Meble hurtownik

Sygn. akt XXII GWzt 51/14
UZASADNIENIE
Pozwem złożonym 25 lipca 2014 r., po sprecyzowaniu powództwa w piśmie procesowym datowanym 11 sierpnia 2014
r. i na rozprawie 29 września 2014 r., (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. wniosła o:
1. ochronę praw do wspólnotowych znaków towarowych (...) i z użyciem członu (...): nr (...), (...), (...), (...) i (...)
oraz zaniechanie czynów nieuczciwej konkurencji, poprzez zakazanie (...) Spółce Akcyjnej w W. używania znaków
towarowych (...) lub zawierających człon (...) do:
- umieszczania oznaczenia na towarach lub ich opakowaniach,
- oferowania towarów, wprowadzania ich do obrotu lub ich magazynowania w tym celu pod takim oznaczeniem lub
oferowania i świadczenia usług pod tym oznaczeniem,
- przywozu lub wywozu towarów pod takim oznaczeniem,
- używania oznaczenia w dokumentach handlowych i w reklamie, w tym w Internecie,
- używania oznaczenia w nazwie pozwanego;
w odniesieniu do wszystkich towarów i ich opakowań, za wyjątkiem elementów wyposażenia fryzjerskiego, a w
szczególności do mebli;
2. zwrot kosztów postępowania. (k. 2-76, 78, 176)
(...) S.A. w W. zażądała oddalenia powództwa i zasądzenia na jej rzecz kosztów postępowania. Zwróciła uwagę na
istniejące różnice pomiędzy używanymi przez strony oznaczeniami oraz na odmienny charakter towarów i zakres usług
oferowanych pod kwestionowa-nym oznaczeniem od towarów i usług będących w ofercie powódki. Wskazała na brak
możliwości zajścia konfuzji konsumenckiej, m.in. ze względu na to, że oferowane przez strony towary są skierowane
do różnych nabywców. (k.87-117)
Sąd ustalił:
(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. prowadzi od 1999 r. działalność gospodarczą w branży wzornictwa
i wyposażenia do ekspozycji towarów oraz wyposażenia lokali sklepowych i usługowych. Towary i usługi oferuje pod
oznaczeniami (...) na terytorium całej Unii Europejskiej. Podstawowymi klientami spółki są firmy międzynarodowe,
dysponujące sieciami punktów handlowych w całej Europie. (dowód: odpis z KRS k.135-142, akt założycielski
k.143-148, zeznania D. S. w charakterze strony k.177-179)
Spółce (...) służą prawa do wspólnotowych znaków towarowych :
- graficznego zarejestrowanego w Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego ( (...)) w A. 2/01/2006 pod nr (...),
z pierwszeństwem od 29/09/2004 r., dla towarów i usług w klasach klasyfikacji nicejskiej: 6. (metalowy osprzęt do
mebli), 20. (meble sklepowe, stojaki na czasopisma, kontuary, gabloty, półki, regały, lady, stoły, stojaki do wystawiania
gazet, podstawki na towar, stojaki do wystawiania towarów, niemetalowy osprzęt do mebli, wieszaki na towar),
35. (zgrupowanie na rzecz osób trzecich różnych towarów pozwalające nabywcy wygodnie je oglądać i kupować u
hurtownika mebli sklepowych, stojaków na czasopisma, kontuarów, gablot, półek, regałów, lad, stołów, stojaków do
wystawiania gazet, podstawek na towar, stojaków do wystawiania towarów, akcesoriów meblowych, wieszaków na
towar, doradztwo w zakresie usług marketingowych, opracowywanie materiałów promocyjnych i reklamowych), 42.
(projektowanie mebli sklepowych i urządzeń do ekspozycji towaru, projektowanie w zakresie modernizacji systemów
wystawienniczych i ekspozycyjnych, graficzne opracowywanie systemów identyfikacji wizualnej);
- graficznego (...) (...) (...)" \* (...) (...) (...)" \* (...) (...) (...)" \* (...) (...) (...)" \* (...)(...) (...)" \* (...)
zarejestrowanego w (...) 8/04/2009 r. pod nr (...), z pierwszeństwem od 6/08/2008 r., dla towarów i usług
w klasach klasyfikacji nicejskiej: 20. (meble sklepowe, stojaki na czasopisma, kontuary, gabloty, półki, regały,
lady, stoły, stojaki do wystawiania gazet, podstawki na towar, stojaki do wystawiania towarów, niemetalowy
osprzęt do mebli, wieszaki na towar.), 35. (zgrupowanie na rzecz osób trzecich różnych towarów pozwalające
nabywcy wygodnie je oglądać i kupować u hurtownika mebli sklepowych, stojaków na czasopisma, kontuarów,
gablot, półek, regałów, lad, stołów, stojaków do wystawiania gazet, podstawek na towar, stojaków do wystawiania
towarów, akcesoriów meblowych, wieszaków na towar, doradztwo w zakresie usług marketingowych, opracowywanie
materiałów promocyjnych i reklamowych), 42. (projektowanie mebli sklepowych i urządzeń do ekspozycji towaru,
projektowanie w zakresie modernizacji systemów wystawienniczych i ekspozycyjnych, graficzne opracowywanie
systemów identyfikacji wizualnej);
- graficznego (...) "https://oami.europa. (...)" \* (...) "https://oami.europa. (...)" \* (...) "https://oami.europa. (...)" \*
(...) "https://oami.europa. (...)" \* (...) "https://oami.europa. (...)" \* (...) zarejestrowanego w (...) 14/09/2013 r. pod
nr (...), z pierwszeństwem od 1/03/2012 r., dla towarów i usług w klasach klasyfikacji nicejskiej: 20. (meble sklepowe,
stojaki na czasopisma, kontuary, gabloty, półki, regały, lady, stoły, stojaki do wystawiania gazet, podstawki na towar,
stojaki do wystawiania towarów, niemetalowy osprzęt do mebli, wieszaki na towar.), 35. (zgrupowanie na rzecz osób
trzecich różnych towarów pozwalające nabywcy wygodnie je oglądać i kupować u hurtownika mebli sklepowych,
stojaków na czasopisma, kontuarów, gablot, półek, regałów, lad, stołów, stojaków do wystawiania gazet, podsta-wek
na towar, stojaków do wystawiania towarów, akcesoriów meblowych, wieszaków na towar, doradztwo w zakresie usług
marketingowych, opracowywanie materiałów promocyjnych i rekla-mowych), 42. (projektowanie mebli sklepowych i
urządzeń do ekspozycji towaru, projektowanie w zakresie modernizacji systemów wystawienniczych i ekspozycyjnych,
graficzne opracowywanie systemów identyfikacji wizualnej);
- graficznego (...) "https://oami.europa. (...)" \* (...) "https://oami.europa. (...)" \* (...) "https://oami.europa. (...)"
\* (...) "https://oami.europa. (...)" \* (...) "https://oami.europa. (...)" \* (...) zarejestrowanego w (...) 30/04/2014
r. pod nr (...), z pierwszeństwem od 2/01/2014 r., dla towarów i usług w klasach klasyfikacji nicejskiej: 20. (meble
sklepowe, stojaki na czasopisma, kontuary, gabloty, półki, regały, lady, stoły, stojaki do wystawiania gazet, podstawki
na towar, stojaki do wystawiania towarów, niemetalowy osprzęt do mebli, wieszaki na towar.), 35. (zgrupowanie
na rzecz osób trzecich różnych towarów pozwalające nabywcy wygodnie je oglądać i kupować u hurtownika mebli
sklepowych, stojaków na czasopisma, kontuarów, gablot, półek, regałów, lad, stołów, stojaków do wystawiania gazet,
podstawek na towar, stojaków do wystawiania towarów, akcesoriów meblowych, wieszaków na towar, doradztwo w
zakresie usług marketingowych, opracowywanie materiałów promocyjnych i reklamowych), 42. (projektowanie mebli
sklepowych i urządzeń do ekspozycji towaru, projektowanie w zakresie modernizacji systemów wystawienniczych i
ekspozycyjnych, graficzne opracowywanie systemów identyfikacji wizualnej);
- słownego (...) C. zarejestrowanego w (...)(...)r. pod nr (...), z pierwszeństwem od 6/08/2008 r., dla towarów
i usług w klasach klasyfikacji nicejskiej: 20. (meble sklepowe, stojaki na czasopisma, kontuary, gabloty, półki,
regały, lady, stoły, stojaki do wystawiania gazet, podstawki na towar, stojaki do wystawiania towarów, niemetalowy
osprzęt do mebli, wieszaki na towar.), 35. (zgrupowanie na rzecz osób trzecich różnych towarów pozwalające
nabywcy wygodnie je oglądać i kupować u hurtownika mebli sklepowych, stojaków na czasopisma, kontuarów,
gablot, półek, regałów, lad, stołów, stojaków do wystawiania gazet, podstawek na towar, stojaków do wystawiania
towarów, akcesoriów meblowych, wieszaków na towar, doradztwo w zakresie usług marketingowych, opracowywanie
materiałów promocyjnych i reklamowych), 42. (projektowanie mebli sklepowych i urządzeń do ekspozycji towaru,
projektowanie w zakresie modernizacji systemów wystawienniczych i ekspozycyjnych, graficzne opracowywanie
systemów identyfikacji wizualnej). (dowód: świadectwa rejestracji (...) k.13-38)
Spółka dysponuje także krajowymi prawami do wzorów przemysłowych zarejestrowanych dla urządzeń wystawowych.
(dowód: świadectwa rejestracji UP RP k.153-162)
Pozwana (...) S.A. w W., działająca pierwotnie pod firmą (...), zgodnie z informacją zawartą w KRS, prowadzi
działalność gospodarczą obejmującą wg polskiej klasyfikacji m.in. produkcję mebli biurowych, sklepowych i
pozostałych, sprzedaż hurtową mebli, dywanów i sprzętu oświetleniowego, naprawę i konserwację mebli i
wyposażenia domowego. (dowód: odpisy z Krajowego Rejestru Sądowego k.39-44, 59-64)
Działalność spółki skupia się obecnie na produkcji i sprzedaży wyposażenia salonów fryzjerskich, w tym
specjalistycznych urządzeń, w szczególności foteli, konsolet i myjni fryzjerskich, recepcji, kanap, taboretów,
szafek, wózków i podstaw. Spółka oferuje przygotowanie i realizację projektów kompleksowego wyposażenia
salonów fryzjerskich, zapewniając zarówno wyposażenie specjalistyczne, jak tez inne elementy wystroju wnętrza,
przystosowane do świadczenia w nim usług. (...) oferuje przede wszystkim osobom fizycznym prowadzącym
działalność gospodarczą i małym zakładom fryzjerskim. (dowód: wydruki ze stron internetowych k.45-49, zeznania
P. H. w charakterze strony k.179-181)
Pozwana używa oznaczenia słowno-graficznego , które 6 maja 2014 r. zgłosiła w Urzędzie Harmonizacji Rynku
Wewnętrznego dla towarów w klasach 11., 18. i 20. oraz usług w klasie 35. klasyfikacji nicejskiej, a także oznaczenia
słownego
(...) dla oferowanych przez nią towarów i usług, w szczególności poprzez umieszczanie ich w
treściach strony internetowej pod adresem http://mia-furniture.com, na profilu w portalu społecznościowym (...), w
dokumentach handlowych i materiałach reklamowych. (dowód: wydruk z bazy (...) dla znaku nr (...) k.65-68, wydruki
ze stron internetowych, k. 45-49, 69-75, 107-111, karty wizytowe k.94-95, cennik k.96-105, faktura k.106)
W wynikach wyszukiwania przy pomocy wyszukiwarki (...) wg hasła „(...)” pojawiają się odniesienia do obu stron.
(dowód: wyniki wyszukiwania k.163-164) Towary oferowane przez pozwaną na portalu allegro.pl oznaczone są jako
(...). (dowód: wydruk ze strony internetowej k.165)
Sąd zważył:
I. Naruszenie praw do wspólnotowych znaków towarowych:
Podstawową funkcją znaku towarowego jest gwarantowanie konsumentowi lub końcowemu odbiorcy możliwości
określenia pochodzenia towaru lub usługi nim oznaczonych, odróżnienia go (bez ewentualności wprowadzenia w błąd)
od towarów lub usług innego pochodzenia. (tak wyroki Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, obecnie Trybunału
Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 23/05/1978 r. w sprawie 102/77 Hoffmann-La Roche , z 18/06/2002 r. w sprawie
C-299/99 Philips , z 8/05/2008 r. w sprawie C-304/06 Eurohypo, wyrok Sądu Unii Europejskiej z 8/02/2011 r. w
sprawie T-157/08 Insulate for life)
Z orzecznictwa Trybunału wynika w sposób niewątpliwy, że prawo wyłączne zostało przyznane właścicielowi znaku
towarowego, aby umożliwić mu ochronę jego szczególnych interesów, zadbanie o to, aby znak ten mógł gwarantować
konsumentom wskazanie pochodzenia towaru lub usługi oraz ich jakości, pełnić funkcje komunikacyjną, reklamową
i inwestycyjną. Wykonywanie tego prawa winno być zastrzeżone dla przypadków, w których używanie przez osoby
trzecie określonego oznaczenia wpływa lub może negatywnie wpływać na pełnione przez znak funkcje. (tak wyrok
Trybunału z 22/09/2011 r. w sprawie C-482/09 Budějovický Budvar, a także wyroki z 18/06/2009 r. w sprawie
C-487/07 L’Oréal i in., z 23/03/2010 r. w sprawach połączonych od C-236/08 do C-238/08 Google France i Google )
Wspólnotowy znak towarowy jest jednolitym tytułem ochronnym, funkcjonującym obecnie w oparciu o unormowania
rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26/02/2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (wersja
ujednolicona), które reguluje w szczególności zasady rejestracji, wynikające z niej prawa oraz ich ochronę. Przepisy
o charakterze materialno-prawnym rozporządzenia, jako część acquis communautaire stanowią element polskiego
porządku prawnego, znajdując bezpośrednie zastosowanie. W większości, są one powtórzeniem regulacji zawartych
w Pierwszej Dyrektywie Rady nr 89/104/EWG z 21 grudnia 1989 r. mającej na celu zbliżenie ustawo-dawstw
państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych. (Dz.U 1989 L40 str.1) Implementująca ją ustawa
Prawo własności przemysłowej znajduje zastosowanie wyłącznie tam, gdzie brak odpowiedniego unormowania w
rozporządzeniu, w szczególności w tym zakresie w jakim odsyła ono do przepisów prawa krajowego.
Spółka (...) dysponuje prawami wyłącznego używania w Unii Europejskiej graficznych wspólnotowych znaków
towarowych (...) i (...) C. oraz znaku słownego (...) C.. Prawa te nie były przez pozwaną kwestionowane, a
zakres ich ochrony wynika w sposób niewątpliwy ze świadectw rejestracji (...). Fakt ich wieloletniego używania w
działalności gospo-darczej nie był sporny, jakkolwiek powódka zaniechała przedstawienia dowodów pozwalających
na poczynienie przez Sąd dokładniejszych ustaleń w tym zakresie, w szczególności co do nabycia przez znaki wtórnej
zdolności odróżniającej w efekcie ich intensywnego, długotrwałego używania. W braku dowodów niemożliwe było
także określenie stopnia znajomości znaków w relatywnym kręgu konsumentów. Dysponując wyłącznością używania
znaków (...) i (...) C. dla wymienionych wyżej towarów i usług powódka może występować przeciwko osobom
trzecim, które – bez jej zgody – używają oznaczeń identycznych lub konfuzyjnie podobnych dla identycznych
lub podobnych towarów i usług. Z art. 9 rozporządzenia wynika bowiem dla właściciela prawo wyłącznego i
niezakłóconego używania zarejestrowanego wspólnotowego znaku towarowego oraz zakazywania innym osobom,
niemającym jego zgody, używania w obrocie oznaczenia, gdy, z powo-du jego identyczności lub podobieństwa do
znaku oraz identyczności albo podobieństwa towarów lub usług, których dotyczy ten znak i oznaczenie, istnieje
prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd opinii publicznej, które obejmuje także prawdopodobieństwo ich
skojarzenia. (ust.1b.)
Ocena identyczności lub podobieństwa znaku zarejestrowanego i przeciwstawianego mu znaku (oznaczenia) powinna
się opierać na ich zgodności wizualnej, fonetycznej i koncepcyjnej. Oznaczenie może być uznane za identyczne ze
wcześniej zarejestrowanym znakiem towarowym, tylko wtedy, gdy powtarza – bez dokonywania zmian lub uzupełnień
– wszystkie jego elementy, lub gdy rozpatrywane jako całość, wykazuje nieznaczne różnice, które nie zostaną
dostrzeżone przez przeciętnego konsumenta. (tak wyrok Trybunału z 20/03/2003 r. C-291/00 LTJ Diffusion) Znak
towarowy i przeciwstawione mu oznaczenie można uznać za podobne, jeżeli, z punktu widzenia określonego kręgu
odbiorców, są one przynajmniej częściowo identyczne w jednym lub kilku istotnych aspektach. (tak wyrok Sądu
z 23/10/2002 r. w sprawie T-6/01 Matratzen ) Konieczne jest tu dokonanie oceny wizualnych, fonetycznych i
znaczeniowych cech znaków i ich całościowego oddziaływania na percepcję należycie poinformowanego, dostatecznie
uważnego i rozsądnego prze-ciętnego konsumenta. (tak wyrok Trybunału z 20/03/2003 r. w sprawie C-291/00 LTJ
Diffusion)
Wspólnotowe znaki (...) spółki (...) mają abstrakcyjny charakter, jedynie w elemencie S. C. opisując oferowane przez
powódkę towary i usługi projektowe. Wszystkie znaki wspólnotowe łączy element słowny (...), tożsamy z firmą
pod którą powódka działa w obrocie i z nazwą prowadzonego przez nią przedsiębiorstwa. Ani prosty krój czcionki,
jej czerwono-czarna kolorystyka, ani opisowy wobec oferowanych towarów i usług element (...) C. nie są w stanie
zdominować najbardziej odróżniającego i kojarzącego się z powódką, także przez jej firmę, elementu (...), którego
dystynktywność uzasadnia zastosowanie do okoliczności sprawy teorii rodziny znaków towarowych.
Jurydyczna koncepcja znaków seryjnych, których szersza ochrona nie wynika wprost z przepisów prawa
wspólnotowego ani krajowego, została wypracowana w orzecznictwie (np. wyroki Sądu z 23/02/2006 r. w sprawie
T-194/03 Bainbridge, z 16/04/2008 r. w sprawie T-181/05 Citibank , wyroki Trybunału z 13/06/2011 r. w sprawie
C-317/10 Union Investment i z 24/03/2011 r. w sprawie C-552/09 Kinder ), służąc m.in. ocenie prawdopodobieństwa
wprowadzenia w błąd w przypadkach, w których uprawniony dysponuje (i wykonuje je) licznymi prawami do znaków
towarowych, które łączy wspólny element słowny, graficzny, koncepcyjny (wspólna idea).
Spółka (...) w prowadzonej przez nią działalności gospodarczej używa oznaczeń słownych (...), (...) (poprzednio
także w firmie i nazwie przedsiębiorstwa - (...)) oraz oznaczenia graficznego Zaoferowany Sądowi materiał dowodowy
nie pozwala na ustalenie sposobu rozumienia elementu wspólnego znakom stron przez relatywny krąg konsumentów,
tj. przez osoby zainteresowane projektowaniem powierzchni użytkowych (handlowych i usługowych) oraz ich
wyposażeniem w meble. Znaczenie tego słowa nie jest wprost komunikowane przez żadną ze spółek nabywcom ich
towarów i usług. Nie daje podstaw do stwierdzenia, że odmiennie rozumieją oni słowo „(...)”, które jest identyczne w
warstwie fonetycznej (w języku polskim) ze znakami (...), a dominujące w znaku (...) C. oraz w przeciwstawianych
mu oznaczeniach (...) i (...). W ocenie Sądu, słowne oznaczenia używane przez pozwaną, zawierające element (...) są
podobne do znaków powódki, budząc niewątpliwe z nimi skojarzenia. Decyduje o tym nie tylko odróżniający charakter
elementu (...), utrwalonego w świadomości konsumentów przez jego wieloletnie używanie ale także jego usytuowanie
na początku oznaczeń (...) i (...), w których uzupełniany jest elementami opisowymi, wskazującymi na towar, do
którego się odnoszą (meble fryzjerskie) lub włoski styl wzorniczy.
W wyroku wydanym 16/03/2005 r. w sprawie T-112/03 L’Oréal Sąd Pierwszej Instancji WE stwierdził, że znak
złożony może być uważany za porównywalny z innym znakiem towarowym, identycznym lub porównywalnym z
jednym ze składników złożonego znaku towarowego, gdy jego składnik stanowi element dominujący w całościowym
wrażeniu wywieranym przez złożony znak towarowy. Utrwalony w orzecznictwie jest pogląd o szczególnym znaczeniu
elementu znajdującego się na początku znaku towarowego i przeciwstawionego mu oznaczenia. (tak np. wyrok Sądu
wydany 20/01/2010 r. w sprawie T-460/07 Life Blog ) Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w okolicznościach
sprawy.
O podobieństwie nie można mówić natomiast w przypadku słowno-graficznego znaku towarowego zgłoszonego
do rejestracji wspólnotowej. Odróżniający go element graficzny i całkowicie odmienny krój czcionki sprawiają, że
pomimo wspólnego elementu (...), zostanie on z łatwością odróżniony przez nabywców towarów i usług stron od
znaków powódki, szczególnie że osoby te są profesjonalistami, działającymi w obrocie gospodarczym, które cechuje
większa rozwaga przy podejmowaniu decyzji zakupowych i rozeznanie rynku. (tak np. wyrok Sądu Apelacyjnego
w Warszawie wydany 10/07/2013 r. w sprawie I ACa 64/13) W odniesieniu do znaku słowno-graficznego zarzut
naruszenia należało uznać za nieusprawiedliwiony, oddalając powództwo w tym zakresie.
Dokonując oceny podobieństwa towarów i usług należy brać pod uwagę wszystkie czynniki charakteryzujące
zachodzące między nimi relacje (zależności), szczególnie ich rodzaj i przeznacze-nie, sposób używania lub korzystania
z nich, warunki w jakich są sprzedawane, a także ich wzajem-ny, konkurencyjny lub komplementarny charakter. (tak
wyroki Sądu z 23/10/2002 r. w sprawie T-388/00 ELS, z 4/11/2003 r. w sprawie T-85/02 Castillo )
W niniejszej sprawie mamy do czynienia z ochroną wspólnotową znaków (...) i (...) C. dla towarów i
usług związanych z projektowaniem i wyposażaniem powierzchni w lokalach handlowych i usługowych oraz
przeciwstawianymi im oznaczeniami słownymi pozwanej (...) i (...) aktualnie używanymi dla projektowania i
wyposażania lokali, w których świadczone są usługi fryzjerskie. W przekonaniu Sądu ich odróżnienie nie wymaga
wiadomości specjalnych, zgłoszony przez pozwaną wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego podlegał
więc oddaleniu. Charakterystyka wspólnotowego rynku meblarskiego mogła być dowodzona innymi środkami, np.
wydrukami ze stron internetowych, zeznaniami świadków i stron, czego one jednak nie uczyniły. Należy przy tym
zauważyć, że jakkolwiek obecnie pozwana specjalizuje się w wyposażaniu salonów fryzjerskich, to deklarowany przez
nią zakres działalności gospodarczej obejmuje także meble biurowe i sklepowe. Nawet więc jeśli stan naruszenia
obecnie nie istnieje (z wyjątkiem mebli, które mogą być używane zarówno w zakładach fryzjerskich, jak i w punktach
handlowych), to istnieje realne ryzyko naruszenia w przyszłości praw powódki.
Ani wydruki ze stron internetowych, ani katalogi, ani w końcu zeznania przedstawiciela (...) S.A. nie uzasadniają
uznania, że krąg nabywców towarów i usług oferowanych przez strony całkowicie się różnią. Przeciwko tezie
pozwanej przemawia wskazanie w jej informacji handlowej i ofercie mebli (w ogólności) oraz znacznie szerszy od
obecnie realizowanej zakres działalności gospodarczej zgłoszony do krajowego rejestru. Relacja towarów i usług stron
uzasadnia stwierdzenie, że kwestionowane oznaczenia słowne z elementem (...) mogą być kojarzone przez nabywców
ze znanymi im wcześniej, obecnymi na rynku wyposażenia lokali handlowych i usługowych, znakami (...) i (...) C.,
a znak słowny (...) może być uznany za należący do serii znaków ze wspólnym elementem (...). Zasadnie można więc
twierdzić, że część oferowanych przez spółkę (...) towarów i usług jest identyczna lub podobna do tych, dla których
zarejestrowane zostały wspólnotowe znaki towarowe. Za takie Sąd uznał towary: meble sklepowe, kontuary, gabloty,
półki, regały, lady, stoły, stojaki, podstawki i wieszaki oraz usługi: projektowania i sprzedaży mebli sklepowych,
kontuarów, gablot, półek, regałów, lad, stołów, stojaków, podstawek i wieszaków.
Formułując powództwo spółka (...) nie ograniczyła żądanych sankcji zakazowych do określonych towarów i usług.
Nie uczyniła tego także na rozprawie, jej żądanie, które należało zatem odnosić do wszystkich możliwych towarów i
usług, wykraczało poza granice specjalizacji obowiązującej przy ochronie znaków towarowych, ale także poza zakres
faktycznych działań pozwanej, których dotyczył zarzut naruszenia wyłączności. W tym zakresie powództwo, jako
nieuzasadnione i nieudowodnione, podlegało oddaleniu.
Całościowa ocena naruszenia zakłada pewną współzależność między branymi pod uwagę czynnikami, w szczególności
podobieństwem znaków towarowych oraz towarów lub usług, których one dotyczą, przy czym niski stopień
podobieństwa towarów i usług może być zrównoważony znaczącym stopniem podobieństwa znaków i odwrotnie.
(zasada wzajemnej zależności - tak wyroki Trybunału z 23/10/2002 r. w sprawie T-6/01 Matratzen, z 13/09/2007 r.
w sprawie C-234/06 Il Ponte Finanziaria , z 18/12/2008 r. w sprawie C-16/06 Mobilix )
Zgodnie z utrwalonym poglądem orzecznictwa, prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd istnieje wtedy, gdy
znaczna część właściwego kręgu odbiorców mogłaby zostać skłoniona do omyłkowego zakupu towaru pozwanego,
myśląc, że jest to towar uprawnionego (uznając, że dane towary lub usługi pochodzą z tego samego przedsiębiorstwa),
ewentualnie mogłaby także uznać, iż dane towary lub usługi pochodzą z przedsiębiorstw powiązanych ze sobą
gospodarczo. (tak wyroki Trybunału z 29/09/1998 r. w sprawie C-39/97 Canon , z 4/05/1999 r. w sprawach
połączonych C-108/97 i C-109/97 Windsurfing Chiemsee Produktions, z 22 VI 1999 r. w sprawie C-342/97 Lloyd
Schuhfabrik Meyer, z 2/09/2010 r. w sprawie C-254/09 CK Kalvin Klein ) Prawdopodobieństwo wprowadzenia
w błąd powinno być oceniane w sposób całościowy, według sposobu postrzegania określonego konsumenta, przy
uwzględnieniu wszystkich istotnych okoliczności konkretnego przypadku, szczególnie wzajemnej zależności między
podobieństwem oznaczeń i towarów lub usług, których one dotyczą. (tak wyroki Trybunału z 11/11/1997 r. w sprawie
C-25/95 Sabel , z 23/03/2006 r. w sprawie C-206/04 Mülhens , z 18/12/2008 r. w sprawie C-16/06 Mobilix oraz
wyroki Sądu z 9/07/2003 r. w sprawie T-162/01 Giorgio Beverly Hills i z 20/01/2010 r. w sprawie T-460/07 Life
Blog )
Ocena ryzyka konfuzji w zakresie podobieństwa wizualnego, fonetycznego lub koncepcyj-nego spornych znaków
powinna się opierać na wywieranym przez nie całościowym wrażeniu ze szczególnym uwzględnieniem ich elementów
odróżniających i dominujących. (tak wyroki Trybunału z 11/11/1997 r. w sprawie C-25/95 Sabel vs. Puma, z
23/10/2002 r. w sprawie T-6/01 Matratzen i z 12/06/2007 r. w sprawie C-334/05 Shaker ) Z zasady, odbiorcy
nie uznają elementu opisowego, stanowiącego część złożonego znaku towarowego, za dominujący w całościowym
wrażeniu, jakie ten znak wywiera. (tak wyroki Sądu z 3/07/2003 r. w sprawie T-129/01 Budmen i z 6/07/2004 r. w
sprawie T-117/02 Chufafit ) O ile przeciętny konsument postrzega zwykle znak towarowy jako całość i nie zagłębia się
w analizę jego poszczególnych elementów (tak wyrok Trybunału z 11/11/1997 r. w sprawie C-251/95 Sabel vs. Puma),
o tyle to właśnie jego odróżniające cechy są, co do zasady, najłatwiej zapamiętywane. (tak wyroki Sądu z 23/10/2002
r. w sprawie T-104/01 Fifties , z 10/09/2008 r. w sprawie T-325/06 Capio )
Właściwy krąg odbiorców składa się z przeciętnych konsumentów, należycie poinformo-wanych, dostatecznie
uważnych i rozsądnych, przy czym poziom uwagi konsumentów może się różnie kształtować w zależności od kategorii
towarów lub usług. (tak wyroki Trybunału z 22/06/1999 r. w sprawie C-342/97 Lloyd Schuhfabrik Meyer , z
6/05/2003 r. w sprawie C-104/01 Libertel i z 12/01/2006 r. w sprawie C-361/04 Ruiz Picasso ) Przeciętny konsument
rzadko ma możliwość przeprowadzenia bezpośredniego porównania różnych znaków towarowych, musi zazwyczaj
zdawać się na zachowany w pamięci niedoskonały obraz tych znaków. Ryzyko konfuzji jest tym większe, im silniejszy
jest charakter odróżniający znaku towarowego, który wynika z jego samoistnych cech lub renomy (znajomości,
rozpoznawalności znaku na rynku). (tak wyroki Trybunału z 22/06/1999 r. w sprawie C-342/97 Lloyd Schuhfabrik
Meyer , z 11/11/1997 r. w sprawie C-251/95 Sabel vs. Puma i z 29/09/1998 r. w sprawie C-39/97 Canon )
Istnieje pewna współzależność między znajomością znaku towarowego wśród odbiorców, a jego charakterem
odróżniającym, tym bardziej wzmocniony, im bardziej znak jest znany. Przy dokonywaniu oceny, czy znak
towarowy cieszy się wysoce odróżniającym charakterem wynikają-cym z jego znajomości wśród odbiorców, należy
rozpatrzyć wszystkie istotne okoliczności danego przypadku, w szczególności udział znaku w rynku, natężenie,
zasięg geograficzny i okres jego używania, wielkość inwestycji dokonanych przez przedsiębiorstwo w celu jego
promocji, udział procentowy zainteresowanych grup odbiorców, którym znak umożliwia zidentyfikowanie towarów
jako pochodzących z określonego przedsiębiorstwa. Ciężar udowodnienia siły znaku i jego odróżnia-jącego charakteru,
spoczywa na powodzie. (art. 6 k.c.)
W ocenie Sądu, w okolicznościach sprawy (...) S.A. można postawić zarzut naruszenia praw spółki (...) do
wspólnotowych znaków towarowych zarejestrowanych pod numerami (...), (...), (...), (...) i (...), polegającego na
używaniu słownych oznaczeń (...) i (...) dla towarów takich jak: meble sklepowe, kontuary, gabloty, półki, regały,
lady, stoły, stojaki, podstawki i wieszaki, a także usług projektowania i sprzedaży mebli sklepowych, kontuarów, gablot,
półek, regałów, lad, stołów, stojaków, podstawek i wieszaków. Osoba prowadząca działalność usługową lub handlową,
zainteresowana wyposażeniem lokalu, znająca znaki (...) spółki (...) może uznać, że towary i usługi oferowane
przez M. S. pod oznaczeniami (...) i (...) pochodzą od powódki lub podmiotu powiązanego z nią gospodarczo, że
kwestionowane oznaczenia należą do rodziny znaków towarowych (...). Użycie przez pozwaną opisowego określenia
(...) nie tylko nie eliminuje ryzyka konfuzji konsumenckiej ale je dodatkowo zwiększa.
Skutki wspólnotowego znaku towarowego podlegają wyłącznie przepisom rozporządzenia. W innych przypadkach,
naruszenie podlega prawu krajowemu odnoszącemu się do naruszenia krajowego znaku towarowego wg przepisów
tytułu X. (art. 14 ust. 1) Dla zapewnienia właścicielowi realizacji jego praw z rejestracji mogą być zakazane, w
szczególności:
a. umieszczanie oznaczenia na towarach lub na ich opakowaniach;
b. oferowanie towarów, wprowadzanie ich do obrotu lub ich magazynowanie w tym celu lub oferowanie i świadczenie
usług pod tym oznaczeniem;
c. przywóz lub wywóz towarów pod takim oznaczeniem;
d. używanie oznaczenia w dokumentach handlowych i w reklamie. (art. 9 ust. 2)
Gdy sąd uznaje, że pozwany naruszył lub że z jego strony istnieje groźba naruszenia wspólnotowego znaku
towarowego, wydaje, chyba że istnieją szczególne powody zaniechania tego, decyzję zakazującą mu działań
stanowiących naruszenie lub stwarzających groźbę naruszenia wspólnotowego znaku towarowego. Stosuje również,
zgodnie z przepisami prawa krajowego, środki których celem jest zapewnienie przestrzegania zakazu. (art. 102 ust.1)
Odnosi się to wprost do przepisów art. 286 oraz art. 287 ust. 2 w zw. z art. 296 ust. 1a p.w.p.
Sformułowanie - chyba że istnieją szczególne powody zaniechania – uprawnia Sąd do odstąpienia od sankcji
zakazowych. Norma, odpowiadająca klauzuli generalnej art. 5 k.c., nie może być stosowana przez sąd w
postępowaniach w sprawach gospodarczych z urzędu. Zainteresowany, uniknięciem sankcji pozwany, który dopuścił
się naruszenia, winien skonkretyzować te szczególne powody i wykazać ich istnienie, pozostawiając sądowi ocenę,
przy rozstrzyganiu o konsekwencjach naruszenia prawa z rejestracji.
W efekcie bezprawnych działań pozwanej nabywcy mogą zostać wprowadzani w błąd co do pochodzenia jej towarów
i usług, w szczególności mogą oni uznać, że oferowane przez nią do sprzedaży towary (za wyjątkiem specjalistycznych
urządzeń używanych w salonach fryzjerskich) i usługi pochodzą od spółki (...) lub podmiotu powiązanego z nią
gospodarczo. Działania te mogą negatywnie wpływać na pozycję rynkową i postrzeganie uprawnionej, która nie
ma możliwości kontrolowania, czy towary i usługi (...) są odpowiedniej jakości, a negatywne opinie klientów
mogą wywoływać niekorzystne skutki dla sprzedaży jej własnych towarów i usług. Działania pozwanej głównej
mogą też szkodzić sile odróżniającej znaków towarowych (...). Naruszają one prawidłowe pełnienie przez te
znaki funkcji oznaczenia pochodzenia, jakościowej, reklamowej i inwestycyjnej. Uzasadnia to zastosowanie
względem pozwanej sankcji na podstawie art. 102 ust.1 w zw. z art. 9 ust. 2 i w zw. z art. 9 ust.1b
rozporządzenia, przez zakazanie używania elementu słownego (...) samodzielnie lub w oznaczeniu (...),
to jest:
a. umieszczania na meblach sklepowych, kontuarach, gablotach, półkach, regałach, ladach, stołach, stojakach,
podstawkach i wieszakach słownych oznaczeń (...) lub (...),
b. oferowania mebli sklepowych, kontuarów, gablot, półek, regałów, lad, stołów, stojaków, podstawek i wieszaków,
wprowadzania ich do obrotu lub ich magazynowania w tym celu pod takimi oznaczeniami;
c. oferowania i świadczenia pod takimi oznaczeniami usług projektowania i sprzedaży mebli sklepowych, kontuarów,
gablot, półek, regałów, lad, stołów, stojaków, podstawek i wieszaków,
d. przywozu lub wywozu mebli sklepowych, kontuarów, gablot, półek, regałów, lad, stołów, stojaków, podstawek i
wieszaków pod takimi oznaczeniami,
e. używania takich oznaczeń dla mebli sklepowych, kontuarów, gablot, półek, regałów, lad, stołów, stojaków,
podstawek i wieszaków w dokumentach handlowych i w reklamie, w tym w Internecie,
f. używania elementu słownego (...) w nazwie prowadzonego przez nią przedsiębiorstwa (...).
W pozostałej części, w odniesieniu do innych (niepodobnych do objętych ochroną znaków towarowych) towarów
i usług oraz innych, także nieokreślonych oznaczeń, powództwo jako nieuzasadnione i nieudowodnione
podlegało oddaleniu. Należy przy tym wyjaśnić, że użycie w oznaczeniu elementu słownego (...) (co do tego
zresztą brak jest dowodu czy prawdopodo-bieństwa istnienia realnej groźby jego użycia w przyszłości) nie w każdym
przypadku naruszać będzie prawa powódki. Możliwe jest bowiem jego uzupełnienie o elementy dystynktywne (słowne
lub graficzne), które zdominują odbiór oznaczenia w relatywnym kręgu konsumentów.
II. Naruszenie reguł uczciwej konkurencji:
Zgodnie z jej art. 1, ustawa z 19 IV 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji reguluje zapobieganie i zwalczanie
nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej - w interesie publicznym, przedsiębiorstw oraz klientów, nie
może jednak być traktowana jako instrument służący wyeliminowaniu konkurencji w ogóle, w celu zachowania przez
przedsiębiorcę dominującej pozycji rynkowej. (tak Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z 30 IX 1998 r. I ACa 281/98
Apel.-Lub.1999/1/1) Stosownie do art. 3 ust. 1, uznanie działania za czyn nieuczciwej konkurencji warunkowane jest
kumulatywnym spełnieniem następujących przesłanek :
• czyn ma charakter konkurencyjny,
• narusza lub zagraża interesowi innego przedsiębiorcy lub klienta,
• jest bezprawny, tj. sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami.
Sąd podziela przyjęty w doktrynie pogląd, iż przepis art. 3 w ust. 1 w sposób ogólny określa czyn nieuczciwej
konkurencji, podczas gdy w ust. 2 wymienia przykładowo niektóre czyny (m.in.: wprowadzające w błąd oznaczenie
towarów), typizowane dodatkowo w art. 5-17, które należy wykładać w ten sposób, że ogólne określenie czynu
nieuczciwej konkurencji i przepisy czyn ten uszczegóławiające pozostają w następujących wzajemnych relacjach :
• wymienione w ustawie czyny nieuczciwej konkurencji nie tworzą zamkniętego katalogu, za nieuczciwie
konkurencyjne można uznać także działanie niewymienione w art. 5-17, jeżeli tylko spełnia ono przesłanki
zdefiniowane w art. 3 ust. 1,
• wymagania wskazane w definicji odnoszą się do czynów wymienionych w art. 5-17, art. 3 ust. 1 spełnia funkcję
korygującą w stosunku do przepisów szczególnych typizujących czyny nieuczciwej konkurencji. Gdy dany stan
faktyczny, formalnie, spełnia przesłanki z art. 5-17, w rzeczywistości jednak działanie nie wykazuje któregoś ze
znamion art. 3 ust.1 (np. bezprawności) uznanie go za czyn nieuczciwej konkurencji jest wykluczone.
Działanie konkurencyjne ma charakter celowy, ukierunkowane jest na wzmocnienie bądź utrzymanie pozycji na rynku
danego przedsiębiorcy, który jednak niekoniecznie musi mieć świadomość skutków, jakie rzeczywiście może wywrzeć,
w szczególności bez znaczenia jest jego ewentualna świadomość możliwości naruszenia interesów innych uczestników
obrotu. Konkurencyjne są wyłącznie działania zewnętrzne, adresowane do innych uczestników wymiany rynkowej,
mające na celu zdobycie klientów dla oferowanych przez nich towarów przez zwiększenie własnej efektywności
gospodarczej bądź osłabienie cudzej.
Zagrożenie interesów musi mieć charakter bezpośredni i realny. Muszą one być zdolne wywierać wpływ na innych
przedsiębiorców-konkurentów (albo na konsumentów), niekorzystnie oddziaływać na ich sytuację, naruszając ich
interesy gospodarcze. Decyduje o tym sposób, w jaki działanie konkurenta jest odbierane przez potencjalnych
adresatów. Obowiązek wskazania i udowodnienia naruszenia lub zagrożenia jego interesów gospodarczych, a także
bezprawności naruszyciela obciąża występującego z zarzutem.
Uznanie konkretnego działania za czyn nieuczciwej konkurencji wymaga ustalenia, na czym ono polegało i
zakwalifikowania go pod względem prawnym przez przypisanie mu cech konkretnego deliktu wskazanego w Rozdziale
2. u.z.n.k. (Czyny nieuczciwej konkurencji - art. 5-17) lub deliktu tam nieujętego ale odpowiadającego hipotezie art.
3 ust. 1. Czyny konkurencyjne powinny być badane przede wszystkim w świetle przesłanek określonych w przepisach
art. 5-17 u.z.n.k. i dopiero gdy nie mieszczą się w dyspozycji któregokolwiek z tych przepisów, podlegają ocenie według
klauzuli generalnej z art. 3. (tak Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z 30 IX 1998 r. sygn. akt I ACa 281/98 Apel.Lub.1999/1/1)
Zgodnie z art. 5 u.z.n.k., czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie przedsię-biorstwa, które może
wprowadzić klientów w błąd co do jego tożsamości, przez używanie firmy, nazwy, godła, skrótu literowego lub innego
charakterystycznego symbolu wcześniej używanego, zgodnie z prawem, do oznaczenia innego przedsiębiorstwa. Przy
ocenie naruszenia można posłużyć się przedstawionymi wyżej regułami wypracowanymi w orzecznictwie sądów
wspólnotowych, szczególnie tam gdy chodzi o znak używany przez podmiot świadczący usługi, z tym zastrzeżeniem, że
ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie chroni prawa wyłącznego lecz interesy gospodarcze przedsiębiorcy,
a zasięg jej działania ogranicza się do terytorium Polski.
W okolicznościach sprawy powódka, obecna na rynku od kilkunastu lat pod firmą (...), może skutecznie żądać ochrony
nazwy swego przedsiębiorstwa dodatkowo na podstawie art. 5 u.z.n.k. Nazwa M. S. używana w firmie oraz oznaczeniu
przedsiębiorstwa pozwnej i oferowanych przez nie usług może być myląca dla nabywców i kontrahentów. Może
sprawiać na nich błędne wrażenie o istnieniu powiązań gospodarczych stron.
Podstawy prawnej nałożonych przez Sąd na pozwaną zakazów nie mogą natomiast stanowić przepisy art. 10 ust. 1 i
art. 3 ust. 1 u.z.n.k. Zgodnie z pierwszym z nich, czynem nieuczciwej konkurencji jest m.in. takie oznaczanie towarów,
które może wprowadzić w błąd co do ich pochodzenia. Przepis ten – analogicznie do ochrony zarejestrowanych znaków
towarowych – chroni oznaczenia, które nie zostały objęte wyłącznością wynikającą z rejestracji lub udzielenia prawa
ochronnego, lecz rzeczywiście używane w obrocie gospodarczym zdołały wypracować własną zdolność odróżniającą,
przed działaniami naruszyciela, który później rozpoczął używanie konfuzyjnego oznaczenia. Ochronie na podstawie
art. 10 u.z.n.k., art. 9 rozporządzenia, jak i art. 296 p.w.p. podlega określone oznaczenie. Granicą żądań jest zdolność
odróżniająca związana z jego wykorzystywanym. Ocena w tym zakresie musi uwzględniać potrzebę realnej ochrony
przedsię-biorców i konsumentów przed wprowadzeniem w błąd, a jednocześnie zapewniać w optymalnym stopniu
swobodę konkurencji. (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 3/06/2009 r. IVCSK 61/09)
W ocenie Sądu, powódka w żaden sposób nie udowodniła zasadności żądań zakazowych na gruncie ustawy o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Nie pokazała pierwszeństwa ani sposobu używania oznaczeń (...) w obrocie
gospodarczym. Ich rejestracja jako wspólnotowych znaków towarowych nie jest tożsama z rzeczywistym używaniem.
Wskazując jako podstawę swych żądań przepis art. 3 u.z.n.k. powódka nie wyjaśniła w czym upatruje potrzeby
uzyskania ochrony, już nie praw wyłącznych lecz interesu gospodarczego przed nieuczciwie konkurencyjnym
działaniem pozwanej. Nie przedstawiła faktów ani dowodów na ich poparcie, poza tymi które miały wskazywać
na naruszenie praw do wspólnotowych znaków towarowych (...) i (...) C.. Żądania oparte na podstawie
art. 10 ust. 1 i art. 3 ust. 1 u.z.n.k. należy uznać jako podlegające oddaleniu, jako całkowicie
nieudowodnione.
O kosztach Sąd orzekł na zasadzie art. 100 k.p.c., znosząc je wzajemnie.
Żądania objęte pozwem zostały określone przez profesjonalnego pełnomocnika spółki (...) w sposób bardzo szeroki i
ogólny. Nie tylko nie ograniczały się do towarów i usług objętych ochroną wspólnotowych znaków towarowych oraz
oznaczeń towarów i usług przed nieuczciwie konkurencyjnymi działaniami pozwanej, ale też do sposobu działania
pozwanej. W dużej części, w jakiej nie zasługiwały na uwzględnienie, jako bezzasadne lub nieudowodnione, zostały
przez Sąd oddalone. Ponieważ nie jest możliwe precyzyjne oznaczenie proporcji w jakich to nastąpiło, zasadnym
stało się zniesienie kosztów postępowania obejmujących opłatę sądową i wynagrodzenia pełnomocników stron
wykonujących zawody rzecznika patentowego i radcy prawnego.