roczny plan pracy - kl. 6 - Zespół Szkół w Podkowie Leśnej
Transkrypt
roczny plan pracy - kl. 6 - Zespół Szkół w Podkowie Leśnej
Roczny plan pracy, poziom wymagań z historii dla klasy klasa 6 na rok szkolny 2010/2011 do programu nauczania Dzień dobry historio! realizowany w Gimnazjum Zespołu Szkół w Podkowie Leśnej ul. Jana Pawła II 20 przez Sławomira Sowińskiego I. Rozkład materiału nauczania historii i społeczeństwa dla klasy VI szkoły podstawowej (2 godz. tygodniowo) Nr lekcji 1. Temat Zajęcia organizacyjne. Zapoznanie z kryteriami oceniania. I. U PROGU CZASÓW NOWOŻYTNYCH 2. 3. 4. Wielkie podróże i odkrycia geograficzne. Wpływ odkryć geograficznych na przemiany cywilizacyjne. Humanizm - nowy styl patrzenia na świat i człowieka. 5. Twórcy sztuki renesansowej i ich dzieła. 6. Rozłam w Kościele katolickim - powstanie wyznań protestanckich. 7. Konflikty religijne XVI-wiecznej Europy, a współczesny ruch ekumeniczny. 8. Architektura i sztuka w Polsce złotego wieku. 9. Wybitni przedstawiciele polskiego renesansu i ich wpływ na rozwój kultury narodowej. 10. Zwiedzamy zabytki architektury renesansowej - wycieczka. 11. Społeczeństwo polskie w XVI w. 12. W czasach złotej wolności szlacheckiej. 13. Lekcja powtórzeniowa - Epoka renesansu - nowy obraz świata i człowieka. 14. Pisemny sprawdzian wiadomości. II. BAROK PEŁEN KONTRASTÓW 15. Filozofia, nauka i sztuka w epoce baroku. 16. Konflikty zbrojne z Rosją w czasach Stefana Batorego. 17. Wojny Rzeczypospolitej ze Szwecją i Turcją w XVII stuleciu. 18. Sarmatyzm - ideologia i styl życia szlachty polskiej epoki baroku. III. MYŚLICIELE PROPONUJĄ ZMIANY 19. Przemiany w kulturze i życiu codziennym epoki oświecenia. 20. Osiągnięcia nauki i filozofii XVIII w. 21. Powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki. 22. Rzeczpospolita w czasach ostatniego króla. 23. Próby naprawy państwa w XVIII w. 24./25. Rzeczpospolita w okresie rozbiorów. 26. Lekcja powtórzeniowa - Wybitni myśliciele XVII—XVIII w. i ich wpływ na kształtowanie się nowego wizerunku społeczeństwa. 27. Pisemny sprawdzian wiadomości. IV WIELKIE ZMIANY CYWILIZACYJNE XIX W. 28. Przemiany gospodarcze i ich wpływ na tworzenie się nowej struktury społeczeństwa. 29. Rewolucja naukowo-techniczna. 30. Kultura XIX stulecia. 31/32. Życie codzienne Polaków pod zaborami. 33. Polacy walczą o wolność u boku Napoleona. 34. Walka narodowowyzwoleńcza Polaków na przykładzie wybranych epizodów. 35. Walka Polaków o utrzymanie języka i ziemi ojczystej. 1 Nr lekcji Temat 36. Kultura polska XIX w. na straży obrony języka i tradycji narodowych. 37. Lekcja powtórzeniowa: Dwie drogi do niepodległości. 38. Pisemny sprawdzian wiadomości. V MIĘDZY DEMOKRACJĄA DYKTATURĄ 39. Przyczyny wybuchu i działania zbrojne w I wojnie światowej. 40. Nowy kształt Europy - zmiany terytorialne i polityczne po I wojnie światowej. 41. Działania Polaków zmierzające do odzyskania niepodległości w latach I wojny światowej. 42. Kształtowanie się granic państwa polskiego. 43. Rządy komunistyczne w Związku Radzieckim w okresie międzywojennym. 44. Włochy i Niemcy pod rządami dyktatorów. 45. Wybuch II wojny światowej. 46. Społeczeństwo polskie w latach II wojny światowej. 47. Europa i świat w okresie zimnej wojny. 48. Życie codzienne w krajach demokracji ludowej po II wojnie światowej. 49. Upadek komunizmu w Europie w 1989 r. 50. Lekcja powtórzeniowa: Demokratyczne i totalitarne formy rządów w XX w. 51. Pisemny sprawdzian wiadomości. VI. DOBRODZIEJSTWA I PRZEKLEŃSTWA CYWILIZACJI XX W. 52. Osiągnięcia naukowo-techniczne i kulturalne okresu międzywojennego. 53. Sukcesy II Rzeczypospolitej na polu gospodarki, nauki i oświaty. 54. Kultura polska okresu międzywojennego. 55. Człowiek wobec wielkich przemian cywilizacyjnych drugiej połowy XX w. 56. Odbudowa kraju po zniszczeniach II wojny światowej. 57. Lekcja powtórzeniowa: Życie codzienne w Polsce Ludowej. 58. Pisemny sprawdzian wiadomości. VII. W STRONĘ DEMOKRACJI I DOBROBYTU 59. Zwiedzamy zabytki architektury renesansowej - wycieczka. 60. Społeczeństwo polskie w XVI w. 61. W czasach złotej wolności szlacheckiej. 62. Lekcja powtórzeniowa - Epoka renesansu - nowy obraz świata i człowieka. 63. Pisemny sprawdzian wiadomości. 64. Położenie, obszar, ludność, symbole Rzeczypospolitej Polskiej. 65. Prawa i obowiązki obywateli w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. 66. Struktura władz w naszym państwie. 67. Gmina podstawową jednostką samorządu terytorialnego. 68. Czas wielkich przemian gospodarczych. 69. Zagrożenia wynikające z rozwoju gospodarki. 70. Polska droga do Uni Europejskiej i NATO. Do dyspozycji nauczyciela pozostawiono 3 godziny, w tym 1 godzinę na zajęcia organizacyjne. 2 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji Metody, środki dydaktyczne Daty, pojęcia, postaci Czas I. U PROGU CZASÓW NOWOŻYTNYCH 1. Zajęcia organizacyjne. Zapoznanie z kryteriami oceniania. 2. Wielkie podróże i odkrycia geograficzne. - przyczyny odkryć geograficznych, -wybrane elementy cywilizacji Indian Ameryki Środkowej i Południowej Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: karawela, astrolabium, busola, -daty: l2XI492r., 1519-1522, - postacie: Krzysztof Kolumb, Vasco da Gama, Ferdynand Magellan, Amerigo Vespucci; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, - przyczyny podejmowania przez Europejczyków dalekich podróży, - znaczenie wpływu nowości nawigacyjnych dla rozwoju żeglarstwa; potrafi: - wskazać na mapie: trasy podróży: Krzysztofa Kolumba, Ferdynanda Magelana, państwa, które podejmowały najwięcej wypraw (Hiszpanię, Portugalię, Anglię, Francję), - zaznaczyć na taśmie czasu daty wypraw: Krzysztofa Kolumba, Ferdynanda Magelana, - analizować źródła historyczne i na ich podstawie opowiedzieć o warunkach podróży dalekomorskich. - podręcznik, zeszyt ucznia, mapa “Wielkie odkrycia geograficzne", atlasy, album z serii Tak żyli ludzie. W okresie wielkich odkryć, taśma czasu, wydawnictwo multimedialne Optimus Pascal Historia świata prezentujące cywilizacje Indian Ameryki Środkowej i Południowej, -rozmowa nauczająca, ćwiczenia z taśmą czasu, praca z mapą, podręcznikiem, materiałem ilustracyjnym i tekstami źródłowymi prezentującymi wielkich odkrywców i ich podróże, praca w grupach napisanie fragmentu dziennika pokładowego, wykreślenie trasy żeglugi jednego ze znanych podróżników, pokaz, wykonanie zadań w zeszycie ćwiczeń karawela, astrolabium, kompas I2X I492r., 1519-1522, Krzysztof Kolumb, Ferdynand Magelan, Amerigo Vespucci, Vasco da Gama 1 3. Wpływ odkryć geograficznych na przemiany cywilizacyjne. - wybrane elementy cywilizacji Indian Ameryki Środkowej i Południowej, -zmiany wżyciu codziennym będące skutkiem odkryć geograficznych Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -pojęcie: plantacja, -datę: I492r., - że rok 1492 uznawany jest przez niektórych historyków za umowny koniec średniowiecza i początek czasów nowożytnych; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, - wpływ odkryć na zmiany gospodarcze w Europie; potrafi: - wskazać na mapie: państwa, które uzyskały najwięcej zdobyczy terytorialnych (Hiszpanię, Portugalię, Anglię, Francję), gdzie znajdowały się państwa Inków, Azteków, Majów, - opowiedzieć o wybranych osiągnięciach cywilizacyjnych Indian, - ocenić postępowanie kolonizatorów względem ludności podbitej, -klasyfikować konsekwencje odkryć geograficznych na pozytywne i negatywne, - zaznaczyć na taśmie czasu datę przyjmowaną umownie za koniec średniowiecza i początek czasów nowożytnych -podręcznik, zeszyt ucznia, mapa “Wielkie odkrycia geograficzne", mapa polityczna współczesnego świata, atlasy, album z seri Tak żyli ludzie. W okresie wielkich odkryć, taśma czasu, wydawnictwo multimedialne Optimus Pascal Historia świata prezentujące cywilizacje Indian Ameryki Środkowej i Południowej, - rozmowa nauczająca, burza mózgów - “Najważniejsze skutki odkryć geograficznych", ćwiczenia z taśmą czasu, praca z mapą, pokaz, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, drama inscenizacja “Na plantacji" plantacja, 1492 r. 1 4. Humanizm nowy styl patrzenia na świat i człowieka. - hasła głoszone przez humanistów, Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: humanizm, -jakie poglądy głosili humaniści; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, - na czym polegała różnica w poglądach humanistów i filozofów średniowiecza; - podręcznik, zeszyt ucznia; atlasy, przeźrocza, filmy, albumy, ilustracje, zdjęcia pocztówki przedstawiające sceny z życia epoki renesansu, taśma czasu, humanizm 1 1 3 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji Metody, środki dydaktyczne Daty, pojęcia, postaci Czas -zmiany wżyciu codziennym potrafi: - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - wskazać na mapie: Włochy, - opowiedzieć o zmianach w życiu codziennym, jakie wystąpiły w XIX w. - rozmowa nauczająca, praca z mapą, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, pokaz mody z XVI w., drama dialog “Rozmowa dwóch humanistów" 5. Twórcy sztuki renesansowej i ich dzieła. -sztuka renesansu, - twórcy renesansu Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: renesans, odrodzenie, - postacie: Leonardo da Vinci, Michał Anioł Buonarotti, Rafael Santi, - główne dzieła twórców renesansu; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, -że sztuka renesansu nawiązywała do antyku; potrafi: -prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, -wskazać na mapie miasta włoskie, stanowiące centra kultury renesansu, -podać przykłady dzieł wybitnych twórców renesansu, -zaznaczyć na taśmie czasu epokę renesansu, -wskazać charakterystyczne elementy architektury renesansu -podręcznik, zeszyt ucznia; atlasy, przeźrocza, filmy albumy, ilustracje, zdjęcia pocztówki przedstawiające zabytki, sztuki i architektury renesansu, taśma czasu, - rozmowa nauczająca, ćwiczenia z taśmą czasu, praca z mapą, pokaz, krzyżówka obrazkowa, wykonanie zadań w zeszycie ucznia humanizm, renesans, odrodzenie, Leonardo da Vinci, Michał Anioł Buonarroti, Rafael Santi 1 6. Rozłam w Kościele katolickim powstanie wyznań protestanckich. - rozłam w Kościele katolickim - powstanie wyznań protestanckich, - podobieństwa i różnice między katolicyzmem a protestantyzmem Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: reformacja, protestantyzm, -daty: 1517 r., -postacie: Marcin Luter, Jan Kalwin, Henryk VIII, - nazwy wyznań powstałych w wyniku reformacji: kalwinizm, anglikanizm, luteranizm; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, -dlaczego Marcin Luter wystąpił przeciwko Kościołowi katolickiemu; potrafi: - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - wskazać na mapie państwa, w których rozwinęła się reformacja, -wskazać podobieństwa i różnice między katolicyzmem a protestantyzmem. - podręcznik, zeszyt ucznia, tekst źródłowy, taśma czasu, - rozmowa nauczająca, ćwiczenia z taśmą czasu, praca z mapą, tekstem źródłowym, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, drama - “Ogłoszenie tez przez Marcina Lutra" protestantyzm, reformacja, 1517 r. Marcin Luter, Jan Kalwin, Henryk VIII 1 7. Konflikty religijne XVI-wiecznej Europy a współczesny ruch ekumeniczny. - konflikt między chrześcijanami w Europie w XVI w. -ekumenizm pojednanie i porozumienie między chrześcijanami Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: ekumenizm, - czym był Indeks ksiąg zakazanych; rozumie: -wyżej wymienione pojęcia; potrafi: - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, -wskazać na mapie: państwa, w których miały miejsce wojny religijne, religijny podział Europy, jaki wystąpił w XVI w., -ocenić skutki reformacji, -wyjaśnić ideę ekumenizmu. -podręcznik, zeszyt ucznia, tekst źródłowy, - rozmowa nauczająca, praca z mapą, tekstem źródłowym, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, debata “za i przeciw" “Czy chrześcijanie mają szansę na zjednoczenie?" ekumenizm, Indeks ksiąg zakazanych 1 4 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia 8. Architektura i sztuka w Polsce złotego wieku. - najsłynniejsze zabytki polskiego renesansu, -tolerancja religijna w Polsce Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: Wawel, arras, tolerancja, - postacie: Bona, Zygmunt I Stary, Zygmunt II August; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, - istotę wkładu ostatnich władców z dynastii Jagielonów w rozwój kultury; potrafi: - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - wskazać na mapie Polski miejsca, gdzie znajdują się zabytki architektury renesansu, - wyjaśnić, na czym polegała zasada tolerancji religijnej. - podręcznik, zeszyt ucznia, przeźrocza, filmy, albumy, ilustracje, zdjęcia, pocztówki przedstawiające zabytki sztuki i architektury renesansu w Polsce, tekst źródłowy, słowniki, encyklopedie, - rozmowa nauczająca, praca z mapą, projekcja filmu, pokaz, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, praca w grupach - przygotowanie planszy, albumów, prezentujących zabytki sztuki i architektury renesansu w Polsce oraz regionie, opracowanie mapek przedstawiających lokalizację zabytków architektury renesansu w Polsce Wawel, arras, tolerancja, Bona, Zygmunt I Stary, Zygmunt II August 1 9. Wybitni przedsta wiciele polskiego renesansu i ich wpływ na rozwój kultury narodowej. - zasługi dla kultury polskiej Jana Kochanowskiego, Mikołaja Reja, Mikołaja Kopernika Po zakończonych zajęciach uczeń - podręcznik, zeszyt ucznia, pamięta: przeźrocza, słowniki, - postacie: Jan Kochanowski, Mikołaj Rej, Mikołaj encyklopedie, Kopernik; - rozmowa nauczająca, praca rozumie: z mapą, wykonanie zadań - istotę wkładu wymienionych postaci w rozwój w zeszycie ucznia, praca kultury i nauki polskiej, w grupach - przygotowanie - na czym polegało przełomowe znaczenie odkrycia planszy, prezentujących Kopernika; sylwetki wybitnych potrafi: przedstawicieli polskiego - wskazać na mapie Polski miejsca związane renesansu z Mikołajem Kopernikiem - Frombork, Toruń, - dostrzec wpływ twórczości Mikołaja Reja na rozwój języka polskiego. Jan Kochanowski, Mikołaj Rej, Mikołaj Kopernik 1 10. Zwiedzamy zabytki architektury renesansu wycieczka. 11. Społeczeństwo polskie w XVI w. - granice Rzeczypospolitej Obojga Narodów, -położenie mieszczan i chłopów, -rola szlachty i magnatów Cele lekcji Metody, środki dydaktyczne Daty, pojęcia, postaci Czas 1 Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -pojęcia: szlachta, magnat, gołota, stan, - datę: 1569 r., - z jakich stanów składało się społeczeństwo polskie; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, - różnice w położeniu ekonomicznym i prawnym poszczególnych stanów; potrafi: -wskazać na mapie granice Rzeczypospolitej w XVI w. i jej sąsiadów, - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, -scharakteryzować podstawowe różnice między stanami, dotyczące zajęć, trybu życia, strojów - podręcznik, zeszyt ucznia, mapa “Rzeczpospolita w XVI w.", tablica genealogiczna Jagiellonów, tekst źródłowy opisujący np. mieszczaństwo, ilustracje prezentujące stroje szlachty, mieszczan i chłopów, - rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, tekstem źródłowym, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, ćwiczenia dramowe - “Rozmowa między panem, chłopem i mieszczaninem" szlachta, magnat, gołota, stan, 1569 r. 1 5 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia 12. W czasach złotej wolności szlacheckiej. -szlachta - jej przywileje, udział w rządach 13. Lekcja powtórzeniowa: Epoka renesansu - nowy obraz świata i człowieka. 1 14. Pisemny sprawdzian wiadomości. 1 Cele lekcji Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: przywilej, sejm walny, wolna elekcja, - z jakich stanów sejmujących składał się sejm walny; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, -proces kształtowania się sejmu walnego, -wpływ przywilejów na umocnienie się pozycji szlachty; potrafi: - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - na podstawie tablicy genealogicznej odczytać imiona ostatnich władców z dynastii Jagiellonów, - wyjaśnić, na czym polegały rządy szlachty. Metody, środki dydaktyczne - podręcznik, zeszyt ucznia, mapa “Rzeczpospolita w XVI w.", tablica genealogiczna Jagiellonów, tekst źródłowy opisujący obrady sejmu walnego, - rozmowa nauczająca, praca z podręcznikiem, tekstem źródłowym, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, drama - stop klatka - “Sejm walny", inscenizacja “Pierwsza wolna elekcja" Daty, pojęcia, postaci Czas sejm walny, wolna elekcja, przywilej 1 II. BAROK PEŁEN KONTRASTÓW 15. Filozofia, nauka i sztuka w epoce baroku. odmienne postawy życiowe - religijność i asceza obok korzystania z uciech życia, - sztuka barokowa, - kontrasty życia codziennego, - myśliciele XVII w. Po zakończonych zajęciach uczeń - podręcznik, zeszyt ucznia, pamięta: przeźrocza, filmy, albumy, -pojęcia: barok, opera, misteria, ilustracje, zdjęcia pocztówki - przedstawicieli filozofii XVII w.: Galileusz, Isaac przedstawiające zabytki, Newton, Kartezjusz, sztuki i architektury -wybitnych kompozytorów: Jan Sebastian Bach, barokowej w Polsce, Claudio Monteverdi, Georg Friedrich Haendel, nagrania z fragmentami - twórców architektury i malarstwa: Giovanni utworów barokowych, Bernini, Peter Paul Rubens, Jan Vermeer van albumy z reprodukcjami Delft, malarstwa XVII w., słowniki, - podstawowe cechy sztuki i architektury baroku; encyklopedie, rozumie: - rozmowa nauczająca, praca - wyżej wymienione pojęcia, z mapą, projekcja filmu, - na czym polegały kontrasty w życiu codziennym pokaz, sporządzenie karty w dobie baroku, zabytku architektury baroku - główne założenie sztuki barokowej - oddziaływanie znajdującego się w regionie, na uczucia religijne; wykonanie zadań w zeszycie potrafi: ucznia - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - analizować źródła ikonograficzne, na ich podstawie wskazać zabytki architektury baroku i omówić podstawowe cechy, - wskazać i zaprezentować zabytek architektury barokowej w swoim regionie. barok, opera, misteria, Galileusz, Isaac Newton, Kartezjusz, Jan Sebastian Bach, Claudio Monteverdi, Georg Friedrich Haendel, Giovanni Bernini, Peter Paul Rubens, Jan Vermeer van Delft 1 16. Konflikty zbrojne z Rosją w czasach Stefana Batorego. - sąsiedzi Rzeczypospolitej i zagrożenia z ich strony, -Stefan Batorywojny z Moskwą Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: husaria, piechota wybraniecka, - daty: 1582 r., - postać: Stefan Batory; rozumie: -dlaczego o Rzeczypospolitej w XVII w. mówimy, że była państwem wielonarodowościowym; -przyczyny wojen Rzeczypospolitej z Rosją, -wyżej wymienione pojęcia potrafi: - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - zaznaczyć na taśmie czasu datę rozejmu, kończącego wojnę z Rosją o Inflanty, husaria, piechota wybraniecka, 1582 r. Stefan Batory 1 - podręcznik, zeszyt ucznia, mapa “Rzeczpospolita w XVII w.", atlasy, reprodukcja obrazu J. Matejki Batory pod Pskowem, ilustracje przedstawiające uzbrojenie husarii, piechoty wybraniec kiej, - rozmowa nauczająca, praca z mapą, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, wykreślenie mapki konturowej przedstawiającej kształt terytorialny Rzeczypospolitej po wojnach z Rosją 6 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji Metody, środki dydaktyczne Daty, pojęcia, postaci Czas husaria, piechota wybraniec ka, I655r., 1672 r., 1683 r., Stefan Czarniecki, Jan III Sobieski, 1 -wskazać na mapie: państwo moskiewskie, Inflanty, zmiany terytorialne, jakie nastąpiły w wyniku wojen z Rosją, - na podstawie podręcznika, ilustracji opowiedzieć o uzbrojeniu husarii, piechoty wybranieckiej. 17. Konflikty Rzeczypospolitej ze Szwecją i Turcją w XVII stuleciu. -potop szwedzki, -Jan III Sobieski -pogromca Turków Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - daty: 1655 r., 1672 r., 1683 r. - postacie: Stefan Czarniecki, Jan III Sobieski; rozumie: - przyczyny wojen z sąsiadami, - znaczenie zwycięstwa Jana III Sobieskiego w bitwie pod Wiedniem, - wpływ wojen na sytuację polityczną i gospodarczą Rzeczypospolitej; potrafi: - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - zaznaczyć na taśmie czasu daty najważniejszych bitew, stoczonych przez Rzeczpospolitą w XVII w., - wskazać na mapie: państwa, z którymi Rzeczpospolita w XVII w. prowadziła wojny, zmiany terytorialne, jakie nastąpiły w wyniku wojen. -podręcznik, zeszyt ucznia, przeźrocza, fragmenty filmów Potop, Pan Wołodyjowski, albumy przedstawiające reprodukcje obrazów batalistycznych, słowniki, encyklopedie. - rozmowa nauczająca, praca z mapą, projekcja fragmentów filmów, wykonanie zadań w zeszycie ćwiczeń, drama - wywiad z Janem III Sobieskim po bitwie pod Wiedniem, przygotowanie makiety bitwy pod Wiedniem 18. Sarmatyzm -ideologia i styl życia szlachty polskiej epoki baroku. - obyczajowość i strój szlachecki, wybrane przykłady polskiej kultury barokowej Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: sarmata, sarmatyzm, kalwaria, -jakie cechy przypisywali sobie sarmaci, - przykłady literatury barokowej, np. Żywoty świętych Piotra Skargi, Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, - w jaki sposób szlachta podkreślała swoją wyższość i odrębność w państwie, - wpływ sztuki barokowej na ożywienie uczuć religijnych; potrafi: - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - wskazać zabytki architektury baroku w swoim regionie, - na podstawie ilustracji opisać typowy dwór szlachecki z XVII w. - rozpoznać i opisać strój szlachcica z XVII w., wykorzystując pojęcia żupan, kontusz. -podręcznik, zeszyt ucznia, sarmata, przeźrocza, albumy, ilustracje, sarmatyzm, zdjęcia, pocztówki kalwaria przedstawiające zabytki sztuki i architektury baroku w Polsce, słowniki, encyklopedie, -rozmowa nauczająca, pokaz, sporządzenie karty zabytku architektury baroku znajdującego się w regionie, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, wystawa prezentująca stroje szlacheckie (miniatury dla lalek), konkurs - “Kartka z pamiętnika Sarmaty" 1 III. MYŚLICIELE PROPONUJĄ ZMIANY 19. Przemiany w kulturze i życiu codziennym epoki oświecenia. - nowy ideał człowieka, osiągnięcia nauk doby oświecenia i ich zastosowanie w praktyce, sztuka klasycy-styczna, Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: oświecenie, klasycyzm, -przedstawicieli filozofii: Jan Jakub Rousseau, Monteskiusz, Wolter, - przedstawicieli nauki: Karol Linneusz, Benjamin Franklin, James Watt, - wybitnych kompozytorów: Wolfgang Amadeusz Mozart, Ludwig van Beethoven, Joseph Haydn, - główne założenia filozofi oświecenia; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, - podręcznik, zeszyt ucznia, mapa “ Europa w XVIII w.", przeźrocza, filmy, albumy, ilustracje, zdjęcia pocztówki przedstawiające zabytki, sztuki i architektury klasycy stycznej, nagrania z fragmentami utworów wybitnych kompozytorów XVIII w, słowniki, encyklopedie, -rozmowa nauczająca, praca z mapą, projekcja filmu, oświecenie, klasycyzm, Jan Jakub Rousseau, Monteskiusz, Wolter, Karol Linneusz, Benjamin Franklin, James Watt, Wolfgang Amadeusz Mozart, 1 7 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji Metody, środki dydaktyczne Daty, pojęcia, postaci Czas -zmiany wżyciu codziennym w XVIII w. - wpływ odkryć i wynalazków na poszerzenie wiedzy człowieka o świecie i przemiany w życiu codziennym; potrafi: - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - wskazać na mapie państwa, w których w XVIII w. rozwinęła się oświata, -opisać budowlę reprezentującą styl klasycystyczny i wskazać elementy nawiązujące do antyku, - opisać stroje noszone w Europie w XVIII w., - na podstawie słowników, encyklopedii uzupełnić informacje o wybitnych przedstawicielach epoki oświecenia. pokaz, sporządzenie Ludwig van projektu zwiedzania zabytku Beethoven, klasycystycznego, konkurs Joseph Haydn -"Młody meloman", wykonanie zadań w zeszycie ucznia, wystawa prezentująca stroje z XVIII w., (miniatury dla lalek), gra dydaktyczna (poker kryterialny) -“Wybitni przedstawiciele epoki oświecenia" 20. Osiągnięcia nauki i filozofii XVIII w. - krytyka absolutyzmu przez filozofów, -nowa koncepcja władzy zaproponowana przez Monteskiusza, -realizacja zasad równości w rewolucyjnej Francji Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: liberalizm, absolutyzm, rewolucja, - postać: Monteskiusz, - daty: 14 VII 1789 r.; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, - na czym opierał się trójpodział władzy wprowadzony przez Monteskiusza, - znaczenie Deklaracji praw człowieka i obywatela dla wprowadzenia poszanowania podstawowych praw człowieka; potrafi: -prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - zaznaczyć na taśmie czasu datę rewolucji francuskiej, - ocenić wpływ idei oświecenia na ustrój współczesnych państw demokratycznych, -przedstawić najważniejsze konsekwencje rewolucji francuskiej - podręcznik, zeszyt ucznia, mapa świata w XVIII w., atlasy, taśma czasu, tekst źródłowy, np. Monteskiusz o władzy, kaseta z nagraniem Marsylianki, - rozmowa nauczająca, praca z mapą, taśmą czasu, tekstem źródłowym, wykreślenie schematu obrazującego koncepcję władzy zaproponowaną przez Monteskiusza, praca w grupach -wykonanie plakatu prezentującego hasła rewolucji francuskiej, ćwiczenie dra-mowe - “Wehikuł czasu" -uczestnik wydarzeń z 1789 r. sporządza raport na temat wpływu idei rewolucji francuskiej na ustroje współczesnych państw demokratycznych, wykonanie zadań w zeszycie ćwiczeń 14 VII 1789 r., liberalizm, absolutyzm, rewolucja, Monteskiusz 1 21. Powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki. Stany Zjednoczone Ameryki - pierwsze państwo w świecie posiadające konstytucję, -ideały wolności, równości praw człowieka we współczesnym świecie Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: kolonia, konstytucja, kadencja, daty: 4 VII 1776 r., - postać: Jerzy Waszyngton, - nazwiska Polaków walczących o wolność Stanów Zjednoczonych - T. Kościuszki i K. Pułaskiego, - główne hasła zawarte w Deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, -przyczyny buntu koloni, - wpływ myśli oświecenia na współczesne systemy polityczne; potrafi: - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - zaznaczyć na taśmie czasu daty: uchwalenia Deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych, - analizować źródła, - podać przykłady łamania praw człowieka we współczesnym świecie. - podręcznik, zeszyt ucznia, mapa Ameryki w XVIII w., atlasy, taśma czasu, tekst źródłowy Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych, portrety Jerzego Waszyngtona, Tadeusza Kościuszki i Kazimierza Pułaskiego, rozmowa nauczająca, praca z mapą, taśmą czasu, tekstem źródłowym, pokaz, wykonanie zadań w zeszycie ucznia kolonia, konstytucja, kadencja, 4 VII 1776 r., Jerzy Waszyngton 1 8 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji Metody, środki dydaktyczne Daty, pojęcia, postaci Czas 22. Rzeczpospolita w czasach ostatniego króla. - najważniejsze przejawy rozkładu wewnętrznego Rzeczypospolitej, - konieczność przeprowadzenia reform, - reforma szkolnictwa, -sztuka czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego Po zakończonych zajęciach uczeń - podręcznik, zeszyt ucznia, pamięta: przeźrocza, filmy np. - pojęcia: liberum veto, mecenat, obiady Wideoteka MEN. Historia czwartkowe, cz. 3. Architektura - daty: 1764 r., 1773 r., klasycystyczna w Polsce, - postacie: Stanisław August Poniatowski, Stanisław albumy, ilustracje, zdjęcia Staszic, Hugo Kołłątaj, Ignacy Krasicki, Stanisław pocztówki przedstawiające Konarski; zabytki architektury i sztuki rozumie: klasycy stycznej, słowniki, - wyżej wymienione pojęcia, encyklopedie, - rolę króla w rozwoju oświaty i kultury w Polsce -rozmowa nauczająca, praca w XVIII w. z mapą, pokaz, drama -znaczenie działalności Komisji Edukacji inscenizacja “Obiady Narodowej; czwartkowe", opracowanie potrafi: plansz prezentujących - prawidłowo operować pojęciami poznanymi dorobek kulturalny epoki w trakcie lekcji, Stanisława Augusta -rozpoznać zabytki w stylu klasycystycznym, Poniatowskiego, wykonanie - sporządzić kartę zabytku w stylu klasycystycznym, zadań w zeszycie ucznia znajdującego się w regionie, - zaznaczyć na taśmie czasu daty: elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego, powołania Komisji Edukacji Narodowej, - analizować źródła historyczne. liberum veto, mecenat, obiady czwartkowe, 1764 r., 1773 r., Stanisław August Poniatowski, Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj, Ignacy Krasicki, Stanisław Konarski 1 23. Próby naprawy państwa w XVIII w. - próby reform Konstytucja 3 maja, - dzień 3 maja świętem państwowym we współczesnej Polsce Po zakończonych zajęciach uczeń - podręcznik, zeszyt ucznia, pamięta: mapa “Rzeczpospolita - pojęcia: liberum veto, sejm skonfederowany, w okresie rozbiorów", konstytucja, atlasy, reprodukcje obrazów - daty: 1772 r., 1788-1792, 3 V 1791 r., Jana Matejki, np. Konstytucja -postacie: Stanisław Małachowski, Tadeusz Rejtan, 3 maja, Rejtan, słowniki, Stanisław August Poniatowski, encyklopedie, - że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie, - rozmowa nauczająca, praca a drugą na świecie; z mapą, pokaz, drama rozumie: “Ogłoszenie Konstytucji - wyżej wymienione pojęcia, 3 maja", wykonanie zadań - że Konstytucja była doniosłym aktem w zeszycie ucznia zmierzającym do naprawy państwa; potrafi: -prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - zaznaczyć na taśmie czasu daty: I rozbioru Polski, Sejmu Wielkiego, uchwalenia Konstytucji 3 maja, - analizować źródło aktowe - Konstytucja 3 maja i na jego podstawie wymienić najważniejsze postanowienia dokumentu, - opowiedzieć, w jaki sposób współcześnie świętujemy rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja. sejm skonfederowany, 1772 r., 1788-1792, 3 V 1791 r., Stanisław August Poniatowski, Tadeusz Rejtan, Stanisław Małachowski 1 24./ 25. Rzeczpospolita w okresie rozbiorów. -I rozbiór Rzeczypospolitej, - walka zbrojnainsurekcja kościuszkowska, - III rozbiór Polski Po zakończonych zajęciach uczeń - podręcznik, zeszyt ucznia, pamięta: mapa “Rzeczpospolita - pojęcia: insurekcja, w okresie rozbiorów", -daty: 1793 r, 24 III I794r., I795r., atlasy, reprodukcje obrazów - postacie: Tadeusz Kościuszko, gen. Jan Henryk Jana Matejki, np. Bitwa pod Dąbrowski, Wojciech Bartos, Jan Kiliński; Racławicami, słowniki, rozumie: encyklopedie, - wyżej wymienione pojęcia, -rozmowa nauczająca, praca - przyczyny wybuchu powstania kościuszkowskiego; z mapą, pokaz, drama potrafi: “Przysięga Kościuszki na - prawidłowo operować pojęciami poznanymi Rynku w Krakowie", w trakcie lekcji, insurekcja, 1793 r., 24 III I794r, 1795 r., Tadeusz Kościuszko Wojciech Bartos, Jan Kiliński 2 9 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji -zaznaczyć na taśmie czasu daty: II i III rozbioru Rzeczypospolitej, powstania kościuszkowskiego, uzasadnić, że upadek Rzeczypospolitej był procesem długofalowym, na który miały wpływ zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne czynniki, analizować źródła, np. Akt powstania, -wskazać na mapie ziemie utracone przez Rzeczpospolitą w II i III rozbiorze. 26.. Metody, środki dydaktyczne Daty, pojęcia, postaci Czas wykonanie zadań w zeszycie ucznia, metaplan “Czy musiało dojść do upadku Rzeczypospolitej?" Lekcja powtórzeniowa: Wybitni myśliciele XVII—XVIII w. i ich wpływ na kształtowanie się nowego wizerunku społeczeństwa. 1 Pisemny sprawdzian wiadomości. 1 27. IV WIELKIE ZMIANY CYWILIZACYJNE XIX W. 28. Przemiany gospodarcze i ich wpływ na tworzenie się nowej struktury społeczeństwa. -mechanizacja produkcji, - rozwój przemysłu, postęp w rolnictwie, - rozwój miast, - przemiany społeczne zwiększenie zakresu swobód demokratycznych, - walka o polepszenie warunków bytowych, -ruch równouprawnienia kobiet Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -pojęcia: fabryka, przewrót przemysłowy, płodozmian, burżuazja, proletariat, urbanizacja, uwłaszczenie, powszechne prawo wyborcze, -daty: 1848-1849 r., - postać: James Watt; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, - na czym polegała rewolucja przemysłowa, - główne przyczyny Wiosny Ludów, - jakich praw i dlaczego domagało się społeczeństwo, - związek między rozwojem przemysłu a procesem urbanizacyjnym; potrafi: -prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - zaznaczyć na taśmie czasu datę Wiosny Ludów, - wskazać na mapie państwa, w których: • doszło do wybuchu Wiosny Ludów, • najszybciej rozwinęła się rewolucja przemysłowa, - na podstawie źródeł historycznych (teksty, ilustracje) opowiedzieć o: • wyglądzie miasta XIX-wiecznego, • pracy w fabryce, - przedstawić zmiany, jakie wystąpiły na wsi w XIX w. - podręcznik, zeszyt ucznia, mapa świata w XIX w., atlasy, przeźrocza, fragmenty filmów np. Chłopi, Ziemia Obiecana, ilustracje, zdjęcia, pocztówki przedstawiające wieś i miasto w XIX w., przedmioty codziennego użytku wykorzystywane w XIX w., słowniki, encyklopedie, rozmowa nauczająca, praca z mapą, projekcja fragmentów filmów, pokaz, kartka z pamiętnika - “Jeden dzień z życia robotnika", praca w grupach -przygotowanie reportażu “Ślady z przeszłości - moja miejscowość w XIX w.", wykonanie zadań w zeszycie ucznia fabryka, przewrót przemysłowy, płodozmian, burżuazja, proletariat, urbanizacja, uwłaszczenie, powszechne prawo wyborcze, 1848-1849 r., James Watt 1 29. Rewolucja naukowo-techniczn a. - cywilizacja naukowo-techniczn a, -wpływ wynalazków i odkryć na polepszenie warunków życia codziennego Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -pojęcia: cywilizacja naukowo-techniczna, - wybitnych twórców nauki: Tomasz Edison, Aleksander Graham Bel, Wilhelm Roentgen, Ludwik Pasteur Maria Skłodowska-Curie i ich osiągnięcia; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, - wpływ osiągnięć naukowo-technicznych na warunki życia ludzi; potrafi: -prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - wskazać i uzasadnić, na które dziedziny życia rewolucja naukowo-techniczna miała największy wpływ - podręcznik, zeszyt ucznia, słowniki, encyklopedie, przedmioty prezentujące osiągnięcia nauki i techniki XIX w. ilustracje strojów z epoki, - rozmowa nauczająca, projekcja filmu, pokaz, wykonanie zadań w zeszycie ucznia; realizacja jednego projektu: • “Światowa wystawa nauki i techniki" - prezentacja dorobku i wybitnych przedstawicieli XIX stulecia, • “Maria Skłodowska-Curie" reportaż o wielkiej kobiecie w szkolnej gazecie cywilizacja naukowo-tech niczna, Tomasz Edison, Aleksander Graham Bell, Wilhelm Roentgen, Ludwik Pasteur Maria Skłodowska-C urie 1 10 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji Metody, środki dydaktyczne Daty, pojęcia, postaci Czas 30. Kultura XIX stulecia. - różnice w poziomie życia poszczególnych warstw społeczeństwa XIX w. -kultura XIX w. Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcie: impresjonizm, realizm, -wybitnych twórców kultury XIX w.; rozumie: - z czego wynikały różnice w poziomie życia poszczególnych warstw społeczeństwa XIX w.; potrafi: - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - rozpoznać wybitne dzieła malarstwa okresu realizmu i impresjonizmu, - wykazać na wybranych przykładach, że sztuka XIX w. nawiązywała do dawnych epok. - podręcznik, zeszyt ucznia, impresjonizm, słowniki, encyklopedie, realizm ilustracje strojów z epoki, albumy z reprodukcjami malarstwa impresjonistycznego i realistycznego, -rozmowa nauczająca, pokaz, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, realizacja projektu “W XIX-wiecznym salonie" - prezentacja mody, obyczajów, kuchni 1 31./ 32. Życie codzienne Polaków pod zaborami. - podział ziem polskich między zaborców, - życie codzienne pod zaborami, -blaski i cienie Galicji Po zakończonych zajęciach uczeń - podręcznik, zeszyt ucznia, uwłaszczenie, pamięta: mapa “Ziemie polskie w płodozmian -pojęcia: płodozmian, uwłaszczenie; XIX w.", atlasy, przeźrocza, rozumie: fragmenty filmów np. Chłopi, -wyżej wymienione pojęcia, Ziemia Obiecana, Nad - dlaczego gospodarka Galicji stała na bardzo Niemnem, ilustracje, zdjęcia, niskim poziomie, pocztówki przedstawiające - z czego wynikały różnice w zagospodarowaniu wieś i miasto w XIX w., i organizacji ziem w trzech zaborach; przedmioty codziennego potrafi: użytku wykorzystywane -prawidłowo operować pojęciami poznanymi w XIX w., słowniki, w trakcie lekcji, encyklopedie, - uzasadnić, że Kraków w XIX w. był centrum życia -rozmowa nauczająca, praca kulturalnego, z mapą, projekcja - wskazać na mapie i nazwać ziemie polskie, leżące fragmentów filmów, pokaz, w zaborze austriackim, rosyjskim i pruskim, wywiad np. z galicyjskim - opowiedzieć o warunkach życia w trzech chłopem, łódzkim zaborach, robotnikiem, wycieczka: - wskazać, które ze współczesnych dużych “Przez ulice i place naszego ośrodków przemysłowych mają swój początek XIX-wiecznego w XIX w. miasteczka", wykonanie -określić, pod jakim zaborem znajdowała się zadań w zeszycie ucznia miejscowość, w której mieszka. 1 33. Polacy walczą o wolność u boku Napoleona. - Legiony Polskie we Włoszech, - powstanie Mazurka Dąbrowskiego Po zakończonych zajęciach uczeń - podręcznik, zeszyt ucznia, pamięta: mapa “Ziemie polskie - pojęcia: emigrant, koalicja, Legiony Polskie, w XIX w.", atlasy, mapki -daty: I797r, 1807 r, 1815 r, konturowe, kaseta - postacie: gen. Jan Henryk Dąbrowski, Napoleon z nagraniem Mazurka Bonaparte, Józef Wybicki, książę Józef Dąbrowskiego, słowniki, Poniatowski, encyklopedie, portrety: -wjakich okolicznościach powstał hymn narodowy; Napoleona Bonapartego, rozumie: Józefa Wybickiego, księcia - wyżej wymienione pojęcia, Józefa Poniatowskiego, - starania Polaków o odbudowę państwa i potrafi gen. Jana Henryka o nich opowiedzieć, Dąbrowskiego, - dlaczego Polacy wiązali nadzieje na odzyskanie - rozmowa nauczająca, praca niepodległości z Napoleonem; z mapą, wykonanie zadań potrafi: w zeszycie ucznia - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - zaznaczyć na taśmie czasu daty: utworzenia Legionów Polskich, powstania i likwidacji Księstwa Warszawskiego, -wskazać na mapie Księstwo Warszawskie. 1 emigrant, koalicja, Legiony Polskie, 1797 r., 1807 r. 1815 r., Napoleon Bonaparte, Józef Wybicki, książę Józef Poniatowski, gen.Jan Henryk Dąbrowski 11 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Metody, środki dydaktyczne Daty, pojęcia, postaci Czas 34. Walka narodowowyzwoleńcza Polaków na przykładzie wybranych epizodów. - wybrane epizody i postaci powstań narodowych, - Polacy w walce o wolność innych narodów Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -pojęcia: wojna partyzancka, -daty: 29/30X1 1830 r., 1846 r., I848r., 1863 r., -postacie: gen. Józef Bem, gen. Józef Sowiński, -miejsca bitew stoczonych w powstaniu listopadowym; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, -dlaczego Polacy podejmowali w XIX w. walkę zbrojną, - wpływ niewłaściwych decyzji na efekty walki, - znaczenie hasła “Za Waszą i naszą wolność"; potrafi: - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - zaznaczyć na taśmie czasu daty powstań narodowych, - zanalizować przyczyny klęski powstań narodowych, - wskazać na mapie obszary objęte walkami powstańczymi -podręcznik, zeszyt ucznia, mapa “Ziemie polskie w XIX w.", atlasy, mapki konturowe, kaseta z nagraniem Warszawianki, słowniki, encyklopedie, portret: gen. Józefa Bema, reprodukcje obrazów prezentujące sceny z powstań narodowych, - rozmowa nauczająca, praca z mapą, debata “za i przeciw" - “Walczyć czy pogodzić się z niewolą", pokaz, zaznaczenie na mapie konturowej obszarów objętych przez powstania narodowe, - drama - wywiad z gen. Józefem Bemem w “Gazecie Węgierskiej": “Za Waszą i naszą wolność", - wykonanie zadań w zeszycie ucznia, metaplan: “Dlaczego przegraliśmy powstania narodowe?" wojna partyzancka, 29/30 XI1 830 r. 1846 r. 1848 r. 1863 r. gen.Józef Bem, gen.Józef Sowiński 1 35. Walka Polaków o utrzymanie języka i ziemi ojczystej. -walka o ziemię i polski stan posiadania, -strajk dzieci wrzesińskich Po zakończonych zajęciach uczeń - podręcznik, zeszyt ucznia, pamięta: mapa “Ziemie polskie - pojęcia: rugi pruskie, germanizacja, praca w XIX w.", atlasy, teksty organiczna, źródłowe mówiące o strajku -datę: 1901 r., we Wrześni, -postać: Michał Drzymała; - rozmowa nauczająca, praca rozumie: z mapą, list opisujący - wyżej wymienione pojęcia, sytuację w wybranym - w jaki sposób zaborcy realizowali politykę zaborze, elementy dramy wynarodowienia Polaków, wejście w rolę: “Zgadnij, - cele polityki germanizacyjnej, gdzie mieszkamy", - dlaczego Polacy podejmowali próby wykonanie zadań w zeszycie ratowania ucznia tożsamości i bytu narodowego, - dlaczego doszło do strajku szkolnego we Wrześni; potrafi: - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - dokonać oceny działalności Polaków, zmierzającej do utrzymania tradycji, języka i kultury narodowej, - przedstawić przykłady pracy organicznej, - analizować źródła historyczne i na ich podstawie omówić przykłady walki o polskość, -wskazać na mapie ziemie polskie, będące pod zaborem Prus, Rosji i Austri. rugi pruskie, germanizacja, praca organiczna, 1901 r. Michał Drzymała 1 36. Kultura polska XIX w. na straży obrony języka i tradycji narodowych. -wybitni artyści polscy w XIX w. i ich rola w utrzymaniu polskości Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - twórców literatury: Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Maria Konopnicka, Eliza Orzeszkowa, Bolesław Prus, Henryk Sienkiewicz, Stanisław Wyspiański i tytuły ich najwybitniejszych dzieł, - twórców malarstwa i muzyki: Stanisław Wyspiański, Jan Matejko, Artur Grottger, Józef Chełmoński, Stanisław Moniuszko, Feliks Nowowiejski; Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Maria Konopnicka, Eliza Orzeszkowa, Bolesław Prus, Henryk Sienkiewicz, 1 Cele lekcji - podręcznik, zeszyt ucznia, mapa “Ziemie polskie w XIX w.", atlasy, kaseta z nagraniem Roty, - rozmowa nauczająca, poker kryterialny “Którzy twórcy mieli największy wpływ na utrzymanie polskości?", wykonanie zadań w zeszycie ucznia 12 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji Metody, środki dydaktyczne rozumie: - dlaczego Polacy podejmowali próby ratowania tożsamości i bytu narodowego, - rolę literatury i sztuki w “krzepieniu serc"; potrafi: - ocenić działalności Polaków zmierzającej do utrzymania tradycji, języka i kultury narodowej. Daty, pojęcia, postaci Czas Stanisław Wyspiański, Jan Matejko, Artur Grottger, Józef Chełmoński, Stanisław Moniuszko, Feliks Nowowiejski 37. Lekcja powtórzeniowa: Dwie drogi do niepodległości. 1 38. Pisemny sprawdzian wiadomości. 1 V MIĘDZY DEMOKRACJĄ A DYKTATURĄ 39. Przyczyny wybuchu i działania zbrojne w I wojnie światowej. -I wojna światowa, -rewolucja w Rosji Po zakończonych zajęciach uczeń - podręcznik, zeszyt ucznia, pamięta: mapy: “Europa - pojęcia: państwa centralne, ententa, komunizm, w 2. połowie XIX w.", bolszewizm, “Pierwsza wojna światowa", -daty: 1914 r, 1917 r., “Europa 1918-1939", atlasy, -postacie: Mikołaj II, Lenin; teksty źródłowe, taśma rozumie: czasu, film dokumentalny - wyżej wymienione pojęcia, prezentujący walki na - przyczyny wybuchu I wojny światowej, frontach I wojny światowej, - przyczyny wybuchu rewolucji w Rosji, -rozmowa nauczająca, praca - na jakich zasadach opierał się ustrój wprowadzony z mapą, podręcznikiem, w Rosji w I9l7r? taśmą czasu, projekcja filmu, potrafi: wykonanie zadań w zeszycie - prawidłowo operować pojęciami poznanymi ucznia, praca w grupach w trakcie lekcji, przygotowanie wywiadu, - zaznaczyć na taśmie czasu daty: wybuchu wojny, relacji, korespondencji, rewolucji w Rosji, gazety, reportażu z pola - wskazać na mapie: państwa, które odgrywały bitwy dominującą rolę na początku XX w., główne państwa biorące udział w wojnie, obszary, na których toczyły się walki, -na podstawie filmów i materiałów ilustracyjnych opowiedzieć o postępie techniki wojskowej. państwa centralne, ententa, komunizm, bolszewizm, 1914 r., I9l7r., Mikołaj II, Lenin 1 40. Nowy kształt Europy- zmiany terytorialne i polityczne po I wojnie światowej. -finał wojnynowa mapa Europy Po zakończonych zajęciach uczeń -podręcznik, zeszyt ucznia, pamięta: mapy: “Europa - pojęcia: rozejm, proklamacja, w 2. połowie XIX w.", -daty: 11 XI 1918 r., 1919 r.; “Europa 1918-1939", atlasy, rozumie: teksty źródłowe, taśma - wyżej wymienione pojęcia, czasu, film dokumentalny - zmiany, jakie zaszły w Europie po 1919 r.; prezentujący walki na potrafi: frontach I wojny światowej, - prawidłowo operować pojęciami poznanymi -rozmowa nauczająca, praca w trakcie lekcji, z mapą, podręcznikiem, - zaznaczyć na taśmie czasu daty: zakończenia taśmą czasu, projekcja filmu, wojny, podpisania pokoju w Wersalu, wykonanie badań w zeszycie - wskazać na mapie: główne państwa biorące udział ucznia, dyskusja w konferencji w Wersalu, państwa, które punktowana - “Bilans odrodziły się i powstały po I wojnie światowej, I wojny światowej" -opowiedzieć o zmianach, jakie nastąpiły w Europie po I wojnie światowej. rozejm, proklamacja, 1914 r., I9l7r., 11 XI 1918 r., 1919 r., Mikołaj II, Lenin 1 13 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji Metody, środki dydaktyczne Daty, pojęcia, postaci Czas 41. Działania Polaków zmierzające do odzyskania niepodległości w latach I wojny światowej. - walka Polaków o wolność w czasie I wojny światowej - dzień 1 1 listopada 1918 r. Po zakończonych zajęciach uczeń -podręcznik, zeszyt ucznia, 11 XI 1918 r., pamięta: mapa “Odbudowa państwa Józef -datę: II XI 1918 r., polskiego", atlasy, teksty Piłsudski, -postacie: Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Ignacy źródłowe, taśma czasu, film Roman Jan Paderewski; dokumentalny przedstaDmowski, rozumie: wiający wydarzenia Ignacy Jan -znaczenie działalności i walki Polaków w latach związane z odzyskaniem Paderewski I wojny światowej dla odzyskania niepodległości, przez Polskę niepodległości -dlaczego dzień: 1 1 listopada obchodzony jest jako np. ... i zdrada cz. 1, święto państwowe; - rozmowa nauczająca, praca potrafi: z mapą, podręcznikiem, - zaznaczyć na taśmie czasu datę odzyskania przez taśmą czasu, wykonanie Polskę niepodległości, zadań w zeszycie ucznia, - opowiedzieć o wydarzeniach w dniach projekcja filmu, praca 10-11 listopada 1918 r. w grupach - wykonanie albumów prezentujących sylwetki Polaków związanych z odzyskaniem niepodległości, przygotowanie akademii związanej z obchodami dnia 11 listopada 1 42. Kształtowanie się granic państwa polskiego. -walka o granice - powstanie wielkopolskie, powstania śląskie, wojna polsko-rosyjska Po zakończonych zajęciach uczeń - podręcznik, zeszyt ucznia, plebiscyt, pamięta: mapy “Odbudowa państwa 27X11 I9l8r, - pojęcie: plebiscyt, polskiego", atlasy, teksty 1919 r. -daty: 27X11 I9l8r., 1919 r., l920r., I5VIII 1920 r, źródłowe, taśma czasu, film 1920 r. 1921r., dokumentalny 15 VIII l920r., - postać: Józef Piłsudski; przedstawiający wydarzenia 1921 r. rozumie: związane z odzyskaniem Józef - wyżej wymienione pojęcia, przez Polskę niepodległości Piłsudski - znaczenie działalności i walki Polaków dla kształtu np. ... i zdrada cz. 1, terytorialnego państwa, - rozmowa nauczająca, praca - przyczyny wybuchu powstań: wielkopolskiego z mapą, podręcznikiem, i śląskich, taśmą czasu, wykonanie - przyczyny wojny polsko-rosyjskiej, zadań w zeszycie ucznia, -znaczenie “cudu nad Wisłą", projekcja filmu, praca - dlaczego dzień 15 sierpnia obchodzony jest jako w grupach - wykonanie Święto Wojska Polskiego; albumów prezentujących potrafi: sylwetki Polaków - prawidłowo operować pojęciami poznanymi związanych z odzyskaniem w trakcie lekcji, niepodległości, zaznaczenie - zaznaczyć na taśmie czasu daty: wybuchu na mapie konturowej: powstania wielkopolskiego, powstań śląskich, obszarów objętych przez bitwy warszawskiej, powstania, wojnę polsko-opowiedzieć na podstawie mapy, jak ukształtowały rosyjską, granic się granice Polski. II Rzeczypospolitej, drama wywiad z powstańcem śląskim 1 43. Rządy komunistyczne w Związku Radzieckim w okresie między wojennym. - przywódca ZSRR- Józef Stalin, -życie społeczeństwa Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: dyktator, komunizm, policja polityczna, -datę: I922r., - postać: Józef Stalin; rozumie: -wyżej wymienione pojęcia, -różnice między państwem demokratycznym a rządzonym przez dyktatora, - zasady, na których opierał się komunizm, -zagrożenia bezpieczeństwa Polski wynikające z agresywnej polityki ZSRR; 1 - podręcznik, zeszyt ucznia mapa “Europa 1918-1939", atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, filmy dokumentalne przedstawiające wydarzenia związane z rządami dyktatorów, np. Droga ku wojnie. Część - ZSRR; Stalin - demon zbrodni i zła, - rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, dyktator, komunizm, policja polityczna, 1922 r. Józef Stalin 14 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji Metody, środki dydaktyczne Daty, pojęcia, postaci Czas taśmą czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, projekcja fragmentów filmów ZSRR w warunkach dyktatury, - zagrożenia ze strony ZSRR: • dla pokoju światowego, • dla Polski potrafi: - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - zaznaczyć na taśmie czasu datę utworzenia ZSRR, - przedstawić działania Stalina zmierzające do ograniczenia wolności jednostki, -wskazać na mapie ZSRR. 44. Włochy i Niemcy pod rządami dyktatorów. - przywódca Niemiec - Hitler, -życie społeczeństwa Niemiec warunkach dyktatury, - zagrożenia ze strony Niemiec: • dla pokoju światowego, • dla Polski Po zakończonych zajęciach uczeń: - podręcznik, zeszyt ucznia dyktator, pamięta: mapa “Europa 1918-1939", faszyzm, - pojęcia: dyktator, faszyzm, nazizm, kanclerz, atlasy, teksty źródłowe, nazizm, swastyka, policja polityczna, obóz koncentracyjny, taśma czasu, filmy kanclerz, - daty: 1922 r., 1933 r., 1938 r., dokumentalne swastyka, - postacie: Adolf Hitler, Benito Mussolini; przedstawiające wydarzenia policja rozumie: związane z rządami polityczna, -wyżej wymienione pojęcia, dyktatorów np. Droga ku obóz koncen- różnice między państwem demokratycznym wojnie. Część - Niemcy, tracyjny, a rządzonym przez dyktatora, - rozmowa nauczająca, praca 1922 r., - zagrożenia bezpieczeństwa Polski wynikające z mapą, podręcznikiem, 1933 r., 1938 r., z agresywnej polityki Niemiec; taśmą czasu, wykonanie potrafi: zadań w zeszycie ucznia, Józef Stalin, - prawidłowo operować pojęciami poznanymi projekcja fragmentów Adolf Hitler, w trakcie lekcji, filmów Benito - zaznaczyć na taśmie czasu daty: objęcia funkcji Mussolini kanclerza przez Adolfa Hitlera, zajęcia Austrii przez Adolfa Hitlera, - przedstawić działania dyktatorów zmierzające do ograniczenia wolności jednostki, - wskazać na mapie: Niemcy, Włochy, obszary zajęte przez Hitlera w latach 1938-1939. 1 45. Wybuch II wojny światowej. - największa wojna w dziejach ludzkości totalny charakter wojny i jej globalny zasięg Po zakończonych zajęciach uczeń - podręcznik, zeszyt ucznia, koalicja antypamięta: mapa “Świat podczas hitlerowska, - pojęcia: koalicja antyhitlerowska, wojna totalna, II wojny światowej", atlasy, wojna - daty: 1 IX 1939 r., 1941 r, 1945 r., 6 VIII 1945 r.; teksty źródłowe, taśma totalna, rozumie: czasu, filmy dokumentalne 1 IX 1 939 r., - wyżej wymienione pojęcia, przedstawiające wydarzenia 1941 r., - przyczyny wybuchu II wojny światowej; związane z działaniami 1945 r., potrafi: 6 VIII 1945 r., zbrojnymi na frontach -prawidłowo operować pojęciami poznanymi II wojny światowej, w trakcie lekcji, prezentujące jej totalny -przedstawić najważniejsze wydarzenia II wojny charakter, światowej, - rozmowa nauczająca, praca - zaznaczyć na taśmie czasu daty: wybuchu II wojny z mapą, podręcznikiem, światowej, agresji Niemiec na ZSRR, zakończenia taśmą czasu, wykonanie wojny w Europie, zrzucenia bomby atomowej, zadań w zeszycie ucznia, - wskazać na mapie: kontynenty, na których trwały projekcja fragmentów działania zbrojne, państwa będące głównymi filmów uczestnikami wojny. 1 46. Społeczeństwo polskie w latach II wojny światowej. - Polska pod rządami okupantów, - zagłada Żydów, - żołnierze polscy na frontach II wojny światowej Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: okupant, łagier, - daty: 1 IX 1939 r., 17 IX 1939 r., 1 VIII 1944 r., - postać: Władysław Sikorski; rozumie: - wyżej wymienione pojęcia, - przyczyny wybuchu powstania warszawskiego, -cele działalności rządu emigracyjnego; potrafi: - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, 2 - podręcznik, zeszyt ucznia, mapy: “Europa w latach II wojny światowej", “Polska w latach II wojny światowej", atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, fragmenty filmów dokumentalnych i fabularnych przedstawiających wydarzenia związane z okupacją ziem polskich okupant, łagier, 1 IX 1 939 r., 17 IX 1 939 r., 1 VII 1944 r., Władysław Sikorski 15 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji Metody, środki dydaktyczne - omówić formy terroru stosowane wobec ludności polskiej i żydowskiej, -zaznaczyć na taśmie czasu daty: ataku Niemiec na Polskę, agresji ZSRR na Polskę, wybuchu powstania warszawskiego, - lokalizować na mapie: miejsca bitew, w których wzięli udział żołnierze polscy, ziemie polskie będące pod okupacją niemiecką i sowiecką. w latach II wojny światowej, encyklopedie, słowniki, rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśmą czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, projekcja fragmentów filmów, przygotowanie kroniki powstania warszawskiego praca w grupach, wykonanie tabeli - “Dwie okupacje", drama - wywiad z gen. Władysławem Sikorskim Daty, pojęcia, postaci Czas 47. Europa i świat w okresie zimnej wojny. - podział powojennej Europy na dwa bloki wojskowo polityczne, wyścig zbrojeń Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -pojęcia: żelazna kurtyna, NATO, -daty: 1949 r., 1955 r.; rozumie: -wyżej wymienione pojęcia, -dlaczego nastąpił podział Europy, -zagrożenia wynikające z wyścigu zbrojeń; potrafi: -prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - podać przykłady wrogości między ZSRR a Stanami Zjednoczonymi, -zaznaczyć na taśmie czasu daty powstania NATO i Układu Warszawskiego, -wskazać na mapie: ZSRR, Stany Zjednoczone, linię podziału Europy, państwa należące do bloków NATO i Układ Warszawski. -podręcznik, zeszyt ucznia, mapa “Europa po II wojnie światowej", “Świat po II wojnie światowej" atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, filmy dokumentalne, ilustracje przedstawiające nowoczesne uzbrojenie i zagrożenia wynikające z jego użycia, rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśmą czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, projekcje fragmentów filmów NATO, żelazna kurtyna, 1949 r. 1955 r. 1 48. Życie codzienne w krajach demokracji ludowej po II wojnie światowej. -pod rządami komunistów -społeczeństwo zniewolone, -nieudane próby przywrócenia demokracji na Węgrzech, w Czechosłowacji i Polsce Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -daty: 1956 r., 1978 r., 13 XII 1981 r., -postacie: Jan Paweł II, Lech Wałęsa; rozumie: -dlaczego w Polsce wielokrotnie dochodziło do wystąpień społeczeństwa polskiego przeciwko władzy, - dlaczego Jan Paweł II uznawany jest za autorytet; potrafi: -przedstawić wybrane przykłady z życia codziennego w państwach komunistycznych, -zaznaczyć na taśmie czasu daty: wystąpień społeczeństwa polskiego przeciwko władzy, wyboru Karola Wojtyły na papieża, wprowadzenia stanu wojennego, -wskazać na mapie: Poznań, Gdańsk, Radom, Czechosłowację, Węgry, -opowiedzieć o próbach obalenia komunizmu. -podręcznik, zeszyt ucznia, mapa: “Europa po II wojnie światowej", “Polska po II wojnie światowej", atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, fragmenty filmów dokumentalnych, zdjęcia prezentujące wydarzenia z walk z systemem komunistycznym, fotografie postaci: Jan Paweł II, Lech Wałęsa, - rozmowa nauczająca, praca z mapą, materiałem źródłowym, podręcznikiem, taśmą czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, spotkanie z uczestnikiem wydarzeń np. grudnia 1970 r., projekcja fragmentów filmów 1956 r., 1978 r. 13X11 1981 r, 1989 r. Jan Paweł II, Lech Wałęsa, 1 16 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -datę: 1989 r., -postacie: Lech Wałęsa, Michaił Gorbaczow, Tadeusz Mazowiecki; rozumie: -okoliczności zwołania Okrągłego Stołu i znaczenie jego obrad, - na czym polegało przełomowe znaczenie wydarzeń 1989 r., -symbolikę zburzenia muru berlińskiego; potrafi: -zaznaczyć na taśmie czasu daty: upadku rządów komunistycznych w państwach europejskich, -scharakteryzować zmiany wprowadzone przez rząd Tadeusza Mazowieckiego, -wskazać na mapie państwa, w których obalony został komunizm. Metody, środki dydaktyczne -podręcznik, zeszyt ucznia, mapy: “Europa po II wojnie światowej", “Polska po II wojnie światowej", atlasy, teksty źródłowe, fotografie postaci: Lech Wałęsa, Michaił Gorbaczow, Tadeusz Mazowiecki, -rozmowa nauczająca, praca z mapą, materiałem źródłowym, podręcznikiem, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, wycieczka pod pomnik upamiętniający wydarzenia z walk z systemem komunistycznym, praca w grupach - przygotowanie reportażu - “Lech Wałęsa laureatem Pokojowej Nagrody Nobla" Daty, pojęcia, postaci 1989 r., Lech Wałęsa, Michaił Gorbaczow, Tadeusz Mazowiecki Czas 49. Upadek komunizmu w Europie w 1989 r. -upadek komunizmu w 1989 r. 1 50. Lekcja powtórzeniowa: Demokratyczne i totalitarne formy rządów w XX w. 1 51. Pisemny sprawdzian wiadomości. 1 VI. DOBRODZIEJSTWA I PRZEKLEŃSTWA CYWILIZACJI XX W. 52. Osiągnięcia naukowo-techniczne i kulturalne okresu międzywojennego. - postęp naukowo-techniczny w latach 1918-1939 i jego wpływ na życie codzienne, -wybrane przemiany społeczne, -przemiany w kulturze rozwój kultury masowej, radia, filmu, wzrost popularności kultury amerykańskiej Po zakończonych zajęciach uczeń -podręcznik, zeszyt ucznia, pamięta: mapa “Europa 1918-1939", -pojęcia: emancypacja, penicylina atlasy, teksty źródłowe, -daty: 1918-1939 r., taśma czasu, przedmioty -postać: Aleksander Fleming, codziennego użytku -najważniejsze osiągnięcia nauki i techniki okresu pochodzące z omawianego międzywojennego; okresu, nagrania rozumie: prezentujące muzykę lat -wyżej wymienione pojęcia, między-wojennych, filmy -wpływ wynalazków i odkryć naukowoilustracje, zdjęcia obrazujące -technicznych na zmiany w życiu codziennym ludzi postęp naukowo-techniczny okresu międzywojennego i ich znaczenie we w latach 1918-1939 i jego współczesnym świecie; wpływ na życie codzienne, potrafi: -rozmowa nauczająca, praca -omówić najważniejsze zjawiska w kulturze okresu z mapą, podręcznikiem, międzywojennego, taśmą czasu, pokaz, -zaznaczyć na taśmie czasu datę okresu wykonanie zadań w zeszycie międzywojennego, ucznia, projekt - “Lata -wskazać na mapie Stany Zjednoczone. dwudzieste, lata trzydzieste" - prezentacja mody, muzyki, tańca, obyczajów lat międzywojennych emancypacja, penicylina, 1918-1939 r. Aleksander Fleming 1 53. Sukcesy II Rzeczypospolitej na polu gospodarki, nauki i oświaty. - II Rzeczpospolita - państwo i ludzie, - najważniejsze osiągnięcia gospodarcze Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: mniejszość narodowa, analfabetyzm, -datę: 1918 r., -instytucje władzy II Rzeczypospolitej, -jakie mniejszości narodowe zamieszkiwały II Rzeczypospolitą; rozumie: -wyżej wymienione pojęcia, - znaczenie reform dla umocnienia odrodzonego państwa; mniejszość narodowa, czesne, analfabetyzm, I9l8r. 1 -podręcznik, zeszyt ucznia, mapa “II Rzeczpospolita 1918-1939", atlasy, teksty źródłowe, źródła statystyczne dotyczące gospodarki i mniejszości narodowych, -rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśmą czasu, materiałem źródłowym, wykonanie zadań w zeszycie ucznia 17 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji Metody, środki dydaktyczne Daty, pojęcia, postaci Czas potrafi: -prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, -zaznaczyć na taśmie czasu datę odzyskania przez Polskę niepodległości - wskazać na mapie: granice II Rzeczypospolitej, sąsiadów II Rzeczypospolitej, Gdynię, największe miasta II RP: Warszawę, Poznań, Kraków, Łódź, Wilno, Lwów, Centralny Okręg Przemysłowy, obszary zamieszkane przez mniejszości narodowe. 54. Kultura polska okresu międzywojennego. -problemy życia codziennego, -osiągnięcia w dziedzinie oświaty, nauki, kultury, sportu Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -przedstawicieli literatury: Władysław Reymont, Maria Dąbrowska, Jarosław Iwaszkiewicz, Kornel Makuszyński, Julian Tuwim; rozumie: -wpływ wprowadzenia powszechnego nauczania na obniżenie się poziomu analfabetyzmu; potrafi: -prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, -opowiedzieć o zmianach, jakie wystąpiły wżyciu codziennym -podręcznik, zeszyt ucznia, mapa “II Rzeczpospolita 1918-1939", atlasy, teksty źródłowe, filmy dokumentalne prezentujące sceny z życia okresu międzywojennego, fragmenty literatury, rozmowa nauczająca, praca z podręcznikiem, materiałem źródłowym, projekcja fragmentów filmów, wykonanie zadań w zeszycie ucznia Władysław Reymont, Maria Dąbrowska, Jarosław Iwaszkiewicz, Kornel Makuszyński, Julian Tuwim 1 55. Człowiek wobec wielkich przemian cywilizacyjnych drugiej połowy XX w. - postęp naukowo-techniczn y -korzyści i zagrożenia dla ludzkości, -nowe zjawiska w kulturze np. rozwój środków masowego przekazu, kultura młodzieżowa Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -pojęcia: broń masowej zagłady, internet, kultura masowa, -data: 1969 r., -największe osiągnięcia drugiej połowy XX w.; rozumie: -wyżej wymienione pojęcia, -że postęp może zarówno służyć, jak i szkodzić człowiekowi, -wpływ postępu naukowo-technicznego na zmiany wżyciu ludzi; potrafi: -prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, -zaznaczyć na taśmie czasu datę pierwszego lądowania na Księżycu, -wskazać na mapie: państwa wysoko rozwinięte, obszary, gdzie panuje bieda - kraje Trzeciego Świata. -podręcznik, zeszyt ucznia, mapa “Świat po 1945 r.", atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, fragmenty filmów dokumentalnych i popularnonaukowych, pokazujących największe osiągnięcia 2. połowy XX w. i wynikające z nich zagrożenia oraz zmiany wżyciu ludzi, rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśmą czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, projekcja fragmentów filmów, dyskusja broń masowej zagłady, internet, kultura masowa, 1969 r. 1 56. Odbudowa kraju po zniszczeniach II wojny światowej. - odbudowa kraju po zniszczeniach wojennych, -życie codzienne w mieście i na wsi, kultura Polski powojennej Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -pojęcie: cenzura, -wybitnych twórców literatury i kultury: Tadeusz Różewicz, Zbigniew Herbert, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Andrzej Wajda, Jerzy Hoffman, Krzysztof Penderecki, -jaką nazwę nosiło państwo polskie w latach 1952-1989, -osiągnięcia polskiej gospodarki w okresie powojennym; rozumie: -wyżej wymienione pojęcia, -że Polacy włożyli wielki wysiłek w odbudowę swojego kraju, -jakie trudności dnia codziennego musieli -podręcznik, zeszyt ucznia, mapa “Polska po II wojnie światowej", atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, fragmenty filmów, np. Dom, rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśmą czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, projekcja fragmentów filmów cenzura, Tadeusz Różewicz, Zbigniew Herbert, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Andrzej Wajda, Jerzy Hoffman, Krzysztof Penderecki 1 18 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji Metody, środki dydaktyczne Daty, pojęcia, postaci Czas pokonywać mieszkańcy Polski Ludowej; potrafi: -prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, -opowiedzieć o zmianach wżyciu codziennym, jakie wystąpiły po II wojnie światowej, -przedstawić sposoby spędzania wolnego czasu przez mieszkańców PRL, -wskazać na mapie granice Polski Ludowej. 57. Lekcja powtórzeniowa: Życie codzienne w Polsce Ludowej. 1 58. Pisemny sprawdzian wiadomości. 1 VII. W STRONĘ DEMOKRACJI I DOBROBYTU 59. Położenie, obszar, ludność, symbole Rzeczpospolitej Polskiej. - położenie, obszar, ludność, podział administracyjny, -symbole Rzeczypospolitej Polskiej - godło, flaga, hymn, święta państwowe Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: mniejszość narodowa, województwo, powiat, gmina, -jakie mniejszości narodowe zamieszkują w granicach naszego państwa i jakie prawa im przysługują, - kiedy obchodzimy święta narodowe; rozumie: -wyżej wymienione pojęcia, -dlaczego należy okazywać szacunek dla symboli narodowych; potrafi: -prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, -opisać polskie symbole narodowe, -wskazać na mapie: sąsiadów Polski, miejscowość, w której mieszka i określić, w jakim leży województwie. -podręcznik, zeszyt ucznia, mapa “Rzeczpospolita Polska - podział administracyjny", atlasy, kalendarz z zaznaczonymi świętami państwowymi, kaseta z nagraniem Mazurka Dąbrowskiego, ilustracje przedstawiające polskie symbole narodowe, -rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, wykonanie zadań w zeszycie ucznia mniejszość narodowa, województwo, powiat, gmina, 60. Prawa i obowiązki obywateli w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. - konstytucja prawa i obowiązki obywateli Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: - pojęcia: obywatel, konstytucja, -datę: 1997 r.; rozumie: -wyżej wymienione pojęcia, -dlaczego ważne jest określenie praw i obowiązków obywateli; potrafi: -prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, - na podstawie tekstu konstytucji określić prawa i obowiązki obywateli, -zaznaczyć na taśmie czasu datę uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. -podręcznik, zeszyt ucznia, obywatel, tekst źródłowy konstytucja, Konstytucja 1997 r. Rzeczypospolitej Polskiej, taśma czasu, -rozmowa nauczająca, praca z podręcznikiem, taśmą czasu, tekstem źródłowym, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, gra symulacyjna “Tworzymy konstytucję na miarę marzeń dziecka" 1 61. Struktura władz w naszym państwie. -organizacja państwa struktura władz Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -pojęcia: sejm, senat, prezydent, rząd, premier -główne instytucje władzy w naszym państwie; rozumie: - na czym polega podział władzy w Polsce, - na czym polegają zadania głównych instytucji władzy; potrafi: -wykreślić schemat prezentujący strukturę władz w Polsce, -podręcznik, zeszyt ucznia, tekst źródłowy Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, -rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśmą czasu, tekstem źródłowym, praca w grupach - wykreślenie schematu, prezentującego strukturę władz w Polsce, 1 sejm, senat, prezydent, rząd, premier, Rada Ministrów 1 19 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji -nazwać organy reprezentujące rodzaje władzy w Polsce. Metody, środki dydaktyczne Daty, pojęcia, postaci wykonanie zadań w zeszycie ucznia, gra symulacyjna -“Wybieramy prezydenta" 62. Gmina podstawową jednostką samorządu terytorialnego. -samorząd terytorialny, -gmina-podstawow a jednostka samorządu terytorialnego, -główne zadania samorządowych władz powiatowych i wojewódzkich Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -pojęcia: samorząd terytorialny, radny, wójt, burmistrz, sesja, urząd miejski (gminny), -jakie sprawy można załatwić w urzędzie; rozumie: -wyżej wymienione pojęcia, -jakie zadania wykonują samorządowe władze gminne, powiatowe, wojewódzkie; potrafi: -prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, -określić, gdzie znajduje się właściwy jego miejscu zamieszkania urząd gminny (miejski), -określić administracyjne położenie swojej miejscowości, -opisać herb swojego miasta. -podręcznik, zeszyt ucznia, mapa administracyjna Polski, wycinki z prasy lokalnej, herb miasta, - rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśmą czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, wycieczka do urzędu gminy lub spotkanie z radnym, gra symulacyjna - “Jak załatwić sprawę w urzędzie" -uczniowie organizują osiedlowe boisko do gry w piłkę samorząd terytorialny, radny, wójt, burmistrz, sesja, urząd miejski (gminny), starosta, wojewoda 63. Czas wielkich przemian gospodarczych. -praca podstawą rozwoju społeczeństwa, -znaczenie pracy wżyciu człowieka, -dwa oblicza przemian gospodarczych, -działalność gospodarcza a środowisko naturalne człowieka Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -pojęcia: prywatyzacja, gospodarka rynkowa, -główne zajęcia ludności Polski; rozumie: -wyżej wymienione pojęcia, -dlaczego człowiek prowadzi działalność gospodarczą, -że praca stanowi podstawę rozwoju społeczeństwa, -istotę zmian w gospodarce polskiej po 1989 r., -wpływ działalności gospodarczej na środowisko i potrzebę jego ochrony; potrafi: -wskazać najistotniejsze problemy związane z działalnością gospodarczą i zaproponować ich rozwiązanie, -wskazać największe zakłady w środowisku lokalnym. -podręcznik, zeszyt ucznia, roczniki statystyczne, wycinki z prasy np. na temat bezrobocia, zanieczyszczenia środowiska, - rozmowa nauczająca, burza mózgów, praca z podręcznikiem, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, wycieczka do Urzędu Pracy prywatyzacja, gospodarka rynkowa Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -pojęcie: euro, -daty: 1993 r., 1999 r; rozumie: -wyżej wymienione pojęcia, -główne cele działalności i zadania Unii Europejskiej; potrafi: -prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji, -określić korzyści wynikające z przystąpienia Polski do Unii, -zaznaczyć na taśmie czasu daty: powołania Unii Europejskiej, przyjęcia Polski do NATO, -wskazać na mapie: siedzibę Unii Europejskiej, państwa należące do Unii Europejskiej, państwa należące do NATO. -podręcznik, zeszyt ucznia, euro, 1992 r., mapa “Europa po II wojnie 1999 r. światowej", atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, drzewo decyzyjne - “Czy Polska powinna przystąpić do Uni?", wykonanie zadań w zeszycie ucznia, analiza SWOT 64. Zagrożenia wynikające z rozwoju gospodarki. 65. Polska droga do Unii Europejskiej i NATO. -powstanie i zadania Uni Europejskiej, Polska droga do Uni, - Polska członkiem NATO 66. Unia Europejska - główna organizacja jednoczącej się Europy. Czas 1 1 1 20 Nr lekcji Temat, główne zagadnienia Cele lekcji 67. Godność i prawa człowieka we współczesnym świecie. -godność człowieka i jego prawa, -działalność na rzecz przestrzegania praw człowieka we współczesnym świecie Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta: -daty: 1945 r., -podstawowe prawa przysługujące człowiekowi, - nazwy organizacji stojących na straży obrony praw człowieka; rozumie: -dlaczego działają organizacje i wybitne jednostki w obronie praw człowieka; potrafi: -zaznaczyć na taśmie czasu datę utworzenia ONZ, -wskazać na mapie państwa, w których łamane są prawa człowieka. 68. Przejawy łamania praw człowieka we współczesnym świecie. 69. Kim jestem? Dokąd zmierzam? - moja tożsamość, -ja a inni - moje prawa i obowiązki 70. Po zakończonych zajęciach uczeń rozumie: -co to znaczy być członkiem lokalnej społeczności, regionu, - różnorodność związków łączących go z poszczególnymi społecznościami; potrafi: -określić swoje prawa i obowiązki w domu, szkole, -określić własne upodobania, predyspozycje, zalety, wady. Lekcja powtórzeniowa: Europa podzielona czy zjednoczona? Metody, środki dydaktyczne Daty, pojęcia, postaci -podręcznik, zeszyt ucznia, 1945 r., mapa “Europa po II wojnie ONZ światowej", atlasy, teksty źródłowe - Powszechna deklaracja praw człowieka, Konwencja praw dziecka, wycinki z prasy mówiące o przejawach łamania praw człowieka we współczesnym świecie, fragmenty filmów dokumentalnych, reportaże poruszające tę tematykę, -rozmowa nauczająca, praca z mapą, tekstem źródłowym, podręcznikiem, dyskusja, wykonanie zadań w zeszycie ucznia -podręcznik, zeszyt ucznia, zbiory hobbystyczne, zdjęcia rodzinne, -gorące krzesło, rozmowa nauczająca, pokaz, wykonanie zadań w zeszycie ucznia Czas 1 1 1 1 21