię: modele
semantyczno-formalne wypowiedzeń a modele konceptualne.
15. Składnia zdania pojedynczego i złożonego. Różne rodzaje analizy składniowej. Synteza w składni –
perspektywa logopedyczna i glottodydaktyczna
16. Semantyka
i jej działy. Teorie znaczenia wyrazów. Kategoryzacja i kwalifikacja wyrazów na tle różnych
koncepcji semantyki (teoria pól semantycznych, profilowanie pojęć, kognitywna struktura pojęć).
M.
N.
O.
P.
Q.
R.
Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
Miodunka J., 1989, Podstawy leksykologii i leksykografii, Warszawa.
Nagórko A., 1998, Zarys gramatyki języka polskiego, Warszawa.
Podstawy gramatyki kognitywnej, red. M. Kardela, Warszawa 1994.
Tabakowska E., 1995, Gramatyka i obrazowanie, Kraków.
Taylor J.R., 2002, Kategoryzacja językowa. Prototypy w teorii językoznawczej, Kraków.
1. 1. Ivić M., 1973,Język jako reprezentacja świata w umyśle, Warszawa.
2. 2. Jędrzejko E., Kita M., 1999,Gramatyka polska, Warszawa.
3. 3. Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, red. E. Tabakowska, Kraków 2001.
20
20
25
samodzielne przygotowanie się do egzaminu i/lub samodzielne wykonanie
zaliczeniowej pracy obejmującej treści modułu kształcenia.
25
90
3
ROZWÓJ MOWY I JĘZYKA DZIECKA
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
• ma wiedzę na temat warunków biologicznych,
i kulturowych rozwoju mowy i języka w ontogenezie.
społecznych
• charakteryzuje etapy rozwoju mowy dziecka według Piageta,
Wygotskiego itp.;
• analizuje i ocenia strategie postępowania przydatne w postępowaniu
logopedycznym w przypadku stymulowania rozwoju mowy dziecka;;
• analizuje i opisuje wybrane zjawiska związane z rozwojem mowy
i języka dziecka
28
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
wiedzy na temat rozwoju badań nad językiem (mową) dziecka;
• ma świadomość rozróżniania etapów rozwoju mowy dziecka i rangi
procesów przedjęzykowych dla prawidłowego przyswajania reguł języka
przez dziecko.
I semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe

wykład
podziału na grupy
i słuchaczy
1O h wykładu
3 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy

interaktywny.

wykładów;
egzamin pisemny i/lub wykonanie zaliczeniowej pracy obejmującej

zaliczenia
D. Forma zaliczenia:

egzamin


w zajęciach;
kształcenia.
1. Rozwój badań nad językiem (mową) dziecka.
2. Zagadnienie względnej chronologii rozwoju mowy.
3. Rozwój mowy i myślenia dziecka w ujęciu Piageta.
4. Rozwój myślenia i mowy w ujęciu Wygotskiego.
5. Chomsky i jego poglądy na ontogenezę rozwoju mowy.
6. Kognitywne aspekty rozwoju mowy.
7. Problem dojrzałości językowej.
8. Proces opanowywania języka jako systemu przez dzieci: rozwój systemów fonologicznego, fleksyjnego i
składniowego, rozwój leksyki i semantyki. Opanowywanie znaczeń przez dzieci.
9. Rozwój mowy dziecka z perspektywy pragmalingwistycznej ( rozwój form konwersacyjnych; rozwój form
29
narracyjnych; rozwój funkcji komunikacyjnych).
I. Wykaz literatury obowiązkowej:
1. Aitchison J., 2002, Ziarna mowy. Początki i rozwój języka, przekład M. Sykurska-Derwojed, PIW,
Warszawa.
2. Bokus B., 1991, Tworzenie opowiadań przez dzieci. O linii i polu narracji, Warszawa.
3. Bowerman M., Rola predyspozycji kognitywnych w przyswajaniu systemu semantycznego, (w:) Akwizycja
języka w świetle językoznawstwa kognitywnego, red. E. Dąbrowska, W. Kubiński, Kraków, s. 254-311.
4. Bruner J., 1980, Ontogeneza aktów mowy, przekł. Barbara Mroziak, (w:) Badania nad językiem dziecka.
Wybór tekstów”, red. G. W. Shugar i M. Smoczyńskiej, Warszawa, s.483-513.
5. Kaczmarek L., 1953, Kształtowanie się mowy dziecka, Poznań.
6. Kaczmarek Leon, 1966, Nasze dziecko uczy się mowy, Lublin.
7. Kielar-Turska M., 1989, Mowa dziecka. Słowo i tekst, Kraków.
8. Kurcz Ida, 1987, Język a reprezentacja wiedzy w umyśle, Warszawa.
9. Kurcz Ida, 1992, Język a psychologia, Warszawa 1992.
10. Piaget J., 1992, Mowa i myślenie u dziecka. Warszawa.
11. Porayski-Pomsta J., 1994, Umiejętności komunikacyjne dzieci w wieku przedszkolnym. Studium
Psycholingwistyczne, Warszawa.
12. Przetacznik-Gierowska M., 1994, Od słowa do dyskursu. Studia nad mową dziecka, Warszawa.
13. Shugar G.W., Smoczyńskiej M., Nowe kierunki badań nad językiem dziecka, (w:) Badania nad językiem
dziecka. Wybór tekstów”, red. G. W. Shugar i M. Smoczyńskiej, Warszawa, s. 8-51.
14. Wygotsky L.S., 1989, Myślenie i mowa, Warszawa.
15. Zarębina M., 1980, Język polski w rozwoju jednostki. Analiza tekstów dzieci do wieku szkolnego. Rozwój
semantyczny języka dziecka, Kraków.
J. Wykaz literatury uzupełniającej:
1. Łobacz Piotra, 1996, Polska fonologia dziecięca. Studia fonetyczno-akustyczne, Warszawa.
2. Milewski S., 2004, Mowa dorosłych kierowana do dzieci, Gdańsk.
3. Mystkowska H., 1970, Właściwości mowy dziecka sześcio- siedmioletniego, Warszawa.
4. Slobin Dan I., 1980, Poznawcze przesłanki rozwoju gramatyki, (w:) Badania nad językiem dziecka. Wybór
tekstów”, red. G. W. Shugar i M. Smoczyńskiej, Warszawa, s. 398-452.
5. Slobin Dan I., 2003, Od “myśli i języka” do “myślenia dla mówienia”, (w:) Akwizycja języka w świetle
językoznawstwa kognitywnego”, Kraków, s. 361-402.
6. Smoczyński P., 1955, Przyswajanie przez dziecko podstaw systemu językowego, Łódź.
7.
Tomasello M., 2002, Kulturowe źródła ludzkiego poznania, przekł. J. Rącaszek, Warszawa.
15
samodzielne studiowanie: wykładów, literatury przedmiotu
50
samodzielne przygotowanie się do egzaminu i/lub wykonanie zaliczeniowej
pracy obejmującej treści modułu kształcenia.
30
25
90
3
ELEMENTY PSYCHOLINGWISTYKI
I SOCJOLINGWISTYKI
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• ma wiedzę na temat mechanizmu funkcjonowania systemu
językowego;
zróżnicowania
współczesnej
polszczyzny;
wpływu
czynników społecznych na poziom umiejętności komunikacyjnych;
• zna i rozumie czynniki warunkujące proces akwizycji języka
i skutecznej komunikacji;
• zna i rozumie proces socjalizacji pierwotnej, wtórnej i tzw. odwróconej
• rozumie wpływ nowych mediów na jakość komunikacji i styl myślenia.
• rozróżnia sytuacje komunikacyjne i ich uwarunkowania;
• właściwie stosuje terminologię z zakresu psycho- i socjolingwistyki;
• opracowuje tekst naukowy w formie abstraktu;
• analizuje i ocenia zachowania językowe.
• ma świadomość istotności wpływu stylu konwersacyjnego na
skuteczność komunikacji i oddziaływań terapeutycznych.
I semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe

wykład
podziału na grupy
i słuchaczy
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy
zaliczenia
8 h wykładu
1 ECTS


wykładów;
praca pisemna (streszczenia wybranego tekstu naukowego).


E. Forma zaliczenia:

zaliczenie z oceną

w zajęciach;
opracowanie w formie
pisemnej streszczenia
wybranego tekstu naukowego.
1. Język jako system (pojęcie morfemu i reguł gramatycznych); od strukturalizmu do pragmatyki językowej
– społeczne i psychologiczne uwarunkowania komunikacji językowej.
2. Podstawowe kategorie socjolingwistyczne (wiek, wykształcenie, płeć, rola społeczna, relacja rangi,
sytuacja, styl konwersacyjny) i ich rola w zachowaniach językowych.
3. Psychologiczne i socjologiczne uwarunkowania akwizycji języka – pojęcie socjalizacji pierwotnej, wtórnej,
socjalizacja medialna i tzw. odwrócona.
4. Typ rodziny a zachowania językowe: Basil Bernstein i jego teoria kodu ograniczonego i rozwiniętego;
31
wideodziecko – myślenie konkretno-wyobrażeniowe.
K.
1.
2.
L.
1.
2.
Grabias S., (wyd. dowolne), Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
Kurcz I., 2000, Psychologia języka i komunikacji, Warszawa.
Skudrzyk A., 2005, Czy zmierzch kultury pisma? O synestezji i analfabetyzmie funkcjonalnym, Katowice.
Bielecka-Prus J., 2010, Transmisja kultury w rodzinie i w szkole. Teoria Basila Bernsteina, Warszawa
2010.
8
samodzielne studiowanie: wykładów, literatury przedmiotu oraz samodzielne
wykonanie zaliczeniowej pracy obejmującej treści modułu kształcenia.
20
28
1
KULTURA JĘZYKA
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• ma wiedzę na temat wychowania językowego i poprawności
językowej;
• zna i rozumie pojęcia: norma językowa; błąd językowy; akcent
wyrazowy, akcent zdaniowy, akcent zestrojowy, wyraz ortotoniczny,
wyraz atoniczny, enklityki, proklityki;
• zna i rozumie prawidła wymowy polskiej;
• rozumie wpływ czynników społecznych na poziom umiejętności
komunikacyjnych.
• wskazuje akcent wyrazowy, akcent zdaniowy, akcent zestrojowy,
wyraz ortotoniczny, wyraz atoniczny, enklityki, proklityki;
• właściwie stosuje terminologię z zakresu kultury języka;
• stosuje prawidła wymowy polskiej;
• analizuje i ocenia błędy językowe językowe.
• ma świadomość istotności poziomu kultury języka na skuteczność
komunikacji i oddziaływań terapeutycznych.
I semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe

wykład
podziału na grupy
i słuchaczy
8 h wykładu
1 ECTS
32
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy
zaliczenia


wykładów / test sprawdzający opanowanie zagadnień teoretycznych
i praktycznych ujętych w treściach modułu.

F. Forma zaliczenia:

zaliczenie z oceną
w zajęciach / test
sprawdzający opanowanie
zagadnień teoretycznych
i praktycznych ujętych
w treściach modułu.
5.
6.
7.
8.
9.
Kultura języka i kultura żywego słowa
Pojęcie normy językowej. Błąd językowy.
Wymowa grup spółgłoskowych, wymowa grup samogłoskowych, wymowa nosówek.
Wymowa internacjonalizmów, wybranych zapożyczeń, nazwisk obcych.
Akcent wyrazowy, akcent zdaniowy, akcent zestrojowy, wyraz ortotoniczny, wyraz atoniczny, enklityki,
proklityki.
10. Znaki interpunkcyjne – podział, wartość głosowa, stylistyczna wartość interpunkcji (w tym interpunkcja
artystyczna), pauza logiczna.
11. Terytorialne i środowiskowe zróżnicowanie polszczyzny – dialekty i socjolekty.
A.Wykaz literatury obowiązkowej:
1. Bednarek J. D., 2003, Ćwiczenia wyrazistości mowy, Bydgoszcz.
2. Dłuska M., Prozodia języka polskiego, Warszawa.
3. Gawęda K., Łazewski J., 2004, O błędach wymowy. Książeczka dla dzieci tudzież wyższych urzędników
państwowych, Białystok.
4. Kotlarczyk M, 1961, Podstawy sztuki żywego słowa, Warszawa.
5. Kram J., 1976, Gawędy o żywym słowie, Warszawa.
6. Meissner Cz., 196663, ABC recytatora, Warszawa.
7. Meissner Cz., 1993, Książeczka o sztuce recytacji i sztuce mówienia, Katowice.
8. Mikuta M., 2001, Kultura żywego słowa, Częstochowa.
9. Oczkoś M., 1999, Abecadło mówienia, Warszawa.
10. Toczyska B., 1998, Elementarne ćwiczenia dykcji, Gdańsk.
11. Wieczorkiewicz B., 1977, Sztuka mówienia, Warszawa.
G. Wykaz literatury uzupełniającej:
1. Gawrońska M., 2001, Podstawy wymowy i impostacji głosu dla studentów i absolwentów akademii
wychowania fizycznego, Wrocław.
2. Mitrynowicz – Modrzejewska M., 1963, Fizjologia i patologia głosu, słuchu i mowy, Kraków.
3. Prawidła poprawnej wymowy polskiej, 1995, oprac. Z. Klemensiewicz. Uzupełnił S. Urbańczyk, Kraków.
8
samodzielne studiowanie: wykładów, literatury przedmiotu / test sprawdzający
opanowanie zagadnień teoretycznych i praktycznych ujętych w treściach
modułu.
33
20
28
1
WSTĘP DO LOGOPEDII
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• zna: działania poznawcze logopedii; zawodowe specjalizacje logopedii;
podstawowe terminy logopedyczne;
• ma wiedzę z zakresu diagnozowania zachowań językowych
we wszelkich interakcjach społecznych i w zaburzeniach mowy;
• zna zasady konstruowania programów postępowania logopedycznego.
• analizuje stan badań nad zaburzeniami mowy jako tło dla czynności
diagnostycznych, dla prognostyki i dla terapii logopedycznej.
• stosuje zasady budowania programów terapii różnych typów zaburzeń
mowy;
• interpretuje: dokumenty prawne na temat statusu zawodowego
logopedy;
• analizuje standardy postępowania logopedycznego.
• ma świadomość zaburzeń mowy oraz świadomość konieczności ich
zapobiegania poprzez profilaktykę logopedyczną;
• rozumie problematykę etyczną związaną z odpowiedzialnością
za trafność postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w przypadku
osób z zaburzeniami mowy;
• ma wysoką samoświadomość odpowiedzialności za swoje działania.
I semestr
A. Forma zajęć:

Wymagania wstępne
i dodatkowe
wykład
• zajęcia w sali dydaktycznej
na grupy
i słuchaczy
10 h wykładu
1 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy

wykład problemowy / wykład konwersatoryjny / wykład interaktywny


wykładów / zaliczenie ustne / kolokwium / pisemna praca.
34
zaliczenia


wykład: zaliczenie
z oceną

w zajęciach;
zaliczenie ustne / kolokwium /
praca pisemna.
Mowa i obszary zachowań ludzkich.
Termin logopedia i jego znaczenie. Działania poznawcze logopedii.
Zawodowe specjalizacje logopedii.
Logopedia a dziedziny pograniczne logopedii. Interdyscyplinarny charakter logopedii.
Status zawodowy logopedy.
Zawód logopedy w świetle rozporządzeń prawnych.
Etyka zawodu logopedy.
Działania poznawcze logopedii.
Stan badań nad zaburzeniami mowy jako tło dla czynności diagnostycznych, dla prognostyki i dla terapii
logopedycznej.
10. Zasady budowania programów terapii różnych typów zaburzeń mowy.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
1. Grucza F., 1983, Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka – jej przedmiot, lingwistyka stosowana,
Warszawa.
2. Grabias S., 1991, Logopedia, jej przedmiot i stopień zaawansowania refleksji metanaukowej, (w:)
Przedmiot logopedii. Komunikacja językowa i jej zaburzenia 1, red. S. Grabias, Lublin, s. 26–47.
3. Grabias S. (red.), 2001, Zaburzenia mowy. Mowa. Teoria – Praktyka, Lublin.
4. Karczmarek L., 1991, O polskiej logopedii, (w:) Przedmiot logopedii. Komunikacja językowa i jej
zaburzenia 1, red. S. Grabias, Lublin, s. 5–25.
5. Styczek I., 1980, Logopedia, Warszawa.
B.
1.
2.
3.
Grabias S., 2000, Mowa i jej zaburzenia, „Logopedia” 28, s. 7–36.
Rocławski B., 1993, Opieka logopedyczna od poczęcia, Gdańsk.
Sawa B., 1990, Dzieci z zaburzeniami mowy, Warszawa.
(udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie pracy zaliczeniowej itp.)
10
20
30
1
TYPOLOGIA ZABURZEŃ MOWY
POLSKI
WIEDZA
• ma wiedzę z zakresu komunikacji językowej w ujęciu kompleksowym.
• zna składniki wypowiedzi słownej;
• zna i rozumie różnice między normą a wadą wymowy. Kryteria oceny
wymowy;
• zna typologie zaburzeń mowy według: kryteriów objawowych, kryteriów
etiologicznych;
• zna i rozumie podstawowe terminy logopedyczne.
35
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• rozróżnia wady wymowy;
• analizuje i interpretuje zaburzenia artykulacji;
• rozpoznaje zaburzenia mowy w złożonych zespołach chorobowych.
• rozróżnia specyficzne zaburzenia rozwoju języka od innych zaburzeń
mowy i komunikacji językowej
• zna i rozumie podstawowe terminy logopedyczne;
• analizuje zaburzenia mowy według kryteriów;
• tworzy ustne i pisemne sprawozdania zawierające analizę
i interpretację zebranych informacji na temat zaburzeń mowy.
•
ma świadomość wad wymowy oraz ich zapobiegania poprzez
profilaktykę logopedyczną;
II semestr
A. Forma zajęć:

Wymagania wstępne
i dodatkowe
wykład
na grupy
i słuchaczy
10 h wykładu
2 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy
zaliczenia

interaktywny


wykładów / zaliczenie ustne / kolokwium / pisemna praca.

wykład: zaliczenie
z oceną


obecność i aktywny
udział
w zajęciach;
praca pisemna.
1.
2.
3.
4.
5.
B. Problematyka wykładów:
Komunikacja językowa w ujęciu kompleksowym.
Składniki wypowiedzi słownej.
Norma a wada wymowy. Kryteria oceny wymowy. Wady wymowy a błędy wymowy.
Typologia zaburzeń mowy według kryteriów objawowych.
Typologia zaburzeń mowy według kryteriów etiologicznych.
36
6. Zaburzenia mowy w złożonych zespołach chorobowych.
7. Specyficzne zaburzenia rozwoju języka
C.
1.
2.
3.
8.
Grabias S. (red.), 2001, Zaburzenia mowy. Mowa. Teoria – Praktyka, Lublin.
Kaczmarek L., 1977, Nasze dziecko uczy się mowy, Lublin.
Gałkowski T., Jastrzębowska G. (red.), 2001, Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki,
Opole.
Gałkowski T., Tarkowski Z., Zalewski T., 1993, Diagnoza i terapia zaburzeń mowy, Lublin
Sołtys-Chmielowicz A., 2002, Wady wymowy i ich korygowanie „Logopedia” 31.
Sołtys-Chmielowicz A., 2008, Zaburzenia artykulacji. Teoria i praktyka, Kraków.
Stecko E., 1996, Zaburzenia mowy u dzieci - wczesne rozpoznawanie i postępowanie logopedyczne,
Warszawa.
Styczek I., 1980, Logopedia, Warszawa.
D.
4.
5.
6.
7.
Grabias S., 2000, Mowa i jej zaburzenia, „Logopedia” 28, s. 7–36.
Rocławski B., 1993, Opieka logopedyczna od poczęcia, Gdańsk.
Spionek H., 1965, Zaburzenia psychoruchowego rozwoju dziecka, Warszawa.
4.
5.
6.
7.
10
25
25
60
2
LOGORYTMIKA, EMISJA I HIGIENA GŁOSU
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
• ma wiedzę na temat: fizjologii narządu mowy; emisji i higieny głosu;
artykulacji i dykcji samogłosek i spółgłosek; kształtowania się motywiki
rytmiczno-słuchowej oraz kształtowania się ekspresji ruchowej
i werbalnej;
• zna i rozumie znaczenie oddychania dla emisji głosu;
• ma wiedzę wpływu czynników biologicznych na kształtowanie się
głosu;
• zna ćwiczenia ruchowo-muzyczne wg metody Emila Jaques’aDalcroze’a;
• zna i rozumie metodę Carla Orffa.
• analizuje i interpretuje ćwiczenia ruchowo-muzyczne wg metody Emila
Jaques’a-Dalcroze’a;
• ćwiczy oddech statyczny i dynamiczny oraz podparcie oddechowe;
• uaktywniania narządy artykulacyjne poprzez praktyczne ćwiczenia;
• prowadzi ćwiczenia z wykorzystaniem elementów metody integracji
sensorycznej.
37
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• ma świadomość poziomu własnych kompetencji, ich istotności,
• ma świadomość rangi posiadanej wiedzy i umiejętności z zakresu
emisji i higieny głosu dla profilaktyki logopedycznej;
• ma świadomość wartości ćwiczeń muzycznych w terapii
logopedycznej, m.in. terapii osób z zaburzeniami płynności mowy.
I semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe


wykład

podziału na grupy
i słuchaczy
10 h wykładu
3 ECTS

Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy
zaliczenia
10 h ćwiczeń audytoryjnych




interaktywny;
ćwiczenia: metoda zajęć praktycznych / metoda problemowa
z dyskusją / analiza przypadków.
zaliczenie ustne / kolokwium / opracowanie zestawu ćwiczeń.
.
 obecność i aktywny udział
w zajęciach;
 zaliczenie z oceną
 zaliczenie ustne/ kolokwium /
opracowanie zestawu ćwiczeń.
1. Mioelastyczna i kliniczno-neurofizjologiczna teoria powstawania dźwięku.
2. Znaczenie oddychania dla emisji głosu – oddech statyczny i dynamiczny, podparcie oddechowe – appogio.
3. Artykulacja i dykcja samogłosek i spółgłosek, uaktywnianie narządów artykulacyjnych; artykulacja
muzyczna jak czynnik wspomagający prawidłowe atakowanie dźwięków (przygotowanie do ćwiczeń
muzycznych z balbutologopedii).
4. Rola komór rezonacyjnych i elementów elastycznych zdolnych do drgań; współbrzmienie i odbrzmienie,
czyli rezonans. Uaktywnienie rezonatora piersiowego u rezonatora nasady. Rejestr piersiowy i głowowy.
5. Wpływ czynników biologicznych na kształtowanie się głosu.
6. Ćwiczenia ruchowo-muzyczne wg metody Emila Jaques’a-Dalcroze’a.
7. Kształtowanie motywiki rytmiczno-słuchowej.
8. Kształtowanie ekspresji ruchowej i werbalnej na podstawie rytmu i tempa.
9. Regularne i nieregularne grupy rytmiczne, takty parzyste, nieparzyste i mieszane (realizacja ruchowa i
werbalna), kanon rytmiczny i melodyczny.
10. Elementy metody Carla Orffa nawiązujące do sztuki synkretycznej (taniec, słowo, muzyka) –
pierwszoplanowa rola rytmu i perkusji.
38
1. Oddech statyczny i dynamiczny, podparcie oddechowe – ćwiczenia.
2. Artykulacja i dykcja samogłosek i spółgłosek, uaktywnianie narządów artykulacyjnych; artykulacja
muzyczna jak czynnik wspomagający prawidłowe atakowanie dźwięków (przygotowanie do ćwiczeń
muzycznych z balbtologopedii).
3. Rola komór rezonacyjnych i elementów elastycznych zdolnych do drgań; współbrzmienie i odbrzmienie,
czyli rezonans. Uaktywnienie rezonatora piersiowego u rezonatora nasady. Rejestr piersiowy i głowowy.
4. Ćwiczenia ruchowo-muzyczne wg metody Emila Jaques’a-Dalcroze’a.
5. Kształtowanie motywiki rytmiczno-słuchowej – zajęcia praktyczne.
6. Kształtowanie ekspresji ruchowej i werbalnej na podstawie rytmu i tempa – zajęcia praktyczne.
7. Regularne i nieregularne grupy rytmiczne, takty parzyste, nieparzyste i mieszane (realizacja ruchowa i
werbalna), kanon rytmiczny i melodyczny.
8. Elementy metody Carla Orffa – prezentacja.
1. Adamiszyn Z., Walencik – Topiłko A., 2003, Logopedia artystyczna, (w:) Logopedia. Pytania i
odpowiedzi. Podręcznik akademicki, red. T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, Opole, t. 2.
2. Kotlarczyk M, 1961, Podstawy sztuki żywego słowa, Warszawa.
3. Lewandowska K, 1966, Muzykoterapia dziecięca, Gdańsk.
4. Minczakiewicz E., 1996, Mowa – rozwój – zaburzenia – terapia, Kraków, Wydawnictwo WSP.
5. Maksymowicz K., 2003, Zestawy ćwiczen dykcyjnych, (w:) Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Podręcznik
akademicki, red. T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, Opole.
6. Teml H., 1997, Relaks w nauczaniu, Warszawa, t. 2.
7. Weller S., 2006, Oddech, który leczy, Gdańsk.
1.
2.
3.
4.
A. Wykaz literatury uzupełniającej:
Knill Ch., 1997, Dotyk i komunikacja, Warszawa.
Kochanowicz J, 1961, Podstawy recytacji i wymowy scenicznej, Warszawa.
Kram J., 1976, Gawędy o żywym słowie, Warszawa.
Kram J., 1988, Zarys kultury żywego słowa, Warszawa.
10
10
20
25
samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń i przygotowanie się do zaliczenia
25
90
3
TECHNIKA MOWY
POLSKI
WIEDZA
• zna podstawową terminologię z zakresu retoryki oraz
o komunikacji;
• ma wiedzę z zakresu prozodii (intonacja, akcent) i dykcji;
39
nauk
• zna pojęcie normy fonetycznej.
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
Wymagania wstępne
i dodatkowe
• konstruuje plan wystąpienia publicznego na wskazany temat,
dla wyraźnie wskazanego audytorium;
• wygłasza przemówienia przed publicznością;
• odróżnia prawidłową wymowę od patologii.
• efektywnie organizuje własną pracę i krytycznie ocenia sposób
jej zaangażowania;
pod kierunkiem;
samooceny.
III semestr

podziału na grupy
15 h ćwiczeń
3 ECTS



słuchaczy
zaliczenia



ćwiczenia: analiza tekstów z dyskusją / metoda problemowa
z prezentacją multimedialną / analiza przypadków / dyskusja /
metoda zajęć praktycznych.
ćwiczeń;
zaliczenie ustne / kolokwium / wykonanie zaliczeniowej pracy
(ew. prezentacji) obejmującej treści modułu kształcenia.
praca domowa – konspekt przemówienia na wskazany temat;
wygłoszenie przed audytorium przemówienia (wykorzystanie – obok
językowych chwytów perswazyjnych – zabiegów dykcyjnych
i prozodii do pozyskania słuchaczy);

zaliczenie z oceną
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
i słuchaczy
Stosowane metody
dydaktyczne
D. Sposób realizacji zajęć:
C. Forma zajęć:
Retoryka oraz nauka o komunikacji.
Podstawy wymowy scenicznej.
Trening artykulacyjno – dykcyjny – cele i założenia.
Wprawki artykulacyjne.
Ćwiczenia dykcyjne.
Fraza i kryteria segmentacji tekstu.
Nastawienie głosowe i atakowanie dźwięku.
40


w zajęciach;
(ew. prezentacji) obejmującej
8. Ćwiczenia giętkości i melodyjności głosu.
9. Sztuka przemawiania.
B. Wykaz literatury obowiązkowej:
1. Barłowska M., Budzyńska-Daca A., Załęska M., 2010, Ćwiczenia z retoryki, Warszawa.
2. Korolko M., 1998, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa.
3. Morreale S. P., Spitzberg B. H., Barge J.K., 2007, Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza
i umiejętności. Warszawa.
4. Gumkowski M. (red.), 2006, Wielkie mowy historii, t.1-4, Warszawa.
1.
2.
3.
4.
F. Wykaz literatury uzupełniającej:
Oczkoś M., 1999, Abecadło mówienia, Wałbrzych.
Reynolds G., 2009, Zen prezentacji. Proste pomysły i ważne zasady, Gliwice
Toczyska B., 2007, Elementarne ćwiczenia dykcji, Gdańsk.
Turk Ch., 2003, Sztuka przemawiania, Wrocław.
15
25
25
25
90
WARSZTAT LOGOPEDY Z ELEMENTAMI
INFORMATYKI
3
POLSKI
WIEDZA
• ma wiedzę na temat zastosowania technologii informatycznej
w logopedii;
• zna i rozumie czynniki warunkujące proces akwizycji języka
i skutecznej komunikacji;
• rozumie wpływ nowych mediów na kształtowanie się mowy i języka.
UMIEJĘTNOŚCI
• programuje terapię logopedyczną z uwzględnieniem programów
komputerowych i pomocy logopedycznych;
• opracowuje warsztat logopedy z uwzględnieniem narzędzi i pomocy
dydaktycznych;
• analizuje i krytycznie ocenia informatyczne narzędzia i programy
komputerowe.
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
• ma świadomość istotności wpływu informatycznych narzędzi i
programów komputerowych na skuteczność komunikacji i oddziaływań
terapeutycznych.
jest realizowany
I semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe

wykład
podziału na grupy
41
i słuchacza
8 h wykładu
1 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne

słuchaczy

wykładów / kolokwium / praca pisemna.
zaliczenia
H. Forma zaliczenia:


zaliczenie z oceną

w zajęciach;
ustna odpowiedź / kolokwium
/ pisemna praca.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Warszatat logopedy – literatura, testy, kwestionariusze.
Dokumentacja diagnozy i terapii logopedycznej.
Podstawy wykorzystania komputerów w logopedycznej praktyce.
Praktyczne programy użytkowe (edytory, arkusze kalkulacyjne, prezentacje).
Współpraca z programami przeznaczonymi dla logopedów.
Współpraca z programami typu „Afazja”, „Fonem.EU”.
Wady i zalety logopedycznych programów komputerowych.
E. Wykaz literatury obowiązkowej:
1. Borowiecki R., Kwieciński M., 2004, Informacja i wiedza w zintegrowanym świecie zarządzania, wyd.
Zakamycze, Kraków.
2. Gruba J., 2010, Technologia informacyjna w logopedii, Gliwice.
3. Kapczyński A., 2005, Problematyka baz danych w biometrycznych systemach uwierzytelniania. Bazy
danych – aplikacje i systemy 2005. Warszawa.
F. Wykaz literatury uzupełniającej:
1.
Elmasri R., Navathe S.B., 2005, Wprowadzenie do systemów baz danych. Helion. Hei-Chia Wang, HukiSen Wang, A hybrid expert system for equipment failure analysis, Expert Systems with Applications 28,
615-622.
8
samodzielne studiowanie: wykładów, literatury przedmiotu oraz samodzielne
wykonanie zaliczeniowej pracy obejmującej treści modułu kształcenia.
20
28
1
DIAGNOZA I TERAPIA ZABURZEŃ ARTYKULACJI
(DYSLALIA)
POLSKI
42
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• ma wiedzę dotyczącą badania diagnostyczno-logopedycznego
w zakresie dyslalii;
• zna i rozumie podstawowe terminy logopedyczne;
• zna wady wymowy;
• zna metody pracy logopedycznej;
• posiada wiedzę na temat ćwiczeń rozwijających mowę i język osób
z zaburzeniami artykulacji.
• rozróżnia wady wymowy;
• analizuje i interpretuje zaburzenia artykulacji;
• prowadzi terapię osób z zaburzeniami artykulacji;
• właściwie stosuje pomoce i aparaturę stosowaną w logopedii;
• opracowuje konspekty dotyczące postępowania logopedycznego dla
konkretnej wady wymowy oraz opinie logopedyczne;
• programuje terapię logopedyczną osób z zaburzeniami artykulacji;
• analizuje i ocenia efekty swojej pracy w postępowaniu logopedycznym tworzy
ustne
i
pisemne
sprawozdania
zawierające
analizę
i interpretację zebranych informacji na temat zdiagnozowanych zaburzeń
artykulacji.
•
ma świadomość wad wymowy oraz ich zapobiegania poprzez
profilaktykę logopedyczną;
osób z zaburzeniami artykulacji;
• wykazuje empatię w stosunku do klientów i ich rodzin/opiekunów;
II semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe



wykład;
ćwiczenia audytoryjne;
na grupy
i łuchaczy
10 h wykładu
15 h ćwiczeń
audytoryjnych
10 h ćwiczeń
laboratoryjnych
6 ECTS

Stosowane metody
dydaktyczne
zawartych porozumień


ćwiczenia audytoryjne: analiza dokumentów z dyskusją / metoda
problemowa / analiza przypadków / metoda projektów /
rozwiązywanie zadań i ich projektowanie.
ćwiczenia laboratoryjne: analiza dokumentów z dyskusją / metoda
43
słuchaczy




zaliczenie ustne / kolokwium / wykonanie określonej pracy
praktycznej;
egzamin.


zaliczenia



wykład: egzamin;
ćwiczenia audytoryjne:
zaliczenie z oceną;
zaliczenie z oceną.




udział
w zajęciach;
z ćwiczeń audyt. i ćwiczeń lab.
na podstawie ocen cząstkowych
otrzymywanych
w
trakcie
trwania semestru:
zaliczenie ustne / kolokwium;
opracowanie pisemne
wybranych metod terapii
logopedycznej
kształcenia (końcowa praca
dotycząca postępowania
logopedycznego dla zleconej
wady wymowy);
egzamin.
C. Problematyka wykładów:
1. Pojęcie oraz rodzaje dyslalii.
2. Etiologia dyslalii.
3. Diagnoza dyslalii – pomoce i sposoby badania.
4. Terapia dyslalii – usuwanie przyczyn, podstawowe zasady procesu korekcyjnego, metody terapii.
5. Dokumentacja procesu diagnostyczno-terapeutycznego pacjentów z dyslalią.
D. Problematyka ćwiczeń audytoryjnych i problematyka ćwiczeń laboratoryjnych:
1. Pomoce i sposoby badania dyslalii.
2. Diagnoza dyslalii – analiza przypadków; analiza dokumentów.
3. Terapia dyslalii – usuwanie przyczyn, podstawowe zasady procesu korekcyjnego.
4. Metody terapii logopedycznej (opracowanie pisemne).
5. Dokumentacja procesu diagnostyczno-terapeutycznego pacjentów z dyslalią
6. Diagnoza stanu i potrzeb logopedycznych wybranego dziecka (charakterystyka jednostki klinicznej).
7. Opracowanie konspektu zajęć (formułowanie celów, metody, materiał, sposoby ewaluacji).
G. Wykaz literatury obowiązkowej:
Antos D., Demel G., Styczek I., 1978, Jak usuwać seplenienie i inne wady wymowy, Warszawa.
Demel G., 1978, Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, Warszawa.
Gałkowski T., Jastrzębowska G. (red.), 2001, Logopedia – pytania i odpowiedzi; podręcznik akademicki,
Opole.
H. Wykaz literatury uzupełniającej:
Bochniarz A., 1998, Gdy masz dziecko z wadą wymowy, Żory.
Demel G., 1979, Elementy logopedii, Warszawa.
Kania J.T., 2001, Szkice logopedyczne, Lublin.
Kozłowska K., 1996, Pomagajmy dzieciom z zaburzeniami mowy, Kielce.
44
Svobodova K., 2006, Język i mowa. Ćwiczenia rozwijające motorykę narządów mowy, Ostrava.
10
15
10
25
30
samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń, w tym przygotowanie się do ustnej
odpowiedzi/kolokwium zaliczeniowego
samodzielne wykonanie zaliczeniowej pracy obejmującej treści modułu
kształcenia
30
30
30
DYSGLOSJA
POLSKI
180
6
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
• zna etiopatogenezę rozszczepów, nowotworów jamy ustnej i wad
zgryzu;
• ma wiedzę na temat wielospecjalistycznego leczenia osób
z rozszczepem, ankyloglosją i wadami zgryzu.
• zna cechy mowy rozszczepowej;
• zna etapy diagnozy i terapii zaburzeń mowy u osób z rozszczepem
wargi i rozszczepem podniebienia;
• zna i rozumie zasady wczesnej opieki logopedycznej dzieci
z rozszczepem;
• posiada wiedzę na temat sposobów diagnozowania zaburzeń wymowy
u osób z wadami zgryzu i rozszczepem wargi i/lub rozszczepem
podniebienia;
• posiada wiedzę na temat metod rehabilitacji pacjentów z wadami
zgryzu i rozszczepem wargi i/lub rozszczepem podniebienia.
• rozpoznaje zaburzenia anatomiczno – funkcjonalne;
• objaśnia uwarunkowania mowy w nieprawidłowo zbudowanym lub
funkcjonującym aparacie artykulacyjnym;
logopedycznej pacjenta z wadami zgryzu i rozszczepem podniebienia;
• diagnozuje poszczególne zaburzenia uwarunkowane wadami
anatomicznymi
lub
funkcjonalnymi
aparatu
artykulacyjnego
i fonacyjnego
uwarunkowanych wadami anatomicznymi lub funkcjonalnymi aparatu
artykulacyjnego i fonacyjnego;
• analizuje i ocenia strategie postępowania w przypadku zaburzeń
mowy dzieci i dorosłych z rozszczepem wargi i/lub rozszczepem
podniebienia.
45
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
wiedzy z zakresu dysglosji;
• wykazuje się otwartością na współpracę z innymi specjalistami
prowadzącymi terapię pacjentów z dysglosją;
• wykazuje się empatią i świadomością możliwości i ograniczeń
pacjenta;
• w swoich działaniach koncentruje się na podnoszeniu jakości życia
pacjenta z zaburzeniami realizacyjnymi mowy.
II semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe


15 h wykładu
5 h ćwiczeń
4 ECTS




słuchaczy
podziału na grupy
i słuchaczy
Stosowane metody
dydaktyczne
wykład


problemowa / analiza przypadków / dyskusja / rozwiązywanie zadań
i ich projektowanie
zaliczenie ćwiczeń na podstawie odpowiedzi ustnej / kolokwium /
wykonanie zaliczeniowej pracy obejmującej treści modułu
kształcenia;
egzamin.

G. Forma zaliczenia:
zaliczenia



wykład: egzamin.

w zajęciach;
zaliczenie ćwiczeń na
podstawie odpowiedzi ustnej /
kolokwium / wykonanie
zaliczeniowej pracy
kształcenia;
egzamin.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Pojęcie i diagnoza dysglosji.
Mowa rozszczepowa.
Charakterystyka zaburzeń artykulacji towarzyszących wadom zgryzu.
Zaburzenia artykulacyjne w ankyloglosji.
Diagnoza i terapia zaburzeń mowy u osób z rozszczepem wargi i rozszczepem podniebienia.
Wczesna opieka logopedyczna dzieci z rozszczepem.
Diagnoza zaburzeń wymowy u osób z wadami zgryzu, z rozszczepem wargi i rozszczepem podniebienia.
Logopedyczna terapia zaburzeń mowy u dzieci z wadami zgryzu, rozszczepem wargi i rozszczepem
46
podniebienia.
9. Dokumentacja procesu diagnostyczno-terapeutycznego pacjentów z dysglosją.
1.
2.
3.
4.
Diagnoza i terapia zaburzeń mowy u osób z rozszczepem wargi i rozszczepem podniebienia.
Wczesna opieka logopedyczna dzieci z rozszczepem.
Diagnoza zaburzeń wymowy u osób z wadami zgryzu, z rozszczepem wargi i rozszczepem podniebienia.
Logopedyczna terapia zaburzeń mowy u dzieci z wadami zgryzu, rozszczepem wargi i rozszczepem
podniebienia.
5. Dokumentacja procesu diagnostyczno-terapeutycznego pacjentów z dysglosją.
I.
1. Błachnio K., 1995, Kompleksowość logopedyczna podstawą skuteczności terapeutycznej, Logopedia nr 22,
Lublin, Wydawnictwo UMCS.
2. Konopska L., 2006, Wady wymowy u osób z wadami zgryzu, Szczecin.
3. Mackiewicz B., 2002, Dysglosja jako jeden z objawów zespołu oddechowo-połykowego, Gdańsk.
4. Pluta-Wojciechowska D., 2006, Zaburzenia mowy u dzieci z rozszczepem podniebienia. Badania-Teoria
Praktyka, Bielsko-Biała.
5. Pluta-Wojciechowska D., Podstawy patofonetyki mowy rozszczepowej. Dyslokacje, Bytom.
6. Pluta-Wojciechowska D., 2011, Mowa dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia, Kraków.
J.
1. Hortis-Dzierzbicka M.A., 2005, Mowa pacjenta z rozszczepem podniebienia. Szkice foniatrycznologopedyczne, Warszawa.
2. Pluta-Wojciechowska D., 2012, Diagnoza logopedyczna dziecka z rozszczepem wargi i podniebienia, (w:)
Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki, red. Czaplewska E., Milewski S., Sopot, s. 325-365.
15
5
25
samodzielne przygotowanie do ustnej odpowiedzi/kolokwium zaliczeniowego
i/lub wykonania zaliczeniowej pracy obejmującej program ćwiczeń
25
25
25
120
4
WCZESNA OPIEKA LOGOPEDYCZNA
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
• zna cele i założenia wczesnej opieki logopedycznej;
• ma wiedzę na temat wielospecjalistycznego leczenia noworodków
i niemowląt, u których występują zaburzenia w rozwoju;
• posiada wiedzę na temat wpływu wrodzonych i nabytych dysfunkcji
centralnego układu nerwowego i chorób genetycznych na rozwój mowy
i zachowania językowe;
• ma podstawową wiedzę z zakresu diagnozy i terapii logopedycznej
noworodków i niemowląt;
• zna zasady budowania kontaktu terapeutycznego z rodzicami
noworodków i niemowląt.
• stosuje i syntetyzuje wiedzę z zakresu zaburzeń mowy, językoznawstwa
(m. in. zastosowanie transkrypcji fonetycznej), psychologii, nauk
47
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
biomedycznych w celu identyfikacji zaburzeń mowy,
ich oceny
i zdiagnozowania;
• analizuje przykłady terapii logopedycznej noworodków i niemowląt;
• tworzy ustne i pisemne sprawozdania z obserwacji terapii logopedycznej
noworodków i niemowląt;
•
ocenia zaburzenia jedzenia, picia i połykania, diagnozuje je
i interweniuje w ich przypadku;
• dobiera metody, formy i środki do realizacji ustalonych w wyniku
programowania terapii czynności językowych u noworodków i niemowląt;
•
programuje
terapię
logopedyczną
noworodków
i
niemowląt
z uwzględnieniem wyników diagnozy logopedycznej oraz wyników badań
specjalistycznych przez określanie celów, procedury i strategii terapii.
• ma świadomość konieczności jasnego sposobu przedstawiania
rodzicom/opiekunom
małego
dziecka
drogi
terapeutycznego
postępowania;
odpowiedzialności za swoje działania.
III semestr
A. Forma zajęć:

Wymagania wstępne
i dodatkowe
wykład

na grupy
i słuchaczy
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy
zaliczenia
15 h wykładu
3 ECTS

interaktywny

wykładów;
egzamin pisemny / wykonanie zaliczeniowej pracy obejmującej treści


wykład: egzamin


w zajęciach;
egzamin.
1. Biologiczne, psychiczne i społeczne uwarunkowania rozwoju człowieka.
2. Rozwój dziecka w okresie prenatalnym w aspekcie przygotowania do mowy (rozwój anatomiczny; rozwój
funkcji neuromięśniowych; rozwój sensoryczny).
3. Wielospecjalistyczna ocena dziecka w okresie prelingwalnym.
4. Rozwój czynności oddechowych, pokarmowych i ruchowych ważnych dla mowy.
48
5. Rozwój kompetencji językowej i mownej u dzieci w okresie 0 – 2 lat.
6. Diagnoza logopedyczna noworodków i niemowląt.
7. Cele i założenia postępowania logopedycznego noworodków i niemowląt.
1. Cieszyńska J., Korendo M., 2007, Wczesna interwencja terapeutyczna, Kraków.
2. Eliot L., 2003, Co tam się dzieje? Jak rozwija się mózg w pierwszych pięciu latach życia, Poznań.
3. Hellrugge T., red.,1994, Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa. Pierwszy rok życia, Kraków.
4. Hellrugge T., red., 1995, Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa. Drugi i trzeci rok życia, Kraków.
5. Helwich E., 2000, Wcześniak, Warszawa.
6. Knill Ch., Knill M., 1997, Programy aktywności - świadomość ciała, kontakt i komunikacja, Warszawa.
7. Kornacka K., red., 2003, Noworodek przedwcześnie urodzony - pierwsze lata życia, Warszawa.
8. Kościelska M., 1995, Oblicza upośledzenia, Warszawa.
9. Mackiewicz B., 1986, Wskazówki dla prawidłowego połykania w wadach zgryzu i wymowy u dzieci, Warszawa.
10. Mackiewicz B. (red.), 1983, Wybrane zagadnienia ortodontyczne dla logopedów, Gdańsk.
11. Pluta-Wojciechowska D., 2011,
12. Rocławski B. (red.), 1991, Opieka logopedyczna od poczęcia, Gdańsk.
13. Stecko E., 2001, Zaburzenia mowy u dzieci, Warszawa.
14. Stecko E., 1998, Udział logopedy w stymulacji rozwoju dziecka, „Nowy Pediatra” nr 1.
15. Stecko E., 1997, Wczesna stymulacja logopedyczna dzieci z obciążonym okresem okołoporodowym, „Nowy
Pediatra” nr 1.
S. Wykaz literatury uzupełniającej:
1. Borkowska M., 2001, Uwarunkowania rozwoju ruchowego i jego zaburzenia w mózgowym porażeniu
dziecięcym, Warszawa.
2. Knill Ch., 1992, Dotyk i komunikacja, Warszawa.
4. Michałowicz R., red., 1996, Mózgowe porażenie dziecięce, Warszawa.
5. Nęcka A., Regner A., Matthews-Brzozowska T., 2004, Ustno-twarzowa terapia regulacyjna według koncepcji
Castillo – Moralesa. Wrocław.
6. Piszczek M., 2007, Diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka. Wybrane zagadnienia, Warszawa.
7. Piszczek M.,1997, Metody komunikacji alternatywnej w pracy z osobami niepełnosprawnymi, Warszawa.
8. Pluta-Wojciechowska D., 2006, Zaburzenia mowy u dzieci z rozszczepem podniebienia. Badania-Teoria
Praktyka, Bielsko-Biała.
9. Zielińska E., 2000, Wspomaganie rozwoju umysłowego trzylatków i dzieci starszych wolniej rozwijających
się, Warszawa.
15
25
samodzielne studiowanie literatury przedmiotu / wykonanie zaliczeniowej
pracy obejmującej treści modułu kształcenia
25
przygotowanie do egzaminu
25
Nazwa modułu kształcenia/nazwa
przedmiotu
AFAZJA
POLSKI
49
90
3
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• zna definicje i typologie afazji;
• ma wiedzę w zakresie podstawy badania neurologicznego;
• zna i rozumie objawy zaburzeń językowych w poszczególnych typach
afazji;
• zna narzędzia do badania zaburzonych procesów językowych w afazji;
• zna terminologię i kategoryzacje występujące w ocenie logopedycznej
pacjenta z afazją;
•
ma
wiedzę
na
temat
diagnozy
różnicowej
afazji;
• ma wiedzę w zakresie sprzężonych zaburzeń mowy w przebiegu procesów
chorobowych;
• ma wiedzę w zakresie metodyki prowadzenia diagnozy i terapii
logopedycznej pacjentów z afazją.
• rozróżnia typy afazji;
logopedycznej pacjenta z afazją;
• rozpoznaje i analizuje objawy zaburzeń językowych dla poszczególnych
typów afazji;
• opracowuje narzędzia do badania zaburzonych procesów językowych
w afazji;
• kontroluje, przetwarza i interpretuje różne dostępne
formalne i/lub
nieformalne narzędzia oceny zaburzeń mowy występujących u pacjentów
z afazją;
• analizuje i ocenia strategie postępowania w przypadku osób z afazją;
• przeprowadza badanie neurologiczne pacjenta;
• wdraża zasady diagnozy różnicowej afazji;
terapeutycznymi;
• dobiera metody, formy i środki do realizacji ustalone w wyniku
programowania terapii czynności językowych u osób z uszkodzeniami
i dysfunkcjami układu nerwowego;
• kontroluje wyniki terapii logopedycznej osób z zaburzeniami mowy
powstałymi w wyniku uszkodzeń układu nerwowego wraz z modyfikowaniem
celów, metod i form terapii.
• ma świadomość rozróżniania zaburzeń procesów językowych w afazji;
• ma świadomość konieczności jasnego sposobu przedstawiania pacjentowi
drogi terapeutycznego postępowania;
postępowania
terapeutycznego
i
ma
wysoką
samoświadomość
zaangażowania.
III semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe


wykład;


zajęcia w sali dydaktycznej;
zajęcia poza pomieszczeniami
uczestnictwo w zajęciach wynika z przewidzianego planem zajęć podziału na
grupy
50
i słuchaczy
10 h wykładu
4 ECTS

Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy





ćwiczenia laboratoryjne: analiza tekstów z dyskusją / metoda projektów
/ metoda problemowa / analiza przypadków / rozwiązywanie zadań
i ich projektowanie.
zaliczenie ustne / kolokwium i/lub wykonanie określonej pracy
praktycznej;
egzamin pisemny.
zaliczenia


zaliczenie na podstawie
odpowiedzi ustnej /
kolokwium;
wykład: egzamin.




w zajęciach;
z ćwiczeń na podstawie ocen
egzamin pisemny.
1. Podstawy badania neurologicznego-ocena nerwów czaszkowych związanych z procesem mowy, ocena narządu
artykulacyjnego, ocena toru oddechowego.
2. Definicja i typologia afazji.
3. Objawy zaburzeń językowych w poszczególnych typach afazji.
4. Narzędzia do badania zaburzonych procesów językowych w afazji.
5. Diagnoza różnicowa afazji.
6. Metody terapii i diagnozy pacjentów z afazją.
1. Badania neurologiczne-ocena nerwów czaszkowych związanych z procesem mowy, ocena narządu
2. Objawy zaburzeń językowych w poszczególnych typach afazji – analizy przypadków.
3. Badania zaburzonych procesów językowych w afazji.
4. Diagnoza różnicowa afazji.
7. Metody terapii i diagnozy pacjentów z afazją.
20.
21.
22.
23.
24.
Balejko A., 2003, Diagnoza i terapia osób z afazją, Lublin.
Bostoński Test do Badania Afazji – wersja dostosowana do warunków polskich przez IPiN, Warszawa.
Bradley G., 2006, Neurologia w praktyce klinicznej. T 1-3, Lublin.
Fuller G., 2006, Badanie neurologiczne. Seria- to proste!, Warszawa.
Henry G. L., Littre N., Jagoda A., Pellegrino T. R., 2007, Stany nagłe w neurologii. Od objawu do rozpoznania,
red. W. Kozubski, Warszawa.
51
25. Herzyk A., 2000, Afazja: mechanizmy mózgowe i symptomatologia, „Logopedia” 27, s. 23-54.
26. Gałkowski T. , Jastrzębowska G., Szeląg E. (red)., Podstawy neurologopedii, Opole 2005.
27. Jauer-Niworowska O., 2009, Dyzartria nabyta. Diagnoza logopedyczna i terapia osób dorosłych, Warszawa.
28. Jodzio K., 1999, Afazja pierwotna postępująca, Gdańsk.
29. Kaczmarek B.L.J., 1993, Płaty czołowe a język i zachowanie człowieka.
30. Kądzielawa D., 1983, Czynność rozumienia mowy. Analiza neuropsychologiczna, Wrocław, Warszawa, Kraków,
Gdańsk, Łódź.
31. Lewicka T. (oprac.), Zestaw prób klinicznych do badania zaburzeń językowych po udarach mózgu, Katowice
2010.
32. Panasiuk J., 2005, Diagnoza różnicowa zaburzeń językowych u chorych z uszkodzeniami mózgu, w:
Logopedia. Teoria i praktyka, red. M. Młynarska, T. Smereka, Wrocław, s. 44-68.
33. Panasiuk J., 2005, Struktury języka a struktury poznania w afazji, w: Logopedia. Teoria i praktyka, red. M.
Młynarska, T. Smereka, Wrocław, s. 69-91.
34. Pąchalska M., 1999, Afazjologia, Warszawa-Kraków.
1. Duranowska-Serocka A., 2000, Zaburzenia czynności językowych i aktywności w kontaktach z otoczeniem po
uszkodzeniu struktur podkorowych w wyniku udaru mózgu, ,,Logopedia"27, s. 93-112.
3. Fuller G., 1995, Badanie neurologiczne - to proste, Warszawa.
4. Puchowska-Florek M., Książkiewicz B., Nowaczewska M., 2005, Ocena przydatności wybranych skal i testów do
oceny afazji u pacjentów w ostrym okresie udaru mózgu, „Udar Mózgu” 7, s. 2-39.
10
10
25
50
samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń, w tym wykonanie zaliczeniowej
pracy obejmującej treści modułu kształcenia oraz przygotowanie do ustnej
25
120
4
przedmiotu
DIAGNOZA I TERAPIA DYSARTRII
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
• zna definicje i typologie dysartrii;
• ma wiedzę w zakresie patofizjologii narządu mowy;
• ma wiedzę w zakresie podstawy badania neurologicznego;
• zna i rozumie objawy zaburzeń językowych w poszczególnych typach
dysartrii;
• zna narzędzia do badania zaburzonych procesów językowych w dysartrii;
• zna terminologię i kategoryzacje występujące w ocenie logopedycznej
pacjenta z dysartrią;
•
ma
wiedzę
na
temat
diagnozy
różnicowej
dysartrii;
• ma wiedzę w zakresie sprzężonych zaburzeń mowy w przebiegu procesów
chorobowych;
• ma wiedzę w zakresie metodyki prowadzenia diagnozy i terapii
logopedycznej pacjentów z dysartrią.
• rozróżnia typy dysartrii;
logopedycznej pacjenta z dysartrią;
52
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• rozpoznaje i analizuje objawy zaburzeń językowych w poszczególnych
typach dysartrii;
• opracowuje narzędzia do badania zaburzonych procesów językowych
w dysartrii;
• kontroluje, przetwarza i interpretuje różne dostępne
formalne i/lub
nieformalne narzędzia oceny zaburzeń mowy występujących u pacjentów
z dysartrią;
• analizuje i ocenia strategie postępowania w przypadku osób z dysartrią;
• wdraża zasady diagnozy różnicowej dysartrii;
terapeutycznym;
•
programuje
terapię
logopedyczną
osób
z
dysartrią
z uwzględnieniem wyników diagnozy logopedycznej oraz wyników badań
specjalistycznych przez określanie celów, procedury i strategii terapii
• kontroluje wyniki terapii logopedycznej osób z dysartrią wraz
z modyfikowaniem celów, metod i form terapii.
• ma świadomość rozróżniania zaburzeń procesów językowych w dysartrii;
postępowania
terapeutycznego
i
ma
wysoką
samoświadomość
zaangażowania.
IV semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe




wykład
grupy
i słuchaczy
10 h wykładu
4 ECTS

Stosowane metody
dydaktyczne

53
słuchaczy




zaliczenie ustne / kolokwium / wykonanie określonej pracy praktycznej;
egzamin pisemny.
F. Forma zaliczenia:
zaliczenia


zaliczenie na podstawie
odpowiedzi ustnej /
kolokwium;
wykład: egzamin.




w zajęciach;
egzamin pisemny.
1. Podstawy badania neurologicznego-ocena nerwów czaszkowych związanych z procesem mowy, oceną narządu
2. Definicja i typologia dysartrii (lokalizacyjna i objawowa).
3. Objawy zaburzeń językowych w poszczególnych typach dysartrii.
4. Narzędzia do badania zaburzonych procesów językowych w dysartrii.
5.Diagnoza różnicowa dysartrii.
6. Metody terapii i diagnozy pacjentów z dysartrią.
1. Badania neurologiczne-ocena nerwów czaszkowych związanych z
2. Typologia dysartrii – analizy przypadków.
4. Objawy zaburzeń językowych w poszczególnych typach dysartrii.
5. Badania zaburzonych procesów językowych w dysartrii.
6. Diagnoza różnicowa dysartrii.
7. Metody terapii i diagnozy pacjentów z zaburzeniami mowy w dysartrii.
procesem mowy, ocena narządu
35. Bradley G., 2006, Neurologia w praktyce klinicznej. T 1-3, Lublin.
36. Fuller G., 2006, Badanie neurologiczne. Seria- to proste!, Warszawa.
37. Henry G. L., Littre N., Jagoda A., Pellegrino T. R., 2007, Stany nagłe w neurologii. Od objawu do rozpoznania,
red. W. Kozubski, Warszawa.
38. Jauer-Niworowska O., 2009, Dyzartria nabyta. Diagnoza logopedyczna i terapia osób dorosłych, Warszawa.
39. Kaczmarek B.L.J., 1993, Płaty czołowe a język i zachowanie człowieka.
40. Kądzielawa D., 1983, Czynność rozumienia mowy. Analiza neuropsychologiczna, Wrocław, Warszawa, Kraków,
Gdańsk, Łódź.
41. Lewicka T. (oprac.), Zestaw prób klinicznych do badania zaburzeń językowych po udarach mózgu, Katowice
2010.
42. Profil Dysartrii Robertson, 1987, Tuscon.
43. Styczek I., 1979, Logopedia, Warszawa.
44. Tarkowski Z., 1999, Dyzartria, Lublin.
54
1. Duranowska-Serocka A., 2000, Zaburzenia czynności językowych i aktywności w kontaktach z otoczeniem po
uszkodzeniu struktur podkorowych w wyniku udaru mózgu, ,,Logopedia"27, s. 93-112.
3. Fuller G., 1995, Badanie neurologiczne - to proste, Warszawa.
10
10
25
samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń, w tym wykonanie zaliczeniowej
pracy obejmującej treści modułu kształcenia i/lub przygotowanie do ustnej
25
50
120
4
przedmiotu
DIAGNOZA
I
TERAPIA
ZABURZEN
UPOŚLEDZONYCH UMYSŁOWO
POLSKI
MOWY
OSÓB
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
 ma wiedzę z zakresu: oligofrenopedagogiki, psychologii dziecka/dorosłych
z upośledzeniem umysłowym (przyczyny upośledzenia umysłowego, stan,
potrzeby i możliwości ogólnego rozwoju, w tym mowy i języka),
komunikacji i komunikowania się;
• zna i rozumie podstawy diagnozy i terapii, zna systemy komunikacyjne
przydatne w życiu osób z upośledzeniem umysłowym;
• rozróżnia opóźnienia rozwoju mowy i języka, wady i zaburzenia procesu
porozumiewania się;
• stosuje zasady i metody pracy logopedycznej z osobami upośledzonymi
umysłowo w różnym wieku;
• opracowuje wytyczne dla rodziców/opiekunów i nauczycieli,
• programuje terapię logopedyczną, dostosowując ją do diagnozy stanu
oraz stopnia niepełnosprawności;
• analizuje i ocenia poziom opanowanych przez dziecko/osobę dorosłą
umiejętności w zakresie czynionych przez nie postępów bądź
wykazywanych trudności.
postępowania
terapeutycznego
i
ma
wysoką
samoświadomość
• nawiązuje kontakt nie tylko z dzieckiem potrzebującym pomocy
logopedycznej, ale również z jego rodzicami i opiekunami.
55
jest realizowany
III semestr i IV semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe


15 h wykładu
(III semestr: 5h wykładu;
IV semestr: 10 h wykładu)
(III semestr: 10 h ćw. lab.;
IV semestr: 10 h ćw. lab.)
6 ECTS
(III semestr: 2 ECTS; IV semestr: 4 ECTS)

słuchaczy
grupy
i słuchaczy
Stosowane metody
dydaktyczne
wykład







interaktywny;
zaliczenie ustne / kolokwium / wykonanie określonej pracy praktycznej;
egzamin pisemny.
56
w zajęciach;
 ustalenie oceny zaliczeniowej
w trakcie trwania semestru:
 opracowanie zadań do pracy
z dzieckiem specjalnych potrzeb;
 przygotowanie warsztatu pracy
logopedy (segregator z kartą
tytułową, spisem jego zawartości,
z przykładami programów i narzędzi
diagnostycznych, które będą
przedmiotem analizy podczas
ćwiczeń, z konspektami
i scenariuszami zająć);
 zaliczenie ćwiczeń na podstawie
 egzamin pisemny.

G. Forma zaliczenia:
zaliczenia


wykład: egzamin.
1. Niepełnosprawność intelektualna i jej istota.
2. Etiopatogeneza wad i zaburzeń mowy.
3. Czynniki determinujące rozwój mowy u dzieci z diagnozą upośledzenia umysłowego.
4. Diagnoza logopedyczna jakościowa i różnicowa. Etapy diagnozy.
5. Niepełnosprawność intelektualna i jej istota.
6. Etiopatogeneza wad i zaburzeń mowy.
7. Kryteria klasyfikacji, stan i prognoza.
8. Diagnoza logopedyczna opisowa, jakościowa i różnicowa.
9. Kompetencje komunikacyjne i językowe u dzieci i młodzieży z objawami niepełnosprawności intelektualnej.
10. Postępowanie logopedyczne a obraz kliniczny i stopień niepełnosprawności intelektualnej.
11.Środowisko wychowawcze a opóźnienie rozwoju mowy i języka u dzieci i młodzieży.
12. Postępowanie logopedyczne i ewaluacja wyników.
1. Postępowanie logopedyczne a obraz kliniczny i stopień niepełnosprawności intelektualnej.
2. Diagnoza stanu i potrzeb logopedycznych wybranego dziecka (charakterystyka jednostki klinicznej).
4. Opracowywanie konspektu zajęć (formułowanie celów, metody, materiał, sposoby ewaluacji).
5. Samoocena indywidualnej pracy na podstawie kryteriów siedmiostopniowej Drabinki Cantrila (postawa,
aktywność, wiedza, umiejętności, warsztat pracy logopedy).
1. Bobkowicz-Lewartowska L., 2011, Niepełnosprawność intelektualna. Diagnozowanie, edukacja i wychowanie,
Gdańsk.
2. Cieszyńska J., 2003, Metody wywoływania głosek, Kraków.
3. Dykcik W. (red.), 2001, Pedagogika specjalna, Poznań.
4. Kaczmarek L., 1988, Nasze dziecko uczy się mowy, Lublin.
5. Kania T.J., 2006, Szkice logopedyczne, Warszawa.
6. Minczakiewicz E.M., 1998, Mowa-rozwój-zaburzenia-terapia, Kraków.
7. Styczek I., 1981, Logopedia, PWN, Warszawa.
Błeszyński J.J. (red.), 2006, Alternatywne i wspomagające metody komunikacji, Kraków.
Buchnat M., Pawelczak K. (red)., 2011, Nieznane ? Poznane. Zaburzenia rozwojowe u dzieci z rzadkimi zespołami
genetycznymi i wadami wrodzonymi, Poznań.
57
Dykcik W., Szychowiak B. (red.), 2001, Nowatorskie i alternatywne metody w praktyce pedagogiki specjalnej.
Przewodnik metodyczny, Poznań.
Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., 2011, Nauczycielska diagnoza gotowości do podjęcia nauki szkolnej. Jak
prowadzić obserwację dzieci, interpretować wyniki i formułować wnioski, Kraków.
Minczakiewicz E.M., 2001, Jak pomóc w rozwoju dziecka z zespołem Downa, Kraków.
Porayski-Pomsta J. (red.), 2008, Diagnoza i terapia w logopedii, Warszawa.
Twardowski A., 2002, Kształcenie dialogowej kompetencji komunikacyjnej u uczniów niepełnosprawnych
intelektualnie, Poznań.
Zaleski T., 2002, Opóźnienia w rozwoju mowy, Warszawa.
15
20
25
30
kształcenia - przygotowanie warsztatu pracy logopedy
30
30
30
180
6
DIAGNOZA I TERAPIA OSÓB Z ZABURZENIAMI
SŁUCHU
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
•
•
•
•
•
z
posiada wiedzę na temat diagnozy i terapii osób z zaburzeniami słuchu;
zna metody badania osób z zaburzeniami słuchu;
wie, jakie są objawy zaburzeń mowy u osób z zaburzeniami słuchu;
zna metody pracy logopedycznej z osobami z zaburzeniami słuchu;
posiada wiedzę na temat ćwiczeń rozwijających mowę i język osób
zaburzeniami słuchu.
• analizuje i interpretuje językowe zachowania osób z zaburzeniami
słuchu;
• rozpoznaje i analizuje objawy zaburzeń słuchu o różnej etiologii;
• prowadzi terapię osób z zaburzeniami słuchu;
• programuje terapię logopedyczną dla osób z zaburzeniami słuchu;
i interpretację zebranych informacji na temat funkcjonowania osób
z zaburzeniami słuchu oraz umiejętnie planuje przebieg ich terapii.
osób z zaburzeniami słuchu;
58
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe


wykład
na grupy
i słuchaczy
15 h wykładu

słuchaczy
6 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne





praktycznej;
egzamin.

zaliczenia


wykład: egzamin;
ćwiczenia: zaliczenie
z oceną



udział
w zajęciach;
cząstkowych
otrzymywanych
kształcenia;
egzamin.
1. Definicje niedosłuchu i głuchoty.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Etiologia głuchoty.
Przyczyny niedosłuchu i głuchoty.
Działanie i funkcjonowanie narządu słuchu.
Techniki badania słuchu.
Klasyfikacje ubytków słuchu – analiza audiogramów. Oprotezowanie.
Rola rodziców/opiekunów w terapii dzieci niesłyszących. Postawy rodziców wobec dziecka. Pomoc
i poradnictwo rodzinne.
7. Czynniki determinujące kształtowanie mowy osób z wadą słuchu.
8. Szerokie i wąskie ujęcie terminu „język migowy”. Lingwistyczne ujęcie tego terminu. System językowomigowy a język migany.
59
9. Terapia osób z uszkodzonym słuchem.
1. Terapia osób z uszkodzonym słuchem – planowanie strategii postepowania.
2. Terminologia i kategoryzacje w ocenie logopedycznej osób z zaburzeniami słuchu.
3. Dokumentacja procesu diagnostyczno-terapeutycznego osób z zaburzeniami słuchu (ustne i pisemne
sprawozdania z oceny wyników, zawierające analizę i interpretację zebranych informacji; planowanie przebiegu
terapii.
5. Zasady i reguły metod terapeutycznych wykorzystywanych w programowaniu terapii osób z zaburzeniami
słuchu. Dobieranie metod, form, narzędzi i środków do realizacji ustalonych w wyniku programowania terapii.
6. Analiza wyników terapii logopedycznej osób z zaburzeniami słuchu wraz z modyfikowaniem celów, metod
i form terapii.
1.
2.
3.
4.
Baran J., 1980, Rewalidacja głuchych (w:) Pedagogika rewalidacyjna, red. A. Hulek, Warszawa.
5.
6.
7.
8.
Kurkowski Z. M., 1996, Mowa dzieci sześcioletnich z uszkodzonym narządem słuchu, Lublin.
Csanyi Y., 1994, Słuchowo-werbalne wychowanie dzieci z uszkodzonym narządem słuchu, Warszawa.
Gałkowski T., 1990, Wychowanie dzieci głuchych w wieku przedszkolnym, Warszawa.
Krakowiak K., 1998, W sprawie kształcenia języka dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem. Dla rodziców,
lekarzy, logopedów, psychologów i nauczycieli, Lublin.
Lindner G., 1976, Podstawy audiologii pedagogicznej, Warszawa.
Perier O., 1992, Dziecko z uszkodzonym narządem słuchu, Warszawa.
Schiefelbusch R., Ruder K., 1982, Strategia postępowania terapeutycznego z dziećmi z niedokształceniem
języka. Przegląd zagadnień [w:] Nauczanie specjalne, Warszawa.
9. Sołowiowa I. M., 1976, Psychologia dzieci głuchych, Warszawa.
1. Krakowiak K., Fonogesty jako narzędzie formowania języka dzieci z uszkodzonym słuchem, Lublin 1995.
2. Pietrzak W., Język migowy dla pedagogów, Warszawa, 1992.
3. Stachyra J. (red.), Wybrane metody diagnostyczne w surdopsychologii, Lublin 1995.
15
20
25
30
kształcenia
30
30
30
DIAGNOZA I
MOWY
POLSKI
60
180
6
TERAPIA ZABURZEŃ
PŁYNNOŚCI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• posiada wiedzę na temat diagnozy i terapii zaburzeń płynności mowy
dzieci i osób dorosłych;
• zna sposoby diagnozowania osób jąkających się oraz osób z innymi
zaburzeniami płynności mówienia;
• wie, jakie są objawy zaburzeń płynności mowy;
• zna metody pracy z osobami z zaburzeniami płynności mowy.
• analizuje i interpretuje językowe zachowania osób z zaburzeniami
płynności mowy;
• rozpoznaje i analizuje objawy zaburzeń płynności mowy o różnej
etiologii;
• prowadzi terapię osób jąkających się oraz osób z innymi zaburzeniami
płynności mowy;
• programuje terapię logopedyczną osób jąkających się oraz osób
z innymi zaburzeniami płynności mowy;
i interpretację zebranych informacji na temat funkcjonowania osób
jąkających się oraz osób z innymi zaburzeniami płynności mowy oraz
umiejętnie planuje przebieg ich terapii.
•
rozumie problematykę etyczną związaną z odpowiedzialnością
osób jąkających się oraz osób z innymi zaburzeniami płynności mowy;
• wykazuje empatię w stosunku do klientów;
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe


na grupy
i słuchaczy
15 h wykładu
6 ECTS

Stosowane metody
dydaktyczne
wykład

61
słuchaczy




praktycznej;
egzamin.

I.
zaliczenia


Forma zaliczenia:
wykład: egzamin;
ćwiczenia: zaliczenie
z oceną



w zajęciach;
cząstkowych
otrzymywanych
kształcenia;
egzamin.
B. Problematyka wykładów:
2. Typologie jąkania.
3. Etiologia jąkania (teorie rozwojowe, organiczne, neurotyczne, psychologiczne). Problematyka Ogólny
schemat wywiadu klinicznego (diagnostycznego) osoby jąkającej się i jego rola w ogólnej diagnozie
jąkania.
4. Logopedyczna diagnoza jąkania.
5. Przegląd metod terapii jąkania się – omówienie echokorekcji, terapii oddechowej, rytmizacji mówienia
i innych.
6. Omówienie podstaw kompleksowej terapii jąkających się.
7. Profilaktyka w zakresie niepłynności mówienia, w tym jąkania się.
C. Problematyka ćwiczeń:
Terapia zaburzeń płynności mowy – planowanie strategii postępowania.
Podstawy diagnozy giełkotu i innych niepłynności mówienia
Terminologia i kategoryzacje w ocenie logopedycznej płynności mowy dzieci i osób dorosłych.
Omówienie podstaw kompleksowej terapii jąkających się, w tym Zmodyfikowanego Programu
Psychofizjologicznej Terapii Jąkających się (autor: M. Chęciek):
- profilaktyka w zakresie niepłynności mówienia, w tym jąkania się;
- prezentacja nagrań osób jąkających się na płytach DVD;
- praca indywidualna z osobami jąkającymi się.
5. Dokumentacja procesu diagnostyczno-terapeutycznego osób z zaburzeniami płynności mowy (ustne
i pisemne sprawozdania z oceny wyników, zawierające analizę i interpretację zebranych informacji;
planowanie przebiegu terapii.
6. Analiza wyników terapii logopedycznej osób z zaburzeniami płynności mowy wraz z modyfikowaniem celów,
metod i form terapii.
1.
2.
3.
4.
10. Adamczyk B., 1993, Terapia jąkania metodą „Echo”, (w:) Diagnoza i terapia zaburzeń mowy, red.
T. Gałkowski, Z. Tarkowski, T. Zaleski, Lublin, s. 141-155.
11. Byrne R., 1989, Pomówmy o zacinaniu, Warszawa.
12. Chęciek M., 1993, Jąkanie, (w:) Diagnoza i terapia zaburzeń mowy, red. T. Gałkowski, Z. Tarkowski,
T. Zaleski, Lublin, s. 125-140.
13. Chęciek M.,1997, Etapy terapii w „Zmodyfikowanym Programie Psychofizjologicznej Terapii Jąkających
się”, „Logopedia” 24, s. 41-60.
14. Kostecka W., 2000, Dziecko i jąkanie, Lublin.
15. Kurkowski Z.M., 2003, Próba sylabowa do oceny niepłynności mówienia, Warszawa.
62
16. Mitrinowicz-Modrzejewska A., 1952, Jąkanie. Przyczyny i leczenie, Warszawa.
17. Pruszewicz A., 1992, Jąkanie (w:) Foniatria kliniczna, Warszawa, s. 255-263.
18. Tarkowski Z., 1992, Jąkanie wczesnodziecięce, Warszawa.
19. Tarkowski Z., 1999, Jąkanie, Warszawa.
20. Tarkowski Z., 2001, Kwestionariusz Niepłynności Mówienia i Logofobii. Podręcznik, Lublin.
21. Chęciek M., 1999, Rola samogłosek w terapii jąkających się, „Logopedia” 26, s. 39-56.
22. Chęciek M., 2001, Kwestionariusz Cooperów do Oceny Jąkania. Zarys terapii. Podręcznik, Lublin.
23. Chęciek M., 2004, Techniki przedłużonego mówienia oraz delikatnego startu mowy wciąż aktualne,
„Śląskie Wiadomości Logopedyczne” 7, Katowice, s. 41-45.
24. Chęciek M., 2005, Realizacja głosek polskich w wymowie osób jąkających się oraz ich terapia,
(w:) Logopedia – teoria i praktyka, red. M. Młynarska, T. Smereka, Wrocław, s. 470-487.
15
20
25
30
kształcenia
30
30
30
180
6
ELEMENTY
INTEGRACJI
SENSORYCZNEJ
W
ROZWIJANIU
SPRAWNOŚCI
JĘZYKOWEJ
I KOMUNIKACYJNEJ DZIECKA
POLSKI
WIEDZA
• ma wiedzę na temat celów i założeń metody integracji sensorycznej;
• zna i rozumie znaczenie podsystemów sensorycznych w kształtowaniu
się sprawności komunikacyjnej i językowej dziecka;
• ma wiedzę na temat zastosowania elementów metody integracji
sensorycznej w diagnozie i terapii zaburzeń mowy.
UMIEJĘTNOŚCI
• analizuje i interpretuje postępowanie terapeutyczne z zastosowaniem
metody integracji sensorycznej w zakresie kształtowania się sprawności
komunikacyjnej i językowej dziecka;
• przygotowuje postępowanie logopedyczne z wykorzystaniem
elementów metody integracji sensorycznej;
• prowadzi ćwiczenia z wykorzystaniem elementów metody integracji
sensorycznej.
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
zaangażowania.
63
jest realizowany
II semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe


wykład
10 h wykładu





interaktywny;
ćwiczenia laboratoryjne: analiza tekstów z dyskusją / metoda
problemowa z dyskusją / analiza przypadków / metoda zajęć
praktycznych / rozwiązywanie zadań i ich projektowanie.
zaliczenie ustne / kolokwium / wykonanie zaliczeniowej pracy
obejmującej treści modułu kształcenia.
zaliczenia
3 ECTS
słuchaczy
podziału na grupy
i słuchaczy
Stosowane metody
dydaktyczne




wykład: zaliczenie z
oceną;


w zajęciach;
kształcenia.
5.
Przetwarzanie sensoryczne w aspekcie neurorozwojowym a trudności w nabywaniu mowy i języka.
Główne cele i założenia metody integracji sensorycznej.
Deficyty przetwarzania sensorycznego.
Rozwijanie sprawności komunikacyjnej i językowej z zastosowaniem elementów metody integracji
sensorycznej.
Metoda integracji sensorycznej w terapii logopedycznej.
1.
2.
3.
4.
5.
Elementy metody integracji sensorycznej w diagnozie i terapii zaburzeń mowy.
Metoda integracji sensorycznej w praktyce logopedycznej.
Zaburzenia przetwarzania sensorycznego – analiza przypadków.
Programowanie ćwiczeń z wykorzystaniem elementów metody integracji sensorycznej oraz ich analiza.
Opracowywanie planu terapii z wykorzystaniem elementów SI.
1.
2.
3.
4.
64
45. Borkowska M., 2001, Uwarunkowania rozwoju ruchowego i jego zaburzenia w mózgowym porażeniu
dziecięcym.
46. Eliot L., 2003, Co tam się dzieje? Jak rozwija się mózg w pierwszych pięciu latach życia, Poznań.
47. Fröhlich A., 1998, Stymulacja od podstaw, Warszawa
Holinger P. C., 2006, Co mówią dzieci, zanim nauczą się mówić. Dziewięć sygnałów używanych przez
dzieci do wyrażania uczuć, Poznań.
49. Mass V. F., 1998, Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do teorii integracji sensorycznej dla rodziców i
specjalistów, Warszawa.
50. Walsh K., Darby D., 2008, Neuropsychologia kliniczna Walsha, Gdańsk.
2. Kurcz I., Shugar G. W., Danks J. H. (red.), 1986, Knowledge and Language, North Holland, Amsterdam.
3.
Kurcz I., 1987, Język a reprezentacja świata w umyśle, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
4. Kasica B., Przybyla O., Kasica K., 2011, Zaburzenia centralnego przetwarzania słuchowego – VAV
Program (Vestibular Auditory Visual Program) Ruch w centrum uczenia się, „Forum Logopedyczne” nr 19,
s. 152–160.
5. Piszczek M., 2007, Diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka. Wybrane zagadnienia, Warszawa.
51. Przybyla O., 2007a, Integracja sensoryczna w edukacji polonistycznej [w:] Trzaskowski Z. (red.), Dialog
z rzeczywistością. Język. Literatura. Kultura, Kielce, s. 467–476.
52.
Przybyla O., 2007b, Trudności w uczeniu się na lekcjach języka polskiego, „Nauczyciel i Szkoła” nr 3–
4, s. 283–296.
10
10
25
20
samodzielne przygotowanie się do zaliczenia – wykonanie pracy obejmującej
treści modułu realizowanych podczas wykładów i ćwiczeń i/lub samodzielne
przygotowanie się do ustnej odpowiedzi/kolokwium zaliczeniowego
25
90
3
TRUDNOŚCI
W
UCZENIU
SIĘ
CZYTANIA
I PISANIA ORAZ SPECYFICZNE ZABURZENIA
JĘZYKOWE (SLI)
POLSKI
WIEDZA
• ma wiedzę na temat patomechanizmów zaburzeń językowych;
• zna i rozumie problematykę trudności w nabywaniu umiejętności
czytania i pisania;
• zna teorie wyjaśniające specyficzne zaburzenie rozwoju językowego;
• zna zasady stymulacji i wspomagania rozwoju językowego.
65
UMIEJĘTNOŚCI
• rozpoznaje mechanizmy zaburzeń językowych;
•
na podstawie literatury przedmiotu analizuje objawy językowe
i interpretuje je na podstawie lokalizację dysfunkcji;
• rozróżnia zaburzenia mowy i języka a zaburzenia rozwoju językowego
(SLI);
• rozpoznaje specyficzne trudności w opanowaniu mowy pisanej,
czytania i pisania.
wiedzy z oceny zaburzeń językowych u dzieci i dorosłych;
• ma świadomość rozróżniania zaburzeń procesów przedjęzykowych
i zaburzeń procesów językowych;
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
II semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe

wykład
podziału na grupy
i słuchaczy
1O h wykładu
1 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne

interaktywny.
słuchaczy

wykładów.
zaliczenia
I.
Forma zaliczenia:


zaliczenie z oceną
w zajęciach.
17. Zaburzenia mowy a zaburzenia języka (kompetencji językowej). Mechanizmy zaburzeń językowych.
18. Opóźnienie w nabywaniu kompetencji językowej. Pojęcie zakłócenia. Samoistne i niesamoistne opóźnienie
rozwoju mowy i języka.
19. Obraz zaburzeń językowych na tle zaburzeń procesów poznawczych. Zależność objawów językowych od
lokalizacji dysfunkcji.
20. Zaburzenia mowy i języka a zaburzenia rozwoju językowego (SLI).
21. Teorie wyjaśniające specyficzne zaburzenie rozwoju językowego. Ogniwa układu funkcjonalnego dla
mowy.
22. Specyficzne trudności w opanowaniu mowy pisanej, czytania i pisania.
23. Narzędzia diagnozowania zaburzeń o różnych patomechanizmach.
24. Stymulacja
i
wspomaganie
rozwoju
językowego.
66
Praca
korekcyjno–wyrównawcza
z
dziećmi
z trudnościami w uczeniu się.
K.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
L.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Bogdanowicz M., 2003, Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie, Gdańsk.
Leonard L., 2007, SLI – specyficzne zaburzenia rozwoju językowego. Między autyzmem a dysleksją,
Gdańsk.
Kaja B. (red.), 2003, Diagnoza dysleksji, Bydgoszcz.
Krasowicz-Kupis G., 2003, Język, czytanie, dysleksja,
Krasowicz-Kupis G., 2004, Rozwój świadomości językowej dziecka. Teoria i praktyka, Lublin.
Krasowicz-Kupis G., 2012, SLI i inne zaburzenia językowe. Od badań mózgu do praktyki psychologicznej,
Gdańsk.
Porayski-Pomsta (red.), 2008, Diagnoza i terapia w logopedii, Warszawa.
Reid G., Wearmouth, 2008, Dysleksja. Teoria i praktyka, Gdańsk.
Spionek H., 1965, Zaburzenia psychoruchowego rozwoju dziecka, Warszawa.
Gałkowski T., Jarzębowska G., 2000, Logopedia – pytania i odpowiedzi, Opole.
Gałkowski T., Tarkowski Z., Zalewski T., 1993, Diagnoza i terapia zaburzeń mowy, Lublin.
Mierzejewska H., Przybysz-Piwkowa M., 2000, Teoretyczne podstawy metod usprawniania mowy - afazja,
zaburzenia rozwoju mowy, Warszawa.
Rocławski B., 1993, Opieka logopedyczna od poczęcia, Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Strachalska B., 2002, Ćwiczenia usprawniające aktualizację wyrazów w mowie osób z afazją, Warszawa.
Walsh K., Darby D., 2008, Neuropsychologia kliniczna Walsha, Gdańsk.
10
20
30
1
METODYKA POSTĘPOWANIA LOGOPEDYCZNEGO
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
•
•
•
•
•
ma wiedzę dotyczącą badania diagnostyczno-logopedycznego;
zna i rozumie podstawowe terminy logopedyczne;
zna i rozumie typologię zaburzeń mowy;
zna metodykę pracy logopedycznej;
posiada wiedzę na temat ćwiczeń rozwijających mowę i język.
• rozróżnia zaburzenia mowy;
• analizuje i interpretuje zaburzenia mowy;
• programuje terapię logopedyczną;
• właściwie stosuje pomoce i aparaturę stosowaną w logopedii;
• opracowuje konspekty dotyczące postępowania logopedycznego dla
konkretnego zaburzenia mowy oraz opinie logopedyczne;
• analizuje i ocenia efekty swojej pracy w postępowaniu logopedycznym tworzy
ustne
i
pisemne
sprawozdania
zawierające
analizę
i interpretację zebranych informacji na temat zdiagnozowanych zaburzeń
mowy.
67
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
•
ma świadomość zaburzeń mowy oraz istotności ich zapobiegania
poprzez profilaktykę logopedyczną;
III semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe


ćwiczenia audytoryjne;
na grupy
i słuchaczy

słuchaczy
4 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne





ćwiczenia audytoryjne: analiza dokumentów z dyskusją / metoda
ćwiczeń;
zaliczenie ustne / kolokwium /;
wykonanie określonych prac praktycznych.
68


J.
zaliczenia


Forma zaliczenia:
ćwiczenia audytoryjne:



obecność
i
aktywny
udział
w zajęciach;
z ćwiczeń audyt. i ćwiczeń lab.
na podstawie ocen cząstkowych
otrzymywanych w trakcie trwania
semestru:
zaliczenie ustne / kolokwium;
opracowanie pisemne wybranego
etapu terapii logopedycznej;
przygotowanie pracy obejmującej
treści modułu kształcenia
(konspekty / scenariusze zajęć
dotyczące postępowania
logopedycznego dla zleconego
zaburzenia mowy).
E. Problematyka ćwiczeń audytoryjnych i problematyka ćwiczeń laboratoryjnych:
8. Diagnoza logopedyczna – analiza przypadków; analiza dokumentów.
9. Terapia zaburzeń mowy– usuwanie przyczyn, podstawowe zasady procesu korekcyjnego.
11. Dokumentacja procesu diagnostyczno-terapeutycznego pacjentów z zaburzeniami mowy.
12. Diagnoza stanu i potrzeb logopedycznych wybranego przypadku (charakterystyka jednostki klinicznej).
13. Opracowywanie konspektów / scenariuszy zajęć (formułowanie celów, metody, materiał, sposoby
ewaluacji).
M.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
N.
1.
2.
3.
4.
5.
Antos D., Demel G., Styczek I., 1978, Jak usuwać seplenienie i inne wady wymowy, Warszawa.
Cieszyńska J., 2003, Metody wywoływania głosek, Kraków.
Demel G., 1978, Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, Warszawa.
Gałkowski T., Jastrzębowska G. (red.), 2001, Logopedia – pytania i odpowiedzi; podręcznik akademicki,
Opole.
Bochniarz A., 1998, Gdy masz dziecko z wadą wymowy, Żory.
Svobodova K., 2006, Język i mowa. Ćwiczenia rozwijające motorykę narządów mowy, Ostrava.
10
5
25
samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń audytoryjnych,
przygotowanie się do ustnej odpowiedzi/kolokwium zaliczeniowego
69
w
tym
25
przygotowanie się do ćwiczeń laboratoryjnych, w tym przygotowanie pracy
obejmującej treści modułu kształcenia
kształcenia
25
30
120
4
PATOFIZJOLOGIA NARZĄDU MOWY I RUCHU
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• ma wiedzę na temat: etapów rozwoju ruchowego człowieka; rozwoju
integracji czynności zmysłowo-ruchowych; zaburzeń czynności
zmysłowo-ruchowych;
• zna i rozumie znaczenie podsystemów sensorycznych w kształtowaniu
się sprawności komunikacyjnej i językowej dziecka;
• zna i rozumie: zasady wspomagania osób z nieprawidłowym
napięciem mięśni; metody usprawniania ruchowego.
• wie, jak usprawniać czynności związane z karmieniem i samodzielnym
jedzeniem;
• ma wiedzę na temat stymulacji dotykowej i zna podstawy masażu
logopedycznego.
• analizuje i interpretuje postępowanie terapeutyczne w przypadku
pacjentów z zaburzeniami narządu mowy i ruchu;
• przygotowuje postępowanie logopedyczne z wykorzystaniem
elementów fizjoterapii;
• prowadzi ćwiczenia z wykorzystaniem metod usprawniania
ruchowego;
• prowadzi terapię czynności związanych z karmieniem i samodzielnym
jedzeniem;
• prowadzi ćwiczenia stymulacji dotykowej oraz wykonuje masaż
logopedyczny.
pacjentowi drogi terapeutycznego postępowania;
ma świadomość poziomu własnych kompetencji, ich istotności,
oryginalności i nowatorstwa w zawodowej praktyce.
II semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe


wykład


podziału na grupy
70
i słuchaczy
10 h wykładu
3 ECTS

Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy




zaliczenia
interaktywny;
ćwiczenia: metoda zajęć praktycznych / metoda problemowa
z dyskusją / analiza przypadków.
zaliczenie ustne / kolokwium
I.

Forma zaliczenia:
zaliczenie z oceną


w zajęciach;
zaliczenie ustne/ kolokwium
A.Problematyka wykładów:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Rozwój ruchowy człowieka. Zaburzenia narządu mowy i ruchu.
Rehabilitacja – definicja, cele i zadania.
Zasady wspomagania osób z nieprawidłowym napięciem mięśni.
Rozwój integracji czynności zmysłowo-ruchowych.
Zaburzenia czynności zmysłowo-ruchowych.
Metody usprawniania ruchowego.
Usprawnianie czynności związanych z karmieniem i samodzielnym jedzeniem.
Stymulacja dotykowa i masaż logopedyczny.
B.Problematyka ćwiczeń:
a.
b.
c.
d.
e.
Rozwój ruchowy człowieka:
i. etapy zmian w reakcjach odruchowych;
ii. napięcie mięśni, jego zaburzenia oraz zakresy ruchów w stawach;
Zasady wspomagania osób z nieprawidłowym napięciem mięśni – ćwiczenia praktyczne.
Metody usprawniania ruchowego – ćwiczenia praktyczne.
Usprawnianie czynności związanych z karmieniem i samodzielnym jedzeniem – ćwiczenia praktyczne.
Stymulacja dotykowa i masaż logopedyczny– ćwiczenia praktyczne.
53. Borkowska M. (red.), Dziecko niepełnosprawne ruchowo. Usprawnianie ruchowe, Warszawa, cz. 2.
54. Jaczewski A., Biomedyczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania, Warszawa 2001.
55. Łosiowski Z.,1997, Dziecko niepełnosprawne ruchowo. Wybrane zaburzenia neurorozwojowe i zespoły
neurologiczne, Warszawa, cz. 1.
56. Maas F., 1998, Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do teorii integracji sensorycznej dla rodziców i
specjalistów, Warszawa.
57. Mojs E., Gajewska E., Głowacka M. D., Samborski W., 2008, Funkcja ruchu i mowy oraz ich wzajemne
powiązania we wczesnych stadiach rozwoju ośrodkowego układu nerwowego, „Roczniki Pomorskiej
Akademii Medycznej w Szczecinie”, nr 3 (54).
58. Nartowska H., 1980, Opóźnienia i dysharmonie w rozwoju dziecka, Warszawa.
59. Obrębowski A., 1993, Anatomiczne i fizjologiczne podstawy zaburzeń mowy, (w:) Diagnostyka i terapia
71
zaburzeń mowy, red. T. Gałkowski, Z. Tarkowski, T. Zaleski, Lublin.
60. Sadowski B., 2003, Rola mózgu w procesach nadawania i odbioru mowy. Budowa i czynność układu
nerwowego z uwzględnieniem mechanizmów sterujących mową, (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi.
Podręcznik akademicki, red. T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, t. 1, Opole.
61. Spionek H., 1975, Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne, Warszawa.
62.
Zaleski T., 1993. Obwodowe mechanizmy mowy, „Logopedia” 20, Lublin.
1. Bogdanowicz M., 1990, Integracja percepcyjno – motoryczna. Teoria, diagnoza, terapia, Warszawa.
2. Kozołub A., 2003, Biomedyczne podstawy logopedii, (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik
akademicki, red. T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, t. 1, Opole.
3. Masgutowa S., Regner A., 2009, Rozwój mowy dziecka w świetle integracji sensorycznej, Wrocław.
4. Skorek E. M. (red.), 2005, Terapia pedagogiczna. Zaburzenia rozwoju psychoruchowego dzieci, Kraków.
5. Spionek H., 1965, Zaburzenia psychoruchowego rozwoju dziecka, Warszawa.
10
5
25
25
samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń i przygotowanie się do zaliczenia
25
90
3
ZABURZENIA
MOWY
LARYNGEKTOMII
POLSKI
PACJENTÓW
PO
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
• zna podstawowe pojęcia anatomiczno-fizjologiczne oraz stosunki
topograficzne gardła przed i po operacji usunięcia krtani;
• orientuje się w zasadach profilaktyki nowotworów krtani;
• ma wiedzę na temat adaptacji do nowych warunków życia pacjentów
po laryngektomii;
• zna zasady rehabilitacji głosu i mowy po laryngektomii całkowitej.
• rozróżnia
pojęcia anatomiczno-fizjologiczne oraz stosunki
topograficzne gardła przed operacją usunięcia krtani i po jej
przeprowadzeniu w celu identyfikacji zaburzeń mowy,
ich oceny
i zdiagnozowania;
• dobiera metody, formy i środki do realizacji w zakresie rehabilitacji
głosu i mowy po laryngektomii całkowitej;
• programuje terapię logopedyczną pacjentów po laryngektomii
całkowitej (m.in. planuje ćwiczenia głosu i mowy zastępczej
(przełykowej)), z uwzględnieniem wyników diagnozy oraz wyników
badań specjalistycznych przez określanie celów, procedury i strategii
terapii.
wiedzy z zakresu foniatrii i audiologii;
• ma świadomość analizy stanu badań z zakresu rehabilitacji głosu
i mowy po laryngektomii całkowitej;
• ma wysoką samoświadomość odpowiedzialności za swoje działania;
• wykazuje empatię w stosunku do pacjentów i ich rodzin.
72
jest realizowany
IV semestr
A. Forma zajęć:

Wymagania wstępne
i dodatkowe
wykład


podziału na grupy
i słuchaczy
8 h wykładu
1 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy
zaliczenia
zajęcia
poza
pomieszczeniami
dydaktycznymi
UŚ
(wykłady
w
placówce
specjalistycznej
na
podstawie zawartych porozumień).
• wykład / wykład problemowy / wykład konwersatoryjny / wykład
interaktywny


wykładów / kolokwium.
J.
Forma zaliczenia:

wykład: zaliczenie
z oceną

w zajęciach - udzielanie ustnych
odpowiedzi obejmujących zagadnienia
teoretyczne oraz praktyczne ujęte
w treściach modułu podczas
wykładów.
1. Podstawowe pojęcia anatomiczno-fizjologiczne oraz stosunki topograficzne gardła przed operacją i po
operacji usunięcia krtani.
2. Profilaktyka w zakresie nowotworów krtani.
3. Mowa osób laryngektomowanych; fizjologia głosu przełykowego.
4. Postępowanie logopedyczne w przypadkach osób laryngektomowanych.
5. Rehabilitacja głosu i mowy po laryngektomii całkowitej.
6. Etapy terapii logopedycznej laryngektomowanych.
63. Jastrzębowska G., Pelc-Pękała O., 1999, Mowa laryngektomowanych, (w:) Gałkowski T., Jastrzębowska
G. (red.), Logopedia. Pytania i odpowiedzi, Opole, t. 2, s. 623-632.
64. Kowalczuk A.M., 1997, Czy tylko... głos utracony i odzyskany? Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa
Laryngektomowanych, Białystok.
65. Mierzejewska H., Przybysz-Piwko M. (red.), 1998, Zaburzenia głosu - badanie - diagnozowanie - metody
66. Pruszewicz A., 1992, Głos po leczeniu zmian nowotworowych w krtani, (w:) Pruszewicz A. (red.),
Foniatria kliniczna, Warszawa, s. 185-196.
K. Wykaz literatury uzupełniającej:
73
1. Janczewski G., red., 2005, Otorynoloaryngologia praktyczna - podręcznik dla studentów i lekarzy,
Warszawa.
2. Kowalik S., L. Halczy-Kowalik (red.), 2006, Rak jamy ustnej, Szczecin.
3. Kubiak S. (red.), 2006, Zarys higieny narządu głosu, Włocławek.
8
20
1
PEDAGOGIKA SPECJALNA – WYBRANE
ZAGADNIENIA
28
POLSKI
• zna: ewolucję teorii i praktyki pedagogiki specjalnej; szczegółowe
dziedziny pedagogiki specjalnej;
• ma wiedzę na temat możliwości nauczania i możliwości wychowania
WIEDZA
dzieci z różnymi rodzajami niepełnosprawności,
• zna i rozumie czynniki warunkujące możliwość nauczania
i wychowania integracyjnego.
• rozpoznaje poziomy upośledzeń;
UMIEJĘTNOŚCI
• dobiera metody pracy i sposób postępowania terapeutycznego
w zależności od rodzaju dysfunkcji i poziomu niepełnosprawności.
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• ma rozumie problematykę etyczną związaną z odpowiedzialnością
osób z różnymi poziomami niepełnosprawności;
•ma świadomość konieczności jasnego sposobu przedstawiania
pacjentowi drogi terapeutycznego postępowania;
• identyfikuje wpływ różnych zdarzeń, otoczenia na problemy pacjenta.
• wykazuje empatię w stosunku do pacjentów i współpracowników.
I semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe
 wykład
podziału na grupy
i słuchaczy
1O h wykładu
1 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne

wykład problemowy / wykład konwersatoryjny / wykład
interaktywny.
74
słuchaczy
zaliczenia

wykładów / kolokwium.
J.


Forma zaliczenia:
zaliczenie z oceną
w zajęciach - udzielanie
ustnych odpowiedzi
obejmujących zagadnienia
teoretyczne oraz praktyczne
ujęte w treściach modułu
podczas wykładów.
25. Podstawowe pojęcia pedagogiki specjalnej.
26. Kierunki działalności pedagogiki specjalnej w zakresie procesu rewalidacji, resocjalizacji, rehabilitacji
i terapii pedagogicznej. Cele, zasady i metody wychowania i nauczania specjalnego. Standardowe zasady
wyrównania szans osób niepełnosprawnych.
27. Klasyfikacje upośledzeń. Rehabilitacja dzieci niewidomych i słabowidzących. Nauczanie i wychowanie
dzieci niesłyszących i słabosłyszących.
28. Metody
i
metodyki
pracy
pedagogiki
specjalnej
z
dziećmi
o
różnych
dysfunkcjach
i niepełnosprawnościach.
29. Zasady pedagogiki specjalnej. Prawa dzieci niepełnosprawnych
30. Wybrane zagadnienia dotyczące resocjalizacji dzieci i młodzieży.
31. Pedagogika specjalna czy pedagogika szkoły specjalnej.
32. Pedagogika specjalna jako wstęp do oligofrenologopedii.
33. Prawa dzieci niepełnosprawnych.
34. Rola poradni psychologiczno-pedagogicznych w nauczaniu i wychowaniu osób niepełnosprawnych.
O.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Brauner A. i F., 1995, Postępowanie wychowawcze w upośledzeniu umysłowym, Warszawa.
Dykcik W. (red.), 1998, Pedagogika specjalna, Poznań.
Olechowicz H., 1987, Metody aktywizowania głębiej upośledzonych umysłowo, Warszawa.
Olechowicz H., 1994, Wyzwalanie aktywności dzieci głębiej upośledzonych umysłowo, Warszawa.
Piszczak M., 1990, Edukacja dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim, Warszawa.
Tarkowski Z., 1989, Przegląd problematyki dotyczącej rozwoju mowy i języka u dzieci lekko
upośledzonych umysłowo [w:] Wybrane zagadnienia kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży, red. S.
Popka, Lublin.
7. Tkaczyk G., 1997, Metodyka nauczania i wychowania początkowego w szkole specjalnej, Lublin.
8. Witkowski T., 1985, Poziom rozwoju społecznego upośledzonych umysłowo, Lublin.
P.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Carr J., 1984, Pomoc dziecku upośledzonemu, Warszawa.
Haring N. G., Schiefelbusch R. L. (red.), 1982, Nauczanie specjalne, Warszawa.
Hulek A. (red.), 1980, Pedagogika rewalidacyjna, Warszawa 1980.
Jarosz E., Wysocka E., 2006, Diagnoza psychopedagogiczna, Warszawa.
Obuchowska I., 1985, Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa.
Pielecki J. (red.), 2002, Usprawnianie, wychowanie i nauczanie osób z głębszym upośledzeniem
umysłowym, Kraków.
7. Wyczesany J., Pedagogika upośledzonych umysłowo, Kraków 2006.
75
10
20
30
1
PEDAGOGIKA ZABAWY
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
•
wie,
jak
zaplanować
i
zorganizować
proces
edukacyjny
z zastosowaniem elementów pedagogiki zabawy;
• zna i rozumie założenia oraz zasady pracy z wykorzystaniem metody
pedagogiki zabawy.
• rozróżnia rodzaje zabaw;
• właściwie wykorzystuje zdobytą wiedzę i umiejętności w trakcie zajęć
praktycznych;
• opracowuje i prawidłowo konstruuje scenariusze zajęć;
• analizuje i ocenia przebieg realizowanych zabaw.
• • ma świadomość znaczenia i wpływu zabaw w procesie edukacyjnym;
zaangażowania;
pod kierunkiem;
• definiuje i ustala rolę oraz określa obowiązki terapeuty, klienta i
innych ważnych osób w planowanej terapii;
• wykazuje empatię w stosunku do klienta.
II semestr
A. Forma zajęć:

Wymagania wstępne
i dodatkowe
10 h ćwiczeń
2 ECTS
słuchaczy
podziału na grupy
i słuchaczy
Stosowane metody
dydaktyczne

problemowa z prezentacją multimedialną / analiza przypadków /
dyskusja / rozwiązywanie zadań i ich projektowanie.


ćwiczeń (zaangażowanie w zajęcia);
zaliczenie ustne / kolokwium / wykonanie zaliczeniowej pracy (ew.
prezentacji) obejmującej treści modułu kształcenia.

76

zaliczenia
L. Forma zaliczenia:

zaliczenie z oceną

w zajęciach;
- scenariusza zajęć
z wykorzystaniem elementów
pedagogiki zabawy (forma
pisemna) i/lub ustna
prezentacja opracowanego
scenariusza zajęć
1.
Wprowadzenie do pedagogiki zabawy - cele i założenia metody.
2.
Normy i zasady dotyczące działań z grupą.
3.
Organizacja przestrzeni i przygotowanie do prowadzenia zabaw.
4.
Gry i zabawy integracyjne ułatwiające wzajemne poznanie i integrację grupy.
5.
Zabawy fabularyzowane w pracy z grupą.
6.
Muzyczne zabawy z dźwiękiem, rytmem i piosenką.
7.
Zabawy integrujące muzykę, plastykę, ruch i działania parateatralne.
8.
Tańce integracyjne – modyfikacje i sposoby wykorzystania w pracy z grupą.
9.
Możliwości wykorzystania pedagogiki zabawy w profilaktyce, diagnozie i terapii logopedycznej.
10.
Konstruowanie scenariuszy zajęć z wykorzystaniem metody pedagogiki zabawy.
11.
Pomoce dydaktyczne wykorzystywane w pedagogice zabawy – rekwizyty.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
Bissinger-Ćwierz U., 2000, Quizy muzyczne, wyd. KLANZA.
Bissinger-Ćwierz U., 2007, Muzyka i ruch dla każdego, wyd. KLANZA.
Bissinger-Ćwierz U., 2007, Muzyczna pedagogika zabawy w pracy z grupą,
wyd. KLANZA.
Bzowska L., Kownacka R., 2006, 2004, 2002, Uczymy się bawiąc (klasa I, II, III), wyd. KLANZA.
Chilińska–Karpowicz E., Jaworska A., 2005, Mowa i zabawa,
wyd. KLANZA.
Czaja–Chudoba I., 2006, Pedagogika zabawy w osobowym i profesjonalnym przygotowaniu do zawodu
nauczyciela, Kraków.
Domań R., 2003, Metody pedagogiki zabawy w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym, Lublin.
Domań R., Biśto I., Kaszyca J., 2003, Tańce, pląsy i zabawy
przy muzyce dla dzieci w wieku przedszkolnym, Lublin.
Gęca L., 2002, Tańce integracyjne w pracy z grupą, cz.1, wyd. KLANZA.
Gęca L., 2004, Tańce integracyjne w pracy z grupą, cz.2, wyd. KLANZA.
Kupisiewicz Cz., 2006, Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa.
Marcinkowska M., Z.Hoffman, 2003, Zabawa jako metoda pracy z grupą, Warszawa.
Noga E., Wasilak H., 2003, Stare i nowe zabawy podwórkowe, wyd. KLANZA.
Okoń W., 1995, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa.
Polskie Stowarzyszenie Pedagogów i Animatorów, 1995, Tańce i zabawy dla grupy, wyd. KLANZA.
Reichel G., Rabenstein R., Thanhoffer M., 1997, Grupa i ruch, Warszawa.
Silberg J., 1995, Gry i zabawy z maluchami, Poznań.
Wasilak A. ( red.), 2002, Zabawy z chustą, wyd. KLANZA.
Wimmer A., Pedagogika i zabawa - Pedagogika zabawy.Warszawa.
Zaorska Z. Pedagogika zabawy- metodyka pracy z grupą, Klanza, Lublin 2001.
1. Holinger P. C., 2006, Co mówią dzieci, zanim nauczą się mówić. Dziewięć sygnałów używanych przez
dzieci do wyrażania uczuć, Poznań.
2. Tońska – Mrowiec A., 2006, Języczkowe przygody i inne bajeczki logopedyczne, Gdańsk.
77
3. Tymichová H.,1996, Ćwiczenia rozwijające sprawność ruchową ręki i koordynację wzrokowo-ruchową,
Gdańsk.
oraz czasopisma - wyd. KLANZA: „Grupa i Zabawa” (do 2003r.); „KLANZA w Zabawie i Edukacji
Dzieci”;„KLANZA w Szkole”;„KLANZA w Czasie Wolnym”.
10
25
25
2
KOMUNIKACJA ALTERNATYWNA
I WSPOMAGAJĄCA
60
POLSKI
• zna typy komunikacji (werbalna, niewerbalna);
• zna podstawowe systemy AAC;
•
zna i rozumie zasady zastosowania odpowiedniego systemu do
WIEDZA
indywidualnych potrzeb pacjenta;
• ma wiedzę na temat zasad pracy pedagogicznej przy wprowadzaniu
AAC.
• właściwie stosuje dostępne narzędzia do badania zaburzonych funkcji
językowych;
UMIEJĘTNOŚCI
• analizuje plan terapii dla pacjenta;
• buduje tablice komunikacyjne;
• współpracuje ze środowiskiem pacjenta przy wprowadzaniu AAC.
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• rozpoznaje potrzeby komunikacyjne pacjenta;
• współpracuje w grupie i ma świadomość bycia członkiem zespołu
terapeutycznego;
IV semestr
A. Forma zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe
 wykład
podziału na grupy
i słuchaczy
1O h wykładu
1 ECTS
78
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy

wykład problemowy / wykład konwersatoryjny / wykład
interaktywny.

wykładów / kolokwium z zakresu teoretycznych i praktycznych
treści programowych ujętych w treściach modułu podczas
wykładów.

zaliczenia
K. Forma zaliczenia:

zaliczenie z oceną
w zajęciach - udzielanie
ustnych odpowiedzi
obejmujących zagadnienia
teoretyczne oraz praktyczne
ujęte w treściach modułu
podczas wykładów /
kolokwium.
1. Charakterystyka niewerbalnych aktów komunikowania się.
2. Klasyfikacja komunikacji niewerbalnej (komunikacja proksemiczna, komunikacja kinezyjna,
komunikacja pozajęzykowa).
3. Pojęcia związane z niewerbalnymi sposobami komunikowania się (komunikacja alternatywna,
komunikacja
wspomagająca,
system
znaków,
komunikacja
wspomagana,
komunikacja
niewspomagana, komunikacja zależna, komunikacja niezależna).
4. Przegląd systemów znaków stosowanych w komunikacji alternatywnej na całym świecie (opis systemów
znaków, zdjęcia i ilustracje):
a. symbole Blissa;
b. piktogramy;
c. Picture Communication Symbols;
d. system REBUS;
e. leksigramy;
f. sigsymbole;
g. obrazki i zdjęcia;
h. klocki słowne Premacka;
i. PICTURE EXCHANGE COMMUNICATION SYSTEM;
 strategie gestykulacyjne wspomagające komunikację:

Coghamo;

Makaton.
5. Wybrane sygnały pełniące role komunikatów wykorzystywane w terapii pacjenta, dla którego słowo
mówione nie jest nośnikiem informacji (analiza przypadków).
6. Diagnoza pacjenta pod kątem wprowadzenia komunikacji alternatywnej.
Q. Wykaz literatury obowiązkowej:
1. Błeszyński J., 2006, Alternatywne i wspomagające metody komunikacji, Kraków.
2. Cwaliński A., 2004, Wspomaganie komunikacji werbalnej dziecka z autyzmem wczesnodziecięcym,
„Biuletyn Stowarzyszenia Mówić bez Słów", nr 3(5).
3. Grycman M., 2004, Budowanie efektywnego systemu porozumiewania się u dziecka z zespołem Cri du
Chat (krzyku kociego), „Biuletyn Stowarzyszenia Mówić bez Słów", nr 5(7).
4. Grycman M., 2003, Czym są wspomagające sposoby porozumiewania się, „Biuletyn Stowarzyszenia Mówić
bez Słów", nr 1.
5. Grycman M., Kaniecka K., 1993, O wczesną stymulację umiejętności komunikacyjnych dzieci
79
niepełnosprawnych, „Scholasticus” 2.
6. Grycman M., Kaniewska K., Szczawiński P., 2001, PCS, Stowarzyszenie Mówić bez Słów, Warszawa.
7. Grycman M., Smyczek A. [red.], 2004, Wiem, czego chcę! Z praktyki polskich użytkowników i terapeutów
AAC , Stowarzyszenie Mówić bez Słów, Kraków.
8. Tetzchner von S., 2002, Wprowadzenie do wspomagających i alternatywnych sposobów komunikowania
się, Warszawa.
R. Wykaz literatury uzupełniającej:
1. Kaczmarek B., 2003, Makaton - język gestów i symboli, „Biuletyn Stowarzyszenia Mówić bez Słów", nr 2.
2. Kaniecka K., 2004, Tworzenie bezpiecznego środowiska dla dziecko niewidomego, niesłyszącego
i znacznie opóźnionego w rozwoju, „Biuletyn Stowarzyszenia Mówić bez Słów", nr 5(7).
3. Kazimierska M., 2003, Wybór systemu porozumiewania się w zależności od kompetencji ucznia, „Biuletyn
Stowarzyszenia Mówić bez Słów", nr 1.
10
20
30
1
PRAKTYKA LOGOPEDYCZNA
POLSKI
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
• ma wiedzę z zakresu organizacji diagnozy i terapii logopedycznej
w placówkach oświatowych i w placówkach o profilu klinicznym;
• zna procedury diagnostyczne w zależności od obowiązków logopedy
zatrudnionego w różnych instytucjach;
• ma wiedzę z zakresu profilaktyki logopedycznej;
• ma wiedzę z zakresu postępowania logopedycznego.
• konstruuje plan praktyki logopedycznej;
• prowadzi dokumentację praktyk (m.in. plan praktyk; arkusze
hospitacyjne);
• opracowuje zadania do pracy logopedycznej z klientem/pacjentem;
• przygotowuje warsztat pracy logopedy (konspekty i scenariusze zajęć;
pomoce dydaktyczne itp.);
• stosuje procedury, metody diagnozy i terapii logopedycznej
odpowiednio do indywidualnych potrzeb klienta/pacjenta będącego pod
opieką logopedyczną w różnych instytucjach;
• przygotowuje dokumentację praktyk.
• docenia możliwość obserwacji pracy logopedów praktyków, jako
środek doskonalenia swoich umiejętności i wiedzy;
• ma świadomość różnorodności zadań stawianych przed logopedami;
• definiuje i ustala rolę oraz określa obowiązki terapeuty,
klienta/pacjenta i innych ważnych osób w planowanej terapii;
• jest otwarty na nowe idee i gotów do zmiany opinii w świetle
dostępnych danych i argumentów.
IV semestr
80
F. Sposób realizacji zajęć:
Wymagania wstępne
i dodatkowe
dydaktycznymi UŚ (konwersatoria
w placówce specjalistycznej na
podstawie zawartych porozumień).
E. Forma zajęć:

konwersatoria
uczestnictwo w zajęciach wynika z przewidzianego planu zajęć
i słuchaczy
50 h konwersatoriów
6 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy





analiza dokumentów / metoda problemowa / analiza przypadków /
metoda zajęć praktycznych.
udział w konwersatoriach;
wykonanie prac praktycznych, tzn. opracowanie: arkuszy
hospitacyjnych; zadań i ćwiczeń do pracy logopedycznej
z klientem/pacjentem;
przygotowanie warsztatu pracy logopedy (konspekty
i scenariusze zajęć; pomoce dydaktyczne itp.);
przygotowanie dokumentacji praktyk.


zaliczenia
M. Forma zaliczenia:


zaliczenie z oceną


w konwersatoriach;
prowadzenie dokumentacji
praktyk (m.in. plan praktyk;
arkusze hospitacji);
opracowanie zadań do pracy
logopedycznej
z klientem/pacjentem;
przygotowanie warsztatu pracy
logopedy (konspekty
i scenariusze zajęć; pomoce
dydaktyczne itp.);
przygotowanie dokumentacji
praktyk.
Treści modułu kształcenia (program praktyk)
Problematyka praktyk logopedycznych:
1. Zadania praktyki:
a) zapoznanie Słuchaczy z różnymi formami oceny, diagnozy i terapii przydatnymi w pracy logopedycznej;
b) zastosowanie teoretycznych wiadomości oraz umiejętności dydaktyczno-metodycznych zdobytych przez
Słuchaczy w toku studiów;
c) wykorzystanie praktyki zawodowej i umiejętności doświadczonych logopedów w celu podniesienia stopnia
przygotowania Słuchaczy do zawodu.
2. Forma praktyki:
a) hospitowanie zajęć logopedycznych;
b) prowadzenie zajęć logopedycznych (samodzielnego przeprowadzenia minimum 10 godzin
81
dydaktycznych);
opracowanie 5 godzinnego cyklu zajęć terapeutycznych (scenariusze zajęć) dla określonego pacjenta
(z nabytymi/rozwojowymi zaburzeniami mowy i języka);
d) uczestniczenie w badaniach przesiewowych i opracowanie wyników badań;
e) opracowania opinii logopedycznej;
f) prowadzenia dzienniczka praktyk.
C. Wykaz literatury obowiązkowej:
67. Antos D., Demel G., Styczek I., 1978, Jak usuwać seplenienie i inne wady wymowy, Warszawa.
68. Antos D., Demel G., 1978, Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, Warszawa.
69. Czaplewska E., Milewski S. (red.), 2012, (w:) Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki, Sopot.
70. Gałkowski T., Jastrzębowska G. (red.), 1999, Logopedia. Pytania i odpowiedzi, Opole, t. 1,2.
71. Kaczmarek L., 1988, Nasze dziecko uczy się mowy, Lublin.
72. Minczakiewicz E.M., 1998, Mowa-rozwój-zaburzenia-terapia, Kraków.
73. Sołtys-Chmielowicz A., 2008, Zaburzenia artykulacji. Teoria i praktyka, Kraków.
74. Styczek I., 1981, Logopedia, PWN, Warszawa.
c)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
1. Wykaz literatury uzupełniającej:
Błeszyński J.J. (red.), 2006, Alternatywne i wspomagające metody komunikacji, Kraków.
Buchnat M., Pawelczak K. (red)., 2011, Nieznane ? Poznane. Zaburzenia rozwojowe u dzieci z rzadkimi
zespołami genetycznymi i wadami wrodzonymi, Poznań.
Porayski-Pomsta J. (red.), 2008, Diagnoza i terapia w logopedii, Warszawa.
Zaleski T., 2002, Opóźnienia w rozwoju mowy, Warszawa.
udział w konwersatoriach
samodzielne przygotowanie się do praktyki (plan praktyk, opracowanie
scenariuszy i konspektów zajęć; arkusze hospitacyjne; narzędzia i pomoce
dydaktyczne itp.)
50
75
30
samodzielne przygotowanie dokumentacji z praktyk
25
180
SEMINARIUM
POLSKI
6
WIEDZA
UMIEJĘTNOŚCI
• posiada wiedzę na temat metodologii badań pedagogicznych w służbie
logopedii;
• zna metodę indywidualnych przypadków jako podstawa opisu
zaburzeń mowy pacjenta logopedycznego;
• zna testy do oceny zaburzeń mowy, ich rodzajów i zakresu badania
mowy u pacjenta logopedycznego;
• analizuje i interpretuje zaburzenia mowy u dzieci i dorosłych;
• prowadzi terapię osób z zaburzeniami mowy i trudnościami
w komunikowaniu się;
• programuje terapię logopedyczną osób z zaburzeniami mowy
i trudnościami w komunikowaniu się;
•
tworzy
prezentację
przypadku
zawierającą
analizę
i interpretację zebranych informacji na temat funkcjonowania osoby
z zaburzeniami mowy i trudnościami w komunikowaniu się oraz
82
przedstawia przebieg terapii osoby.
KOMPETENCJE
SPOŁECZNE
jest realizowany
•
rozumie problematykę etyczną związaną z odpowiedzialnością
osób z zaburzeniami mowy i trudnościami w komunikowaniu się;
klientowi/pacjentowi drogi terapeutycznego postępowania;
zaangażowania;
pod kierunkiem;
• jest otwarty na nowe idee i gotów do zmiany opinii w świetle
dostępnych danych i argumentów;
• identyfikuje wpływ
różnych zdarzeń, otoczenia na problemy
klienta/pacjenta;
samooceny;
• wykazuje gotowość do zaangażowania w życie zawodowe i społeczne.
A. Forma zajęć:

Wymagania wstępne
i dodatkowe
i słuchaczy
słuchaczy
podziału na grupy
• III semestr - 10 h seminarium
• IV semestr - 15 h seminarium
8 ECTS
Stosowane metody
dydaktyczne
seminarium
(III sem.- 2 ECTS + IV sem. - 6 ECTS)

seminarium: analiza dokumentów z dyskusją / metoda problemowa
/ analiza przypadków / metoda projektów / rozwiązywanie zadań


przygotowanie
ustnych
wypowiedzi
obejmujących
zadania
i zagadnienia teoretyczne oraz praktyczne ujęte w treściach modułu
podczas seminarium;
przygotowanie pracy dyplomowej (studium przypadku);
zdanie egzaminu końcowego.


83
K. Forma zaliczenia:
zaliczenia
• III semestr: zaliczenie na ocenę
-obecność i aktywny udział
w zajęciach;


• IV semestr: egzamin końcowy
w zajęciach;
przygotowanie pracy
dyplomowej (studium
przypadku) i zdanie egzaminu
końcowego.
Treści modułu kształcenia (program seminarium)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
D. Problematyka ćwiczeń:
Metodologia badań pedagogicznych w służbie logopedii.
Metoda indywidualnych przypadków jako podstawa opisu zaburzeń mowy pacjenta logopedycznego.
Kompetencja komunikacyjna i językowa a zaburzenia mowy u pacjenta logopedycznego.
Testy do zaburzeń mowy, ich rodzaje i zakres badania mowy u pacjenta logopedycznego.
Analiza zaburzeń systemu języka i komunikacji u pacjenta logopedycznego – diagnoza logopedyczna.
Terapia logopedyczna rozpoznanych zaburzeń mowy i holistyczne spojrzenie na pacjenta logopedycznego,
jego rodzinę i środowisko społeczne.
1. Dutkiewicz W., 2001, Podstawy metodologii badań do pracy magisterskiej i licencjackiej z pedagogiki,
Kielce.
2. Jastrzębowska G., Pelc-Pękała O., 2003, Metodyka ogólna diagnozy i terapii logopedycznej, (w:)
Logopedia. Pytania i odpowiedzi, t. II. Opole.
3. Łobocki M., 2000, Metody badań pedagogicznych i techniki badań pedagogicznych, Kraków.
4. Łobocki M., 1999, Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Kraków.
5. Łobocki M., 2007, Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Kraków.
6. Maszke A. W., 2004, Metodologiczne podstawy badań pedagogicznych, Rzeszów.
7. Nowak S., 1970, Metodologia badań socjologicznych, Warszawa.
8. Nowak S., 1985, Metodologia badań społecznych, Warszawa.
9. Pilch T., 1995, Zasady badań pedagogicznych, Warszawa.
10. Ziemski S., 1973, Problemy dobrej diagnozy. Warszawa.
1.
2.
3.
4.
Łobocki M., 1978, Metody badań pedagogicznych, Warszawa.
Łobocki M., 1984, Metody badań pedagogicznych, Warszawa.
Skorny Z., 1984, Prace magisterskie z psychologii i pedagogiki, Warszawa.
Zaczyński W., 1968, Praca badawcza nauczyciela, Warszawa.
udział w seminarium
25
samodzielne przygotowanie się do seminarium
25
samodzielne przygotowanie pracy dyplomowej składającej się z części
teoretycznej i części praktycznej (prezentacja studium przypadku), która
stanowi potwierdzenie merytorycznego i metodycznego przygotowania
słuchacza do wykonywania zawodu
60
samodzielne przygotowanie się do egzaminu końcowego
50
84
160
8
* moduł kształcenia to szeroko rozumiany przedmiot lub grupa przedmiotów.
** 1 punkt ECTS oznacza 25-30 godzin pracy słuchacza w różnych formach takich jak: uczestniczenie w zajęciach
dydaktycznych w UŚ, samodzielne wykonanie zaliczeniowej pracy obejmującej treści modułu kształcenia,
przygotowywanie się do zajęć
85

załącznik nr 2 - program studiów

Transkrypt

Podobne dokumenty