Depresja u dzieci

Depresja u dzieci
Zapewne wielu rodziców, nauczycieli obserwując dzieci lub dorastającą
młodzieŜ, zastanawia się nad przyczynami niepoŜądanych i niepokojących
zachowań. Skąd niechęć do jakiegokolwiek wysiłku, poczucie bezsensu, brak
zainteresowań, ogólne zniechęcenie, a czasami rozdraŜnienie i agresja?
Doświadczenie podpowiada, Ŝe przyczyn moŜe być wiele i mogą być bardzo
złoŜone. Jedną z moŜliwych odpowiedzi na powyŜsze pytanie niesie w sobie
ksiąŜka autorstwa Jarosława Roli pt. Depresja u dzieci. Autor zwrócił uwagę na
to, iŜ w ostatnich latach coraz częściej spotkać moŜna dzieci, u których pojawia
się
smutek,
poczucie
bezwartościowości,
przygnębienie,
zniechęcenie,
rozdraŜnienie, czy bezradność. Jeśli taki nastrój utrzymuje się przez dłuŜszy
czas, wywiera on znaczny wpływa na wszystkie płaszczyzny funkcjonowania
dziecka: w rodzinie, szkole, wśród rówieśników. Dziecko zdrowe wie, dlaczego
jest smutne i kiedy to uczucie mija, staje się ono zdolne do normalnego Ŝycia.
Dziecko, które nie jest w stanie poradzić sobie z tym cierpieniem, wyłącza swe
wszystkie przeŜycia emocjonalne, równieŜ te, które poprawiłyby jego nastrój.
Autor zwraca szczególną uwagę na złoŜoność pojęcia „depresja dziecięca”.
Jej główne symptomy to przede wszystkim:
1)
obniŜony
nastój:
nieszczęśliwym,
smutek,
samotność,
beznadziejności,
poczucie
pesymizmu
bycia
zmienność
nastroju, płaczliwość, irytacja niezdolność do przeŜywania
radości;
2)
samoobwinianie
się:
poczucie
bezwartościowości
bezuŜyteczności, bycia nieatrakcyjnym, głupim, pragnienie
ucieczki z domu lub pozostania w nim, myśli samobójcze, czyny
samobójcze.
PowaŜne objawy występujące samodzielnie nie wystarczają do jednorazowego
stwierdzenia depresji u dziecka czy dorastającego nastolatka. Autorza
Wienbergem (amerykańskim psychiatrą) przytacza cały szereg symptomów
wskazujących na depresje:
1) zachowanie agresywne: trudności w radzeniu sobie, kłótliwość,
nieuznawanie autorytetów, wrogość napady wściekłości;
2) zmiany w funkcjonowaniu szkolnym: „marzenia na jawie”, trudności
w
koncentracji,
zaburzenia
pamięci,
utrata
zainteresowania
przedmiotami szkolnymi, utrata zainteresowania dotychczasową
aktywnością pozaszkolną;
3) zaburzenia socjalizacji: brak kolegów, koleŜanek, unikanie z nimi
kontaktów, utrata przyjaciół, utrata dotychczasowych zainteresowań;
4) zmiana postawy wobec szkoły: brak radości z aktywności szkolnych,
wagary;
5) dolegliwości fizyczne: bóle głowy, bóle brzucha, bóle mięśniowe,
inne dolegliwości fizyczne;
6) utrata
energii:
łatwo
i
szybko
następuje
zmęczenie,
ytrata
zainteresowań;
7) zmiany apetytu i/lub wagi ciała .
Liczba objawów, za pomocą których próbuje scharakteryzować obraz
klinicznych depresji, znacznie się wydłuŜa. Stąd wielość poglądów, teorii na
temat obrazu klinicznego depresji dzieci i młodzieŜy oraz trudności w jej
zdiagnozowaniu. Mimo występujących w nich róŜnic w spojrzeniu na depresję,
wniosek jeden jest oczywisty: depresja u dzieci i młodzieŜy w zaleŜności od
wieku, a czasami i płci człowieka. Bardzo często jest wynikiem powiązanych ze
sobą okoliczności i czynników np.: niski poziom samooceny, brak umiejętności
społecznych, brak wspierających związków emocjonalnych w rodzinie i poza
nią.
Największe nasilenie zachowań depresyjnych odnotowano w grupie młodych
ludzi, dojrzewających do dorosłego Ŝycia.
W ksiąŜce Jarosława Roli moŜna zdobyć duŜo informacji na temat obrazu
klinicznego depresji u dzieci w róŜnym wieku, metod jej diagnozowania,
objawów towarzyszących i jej przyczyn. DuŜo miejsca autor poświęcił równieŜ
na omówienie zjawiska depresji u dzieci dotkniętych niepełnosprawnością
intelektualną. KsiąŜka ma charakter poradnika, systematyzuje zgromadzoną
dotychczas wiedzę na temat tej choroby. Jej zawartość jest bardzo wartościowa
poznawczo. Przeciętnemu czytelnikowi mogą jednak przeszkadzać w jej
odbiorze liczne terminy naukowe i specjalistyczne.
Jolanta Kopaczewska – pedagog
w ZSP w Krośnie Odrzańskim