Scenariusz lekcji biologii w klasie I gim

Scenariusz lekcji biologii dla klasy pierwszej gimnazjum
opracowany przez Marzannę Przekop
TEMAT: PASOŻYTNICTWO
1. PODSTAWA PROGRAMOWA: Relacje wewnątrz – i międzygatunkowe w przyrodzie.
2. PROGRAM: DKW-4014-78/99
Autor: zespół pod redakcją Andrzeja Jerzmanowskiego
Klasa: pierwsza gimnazjalna
Temat w podręczniku: Zjadający i zjadani.
3. CEL OGÓLNY: Poznanie zasad funkcjonowania układu pasożyt – żywiciel.
4. CELE SZCZEGÓŁOWE:
Uczeń po zajęciach
Wiadomości:
- wymienia przykłady pasożytów
- wyjaśnia pojęcia: pasożyt, żywiciel, żywiciel pośredni, żywiciel ostateczny
Umiejętności:
- dokonuje podziału pasożytów na wewnętrzne i zewnętrzne
- podaje przykłady pasożytów wewnętrznych i zewnętrznych
- wymienia przykłady przystosowań pasożytów do prowadzonego trybu życia
- opisuje sposoby ochrony organizmów
przed pasożytami
- porównuje drapieżnictwo i pasożytnictwo
Postawy:
- aktywnie uczestniczy w lekcji
- korzysta z karty pracy
- zachowuje dyscyplinę w czasie lekcji
5. FORMY PRACY:
♦ praca indywidualna
♦ praca zbiorowa
Poziom
Kategoria
Standard
Podstawowy
Podstawowy
A
B
II.2.f
I.1.b
Podstawowy
B
II.2.c,f,g
Podstawowy
B
II.2.a,f
Podstawowy
B
II.2.e,f
Ponadpodstawowy
C
II.2.c,e,f
Ponadpodstawowy
D
II.2.b,c,g
IV.1.b
2
6. METODY:
♦ praktyczna ( wypełnianie kart pracy, obserwacje mikro- i makroskopowe)
♦ podająca ( prezentacja, pogadanka, elementy wykładu )
♦ problemowa ( gra dydaktyczna – dobieranka )
7. ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
♦ gra dydaktyczna
♦ karty pracy
♦ tekst do uzupełnienia ( na ksero)
♦ zeszyty i podręczniki uczniów
♦ tablica graficzna z cyklem rozwojowym tasiemca
♦ preparaty mikroskopowe pchły i wszoła
♦ ilustracje przedstawiające pasożyty
♦ preparaty tasiemca, mięsa z wągrami oraz glisty ludzkiej w formalinie
8. STRUKTURA LEKCJI zgodnie z załącznikiem nr 1.
9. Załącznik nr 2 – wzór karty pracy
10. Załącznik nr 3 – tekst do uzupełnienia
Opracowanie:
Marzanna Przekop
3
Załącznik nr 1.
Struktura lekcji: PASOŻYTNICTWO.
I. FAZA WSTĘPNA:
1. Sprawdzenie obecności.
2. Przypomnienie wiadomości z poprzedniej lekcji.
- Jakie relacje międzygatunkowe omawialiśmy na poprzedniej lekcji?
- Jak zwierzęta przystosowały się do drapieżnictwa?
- W jaki sposób ofiary chronią się przed drapieżnikami?
- Jakie przystosowania wytworzyły zwierzęta roślinożerne?
- Jak rośliny chronią się przed zjedzeniem?
3.Wprowadzenie do tematu
II. FAZA REALIZACJI:
1. Podanie tematu lekcji.
2. Realizacja tematu:
a) rozdanie kart pracy z wyjaśnieniem, jak je uzupełniać
b) przypomnienie pojęcia pasożyt – uczeń ochotnik
c) przykłady pasożytów należących do poszczególnych królestw świata żywego
- pogadanka
- gra dydaktyczna ( dobieranka - przyporządkowanie pasożytów do poszczególnych grup systematycznych )
d) podział pasożytów na wewnętrzne i zewnętrzne - pogadanka
e) zakwalifikowanie znanych pasożytów do odpowiedniej grupy - dobieranka
f) omówienie przystosowań do pasożytnictwa oraz sposobów ochrony organizmów
przed pasożytami – analiza tablicy graficznej z cyklem rozwojowym tasiemca
g) wprowadzenie pojęć żywiciel, żywiciel pośredni, żywiciel ostateczny
h) obserwacje makro- i mikroskopowe pasożytów
i) porównanie pasożytnictwa i drapieżnictwa – pogadanka
III.
FAZA KOŃCOWA:
1. Podsumowanie wiadomości z lekcji – czytanie wypełnionych kart pracy ( uczeń
ochotnik ).
2. Sprawdzenie stopnia opanowania wiadomości z nowej lekcji-uzupełnianie tekstu
z luką.
3. Zadanie pracy domowej .
4. Porządkowanie pracowni.
PRACA DOMOWA( dla wszystkich):
Wymień różnice między pasożytnictwem i drapieżnictwem.
Dla chętnych:
Co to jest półpasożyt? Podaj przykład takiego organizmu.
4
Załącznik nr 2.
KARTA PRACY:
1. Pasożytem nazywamy organizm, który żyje................................
................................................................................................
2. Organizm, w którym żyje pasożyt nazywamy.............................
3. Organizm, w którym żyje postać larwalna pasożyta to ..............
............................... , natomiast organizm, w którym żyje dorosła postać pasożyta to ..............................................................
4. Pasożyty ze względu na miejsce występowania w organizmie żywiciela dzielimy na: ........................ i ....................................
5. Pasożyty zewnętrzne, to np. ( podaj 3 przykłady ) ......................
.................................................................................................
Pasożyty wewnętrzne, to np. ( podaj 3 przykłady ) .....................
.................................................................................................
6. Pasożyty przystosowały się do prowadzonego trybużycia poprzez:
a) ..................................................................................
b) ..................................................................................
c) ..................................................................................
7. Organizmy bronią się przed pasożytami poprzez........................
.................................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................
5
Załącznik nr 3.
TEKST DO UZUPEŁNIENIA
1. Pasożyt, to organizm, który żyje ................................................
.................................................................................................
2. Organizm, w którym żyje pasożyt nazywany jest .......................
3. Uzupełnij wykres ( podział pasożytów ze względu na miejsce
występowania w ciele innego organizmu):
Pasożyty
np.
................................
................................
np.
...............................
..............................
4. Podaj dwa przykłady przystosowania organizmów do pasożytnictwa:
a) ..........................................................................
b) ..........................................................................
5. Wymień dwie różnice między pasożytnictwem i drapieżnictwem:
a)............................................................................
b)............................................................................
6. Ochrona przed pasożytami polega na.......................................
..............................................................................................
..............................................................................................