37-Spis tresci

Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
1. Przegląd stanu badań nad problematyką cytatu w muzyce. . . . . . . . . . . . . . . 8
2. Perspektywa metodologiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
ROZDZIAŁ I. Zagadnienia literackie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
I.1. Cytat w zagadnieniach literackich. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
I.1.1. Role i funkcje cytatu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
I.1.2. Cytat w badaniach literackich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
I.1.3. Cytat i inne „cudze słowa”: rozumienia cytatu . . . . . . . . . . . . . . . . 28
I.1.4. Cytat empiryczny a reminiscencje i aluzje. . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
I.2. Cytat wobec intertekstualności. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
I.2.1. O intertekstualności. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
I.2.2. Intertekstualność w badaniach polskich: Głowiński i Markiewicz. . . . . . 35
I.2.3. Intertekstualność w badaniach polskich: Balbus . . . . . . . . . . . . . . . 39
I.2.4. Miejsce cytatu w intertekstualnych ujęciach . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
ROZDZIAŁ II. Konteksty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
II.1. Kontekst genologiczny 1: Z historii zapożyczeń „muzyki w muzyce” . . . . . . . 45
II.1.1. Do końca XVIII wieku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
II.1.2. Wiek XIX i XX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
II.2. Kontekst genologiczny 2: Sposoby integracji muzyki nowej i zastanej. . . . . . . 73
II.2.1. „Muzyka w muzyce”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
II.2.2. Derywacje, stylizacje, parafrazy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
II.2.3. Zapożyczania, aluzje, reminiscencje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
II.2.4. Cytaty dosłowne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
II.2.5. Amalgamat, symulacja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
II.2.6. Modelowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
II.2.7. Collage a quodlibet, medley, potpourri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
II.3. Kontekst geohistoryczny (geograficzny i historyczny). . . . . . . . . . . . . . . 97
II.3.1. Cytat w gatunku symfonii XIX wieku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
II.3.2. XX wiek — kontekst euro-amerykański: ojcowie cytatu . . . . . . . . . 105
II.3.3. Odnawianie znaczeń. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118
ROZDZIAŁ III. Miejsce cytatu w nurtach historycznych i stylistycznych muzyki polskiej
XX wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
III.1. Do II wojny światowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
III.1.1. W służbie idei „narodowości”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
III.1.2. Casus Szymanowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
III. 1. 3. Kierunek folklorystyczno-narodowy a tendencje klasycyzujące . . . . . 137
III.2. Po II wojnie światowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
III.2.1. Neoklasycyzm powojenny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
III.2.2. Wobec estetyki normatywnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
III.3.1956–1974, lata „uchylonej kurtyny”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
Spis treści
III.4.Ku zmianom. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
III.4.1. Między polskim „nowym romantyzmem” a postmodernizmem . . . . . 153
III.4.2. Indywidualne idiomy twórcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
III.4.3. Postmodernizm a surkonwencjonalizm. . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
ROZDZIAŁ IV. Cytat w funkcji symbolicznej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
IV.1. Hymny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
IV.1.1. Bogurodzica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
IV.1.2. Boże coś Polskę. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
IV.2. Modlitwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
IV.2.1. Suplikacje Święty Boże. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
IV.3. Idiom śmierci. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
IV.3.1. Sekwencja Dies Irae. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
ROZDZIAŁ V. Cytat w funkcji indeksykalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
V.1. Hommage i tombeau. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
V.2. Cytat jako hommage w muzyce polskiej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
V.2.1. W hołdzie Szymanowskiemu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
V.2.2. Od hommage do muzycznego żartu (kilka przykładów z muzyki polskiej). . 239
V.3. Cytaty-sygnatury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
ROZDZIAŁ VI. Cytat w funkcji idiomatycznej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
VI.1. Przywołanie stylu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
VI.1.1. Andrzej Panufnik — stylizacje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
VI.1.2. Roman Palester — aktualizacje wzorców i „stylizacje o stylizacjach”. . . 263
VI.1.3. Karol Rathaus — „muzyka o muzyce”. . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
VI.1.4. Henryk Mikołaj Górecki — tradycja i jej wymiar symboliczny . . . . . 269
VI.1.5. Stanisław Krupowicz — twórcza aktualizacja pamiętająca o historii gatunku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
VI.1.6. Paweł Szymański — surkonwencjonalna gra ze słuchaczem. . . . . . . 274
VI.2. Cytaty z folkloru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
VI.2.1. Karol Szymanowski — Harnasie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284
VI.2.2. Wojciech Kilar — Krzesany. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .292
VI.2.3. Bolesław Szabelski — II i III Symfonia. . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
VI.2.4. Zygmunt Krauze — Folk Music i Aus aller Welt stammende. . . . . . . . 301
ROZDZIAŁ VII. Wpływ techniki cytowania na gramatykę muzyki. . . . . . . . . . . . 307
ROZDZIAŁ VIII. Od nadawcy do odbiorcy: cytat wobec słuchacza. . . . . . . . . . . . 314
VIII.1. Teoria komunikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
VIII.2. Style odbioru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
VIII.3. Presupozycje a konotacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
VIII.4. Wobec intertekstualności. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
VIII.5. Komunikowanie między kompozytorem i słuchaczem. . . . . . . . . . . . . 327
VIII.6. Cytat muzyczny a literacki styl odbioru muzyki . . . . . . . . . . . . . . . . 332
VIII.7. Cytat jako wypowiedź nacechowana znaczeniowością. . . . . . . . . . . . . 336
Zakończenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
Indeks nazwisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363