Skonsolidowany raport kwartalny QSr 4/2008 - es
Transkrypt
Skonsolidowany raport kwartalny QSr 4/2008 - es
ES-SYSTEM S.A. QSr 4/2008 skorygowany KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO Skonsolidowany raport kwartalny QSr 4 / 2008 kwartał / rok (zgodnie z § 86 ust. 2 i § 87 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. - Dz. U. Nr 209, poz. 1744) dla emitentów papierów wartośc iowyc h prowadząc ych działalność wytwórczą, budowlaną, handlową lub usługową za 4 kwartał roku obrotowego 2008 obejmujący okres od 2008-10-01 do 2008-12-31 zawierając y skróc one skonsolidowane sprawozdanie finansowe według MSR w walucie zł oraz skróc one sprawozdanie finansowe według MSR w walucie zł data przekazania: 2009-02-27 ES-SYSTEM SPÓŁKA AKCYJNA (pełna nazwa emitenta) ES-SYSTEM S.A. Przemysł inne (pin) (skróc ona nazwa emitenta) 30-701 (sektor wg klasyfikac ji GPW w Warszawie) Kraków (kod poc ztowy) (miejscowość) Przemysłowa 2 (ulica) (numer) 012 6563633 012 6563649 (telefon) (fax) [email protected] www.essystem.pl (e-mail) (www) 6792551640 351610904 (NIP) (REGON) w tys. zł 4 kwartał(y) narastająco / 2008 okres od 2008-01-01 do 2008-12-31 WYBRANE DANE FINANSOWE w tys. EUR 4 kwartał(y) narastając o / 2007 okres od 2007-01-01 do 2007-12-31 4 kwartał(y) narastając o / 2008 okres od 2008-01-01 do 2008-12-31 4 kwartał(y) narastająco / 2007 okres od 2007-01-01 do 2007-12-31 dane dotyczące skróc onego skonsolidowanego sprawozdania finansowego I. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 175 453 167 230 49 674 44 278 II. Zysk (strata) z działalności operac yjnej 18 132 16 064 5 133 4 253 III. Zysk (strata) brutto 18 522 16 142 5 244 4 274 IV. Zysk (strata) netto 14 316 12 410 4 053 3 286 V. 18 146 12 830 5 137 3 397 -22 339 -21 693 -6 325 -5 744 VII. Przepływy pieniężne netto z działalnośc i finansowej -3 288 30 336 -931 8 032 VIII. Przepływy pieniężne netto, razem -7 481 21 473 -2 118 5 686 164 013 159 914 39 309 44 644 13 579 Przepływy pieniężne netto z działalnośc i operac yjnej VI. Przepływy pieniężne netto z działalnośc i inwestyc yjnej IX. Aktywa, razem X. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania 38 329 48 641 9 186 XI. Zobowiązania długoterminowe 6 974 7 470 1 671 2 085 XII. Zobowiązania krótkoterminowe 31 355 41 171 7 515 11 494 125 684 111 273 30 123 31 064 14 145 14 145 3 390 3 949 42 863 637 41 777 336 42 863 637 41 777 336 XIII. Kapitał własny XIV. Kapitał podstawowy XV. Średnia ważona lic zba akc ji zwykłyc h XVI. Zysk (strata) na jedną akc ję zwykłą (w zł/ EUR) 0,33 0,30 0,09 0,08 44 149 545 43 063 244 44 149 545 43 063 244 XVIII. Rozwodniony zysk (strata) na jedną akc ję zwykłą (w zł/EUR) 0,32 0,29 0,09 0,08 XIX. Wartość księgowa na jedną akcję (w zł/EUR) 2,93 2,66 0,70 0,74 XX. 2,85 2,58 0,68 0,72 158 380 148 957 44 840 39 440 12 925 10 641 3 659 2 817 XXIII. Zysk (strata) brutto 14 824 11 463 4 197 3 035 XXIV. Zysk (strata) netto 11 583 9 134 3 279 2 418 XXV. 12 001 9 867 3 398 2 613 -17 435 -24 336 -4 936 -6 444 XVII. Średnia ważona rozwodniona liczba akcji Rozwodniona wartość księgowa na jedną akc ję (w zł/EUR) dane dotycząc e skróc onego sprawozdania finansowego XXI. Przyc hody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów XXII. Zysk (strata) z działalnośc i operac yjnej Przepływy pieniężne netto z działalnośc i operac yjnej XXVI. Przepływy pieniężne netto z działalnośc i inwestyc yjnej Komisja Nadzoru Finansowego 1 ES-SYSTEM S.A. QSr 4/2008 w tys. zł 4 kwartał(y) narastająco / 2008 okres od 2008-01-01 do 2008-12-31 WYBRANE DANE FINANSOWE XXVII. Przepływy pieniężne netto z działalnośc i finansowej XXVIII. Przepływy pieniężne netto, razem w tys. EUR 4 kwartał(y) narastając o / 2007 okres od 2007-01-01 do 2007-12-31 4 kwartał(y) narastając o / 2008 okres od 2008-01-01 do 2008-12-31 4 kwartał(y) narastająco / 2007 okres od 2007-01-01 do 2007-12-31 0 33 385 0 -5 434 18 916 -1 538 8 839 5 008 141 157 133 150 33 831 37 172 7 489 XXIX. Aktywa, razem XXX. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania 22 881 26 824 5 484 XXXI. Zobowiązania długoterminowe 830 601 199 168 XXXII. Zobowiązania krótkoterminowe 22 051 26 223 5 285 7 321 118 276 106 326 28 347 29 683 14 145 14 145 3 390 3 949 42 863 637 41 777 336 42 863 637 41 777 336 XXXIII. Kapitał własny XXXIV. Kapitał zakładowy XXXV. Średnia ważona lic zba akc ji zwykłyc h XXXVI. Zysk (strata) na jedną akcję zwykłą (w zł/ EUR) 0,27 0,22 0,08 0,06 44 149 545 43 063 244 44 149 545 43 063 244 XXXVIII. Rozwodniony zysk (strata) na jedną akc ję zwykłą (w zł/EUR) 0,26 0,21 0,07 0,06 XXXIX. Wartość księgowa na jedną akcję (w zł/EUR) 2,76 2,55 0,66 0,71 XL. Rozwodniona wartość księgowa na jedną akc ję (w zł/EUR) 2,68 2,47 0,64 0,69 XXXVII. Średnia ważona rozwodniona lic zba akc ji Raport powinien zostać przekazany do Komisji Nadzoru Finansowego, Giełdy Papierów Wartośc iowyc h w Warszawie S.A. oraz agencji informacyjnej zgodnie z przepisami prawa ZAWARTOŚĆ RAPORTU Plik Opis Raport IV KW 2008.pdf Skonsolidowany raport kwartalny QSr za IV kw 2008 Raport IV KW 2008_aneks_1.pdf Skonsolidowany raport kwartalny QSr za IV kw 2008 - aneks 1 PODPISY OSÓB REPREZENTUJĄCYCH SPÓŁKĘ Data Imię i Nazwisko Stanowisko/Funkc ja 2009-02-27 Bogusław Pilszczek Prezes Zarządu 2009-02-27 Jac ek Wysoc ki V-c e Prezes Zarządu 2009-02-27 Leszek Ciupiński V-c e Prezes Zarządu Podpis Komisja Nadzoru Finansowego 2 Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 1 z 22 SPIS TREŚCI 1. KOMENTARZ ZARZĄDU DO RAPORTU ZA CZWARTY KWARTAŁ 2008 ROKU PREZENTOWANEGO WEDŁUG MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ .......................................................................4 1.1. OMÓWIENIE WYNIKÓW FINANSOWYCH ...............................................................................................................................4 1.1.1. RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT GRUPY KAPITAŁOWEJ ES-SYSTEM ......................................................................4 1.1.2. BILANS GRUPY KAPITAŁOWEJ ES-SYSTEM ............................................................................................................5 1.1.3. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH GRUPY KAPITAŁOWEJ ES-SYSTEM .......................................................5 1.2. WYBRANE WSKAŹNIKI FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ ES-SYSTEM ..........................................................................5 1.3. DEFINICJE WSKAŹNIKÓW FINANSOWYCH ...........................................................................................................................6 1.4. STRUKTURA SPRZEDAŻY - KRAJ / ZAGRANICA ....................................................................................................................6 1.5. ISTOTNE ZDARZENIA I CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA WYNIKI FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ ..............................7 1.6. PERSPEKTYWY ROZWOJU GRUPY .....................................................................................................................................10 2. WPROWADZENIE ...........................................................................................................................................................................14 3. INFORMACJA DODATKOWA ORAZ POZOSTAŁE INFORMACJE ...............................................................................................14 3.1. INFORMACJA OGÓLNA .........................................................................................................................................................14 3.1.1. Informacje ogólne o emitencie ....................................................................................................................................14 3.2. INFORMACJA O GRUPIE KAPITAŁOWEJ ..............................................................................................................................15 3.2.1. Opis organizacji grupy kapitałowej emitenta, ze wskazaniem jednostek podlegających konsolidacji ...........................15 4. OPIS ISTOTNYCH DOKONAŃ LUB NIEPOWODZEŃ GRUPY KAPITAŁOWEJ EMITENTA W OKRESIE, KTÓREGO DOTYCZY RAPORT, WRAZ Z WYKAZEM NAJWAŻNIEJSZYCH ZDARZEŃ ICH DOTYCZĄCYCH ...............................................................17 5. OPIS CZYNNIKÓW I ZDARZEŃ, W SZCZEGÓLNOŚCI O NIETYPOWYM CHARAKTERZE, MAJĄCYCH ZNACZĄCY WPŁYW NA OSIĄGNIĘTE WYNIKI FINANSOWE .........................................................................................................................................17 6. OBJAŚNIENIA DOTYCZĄCE SEZONOWOŚCI LUB CYKLICZNOŚCI DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ EMITENTA W PREZENTOWANYM OKRESIE .......................................................................................................................................................17 7. INFORMACJE DOTYCZĄCE EMISJI, WYKUPU I SPŁATY DŁUŻNYCH I KAPITAŁOWYCH PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH ..18 8. INFORMACJE DOTYCZĄCE WYPŁACONEJ (LUB ZADEKLAROWANEJ) DYWIDENDY, ŁĄCZNIE I W PRZELICZENIU NA JEDNĄ AKCJĘ, Z PODZIAŁEM NA AKCJE ZWYKŁE I UPRZYWILEJOWANE ............................................................................18 9. WSKAZANIE ZDARZEŃ, KTÓRE WYSTĄPIŁY PO DNIU, NA KTÓRY SPORZĄDZONO SKRÓCONE KWARTALNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE, NIEUJĘTYCH W TYM SPRAWOZDANIU, A MOGĄCYCH W ZNACZĄCY SPOSÓB WPŁYNĄĆ NA PRZYSZŁE WYNIKI FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ EMITENTA .................................................................................18 10. INFORMACJA DOTYCZĄCA ZMIAN ZOBOWIĄZAŃ WARUNKOWYCH LUB AKTYWÓW WARUNKOWYCH, KTÓRE NASTĄPIŁY OD CZASU ZAKOŃCZENIA OSTATNIEGO ROKU OBROTOWEGO ........................................................................18 11. WSKAZANIE SKUTKÓW ZMIAN W STRUKTURZE JEDNOSTKI GOSPODARCZEJ, W TYM W WYNIKU POŁĄCZENIA JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH, PRZEJĘCIA LUB SPRZEDAŻY JEDNOSTEK GRUPY KAPITAŁOWEJ EMITENTA, INWESTYCJI DŁUGOTERMINOWYCH, PODZIAŁU, RESTRUKTURYZACJI I ZANIECHANIA DZIAŁALNOŚCI ..........................19 12. STANOWISKO ZARZĄDU ODNOŚNIE MOŻLIWOŚCI ZREALIZOWANIA WCZEŚNIEJ PUBLIKOWANYCH PROGNOZ WYNIKÓW NA DANY ROK, W ŚWIETLE WYNIKÓW ZAPREZENTOWANYCH W RAPORCIE KWARTALNYM W STOSUNKU DO WYNIKÓW PROGNOZOWANYCH ...........................................................................................................................................19 13. WSKAZANIE AKCJONARIUSZY POSIADAJĄCYCH BEZPOŚREDNIO LUB POŚREDNIO PRZEZ PODMIOTY ZALEŻNE CO NAJMNIEJ 5% OGÓLNEJ LICZBY GŁOSÓW NA WALNYM ZGROMADZENIU EMITENTA NA DZIEŃ PRZEKAZANIA RAPORTU KWARTALNEGO WRAZ ZE WSKAZANIEM LICZBY POSIADANYCH PRZEZ TE PODMIOTY AKCJI, ICH PROCENTOWEGO UDZIAŁU W KAPITALE ZAKŁADOWYM, LICZBY GŁOSÓW Z NICH WYNIKAJĄCYCH I ICH PROCENTOWEGO UDZIAŁU W OGÓLNEJ LICZBIE GŁOSÓW NA WALNYM ZGROMADZENIU ORAZ WSKAZANIE ZMIAN W STRUKTURZE WŁASNOŚCI ZNACZNYCH PAKIETÓW AKCJI EMITENTA W OKRESIE OD PRZEKAZANIA POPRZEDNIEGO RAPORTU KWARTALNEGO .............................................................................................................................19 14. ZESTAWIENIE STANU POSIADANIA AKCJI EMITENTA LUB UPRAWNIEŃ DO NICH (OPCJI) PRZEZ OSOBY ZARZĄDZAJĄCE I NADZORUJĄCE EMITENTA NA DZIEŃ PRZEKAZANIA RAPORTU KWARTALNEGO, WRAZ ZE WSKAZANIEM ZMIAN W STANIE POSIADANIA, W OKRESIE OD PRZEKAZANIA POPRZEDNIEGO RAPORTU KWARTALNEGO, ODRĘBNIE DLA KAŻDEJ Z OSÓB ..................................................................................................................20 15. WSKAZANIE POSTĘPOWAŃ TOCZĄCYCH SIĘ PRZED SĄDEM, ORGANEM WŁAŚCIWYM DLA POSTĘPOWANIA ARBITRAŻOWEGO LUB ORGANEM ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ ..........................................................................................20 16. INFORMACJE O ZAWARCIU PRZEZ EMITENTA LUB JEDNOSTKĘ OD NIEGO ZALEŻNĄ JEDNEJ LUB WIELU TRANSAKCJI Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI, JEŻELI WARTOŚĆ TYCH TRANSAKCJI (ŁĄCZNA WARTOŚĆ WSZYSTKICH TRANSAKCJI ZAWARTYCH W OKRESIE OD POCZĄTKU ROKU OBROTOWEGO) PRZEKRACZA WYRAŻONĄ W ZŁOTYCH RÓWNOWARTOŚĆ KWOTY 500 000 EURO – JEŻELI NIE SĄ ONE TRANSAKCJAMI TYPOWYMI I RUTYNOWYMI ZAWIERANYMI NA WARUNKACH RYNKOWYCH POMIĘDZY JEDNOSTKAMI POWIĄZANYMI, A ICH CHARAKTER I WARUNKI WYNIKAJĄ Z BIEŻĄCEJ DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ, PROWADZONEJ PRZEZ EMITENTA LUB JEDNOSTKĘ OD NIEGO ZALEŻNĄ......................................................................................................................................................................21 17. INFORMACJE O UDZIELENIU PRZEZ EMITENTA LUB PRZEZ JEDNOSTKĘ OD NIEGO ZALEŻNĄ PORĘCZEŃ KREDYTU LUB POŻYCZKI LUB UDZIELENIU GWARANCJI – ŁĄCZNIE JEDNEMU PODMIOTOWI LUB JEDNOSTCE ZALEŻNEJ OD TEGO PODMIOTU, JEŻELI ŁĄCZNA WARTOŚĆ ISTNIEJĄCYCH PORĘCZEŃ LUB GWARANCJI STANOWI RÓWNOWARTOŚĆ CO NAJMNIEJ 10% KAPITAŁÓW WŁASNYCH EMITENTA .........................................................................21 18. INNE INFORMACJE, KTÓRE ZDANIEM EMITENTA SĄ ISTOTNE DLA OCENY JEGO SYTUACJI KADROWEJ, MAJĄTKOWEJ, FINANSOWEJ, WYNIKU FINANSOWEGO ICH ZMIAN, ORAZ INFORMACJE, KTÓRE SĄ ISTOTNE DLA OCENY MOŻLIWOŚCI REALIZACJI ZOBOWIĄZAŃ PRZEZ EMITENTA ...........................................................................................................................22 Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 2 z 22 19. WSKAZANIE CZYNNIKÓW, KTÓRE W OCENIE EMITENTA BĘDĄ MIAŁY WPŁYW NA OSIĄGNIĘTE PRZEZ NIEGO WYNIKI W PERSPEKTYWIE CO NAJMNIEJ KOLEJNEGO KWARTAŁU .......................................................................................................22 20. PODPISY OSÓB REPREZENTUJĄCYCH SPÓŁKĘ .......................................................................................................................22 SPIS TABEL Tabela 1. Wybrane pozycje z rachunku zysków i strat Grupy Kapitałowej ES-SYSTEM ................................. 4 Tabela 2. Wybrane pozycje bilansu Grupy Kapitałowej ES-SYSTEM .............................................................. 5 Tabela 3. Wybrane pozycje rachunku przepływów pieniężnych Grupy Kapitałowej ES-SYSTEM ................... 5 Tabela 4. Wybrane wskaźniki finansowe Grupy Kapitałowej ES-SYSTEM ...................................................... 5 Tabela 5. Struktura sprzedaży – kraj/zagranica. ............................................................................................... 6 Tabela 6. Podstawowe informacje o jednostkach zależnych .......................................................................... 15 Tabela 7. Zobowiązania i należności warunkowe Grupy Kapitałowej ES-SYSTEM ....................................... 18 Tabela 8. Zobowiązania i należności warunkowe Emitenta ............................................................................ 18 Tabela 9. Wskazanie akcjonariuszy posiadających więcej niż 5% akcji ......................................................... 19 Tabela 10. Zestawienie stanu posiadania akcji przez osoby zarządzające .................................................... 20 Tabela 11. Tabela postępowań sądowych ...................................................................................................... 20 Tabela 12. Podpisy osób reprezentujących spółkę ......................................................................................... 22 Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 3 z 22 1. KOMENTARZ ZARZĄDU DO RAPORTU ZA CZWARTY KWARTAŁ 2008 ROKU PREZENTOWANEGO WEDŁUG MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ Najważniejsze dane finansowe narastająco na dzień 31 grudnia 2008 roku dla Grupy Kapitałowej ES-SYSTEM kształtują się następująco1: PRZYCHODY NETTO ze sprzedaży 175 453 tys. zł - wzrost o 4,92% r/r ZYSK NETTO 14 316 tys. zł - wzrost o 15,36% r/r. EBIT 18 132 tys. zł - wzrost o 12,87% r/r. Rentowność operacyjna 10,33%, wobec 9,61% w analogicznym okresie ubiegłego roku. Rentowność sprzedaży netto 8,16%, wobec 7,42% w analogicznym okresie ubiegłego roku. Stan ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH na koniec okresu 15 577 tys. zł. Istotne zdarzenia i czynniki mające wpływ na wyniki finansowe Grupy: 1.1. Pogorszenie koniunktury w branży inwestycji budowlanych w związku kryzysem na rynkach finansowych, szczególnie odczuwalne w IV kwartale 2008 r. Rekordowo wysoka baza sprzedaży 2007 r. zaburzająca porównywalność Sprzedaż miesiąca października i listopada poniżej oczekiwań (spadek o 15% w stosunku do analogicznych miesięcy 2007 r.) - zauważalna stagnacja na rynku. Sprzedaż częściowo zrekompensowana wynikami grudnia (wzrost o 10% do analogicznego miesiąca 2007 r.). Wahania na rynkach walutowych, niestabilny kurs EURO/PLN. Utworzenie odpisu aktualizującego należności w łącznej kwocie 1 150 tys., która to kwota obciążyła wynik finansowy netto w IV kwartale 2008 roku. Wzrost kosztów z tytułu utworzenia rezerw na świadczenia pracownicze o kwotę 180 tys. zł. w porównaniu z IV kwartałem 2007 r. Wprowadzenie do oferty nowych produktów z obszaru energooszczędności - System ES-CLASSIC oraz dla segmentu oświetlenia ulicznego - system opraw BOYEN. Zarząd widzi znaczny potencjał wzrostu sprzedaży w związku z tymi produktami. Wzrost sprzedaży i wyników finansowych pomimo niesprzyjającego otoczenia gospodarczego i nieprzewidywalnych, gwałtownych zmian ekonomicznych. Wzrost ten jest wynikiem zrealizowanych inwestycji w latach 2007-2008 i konsekwentnie realizowanej strategii rozwoju organicznego. OMÓWIENIE WYNIKÓW FINANSOWYCH 1.1.1. RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT GRUPY KAPITAŁOWEJ ES-SYSTEM Tabela 1. Wybrane pozycje z rachunku zysków i strat Grupy Kapitałowej ES-SYSTEM L.p. Opis pozycji (wartości w tys. zł.) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów. Zysk brutto ze sprzedaży Zysk na działalności operacyjnej (EBIT) Rentowność operacyjna EBIT EBITDA Zysk brutto Zysk netto Rentowność sprzedaży netto (zysku) IV kw. 2008 48 593 19 810 4 930 10,15% 6 310 5 170 3 897 8,02% IV kw. 2007 53 001 18 894 5 540 10,45% 6 698 5 558 4 431 8,36% Zmiana IV kw. 2008 do I-IV kw. 2007 2008 -8,32% 4,85% -11,01% -5,79% -6,98% -12,05% I-IV kw. 2007 175 453 167 230 69 238 61 271 18 132 16 064 10,33% 9,61% 23 114 20 290 18 522 16 142 14 316 12 410 8,16% 7,42% Zmiana I-IV kw. 2008 do 2007 4,92% 13,00% 12,87% 13,92% 14,74% 15,36% Przychody ze sprzedaży Grupy Kapitałowej w IV kwartale 2008 roku były niższe o 8,32% niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Zysk brutto ze sprzedaży wzrósł o 4,85%. W IV kwartale 2008 roku mimo niekorzystnych zjawisk rynkowych spółka wykazała dodatnią dynamikę zysku ze sprzedaży. 1 Wszystkie dane (jeżeli nie zostanie wskazane inaczej) obejmują okres styczeń – grudzień 2008 roku, zaś porównania mówią o dynamice w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego. Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 4 z 22 Zysk operacyjny w IV kwartale tego roku spadł o 11,01% r/r przy wzroście kosztów sprzedaży i ogólnego zarządu o 1,10%. W efekcie spółka osiągnęła rentowność EBIT na poziomie 10,15% wobec 10,45% w IV kwartale 2007 roku. Jednocześnie została zachowana dodatnia dynamika zysku operacyjnego w ujęciu rocznym na poziomie 12,87%. Wypracowany w IV kwartale 2008 roku zysk netto wyniósł 3.897 tys. zł i był niższy o 12,05% niż wynik w analogicznym okresie ubiegłego roku. Rentowność sprzedaży netto osiągnęła poziom 8,02% wobec 8,36% w IV kwartale 2007 roku. Porównywane okresy 2007 i 2008 roku wskazują wzrost wszystkich podstawowych wartości w prezentowanych pozycjach w ujęciu rocznym. 1.1.2. BILANS GRUPY KAPITAŁOWEJ ES-SYSTEM Tabela 2. Wybrane pozycje bilansu Grupy Kapitałowej ES-SYSTEM L.p. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Opis pozycji (wartości w tys. zł.) Aktywa trwałe Aktywa obrotowe Kapitał własny Zobowiązania i rezerwy krótkoterminowe Zobowiązania i rezerwy długoterminowe Suma bilansowa 31.12. 2008 70 724 93 289 125 684 31 355 6 974 164 013 31.12. 2007 56 146 103 768 111 273 41 171 7 470 159 914 Udział w Udział w sumie sumie 2008 2007 43,12% 35,11% 56,88% 64,89% 76,63% 69,58% 19,12% 25,75% 4,25% 4,67% 100,00% 100,00% Wzrost aktywów trwałych wynika głównie ze zwiększenia wartości rzeczowych aktywów trwałych. Jest to konsekwencją kontynuacji procesu inwestycyjnego głównie w spółkach zależnych, finansowanego zarówno ze środków pozyskanych z giełdy jak i środków własnych zgodnie z planem inwestycyjnym na 2008 rok. Korespondują z tym zmiany w zakresie aktywów obrotowych, gdzie zanotowano spadek ich wartości. Zobowiązania długoterminowe kształtują się na podobnym poziomie, natomiast zobowiązania krótkoterminowe spadły w stosunku do stanu na dzień 31.12.2007. 1.1.3. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH GRUPY KAPITAŁOWEJ ES-SYSTEM Tabela 3. Wybrane pozycje rachunku przepływów pieniężnych Grupy Kapitałowej ES-SYSTEM L.p. Opis pozycji (wartości w tys. zł.) I-IV kw. 2008 I-IV kw. 2007 1. Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej 18 146 12 830 2. Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej -22 339 -21 693 3. Przepływy pieniężne z działalności finansowej -3 288 30 336 4. Przepływy pieniężne z działalności razem -7 481 21 473 Przepływy pieniężne z działalności wykazują spadek środków pieniężnych o 7 481 tys. zł na co największy wpływ miały ujemne przepływy z działalności inwestycyjnej oraz finansowej. 1.2. WYBRANE WSKAŹNIKI FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ ES-SYSTEM Tabela 4. Wybrane wskaźniki finansowe Grupy Kapitałowej ES-SYSTEM L.p. Opis pozycji 1. Rentowność aktywów (ROA) 2. Rentowność kapitałów własnych (ROE) 3. Wskaźnik ogólnego zadłużenia Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 IV kw. 2008 2,34% 3,15% 23,37% IV kw. I - IV kw. I - IV kw. 2007 2008 2007 2,85% 8,84% 9,18% 4,07% 12,08% 14,26% 30,42% 23,37% 30,42% Strona 5 z 22 4. 5. 6. 7. 8. Wskaźnik zadłużenia kapitałów własnych Wskaźnik płynności bieżącej Wskaźnik płynności szybkiej Cykl rotacji należności Cykl rotacji zobowiązań 30,50% 2,98 2,10 91,14 76,11 43,71% 2,52 1,87 81,39 73,48 30,50% 2,98 2,10 107,80 84,76 43,71% 2,52 1,87 113,99 97,62 Wskaźniki ekonomiczne wskazują na brak zagrożeń dotyczących zdolności Grupy Kapitałowej ES-SYSTEM do generowania zysków i wywiązywania się z podjętych zobowiązań. Wskaźniki rentowności kształtują się na podobnym poziomie w porównywalnych okresach z lekką tendencją do spadku dla 2008 roku. Wskaźnik zadłużenia ogólnego nadal wskazuje na coraz niższe zaangażowanie zobowiązań (kapitału obcego) w finansowaniu działalności. Podobnie kształtuje się wskaźnik zadłużenia kapitału własnego. Wskaźniki płynności kształtują się na poziomie znacznie wyższym niż uważany za bezpieczny Wskaźniki rotacji utrzymują się na podobnym poziomie zarówno w ujęciu kwartalnym jak i rocznym. 1.3. DEFINICJE WSKAŹNIKÓW FINANSOWYCH 1.4. EBIT – zysk na działalności operacyjnej przed opodatkowaniem i odsetkami. Rentowność operacyjna EBIT – zysk operacyjny przed opodatkowaniem i odsetkami wyrażony w procentach. EBITDA – zysk operacyjny przed opodatkowaniem i odsetkami, powiększony o amortyzację. Rentowność sprzedaży netto (zysku) – iloraz zysku netto i przychodów ze sprzedaży. Rentowność aktywów (ROA) – stosunek zysku netto spółki do wartości jej aktywów (średni stan w okresie). Rentowność kapitałów własnych (ROE) – stosunek zysku netto do kapitałów własnych (średni stan w okresie). Wskaźnik ogólnego zadłużenia – stosunek zobowiązań (długo i krótkoterminowych) do sumy bilansowej pasywów. Wskaźnik zadłużenia kapitałów własnych – stosunek zobowiązań (długo i krótkoterminowych) do kapitałów własnych. Wskaźnik płynności bieżącej – stosunek aktywów obrotowych do zobowiązań krótkoterminowych. Wskaźnik płynności szybkiej – stosunek aktywów obrotowych pomniejszonych o zapasy do zobowiązań krótkoterminowych. Cykl rotacji należności – stosunek należności krótkoterminowych i rozliczeń międzyokresowych (stan 2 średni z końca i początku okresu) do sprzedaży netto razy liczba dni w okresie (90 i 365 dni). Cykl rotacji zobowiązań – stosunek zobowiązań krótkoterminowych i rozliczeń międzyokresowych (stan średni z końca i początku okresu) do kosztów działalności operacyjnej razy liczba dni w okresie (90 i 365 dni). STRUKTURA SPRZEDAŻY - KRAJ / ZAGRANICA Tabela 5. Struktura sprzedaży – kraj/zagranica. L.p. 1. 2. 3. 4. 5. Opis pozycji (wartości w tys. zł.) Suma sprzedaży Sprzedaż krajowa Sprzedaż exportowa Udział sprzedaży krajowej w ogółem Udział sprzedaży exportowej w ogółem IV kw. 2008 48 593 38 318 10 275 78,85% 21,15% Zmiana IV kw. IV kw. 2008 do 2007 2007 53 001 -8,32% 43 082 -11,06% 9 919 3,59% 81,29% 18,71% I-IV kw. 2008 175 453 137 240 38 213 78,22% 21,78% Zmiana I-IV kw. I-IV kw. 2008 do 2007 2007 167 230 4,92% 128 360 6,92% 38 870 -1,69% 76,76% 23,24% Przychody ze sprzedaży Przychody ze sprzedaży ogółem w IV kwartale 2008 roku wyniosły 48 593 tys. zł (wobec 53 001 tys. zł w analogicznym okresie 2007 roku), spadek o 8,32%. Sprzedaż krajowa spadła o 11,06% natomiast sprzedaż eksportowa wzrosła o 3,59%. 2 Zmiana w prezentacji do poprzednich raportów, gdzie był pokazywany stan na koniec okresu. Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 6 z 22 W IV kwartale został utrzymany poziom przychodów w obszarze sprzedaży do odbiorcy hurtowego, oraz zanotowano ok. 10% spadek sprzedaży w obszarze odbiorców inwestycyjnych i wykonawców. Analizując rezultaty w układzie narastającym w obu przypadkach dynamiki osiągają wartość dodatnią i tak odpowiednio dla odbiorcy hurtowego spółka zanotowała 15% wzrostu a dla odbiorcy inwestycyjnego i wykonawcy 1%. Osiągnięty wynik na sprzedaży w okresie czterech kwartałów 2008 roku wyniósł 175 453 tys. zł wobec 167 230 tys. zł w porównywalnym okresie 2007 roku – wzrost o 4,92%, przy czym sprzedaż krajowa wzrosła o 6,92% zaś eksportowa zmalała o 1,69%. Należy jednak podkreślić, że wartość skonsolidowanych przychodów ze sprzedaży eksportowej w 2008 roku liczona w euro była wyższa o 3,4% niż w 2007 roku. Udział eksportu w strukturze przychodów grupy stanowi ok. 22% i nieznacznie zmalał w stosunku do 2007 roku. Wynik na sprzedaży ogółem w IV kwartale 2008 okazał się poniżej oczekiwań. Niewątpliwie było to efektem pogarszających się wskaźników makroekonomicznych w Polsce i na świecie, a także kryzysu w światowych finansach, których wpływ na realną gospodarkę zaczął być odczuwany również w segmencie w którym działa Grupa Kapitałowa. Jednak w ujęciu rocznym przychody ze sprzedaży wzrosły o ponad 8 milionów złotych co w zestawieniu z wysoką bazą rekordowych obrotów firmy w 2007 roku należy uznać za wynik zadowalający. Zysk operacyjny Zysk operacyjny w IV kwartale wyniósł 4 930 tys. zł wobec 5 540 tys. zł w analogicznym okresie 2007 roku - zmalał o 11,01%. Porównując cztery kwartały 2008 roku do analogicznego okresu 2007 roku wzrost EBIT wyniósł 12,87%. W omawianym okresie wzrost kosztów sprzedaży i zarządu wyniósł 10,75% i był mniejszy niż dynamika wzrostu zysku brutto ze sprzedaży (13,00%) jak i EBIT Na poziom kosztów sprzedaży największy wpływ miał planowany wzrost kosztów z tytułu świadczeń pracowniczych wynikających z przyjętego systemu wynagrodzeń oraz z ogólno-rynkowej tendencji wzrostu wynagrodzeń w całej gospodarce z jaką mieliśmy do czynienia w pierwszym półroczu 2008 roku. Fundusz wynagrodzeń w 2008 roku wzrósł o 11,27% i był spowodowany planowanymi podwyżkami wynagrodzenia jak i wzrostem zatrudnienia w spółkach grupy w okresie pierwszych trzech kwartałów. Istotny, bo 19,99% wzrost kosztów nastąpił również w amortyzacji środków trwałych. W 2009 r. spółka planuje prowadzenie polityki płacowej dostosowanej do sytuacji rynkowej, przy realizacji podstawowego zadania ograniczania kosztów płacowych w efekcie prowadzonej aktywnej polityki zatrudnienia. Negatywny wpływ na zysk operacyjny w IV kwartale miało utworzenie odpisu aktualizującego należności od spółki zależnej ES SYSTEM EAST w Kazachstanie, w kwocie 900 tys. zł. Deklarowana przez Zarząd tej spółki spłata zadłużenia w przeciągu 2009 roku może poprawić wynik na pozostałych przychodach operacyjnych w 2009 roku. Zysk netto Zysk netto w IV kwartale 2008 roku wyniósł 3 897 tys. zł i był gorszy od wyniku w IV kwartale 2007 o 12,05%, natomiast za cztery kwartały 2008 roku wyniósł 14 316 tys. zł wobec 12 410 tys. zł w analogicznym okresie 2007 roku, co daje wzrost o 15,36%. Wpływ na gorszy wynik IV kwartału 2008 roku w porównaniu z IV kwartałem 2007 roku miał odpis aktualizacyjny na należności, o którym była mowa przy komentarzach do zysku operacyjnego. Wyższa dynamika zysku netto względem EBIT wynika z lepszego, o kwotę około 500 tys., wyniku na działalności finansowej w 2008 roku głównie z powodu różnic kursowych. Osiągnięcie 15,36% wzrostu zysku netto rok do roku w świetle pogarszającej się sytuacji gospodarczej w IV kwartale 2008 roku jest wynikiem satysfakcjonującym. 1.5. ISTOTNE ZDARZENIA I CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA WYNIKI FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ Istotne zdarzenia i czynniki: Przychody ze sprzedaży za IV kwartał 2008 roku wyniosły 48 593 tys. zł - spadek o 8,32%. o Wyniki sprzedaży w kraju poniżej planu - wpływy ze sprzedaży krajowej wyniosły 38 318 tys. zł - spadek o 11,06% w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku. o Export: - wartość przychodów ze sprzedaży eksportowej w czwartym kwartale 2008 roku 10 275 tys. zł - wzrost o 3,59% Wartość przychodów ze sprzedaży w 2008 roku liczona w EUR była wyższa o 3,4% w porównaniu z 2007 rokiem Wzrost kosztów sprzedaży i kosztów zarządu po czterech kwartałach 2008 roku o 10,75% Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 7 z 22 o głównie za sprawą planowanego na początku 2008 roku wzrostu wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych w stosunku do analogicznego okresu 2007 roku. Wzrost funduszu wynagrodzeń w całym 2008 roku wyniósł 11,27%. Czynniki występujące na rynku krajowym: Zachwianie dynamiką produkcji budowlano-montażowej w miesiącu listopadzie (spadek o 20,1% 3 w stosunku do października 2008 ) w istotnym stopniu odbiło się na wyniku czwartego kwartału i spółka zanotowała niższe wyniki w stosunku do IV kw. 2007. Dodatkowym czynnikiem przy porównaniu była także bardzo wysoka baza dla porównania wynikająca z rekordowych obrotów spółki w roku 2007. Jednak w układzie narastającym GK ES-SYSTEM zanotowała wysokie, blisko 5% tempo wzrostu sprzedaży utrzymując pozycję lidera na rynku profesjonalnej techniki oświetleniowej w segmencie budownictwa ogólnego Rysunek 1. Struktura sprzedaży Grupy według obszarów sprzedażowych (ujęcie wartościowe) 3 o w obszarze oświetlenia architektonicznego stanowiącego 52% całości wolumenu obrotu ES-SYSTEM zanotowano w IV kwartale 5% spadek, niemniej w odniesieniu rok do roku nastąpił wzrost o 17%, o w drugiej co do wielkości grupie oświetlenia przemysłowego (21% udziału w strukturze sprzedaży) zanotowano spadek sprzedaży w IV kw. o 6%, o w obszarze oświetlenia zewnętrznego, którego udział stanowi 12% zanotowano IV kw. spadek 1%, przy jednoczesnym wzroście o 31% w ujęciu rok do roku. W IV kwartale został utrzymany poziom przychodów w obszarze sprzedaży do odbiorcy hurtowego gdzie w układzie narastającym zanotowano 15% wzrost. Istotnym jest postępująca koncentracja w tej grupie odbiorców. Obecnie dziesięciu największych partnerów hurtowych realizuje blisko 80% przychodów grupy w tym kanale sprzedażowym (w roku 2007 było to 58%). Taka struktura klientów, dużych organizacji dystrybucji specjalistycznego sprzętu elektrycznego, pozytywnie buduje dobre relacje rynkowe. Koncentracja w segmencie odbiorców hurtowych jest zjawiskiem korzystnym ze względu na zacieśnianie więzi z solidnymi partnerami, dobrze zarządzanymi i o silnej pozycji na rynku. Spadek przychodów spółki w segmencie inwestycji budowlanych na poziomie około 10% w IV kw. jest naturalną konsekwencją sytuacji na rynkach finansowych. Inwestorzy przyjęli postawę wyczekiwania na dalszy rozwój sytuacji w gospodarce światowej i krajowej. Zanotowano rosnące przychody spółki w obszarze innowacyjnych i energooszczędnych urządzeń oświetleniowych. Dla przykładu w grupie urządzeń z elektronicznymi układami zapłonowymi wzrost Wg raportu PMR opublikowanego w dniu 8 stycznia 2009 Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 8 z 22 sprzedaży wyniósł 16%, co potwierdza słuszność przyjętej przez spółkę strategii rozwoju w tym obszarze. Czynniki występujące na rynku eksportowym: • Sprzedaż eksportowa w IV kwartale przekroczyła 10 mln zł i była o 3,59% wyższa niż przed rokiem. Wartość sprzedaży eksportowej wyrażona w EURO była praktycznie na poziomie IV kwartału 2007 (spadek o 0,3%). • W IV kwartale 2008 na 23 rynkach osiągnięto sprzedaż wyższą niż w IV kwartale 2007. Najwyższą wartość ponad 3,7 mln zł miała sprzedaż w Czechach, gdzie m.in. oświetlone zostało duże centrum sklepowe Pankrac w Pradze. • Na koniec grudnia spółka generowała sprzedaż aż do 40-tu krajów wobec 37-miu w IV kwartale 2007. Do listy partnerów biznesowych dołączyły: Urugwaj, Iran i Białoruś. • W związku z pogarszającą się sytuacją finansową firm w krajach najmocniej dotkniętych kryzysem W spółce bardzo zaostrzone zostały kryteria opisujące ryzyko biznesowe. (100% przedpłaty lub restrykcyjne egzekwowanie terminowej płatności). W efekcie znacząco ograniczona została sprzedaż do Islandii, Estonii, Łotwy i na Ukrainę. • W końcu listopada 2008 brytyjski partner ES-SYSTEM wygrał przetarg na oświetlenie, w roku 2009, kolejnych 30 wielko-powierzchniowych sklepów sieci ASDA w Wielkiej Brytanii. W związku z powyższym spółka oczekuje utrzymania wysokiego poziomu sprzedaży do Wielkiej Brytanii w 2009 roku. 4 Ważniejsze realizacje spółki ES-SYSTEM w IV kwartale 2008 roku: Wybrane realizacje krajowe: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Kraków Business Park, budynki 800 i 1000 (T) Komenda Policji - Kraków Bieżanów (Z) Inkubator nowych technologii UJ - Kraków (Z) Uniwersytet Rolniczy, Wydział Inżynierii Środowiska - Kraków (Z) Opera Krakowska (Z) Centrum Biurowe Meduza - Kraków (Z) ANGEL City - Kraków (T) Galeria Sztuki XX wieku - Zakopane (Z) Centrum Biurowe Kazimierz - Kraków (T) Polplast - Myślenice (Z) Hotel Wyspiański - Kraków (Z) ILAPACK - Kraków (Z) Hale produkcyjne Hispano-Suiza - Sędziszów (Z) Zakład Produkcyjny BAKALAND - Janów Podlaski (Z) Cementownia Ożarów, oświetlenie zewnętrzne (Z) Zakład produkcyjny MTU - Jasionka (T) Dwór w Komborni (hotel i spa w zabytkowym dworku) (T) Drukarnia DAKO - Lubartów (T) Sąd - Rzeszów (T) Centrum Handlowe MARINO - Wrocław (Z) SEA TOWERS - Gdynia (Z) Centrum Handlowe POLIMENI - Słupsk (Z) AUCHAN - Szczecin (Z) Centrum Handlowe PIOTR i PAWEŁ - Gdańsk (Z) Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych (Z) Sieć Banków ALLIANZ (T) Ratusz Warszawa Bielany (Z) Budynek Polskiej Akademii Nauk - Warszawa (Z) Hala magazynowa z częścią biurową Develey - Warszawa (T) Akademia Obrony Narodowej AON - Rembertów (T) Budynek socjalny, WEDEL - Warszawa (Z) Hala wystawiennicza - Wólka Kosowska (Z) Myjnia wagonowa PKP - Warszawa/Grochów (Z) Centrum Handlowe - Iława (T) 4 (Z) – zrealizowany, (T) – w trakcie realizacji, (Z/T) – zrealizowana część etapów Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 9 z 22 • • • • • • • • • Kancelaria Prezesa Rady Ministrów KPRM (Z) Centrum Tenisowe - Piaseczno k/Warszawy (Z) Bank Spółdzielczy - Jastrzębie Zdrój (Z) Galeria Malta - Poznań (T) Zespół budynków dydaktycznych Uniwersytety Adama Mickiewicza - Kalisz (T/Z) Zakłady produkcyjne FRITOLAY - Tomaszów Mazowiecki i Grodzisk Mazowiecki (Z) Budynek biurowy GREEN POINT - Poznań (Z) Budynki koszarowe, pomieszczenia warsztatowe dla F16 - Stargard Szczeciński (Z) Hala produkcyjna DRAMERS - Poznań (Z) Wybrane realizacje eksportowe • Cihelna (cegielnia) Hevlin - faza 2 - Hevlin, Czechy (Z) • Zarząd Dróg Szybkiego Ruchu i Autostrad - Brno, Czechy (Z) • Marks & Spencer (awaryjne) - Brno, Kosice, Trencin - Czechy i Słowacja (Z) • Verdura International GOLF & SPA Resort (awaryjne) - Sciacca, Sycylia, Włochy (Z ) • Casa Hoedt - Punta del Este, Urugwaj (Z) • Biurowiec Tirreno Power - Rzym, Włochy (Z) • Avriopoint administration centre and Sochorova resort residential home - Brno, Czechy (T) • Craig Studio (biuro) i Bell Tea (herbaciarnia) - Auckland, Nowa Zelandia (Z) • Centrum Biurowe Aeroflot - Moskwa, Rosja (Z) • Mall of Izgrev - Bułgaria (Z ) • Biurowiec Mina Abdulla Facilities - Kuwejt (Z) 1.6. PERSPEKTYWY ROZWOJU GRUPY Otoczenie i tendencje rynkowe Według wstępnych wyników badań GUS, produkcja sprzedana przemysłu w cenach stałych była w grudniu 2008 o 4,4% niższa niż przed rokiem i o 3,7% mniejsza w porównaniu z listopadem 2008r. Po eliminacji wpływu czynników o charakterze sezonowym produkcja sprzedana ukształtowała się na poziomie o 7,4% niższym niż w analogicznym miesiącu 2007 roku i o 2,3% niższym w porównaniu z listopadem 2008r. Według wstępnego szacunku produkt krajowy brutto (PKB) Polski w 2008 r. był realnie wyższy o ok. 4,8% w porównaniu z 2007 r. (w cenach stałych roku poprzedniego). W 2007 roku wzrost ten wyniósł 6,7%. Wartość dodana brutto w budownictwie w 2008 r., w porównaniu z rokiem poprzednim, wzrosła o ok. 11,3%, wobec 12,5% w 2007r. W nadchodzących kwartałach należy się liczyć z dość znacznym osłabieniem wzrostu gospodarki światowej, który przełoży się w części na nasz krajowy rynek. Statystycznie wzrost ten uplasuje się w okolicy zera dla świata i około 1% dla Polski. Jest to efekt pogłębiającego się kryzysu na rynku finansowym przekładającego się na ostudzenie gospodarki realnej, co w konsekwencji rodzi spadek dynamiki inwestycji, spadek dynamiki konsumpcji i malejące przepływy środków pieniężnych (pozostających jako wolne w dyspozycji). Największym zagrożeniem dla gospodarek świata jest malejący strumień przepływów, wynikający z przeszacowania inwestycji, osuszenia rynku pieniężnego (przez tzw. bańki spekulacyjne) z wolnych środków, spekulacje finansowe na walutach lub instrumentach pochodnych oraz znaczne ograniczanie ryzyka działania w sektorze bankowy przez inwestowanie środków w bezpieczne instrumenty i ograniczanie akcji kredytowej dla przedsiębiorstw. Przed nami czas szybkich zmian, dziwnych krótkotrwałych trendów, trudnych wyborów, cierpliwości i konsekwencji działania, konsolidacji i oczyszczenia rynku z podmiotów słabiej zarządzanych. Kluczem rozwoju będzie posiadanie wolnych środków finansowy oraz faktyczny (nie potencjalny) dostęp do kredytu w celu finansowania dalszego rozwoju, wykorzystywania nadarzających się okazji rynkowych, rozwijania nowych rynków, produktów itd., W ocenie Zarządu Grupa Kapitałowa ES-SYSTEM ma dobrą kondycje finansową, prowadzi cały czas aktywną politykę kredytu handlowego z restrykcyjnym podejściem do terminowego regulowania należności, posiada wolne środki finansowe i niskie zadłużenie kredytowe. Spadek dynamiki rynku budowlanego w kraju w IV kwartale 2008 w ocenie Zarządu, dotyczył przede wszystkim sektora budownictwa mieszkaniowego, który jest marginalnym obszarem działalności Grupy Kapitałowej ES-SYSTEM stanowiącym mniej niż 5% przychodów. W listopadzie 2008 roku w obszarze budownictwa ogólnego w efekcie gwałtownego załamania rynków finansowych pojawiło się zjawisko istotnego, chwilowego zahamowania realizacji inwestycji. W grudniu 2008 roku rynek powrócił do trendu wzrostowego z dynamiką na poziomie roku 2008. Obszary Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 10 z 22 budownictwa przemysłowego i infrastruktury nadal rozwijają się dynamicznie. Zarząd spółki obserwuje stały wysoki poziom realizacji projektów bieżących i pojawiających się nowych zapytań ofertowych. Istotnym problemem, który pojawił się w III i IV kwartale 2008 to niespodziewane i gwałtowne zmiany, szczególnie w obszarze kursów walut znacznie wykraczające poza możliwości ich przewidywania. Grupa ES-SYSTEM rozpoczęła w IV kwartale 2008 realizację planu działania na wypadek istotnego spadku koniunktury w obszarze budownictwa, który sprawdził się w latach 2001-2003. Elementy tego planu, niezależnie od koniunktury rynkowej, będą realizowane w latach 2009-2010 i są związane z intensyfikacją programów dalszego oszczędzania energii i działań na rzecz ochrony środowiska. Niezależnie od zjawisk w gospodarce, Zarząd Spółki obserwuje niezwykle interesujący proces gwałtownego ożywienia w branży, w dwóch niezwykle istotnych obszarach: oszczędności energii i nowych technologii LED wykorzystywanej dla celów oświetleniowych. W ocenie Zarządu, w kolejnych latach, czynniki te będą najsilniejszą dźwignią dalszego rozwoju Grupy Kapitałowej. Oszczędność energii, która staje się dla rozwoju cywilizacji koniecznością i wyzwaniem na przyszłość będzie realizowana nie tylko poprzez mechanizmy przymusu ekonomicznego, ale przede wszystkim w krajach UE poprzez regulacje prawne. W efekcie stwarza to dla ES-SYSTEM, która w swej marce zawarła te ideę i ją realizuje od lat, doskonałą perspektywę rozwoju. Nowe technologie, oparte na wykorzystaniu energooszczędnych półprzewodników LED jako elementów oświetleniowych w oprawach i innych nowych i wysoko energooszczędnych generacji źródeł światła doprowadzi w ciągu kilku najbliższych lat do realizacji wymiany sprzętu oświetleniowego, podobnie jak w branży IT wymianę sprzętu komputerowego w cyklach 1,5-2 letnich wymusza rozwój oprogramowania. W efekcie rozwoju techniki i energooszczędnych technologii oświetleniowych należy oczekiwać podobnego zjawiska w branży, jako zjawiska cyklicznego, ale w cyklach dłuższych, bo wynoszących 5-6 lat. Dodatkowym, bardzo istotnym czynnikiem pobudzającym wzrost sektora oświetleniowego, niezależnie od koniunktury gospodarczej, będzie niewątpliwie systematyczne wprowadzanie w latach 20092017 planowanych zmian dotyczących produktów oświetleniowych. Związane jest to z nowymi uregulowaniami prawnymi, które są wdrażane w całej UE. Zgodnie z Krajowym Planem Działań dot. Efektywności Energetycznej, Polska ma zmniejszyć zużycie energii do 2016 roku o 53 452 GWh, w tym 16% tj. 8 552 GWh stanowi zaoszczędzona energia elektryczna. Przemysł europejski szacuje, że w wyniku modernizacji oświetlenia biurowego, obiektów użyteczności publicznej, dróg i ulic, oświetlenia w gospodarstwach domowych, realne jest uzyskanie co najmniej 20% oszczędności energii elektrycznej. Szacunek ten, odniesiony do krajowego celu indykatywnego na 2016 rok, stanowi 5% całkowitego zadania oraz 30% planu oszczędności energii elektrycznej. Jeśli chodzi o koszty działań proefektywnościowych w zakresie oszczędności energii, to modernizacja oświetlenia, przy zachowaniu warunków energooszczędności, należy do inwestycji nisko kapitałochłonnych o szybkim okresie zwrotu. Istotnym dokumentem dotyczącym kwestii oszczędności energii jest Rozporządzenie UE określające środki wykonawcze dotyczące produktów oświetlenia w sektorze instytucjonalnym (Tertiary Lighting), przegłosowane przez przedstawicieli krajów członkowskich 26 września 2008r. Obecnie oczekujemy na ogłoszenie tych przepisów w Monitorze Parlamentu UE, co powinno nastąpić około połowy marca 2009r. Rozporządzenie wejdzie w życie jednocześnie we wszystkich krajach członkowskich, 20 dni po ogłoszeniu w Monitorze Parlamentu UE (nie wymaga transpozycji na ustawę polską). Nowe przepisy przyczynią się do znacznych oszczędności w zużyciu energii. Zużycie prądu przez urządzenia oświetleniowe zostanie zredukowane o 15%, co spowoduje oszczędności odpowiadające rocznemu zużyciu energii elektrycznej w Rumunii. Rozporządzenia są częścią środków wykonawczych, które zawarte są w dyrektywie ramowej dotyczącej tworzenia urządzeń elektrycznych przyjaznych dla środowiska (Dyrektywa EuP – produktowa). Konsekwencje wdrożenia nowych regulacji będą miały długoterminowy pozytywny wpływ na całą branżę oświetleniową. Realizacja strategii rozwoju Na realizację Planu do końca IV kwartału 2008 wydatkowano ze środków pozyskanych z emisji kwotę 26.400.000 oraz kwotę 16.200.000 ze środków własnych, co ogółem wniosło 42.600.000 zł BUDOWA I PROMOCJA MARKI ES-SYSTEM przygotowano do wprowadzenia w roku 2009 trzy nowe programy produktowe 3xS (SAVE ENERGY, SAVE TIME, SAVE MONEY), ES (ENERGY SAVING), ES-CLASSIC. wprowadzono szereg nowych, oryginalnych wzorniczo, innowacyjnych i nowoczesnych SYSTEMÓW oświetleniowych (SYSTEM 6000, ES-MULTI, CLOUDS, SYSTEMY OPRAW LED), w oświetleniu ulicznym wprowadzono nową serię opraw BOYEN i zmodernizowano serię opraw SL100. WZROST SPRZEDAŻY EKSPORTOWEJ Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 11 z 22 Zrealizowano wzrost sprzedaży na rynkach Unii Europejskiej oraz innych wysokorozwiniętych krajów na świecie. Szczególnie ważnym elementem ekspansji eksportowej była budowa marki ES-SYSTEM na tych rynkach poprzez realizację oświetlenia licznych, niezwykle prestiżowych obiektów, z których Opera Oslo, czy Terminal III Lotniska Changi w Singapurze świadczą o skali i możliwościach ES-SYSTEM. Skala wzrostu eksportu, z uwagi na gwałtownie rozszerzający się kryzys gospodarki światowej była w roku 2008 niższa od oczekiwanej, natomiast gwałtowny spadek wartości krajowej waluty będzie istotnie wspomagał realizację bieżących zamierzeń eksportowych. NOWE TECHNOLOGIE, AUTOMATYZACJA, NOWE PRODUKTY Realizacja planu w tym obszarze została przeprowadzona zgodnie z założeniami strategii. W obszarze inwestycji budowlanych i porządkowania infrastruktury - zgodnie z planem - zostały zrealizowane procesy budowy hali produkcyjnej i magazynowej w ES-SYSTEM Wilkasy, zostały również zakończone prace modernizacyjne infrastruktury budowlanej dla umożliwienia instalacji nowych linii produkcyjnych, technologii, maszyn i urządzeń. Zrealizowane zostały w całości zakupy linii produkcyjnych, maszyn i urządzeń oraz nowoczesnych technologii, których większość przeszła procesy uruchomienia, szkolenia operatorów i jest wdrażana do realizacji bieżących zadań produkcyjnych. Trwają prace w zakresie produkcji narzędzi i oprzyrządowania dla nowych maszyn i linii technologicznych. Realizowany jest drugi etap procesu automatyzacji i robotyzacji w zakresie istniejących technologii i ciągów produkcyjnych, który powinien się zakończyć, zgodnie z założeniami planu, do końca 2009 roku. Pierwsze efekty działań inwestycyjnych są już widoczne i pozwoliły na wzrost mocy produkcyjnych o 25% systematycznie od początku 2008 roku. Zrealizowane inwestycje w latach 2007-2008 są również doskonałą bazą do szybkiego reagowania na zmiany zachodzące na rynku, pozwalają na szybkie wdrażanie nowych, konkurencyjnych wyrobów i realizację planów rozwojowych, szczególnie w nowoczesnych, innowacyjnych technologiach. WZROST WYDAJNOŚCI I EFEKTYWNOŚCI PRACY Realizacja programu inwestycyjnego w istotnym stopniu wpłynie na szybki wzrost wydajności i efektywności produkcji. W efekcie zrealizowanych inwestycji nastąpił wzrost mocy produkcyjnych oraz uzyskano istotną poprawę w dostępności produktów w relatywnie krótkich okresach czasu. Dla programu podstawowego, kierowanego do kanału dystrybucji, uzyskano parametr dostępności produktu w maksymalnym czasie do 24 godzin. Wzrosty te uzyskane poprzez unowocześnianie systemów produkcyjnych spowodują radykalną poprawę efektywności produkcji w roku 2009 i pozwolą na aktywną politykę zatrudnienia. UPORZĄDKOWANIE ZASOBÓW INFRASTRUKTURY Grupa ES-SYSTEM ze środków własnych oraz pozyskanych z emisji zakończyła realizację następujących zamierzeń w obszarze infrastruktury i obiektów budowlanych: budowę centrum logistycznego ES-SYSTEM na terenie zakładu produkcyjnego w Wilkasach, 2 budowę hali produkcyjnej o powierzchni 3 000 m w ES-SYSTEM Wilkasy dla nowych technologii, budowę hali magazynowej o powierzchni 1 500 m2 w ES-SYSTEM Wilkasy, modernizacje i remonty hal produkcyjnych ES-SYSTEM Wilkasy, 2 rozbudowę hali produkcyjnej w ES-SYSTEM Rzeszów o 500 m . ZMIANY W ORGANIZACJI PRACY Zrealizowano znaczący zakres zmian organizacji pracy poprzez budowę jednorodnej struktury komunikacji opartej na systemie informatycznym „NSOF” we wszystkich spółkach Grupy ES-SYSTEM. Wprowadzono jednorodną platformę obsługi informatycznej firmy „NSOF” w obszarze: sprzedaż, zlecenia, gospodarka magazynowa, produkcja. System „NSOF” w obszarze FK, controlling, zarządzanie magazynami w systemie WMS, nowy system Kadry - Płace – są na końcowym etapie wdrażania, uruchomienie od 02.01.2009 W IV kwartale 2008 roku, w związku z uruchomieniem Centrum Logistycznego, zrealizowano istotne zmiany w organizacji procesu sprzedaży i zarządzania zasobami magazynowymi. W efekcie uzyskano poprawę dostępności produktów dla klientów i skrócenie czasu dostaw średnio o 1– 2 dni. Istotnym elementem, którego nie udało się zrealizować z powodu zmian na rynku pracy i silnego oporu organizacji Związków Zawodowych, to zamiana Układu Zbiorowego i systemu wynagradzania w ES-SYSTEM Wilkasy na system motywacyjny, oparty o zasady funkcjonujące w ES-SYSTEM S.A. Elementy tego systemu były wprowadzane stopniowo i przy obecnej sytuacji na rynku pracy i zmieniającym się nastawieniu pracowników planowana zmiana zostanie wprowadzona do realizacji w 2009 roku. CELE i PRIORYTETY STRATEGICZNE GRUPY W 2009 R. Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 12 z 22 W obliczu dynamicznych zmian sytuacji gospodarczej w skali makroekonomicznej i przy bieżącej ocenie zjawisk zachodzących na rynkach zagranicznych, a także obserwacji trendów i rozwoju firm w branży, podjęte zostały decyzje o rozpoczęciu prac nad pozyskaniem nowych rynków i poszerzenia oferty produktów oraz nowych obszarów aktywności drogą akwizycji. Ustalone zostały podstawowe kierunki i założenia planu nowej strategii. Obecnie prowadzone są analizy rynków i wstępnie wybranej grupy podmiotów zagranicznych. Szczegółowe założenia dotyczące planów akwizycji zostaną przedstawione w trakcie 2009 roku a tempo i zakres działań będą wynikać z dynamiki zmian gospodarczych, głębokości kryzysu a w efekcie dostępności kapitału i realnej efektywności realizacji tych planów. Ze względu na niestabilną sytuację rynkową, w bieżącym roku Zarząd spółki będzie przykładał szczególną wagę do działań mających na celu: utrzymaniu dotychczasowego tempa rozwoju sprzedaży w kraju i za granicą poprzez aktywne działania antykryzysowe przetestowane w latach 2001-2003 dalszy rozwój sprzedaży eksportowej poprzez poszukiwanie nowych rynków zbytu utrzymanie dotychczasowych marży utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa finansowego firmy stałą kontrolę kosztów prowadzenia działalności W obliczu światowego kryzysu gospodarczego spółka ES-SYSTEM ma stabilną kondycję finansową, dobrą pozycję konkurencyjną i wykazuje wysokie bezpieczeństwo finansowe. Czynniki te w ocenie Zarządu będą miały pozytywny wpływ na sytuację biznesową firmy w bieżącym roku. Zarząd spółki dołoży wszelkich starań, aby wykorzystać najbliższy rok do dalszego budowania pozycji firmy na rynkach w kraju i za granicą. Dane dotyczące przychodów za miesiąc styczeń oraz częściowo luty a także portfel zamówień przewidzianych do zrealizowania w miesiącach luty i marzec wskazują na potencjał wzrostu dla Spółki w I kw. 2009 r., jako efektu podjętych działań w ramach realizacji programu antykryzysowego. Ze względu jednak na pogłębiający się kryzys na świecie Spółka nie jest w stanie przewidzieć sytuacji w otoczeniu biznesowym na dalsze kwartały roku 2009. Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 13 z 22 2. WPROWADZENIE Raport kwartalny ES-SYSTEM S.A. za IV kwartał 2008 roku zawiera: Skrócone skonsolidowane sprawozdanie finansowe sporządzone na dzień 31 grudzień 2008 roku według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej. Skrócone jednostkowe sprawozdanie finansowe sporządzone na dzień 31 grudzień 2008 roku według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej. Informację dodatkową do skonsolidowanego sprawozdania finansowego określoną w Rozporządzeniu MF, z 19 października 2005 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych. 5 Na podstawie paragrafu 87 punkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów ES-SYSTEM S.A. nie przekazuje oddzielnego kwartalnego raportu jednostkowego. Integralną częścią raportu kwartalnego jest załącznik nr 1 zawierający skrócone sprawozdania finansowe jednostkowe i skonsolidowane. 3. INFORMACJA DODATKOWA ORAZ POZOSTAŁE INFORMACJE 3.1. INFORMACJA OGÓLNA 3.1.1. INFORMACJE OGÓLNE O EMITENCIE Nazwa: ES-SYSTEM SPÓŁKA AKCYJNA Adres siedziby: 30-701 Kraków, ul. Przemysłowa 2 Główny telefon: 012 656-36-33 Numer telefaksu: 012 656-36-49 Adres poczty elektronicznej: [email protected] Strona internetowa: www.essystem.pl Wskazanie sądu rejestrowego i numeru rejestru: Sąd Rejonowy dla Krakowa Śródmieścia, XI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000113760 Przedmiot działalności: Podstawowy zakres działalności Grupy Kapitałowej według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) odpowiada symbolom 11.90 Z Pozostała sprzedaż hurtowa oraz 31.50 Z Produkcja sprzętu i lamp elektrycznych Czas trwania Emitenta oraz spółek z Grupy Kapitałowej ES-SYSTEM: Nieoznaczony Skład osobowy Zarządu Emitenta: Prezes Zarządu – Bogusław Pilszczek V-ce Prezes Zarządu ds. finansowych – Leszek Ciupiński V-ce Prezes Zarządu ds. marketingu – Jacek Wysocki 5 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. - Dz. U. Nr 209, poz. 1744) Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 14 z 22 Skład osobowy Rady Nadzorczej Emitenta: Przewodniczący Rady Nadzorczej – Bożena Ciupińska Członek Rady Nadzorczej – Radosław Wojciechowski Członek Rady Nadzorczej – Julian Pilszczek Członek Rady Nadzorczej – Jerzy Burdzy Członek Rady Nadzorczej – Arkadiusz Chojnacki 3.2. INFORMACJA O GRUPIE KAPITAŁOWEJ 3.2.1. OPIS ORGANIZACJI GRUPY KAPITAŁOWEJ PODLEGAJĄCYCH KONSOLIDACJI EMITENTA, ZE WSKAZANIEM JEDNOSTEK Struktura grupy kapitałowej ES-SYSTEM na dzień 31 grudzień 2008 roku przedstawia poniższy schemat i tabela 6. Tabela 6. Podstawowe informacje o jednostkach zależnych a) nazwa jednostki (ze wskazaniem formy prawnej) b) siedziba c) sąd rejestrowy d) przedmiot działalności e) charakter dominacji f) zastosowana metoda konsolidacji g) data objęcia kontroli h) procent posiadanego kapitału zakładowego i) udział w ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu a) nazwa jednostki (ze wskazaniem formy prawnej) b) siedziba c) sąd rejestrowy d) przedmiot działalności e) charakter dominacji f) zastosowana metoda konsolidacji g) data objęcia kontroli h) procent posiadanego kapitału zakładowego ES-SYSTEM Wilkasy Sp. z o.o. Wilkasy, ul. Olsztyńska 2 spółka wpisana jest do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Olsztynie VIII Wydział Gospodarczy, pod numerem 0000015579 produkcja opraw oświetleniowych spółka zależna metoda pełna 27.09.1999 100% 100% ES SYSTEM Scandinavia AB Sztokholm 11164 Klarabergsviadukten 92 Szwecja spółka założona zgodnie z prawem Szwecji w dniu 02.07.2000, w Torso sprzedaż sprzętu oświetleniowego spółka zależna metoda pełna 02.07.2000 75% i) udział w ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 75% Strona 15 z 22 a) nazwa jednostki (ze wskazaniem formy prawnej) b) siedziba c) sąd rejestrowy d) przedmiot działalności e) charakter dominacji f) zastosowana metoda konsolidacji g) data objęcia kontroli h) procent posiadanego kapitału zakładowego ES-SYSTEM Leuchten GmbH Opelstrasse 10 Kaiserslautern D-67661 Niemcy spółka założona zgodnie z prawem niemieckim w dniu 02.04.2004, w Wesel Niemcy sprzedaż sprzętu oświetleniowego spółka zależna metoda pełna 02.04.2004 100% i) udział w ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu a) nazwa jednostki (ze wskazaniem formy prawnej) b) siedziba c) sąd rejestrowy d) przedmiot działalności e) charakter dominacji f) zastosowana metoda konsolidacji g) data objęcia kontroli h) procent posiadanego kapitału zakładowego 100% ES-SYSTEM Rzeszów Sp. z o.o. Rzeszów, ul. Spichlerzowa 42 spółka wpisana jest do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Rzeszowie XII Wydział Gospodarczy, pod numerem 0000117152 produkcja opraw oświetleniowych spółka zależna metoda pełna 01.10.2006 r. 100% i) udział w ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu a) nazwa jednostki (ze wskazaniem formy prawnej) b) siedziba c) sąd rejestrowy d) przedmiot działalności e) charakter dominacji f) zastosowana metoda konsolidacji g) data objęcia kontroli h) procent posiadanego kapitału zakładowego 100% T.O.O. ES SYSTEM EAST Almaty, Naurizbay Batyra 122, Kazachstan spółka założona zgodnie z prawem kazachskim w dniu 12.01.2004, w Astanie Kazachstan sprzedaż sprzętu oświetleniowego spółka zależna brak konsolidacji 12.01.2004 51% i) udział w ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu 51% Na dzień 31 grudzień 2008 roku jednostka dominująca objęła konsolidacją następujące jednostki zależne: ES-SYSTEM Wilkasy Sp. z o.o. ES SYSTEM Scandinavia AB ES-SYSTEM Leuchten GmbH ES-SYSTEM Rzeszów Sp. z o.o. Na dzień 31 grudzień 2007 roku jednostka dominująca objęła konsolidacją następujące jednostki zależne: ES SYSTEM Wilkasy Sp. z o.o. ES SYSTEM Scandinavia AB ES-SYSTEM Leuchten GmbH. ES-SYSTEM Rzeszów Sp. z o.o. Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 16 z 22 4. OPIS ISTOTNYCH DOKONAŃ LUB NIEPOWODZEŃ GRUPY KAPITAŁOWEJ EMITENTA W OKRESIE, KTÓREGO DOTYCZY RAPORT, WRAZ Z WYKAZEM NAJWAŻNIEJSZYCH ZDARZEŃ ICH DOTYCZĄCYCH W dniu 27.10.2008 roku została zawarta umowa pożyczki, na mocy której ES-SYSTEM S.A. udzieliła swojej spółce zależnej ES-SYSTEM Rzeszów Sp. z o.o. pożyczki w kwocie 900 000 zł z ostatecznym terminem spłaty 26 października 2009 roku. Pożyczka została udzielona na warunkach rynkowych. Środki finansowe z niej pochodzące zostaną przeznaczone na finansowanie bieżącej działalności spółki. W dniu 27.10.2008 roku została zawarta umowa pożyczki, na mocy której ES-SYSTEM S.A. udzieliła swojej spółce zależnej ES-SYSTEM Wilkasy Sp. z o.o. pożyczki w kwocie 3 000 000 zł z ostatecznym terminem spłaty 26 października 2009. Pożyczka została udzielona na warunkach rynkowych. Środki finansowe z niej pochodzące zostaną przeznaczone na finansowanie bieżącej działalności spółki. W dniu 14.10.2008 roku ES-SYSTEM S.A. nabyła od swojej spółki zależnej ES-SYSTEM Wilkasy Sp. z. o.o. prawo użytkowania wieczystego działek położonych w Wilkasach, jednostka ewidencyjna Giżycko – Gmina, obręb ewidencyjny 20, Wilkasy, o numerach: • 78/4 o powierzchni 0,4007 ha, dla której Sąd Rejonowy w Giżycku prowadzi księgę wieczystą o numerze 18608 oraz • 867/2 o powierzchni 0,0150 ha, dla której Sąd Rejonowy w Giżycku prowadzi księgę wieczystą o numerze 8430 zwanych dalej Nieruchomością oraz stanowiących odrębną własność budynków znajdujących się na Nieruchomości to jest budynku hali magazynowej wraz z zapleczem socjalno - administracyjnym jak również wszelkich innych budowli oraz infrastruktury technicznej, łącznie nazwanych Centrum Logistycznym. Cena łączna za Centrum Logistyczne została określona na podstawie Operatu Szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego i wynosi 4 002 540 złotych netto, i została powiększona o podatek od towarów i usług (VAT) w wysokości 22%, przy czym wartość gruntów będących w użytkowaniu wieczystym wynosi 153 410 złotych netto, a wartość budynków wynosi 3 849 130 złotych netto. Nowoczesne Centrum Logistycznie zostało sfinansowane ze środków własnych Emitenta i znacznie usprawni i przyśpieszy proces dystrybucji, transportu i dostaw do klienta końcowego. W dniu 2 grudnia 2008 roku została podjęta uchwała o likwidacji Spółki ES-SYSTEM Leuchten GmbH z siedzibą w Kaiserslautern, Niemcy, w której ES-SYSTEM S.A. posiada 100% udziałów. Jako datę postawienia Spółki ES-SYSTEM Leuchten GmbH w stan likwidacji wyznaczono dzień 2 grudnia 2008 roku. Dokonano również wyboru likwidatora w osobie dotychczasowego członka zarządu. Decyzja o likwidacji Spółki związana jest ze zmianą strategii sprzedaży eksportowej ES-SYSTEM S.A., która na rynku niemieckim zakłada rezygnację z kontynuacji działalności własnej spółki zależnej przy równoczesnym wzroście znaczenia dystrybutora regionalnego. Ponadto Spółka ES-SYSTEM Leuchten GmbH powołana była jako spółka celowa do realizacji kontraktów które zostały zakończone. Z uwagi na obecność na rynku niemieckim dystrybutora wyrobów ES-SYSTEM likwidacja spółki zależnej nie wpłynie negatywnie na wartość sprzedaży na tym rynku. 5. OPIS CZYNNIKÓW I ZDARZEŃ, W SZCZEGÓLNOŚCI O NIETYPOWYM CHARAKTERZE, MAJĄCYCH ZNACZĄCY WPŁYW NA OSIĄGNIĘTE WYNIKI FINANSOWE W grudniu 2008 roku Zarząd ES-SYSTEM S.A. podjął decyzję o utworzeniu odpisu aktualizującego w kwocie 893 558,21 zł na należności od spółki zależnej ES SYSTEM EAST z siedzibą w Almaty, Kazachstan. Kwota ta obciążyła wynik finansowy za IV kwartał 2008 roku zarówno Emitenta jak i Grupy Kapitałowej. Zarząd spółki zależnej ES SYSTEM EAST przedstawił harmonogram spłaty całości zadłużenia, który przewiduje zapłatę długu w równych ratach kwartalnych do końca 2009 roku. Jeśli tak się stanie kwota rozwiązanych z tego tytułu rezerw zwiększy przychody operacyjne spółki w 2009 roku. 6. OBJAŚNIENIA DOTYCZĄCE SEZONOWOŚCI LUB CYKLICZNOŚCI DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ EMITENTA W PREZENTOWANYM OKRESIE Grupa Kapitałowa ES-SYSTEM całą wartość przychodów ze sprzedaży generuje na rynku oświetleniowym, który charakteryzuje się sezonowością sprzedaży. Jest ona związana z nasileniem prac wykończeniowych w budowanych i remontowanych obiektach w okresie jesienno-zimowym. W związku z powyższym przychody ze sprzedaży są zwykle niższe w pierwszej połowie roku, natomiast wzrastają w pozostałych dwóch kwartałach. Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 17 z 22 7. INFORMACJE DOTYCZĄCE EMISJI, PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH WYKUPU I SPŁATY DŁUŻNYCH I KAPITAŁOWYCH W okresie, którego dotyczy raport nie miała miejsce emisja, wykup czy spłata dłużnych i kapitałowych papierów wartościowych. 8. INFORMACJE DOTYCZĄCE WYPŁACONEJ (LUB ZADEKLAROWANEJ) DYWIDENDY, ŁĄCZNIE IW PRZELICZENIU NA JEDNĄ AKCJĘ, Z PODZIAŁEM NA AKCJE ZWYKŁE I UPRZYWILEJOWANE Spółka w omawianym okresie nie wypłacała i nie deklarowała wypłaty dywidendy. 9. WSKAZANIE ZDARZEŃ, KTÓRE WYSTĄPIŁY PO DNIU, NA KTÓRY SPORZĄDZONO SKRÓCONE KWARTALNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE, NIEUJĘTYCH W TYM SPRAWOZDANIU, A MOGĄCYCH W ZNACZĄCY SPOSÓB WPŁYNĄĆ NA PRZYSZŁE WYNIKI FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ EMITENTA Wyżej wymienione zdarzenia nie wystąpiły . 10. INFORMACJA DOTYCZĄCA ZMIAN ZOBOWIĄZAŃ WARUNKOWYCH LUB AKTYWÓW WARUNKOWYCH, KTÓRE NASTĄPIŁY OD CZASU ZAKOŃCZENIA OSTATNIEGO ROKU OBROTOWEGO Tabela 7. Zobowiązania i należności warunkowe Grupy Kapitałowej ES-SYSTEM POZYCJE Należności warunkowe Od pozostałych jednostek - otrzymane poręczenia i gwarancje Zobowiązania warunkowe Na rzecz jednostek powiązanych - z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji Na rzecz pozostałych jednostek - z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji 31.12.2008 31.12.2007 w tys. zł 1 427 1 430 1 427 1 430 1 427 1 430 4 539 4 971 4 539 4 539 4 971 4 971 Tabela 8. Zobowiązania i należności warunkowe Emitenta POZYCJE Należności warunkowe Zobowiązania warunkowe Na rzecz jednostek powiązanych - z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji Na rzecz pozostałych jednostek - z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 31.12.2008 31.12.2007 w tys. zł 9 815 5 276 5 276 4 539 4 539 9 580 4 609 4 609 4 971 4 971 Strona 18 z 22 11. WSKAZANIE SKUTKÓW ZMIAN W STRUKTURZE JEDNOSTKI GOSPODARCZEJ, W TYM W WYNIKU POŁĄCZENIA JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH, PRZEJĘCIA LUB SPRZEDAŻY JEDNOSTEK GRUPY KAPITAŁOWEJ EMITENTA, INWESTYCJI DŁUGOTERMINOWYCH, PODZIAŁU, RESTRUKTURYZACJI I ZANIECHANIA DZIAŁALNOŚCI Wyżej wymienione zmiany nie wystąpiły. 12. STANOWISKO ZARZĄDU ODNOŚNIE MOŻLIWOŚCI ZREALIZOWANIA WCZEŚNIEJ PUBLIKOWANYCH PROGNOZ WYNIKÓW NA DANY ROK, W ŚWIETLE WYNIKÓW ZAPREZENTOWANYCH W RAPORCIE KWARTALNYM W STOSUNKU DO WYNIKÓW PROGNOZOWANYCH Zarząd ES-SYSTEM S.A. nie podawał do publicznej wiadomości prognoz wyników finansowych za 2008 rok. 13. WSKAZANIE AKCJONARIUSZY POSIADAJĄCYCH BEZPOŚREDNIO LUB POŚREDNIO PRZEZ PODMIOTY ZALEŻNE CO NAJMNIEJ 5% OGÓLNEJ LICZBY GŁOSÓW NA WALNYM ZGROMADZENIU EMITENTA NA DZIEŃ PRZEKAZANIA RAPORTU KWARTALNEGO WRAZ ZE WSKAZANIEM LICZBY POSIADANYCH PRZEZ TE PODMIOTY AKCJI, ICH PROCENTOWEGO UDZIAŁU W KAPITALE ZAKŁADOWYM, LICZBY GŁOSÓW Z NICH WYNIKAJĄCYCH I ICH PROCENTOWEGO UDZIAŁU W OGÓLNEJ LICZBIE GŁOSÓW NA WALNYM ZGROMADZENIU ORAZ WSKAZANIE ZMIAN W STRUKTURZE WŁASNOŚCI ZNACZNYCH PAKIETÓW AKCJI EMITENTA W OKRESIE OD PRZEKAZANIA POPRZEDNIEGO RAPORTU KWARTALNEGO Tabela 9. Wskazanie akcjonariuszy posiadających więcej niż 5% akcji Stan na 12.11.2008 r. Stan na 27.02.2009 r. (dzień przekazania raportu za III kw. 2008 r.) (dzień przekazania raportu za IV kw. 2008 r.) Akcjonariusze Bożena Ciupińska Bożena Ciupińska – pośrednio poprzez Augusta Investments S.a.r.l. Bogusław Pilszczek Bogusław Pilszczek – pośrednio poprzez Bowen Investments S.a.r.l. Marta Pilszczek Jacek Wysocki Hedland Investments S.a.r.l.z siedzibą w Luksemburgu, którego wspólnikami są Bogusław Pilszczek, Bożena Ciupińska, Jacek Wysocki, Jerzy Dyrda BPH TFI S.A. DWS Polska TFI S.A. Liczba głosów na WZA liczba akcji Udział w kapitale zakładowym oraz ogólnej liczbie głosów na WZA 4 687 164 4 687 164 10,93% 4 687 164 4 687 164 10,93% 6 016 363 6 016 363 1 149 074 1 149 074 14,04% 2,68% 6 016 363 1 149 074 6 016 363 1 149 074 14,04% 2,68% 6 016 363 6 016 363 3 538 090 3 538 090 1 920 000 1 920 000 14,04% 8,25% 4,48% 6 016 363 3 538 090 1 920 000 6 016 363 3 538 090 1 920 000 14,04% 8,25% 4,48% 6 629 547 6 629 547 3 056 256 3 056 256 2 546 375 2 546 375 15,47% 7,13% 5,94% 6 629 547 3 056 256 2 546 375 6 629 547 3 056 256 2 546 375 15,47% 7,13% 5,94% Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Liczba głosów na WZA liczba akcji Udział w kapitale zakładowym oraz ogólnej liczbie głosów na WZA Strona 19 z 22 14. ZESTAWIENIE STANU POSIADANIA AKCJI EMITENTA LUB UPRAWNIEŃ DO NICH (OPCJI) PRZEZ OSOBY ZARZĄDZAJĄCE I NADZORUJĄCE EMITENTA NA DZIEŃ PRZEKAZANIA RAPORTU KWARTALNEGO, WRAZ ZE WSKAZANIEM ZMIAN W STANIE POSIADANIA, W OKRESIE OD PRZEKAZANIA POPRZEDNIEGO RAPORTU KWARTALNEGO, ODRĘBNIE DLA KAŻDEJ Z OSÓB Tabela 10. Zestawienie stanu posiadania akcji przez osoby zarządzające Osoba Bożena Ciupińska Bożena Ciupińska – pośrednio poprzez Augusta Investments S.a.r.l. Bogusław Pilszczek Bogusław Pilszczek – pośrednio poprzez Bowen Investments S.a.r.l. Funkcja Stan na 12.11.2008 r. (dzień przekazania raportu za III kw. 2008 r.) 4 687 164 Zwiększenia stanu w okresie od 12.11.2008 r. do 27.02.2009 Zmniejszenia stanu w okresie od 12.11.2008 r. do 27.02.2009 0 Stan na 27.02.2009 r. (dzień przekazania raportu za IV kw. 2008 r.) 0 4 687 164 Przewodnicząca Rady Nadzorczej 6 016 363 1 149 074 0 0 6 016 363 1 149 074 6 016 363 0 0 6 016 363 Prezes Zarządu Jacek Wysocki Członek Zarządu 1 920 000 Leszek Ciupiński Członek Zarządu 99 926 1 920 000 0 0 99 926 Ponadto Bożena Ciupińska, Bogusław Pilszczek i Jacek Wysocki są wspólnikami spółki Hedland Investments S.a.r.I., która posiadała na dzień 27 lutego 2009 roku 6 629 547 akcji i w okresie od 12 listopada 2008 roku do 27 lutego 2009 roku nie zmieniła stanu posiadanych akcji. 15. WSKAZANIE POSTĘPOWAŃ TOCZĄCYCH SIĘ PRZED SĄDEM, ORGANEM WŁAŚCIWYM DLA POSTĘPOWANIA ARBITRAŻOWEGO LUB ORGANEM ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ Tabela 11. Tabela postępowań sądowych Rodzaj postępowania Postępowanie sądowe Organ, przed którym Wartość postępowanie się przedmiotu toczy sporu Sąd w Bolonii Sekcja Własności przemysłowej i intelektualnej Powód – BEGHELLI S.p.A. domaga się kwoty nie niższej „niż 10.000.000 € albo w mierze, większej lub mniejszej wynikłej trakcie postępowania” (cytat z pozwu) Data Przedmiot wszczęcia postępowania postępowania Żądania zapłaty odszkodowania, zakazanie używania oznaczeń wykorzystywanych przez ES-SYSTEM 9 sierpnia S.A. 2006 Stanowisko ESStrony SYSTEM S.A. Powód – BEGHELLI S.p.A. Pozwana: ES-SYSTEM S.A. Roszczenie powoda jest bezpodstawne, zarówno co do zasady jak i co do wysokości. W listopadzie 2006 roku ES-SYSTEM S.A. reprezentowana przez adwokatów: prof. avv. Anna Maria Bernini oraz avv. Maura Alessandri z kancelarii Baker & McKenzie Studio Professionale Associato z siedzibą w Bolonii złożyła odpowiedź na pozew, kwestionując w całości roszczenia powoda. W styczniu 2007 roku powód złożył kolejne pismo procesowe, na które ES-SYSTEM S.A. odpowiedziała 15 lutego 2007 roku. Powód 9 marca 2007 roku złożył kolejne pismo procesowe, na które ES-SYSTEM S.A. odpowiedziała 6 kwietnia 2007 roku. W dotychczasowych pismach strony pozostały przy swoich stanowiskach, przy czym Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 20 z 22 ES-SYSTEM S.A. w każdym z pism utrzymuje, że sprawa powinna być rozstrzygana przez sąd polski, jednak decyzja w tym zakresie należy do sądu włoskiego, przed którym aktualnie toczy się postępowanie. Sąd w Bolonii przychylając się do argumentacji przedstawionej przez pełnomocnika ES-SYSTEM S.A. zdecydował, że postępowanie będzie się toczyć zgodnie z przepisami dotychczasowych przepisów proceduralnych, a nie tak jak wnioskował powód – BEGHELLI S.p.A zgodnie z przepisami procedury szczególnej. Tym samym w zakresie tej kwestii proceduralnej Sąd całkowicie podzielił argumentację podnoszoną przez pełnomocników ES-SYSTEM S.A. Jednocześnie Sąd wyznaczył termin pierwszego posiedzenia z udziałem stron na 13 grudnia 2007 roku. Na tym posiedzeniu Sąd miał zdecydować, które z przedstawionych przez strony dowodów będą brane pod uwagę oraz wyznaczyć terminy dla przesłuchania świadków, których zeznania zdecyduje się dopuścić. Na rozprawie 13 grudnia 2007 roku, Sąd nie zajął się merytorycznym rozpoznaniem sprawy, a jedynie poinformował strony o możliwości zawarcia ugody pozasądowej. Ponadto Sąd wyznaczył termin kolejnej rozprawy na 12 czerwca 2008 roku; w posiedzeniu tym mieliby wziąć udział przedstawiciele obu stron w celu ugodowego zakończenia sporu. Jeśli takie rozwiązanie nie zostanie osiągnięte przed najbliższym posiedzeniem Sądu, strony będą miały możliwość wypowiedzenia się co do sporu, a Sąd zadecyduje w przedmiocie złożonych wniosków dowodowych oraz oświadczeń stron. ES-SYSTEM S.A. podtrzymuje swoje stanowisko wyrażane w dotychczasowych pismach procesowych. W rozprawie, która odbyła się 12 czerwca 2008 roku, wzięli udział przedstawiciele obu stron postępowania. Celem rozprawy było rozpatrzenie możliwości zawarcia przez strony ugody. W trakcie rozprawy żadna ze stron nie wykluczyła takiej możliwości, pozostawiając kwestię zakresu ewentualnych ustaleń ugodowych wyznaczonym do tego przedstawicielom. Przedstawiciele ci mają spotkać się w celu ustalenia obszarów ewentualnego porozumienia i współpracy, co miałoby być podstawą ewentualnej ugody. Kolejna rozprawa została wyznaczona na 6 listopada 2008 roku. Jeśli do tej daty nie będzie żadnych ustaleń ugodowych albo strony nie poinformują sądu o zaawansowanych negocjacjach ugodowych, sąd zajmie się merytorycznym rozpoznaniem sprawy i ustalaniem kolejności przeprowadzania poszczególnych dowodów. W dniu 6 listopada 2008 roku odbyła się kolejna rozprawa. Sąd zdecydował że proces będzie się toczył zgodnie z innymi przepisami niż wnioskowała o to strona powodowa (Beghelli SpA). Sąd ma zdecydować, czy strony będą zobowiązane ponownie złożyć wszystkie pisma wraz z wnioskami dowodowymi. Wedle pełnomocnika ES-SYSTEM S.A. taka decyzja w przedmiocie zmiany procedury postępowania spowoduje jego spowolnienie. Nie została wyznaczona data kolejnej rozprawy ani data podjęcia przez sąd w/w decyzji. 16. INFORMACJE O ZAWARCIU PRZEZ EMITENTA LUB JEDNOSTKĘ OD NIEGO ZALEŻNĄ JEDNEJ LUB WIELU TRANSAKCJI Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI, JEŻELI WARTOŚĆ TYCH TRANSAKCJI (ŁĄCZNA WARTOŚĆ WSZYSTKICH TRANSAKCJI ZAWARTYCH W OKRESIE OD POCZĄTKU ROKU OBROTOWEGO) PRZEKRACZA WYRAŻONĄ W ZŁOTYCH RÓWNOWARTOŚĆ KWOTY 500 000 EURO – JEŻELI NIE SĄ ONE TRANSAKCJAMI TYPOWYMI I RUTYNOWYMI ZAWIERANYMI NA WARUNKACH RYNKOWYCH POMIĘDZY JEDNOSTKAMI POWIĄZANYMI, A ICH CHARAKTER I WARUNKI WYNIKAJĄ Z BIEŻĄCEJ DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ, PROWADZONEJ PRZEZ EMITENTA LUB JEDNOSTKĘ OD NIEGO ZALEŻNĄ W dniu 14.10.2008 roku ES-SYSTEM S.A.. nabyła od swojej spółki zależnej ES-SYSTEM Wilkasy Sp. z. o.o. prawo użytkowania wieczystego działek położonych w Wilkasach, jednostka ewidencyjna Giżycko – Gmina, obręb ewidencyjny 20 Wilkasy, o numerach: • 78/4 o powierzchni 0,4007 ha, dla której Sąd Rejonowy w Giżycku prowadzi księgę wieczystą o numerze 18608 oraz • 867/2 o powierzchni 0,0150 ha, dla której Sąd Rejonowy w Giżycku prowadzi księgę wieczystą o numerze 8430 zwanych dalej Nieruchomością oraz stanowiących odrębną własność budynków znajdujących się na Nieruchomości to jest budynku hali magazynowej wraz z zapleczem socjalno-administracyjnym jak również wszelkich innych budowli oraz infrastruktury technicznej, łącznie nazwanych Centrum Logistycznym. Cena łączna za Centrum Logistyczne została określona na podstawie Operatu Szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego i wynosi 4 002 540 złotych netto, i została powiększona o podatek od towarów i usług (VAT) w wysokości 22%, przy czym wartość gruntów będących w użytkowaniu wieczystym wynosi 153 410 złotych netto, a wartość budynków wynosi 3 849 130 złotych netto. Nowoczesne Centrum Logistycznie zostało sfinansowane ze środków własnych Emitenta i znacznie usprawni i przyśpieszy proces dystrybucji, transportu i dostaw do klienta końcowego. 17. INFORMACJE O UDZIELENIU PRZEZ EMITENTA LUB PRZEZ JEDNOSTKĘ OD NIEGO ZALEŻNĄ PORĘCZEŃ KREDYTU LUB POŻYCZKI LUB UDZIELENIU GWARANCJI – ŁĄCZNIE JEDNEMU PODMIOTOWI LUB JEDNOSTCE ZALEŻNEJ OD TEGO PODMIOTU, JEŻELI ŁĄCZNA WARTOŚĆ Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 21 z 22 ISTNIEJĄCYCH PORĘCZEŃ LUB GWARANCJI STANOWI RÓWNOWARTOŚĆ CO NAJMNIEJ 10% KAPITAŁÓW WŁASNYCH EMITENTA Emitent lub jednostki od niego zależne nie udzieliły poręczeń kredytu, pożyczek lub gwarancji, których łączna wartość stanowi równowartość co najmniej 10% kapitałów własnych spółki. 18. INNE INFORMACJE, KTÓRE ZDANIEM EMITENTA SĄ ISTOTNE DLA OCENY JEGO SYTUACJI KADROWEJ, MAJĄTKOWEJ, FINANSOWEJ, WYNIKU FINANSOWEGO ICH ZMIAN, ORAZ INFORMACJE, KTÓRE SĄ ISTOTNE DLA OCENY MOŻLIWOŚCI REALIZACJI ZOBOWIĄZAŃ PRZEZ EMITENTA W ocenie Zarządu ES-SYSTEM S.A. nie istnieją inne niż ujawnione w poprzednich punktach informacje istotne dla oceny sytuacji kadrowej, majątkowej, finansowej, wyniku finansowego oraz możliwości realizacji zobowiązań przez spółkę. 19. WSKAZANIE CZYNNIKÓW, KTÓRE W OCENIE EMITENTA BĘDĄ MIAŁY WPŁYW NA OSIĄGNIĘTE PRZEZ NIEGO WYNIKI W PERSPEKTYWIE CO NAJMNIEJ KOLEJNEGO KWARTAŁU W naszej ocenie sytuacja makroekonomiczna sektora produkcji budowlano-montażowej, szczególnie w obszarze budownictwa mieszkaniowego i ogólnego zmienia się na niekorzyść, w efekcie gwałtownego załamania rynków finansowych w skali globalnej. Szczególnie dotyczy to problemu zahamowania bieżącego finansowania inwestycji i sygnałów o wstrzymywaniu prac na kilka lub więcej miesięcy. W obszarze budownictwa przemysłowego i infrastruktury, których wyniki w dużym stopniu wpływają na branże oświetleniową sytuacja jest zdecydowanie lepsza i nie obserwujemy podobnych, niekorzystnych tendencji. W kolejnych okresach w wyniku podjętych przez ES-SYSTEM podobnych działań jak w latach 2001-2003 (gwałtowny i głęboki spadek koniunktury w sektorze budowlanym) przy znanej dzisiaj skali zagrożeń i głębokości kryzysu gospodarki światowej, nadal w ocenie zarządu istnieje możliwość realizacji dalszego rozwoju i utrzymania tendencji wzrostowych. 20. PODPISY OSÓB REPREZENTUJĄCYCH SPÓŁKĘ Tabela 12. Podpisy osób reprezentujących spółkę PODPISY OSÓB REPREZENTUJĄCYCH SPÓŁKĘ Bogusław Pilszczek Prezes Zarządu Jacek Wysocki V-ce Prezes Zarządu Leszek Ciupiński V-ce Prezes Zarządu Skonsolidowany raport kwartalny QSr, IV kw. 2008 Strona 22 z 22 ES-SYSTEM ZAŁĄCZNIK NR 1 SKRÓCONE SPRAWOZDANIA FINANSOWE DO SKONSOLIDOWANEGO RAPORTU KWARTALNEGO QSr ZA IV KWARTAŁ 2008 ROKU. SPORZĄDZONE WEDŁUG MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ Kraków, dnia 27 lutego 2009. SPIS TREŚCI 1. SKRÓCONE ŚRÓDROCZNE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE NA 31 GRUDNIA 2008 R SPORZĄDZONE WEDŁUG MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ. ............................ 3 1.1. KWARTALNE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE–WYBRANE DANE FINANSOWE. ................................................... 3 1.2. KWARTALNE JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE – WYBRANE DANE FINANSOWE. ......................................................................... 4 1.3. INFORMACJA DOTYCZĄCA ZASAD RACHUNKOWOŚCI PRZYJĘTYCH PRZY SPORZĄDZANIU SPRAWOZDANIA. ................................. 4 1.3.1. Opis ważniejszych stosowanych zasad konsolidacji. .................................................................................................. 4 1.3.2. Zasady konsolidacji. ................................................................................................................................................... 4 1.3.3. Transakcje w walucie obcej i wycena pozycji wyrażonych w walutach obcych. .......................................................... 5 1.3.4. Rzeczowe aktywa trwałe. ........................................................................................................................................... 5 1.3.5. Prawo użytkowania wieczystego gruntów. .................................................................................................................. 6 1.3.6. Nieruchomości inwestycyjne. ..................................................................................................................................... 7 1.3.7. Wartości niematerialne. .............................................................................................................................................. 7 1.3.8. Leasing. ..................................................................................................................................................................... 7 1.3.9. Aktywa finansowe. ..................................................................................................................................................... 8 1.3.10. Instrumenty pochodne. ......................................................................................................................................... 8 1.3.11. Zapasy.................................................................................................................................................................. 8 1.3.12. Należności i rozliczenia międzyokresowe.............................................................................................................. 9 1.3.13. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty. ....................................................................................................................... 9 1.3.14. Kapitał własny. ...................................................................................................................................................... 9 1.3.15. Zobowiązania finansowe. ...................................................................................................................................... 9 1.3.16. Zobowiązania i rozliczenia międzyokresowe. .......................................................................................................10 1.3.17. Rezerwy. .............................................................................................................................................................10 1.3.18. Utrata wartości. ....................................................................................................................................................10 1.3.19. Przychody. ...........................................................................................................................................................11 1.3.20. Opodatkowanie. ...................................................................................................................................................11 1.3.21. Dotacje państwowe. .............................................................................................................................................12 1.3.22. Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności. .......................................................................................12 1.4. SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ ES-SYSTEM . ...............................................................13 1.4.1. Skonsolidowany bilans. .............................................................................................................................................13 1.4.2. Skonsolidowane pozycje pozabilansowe. ..................................................................................................................13 1.4.3. Skonsolidowany rachunek zysków i strat...................................................................................................................14 1.4.4. Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów finansowych. ......................................................................................15 1.4.5. Skonsolidowane zestawienie zmian w kapitale własnym. ..........................................................................................16 1.4.6. Nota 1 Zmiana zasad prezentacji ..............................................................................................................................17 1.4.6.1. Nota 1.1. Wpływ zmian zasad prezentacji na pozycje wyniku finansowego.....................................................17 1.4.6.2. Nota 1.2. Wpływ zmian zasad prezentacji na pozycje bilansowe ....................................................................17 1.4.6.3. Nota 1.3. Wpływ zmian zasad prezentacji dla przepływów pieniężnych .........................................................18 1.5. JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE EMITENTA. ......................................................................................................19 1.5.1. Jednostkowy bilans. ..................................................................................................................................................19 1.5.2. Jednostkowe pozycje pozabilansowe. .......................................................................................................................19 1.5.3. Jednostkowy rachunek zysków i strat. .......................................................................................................................20 1.5.4. Jednostkowe sprawozdanie z przepływów finansowych. ...........................................................................................21 1.5.5. Jednostkowe zestawienie zmian w kapitale własnym. ...............................................................................................22 1.6. ZDARZENIA PO DACIE BILANSU. ..........................................................................................................................................23 Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008- Załacznik nr 1 Strona 2 z 23 1. 1.1. SKRÓCONE ŚRÓDROCZNE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE NA 31 GRUDNIA 2008 R SPORZĄDZONE WEDŁUG MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ. KWARTALNE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE - WYBRANE DANE FINANSOWE. w tys. zł SKONSOLIDOWANE WYBRANE DANE FINANSOWE I. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów IV kw 2008 w tys. EUR IV kw 2007 IV kw 2008 IV kw 2007 175 453 167 230 49 674 44 278 II. Zysk (strata) z działalności operacyjnej 18 132 16 064 5 133 4 253 III. Zysk (strata) brutto 18 522 16 142 5 244 4 274 IV. Zysk (strata) netto 14 316 12 410 4 053 3 286 V. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej 18 146 12 830 5 137 3 397 VI. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej -22 339 -21 693 -6 325 -5 744 VII. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej -3 288 30 336 -931 8 032 VIII. Przepływy pieniężne netto, razem -7 481 21 473 -2 118 5 686 164 013 159 914 39 309 44 644 38 329 48 641 9 186 13 579 IX. Aktywa, razem X. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania XI. Zobowiązania długoterminowe XII. Zobowiązania krótkoterminowe XIII. Kapitał własny XIV. Kapitał podstawowy XV.Średnia ważona liczba akcji zwykłych XVI. Zysk (strata) na jedną akcję zwykłą (w zł/ EUR) 6 974 7 470 1 671 2 085 31 355 41 171 7 515 11 494 125 684 111 273 30 123 31 064 14 145 14 145 3 390 3 949 42 863 637 41 777 336 42 863 637 41 777 336 0,33 0,30 0,09 0,08 44 149 545 43 063 244 44 149 545 43 063 244 XVIII. Rozwodniony zysk (strata) na jedną akcję zwykłą (w zł/EUR) 0,32 0,29 0,09 0,08 XIX. Wartość księgowa na jedną akcję (w zł/EUR) 2,93 2,66 0,70 0,74 XX. Rozwodniona wartość księgowa na jedną akcję (w zł/EUR) 2,85 2,58 0,68 0,72 XVII. Średnia ważona rozwodniona liczba akcji - Pozycje rachunku zysków i strat przeliczono według kursu stanowiącego średnią arytmetyczną średnich kursów ogłaszanych przez NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca który wyniósł odpowiednio na koniec 4 kwartału 2008 i 2007: 3,5321, 3,7768. - Pozycje bilansowe przeliczono według średniego kursu ogłoszonego przez NBP, obowiązującego na dzień bilansowy który wyniósł odpowiednio na koniec 4 kwartału 2008 i 2007 4,1724 i 3,5820. Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008- Załacznik nr 1 Strona 3 z 23 1.2. KWARTALNE JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE – WYBRANE DANE FINANSOWE. w tys. zł JEDNOSTKOWE WYBRANE DANE FINANSOWE I. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów IV kw 2008 w tys. EUR IV kw 2007 IV kw 2008 IV kw 2007 158 380 148 957 44 840 39 440 II. Zysk (strata) z działalności operacyjnej 12 925 10 641 3 659 2 817 III. Zysk (strata) brutto 14 824 11 463 4 197 3 035 IV. Zysk (strata) netto 11 583 9 134 3 279 2 418 V. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej VI. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej 12 001 9 867 3 398 2 613 -17 435 -24 336 -4 936 -6 444 8 839 VII. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej VIII. Przepływy pieniężne netto, razem IX. Aktywa, razem X. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania XI. Zobowiązania długoterminowe XII. Zobowiązania krótkoterminowe XIII. Kapitał własny XIV. Kapitał zakładowy XV.Średnia ważona liczba akcji zwykłych XVI. Zysk (strata) na jedną akcję zwykłą (w zł/ EUR) 0 33 385 0 -5 434 18 916 -1 538 5 008 141 157 133 150 33 831 37 172 22 881 26 824 5 484 7 489 830 601 199 168 22 051 26 223 5 285 7 321 118 276 106 326 28 347 29 683 14 145 14 145 3 390 3 949 42 863 637 41 777 336 42 863 637 41 777 336 0,27 0,22 0,08 0,06 44 149 545 43 063 244 44 149 545 43 063 244 XVIII. Rozwodniony zysk (strata) na jedną akcję zwykłą (w zł/EUR) 0,26 0,21 0,07 0,06 XIX. Wartość księgowa na jedną akcję (w zł/EUR) 2,76 2,55 0,66 0,71 XX. Rozwodniona wartość księgowa na jedną akcję (w zł/EUR) 2,68 2,47 0,64 0,69 XVII. Średnia ważona rozwodniona liczba akcji - Pozycje rachunku zysków i strat przeliczono według kursu stanowiącego średnią arytmetyczną średnich kursów ogłaszanych przez NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca który wyniósł odpowiednio na koniec 4 kwartału 2008 i 2007: 3,5321, 3,7768. - Pozycje bilansowe przeliczono według średniego kursu ogłoszonego przez NBP, obowiązującego na dzień bilansowy, który wyniósł odpowiednio na koniec 4 kwartału 2008 i 2007 : 4,1724 i 3,5820 1.3. INFORMACJA DOTYCZĄCA ZASAD RACHUNKOWOŚCI PRZYJĘTYCH PRZY SPORZĄDZANIU SPRAWOZDANIA. 1.3.1. OPIS WAŻNIEJSZYCH STOSOWANYCH ZASAD KONSOLIDACJI. Skonsolidowane sprawozdania finansowe sporządzone zostały zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej. Skonsolidowane sprawozdania finansowe sporządzone zostały zgodnie z zasadą kosztu historycznego, za wyjątkiem aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży i instrumentów zabezpieczających. Sprawozdania finansowe zostały zaprezentowane zgodnie z zasadami wynikającymi z MSR 34 „Śródroczna sprawozdawczość finansowa”, a dane do śródrocznego sprawozdania finansowego zostały sporządzone z zastosowaniem tych samych zasad rachunkowości i metod obliczeniowych, co w ostatnim sprawozdaniu finansowym. Skonsolidowane sprawozdania finansowe zostały zaprezentowane przy założeniu kontynuacji działalności Grupy Kapitałowej w dającej się przewidzieć przyszłości. Na dzień sporządzenia skonsolidowanych informacji finansowych nie istnieją żadne okoliczności wskazujące na zagrożenia kontynuacji działalności gospodarczej. Skonsolidowane informacje finansowe wykazane zostały w tysiącach złotych, chyba, że w konkretnych sytuacjach podane zostały z większą dokładnością. Walutą funkcjonalną, jak i sprawozdawczą jest złoty polski (PLN). 1.3.2. ZASADY KONSOLIDACJI. Skonsolidowane sprawozdania finansowe obejmują sprawozdanie finansowe Emitenta oraz sprawozdania finansowe jego jednostek zależnych. Sprawozdania finansowe jednostek zależnych Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008-Załącznik nr 1 Strona 4 z 23 sporządzane są za ten sam okres sprawozdawczy, co sprawozdanie Emitenta, przy wykorzystaniu spójnych zasad rachunkowości. Za jednostki zależne w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy ES-SYSTEM uznaje się te jednostki, w odniesieniu do których Grupa ma zdolność kierowania ich polityką finansową i operacyjną w celu uzyskania korzyści z ich działalności. Wiąże się to z posiadaniem większości ogólnej liczby głosów w organach stanowiących tych jednostek. Przy dokonywaniu oceny, czy Grupa kontroluje daną jednostkę uwzględnia się istnienie oraz wpływ potencjalnych praw głosu, które w danej chwili można zrealizować lub zamienić. Przejęcie jednostek zależnych przez Grupę rozlicza się metodą nabycia. Wyłączeniu podlega wartość bilansowa inwestycji jednostki dominującej w każdej jednostce zależnej, odpowiednio z kapitałem własnym każdej jednostki zależnej. Nadwyżkę wartości bilansowej inwestycji nad wartością godziwą udziału Grupy w możliwych do zidentyfikowania przejętych aktywach netto ujmuje się jako wartość firmy. Nadwyżkę udziału Grupy w wartości godziwej aktywów netto nad ceną przejęcia ujmuje się bezpośrednio w rachunku zysków i strat. Koszt przejęcia ustala się jako wartość godziwą przekazanych aktywów, wyemitowanych instrumentów kapitałowych oraz zobowiązań zaciągniętych lub przejętych na dzień wymiany, powiększoną o koszty bezpośrednio związane z przejęciem. Możliwe do zidentyfikowania aktywa nabyte oraz zobowiązania i zobowiązania warunkowe przejęte w ramach połączenia jednostek gospodarczych, wycenia się na dzień przejęcia według ich wartości godziwej, niezależnie od wielkości ewentualnych udziałów mniejszości. Transakcje, rozrachunki, przychody, koszty i nie zrealizowane zyski ujęte w aktywach, powstałe na transakcjach pomiędzy spółkami Grupy, podlegają eliminacji. Udział mniejszości w aktywach netto konsolidowanych jednostek zależnych ujmowany jest w ramach kapitału własnego w odrębnej pozycji. Zaprzestaje się konsolidacji jednostek zależnych z dniem ustania kontroli. Emitent kwalifikując jednostki do konsolidacji kieruje się kryterium istotności ich danych finansowych. Za nieistotne uznano podmioty, których odpowiednie wielkości są nieznaczne w stosunku do analogicznych wielkości w sprawozdaniu Emitenta, a w szczególności: suma bilansowa 1-2% przychód ze sprzedaży 1% wynik finansowy netto 5% 1.3.3. TRANSAKCJE W WALUCIE OBCEJ I WYCENA POZYCJI WYRAŻONYCH W WALUTACH OBCYCH. a) Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji. Pozycje zawarte w sprawozdaniach finansowych poszczególnych jednostek Grupy wycenia się w walucie podstawowego środowiska gospodarczego, w którym dana jednostka prowadzi działalność tj. w walucie funkcjonalnej. Skonsolidowane informacje finansowe prezentowane są w złotych polskich (PLN), które stanowią walutę funkcjonalną i walutę prezentacji jednostki dominującej. b) Transakcje i salda. Transakcje wyrażone w walutach obcych przelicza się na moment początkowego ujęcia na walutę funkcjonalną według kursu obowiązującego w dniu transakcji. Na każdy dzień bilansowy: wyrażone w walucie obcej pozycje pieniężne przelicza się przy zastosowaniu kursu zamknięcia; pozycje niepieniężne wyceniane według kosztu historycznego w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursu wymiany z dnia transakcji, oraz pozycje niepieniężne wyceniane w wartości godziwej w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursu wymiany z dnia ustalenia wartości godziwej. Zyski i straty z tytułu różnic kursowych powstałe w wyniku rozliczenia transakcji w walucie obcej oraz wyceny bilansowej aktywów i zobowiązań pieniężnych wyrażonych w walutach obcych ujmuje się w rachunku zysków i strat, o ile nie odracza się ich w kapitale własnym, gdy kwalifikują się do uznania za zabezpieczenie przepływów pieniężnych i zabezpieczenie udziałów w aktywach netto. 1.3.4. RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE. Za rzeczowe aktywa trwałe uznaje się środki trwałe: które są utrzymywane przez jednostkę w celu wykorzystywania ich w procesie produkcyjnym lub przy dostawach towarów i świadczeniu usług, w celu oddania do używania innym podmiotom na podstawie umowy najmu, lub w celach administracyjnych, którym towarzyszy oczekiwanie, iż będą wykorzystywane przez czas dłuższy niż jeden okres, w stosunku do których istnieje prawdopodobieństwo, iż jednostka uzyska w przyszłości korzyści ekonomiczne związane ze składnikiem majątkowym oraz których wartość można określić w sposób wiarygodny. Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008-Załącznik nr 1 Strona 5 z 23 Do rzeczowych aktywów trwałych zaliczane są m.in.: nieruchomości tj. grunty własne, budynki, obiekty inżynierii wodnej i lądowej, maszyny, urządzenia, środki transportu i inne ruchome środki trwałe, ulepszenia w obcych środkach trwałych, środki trwałe w budowie. Na dzień początkowego ujęcia rzeczowe aktywa trwałe wycenia się w cenie nabycia/koszcie wytworzenia. Cena nabycia rzeczowych aktywów trwałych nabytych w transakcji połączenia jednostek gospodarczych jest równa ich wartości godziwej na dzień połączenia. Cenę nabycia/koszt wytworzenia powiększają koszty finansowania zewnętrznego zaciągniętego na sfinansowanie nabycia lub wytworzenie środka trwałego. Na dzień bilansowy, rzeczowe aktywa trwałe wyceniane są w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonych o skumulowane odpisy amortyzacyjne i odpisy z tytułu utraty wartości. Odpisy amortyzacyjne środków trwałych dokonywane są metodą liniową przez przewidywany okres użytkowania danego środka trwałego. Przyjęto okresy użytkowania środków trwałych w następujących przedziałach: Budynki oraz obiekty inżynierii wodnej i lądowej: 22- 0 lat, Maszyny i urządzenia: 2-22lat, Środki transportu : 3-14 lat, Inne – okres użytkowania ustalany jest indywidualnie dla poszczególnych składników środków trwałych. Powyższe okresy użytkowania dotyczą nowych środków trwałych. Jeżeli do użytkowania jest wprowadzony używany środek trwały, wówczas stawki amortyzacji ustalane są indywidualnie, odpowiednio do przewidywanego okresu użytkowania danego środka trwałego. Indywidualny okres użytkowania stosowany jest również dla amortyzacji specjalistycznych maszyn i urządzeń. Podstawą naliczania odpisów amortyzacyjnych jest wartość początkowa. W użytkowanych w Grupie Kapitałowej środkach trwałych nie stwierdzono istotnych części składowych środków trwałych ( komponentów), których okres użytkowania różni się od okresu użytkowania całego środka trwałego. Amortyzację rozpoczyna się, gdy środek trwały jest dostępny do użytkowania. Amortyzacji zaprzestaje się na wcześniejszą z dat: gdy środek trwały zostaje zaklasyfikowany jako przeznaczony do sprzedaży (lub zawarty w grupie do zbycia, która jest zaklasyfikowana jako przeznaczona do sprzedaży) zgodnie z MSSF 5 „Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży i działalność zaniechana” lub zostaje usunięty z ewidencji bilansowej. Metoda amortyzacji, stawka amortyzacyjna oraz wartość końcowa podlegają weryfikacji na każdy dzień bilansowy. Wszelkie wynikające z przeprowadzonej weryfikacji zmiany ujmuje się jak zmianę szacunków. Odpisów z tytułu utraty wartości dokonuje się do poziomu wartości odzyskiwalnej, jeżeli wartość bilansowa danego środka trwałego (lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego on należy) jest wyższa od jego oszacowanej wartości odzyskiwalnej. Test na utratę wartości przeprowadza się i ujmuje ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości zgodnie z zasadami określonymi w punkcie „Utrata wartości”. Za rzeczowe aktywa trwałe uznaje się specjalistyczne części zamienne oraz sprzęt serwisujący o istotnej wartości początkowej i okresie użytkowania powyżej 1 roku. Pozostałe części zamienne oraz wyposażenie związane z serwisem wykazuje się jako zapasy i ujmuje w rachunku zysków i strat w momencie ich wykorzystania. Środek trwały usuwa się z ewidencji bilansowej, gdy zostaje zbyty lub, gdy nie oczekuje się wpływu dalszych korzyści ekonomicznych z jego użytkowania lub zbycia. Zyski lub straty na usunięciu pozycji rzeczowych aktywów trwałych ustala się jako różnicę pomiędzy przychodami netto ze zbycia (jeżeli występują) i wartością bilansową tych środków trwałych i ujmuje w rachunku zysków i strat. 1.3.5. PRAWO UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO GRUNTÓW. Na dzień początkowego ujęcia prawo użytkowania wieczystego gruntów wycenia się w cenie nabycia. Cena nabycia prawa wieczystego użytkowania gruntów nabytych w transakcji połączenia jednostek gospodarczych jest równa ich wartości godziwej na dzień połączenia. Na dzień bilansowy, prawo użytkowania wieczystego gruntów wyceniane jest w cenie nabycia pomniejszonej o skumulowane odpisy amortyzacyjne i odpisy z tytułu utraty wartości. Odpisy amortyzacyjne prawa użytkowania wieczystego gruntów dokonywane są metodą liniową przez przewidywany okres użytkowania. Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008-Załącznik nr 1 Strona 6 z 23 1.3.6. NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE. Z nieruchomości inwestycyjne uznaje się nieruchomości, które Grupa traktuje jako źródło przychodów z czynszów lub utrzymuje w posiadaniu ze względu na przyrost ich wartości, względnie obie te korzyści łącznie. Nieruchomości inwestycyjne wyceniane są na moment początkowego ujęcia w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. W wycenie uwzględnia się koszty przeprowadzenia transakcji. Na dzień bilansowy nieruchomości inwestycyjne wyceniane są w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonych o skumulowane odpisy amortyzacyjne i odpisy z tytułu utraty wartości. Odpisy amortyzacyjne nieruchomości inwestycyjnych dokonywane są metodą liniową przez przewidywany okres użytkowania danego obiektu. Nieruchomość inwestycyjna zostaje usunięta z bilansu w momencie jej zbycia lub w przypadku trwałego wycofania z użytkowania, jeżeli nie oczekuje się uzyskania w przyszłości żadnych korzyści wynikających z jej zbycia. 1.3.7. WARTOŚCI NIEMATERIALNE. Za wartości niematerialne uznaje się możliwe do zidentyfikowania niepieniężne składniki aktywów, nie posiadające postaci fizycznej. W szczególności do wartości niematerialnych zalicza się: nabyte oprogramowanie komputerowe, nabyte prawa majątkowe – autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje, prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych. Na dzień początkowego ujęcia wartości niematerialne wycenia się w cenie nabycia. Cena nabycia wartości niematerialnych nabytych w transakcji połączenia jednostek gospodarczych jest równa ich wartości godziwej na dzień połączenia. Na dzień bilansowy wartości niematerialne wycenia się w cenie nabycia pomniejszonej o skumulowaną kwotę odpisów amortyzacyjnych i kwotę odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości. Odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych dokonuje się metodą liniową, przez okres przewidywanego użytkowania, który dla poszczególnych rodzajów wartości niematerialnych wynosi: Oprogramowanie komputerowe – 2-5 lata, Licencje na programy komputerowe – 2-5 lat, Nabyte prawa majątkowe – w okresie użytkowania ustalanego indywidualnie dla składników praw majątkowych. Grupa Kapitałowa nie posiada wartości niematerialnych o nieokreślonym okresie użytkowania. Amortyzację rozpoczyna się, gdy składnik wartości niematerialnych jest dostępny do użytkowania. Amortyzacji wartości niematerialnych zaprzestaje się na wcześniejszą z dat: gdy składnik wartości niematerialnych zostaje zaklasyfikowany jako przeznaczony do sprzedaży (lub zawarty w grupie do zbycia, która jest zaklasyfikowana jako przeznaczona do sprzedaży) zgodnie z MSSF 5 „Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży i działalność zaniechana” lub zostaje usunięty z ewidencji bilansowej. Dla posiadanych przez Grupę Kapitałową składników wartości niematerialnych przyjęto, iż wartość końcowa jest równa zero. Metoda amortyzacji oraz stawka amortyzacyjna podlegają weryfikacji na każdy dzień bilansowy. Wszelkie zmiany wynikające z przeprowadzonej weryfikacji ujmuje się jako zmianę szacunków. Wszelkie koszty finansowania zewnętrznego poniesione na dostosowywany składnik wartości niematerialnych ujmuje się w cenie nabycia. Wartości niematerialne testuje się na utratę wartości zgodnie z zasadami określonymi w punkcie „Utrata wartości”. Składnik wartości niematerialnych usuwa się z ewidencji bilansowej, gdy zostaje zbyty lub, gdy nie oczekuje się dalszych korzyści ekonomicznych z jego użytkowania lub zbycia. Zyski lub straty na usunięciu składnika wartości niematerialnych ustala się jako różnicę pomiędzy przychodami netto ze zbycia (jeżeli występują) i wartością bilansową tych wartości niematerialnych oraz ujmuje w rachunku zysków i strat. 1.3.8. LEASING. Umowa leasingu w ramach której znacząca część ryzyka i pożytków z tytułu własności pozostaje udziałem leasingodawcy (finansującego) stanowi leasing operacyjny. Leasing klasyfikowany jest jako leasing finansowy, gdy warunki umowy przenoszą całe potencjalne korzyści oraz ryzyko wynikające z użytkowania przedmiotu leasingu na leasingobiorcę. Opłaty leasingowe uiszczane w ramach leasingu operacyjnego rozliczane są w koszty metodą liniową przez okres leasingu. Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008-Załącznik nr 1 Strona 7 z 23 Opłaty z tytułu leasingu finansowego ze względu na nieistotność poniesionych kosztów transakcyjnych rozliczane są w czasie metodą liniową. Aktywa użytkowane na podstawie umowy leasingu finansowego traktowane są jak aktywa Grupy i wyceniane w wartości godziwej w momencie ich nabycia, nie wyższej jednak niż wartość bieżąca minimalnych opłat leasingowych. Powstające z tego tytułu zobowiązanie wobec leasingodawcy jest prezentowane w bilansie w pozycji pozostałych zobowiązań finansowych w wysokości sumy niespłaconego kapitału. 1.3.9. AKTYWA FINANSOWE. W bilansie skonsolidowanym aktywa finansowe obejmują: pożyczki, udziały w jednostkach zależnych. Pożyczki to nie będące instrumentami pochodnymi aktywa finansowe o ustalonych lub możliwych do ustalenia płatnościach, które nie są notowane na aktywnym rynku. Powstają wówczas, gdy Grupa Kapitałowa wydaje środki pieniężne, dostarcza towary lub usługi bezpośrednio dłużnikowi, nie mając intencji zaklasyfikowania tych należności do aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat. Pożyczki zalicza się do aktywów obrotowych, o ile termin ich wymagalności nie przekracza 12 miesięcy od dnia bilansowego. Pożyczki o terminie wymagalności przekraczającym 12 miesięcy od dnia bilansowego zalicza się do aktywów trwałych. Pożyczki wycenia się w wysokości zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej. Udziały w jednostkach zależnych zalicza się do aktywów trwałych, o ile Grupa Kapitałowa nie zamierza zbyć ich w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. Udziały w jednostkach pozostałych wycenia się po początkowym ujęciu w wartości godziwej. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie wartości godziwej tych aktywów wówczas ich wyceny dokonuje się w cenie nabycia. Aktywa finansowe testuje się na utratę wartości zgodnie z zasadami określonymi w punkcie „Utrata wartości”. 1.3.10. INSTRUMENTY POCHODNE. Na dzień bilansowy instrumenty pochodne wyceniane są w wartości godziwej. Instrumenty pochodne o wartości godziwej większej od zera stanowią aktywa i wykazywane są w aktywach finansowych, natomiast instrumenty o ujemnej wartości godziwej stanowią zobowiązania i wykazywane są w zobowiązaniach finansowych. Oszacowana wartość godziwa odpowiada kwocie możliwej do uzyskania lub koniecznej do zapłaty w celu zamknięcia pozycji otwartych na dzień bilansowy. Wyceny dokonuje się w oparciu o notowania rynkowe. Instrumenty pochodne są kwalifikowane jako instrumenty zabezpieczające lub instrumenty handlowe. Zyski i straty wynikające ze zmian wartości godziwej handlowego instrumentu pochodnego wskutek wyceny na dzień bilansowy bądź też w wyniku jego rozliczenia odnoszone są jako przychody lub koszty finansowe do rachunku zysków i strat w okresie, w którym powstały. 1.3.11. ZAPASY. Do zapasów Grupa Kapitałowa zalicza: materiały, półprodukty i produkcję w toku, wyroby gotowe, towary. Przychód składników zapasów wyceniany jest według następujących zasad: materiały i towary – według cen zakupu, wyroby gotowe, półprodukty i produkcja w toku – według kosztu wytworzenia. Przyjęto zasadę ustalania wartości rozchodu zapasów metodą „pierwsze przyszło - pierwsze wyszło”. Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008-Załącznik nr 1 Strona 8 z 23 Na dzień bilansowy zapasy wyceniane są według przyjętych wyżej zasad, jednakże na poziomie nie wyższym od wartości netto możliwej do uzyskania. Wartość netto możliwa do uzyskania to szacowana cena sprzedaży dokonywanej w normalnym toku działalności, pomniejszona o szacowane koszty niezbędne do doprowadzenia sprzedaży do skutku. Bilansowa wycena produktów gotowych i produkcji w toku odbywa się na poziomie rzeczywistego kosztu wytworzenia, z zachowaniem zasad ostrożnej wyceny. 1.3.12. NALEŻNOŚCI I ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE. Należności z tytułu dostaw i usług ujmuje się początkowo według wartości godziwej. Po początkowym ujęciu należności te wycenia się w kwocie wymagającej zapłaty, z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości. Odpisu z tytułu utraty wartości należności dokonuje się, gdy istnieją obiektywne dowody na to, że jednostka nie będzie w stanie otrzymać wszystkich należnych kwot z uwzględnieniem stopnia ryzyka jakie wiąże się z daną należnością. Odpis tworzy się w ciężar kosztów w rachunku zysków i strat. Wszelkie przekazane zaliczki jak na poczet przyszłych dostaw towarów i usług, na środki trwałe w budowie, na objęcie udziałów i akcji, nabycie wartości niematerialnych i inne ujmuje się w pozostałych należnościach. Zasady wyceny innych należności stanowiących aktywa finansowe zostały przedstawione w punkcie „Aktywa finansowe”. Należności nie stanowiące aktywów finansowych ujmuje się początkowo w wartości nominalnej i wycenia na dzień bilansowy w kwocie wymagającej zapłaty z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości. Z punktu widzenia terminu wymagalności należności kwalifikowane są jako długoterminowe lub krótkoterminowe. 1.3.13. ŚRODKI PIENIĘŻNE I ICH EKWIWALENTY. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych, depozyty bankowe płatne na żądanie, inne krótkoterminowe inwestycje o okresie zapadalności nie przekraczającym trzech miesięcy. Środki pieniężne wycenia się w wartości nominalnej, natomiast depozyty bankowe w kwocie wymagającej zapłaty. 1.3.14. KAPITAŁ WŁASNY. Kapitał własny Grupy Kapitałowej stanowią: a) kapitał akcyjny jednostki dominującej, b) pozostałe kapitały, na które składają się kapitały rezerwowe i zapasowe, c) zyski zatrzymane, na które składają się: niepodzielony zysk lub niepokryta strata z lat ubiegłych (skumulowane zyski/ straty z lat ubiegłych), wynik finansowy bieżącego okresu obrotowego, Odrębną pozycję kapitału własnego stanowią udziały mniejszości. Instrumenty kapitałowe wyemitowane przez jednostkę dominującą ujmowane są w wartości uzyskanych wpływów pomniejszonych o bezpośrednie koszty emisji. 1.3.15. ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE. Zobowiązania finansowe obejmują kredyty bankowe i pożyczki. Ujmuje się je początkowo według wartości godziwej. Na dzień bilansowy są one ujmowane według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej. Ze względu na nieistotność poniesionych kosztów transakcyjnych Grupa Kapitałowa dokonuje ich rozliczenia w czasie metodą liniową. Aktywa użytkowane na podstawie umowy leasingu finansowego traktowane są jak aktywa Grupy i wyceniane w wartości godziwej w momencie ich nabycia, nie wyższej jednak niż wartość bieżąca minimalnych opłat leasingowych. Powstające z tego tytułu zobowiązanie wobec leasingodawcy jest prezentowane w bilansie w pozycji pozostałych zobowiązań finansowych w wysokości sumy niespłaconego kapitału. Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008-Załącznik nr 1 Strona 9 z 23 1.3.16. ZOBOWIĄZANIA I ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE. Zobowiązania stanowią obecny, wynikający ze zdarzeń przeszłych obowiązek jednostek Grupy Kapitałowej, którego wypełnienie, według oczekiwań, spowoduje wypływ z jednostki środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne. Zobowiązania ujmuje się w kwocie wymagającej zapłaty to znaczy z uwzględnieniem nie zapłaconych na dzień bilansowy odsetek. Do zobowiązań Grupa Kapitałowa zalicza: zobowiązania z tytułu dostaw i usług, zobowiązania z tytułu ceł, podatków, ubezpieczeń i innych tytułów publicznoprawnych, zobowiązania z tytułu wynagrodzeń, pozostałe zobowiązania. 1.3.17. REZERWY. Rezerwy tworzone są w przypadku, kiedy na spółkach Grupy Kapitałowej ciąży istniejący obowiązek prawny lub zwyczajowo oczekiwany, wynikający ze zdarzeń przeszłych i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków uosabiających korzyści ekonomiczne oraz można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego obowiązku. Rezerwy wycenia się w wysokości stanowiącej najbardziej właściwy szacunek nakładów niezbędnych do wypełnienia obecnego obowiązku na dzień bilansowy. W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza oraz ryzyka związanego z danym zobowiązaniem. Zgodnie z wymogami MSR1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” rezerwy w bilansie prezentowane są odpowiednio jako krótko i długoterminowe. Rezerwy tworzy się w szczególności w odniesieniu do następujących tytułów: - świadczenia pracownicze i podobne, - udzielone gwarancje i poręczenia. Spółki Grupy Kapitałowej prowadzą programy świadczeń emerytalnych oraz innych długoterminowych świadczeń pracowniczych. Programy określonych świadczeń to program wypłat odpraw emerytalno-rentowych. Inne długoterminowe świadczenia pracownicze obejmują nagrody jubileuszowe. W ramach programów świadczeń pracownicy nabywają uprawnienia do następujących świadczeń: Odprawy emerytalno-rentowe: przysługują pracownikom spełniającym warunki uprawniające do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, których stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę lub rentę. Na przyszłe wypłaty odpraw emerytalno-rentowych tworzy się rezerwę w ciężar kosztów operacyjnych. Wysokość rezerwy aktualizowana jest na dzień bilansowy. Nagrody jubileuszowe: przysługują pracownikom za długoletnią pracę. Zasady wypłat nagród jubileuszowych określają odpowiednie regulacje dotyczące zakładowych systemów wynagradzania jednostek zależnych. Na przyszłe wypłaty nagród jubileuszowych tworzy się rezerwę. Wysokość rezerwy podlega aktualizacji na dzień bilansowy. Rezerwy tworzy się w ciężar kosztów operacyjnych. Zobowiązanie bilansowe z tytułu programów określonych świadczeń oraz innych długoterminowych świadczeń pracowniczych równe jest wartości bieżącej zobowiązania z tytułu określonych świadczeń na dzień bilansowy z uwzględnieniem zysków i strat aktuarialnych oraz kosztów przeszłego zatrudnienia. Wysokość zobowiązań z tytułu określonych świadczeń wyliczają corocznie niezależni aktuariusze metodą prognozowanych świadczeń jednostkowych. 1.3.18. UTRATA WARTOŚCI. Na każdy dzień bilansowy spółki Grupy Kapitałowej dokonują przeglądu wartości bilansowej składników majątku w celu stwierdzenia, czy nie występują przesłanki wskazujące na możliwość utraty ich wartości. W przypadku, gdy stwierdzono istnienie takich przesłanek, szacowana jest wartość odzyskiwalna danego składnika aktywów, w celu ustalenia potencjalnego odpisu z tego tytułu. Wartość odzyskiwalna ustalona jest jako kwota wyższa z dwóch wartości, a mianowicie: wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży lub wartości użytkowej, która odpowiada wartości bieżącej szacunku przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych przy użyciu stopy dyskonta uwzględniającej aktualną rynkową wartość pieniądza w czasie oraz ryzyko specyficzne, jeśli występuje, dla danego aktywa. Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008-Załącznik nr 1 Strona 10 z 23 Jeżeli wartość odzyskiwalna jest niższa od wartości bilansowej netto składnika aktywów, wartość bilansowa jest pomniejszona do wartości odzyskiwalnej. Strata z tego tytułu jest ujmowana jako koszt w okresie, w którym nastąpiła utrata wartości. W sytuacji odwrócenia utraty wartości wartość netto składnika aktywów zwiększana jest do nowej oszacowanej wartości odzyskiwalnej, nie wyższej jednak od wartości netto tego składnika aktywów, jaka byłaby ustalona, gdyby utrata wartości nie została rozpoznana w poprzednich okresach. Odwrócenie utraty wartości ujmowane jest jako korekta kosztów okresu, w którym ustały przesłanki powodujące utratę wartości. 1.3.19. PRZYCHODY. Przychody ze sprzedaży ujmuje się w wartości godziwej zapłaty otrzymanej lub należnej, po pomniejszeniu o podatek od towarów i usług, rabaty i opusty. Przychody ujmuje się w następujący sposób: a) Przychody ze sprzedaży wyrobów gotowych, towarów i materiałów ujmuje się wtedy, gdy: jednostka przekazała nabywcy znaczące ryzyko i korzyści wynikające z praw własności do towarów, wyrobów gotowych i materiałów, jednostka przestaje być trwale zaangażowana w zarządzanie sprzedanymi towarami, wyrobami gotowymi i materiałami w stopniu, w jakim funkcję taką realizuje się wobec zapasów, do których ma się prawo własności, ani też nie sprawuje nad nimi efektywnej kontroli, kwotę przychodów można wycenić wiarygodnie, istnieje prawdopodobieństwo, że jednostka uzyska korzyści ekonomiczne z tytułu transakcji, koszty poniesione oraz te, które zostaną poniesione przez jednostkę w związku z transakcją, można wycenić w sposób wiarygodny. b) Przychody ze sprzedaży usług ujmuje się wtedy, gdy: kwotę przychodów można wycenić w sposób wiarygodny, istnieje prawdopodobieństwo, że jednostka gospodarcza uzyska korzyści ekonomiczne z tytułu transakcji, stopień realizacji transakcji na dzień bilansowy może być określony w wiarygodny sposób, koszty poniesione w związku z transakcją oraz koszty zakończenia transakcji mogą być wycenione w wiarygodny sposób. c) Przychody z tytułu odsetek Przychody z tytułu odsetek ujmuje się według zasady memoriałowej metodą efektywnej stopy procentowej. 1.3.20. OPODATKOWANIE. Na obowiązkowe obciążenia wyniku składają się: podatek bieżący (CIT) oraz podatek odroczony. Bieżące obciążenie podatkowe jest obliczane na podstawie wyniku podatkowego (podstawy opodatkowania) danego roku obrotowego. Zysk (strata) podatkowa różni się od księgowego zysku (straty) brutto w związku z wyłączeniem przychodów nie podlegających opodatkowaniu i kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów. Obciążenia podatkowe są wyliczane w oparciu o stawki podatkowe obowiązujące w danym roku obrotowym. Podatek odroczony jest wyliczany metodą bilansową jako podatek podlegający zapłaceniu lub zwrotowi w przyszłości w oparciu o różnice pomiędzy wartościami bilansowymi aktywów i pasywów, a odpowiadającymi im wartościami podatkowymi. Rezerwa na podatek odroczony jest tworzona od wszystkich dodatnich różnic przejściowych podlegających opodatkowaniu, natomiast składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego jest rozpoznawany do wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, że będzie można pomniejszyć przyszłe zyski podatkowe o rozpoznane ujemne różnice przejściowe. Podatek odroczony jest wyliczany przy użyciu stawek podatkowych, które będą obowiązywać w momencie, gdy pozycja aktywów zostanie zrealizowana lub zobowiązanie stanie się wymagalne. Podatek odroczony jest ujmowany w rachunku zysków i strat poza przypadkiem, gdy dotyczy on pozycji ujętych bezpośrednio w kapitale własnym. W tym ostatnim wypadku podatek odroczony jest również rozliczany bezpośrednio w kapitały własne. Aktywa i rezerwy z tytułu podatku odroczonego podlegają kompensacie w podziale na tytuły krótkoterminowe i długoterminowe, gdy spółki Grupy Kapitałowej posiadają możliwy do wyegzekwowania tytuł do przeprowadzenia kompensat należności i zobowiązań z tytułu bieżącego podatku dochodowego. Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008-Załącznik nr 1 Strona 11 z 23 1.3.21. DOTACJE PAŃSTWOWE. Pieniężne dotacje państwowe ujmuje się w systematyczny sposób jako przychód w poszczególnych okresach, aby zapewnić ich współmierność z odnośnymi kosztami, które dotacje mają w zamierzeniu kompensować. 1.3.22. SPRAWOZDAWCZOŚĆ DOTYCZĄCA SEGMENTÓW DZIAŁALNOŚCI. Działalność Grupy Kapitałowej grupuje się według kryterium branżowego tj. dającego się wyodrębnić obszaru działalności Grupy w ramach którego następuje dostarczanie produktów lub świadczenie usług, który podlega ryzyku i charakteryzuje się poziomem zwrotu z poniesionych nakładów inwestycyjnych różnym od tych, które są właściwe dla innych segmentów branżowych. Działalność Grupy Kapitałowej grupuje się według jednolitego kryterium branżowego odpowiadającego produkcji i sprzedaży sprzętu oświetleniowego i lamp elektrycznych. Segmenty geograficzne w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym ustala się według wyodrębnionych obszarów działalności Grupy, w ramach których następuje dostarczanie produktów lub świadczenie usług w określonym środowisku gospodarczym, który podlega ryzyku i charakteryzuje się poziomem zwrotu z poniesionych nakładów inwestycyjnych, różnym od tych, które są właściwe dla innych obszarów działających w odmiennym środowisku gospodarczym. Działalność Grupy koncentruje się głównie na obszarze Unii Europejskiej i krajów stowarzyszonych, a w roku 2008 około 1% udział w sprzedaży stanowił export poza Euroregion. Z uwagi na te uwarunkowania Grupa nie objęła obowiązkiem sprawozdawczym odrębnych segmentów geograficznych. Transakcje gospodarcze odbywające się pomiędzy segmentami dokonywane są na warunkach rynkowych. Transakcje te podlegają wyłączeniom konsolidacyjnym. Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008-Załącznik nr 1 Strona 12 z 23 1.4. SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ ES-SYSTEM. 1.4.1. SKONSOLIDOWANY BILANS. SKONSOLIDOWANY BILANS A. Aktywa trwałe (długoterminowe) 1.Rzeczowe aktywa trwałe 2.Prawo wieczystego użytkowania gruntów 3.Nieruchomości inwestycyjne 4.Inne wartości niematerialne 5.Długoterminowe aktywa finansowe 6.Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 7.Długoterminowe pożyczki 8.Długoterminowe należności i rozliczenia międzyokresowe B. Aktywa obrotowe (krótkoterminowe) 1.Zapasy 2.Krótkoterminowe należności i rozliczenia międzyokresowe 3.Należności z tytułu podatku dochodowego 4.Udzielone pożyczki 5. Inwestycje utrzymywane do terminu wymagalności 5.Środki pieniężne i ich ekwiwalenty AKTYWA RAZEM PASYWA A. Kapitał własny 1.Kapitał podstawowy 2.Kapitały rezerwowe i zapasowe 3.Kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny aktywów 4.Zysk/strata z lat ubiegłych i roku bieżącego 5.Udziały mniejszości B. Zobowiązania długoterminowe 1.Rezerwy 2.Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 3.Długoterminowe kredyty bankowe i pożyczki 4.Długoterminowe zobowiązania i rozliczenia międzyokresowe C. Zobowiązania krótkoterminowe 1.Rezerwy 2.Krótkoterminowe kredyty bankowe i pożyczki 3.Krótkoterminowa część długoterminowych kredytów bankowych i pożyczek 4.Pozostałe krótkoterminowe zobowiązania finansowe 5.Krótkoterminowe zobowiązania i rozliczenia międzyokresowe 6.Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego PASYWA RAZEM 31.12.2008 31.12.2007 w tys. zł 70 724 67 558 781 523 7 1 645 104 106 93 289 27 306 49 818 484 104 2 018 13 559 164 013 125 684 14 145 92 888 (318) 18 871 98 6 974 3 832 2 773 302 67 31 355 4 468 1 296 5 24 143 1 443 164 013 56 146 52 726 824 1 443 7 2 044 101 103 768 26 851 53 817 42 23 058 159 914 111 273 14 145 83 204 (46) 13 894 76 7 470 3 876 2 137 1 384 73 41 171 3 826 2 006 1 154 32 832 1 353 159 914 1.4.2. SKONSOLIDOWANE POZYCJE POZABILANSOWE. POZYCJE POZABILANSOWE Należności warunkowe Zobowiązania warunkowe Na rzecz jednostek powiązanych - tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji Na rzecz pozostałych jednostek - tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008-Załącznik nr 1 31.12.2008 31.12.2007 w tys. zł 1 427 4 539 1 430 4 971 4 539 4 539 4 971 4 971 Strona 13 z 23 1.4.3. SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT. SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT IV kwartał 2008 za okres od 01.10.2008 do 31.12.2008 r. 4 kwartały 2008 za okres od 01.01.2008 do 31.12.2008 r. IV kwartał 2007 za okres od 01.10.2007 do 31.12.2007 r. 4 kwartały 2007 za okres od 01.01.2007 do 31.12.2007 r. w tys. zł A. Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów C. Zysk/ strata brutto ze sprzedaży D. Koszty sprzedaży E. Koszty ogólnego zarządu F. Pozostałe przychody G. Pozostałe koszty H. Zysk/ strata z działalności operacyjnej I. Przychody finansowe J. Koszty finansowe K. Zysk/ strata brutto L. Podatek dochodowy M. Zysk/ strata netto z działalności gospodarczej N. Zysk/ strata za rok obrotowy na działalności zaniechanej O. Zysk/ strata netto za rok obrotowy Przypadający/a na: Zyski jednostki dominującej Udziały mniejszości Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008-Załącznik nr 1 48 593 28 783 19 810 7 751 5 691 1 276 2 714 4 930 883 643 5 170 1 273 3 897 175 453 106 215 69 238 28 374 21 566 4 232 5 398 18 132 1 767 1 377 18 522 4 206 14 316 53 001 34 107 18 894 7 683 5 612 1 421 1 480 5 540 463 445 5 558 1 127 4 431 167 230 105 959 61 271 25 122 19 972 3 554 3 667 16 064 1 209 1 131 16 142 3 732 12 410 3 897 14 316 4 431 12 410 3 932 -35 14 294 22 4431 0 12410 0 Strona 14 z 23 1.4.4. SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW FINANSOWYCH. SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW FINANSOWYCH METODA POŚREDNIA 31.12.2008 31.12.2007 w tys. zł Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Zysk/ strata netto akcjonariuszy Jednostki Dominującej 14 294 12 410 Korekty o pozycje: 3 852 420 Udziały mniejszości 22 Amortyzacja środków trwałych 4 698 3 917 Amortyzacja wartości niematerialnych 284 309 Koszty i przychody z tytułu odsetek 321 436 Zysk/ strata z tytułu działalności inwestycyjnej (171) (166) Zmiana stanu rezerw 1 234 858 Zmiana stanu zapasów (455) (4 009) Zmiana stanu należności i rozliczeń międzyokresowych 3 951 (2 374) czynnych Zmiana stanu zobowiązań i rozliczeń międzyokresowych (2 487) 3 353 biernych Zapłacony/ zwrócony podatek dochodowy (3 153) (2 199) Inne korekty (392) 295 Przepływy środków pieniężnych netto z działalności 18 146 12 830 operacyjnej Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej Wpływy ze sprzedaży środków trwałych i wartości niematerialnych Wpływy z tytułu odsetek Spłaty udzielonych pożyczek Udzielone pożyczki Wydatki na nabycie rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych Przepływy środków pieniężnych netto z działalności inwestycyjnej Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej Wpływy z kredytów i pożyczek Spłata kredytów i pożyczek Zapłacone odsetki Wpływy z emisji akcji Inne Przepływy środków pieniężnych netto z działalności finansowej 641 256 8 48 (208) (22 780) (21 997) (22 339) (21 693) 171 (3 116) (329) 74 (5 322) (436) 36 020 (14) (3 288) 30 336 Zwiększenie/ zmniejszenie stanu środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych (7 481) 21 473 Środki pieniężne, ekwiwalenty środków pieniężnych na początek okresu 23 058 1 585 15 577 23 058 Zyski/straty z tytułu różnic kursowych dotyczące wyceny środków pieniężnych, ekwiwalentów środków pieniężnych Środki pieniężne, ekwiwalenty środków pieniężnych na koniec okresu Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008-Załącznik nr 1 Strona 15 z 23 1.4.5. SKONSOLIDOWANE ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM. w tys. zł Przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej Kapitał podstawowy Saldo na dzień 01.01.2007 roku Zmiany w kapitale w 2007 r. Różnice kursowe z wyceny jednostek działających za granicą Inne zmiany w kapitale Podział zysku Zysk/ strata za rok obrotowy Emisja kapitału akcyjnego Wydatki związane z emisją Saldo na dzień 31.12.2007 roku 12 000 2 145 Kapitały rezerwowe i zapasowe 44 399 38 805 Kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny Zysk/ strata z lat ubiegłych i roku bieżącego (3) (43) 6 413 7 481 62 809 48 388 (43) 14 145 35 555 (1 679) 83 204 76 (43) 4 929 2 145 Udziały mniejszości Razem (4 929) 12 410 (46) 13 894 12 410 37 700 (1 679) 111 197 Kapitał własny ogółem 62 809 48 464 (43) 76 76 76 12 410 37 700 (1 679) 111 273 Przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej Kapitał podstawowy Saldo na dzień 01.01.2008 roku Zmiany w kapitale w 2008 r. Różnice kursowe z wyceny jednostek działających za granicą Inne zmiany w kapitale Podział zysku Zysk/ strata za rok obrotowy Emisja kapitału akcyjnego Wydatki związane z emisją Saldo na dzień 31.12.2008 roku Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008- Załacznik nr 1 14 145 Kapitały rezerwowe i zapasowe 83 204 9 684 Kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny Zysk/ strata z lat ubiegłych i roku bieżącego (46) (272) 13 894 4 977 (272) 367 9 317 14 145 92 888 (318) Strona 16 z 23 Udziały mniejszości Razem 111 197 14 389 76 22 Kapitał własny ogółem 111 273 14 411 (272) (272) 367 367 (9 317) 14 294 14 294 22 14 316 18 871 125 586 98 125 684 1.4.6. NOTA 1 ZMIANA ZASAD PREZENTACJI 1.4.6.1. Nota 1.1. Wpływ zmian zasad prezentacji na pozycje wyniku finansowego Za okres 12m-cy zakończony 31.12.2007 wg. zmian zasad prezentacji Za okres 12 m-cy zakończony 31.12.2007 1. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów Alokacja danych 107 177 105 959 ( 1 218 ) 2. Koszty sprzedaży 26 578 25 122 ( 1 456) 3. Koszty ogólnego zarządu 17 298 19 972 2 674 Na dzień 1 stycznia 2008 roku w Spółce zależnej dokonano zmian organizacyjnych. Zasadnicza zmiana dotyczyła utworzenia Działu Logistyki rozumianego jako ciąg zadań (działań) od momentu zakupu materiału do produkcji, poprzez obsługę wydziałów produkcyjnych aż do momentu sprzedaży produktu gotowego. Dział ten przejął również majątek rzeczowy między innymi budynki magazynowe, infrastrukturę towarzyszącą, środki transportu wewnętrznego. Zmiana ta spowodowała alokację kosztów, nie spowodowała zmiany wartości zysku netto. 1.4.6.2. Nota 1.2. Wpływ zmian zasad prezentacji na pozycje bilansowe Stan na 31.12.2007 1 2 C1 Rezerwy krótkoterminowe Stan na 31.12.2007 wg .zmian zasad prezentacji 3 Alokacja danych 4 (3-2) 3 783 3 826 43 C4 Krótkoterminowe zobowiązania i rozliczenia międzyokresowe 32 875 32 832 ( 43) B1 Zapasy 26 898 26 851 ( 47) B2 Krótkoterminowe należności i rozliczenia międzyokresowe 53 770 53 817 47 Na dzień 31 grudnia 2007 roku kwotę rezerw na niezafakturowane usługi prezentowano w spółce zależnej w zobowiązaniach z tytułu dostaw i usług, natomiast na dzień 31 grudnia 2008 roku rezerwy na niezafakturowane usługi zaprezentowano w pozostałych rezerwach. Dla porównywalności danych kwotę 43 447,66 zł przeniesiono ze zobowiązań z tytułu dostaw i usług do pozostałych rezerw. Zmiana zasad prezentacji nie spowodowała zmiany wartości sumy bilansowej . Na dzień 31 grudnia 2007 roku przedpłaty w na poczet dostaw materiałów w spółce zależnej prezentowano w zapasach, natomiast na dzień 31 grudnia 2008 roku przedpłaty na poczet dostaw zaprezentowano w należnościach z tytułu dostaw i usług. Dla porównywalności danych kwotę 47 525,10 zł przeniesiono z zapasów do należności z tytułu dostaw robót i usług. Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008- Załacznik nr 1 Strona 17 z 23 1.4.6.3. Nota 1.3. Wpływ zmian zasad prezentacji dla przepływów pieniężnych Za okres 12 m-cy zakończony 31.12.2007 1. Zmiana stanu rezerw Za okres 12 m-cy zakończony 31.12.2007 wg. zmian zasad prezentacji Alokacja danych 815 858 43 3 396 3 353 (43) 3. Zmiana stanu zapasów (3 961) ( 4 008) ( 47) 4.Zmiana stanu należności i rozliczeń międzyokresowych (2 422) (2 375) 47 I. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej 12 830 12 830 0 2. Zmiana stanu zobowiązań i rozliczeń międzyokresowych biernych Zmiana zasad prezentacji nie spowodowała zmiany wartości przepływów środków pieniężnych z działalności operacyjnej. Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008-Załącznik nr 1 Strona 18 z 23 1.5. JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE EMITENTA. 1.5.1. JEDNOSTKOWY BILANS. JEDNOSTKOWY BILANS AKTYWA A. Aktywa trwałe (długoterminowe) 1. Rzeczowe aktywa trwałe 2.Prawo wieczystego użytkowania gruntu 3. Inne wartości niematerialne 4. Długoterminowe aktywa finansowe 5. Pożyczki udzielone długoterminowe 6. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 7. Długoterminowe należności i rozliczenia międzyokresowe B. Aktywa obrotowe (krótkoterminowe) 1. Zapasy 2. Krótkoterminowe należności i rozliczenia międzyokresowe 3. Udzielone pożyczki 4. Inwestycje utrzymywane do terminu wymagalności 5. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty AKTYWA RAZEM PASYWA A. Kapitał własny 1. Kapitał podstawowy 2. Kapitały rezerwowe i zapasowe 3. Zysk/strata z lat ubiegłych i roku bieżącego B. Zobowiązania długoterminowe 1. Rezerwy 2. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 3. Długoterminowe zobowiązania i rozliczenia międzyokresowe C. Zobowiązania krótkoterminowe 1. Rezerwy 2. Krótkoterminowe zobowiązania i rozliczenia międzyokresowe 3. Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego PASYWA RAZEM 31.12.2008 31.12.2007 w tys. zł 68 002 55 717 9 091 3 544 154 172 183 55 712 48 712 2 085 2 330 609 597 179 351 73 155 77 433 11 365 12 019 43 307 45 648 4 654 503 2 018 11 811 19 263 141 157 133 150 118 276 14 145 92 548 11 583 830 520 248 62 22 051 3 183 17 463 1 405 141 157 106 326 14 145 83 047 9 134 601 430 104 67 26 223 2 833 22 226 1 164 133 150 1.5.2. JEDNOSTKOWE POZYCJE POZABILANSOWE. POZYCJE POZABILANSOWE 31.12.2008 31.12.2007 w tys. zł Należności warunkowe Zobowiązania warunkowe Na rzecz jednostek powiązanych - tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji Na rzecz pozostałych jednostek - tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008- Załacznik nr 1 9 815 5 276 5 276 4 539 4 539 9 580 4 609 4 609 4 971 4 971 Strona 19 z 23 1.5.3. JEDNOSTKOWY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT. JEDNOSTKOWY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów Zysk/ strata brutto ze sprzedaży Koszty sprzedaży Koszty ogólnego zarządu Pozostałe przychody Pozostałe koszty Zysk/ strata z działalności operacyjnej Przychody finansowe Koszty finansowe Zysk/ strata brutto Podatek dochodowy Zysk/ strata netto z działalności gospodarczej Zysk/ strata za rok obrotowy na działalności zaniechanej Zysk/ strata netto za rok obrotowy Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008-Załącznik nr 1 IV kwartał 2008 za okres od 01.10.2008 do 31.12.2008 r. 4 kwartały 2008 za okres od 01.01.2008 do 31.12.2008 r. IV kwartał 2007 za okres od 01.10.2007 do 31.12.2007 r. 4 kwartały 2007 za okres od 01.01.2007 do 31.12.2007 r. 44 227 28 299 15 928 7 515 3 220 1 116 2 929 3 380 1 099 -403 4 882 1 296 3 586 158 380 106 215 52 165 25 861 11 659 4 015 5 735 12 925 1 918 19 14 824 3 241 11 583 47 105 33 154 13 951 6 848 2 752 1 214 1 743 3 822 807 399 4 230 612 3 618 w tys. 148 957 103 833 45 124 22 465 10 254 3 203 4 967 10 641 1 515 693 11 463 2 329 9 134 3 586 11 583 3 618 9 134 Strona 20 z 23 1.5.4. JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW FINANSOWYCH. JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW FINANSOWYCH METODA POŚREDNIA 31.12.2008 31.12.2007 w tys. zł Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Zysk/ strata netto 11 583 9 134 Korekty o pozycje: 418 733 Amortyzacja środków trwałych 1 211 1 005 Amortyzacja wartości niematerialnych 207 237 Zyski / Straty z tytułu różnic kursowych (100) Koszty i przychody z tytułu odsetek (284) (66) Zysk/ strata z tytułu działalności inwestycyjnej (45) (14) Zmiana stanu rezerw 585 200 Zmiana stanu zapasów 653 (1 546) Zmiana stanu należności i rozliczeń międzyokresowych 2 501 (724) czynnych Zmiana stanu zobowiązań i rozliczeń międzyokresowych biernych Zapłacony/ zwrócony podatek dochodowy Inne korekty Przepływy środków pieniężnych netto z działalności operacyjnej 3 421 (2 063) (2 867) 620 (2 030) 250 12 001 9 867 49 68 284 499 87 612 (6 709) (1 763) (4 558) (7 000) (3 000) (20 340) (17 435) (24 336) Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej Wpływy ze sprzedaży środków trwałych i wartości niematerialnych Wpływy z tytułu odsetek Spłaty udzielonych pożyczek Wydatki na nabycie rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych Udzielone pożyczki Wydatki netto na nabycie podmiotów zależnych Przepływy środków pieniężnych netto z działalności inwestycyjnej Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej Spłata kredytów i pożyczek Zapłacone odsetki Wpływy z emisji akcji Przepływy środków pieniężnych netto z działalności finansowej Zwiększenie/ zmniejszenie stanu środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych (2 614) (21) 36 020 33 385 ( 5 434) 18 916 Środki pieniężne, ekwiwalenty środków pieniężnych na początek okresu 19 263 347 Środki pieniężne, ekwiwalenty środków pieniężnych na koniec okresu 13 829 19 263 Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008-Załącznik nr 1 Strona 21 z 23 1.5.5. JEDNOSTKOWE ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM. . w tys. zł Kapitał własny ogółem WYSZCZEGÓLNIENIE Kapitał podstawowy Saldo na dzień 01.01.2007 roku Zmiany w kapitale własnym w 2007 r Podział zysku Zysk/ strata za rok obrotowy Wyemitowany kapitał podstawowy Wydatki związane z emisją Saldo na dzień 31.12.2007 roku Kapitały rezerwowe i zapasowe 12 000 2 145 44 399 38 648 4 772 2 145 35 555 (1 679) 83 047 14 145 Zysk/ strata z lat ubiegłych i roku bieżącego 4 772 4 362 ( 4 772) 9 134 9 134 Razem 61 171 45 155 9 134 37 700 (1 679) 106 326 Kapitał własny ogółem WYSZCZEGÓLNIENIE Kapitał podstawowy Saldo na dzień 01.01.2008 roku Zmiany w kapitale własnym w 2008 r Podział zysku Wycena programu motywacyjnego Zysk/ strata za rok obrotowy Saldo na dzień 31.12.2008 roku Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008- Załacznik nr 1 14 145 14 145 Kapitały rezerwowe i zapasowe Zysk/ strata z lat ubiegłych i roku bieżącego 83 047 9 501 9 134 367 9 134 2 449 (9 134) 11 583 11 583 92 548 Strona 22 z 23 Razem 106 326 11 950 367 11 583 118 276 1.6. ZDARZENIA PO DACIE BILANSU. . Po dacie bilansu nie wystąpiły istotne zdarzenia mające wpływ na sytuację finansową i majątkową Grupy Kapitałowej. Kraków 27.02.2009 r Teresa Wierzbicka Leszek Ciupiński Jacek Wysocki Główny Księgowy Członek Zarządu Członek Zarządu Skonsolidowany raport kwartalny, IV kwartał 2008- Załacznik nr 1 Bogusław Pilszczek Prezes Zarządu Strona 23 z 23