wytyczne Unii Europejskiej w sprawie obrońców praw człowieka I
Transkrypt
wytyczne Unii Europejskiej w sprawie obrońców praw człowieka I
Gwarancje ochrony – wytyczne Unii Europejskiej w sprawie obrońców praw człowieka I. CEL 1. Wspieranie obrońców praw człowieka stanowi trwały element polityki zewnętrznej Unii Europejskiej w dziedzinie praw człowieka. W niniejszych wytycznych przedstawiono praktyczne sugestie dotyczące usprawnienia działań UE w tej dziedzinie. Z wytycznych można korzystać w kontaktach z państwami trzecimi na wszystkich szczeblach, jak również na wielostronnych forach zajmujących się prawami człowieka, by wspierać i intensyfikować ciągłe wysiłki Unii na rzecz promowania prawa do ochrony praw człowieka i zachęcania do poszanowania tego prawa. W wytycznych przewidziano również podejmowanie przez Unię interwencji na rzecz obrońców praw człowieka znajdujących się w niebezpieczeństwie, jak również zasugerowano praktyczne środki wsparcia i pomocy dla obrońców praw człowieka. Istotnym elementem niniejszych wytycznych jest wspieranie specjalnych procedur Rady Praw Człowieka ONZ, a także specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. obrońców praw człowieka oraz właściwych mechanizmów regionalnych na rzecz ochrony obrońców praw człowieka. Wytyczne pomogą również członkom misji UE (ambasad i konsulatów państw członkowskich UE oraz delegatur Komisji Europejskiej) w przyjęciu właściwej strategii w kwestii obrońców praw człowieka. Chociaż głównym celem wytycznych jest omówienie specyficznych problemów związanych z działalnością obrońców praw człowieka, mają one również przyczynić się do ogólnego wzmocnienia polityki UE w dziedzinie praw człowieka. 1 II. DEFINICJA 2. Definicja „obrońców praw człowieka”, przyjęta na potrzeby niniejszych wytycznych, opiera się na art. 1 Deklaracji o przynależnych jednostkom, grupom i podmiotom społecznym prawie i obowiązku propagowania i ochrony powszechnie uznanych praw człowieka oraz podstawowych wolności (zob. załącznik I), w którym stwierdzono, że „Każdy ma prawo, indywidualnie, lub w porozumieniu z innymi osobami, dążyć i działać na rzecz ochrony i korzystania z praw człowieka i podstawowych wolności na szczeblu krajowym i międzynarodowym". 3. Obrońcami praw człowieka są jednostki, grupy i podmioty społeczne, które propagują i chronią powszechnie uznane prawa człowieka i podstawowe wolności. Obrońcy praw człowieka dążą do propagowania i ochrony praw obywatelskich i politycznych, jak również promowania, ochrony i realizacji praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych. Obrońcy praw człowieka propagują także i chronią prawa członków grup, takich jak społeczności autochtoniczne. Definicja nie obejmuje osób lub grup uciekających się do przemocy lub ją szerzących. III. WPROWADZENIE 4. UE popiera zasady określone w Deklaracji o przynależnych jednostkom, grupom i podmiotom społecznym prawie i obowiązku propagowania i ochrony powszechnie uznanych praw człowieka oraz podstawowych wolności. Choć główną odpowiedzialność za propagowanie i ochronę praw człowieka ponoszą państwa, UE uznaje, że również jednostki, grupy i podmioty społeczne mają istotny udział w walce na rzecz praw człowieka. Działalność obrońców praw człowieka obejmuje: 2 - dokumentowanie naruszeń; - dążenie do zapewnienia ofiarom takich naruszeń możliwości dochodzenia swoich praw przed sądem przez zapewnienie pomocy prawnej, psychologicznej, medycznej i innych rodzajów wsparcia; oraz - zwalczanie kultury bezkarności, która sprzyja regularnemu i notorycznemu naruszaniu praw człowieka i podstawowych wolności; - propagowanie kultury praw człowieka i rozpowszechnianie informacji na temat obrońców tych praw na szczeblu lokalnym, regionalnym i międzynarodowym. 5. Działania obrońców praw człowieka często polegają na wyrażaniu krytyki wobec polityk i działań rządu. Jednak rządy nie powinny uważać takiej postawy za szkodliwą. Zasada, zgodnie z którą można swobodnie wyrażać poglądy i prowadzić nieskrępowaną debatę na temat polityk i działań rządu, ma podstawowe znaczenie, stanowi również wypróbowaną i sprawdzoną metodę zapewnienia skuteczniejszej ochrony praw człowieka. Obrońcy praw człowieka mogą wspierać rządy w propagowaniu i ochronie praw człowieka. Uczestnicząc w konsultacjach, mogą oni odgrywać kluczową rolę w tworzeniu projektów odpowiednich aktów prawnych oraz opracowywaniu krajowych planów i strategii w dziedzinie praw człowieka. Także ten element ich działalności powinien zyskać uznanie i wsparcie. 6. UE stwierdza, że w miarę upływu lat działalność obrońców praw człowieka jest coraz bardziej doceniana. Mają oni coraz większy udział w zapewnianiu ochrony ofiarom naruszeń praw człowieka. Jednak za sukces ten płaci się wysoką cenę: obrońcy praw człowieka coraz częściej stają się obiektami ataków, zaś ich prawa są lekceważone w wielu państwach. UE uważa za istotne zapewnienie bezpieczeństwa obrońcom praw człowieka i ochronę ich praw. W tym kontekście przy rozpatrywaniu kwestii obrońców praw człowieka ważne jest uwzględnienie problematyki płci. 3 IV. WYTYCZNE OPERACYJNE 7. Celem części operacyjnej wytycznych jest określenie metod efektywnego działania na rzecz propagowania i ochrony obrońców praw człowieka w państwach trzecich w kontekście wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Monitorowanie, sporządzanie sprawozdań i ocena 8. Na szefach misji UE spoczywa już teraz obowiązek przekazywania okresowych sprawozdań na temat sytuacji w dziedzinie praw człowieka w państwach, do których zostali delegowani. Aby ułatwić to zadanie, Grupa Robocza ds. Praw Człowieka w Radzie (COHOM) zatwierdziła ogólne zestawienie. Na jego podstawie można przyjąć, że misje powinny przedstawiać w sprawozdaniach sytuację obrońców praw człowieka, odnotowując w szczególności wszelkie przypadki gróźb lub ataków przeciwko nim skierowanych. W tym kontekście szefowie misji powinni mieć świadomość, że dla możliwości bezpiecznego podejmowania działań przez obrońców praw człowieka fundamentalne znaczenie mogą mieć ramy instytucjonalne, w jakich działają obrońcy. W tej dziedzinie liczą się wszelkie legislacyjne, sądowe, administracyjne lub inne właściwe środki podjęte przez państwa w celu ochrony osób przed przemocą, groźbami, represjami, dyskryminacją de facto lub de iure, naciskiem lub innymi arbitralnymi działaniami będącymi skutkiem uprawnionej realizacji przez te osoby praw określonych w deklaracji o obrońcach praw człowieka. 4 9. Wzywa się zatem szefów misji UE do omawiania sytuacji obrońców praw człowieka podczas posiedzeń lokalnych grup roboczych zajmujących się prawami człowieka. W stosownych przypadkach szefowie misji powinni przedstawiać COHOM zalecenia dotyczące ewentualnych działań na szczeblu UE, zwłaszcza potępiających groźby i ataki skierowane przeciwko obrońcom praw człowieka; zalecenia te mogą dotyczyć również interwencji dyplomatycznych i oświadczeń publicznych w sytuacjach, gdy obrońcy praw człowieka znajdują się w bezpośrednim lub poważnym niebezpieczeństwie. Szefowie misji mogą zdecydować o podjęciu natychmiastowych działań na miejscu, by wesprzeć obrońców praw człowieka, którym grozi bezpośrednie lub poważne niebezpieczeństwo, i mogą złożyć sprawozdanie ze swoich działań COHOM i innym właściwym grupom roboczym, formułując zalecenia dotyczące możliwości dalszych działań na szczeblu europejskim. Szefowie misji powinni również określać w swoich sprawozdaniach skuteczność działań UE. Ponadto podczas prowadzenia misji należy zwracać szczególną uwagę na specyficzne ryzyko, na które są narażone obrończynie praw człowieka. 10. Sprawozdania szefów misji oraz inne istotne informacje, takie jak sprawozdania i zalecenia specjalnego sprawozdawcy ds. obrońców praw człowieka, innych specjalnych sprawozdawców ONZ oraz organów traktatowych, Komisarza ds. Praw Człowieka Rady Europy i organizacji pozarządowych, pozwolą COHOM i innym właściwym grupom roboczym ustalić przypadki wymagające interwencji UE oraz działania, jakie należy podjąć, lub też, w stosownych przypadkach, pozwolą przedstawić zalecenia podjęcia takich działań Komitetowi Politycznemu i Bezpieczeństwa/Radzie. 5 Rola misji UE we wspieraniu i ochronie obrońców praw człowieka 11. W wielu państwach trzecich misje UE (ambasady państw członkowskich UE i delegatury Komisji Europejskiej) pełnią funkcję najważniejszego łącznika między Unią i jej państwami członkowskimi a lokalnymi obrońcami praw człowieka. Dlatego misje pełnią istotną rolę w praktycznej realizacji polityki UE wobec obrońców praw człowieka. Misje UE powinny zatem dążyć do prowadzenia aktywnej strategii wobec obrońców praw człowieka. Równocześnie muszą uwzględniać fakt, że w pewnych okolicznościach działania podejmowane przez Unię Europejską mogą stać się powodem gróźb i ataków wymierzonych w obrońców praw człowieka. Misje powinny zatem w stosownych przypadkach omawiać z obrońcami praw człowieka działania, jakie należałoby rozważyć. Jeśli działania takie mają być podejmowane w imieniu UE, misje UE powinny dostarczać danym obrońcom praw człowieka lub ich rodzinom stosowne informacje o działaniach. Do środków, jakie mogą stosować misje UE, należą: - opracowywanie – ze szczególnym uwzględnieniem obrończyń praw człowieka – lokalnych strategii realizacji niniejszych wytycznych. Misje UE będą uwzględniać fakt, że niniejsze wytyczne dotyczą obrońców praw człowieka, którzy propagują prawa człowieka i bronią ich, bez względu na to, czy są to prawa obywatelskie, kulturalne, gospodarcze, polityczne czy społeczne. Misje UE powinny aktywnie włączać obrońców praw człowieka i ich organizacje w opracowywanie strategii lokalnych i monitorowanie ich realizacji; - organizowanie, przynajmniej raz w roku, posiedzeń z udziałem obrońców praw człowieka i dyplomatów, których celem jest m.in. omówienie sytuacji lokalnej w zakresie praw człowieka, polityki UE realizowanej w tej dziedzinie oraz stosowania lokalnej strategii realizacji wytycznych UE dotyczących obrońców praw człowieka; - ścisła koordynacja i wymiana informacji na temat obrońców praw człowieka, w tym obrońców, którym grozi niebezpieczeństwo; 6 - utrzymywanie odpowiednich kontaktów z obrońcami praw człowieka, w tym przyjmowanie ich na terenie misji oraz odwiedzanie miejsc, w których działają; należałoby rozważyć możliwość powołania w tym celu specjalnych oficerów łącznikowych, w stosownych przypadkach z uwzględnieniem odpowiedniego rozłożenia obowiązków; - stosownie do okoliczności, publiczne wyrażanie uznania dla obrońców praw człowieka i ich działań dzięki nadaniu odpowiedniego rozgłosu w mediach (m.in. w Internecie i przy zastosowaniu nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych) wizytom lub zaproszeniom, w szczególności na uroczystości wręczania przyznanych im nagród; - w stosownych przypadkach, składanie wizyt obrońcom praw człowieka umieszczonym w aresztach lub aresztach domowych oraz udział w ich procesach sądowych w roli obserwatorów. Propagowanie poszanowania obrońców praw człowieka w stosunkach z państwami trzecimi i na forach wielostronnych 12. Celem UE jest wywarcie wpływu na państwa trzecie w celu wypełnienia przez nie zobowiązań dotyczących poszanowania praw przyznanych obrońcom praw człowieka oraz chronienia tych ostatnich przed atakami i groźbami podmiotów niepaństwowych. W kontaktach z państwami trzecimi Unia Europejska, tam gdzie jest to niezbędne, będzie wyrażać potrzebę przestrzegania i poszanowania przez wszystkie państwa właściwych norm międzynarodowych, a w szczególności deklaracji ONZ. Ogólnym celem powinno być stworzenie warunków, w których obrońcy praw człowieka będą mogli w sposób swobodny prowadzić działalność. UE przedstawi powyższy cel jako integralną część polityki prowadzonej w dziedzinie praw człowieka oraz podkreśli wagę, jaką przywiązuje do ochrony obrońców praw człowieka. Poniżej przedstawiono działania na rzecz realizacji tych celów: 7 - w stosownym przypadku prezydencja, Wysoki Przedstawiciel ds. WPZiB, osobisty przedstawiciel SG/WP ds. praw człowieka, specjalni przedstawiciele i wysłannicy UE, przedstawiciele państw członkowskich lub Komisji Europejskiej składający wizyty w państwie trzecim będą uczestniczyć w spotkaniach z obrońcami praw człowieka, podczas których będą omawiane indywidualne przypadki ich dotyczące i kwestie, które rozpoznano w wyniku prac obrońców praw człowieka; - w toku rozmów poświęconych prawom człowieka w ramach dialogu politycznego prowadzonego przez UE z państwami trzecimi i organizacjami regionalnymi omawiana będzie, tam gdzie jest to istotne, sytuacja obrońców praw człowieka. UE będzie podkreślać poparcie, jakiego udziela obrońcom praw człowieka i ich działaniom, oraz, w razie potrzeby, omawiać będzie indywidualne przypadki dające powody do obaw. UE zadba, by obrońcy praw człowieka byli włączani w odpowiedni sposób w przygotowanie, prowadzenie oraz ocenę dialogu, zgodnie z wytycznymi UE dotyczącymi prowadzenia dialogu na temat praw człowieka; - szefowie misji UE i ambasadorzy UE przypomną władzom państw trzecich o ich obowiązku wdrożenia skutecznych środków ochrony obrońców praw człowieka, którzy są narażeni na niebezpieczeństwo lub którzy mogą być na nie narażeni; - nawiązana zostanie ścisła współpraca z innymi państwami przyjmującymi zbliżone stanowisko, zwłaszcza w ramach Rady Praw Człowieka ONZ oraz Zgromadzenia Ogólnego ONZ; - w stosownych przypadkach zaleci się państwom dokonującym powszechnego okresowego przeglądu dla Rady Praw Człowieka, by dostosowały swoje prawodawstwo i praktyki do deklaracji Organizacji Narodów Zjednoczonych o obrońcach praw człowieka; 8 - propagować się będzie ideę wzmocnienia istniejących regionalnych mechanizmów na rzecz ochrony obrońców praw człowieka, takich jak punkt łącznikowy obrońców praw człowieka i krajowe instytucje Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE, Komisarz ds. Praw Człowieka Rady Europy, specjalny sprawozdawca ds. sytuacji obrońców praw człowieka w ramach Afrykańskiej Komisji Praw Człowieka i Ludów oraz specjalnej Jednostki Obrońców Prac Człowieka działającej w ramach Ogólnoamerykańskiej Komisji Praw Człowieka, jak również stworzenia właściwych mechanizmów w regionach, w których ich brakuje. Wspieranie specjalnych procedur Rady Praw Człowieka ONZ, w tym specjalnego sprawozdawcy ds. obrońców praw człowieka 13. UE uznaje, że specjalne procedury Rady Praw Człowieka ONZ (i osoby lub grupy, których dotyczą: specjalni sprawozdawcy, specjalni przedstawiciele, niezależni eksperci i grupy robocze) odgrywają niezwykle ważną rolę w międzynarodowych wysiłkach na rzecz ochrony obrońców praw człowieka, ze względu na cechującą te podmioty niezależność i bezstronność, zdolność do działania i nagłaśniania przypadków naruszeń praw obrońców praw człowieka na całym świecie oraz do składania wizyt w państwach. Podczas gdy szczególna rola w tej dziedzinie przypada specjalnemu sprawozdawcy ds. obrońców praw człowieka, dla obrońców praw człowieka istotne znaczenie mają również inne specjalne procedury. Działania UE w ramach wspierania specjalnych procedur obejmą: - nakłanianie państw do przyjęcia zasady, według której należy zezwalać na składanie wizyt w państwach w ramach specjalnych procedur ONZ; 9 - promowanie, za pośrednictwem misji UE, korzystania z tematycznych mechanizmów ONZ przez miejscowe społeczności zajmujące się prawami człowieka oraz przez obrońców praw człowieka, co obejmuje ułatwianie nawiązywania kontaktów pomiędzy tematycznymi mechanizmami i obrońcami praw człowieka oraz wymianę informacji między nimi, lecz nie musi ograniczać się do tych aspektów; - jako że poprzez specjalne procedury nie można wypełniać mandatu przy braku odpowiednich zasobów, państwa członkowskie będą wspierać przyznawanie wystarczających środków z ogólnego budżetu dla biura Wysokiego Komisarza Praw Człowieka. Konkretne środki wspierania obrońców praw człowieka, w tym również w ramach polityki rozwojowej 14. Programy Unii Europejskiej i państw członkowskich mające na celu wspieranie rozwoju procesów i instytucji demokratycznych oraz propagowanie i ochronę praw człowieka w krajach rozwijających się, takie jak europejski instrument na rzecz wspierania demokracji i praw człowieka, należą do szerokiego arsenału konkretnych środków, za pomocą których możliwe jest wspieranie obrońców praw człowieka. Mogą one obejmować programy współpracy na rzecz rozwoju państw członkowskich, lecz nie muszą się do nich ograniczać. Konkretne środki obejmują: - wspieranie obrońców praw człowieka oraz organizacji pozarządowych, które promują działania obrońców praw człowieka i je ułatwiają przez na przykład starania mające na celu zwiększenie możliwości prowadzenia kampanii informacyjnych oraz sprzyjanie współpracy organizacji pozarządowych, obrońców praw człowieka i instytucji krajowych broniących praw człowieka; - propagowanie oraz wspieranie ustanowienia i działania krajowych instytucji promowania i ochrony praw człowieka, powołanych zgodnie z zasadami paryskimi, w tym krajowych instytucji praw człowieka, urzędów rzecznika praw obywatelskich oraz komisji praw człowieka; 10 - wspieranie utworzenia na szczeblu międzynarodowym sieci obrońców praw człowieka, w szczególności przez ułatwianie organizowania spotkań obrońców praw człowieka w UE i poza jej granicami; - zapewnienie, by obrońcy praw człowieka w państwach trzecich mieli dostęp do zasobów, także finansowych, pochodzących z zagranicy, i by byli informowani o dostępności tych zasobów i o sposobach występowania o nie; - zapewnienie, by programy edukacyjne w dziedzinie praw człowieka propagowały, między innymi, deklarację ONZ o obrońcach praw człowieka; - zaplanowanie środków, które pozwolą szybko pomóc obrońcom praw człowieka lub ich ochronić w przypadku niebezpieczeństwa w państwie trzecim, na przykład, jeśli jest to właściwe, wydawanie wiz w trybie pilnym lub ułatwianie pobytu tymczasowego w państwach członkowskich UE. Rola grup roboczych Rady 15. Zgodnie z zakresem swojego mandatu COHOM będzie dokonywała przeglądu realizacji niniejszych wytycznych w sprawie obrońców praw człowieka i dalszych działań z nimi związanych, w ścisłej koordynacji i współpracy z innymi właściwymi grupami roboczymi Rady. Działania te będą obejmować: - promowanie uwzględniania kwestii obrońców praw człowieka w ramach właściwych polityk i działań UE; - dokonywanie we właściwych odstępach czasu przeglądu postępów w realizacji wytycznych; 11 - dalsze badanie, w stosownych przypadkach, innych sposobów współpracy z ONZ oraz innymi mechanizmami międzynarodowymi i regionalnymi w celu wspierania obrońców praw człowieka; - w stosownych przypadkach coroczne przekazywanie Radzie, za pośrednictwem Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa oraz COREPER-u, sprawozdania z postępów w realizacji niniejszych wytycznych. _________________ 12 ZAŁĄCZNIK I Declaration on the Right and Responsibility of Individuals, Groups and Organs of Society to Promote and Protect Universally Recognized Human Rights and Fundamental Freedoms The General Assembly, Reaffirming the importance of the observance of the purposes and principles of the Charter of the United Nations for the promotion and protection of all human rights and fundamental freedoms for all persons in all countries of the world, Reaffirming also the importance of the Universal Declaration of Human Rights2 and the International Covenants on Human Rights as basic elements of international efforts to promote universal respect for and observance of human rights and fundamental freedoms and the importance of other human rights instruments adopted within the United Nations system, as well as those at the regional level, Stressing that all members of the international community shall fulfil, jointly and separately, their solemn obligation to promote and encourage respect for human rights and fundamental freedoms for all without distinction of any kind, including distinctions based on race, colour, sex, language, religion, political or other opinion, national or social origin, property, birth or other status, and reaffirming the particular importance of achieving international cooperation to fulfil this obligation according to the Charter, 13 Acknowledging the important role of international cooperation for, and the valuable work of individuals, groups and associations in contributing to, the effective elimination of all violations of human rights and fundamental freedoms of peoples and individuals, including in relation to mass, flagrant or systematic violations such as those resulting from apartheid, all forms of racial discrimination, colonialism, foreign domination or occupation, aggression or threats to national sovereignty, national unity or territorial integrity and from the refusal to recognize the right of peoples to self-determination and the right of every people to exercise full sovereignty over its wealth and natural resources, Recognizing the relationship between international peace and security and the enjoyment of human rights and fundamental freedoms, and mindful that the absence of international peace and security does not excuse non-compliance, Reiterating that all human rights and fundamental freedoms are universal, indivisible, interdependent and interrelated and should be promoted and implemented in a fair and equitable manner, without prejudice to the implementation of each of those rights and freedoms, Stressing that the prime responsibility and duty to promote and protect human rights and fundamental freedoms lie with the State, Recognizing the right and the responsibility of individuals, groups and associations to promote respect for and foster knowledge of human rights and fundamental freedoms at the national and international levels, 14 Declares: Article 1 Everyone has the right, individually and in association with others, to promote and to strive for the protection and realization of human rights and fundamental freedoms at the national and international levels. Article 2 1. Each State has a prime responsibility and duty to protect, promote and implement all human rights and fundamental freedoms, inter alia, by adopting such steps as may be necessary to create all conditions necessary in the social, economic, political and other fields, as well as the legal guarantees required to ensure that all persons under its jurisdiction, individually and in association with others, are able to enjoy all those rights and freedoms in practice. 2. Each State shall adopt such legislative, administrative and other steps as may be necessary to ensure that the rights and freedoms referred to in the present Declaration are effectively guaranteed. Article 3 Domestic law consistent with the Charter of the United Nations and other international obligations of the State in the field of human rights and fundamental freedoms is the juridical framework within which human rights and fundamental freedoms should be implemented and enjoyed and within which all activities referred to in the present Declaration for the promotion, protection and effective realization of those rights and freedoms should be conducted. 15 Article 4 Nothing in the present Declaration shall be construed as impairing or contradicting the purposes and principles of the Charter of the United Nations or as restricting or derogating from the provisions of the Universal Declaration of Human Rights,2 the International Covenants on Human Rights and other international instruments and commitments applicable in this field. Article 5 For the purpose of promoting and protecting human rights and fundamental freedoms, everyone has the right, individually and in association with others, at the national and international levels: (a) To meet or assemble peacefully; (b) To form, join and participate in non-governmental organizations, associations or groups; (c) To communicate with non-governmental or intergovernmental organizations. Article 6 Everyone has the right, individually and in association with others: (a) To know, seek, obtain, receive and hold information about all human rights and fundamental freedoms, including having access to information as to how those rights and freedoms are given effect in domestic legislative, judicial or administrative systems; (b) As provided for in human rights and other applicable international instruments, freely to publish, impart or disseminate to others views, information and knowledge on all human rights and fundamental freedoms; 16 (c) To study, discuss, form and hold opinions on the observance, both in law and in practice, of all human rights and fundamental freedoms and, through these and other appropriate means, to draw public attention to those matters. Article 7 Everyone has the right, individually and in association with others, to develop and discuss new human rights ideas and principles and to advocate their acceptance. Article 8 1. Everyone has the right, individually and in association with others, to have effective access, on a non-discriminatory basis, to participation in the government of his or her country and in the conduct of public affairs. 2. This includes, inter alia, the right, individually and in association with others, to submit to governmental bodies and agencies and organizations concerned with public affairs criticism and proposals for improving their functioning and to draw attention to any aspect of their work that may hinder or impede the promotion, protection and realization of human rights and fundamental freedoms. Article 9 1. In the exercise of human rights and fundamental freedoms, including the promotion and protection of human rights as referred to in the present Declaration, everyone has the right, individually and in association with others, to benefit from an effective remedy and to be protected in the event of the violation of those rights. 17 2. To this end, everyone whose rights or freedoms are allegedly violated has the right, either in person or through legally authorized representation, to complain to and have that complaint promptly reviewed in a public hearing before an independent, impartial and competent judicial or other authority established by law and to obtain from such an authority a decision, in accordance with law, providing redress, including any compensation due, where there has been a violation of that person’s rights or freedoms, as well as enforcement of the eventual decision and award, all without undue delay. 3. To the same end, everyone has the right, individually and in association with others, inter alia: (a) To complain about the policies and actions of individual officials and governmental bodies with regard to violations of human rights and fundamental freedoms, by petition or other appropriate means, to competent domestic judicial, administrative or legislative authorities or any other competent authority provided for by the legal system of the State, which should render their decision on the complaint without undue delay; (b) To attend public hearings, proceedings and trials so as to form an opinion on their compliance with national law and applicable international obligations and commitments; (c) To offer and provide professionally qualified legal assistance or other relevant advice and assistance in defending human rights and fundamental freedoms. 4. To the same end, and in accordance with applicable international instruments and procedures, everyone has the right, individually and in association with others, to unhindered access to and communication with international bodies with general or special competence to receive and consider communications on matters of human rights and fundamental freedoms. 5. The State shall conduct a prompt and impartial investigation or ensure that an inquiry takes place whenever there is reasonable ground to believe that a violation of human rights and fundamental freedoms has occurred in any territory under its jurisdiction. 18 Article 10 No one shall participate, by act or by failure to act where required, in violating human rights and fundamental freedoms and no one shall be subjected to punishment or adverse action of any kind for refusing to do so. Article 11 Everyone has the right, individually and in association with others, to the lawful exercise of his or her occupation or profession. Everyone who, as a result of his or her profession, can affect the human dignity, human rights and fundamental freedoms of others should respect those rights and freedoms and comply with relevant national and international standards of occupational and professional conduct or ethics. Article 12 1. Everyone has the right, individually and in association with others, to participate in peaceful activities against violations of human rights and fundamental freedoms. 2. The State shall take all necessary measures to ensure the protection by the competent authorities of everyone, individually and in association with others, against any violence, threats, retaliation, de facto or de jure adverse discrimination, pressure or any other arbitrary action as a consequence of his or her legitimate exercise of the rights referred to in the present Declaration. 3. In this connection, everyone is entitled, individually and in association with others, to be protected effectively under national law in reacting against or opposing, through peaceful means, activities and acts, including those by omission, attributable to States that result in violations of human rights and fundamental freedoms, as well as acts of violence perpetrated by groups or individuals that affect the enjoyment of human rights and fundamental freedoms. 19 Article 13 Everyone has the right, individually and in association with others, to solicit, receive and utilize resources for the express purpose of promoting and protecting human rights and fundamental freedoms through peaceful means, in accordance with article 3 of the present Declaration. Article 14 1. The State has the responsibility to take legislative, judicial, administrative or other appropriate measures to promote the understanding by all persons under its jurisdiction of their civil, political, economic, social and cultural rights. 2. Such measures shall include, inter alia: (a) The publication and widespread availability of national laws and regulations and of applicable basic international human rights instruments; (b) Full and equal access to international documents in the field of human rights, including the periodic reports by the State to the bodies established by the international human rights treaties to which it is a party, as well as the summary records of discussions and the official reports of these bodies. 3. The State shall ensure and support, where appropriate, the creation and development of further independent national institutions for the promotion and protection of human rights and fundamental freedoms in all territory under its jurisdiction, whether they be ombudsmen, human rights commissions or any other form of national institution. 20 Article 15 The State has the responsibility to promote and facilitate the teaching of human rights and fundamental freedoms at all levels of education and to ensure that all those responsible for training lawyers, law enforcement officers, the personnel of the armed forces and public officials include appropriate elements of human rights teaching in their training programme. Article 16 Individuals, non-governmental organizations and relevant institutions have an important role to play in contributing to making the public more aware of questions relating to all human rights and fundamental freedoms through activities such as education, training and research in these areas to strengthen further, inter alia, understanding, tolerance, peace and friendly relations among nations and among all racial and religious groups, bearing in mind the various backgrounds of the societies and communities in which they carry out their activities. Article 17 In the exercise of the rights and freedoms referred to in the present Declaration, everyone, acting individually and in association with others, shall be subject only to such limitations as are in accordance with applicable international obligations and are determined by law solely for the purpose of securing due recognition and respect for the rights and freedoms of others and of meeting the just requirements of morality, public order and the general welfare in a democratic society. Article 18 1. Everyone has duties towards and within the community, in which alone the free and full development of his or her personality is possible. 21 2. Individuals, groups, institutions and non-governmental organizations have an important role to play and a responsibility in safeguarding democracy, promoting human rights and fundamental freedoms and contributing to the promotion and advancement of democratic societies, institutions and processes. 3. Individuals, groups, institutions and non-governmental organizations also have an important role and a responsibility in contributing, as appropriate, to the promotion of the right of everyone to a social and international order in which the rights and freedoms set forth in the Universal Declaration of Human Rights and other human rights instruments can be fully realized. Article 19 Nothing in the present Declaration shall be interpreted as implying for any individual, group or organ of society or any State the right to engage in any activity or to perform any act aimed at the destruction of the rights and freedoms referred to in the present Declaration. Article 20 Nothing in the present Declaration shall be interpreted as permitting States to support and promote activities of individuals, groups of individuals, institutions or non-governmental organizations contrary to the provisions of the Charter of the United Nations. 22 Załącznik do załącznika I Relevant international instruments - The Universal Declaration of Human Rights - The International Covenant on Civil and Political Rights - The International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights - The Convention Against Torture and other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment - The Convention on the Rights of the Child - The Convention on the Elimination of Discrimination Against Women - The Convention on the Elimination on all Forms of Racial Discrimination - The European Convention on Human Rights, its protocols and the relevant case law of the European Court of Human Rights - European Social Charter/Revised European Social Charter - African Charter for Human and Peoples’ Rights - American Convention on Human Rights - Geneva Conventions on the Protection of Victims of War and its Protocols as well as customary rules of humanitarian law applicable in armed conflict - The 1951 Convention regarding the Status of Refugees and its 1967 Protocol - The Rome Statute of the International Criminal Court - Declaration on the Right and Responsibility of Individuals, Groups and Organs of Society to Promote and Protect Universally Recognized Human Rights and Fundamental Freedoms. 23