Rozdział 6 - Ochrona powietrza atmosferycznego

Transkrypt

Rozdział 6 - Ochrona powietrza atmosferycznego
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
II.
POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA
I BEZPIECZEŃSTWA EKOLOGICZNEGO
6.
OCHRONA POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO
6.1.
Ogólna charakterystyka i ocena stanu aktualnego
Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości, w
szczególności przez:
 utrzymanie poziomów substancji szkodliwych w powietrzu poniżej dopuszczalnych
norm,
 zmniejszanie poziomów substancji szkodliwych w powietrzu co najmniej do
dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane.
Za zanieczyszczenia powietrza uważa się obecność w dolnej warstwie atmosfery substancji
stałych, ciekłych i gazowych, obcych naturalnemu jej składowi oraz występujących w
ilościach zagrażających zdrowiu człowieka oraz szkodliwych dla roślin i zwierząt.
Zanieczyszczenia powietrza występują w dwóch podstawowych grupach:
 zanieczyszczenia substancjami pyłowymi,
 zanieczyszczenia substancjami gazowymi pochodzenia nieorganicznego
i organicznego.
Podstawową ilość zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery stanowią zanieczyszczenia
powstające w trakcie wszelkiego typu procesów spalania paliw, w tym:
 w procesach energetycznego spalania węgla, gazu ziemnego, paliw płynnych,
 przy pracy silników spalinowych pojazdów mechanicznych.
Zanieczyszczenia energetyczne to:
 tlenek węgla (IV),
 tlenek węgla (II),
 dwutlenek siarki (IV),
 tlenki azotu,
 pyły,
 benzo(a)piren.
Głównymi związkami wpływającymi na powstawanie efektu cieplarnianego są tlenek
węgla (IV) odpowiadający w 55% za efekt cieplarniany oraz metan w 20%.
Tlenek siarki (IV) i tlenki azotu niezależnie od szkodliwości związanej z bezpośrednim
oddziaływaniem na organizmy żywe są równocześnie źródłem kwaśnych deszczy.
Zanieczyszczeniami widocznymi, uciążliwymi i odczuwalnymi bezpośrednio są pyły.
Najbardziej toksycznymi związkami są wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne
(WWA). Najbardziej znany wśród nich jest benzo(a)piren, którego emisja związana jest z
procesem spalania węgla zwłaszcza w niskosprawnych paleniskach indywidualnych.
Jednym z elementów mających również istotny wpływ na stan jakości powietrza są warunki
klimatyczne obszaru, a w szczególności warunki anemologiczne (kierunek i prędkość wiatru).
Kierunek i prędkość wiatru decydują o napływie zanieczyszczeń z zewnątrz, natomiast cisze
niekorzystnie wpływają na przewietrzanie terenu i powodują lokalne wzrosty koncentracji
zanieczyszczeń.
Na terenie gminy Trzebinia w ciągu roku występuje około 42 dni bezwietrznych. Przez
pozostałe dni wieją wiatry z różnych kierunków z wyraźną przewagą wiatrów wiejących
z sektora zachodniego i wschodniego. Prędkość wiatrów oraz częstotliwość ich występowania
z poszczególnych kierunków są ważnymi czynnikami pozwalającymi określić tereny
92
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
najbardziej zagrożone zanieczyszczeniami z atmosfery. Stopień zanieczyszczenia na danym
terenie jest wprost proporcjonalny do częstotliwości występowania wiatrów i odwrotnie
proporcjonalny do ich prędkości.
Na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego w Krakowie zamieszczono projekt
„Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego”.
6.1.1. Źródła zanieczyszczeń
Do głównych źródeł zanieczyszczeń powietrza na terenie gminy Trzebinia zaliczyć można:
 źródła energetyczne i przemysłowe,
 niską emisję (emisja pyłów i gazów ze spalania energetycznego paliw),
 komunikacyjne źródła zanieczyszczeń (emisja ze źródeł liniowych
i powierzchniowych, tj. – drogi i parkingi),
 emisję niezorganizowaną,
 emisję transgraniczną.
Źródła energetyczne i przemysłowe
Do największych emitorów zanieczyszczeń do atmosfery, ze źródeł energetycznych i
przemysłowych, na terenie gminy Trzebini zalicza się:
 Grupę Kapitałową Rafinerii Trzebinia,
 Elektrownię „Siersza” w Trzebini,
 Zakłady Górnicze „Trzebionka” S.A (w likwidacji),
 PCC Rail „Szczakowa” S.A. (Kopalnia Piasku „Szczakowa)
oraz:
 składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne,
 hałda pokutnicza Zakładów Metalurgicznych „Trzebinia”,
 składowisko odpadów poflotacyjnych Zakładów Górniczych „Trzebionka”.
W tabeli 6-1 podano wykaz zakładów na terenie gminy Trzebinia posiadających decyzje na
wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza (wg informacji Starostwa Powiatowego w
Chrzanowie).
Tabela 6-1
Lp.
1.
2.
3.
Zakłady na terenie gminy Trzebinia posiadające decyzje na wprowadzanie
zanieczyszczeń do powietrza (wg informacji Starostwa Powiatowego w
Chrzanowie)
Zakłady na terenie gminy
Trzebinia
ORLEN ASFALT
ul. Chemików 7
09-411 Płock
ENERGOMEDIA Sp.z o.o.
ul. Fabryczna 22
32-540 Trzebinia
"BUDIMEX-DROMEX" S.A.
ul. Stawki 40
01-040 Warszawa
Rodzaj decyzji, rok wydania oraz nr sprawy
Wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza – 2006r. OŚR.VI7644/11/2005/2006
Pozwolenie zintegrowane2009 r. OŚR.IS.I-7648/1/2008
Pozwolenie zintegrowane - 2006
OŚR.I-7648/1/2006
zmiana 2007 r.- OŚR.I-7648/1/06/1/2007
Wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza – 2008 r. OŚR.VI7644/2/2008
93
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
Lp.
4.
Zakłady na terenie gminy
Trzebinia
GÓRKA CEMENT
Sp.z o.o.
ul. 22 Lipca 58
32-540 Trzebinia
Rodzaj decyzji, rok wydania oraz nr sprawy
Hałas emitowany do środowiska – 2008 r.
OŚR.VI-7645/H/1/2008
W tabeli 6-2 przedstawiono łączną emisję zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza
powstających w zakładach szczególnie uciążliwych w 2007 r. (wg „Ochrona środowiska w
województwie małopolskim w latach 2006-2007”, WUS, Kraków, 2008).
Tabela 6-2
Emisję zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza powstających w
zakładach szczególnie uciążliwych w 2007 r. (wg „Województwo
małopolskie – podregiony, powiaty, gminy, 2008”, Urząd Statystyczny,
Kraków – wersja internetowa)
Emisja zanieczyszczeń
[Mg/rok]
gazowych
pyłowych
w tym
ogółem
916
ze spalania
paliw
728
Zanieczyszczenia
zatrzymane w urządzeniach
do redukcji w %
zanieczyszczeń
wytworzonych
w tym:
ogółem
3 094 007
dwutlenek
siarki
tlenek azotu
pyłowych
gazowych
9 130
3 506
99,7
70,2
Trzebinia zajmuje drugie miejsce po Krakowie w rankingu 18 miast województwa
małopolskiego o dużej skali zagrożenia powietrza.
Niska emisja (emisja pyłów i gazów ze spalania energetycznego paliw)
Głównymi źródłami emisji zanieczyszczeń powietrza w gospodarce komunalnej są procesy
spalania paliw dla potrzeb ogrzewania budynków oraz produkcji ciepłej wody użytkowej.
Na terenie gminy zlokalizowanych jest kilka kotłowni wykorzystujące jako nośniki energii:
węgiel, gaz ziemny, olej opałowy lub sporadycznie źródła energii odnawialnej. Kotłownie te
zaopatrują w ciepło zakłady przemysłowe, obiekty użyteczności publicznej, obiekty strefy
usług oraz szklarnie, tunele foliowe i pieczarkarnie. W zabudowie jednorodzinnej do
ogrzewania wykorzystuje się głównie kotły węglowe (sporadycznie gazowe), kominki
opalane drewnem oraz systemy olejowe i elektryczne. Ten typ emitorów zaliczany jest do
źródeł niskiej emisji.
Na terenie gminy Trzebinia w obiektach gminy (przedszkola, szkoły, ośrodki zdrowia, domy
kultury) zlokalizowane są 24 kotłownie, w tym w mieście Trzebinia 6 kotłowni opalanych
gazem.
Znaczna część miasta i wszystkie sołectwa, ze względu na rozproszoną zabudowę, posiadają
indywidualne ogrzewanie piecowe. Gmina niemal w 100% jest zgazyfikowana, (gaz ziemny,
wysokometanowy GZ–50) mimo to ze względu na wysoką cenę gazu 85% mieszkańców
posiada alternatywne ogrzewanie piecowe na węgiel kamienny.
Komunikacyjne źródła zanieczyszczeń (emisja ze źródeł liniowych i powierzchniowych)
Emisja komunikacyjna ze względu na swój charakter zaliczana jest do tzw. niskiej emisji. Jest
to emisja liniowa, o zmiennym natężeniu w danym punkcie trasy. Spowodowane jest to
różnym natężeniem ruchu oraz tworzeniem się korków na skrzyżowaniach. Ruch
komunikacyjny na terenie gminy Trzebinia jest źródłem emisji głównie tlenku węgla (IV),
94
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
tlenków azotu i węglowodorów lotnych pochodzących ze spalania paliw płynnych w
silnikach samochodowych, maszynach rolniczych, budowlanych oraz w kolejnictwie. Ze
względu na charakter tego źródła koncentracja zanieczyszczeń występuje głównie w obrębie
dróg z dużą nierównomiernością w okresach dobowych. Jednym z głównych parametrów
wpływających na wielkość emisji komunikacyjnych jest stan techniczny dróg oraz
konstrukcja i stan techniczny silników pojazdów, a także rodzaj paliwa i płynności ruchu
komunikacyjnego.
Przez teren gminy przebiega granica ważnych regionów: śląskiego i krakowskiego. Gmina
posiada dogodne warunki komunikacyjne. Przebiega przez nią linia kolejowa Kraków Katowice, z odgałęzieniem do Chrzanowa oraz z bocznicami do miejscowych zakładów
przemysłowych. Dobrą komunikację zapewnia rozbudowany układ dróg, droga krajowa
nr 79 oraz autostrada A4 stanowiące główne arterie komunikacyjne Polski południowej,
łączące Górny Śląsk z Małopolską. Ponadto wsie położone w gminie połączone są siecią dróg
lokalnych o nawierzchni asfaltowej.
Trzebinia jest również położona w stosunkowo niewielkiej odległości od dużych ośrodków
gospodarczych: Krakowa – 37 km oraz Katowic – 36 km oraz portów lotniczych (odległość
do Balic wynosi ok. 30 km, a do Pyrzowic – ok. 60 km).
Gwałtowny wzrost liczby pojazdów powoduje przeciążenie dróg lokalnych i przelotowych
głównie w godzinach szczytu na ulicach: Kościuszki, Krakowskiej i Piłsudskiego.
Łączna długość sieci drogowo–ulicznej na terenie gminy Trzebinia wynosi 228,07 km,
w tym:
 droga krajowa DK nr 79 relacji Kraków-Trzebinia-Chrzanów na długości 9,15 km (od
km 373+880 do km 382+920),
 droga wojewódzka nr 791 relacji Wanaty-Zawiercie-Ogrodzieniec-Olkusz-Trzebinia
na długości 10,64 km,
 drogi powiatowe – całkowita długość dróg powiatowych wynosi 74,28 km, z czego
ciągi miejskie stanowią ok. 32,49 km,
 drogi gminne – długość dróg wynosi 134 km.
Przez teren gminy Trzebinia przebiega 6 km fragment odcinka autostrady A-4 KatowiceKraków. Biegnie on przez miasto Trzebinia oraz wsie Młoszowa i Bolęcin. Ten odcinek
autostrady przebiega głównie przez lasy zlokalizowane w południowej części gminy a tylko
na niewielkim odcinku autostrada przebiega przez teren zabudowy miasta Trzebinia.
Gmina sukcesywnie w ramach możliwości, na jakie pozwala stan budżetu prowadzi działania
zmierzające do podniesienia stanu technicznego dróg gminnych poprzez prowadzenie
remontów i modernizacji.
W latach 2005 – 2008 zmodernizowano łącznie ok. 17,5 km dróg gminnych.
Są to następujące ulice:
2005 r.
 ul. Młoszowska w Trzebini – etap II
 ul. Mickiewicza w Trzebini
 droga dojazdowa do garaży Os. Gaj
 ul. 11 Listopada w Trzebini
 ul. Rolna w Trzebini
 ul. Brata Alberta w Dulowej- etap I
 ul. Komornicka w Bolęcinie
 ul. Słoneczna w Lgocie
 ul. Zielona i Jaworowa w Karniowicach
95
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”






ul. Spacerowa w Karniowicach
ul. Spacery w Młoszowej
ul. Złotnicza w Płokach
ul. Grzybowa w Myślachowicach
droga gminna do kąpieliska Balaton w Trzebini – etap I
ul. Piaskowa w Czyżówce – etap I
2006 r.
 ul. Piaskowa w Sierszy
 ul. Akacjowa w Sierszy
 ul. Kraszewskiego w Trzebini
 ul. Szpitalna w Trzebini
 droga dojazdowa do OZ w Sierszy przy ul. Grunwaldzkiej
 ul. Kolejowa w Bolęcinie
 ul. Leśna w Bolęcinie
 ul. Brata Alberta w Dulowej – etap II
 ul. Kochanowskiego w Dulowej
 ul. Skalnej w Bolęcinie
 ul. Słoneczna w Bolęcinie
 ul. Spokojna w Myślachowicach
 droga dojazdowa do kąpieliska Balaton – etap II
 przebudowa mostku na potoku Kozi Bród
 ul. Polna w Myślachowicach
 ul. Piaskowa w Czyżówce – etap II
2007 r.
 ul. Kruczkowskiego w Trzebini
 ul. 1000-Lecia w Trzebini
 droga dojazdowa do bloków przy ul. Św. Stanisława w Trzebini – etap I
 droga osiedlowa przy blokach nr 29-31 na os. Gaj w Trzebini – etap I
 łącznik ul. Kopalnianej z drogą do Czyżówki
 droga boczna od ul. Piaskowej Os. Siersza w Trzebini
 ul. boczna od ul. Matejki Os. Gaj w Trzebini
 ul. Miła w Trzebini
 ul. Podleśna i ul. Pustki w Bolęcinie
 ul. boczna od ul. Piaski w Myślachowicach
 ul. Zielona w Pile Kościeleckiej
 ul. Słoneczna w Psarach
2008 r.
 droga dojazdowa do bloków przy ul. Św. Stanisława w Trzebini – etap II
 droga osiedlowa przy blokach nr 29-31 na os. Gaj w Trzebini – etap II
 droga dojazdowa do działek przy ul. Kochanowskiego w Trzebini
 ul. Głowackiego w Trzebini
 ul. Robotnicza w Trzebini
 ul. Parkowa w Trzebini
 łącznik ul. Targowej z ul. Wiśniową w Trzebini
96
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”








uliczki na os. Wodna w Trzebini
ul. Wesoła w Trzebini
ul. Kopernika w Trzebini
ul. Piła Myślachowicka w Trzebini
ul. Piaskowa w Bolęcinie
ul. Słoneczna w Bolęcinie
ul. 15-Lecia i ul. Leśna w Myślachowicach
ul. Rzeczna w Płokach.
Pomimo prac remontowych dających w efekcie poprawę warunków komunikacyjnych, a tym
samym obniżenie emisji, na szeregu odcinkach dróg występuje nakładanie się ruchu
tranzytowego z ruchem lokalnym, co stwarza znaczne utrudnienia dla uczestników ruchu
drogowego i uciążliwość dla terenów otaczających.
W ramach „walki” z tego rodzaju zanieczyszczeniami prowadzona jest akcja zachęcająca do
korzystania z alternatywnego środka transportu, jakim jest rower. Działania w tym kierunku
polegają głównie na organizacji tras rowerowych po najciekawszych zakątkach Trzebini.
Łącznie przez gminę przebiega 116 km atrakcyjnych tras o walorach nie tylko
krajobrazowych, ale również przyrodniczych i poznawczych.
Przez teren gminy przebiegają następujące trasy rowerowe:
 szlak czerwony z Trzebini PKP49,1 km,
 szlak niebieski z Trzebini
11,1 km,
 szlak czarny z Trzebini
3,8 km,
 szlak czarny z Płok
4,7 km,
 szlak niebieski z Lgoty
3,8 km,
 szlak zielony z Lgoty
4,0 km
oraz
szlaki rowerowo - pieszo – konne:
 szlak pomarańczowy z Młoszowej
ok.15 km,
 niebieski szlak z Piły Kościeleckiej
ok. 10 km,
 zielony szlak z Myślachowic
ok. 15 km.
Emisja niezorganizowana
Do emisji niezorganizowanej zalicza się emisję zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza
z obiektów powierzchniowych (tj. hałdy, wysypiska, oczyszczalnie ścieków, wypalanie traw),
jak również emisję zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza bez pośrednictwa
przeznaczonych do tego celu środków technicznych.
Szkodliwe działanie włókien azbestowych jest również przyczyną emisji niezorganizowanej.
Odpady zawierające azbest powstają przy demontażu wyrobów azbestowo-cementowych lub
wyrobów izolacyjnych zawierających azbest. W trakcie prowadzenia prac demontażowych,
podczas szlifowania wyrobów, cięcia czy łamania płyt elewacyjnych powstaje pył,
zawierający włókna respirabilne zawieszone w powietrzu, które mają właściwości
rakotwórcze. Z tego względu odpady zawierające azbest zaklasyfikowano jako odpady
niebezpieczne.
Z uwagi na to, że wyroby zawierające azbest stwarzają szczególne zagrożenie dla środowiska
i zdrowia ludzkiego powinny podlegać sukcesywnej eliminacji przy zachowywaniu
specjalistycznych procedur prowadzenia prac.
Demontażu elementów izolacyjnych i budowlanych zawierających azbest mogą dokonać
tylko specjalistyczne firmy posiadające stosowne decyzje administracyjne na wytwarzanie
97
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
odpadów niebezpiecznych oraz potwierdzone stosownymi zaświadczeniami kwalifikacje w
zakresie bezpiecznego zabezpieczania i usuwania wyrobów zawierających azbest.
W latach 2006-2008 z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
dofinansowano 674 wniosków dotyczących usuwania wyrobów azbestowych powstałych przy
likwidacji pokryć dachowych i elewacji budynków mieszkalnych i gospodarczych. W tym
okresie zdemontowano 1 874 Mg odpadów azbestowo-cementowych. Łącznie wydatkowano
542,7 tys. PLN. W 2006-2007 usuwanie azbestu było współfinansowane ze środków
Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w wysokości
140 tys. PLN.
Emisja transgraniczna
Na stan atmosfery w gminie Trzebinia ma również wpływ emisja zanieczyszczeń spoza
granic gminy (tzw. emisja transgraniczna) przy odpowiednim kierunku wiatru.
W odległości ok. 20 km od gminy znajduje się Elektrownia „Jaworzno III” (spala 4 mln Mg
węgla/rok, 100 m chłodnie kominowe).
6.1.2. Pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych
System kolektorów słonecznych oraz pomp ciepła stanowi instalację, która umożliwia
wykorzystanie nieograniczonych zasobów energii odnawialnej. System ten jest ekologiczny,
nie wydziela żadnych substancji zanieczyszczających środowisko. Ponadto nie wymaga
doprowadzania i składowania paliwa. Praca tej instalacji nie wywołuje hałasu.
Urząd Miasta Trzebinia od 2005 r. udziela dofinansowania dla osób fizycznych ze środków
GFOŚiGW do ekologicznych urządzeń grzewczych.
Dopłata przyznawana jest użytkownikom (osobom fizycznym), u których funkcjonuje
wyłącznie ekologiczne urządzenie grzewcze z atestem, przy jednoczesnym spełnieniu
warunku, że istniejący piec węglowy lub węglowo-koksowy został fizycznie zlikwidowany
(warunek ten nie dotyczy kolektorów słonecznych). Dopłata obejmuje wyłącznie urządzenia
wykorzystujące energię elektryczną pobraną z sieci, gaz z sieci miejskiej, gazy płynne, olej
opałowy; urządzenia, w których spalane jest drewno, słoma czy też wierzba energetyczna (za
wyjątkiem urządzeń uniwersalnych, w których można również spalać np. węgiel), oraz
urządzenia wykorzystujące m.in. energię ziemi (pompy ciepła, energię słoneczną –
kolektory). Dopłaty nie przewiduje się w przypadku zastosowania przenośnych źródeł energii,
podgrzewaczy przepływowych i podgrzewaczy pojemnościowych elektrycznych czy
gazowych nie współpracujących z kotłami centralnego ogrzewania oraz do tradycyjnych
kotłów rusztowych, również tych z atestem, których nośnikiem energii jest węgiel, koks lub
miał (kotły ze spalaniem górnym, ze spalaniem dolnym, miałowe). Wyjątek stanowią
urządzenia grzewcze bezrusztowe z tzw. paleniskiem retortowym, w których spalany jest
„eko - groszek” oraz urządzenia zbudowane podobnie jak retortowe, wyposażone w podajnik
szufladowy, w których spalany jest miał węglowy. Dla obu tych urządzeń warunkiem
przyznania dopłaty jest brak dodatkowego stałego rusztu, na którym w tradycyjny sposób
można spalać paliwa gorszej jakości, w tym również śmieci. Dopłata przyznawana jest
jednorazowo. Kwotę dofinansowania została ustalona w wysokości 20% poniesionych
kosztów zakupu i montażu urządzenia grzewczego.
Natomiast w przypadku zainstalowania urządzeń ekologicznych wykorzystujących
alternatywne źródła energii, tj. pomp ciepła i kolektorów słonecznych, ustalono stałą
wysokość dopłaty w kwocie 1,5 tys. PLN (brutto).
W tabeli 6-3 przedstawiono Ilość przyznanych dotacji do ekologicznych urządzeń
grzewczych w latach 2005-2008.
98
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
Tabela 6-3
Ilość przyznanych dotacji do ekologicznych urządzeń grzewczych w latach
2005-2008 (wg danych Urzędu Miasta Trzebinia)
27
Liczba
systemów,
które
zastąpiły
stare piece.
79
olej opałowy
-
-
-
-
3.
energia elektryczna
1
1
2
1 042,80
4.
biomasa
-
-
5.
drewno
4
2
6
12 741,99
6.
energia wiatru
-
-
-
-
7.
energia słoneczna (kolektory)
5
10
15
22 500,00
8.
energia z otoczenia (pompa ciepła)
1
1
1 500,00
9.
węgiel (eko-groszek)
17
121
138
218.466,97
10.
inne (wymienić)
-
-
-
-
55
213
268
383 102,52
Rodzaj ekologicznego systemu
grzewczego
(wg wykorzystywanego paliwa)
Lp.
1.
gaz
2.
Liczba
nowych
systemów
Razem:
Ilość
przyznanych
dotacji
Kwota
przyznanych
dotacji
[PLN]
106
126 850,76
Ponadto na terenie gminy Trzebinia zainstalowane zostały urządzenia grzewcze,
wykorzystujące energię odnawialną w następujących budynkach:
 Parafia Rzymsko-Katolicka w Trzebini-Sierszy
Zastosowano pompę ciepła firmy HIBERNATUS W18W3x2 o mocy 91 kW typu wodawoda. Dolnym źródłem ciepła dla pompy jest potok „Kozi Bród”.
Przedsięwzięcie to zostało zrealizowane w ramach środków własnych Parafii oraz dotacji
z WFOŚiGW i PFOŚiGW.
 Blok mieszkalny przy ul. Grunwaldzkiej w Trzebini-Sierszy
W bloku mieszkalnym administrowanym przez Miejski Zarząd Nieruchomości Sp. z o.o.
ul. Matejki 1, 32 - 541 Trzebinia zainstalowanych zostało 30 szt. kolektorów słonecznych
płaskich firmy De Dietrich, typ DIETRISOL PRO 3P PRO . Urządzenie służy do
podgrzewania wody użytkowej. W skład instalacji wchodzi 4 szt. zasobników c.w.u. firmy
Galmet, o poj. 1000 l każdy. Moc zainstalowanego urządzenia to ok. 2,85 kW.
Przedsięwzięcie to zostało zrealizowane w ramach środków własnych Gminy oraz dotacji z
Banku Gospodarstwa Krajowego.
 Dom Zakonny ks. Salwatorianów w Trzebini
Zainstalowane zostały kolektory:
- płaskie w ilości 50 szt. firmy WATT Sp. z o.o., typ WATT 3000 SU
- kolektory próżniowe w ilości 25 szt. firmy WATT Sp. z o.o., w tym 10 szt. typu
VATT CPC 15 (1,93 m2), oraz 15 szt. typu WATT CPC 9 (3,21 m2).
Powyższe urządzenia służą wyłącznie do podgrzania wody użytkowej i obsługują one
stołówkę parafialną, dom mieszkalny oraz dom pielgrzyma. W skład zestawu solarnego
wchodzi 13 podgrzewaczy płaszczowych c.w.u. firmy WATT, w tym 4 obsługujące kolektory
próżniowe. Pojemność każdego z podgrzewaczy wynosi 300 l
Przedsięwzięcie to zostało zrealizowane poprzez dotację z NFOŚiGW oraz fundacji
Eko-Fundusz.
99
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
Wierzba energetyczna
Pomimo zainteresowania rolników uprawą wierzby energetycznej w 2004 r. rolnicy, którzy
nabyli sadzonki, na dzień dzisiejszy zrezygnowali z uprawy ww. rośliny. Powodem takiej
sytuacji są warunki glebowe panujące na terenie założonych poletek. Zbyt mała wilgotność
gleby była powodem niewielkich przyrostów rośliny co z kolei przełożyło się na małe plony i
w konsekwencji na zaprzestaniu produkcji.
6.1.3. Stan zanieczyszczenia powietrza
Celem badań i oceny jakości powietrza jest uzyskanie dla wszystkich stref w kraju informacji
o poziomach substancji w powietrzu w odniesieniu do standardów jakości powietrza,
identyfikacja obszarów wymagających poprawy jakości powietrza (co najmniej do
dopuszczalnych poziomów substancji) a następnie monitorowanie skuteczności programów
naprawczych. Realizowany jest „Program monitoringu jakości powietrza w województwie
małopolskim obejmujący lata 2007– 2009”. Zadania realizowane są w oparciu o pomiary
wykonywane w sieci punktów pomiarowych metodami: automatycznymi i pasywnymi przez
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska (WIOŚ) oraz manualnymi przez Wojewódzką
Stację Sanitarno-Epidemiologiczną (WSSE).
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska (WIOŚ) w Krakowie w marcu 2009 r.
opracował „Ocenę jakości powietrza w województwie małopolskim w 2008 r.”
Działania podejmowane w ramach ochrony powietrza wynikają z wymagań zawartych
w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25 poz.
150 z późń. zm.) wraz z aktami wykonawczymi i ustawie o wprowadzeniu ustawy Prawo
ochrony środowiska , ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr
100 poz. 1085). Ponadto uwzględniają programy nadrzędne oraz uwarunkowania związane z
akcesją do Unii Europejskiej
Wielkości dopuszczalnych poziomów stężeń niektórych substancji zanieczyszczających
w powietrzu określone są w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r.
(Dz. U. z 2008 r. nr 47 poz. 281). Dotyczy to wielkości dopuszczalnych poziomów stężeń
niektórych substancji zanieczyszczających w powietrzu dla lat 2007-2010 i po 2010 r.
Dopuszczalne stężenia zanieczyszczeń, zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem,
przedstawia tabela 6-4.
100
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony
środowiska”
Tabela 6-4
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Wielkości dopuszczalnych poziomów stężeń niektórych substancji zanieczyszczających w powietrzu wg rozporządzenia
Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r . (Dz. U. z 2008 r. Nr 47 poz. 281)
Poziom
Okres uśredniania dopuszczalny
Nazwa substancji
substancji w
wyników
(numer CAS)
pomiarów
powietrzu
[µg/m3]
Benzen
(71-43-2)
Dwutlenek azotu
(10102-44-0)
Tlenki azotu
(10102-44-0,
10102-43-9)
Dwutlenek siarki
(7446-09-5)
Ołów
7439-92-1)
Pył zawieszony
PM10
Tlenek węgla
(630-08-0)
rok kalendarzowy
Dopuszczalna
częstość
przekraczania
poziomu
dopuszczalnego
w roku
kalendarzowym
%
Termin
osiągnięcia
poziomów
dopuszczalnych
g / m 
3
2008 r.
40
2
10
20
10
4
0
2009r.
20
1
5
10
5
2
0
od 2010 r.
0
2010 r.
0
2010 r.
0
2010 r.
-
2007 r.
60
3
15
30
15
6
0
0
2010 r.
350
125
20
24 razy
3 razy
-
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2005 r.
2005 r.
2005 r.
0,5
-
0
0
0
0
2005 r.
50
40
10000
35 razy
-
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2005 r.
2005 r.
2005 r.
5
-
jedna godzina
200
18 razy
rok kalendarzowy
40
-
rok kalendarzowy
30
jedna godzina
24 godziny
rok kalendarzowy i
pora zimowa (okres
od 01 października
do 31 grudnia )
rok kalendarzowy
24 godzinny
rok kalendarzowy
osiem godzin
Margines tolerancji
101
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
Na terenie gminy Trzebinia jest zlokalizowany 1 punkt pomiarowy jakości powietrza przy
ul. Piłsudskiego. (strefa chrzanowsko-olkuska, kod strefy: 10.z.06.03).
W tabeli 6-5 przedstawiono wyniki monitoringu powietrza (wg „Monitoringu Powietrza”,
2008 r., strona internetowa WIOŚ, Kraków).
Tabela 6-5
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Wyniki monitoringu powietrza (wg „Monitoringu Powietrza”, 2008 r., strona
internetowa WIOŚ, Kraków)
Parametr
Dwutlenek siarki (SO2)
Tlenek azotu (NO)
Dwutlenek azotu (NO2)
Tlenek węgla (CO)
Tlenki azotu (NOx)
Pył zawieszony (PM10)
Jednostka
Norma
Wynik monitoringu
(średnia 12-miesięczna)
µg/m3
µg/m3
µg/m3
µg/m3
µg/m3
µg/m3
20
40
30
40
19
5
20
0,59
28
43
W „Ocenie jakości powietrza w województwie małopolskim w 2008 r.” (WIOŚ, Kraków
2009) przedstawiono następujące informacje:
1. zgodnie z wykonaną klasyfikacją biorąc pod uwagę kryterium ochrony zdrowia strefa
chrzanowsko-olkuska została zakwalifikowana do opracowania programów ochrony
powietrza (POP) z uwagi na (rozdział 4: Strefy zakwalifikowane do programów ochrony
środowiska):
 przekroczenie dopuszczalnej częstości przekraczania poziomu dopuszczalnego
24-godzinnych stężeń pyłu zawieszonego PM10 w roku kalendarzowym,
 przekroczenie dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10 w roku
kalendarzowym,
 przekroczenie poziomu docelowego benzo(a)pirenu w roku kalendarzowym (dotyczy
punktu pomiarowego w Chrzanowie).
2. stężenie średnie pyłu zawieszonego PM10 w roku kalendarzowym w gminie Trzebinia
zostało przekroczone ze względu na:
 niekorzystne warunki klimatyczne,
 oddziaływanie emisji z zakładów przemysłowych, ciepłowni, elektrowni
zlokalizowanych w pobliżu stacji,
 oddziaływanie emisji związanych z indywidualnym ogrzewaniem budynków.
3. stężenie średnie pyłu zawieszonego PM10 (stężenie 24-godzinne) w gminie Trzebinia
zostało przekroczone ze względu na:
 niekorzystne warunki klimatyczne,
 oddziaływanie emisji z zakładów przemysłowych, ciepłowni, elektrowni
zlokalizowanych w pobliżu stacji,
 oddziaływanie emisji związanych z indywidualnym ogrzewaniem budynków.
102
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
Wynikiem rocznej oceny jakości powietrza w województwie małopolskim w 2008 r. jest
klasyfikacja stref wykonana dla kryterium zdrowia i kryterium ochrony roślin.
Zgodnie z tą klasyfikacją strefę chrzanowsko-olkuską zakwalifikowano dla kryterium:
 ochrony zdrowia do klasy C (poziom stężeń - powyżej wartości dopuszczalnej o
margines tolerancji, wymagane działania: określenie obszarów przekroczeń wartości
dopuszczalnych oraz wartości dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji
oraz opracowanie programu ochrony powietrza (POP)).
 ochrony roślin do klasy A (poziom stężeń – nieprzekraczający wartości dopuszczalnej
z uwzględnieniem dozwolonych częstości przekroczeń określonych RMŚ w sprawie
dopuszczalnych poziomów, wymagane działania - brak).
6.2.
Identyfikacja problemów
Po przeanalizowaniu stanu aktualnego stanu jakości powietrza atmosferycznego na
terenie gminy Trzebinia stwierdzono występowanie następujących zagrożeń:
źródła energetyczne i przemysłowe
 zbyt duża wielkość emisji ze źródeł przemysłowo-energetycznych i źródeł
rozproszonych,
niska emisja
 niecałkowite wyeliminowanie niskiej emisji poprzez wymianę starych palenisk
węglowych na nowoczesne ekologiczne piece,
komunikacyjne źródła zanieczyszczeń
 przestarzały układ komunikacyjny,
 zły stan techniczny dróg,
 brak wystarczającej ilości pasów zieleni wzdłuż pasów drogowych,
oraz:
 zły stan techniczny budynków miejskich (stare niewymienione okna, brak
termoizolacji),
 duża ilość płyt azbestowych na budynkach.
6.3.
Cele i kierunki działań
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst
jednolity (Dz. U. z 2008 r., Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) ochrona powietrza polega na
zapewnieniu jak najlepszej jego jakości poprzez utrzymanie poziomów substancji w
powietrzu poniżej dopuszczalnych poziomów lub zmniejszanie, jeżeli poziomy te nie są
dotrzymane. Obowiązkiem Ministra Środowiska jest ustalenie dopuszczalnych poziomów
niektórych substancji w powietrzu oraz warunków, w jakich ustala się poziomy tych
substancji. Oceny jakości powietrza dokonuje się w strefach (rozporządzenie Ministra
Środowiska z 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości
powietrza (Dz. U. z 2008 r. Nr 52, poz. 310)), którymi są aglomeracje o liczbie mieszkańców
powyżej 250 tysięcy oraz obszar powiatu nie wchodzący w skład aglomeracji. W
poszczególnych strefach dokonuje się pomiarów jakości powietrza na podstawie których
wskazuje się strefy, gdzie następuje przekroczenie dopuszczalnych poziomów
poszczególnych substancji. Klasyfikacji stref dokonuje się ze względu na kryterium zdrowia
ludzi oraz ochrony roślin.
103
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
W „Programie Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2007-2014” jako
cel długoterminowy w zakresie ochrony powietrza przyjęto:
„Spełnienie norm jakości powietrza atmosferycznego poprzez sukcesywną redukcję
emisji zanieczyszczeń do powietrza”
W ramach tego celu, przyjętymi kierunkami działań są:
 ograniczenie niskiej emisji,
 ograniczenie emisji z procesów przemysłowych, energetyki i elektrociepłowni,
 promocja wykorzystania alternatywnych źródeł energii cieplnej.
 ograniczenie przekroczeń dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń.
Natomiast w „Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Chrzanowskiego” (2005 r.) jako
cel przyjęto:
„Zapewnienie wysokiej jakości powietrza oraz redukcja emisji pyłów i gazów”
W oparciu o cele określone w ww. dokumentach na terenie gminy Trzebinia jako cele w
zakresie ochrony powietrza przyjęto:
„Polepszenie jakości powietrza atmosferycznego”
oraz
„Ograniczanie emisji gazów i pyłów”
Realizacja tych celów polegać będzie m. in. na:
 zmniejszeniu niskiej emisji,
 kontynuowanie pomiarów stężeń zanieczyszczeń powietrza w sieci monitoringu,
 promowanie kotłów bezresztowych,
 promowanie odnawialnych źródeł energii (pompy ciepła i kolektory słoneczne),
 prowadzenie monitoringu meteorologicznego, celem prawidłowej interpretacji
wyników pomiarów jakości powietrza,
 promowaniu zmiany paliwa stosowanego do celów grzewczych na paliwo o
parametrach bardziej przyjaznych środowisku np. gaz, wysokiej jakości węgiel,
paliwa alternatywne typu wierzba energetyczna,
 zwiększeniu świadomości społeczeństwa w zakresie potrzeb i możliwości ochrony
powietrza, w tym oszczędności energii i stosowania odnawialnych źródeł energii,
promowanie właściwych zachowań społeczeństwa poprzez realizację programu
edukacji ekologicznej,
 zwiększeniu wykorzystania paliw alternatywnych (np. biopaliwa).
6.4
Zadania własne i koordynowane. Planowane koszty i źródła finansowania zadań
W tabeli 6-6 przedstawiono 11 zadań (w tym 7 zadań własnych) w zakresie ochrony
powietrza atmosferycznego dla gminy Trzebinia. W tabeli tej przedstawiono także planowane
nakłady i źródła finansowania wymienionych przedsięwzięć.
104
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu
ochrony środowiska”
Tabela 6-6
Zadania w zakresie ochrony powietrza do realizacji w latach 2010-2013 na terenie gminy Trzebinia wraz
planowanymi kosztami i źródłami ich finansowania
Planowany termin
Lp.
Nazwa zadania
1.
Wspieranie finansowe
indywidualnych,
ekologicznych instalacji
grzewczych (osoby
fizyczne) realizowane
zgodnie z zarządzeniem
Burmistrza Miasta
Trzebini, (kontynuacja)
Modernizacja
systemów grzewczych
stanowiących mienie
komunalne
(kontynuacja)
Kontynuacja budowy
ścieżek rowerowych
rozpoczęcia
zakończenia
Jednostka
odpowiedzialna
Efekt ekologiczny
Planowane
nakłady
[tys. PLN]
Źródło
finansowania
ZADANIA WŁASNE
2.
3.
4.
5.
6.
Wymiana okien i
termoizolacja
budynków gminnych
Poprawa stanu
technicznego dróg
Opracowanie
materiałów
edukacyjnych w
zakresie ochrony
powietrza dla
mieszkańców gminy
Burmistrz
Miasta Trzebini
2010
2013
ograniczenie niskiej emisji
2013
Burmistrz
Miasta Trzebini
2010
2010
2010
2013
2010
2013
budżet gminy
150,00/rok
Burmistrz
Miasta Trzebini
2010
ograniczenie niskiej emisji
Burmistrz
Miasta Trzebini
Wzrost świadomości
ekologicznej
mieszkańców w zakresie
ochrony przyrody,
proponowanie alternatywnego
transportu (rower)
Poprawa stanu techniczniego
budynków
Burmistrz
Miasta Trzebini
Burmistrz
Miasta Trzebini
Poprawa płynności ruchu i
ograniczenie emisji spalin
Wzrost świadomości
ekologicznej mieszkańców
1 000,00
budżet gminy
WFOŚiGW
NFOŚiGW
50,00
budżet gminy
500,00/rok
5 000,00
budżet gminy
WFOŚiGW
NFOŚiGW
budżet gminy
15,00
budżet gminy
zadanie ciągłe
razem I:
ZADANIA KOORDYNOWANE
105
8 665,00
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu
ochrony środowiska”
Planowany termin
Lp.
1.
2.
3.
4.
Nazwa zadania
Unowocześnienie
układu
komunikacyjnego
Rozwój sieci
monitoringu jakości
powietrza przez udział
gmin i powiatu w
monitoringu
regionalnym
Systematyczne
prowadzenie kontroli
dotyczącej
przestrzegania zasad
ochrony środowiska dla
podmiotów
gospodarczych
Kontynuacja
prowadzenia pomiarów
zanieczyszczeń
powietrza
atmosferycznego na
terenie miasta Trzebinia
w ramach zadań
monitoringowych
WIOŚ
rozpoczęcia
2010
2010
zakończenia
2013
2013
Jednostka
odpowiedzialna
Efekt ekologiczny
Burmistrz
Miasta Trzebini
Generalna
Dyrekcja Dróg
Publicznych,
PZD
Burmistrz
Miasta Trzebini
WIOŚ Kraków
Poprawa płynności ruchu i
ograniczenie emisji spalin
Starosta Powiatu
Chrzanowskiego
Ograniczenie emisji pyłowej i
gazowej
WIOŚ Kraków
Kontrola stanu jakości
powietrza
Planowane
nakłady
[tys. PLN]
-
Źródło
finansowania
budżet gminy,
WFOŚiGW
NFOŚiGW
środki unijne
-
budżet gminy,
WFOŚiGW
NFOŚiGW
środki unijne
w ramach
obowiązków
pracowników
budżet gminy
WIOŚ
ochrona powietrza
atmosferycznego poprzez ciągłą
kontrolę stanu jakości
-
WIOŚ
budżet gminy
razem II:
-
zadanie ciągłe
2010
2013
razem I+II:
106
8 665,00