polski - Copper Concept

Transkrypt

polski - Copper Concept
36
POLSKI
OD REDAKCJI
ARCHITEKTURA ROZŚWIETLONA MIEDZIĄ
Bieżący numer otwiera omówienie wyników ubiegłorocznej
edycji europejskiego konkursu architektonicznego European
Copper in Architecture Awards 2013. Chcielibyśmy zwrócić
uwagę czytelnikom na rekordową ilość i wysoki poziom zgłoszonych i nagrodzonych prac, jak również na przedstawienie
niezwykle szerokiej gamy zastosowań miedzi. Platforma
Sztuki i Kreatywności w portugalskim Guimarães jednogłośnie została wybrana jako zwycięski projekt ze względu na
swój wyjątkowy charakter. Dlatego w inspirującym wywiadzie
(strona 8) postanowiliśmy zgłębić podejście do projektu jego
autora, architekta Fernando de Sá, jednego z założycieli pracowni Pitágoras Arquitectos.
Za inspirujący uznać można kolejny budynek wzniesiony według projektu tego samego autora, również mieszczący się
w Guimarães (opis na stronie 10). Stanowi on pierwszy
z kilku omawianych w numerze projektów rewitalizacyjnych
realizowanych w otoczeniu historycznej przestrzeni miejskiej, dzięki którym uzyskujemy fascynujące porównanie
odmiennych koncepcji. Inne przykłady bezkompromisowych
koncepcji architektonicznych kontrastujących ze średniowiecznym otoczeniem ulicznym znajdujemy w nowym muzeum
w niemieckim Duderstadt (strona 14), a także w przybudówce
domykającej architektonicznie fronton hotelu w szwedzkim
Visby (strona 18).
W Szwecji wzdłuż historycznego nadbrzeża Sztokholmu
znajdują się kolejne nawiązujące do tradycji, nowoczesne
konstrukcje budynków usługowych przeznaczone dla pasażerów promów (strona 20). Prezentujemy także inne, nieco
skromniejsze przykłady architektonicznych interwencji – wiaty
przystankowe, obiekty dostępowe, a nawet gazony, które
znakomicie ukazują rolę, jaką miedź może odgrywać w kształtowaniu ulicznego krajobrazu (strona 22).
W drugiej części magazynu zmieniamy motyw przewodni,
w którym skupimy się na różnorodności form elementów mie-
Zarejestruj się na stronie Copper Architecture Forum – copperconcept.org
Zobacz poprzednie numery magazynu – copperconcept.org
Skontaktuj się z Zespołem redakcyjnym – [email protected]
Prześlij swój projekt na stronę – copperconcept.org
Przeczytaj więcej o konkursie European Copper in Architecture Awards –
copperconcept.org
Copper Architecture Forum, nr 36, maj 2014
Magazyn Copper Architecture Forum jest elementem europejskiej kampanii
”Miedź w Architekturze”. Publikacja wydawana jest dwa razy w roku
nakładem 25 tysięcy egzemplarzy.
Magazyn jest przeznaczony dla architektów i osób zawodowo związanych
z branżą budowlaną, i wydawany jest w językach angielskim, czeskim,
francuskim, niemieckim, węgierskim, włoskim, polskim, rosyjskim
i hiszpańskim.
Strona tytułowa:
Budynek terminala portowego w Sztokholmie (strona 20)
Zdjęcie: Johan Fowelin
2
COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
dzianych powszechnie wykorzystywanych przez współczesnych
projektantów. W niemieckiej miejscowości Litzendorf powstał
nowoczesny dom kultury o czystej, krystalicznej formie,
w której połacie dachowe i ściany tworzą jedną powierzchnię
wykonaną z miedzianej siatki – efekt osiągnięto dzięki sprytnie
pomyślanej obróbce blacharskiej (strona 24). Analiza detali
definiuje również rytmiczną relację pomiędzy miedzią i szkłem,
materiałami zastosowanymi w sercu nowego gmachu uniwersyteckiego w Białymstoku (strona 26). Z kolei w niemieckim Hof
wykorzystano zupełnie inne techniki specjalne, aby osiągnąć
całkowicie płaskie i nieskazitelne płyty urozmaicone detalami
szklanymi w konstrukcji budynku Centrum Radioterapii.
W warstwie wizualnej uzyskano połączony efekt kontaktu
z nowoczesnymi technologiami i wrażenia ciepła bijącego
z konstrukcji (strona 29).
Obszarem tematycznym przyciągającym coraz większą uwagę
jest łączenie miedzi i jej stopów z innymi materiałami. Budynek
nowej siłowni włoskiego klubu piłkarskiego znakomicie przedstawia relację pomiędzy drewnem i mosiądzem, podkreślając
centralne położenie budynku w jego najbliższym otoczeniu
(strona 32). Ostatnia omawiana w bieżącym numerze magazynu konstrukcja to przykład zastosowania złotego stopu miedzi,
który odgrywa kluczową rolę w paryskim budynku mieszkaniowym zbudowanym z cegły (strona 36).
Powstawanie magazynu Copper Architecture Forum jest możliwe dzięki entuzjazmowi i zaangażowaniu architektów z całej
Europy. Czytelnicy mogą nadsyłać propozycje nowych projektów lub przekazywać nam swoje komentarze, kontaktując się
pocztą elektroniczną z lokalnymi przedstawicielami zespołu
redakcyjnego lub przesyłając swoje emaile na adres naszej
zbiorczej skrzynki pocztowej. Niecierpliwie czekamy na odzew
z Państwa strony.
Zespół redakcyjny
Redaktor naczelny: Robert Pinter
Z-ca redaktora naczelnego: Chris Hodson RIBA
Zespół redakcyjny: Ari Lammikko, Chris Hodson, Graeme Bell,
Herbert Mock, Hermann Kersting, Irina Dumitrescu, Robert Pinter
E-mail: [email protected]
Adres: CAF, European Copper Institute,
Avenue de Tervueren 168 b-10, B-1150 Brussels, Belgium
Wydawca: Nigel Cotton, ECI
Skład i produkcja: Naula Grafisk Design, Sweden/ECI
Druk: Copy & Consulting Kft., Hungary
Panel redakcyjny:
Birgit Schmitz, De
Kazimierz Zakrzewski, Pl
Marco Crespi, It
Nicholas Hay, UK
Nikolaos Vergopoulos, Gr
Nuno Diaz, Es
Olivier Tissot, Fr
Pia Voutilainen, Se, No, Fi, Dk
Robert Pintér, Hu, Cz, Svk, Ru
Yolande Pianet, Benelux [email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
© Copper Architecture Forum 2014
SPIS TREŚCI
36
2 Architektura rozświetlona miedzią – od redakcji
4 – 9
Wyróżnienia dla miedzi – omówienie wyników konkursu European
Copper in Architecture Awards, w tym wywiad ze zwycięzcą
10 – 13
Architektura wspomnień – projekt rewitalizacji zabytkowej
przestrzeni postindustrialnej w portugalskim Guimarães
14 – 17 Nowoczesność na styku ze średniowieczem – współczesne
muzeum w niemieckim mieście Duderstadt jako odzwierciedlenie
starodawnego otoczenia
18 – 19
Widok z ulicy – nowoczesna dobudówka hotelu dopełnia krajobraz
uliczny w szwedzkim mieście Visby wpisanym na Listę Światowego
Dziedzictwa
20 – 21 Ingerencje w nadmorski krajobraz – pokryte mosiądzem budynki
terminali promowych łączą sztokholmskie nadbrzeże
z centrum miasta
22 – 23 Ingerencje w przestrzeń miejską – miedziane konstrukcje
i ich zróżnicowane funkcje wzbogacają krajobraz
i planowanie przestrzeni miejskiej
24 – 25
Miedziany kryształ – siatka z miedzi stopowej płynnie oplata
budynek publiczny w niemieckim Litzendorf
26 – 28
Leśne ewokacje – bliskość lasu zainspirowała twórców rytmicznej
elewacji miedzianej budynku uniwersyteckiego w Białymstoku
29 – 31
Miedziane odbicia – Centrum Radioterapii w niemieckim Hof
zrywa z tradycyjną koncepcją okładziny miedzianej
32 – 35 Mosiądz i piłka nożna – nowa siłownia ma stać się katalizatorem
rozwoju włoskiej miejscowości Zingonia
36 – 39
Maszyny do życia – złoty stop miedzi pełni funkcję kontrapunktu
dla ceglanej bryły paryskiego budynku mieszkalnego
Read on iPad for free
© Copper Architecture Forum 2014
COPPERCONCEPT.ORG 3
MIEDŹ NAGRODZONA
- wyniki
W poprzednim wydaniu magazynu pisaliśmy o konkursie European Copper in Architecture Awards 2013,
przedstawiając bliżej dziesięć projektów zakwalifikowanych do finału konkursu. Tym razem możemy
już wspomnieć wyłonionych zwycięzców, jako że zostali oficjalnie ogłoszeni na uroczystej prezentacji
zorganizowanej w ramach międzynarodowych targów BATIMAT w Paryżu w listopadzie zeszłego roku.
Komentujemy również decyzje członków jury.
Edycja europejskiego konkursu Miedź w Architekturze 2013
pobiła swoisty rekord, gromadząc 82 zgłoszenia. Okazała się być
prawdziwym świętem nowoczesnej architektury, celebrując to,
co w niej najlepsze. W skład jury weszła czwórka architektów
nagrodzonych w poprzednich edycjach konkursu; Einar Jarmund
(Jarmund/Vigsnæs, Norwegia), Craig Casci (Grid Architects,
Wielka Brytania), Davide Macullo (Davide Macullo Architects,
Szwajcaria) oraz Anu Puustinen (Avanto Architects, Finlandia).
Ich zadanie polegało na ocenie dziesięciu prac zakwalifikowanych do ścisłego finału – prac wybijających się na tle pozostałych
zgłoszeń, odzwierciedlających różnorodność typologii i koncepcji,
posiadających wyjątkowe zalety architektoniczne.
Każda z prac zakwalifikowanych do finału poddana została wieloaspektowej dyskusji i porównana z pozostałymi projektami, dając
upust zróżnicowanym opiniom członków jury, które raz łączyły,
a innym razem dzieliły skład sędziowski. Ostatecznie osiągnięto
konsensus i wskazano na trzy szczególnie wartościowe, lecz bar-
dzo odmienne prace, którym przyznano oficjalne wyróżnienia.
Jednogłośnie wyłoniono zwycięzcę konkursu – Platformę
Sztuk i Kreatywności w portugalskim Guimarães, projekt autorstwa pracowni Pitágoras Arquitectos. Co ciekawe, najwięcej głosów oddanych za pośrednictwem Internetu, a tym samy
nagrodę publiczności otrzymał projekt hotelu Dolomitenblick
we włoskim Sexten autorstwa Plasma Studio.
Ceremonia ogłoszenia i wręczenia nagród, a także wystawa
dziesięciu finałowych prac miały miejsce w ramach specjalnej
gali zorganizowanej podczas targów BATIMAT, które odbyły
się w listopadzie zeszłego roku w Paryżu, zaś podsumowaniem wydarzenia było przyjęcie, cieszące się dużym zainteresowaniem architektów, dziennikarzy i ekspertów. Uczestnicy
czterodniowego show w BATIMAT mieli okazję bezpośredniego zapoznania się z zakwalifikowanymi do finału konkursu
pracami dzięki zorganizowanej specjalnie w tym celu interaktywnej wystawie.
Autor: Chris Hodson
Architekci, autorzy prac zakwalifikowanych do finału konkursu po prezentacji swoich prac w towarzystwie Nigela Cottona z Europejskiego Instytut Miedzi (po lewej)
– Zdjęcie: Edgar Stouvenot
4 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
NAGRODY2013
Prace zakwalifikowane do finału konkursu
[Wszystkie projekty opisywaliśmy na łamach naszego
Magazynu w wydaniu 2013/35]
Biblioteka Miejska w Seinäjoki, Finlandia
JKMM Architects
Pomnik Ofiar Tragedii w Biesłanie, Osetia Północna
– Alania
Dr Krekeler Generalplaner GmbH
Gmach Sądu LCV w Wenecji, Włochy
C+S Architects
Obudowy Kamieni Runicznych w Jelling, Dania
NOBEL arkitekter
L’Atelier, Gournay en Bray, Francja
Vincent Parreira Atelier Architecture
Hotel Clarion Post, Göteborg, Szwecja
Fernando de Sá (po prawej) odbiera nagrodę główną w imieniu pracowni
Pitágoras Arquitectos – Zdjęcie: Edgar Stouvenot
Statuetki dla nagrodzonych prac w ykonane z brązu:
nagroda publiczności w kształcie koziorożca (po lewej) oraz w yróżnienie
w formie cykladzkiej głow y (po prawej) – Zdjęcie: Edgar Stouvenot
Semrén & Månsson
Platforma Sztuki i Kreatywności, Guimarães,
Portugalia
Pitágoras Arquitectos
Centrum Kultury i Edukacji w Pau, Francja
Marjan Hessamfar & Joe Vérons Architectes Associés
Centrum Radioterapii w Hof, Niemcy
Hiendl_Schineis Architekten [opis na stronie 29]
Dolomitenblick, Sexten, Włochy
Plasma Studio
Wystawa projektów finalistów konkursu European Copper in Architecture Awards w BATIMAT – Zdjęcie: Edgar Stouvenot
COPPERCONCEPT.ORG 5
NAGRODY2013
WYRÓŻNIENIA
Biblioteka Miejska w Seinäjoki, Finlandia
JKMM Architects
Członkowie jury byli zachwyceni asertywnym, pełnym
respektu dla otoczenia i na wskroś nowoczesnym, pokrytym
miedzią uzupełnieniem najbardziej rozległego na świecie
kompleksu budynków autorstwa Alvara Aalto. Masywne,
nieskazitelnie białe „ramy” otworów znakomicie sprawdzają
się w roli kontrapunktu dla rustykalnej, naturalnie starzejącej się wstępnie oksydowanej miedzi zewnętrznego płaszcza
budowli. Zaaranżowana na planie odśrodkowym forma z różniącymi się względem siebie piętrami tworzy żywą, otwartą
przestrzeń, która znalazła uznanie wśród użytkowników.
Budynek wygodnie usadowił się w otoczeniu znakomitych
sąsiadów i zdołał zachować swoją oryginalność, co było
ogromnym osiągnięciem, w pełni uzasadniającym przyznanie wyróżnienia. [Projekt opisywaliśmy w numerze 2012/33
magazynu]
Zdjęcie: Mika Huisman
Obudowy Kamieni Runicznych w Jelling, Dania
NOBEL arkitekter
Pod względem założeń teoretycznych, członkowie jury
podeszli do tego projektu jak do „jednowierszowego utworu
poetyckiego” i mimo prostoty docenili jego wyjątkowość
w pełni zasługującą na wyróżnienie. Jednak prostota pracy
jest zwodnicza, bowiem wszystkie elementy zostały sprytnie
ograniczone do czystej formy piękna. Obiekty stanowiące
ingerencję w spuściznę starożytnej kultury, można postrzegać jako parę doskonale wykonanych pudełek na biżuterię,
niosących rzeczywistą jakość oraz istotnie podnoszą poziom
doświadczenia osób odwiedzających kamienie runiczne,
które dodatkowo skutecznie, a jednocześnie bardzo dyskretnie ochraniają eksponaty. [Projekt opisywaliśmy w numerze
2012/33 magazynu]
Zdjęcie: Jens Lindhe
Dolomitenblick, Sexten, Włochy
Plasma Studio
Członków jury konkursowego urzekły perfekcyjne zdjęcia
i prezentacja zgłoszonego projektu, które doskonale przedstawiły wyczucie formy i treści zawarte w pracy. Projekt tego
luksusowego hotelu odzwierciedla topografię Alp i tradycyjne formy dachów, nadając nowego wydźwięku miejscowemu
językowi architektury. Szczególnie zachwyca wyjątkowy
rygor w zastosowaniu miedzi i drewna, zarówno wewnątrz,
jak i na zewnątrz budynku. Obiekt zdobył wyróżnienie konkursowe z uwagi na przekonywujący projekt i wykonawstwo.
Warto przypomnieć, że praca otrzymała również nagrodę
publiczności w głosowaniu internetowym. [Projekt opisywaliśmy w numerze 2013/35 magazynu]
Zdjęcie: Hertha Hurnaus
6 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
NAGRODY2013
ZWYCIĘSKA PRACA
Platforma Sztuki i Kreatywności, Guimarães, Portugalia
Pitágoras Arquitectos
Stworzony w pracowni Pitágoras Arquitectos projekt rewitalizacji zabytkowego centrum jednego z najważniejszych
miast w historii Portugalii został na nowo zdefiniowany przez
ujednolicenie jego poszczególnych elementów i abstrakcyjnej
formie kubicznej konstrukcji otoczonej siatką z mosiężnych
profili. Wyjątkowo dużo czasu zabrało członkom jury przedyskutowanie bardzo licznych zalet tego enigmatycznego
projektu, który z powodzeniem analizować można na wielu
płaszczyznach. Im intensywniej mu się przyglądali, tym więcej w nim odkrywali.
Projekt jest wyrazem stanowczych wizji związanych z działaniami na obiekcie znajdującym się na liście UNESCO w
historycznej części miasta. Odzwierciedlając różnorodność
starych budynków, ten projekt rewitalizacyjny dał miastu nowe
serce, otwierając się na przyszłość lecz również spoglądając
w przeszłość. Wszystko w tym projekcie wskazuje, że został
Zdjęcie: João Morgado
on stworzony przez architektów wywodzących się z tego
miejsca.
Na zewnątrz, siatka z mosiężnych profili dematerializuje
bryłę budynku, nadając mu dodatkowego, półprzezroczystego wymiaru, podczas gdy miękkie, białe przestrzenie
wewnętrzne z gracją przenikają się nawzajem. Ten projekt
jest wyrazem przemyślanej i świeżej wizji, którą członkowie
jury określili mianem „fantastycznej”. Spośród wszystkich
zakwalifikowanych do konkursu prac, to miejsce członkowie
jury najchętniej zwiedziliby osobiście, co – samo w sobie –
czyni projekt zasłużonym zwycięzcą.
Na stronie internetowej copperconcept.org/awards
można znaleźć oficjalny folder konkursowy,
jak również więcej fotografii i informacji na temat
wszystkich prac konkursowych.
Zdjęcie: João Morgado
COPPERCONCEPT.ORG 7
WYWIAD
Z FERNANDO DE SÁ
Chris Hodson spotkał się z jednym z założycieli nagrodzonej w
konkursie pracowni architektonicznej Pitágoras Arquitectos,
aby porozmawiać o codziennym życiu studia.
CH: Co dla was oznacza międzynarodowe uznanie osiągane
dzięki nagrodom otrzymywany w tym i innych konkursach?
FS: Uznanie jest ważne, mimo że to dla nas zawsze niespodzianka, ponieważ dzięki niemu w pewnym stopniu dostrzeżona zostaje nasza praca, potwierdzając sens i wartość naszego
podejścia.
CH: Projekt stworzony dla miasta Guimarães zdobył także
inne nagrody, w tym w konkursach 2013 Mies Award, Red
Dot Design Awards 2013 – najlepsze z najlepszych, czy też
nagrodę czytelników magazynu Detail. Czy wraz z rosnącym
uznaniem oczekujecie większej liczby międzynarodowych
zleceń i czy wpłynie to na waszą koncepcję pracy?
FS: Realizowaliśmy już projekty poza granicami naszego
kraju, na przykład w Ghanie, Mozambiku czy Brazylii i przez
cały czas aktywnie poszukujemy rynków, gdzie moglibyśmy
się twórczo udzielać. Tym lepiej, jeżeli dzięki nagrodom
w konkursach poszerzamy zakres swojej międzynarodowej
działalności. Jednak nasze podejście do pracy prawdopodobnie nie ulegnie specjalnej zmianie, choć coraz więcej wysiłków będziemy musieli inwestować w zrozumienie lokalnego
kontekstu każdego projektu, co w każdym przypadku uważamy za kwestię absolutnie kluczową.
CH: Czy mógłbyś powiedzieć coś więcej na temat waszych
zainteresowań i preferencji pod względem stosowanych
materiałów?
8 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
FS: Myślę, że ich źródeł można niekoniecznie upatrywać
­w yłącznie w prostym procesie poszukiwania, lecz bardziej
w realizacji niewykorzystanego potencjału i zastosowań
poszczególnych materiałów odpowiadających potrzebom
konkretnego projektu, określonej rzeczywistości i zakładanego wyrazu. Zasadniczo rzecz ujmując, potrzebna jest bardzo
konkretna świadomość istoty materiałów i ich wpływu
na architekturę.
CH: A czym podyktowany był wybór mosiądzu jako jednego
z podstawowych materiałów zewnętrznych dla budynku
w Guimarães?
FS: Struktura wewnętrzna mosiądzu pozwolila nadać budynkowi konkretnych cech charakterystycznych, takich jak
połysk, rytmiczność, przezroczystość czy też jej brak, stąd
wybór ten był dość naturalny, ale i poparty możliwościami
lokalnej bazy produkcyjnej. Mam na myśli fakt, iż w fazie
projektowej stworzono kilka prototypów pozwalających na
określenie możliwości zastosowania różnych rozwiązań
paneli elewacyjnych i rozważenie związanych z nimi kosztów,
osiągając tym samym optymalny balans obydwu czynników.
CH: Czy sądzisz, że na kształt projektu miało wpływ to,
że jesteście architektami związanymi z regionem?
FS: Bez dwóch zdań. W pierwszej kolejności pochodzenie
­pozwala nam zdobyć zaufanie inwestora. Po drugie, istotna
jest nasza znajomość lokalnego podłoża, aspektów fizycz-
Zdjęcie: João Morgado
nych, społecznych czy gospodarczych, dzięki czemu możemy
sobie pozwolić na większą asertywność, opracowując oferty
czy realizując projekty.
CH: Znaczna część realizowanych przez was projektów
umiejscowiona była w regionie i w samym Guimarães.
Jak oceniasz wpływ pracowni Pitágoras na to historyczne
miejsce?
FS: Miasto Guimarães dołożyło ogromnych starań, by nie tylko odrestaurować swoje zabytkowe centrum, lecz także odpowiednio dostosować się do nowego paradygmatu ­rozwoju
regionalnego i lokalnego, w większym stopniu bazującego na
wiedzy i kwalifikacjach obywateli. Według nas,
za pośrednictwem zaprojektowanych budynków uczestniczymy w tej fundamentalnej przemianie definiującej naszą
zbiorową przyszłość.
CH: Kto spośród architektów czy nauczycieli w największym
stopniu was zainspirował?
FS: Architekci współtworzący pracownię Pitágoras wywodzą
się ze szkoły Oporto, gdzie naszymi nauczycielami byli Tavora, Siza czy Souto de Moura. Jednak znacznie więcej, niż tylko
wpływ tego czy innego nauczyciela znaczy dla nas przeświadczenie, iż najważniejsze jest mieć oczy otwarte na otaczającą
nas rzeczywistość, tak lokalną, jak i globalną.
CH: A jak w kilku słowach wyjaśniłbyś wasze podejście
do architektury – czy ty i twoi współpracownicy postrzegacie
siebie jako modernistów?
FS: Dla nas samych – a jest to koncepcja dość powszechna
w kręgach architektonicznych w Portugalii – najważniejszymi
czynnikami kształtującymi podejście twórcy są miejsce
i dbałość o szczegóły. A jeśli już mowa o kategoryzowaniu
naszej działalności – chyba lepiej, gdy czynią to inni. Fakt,
że jesteśmy zainteresowani czerpaniem nauk z modernizmu,
lecz oznacza to w równym stopniu uczenie się na jego błędach, jak i osiągnięciach.
CH: Jak wygląda wasza współpraca w gronie architektów
z pracowni Pitágoras, gdy wspólnie angażujecie się w projekt?
FS: W każdym przypadku postrzegamy wszystkie osoby
pracujące w całym biurze jako zbiorowość, bez względu na
geometrię organizacyjną, na jaką decydujemy się wykonując
konkretne zlecenie.
CH: Odchodząc nieco od głównego tematu naszej rozmowy:
powiedz jak relaksujesz się poza pracą architekta, gdy już
masz na to czas?
FS: Jest na świecie tak wiele przyjemności poza byciem
­architektem, a wszystko zaczyna się od porannej kawy…
COPPERCONCEPT.ORG 9
10 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
ARCHITEKTURA
WSPOMNIEŃ
Platforma Sztuk i Kreatywności to nie jedyny budynek w Guimarães stworzony według projektu pracowni
Pitágoras, zgłoszony do konkursu European Copper in Architecture Awards. Mimo, iż praca ta nie dostała się
do grona ścisłych finalistów, również projekt Ośrodka Badań Podyplomowych (CAFPG) Uniwersytetu w Minho
przykuł uwagę członków jury. Oto jak architekci z pracowni Pitágoras wyjaśniają podłoże ich ingerencji
w zabytkowe, poprzemysłowe otoczenie.
Projekt zlokalizowany jest w starej
„strefie skórzanej” (Zona de Couros),
która połączona jest alejami i ścieżkami biegnącymi wzdłuż rzeki, którą do
tego miejsca zmierzały niegdyś statki
transportujące surowce dla przemysłu
skórzanego. Dzisiaj „Zona de Couros”
to obszar znany z opustoszałych lub
przekształconych budynków, które
przywodzą na myśl wspomnienia, czasem nie do końca rzeczywiste, bazujące
na historycznych fragmentach, jakie
przetrwały do naszych czasów. Wśród
obiektów znajduje się kilka zbiorników
garbarskich, niewielka rzeka i bogata
spuścizna budynków przemysłowych
o niezaprzeczalnie interesujących
walorach architektonicznych, pobudzających do refleksji i inspirujących do
twórczej pracy.
Architekt: Pitágoras Arquitectos
Zdjęcia: José Campos
Rodzaj miedzi: miedź naturalna
COPPERCONCEPT.ORG 11
“Miejskie tło tego projektu paradoksalnie oznaczało konieczność ścisłego trzymania się
kubatury oryginalnych budynków, lecz także przebudowy, która – w naszej opinii – wymagała
zastosowania lekkiego systemu konstrukcyjnego. W tym kontekście miedź, oferująca określone
walory technologiczne i naturalnie starzejąca się, była wyborem oczywistym. Okładzina z
cienkiej blachy miedzianej gwarantowała nawiązanie dialogu z tradycyjnymi materiałami
pierwotnie zastosowanymi i to bez cienia naśladownictwa.”
Fernando de Sá
Przedmiotem naszego projektu był
kompleks obiektów po opuszczonej
fabryce, okalających duży dziedziniec.
Budynek centrum CAFPG posiada kwatery, klasy i pomieszczenia administracyjne zlokalizowane na parterze.
Na pierwszym piętrze znajdują się
biura, laboratoria i pokoje zajęć. Jest
również biblioteka łącząca się z miejscami ogólnodostępnymi. Ciąg komunikacyjny charakteryzuje się nieregularną geometrią, nadającą odpowiedniej
przestrzeni „żyjącym laboratoriom”
przeznaczonym do celów prezentacji
aktualnie realizowanych projektów
uniwersyteckich.
12 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
W naszej koncepcji staraliśmy się
­unikać sztywnej wizji interwencji
i implementacji, zamiast niej kierując
się dbałością o szczegóły i indywidualnym pragmatycznym podejściem
do każdego problemu związanego
z projektem. Paradoksalnie założyliśmy, że jej fundamentem będzie zachowanie kubatury oryginalnego budynku
jako składnicy wspomnień dotyczących jego samego. Materiały użyte na
zewnątrz miały odzwierciedlać istotę
„Zona de Couros”, stąd drewno i granit
w połączeniu z lekką konstrukcją górnego poziomu, posiadającą okładzinę
miedzianą. Dla kontrastu zdecydowaliśmy się na całkowitą przebudowę
wnętrz, korzystając w tym celu z języka
współczesnego designu i na wskroś
nowoczesnych wykończeń.
COPPERCONCEPT.ORG 13
NOWOCZESNOŚĆ
NA STYKU ZE
ŚREDNIOWIECZEM
14 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
Architektoniczną istotę średniowiecznego miasta, od skręconych
iglic po drewniane więźby dachowe
nadgryzione zębem czasu, ucieleśnia nowy gmach Muzeum Historii
Strzelectwa w Duderstadt, opisany
poniżej słowami autorów projektu
z pracowni Gnädinger Architekten
Duderstadt, miejscowość sąsiadująca
z Göttingen, jest jednym z dziesięciu
najważniejszych pod względem architektonicznym niemieckich miast
z zabudową o konstrukcji szachulcowej. Obok zabytkowego ratusza, jedną
z najbardziej imponujących pamiątek
po średniowieczu jest Wieża Zachodnia (Westerturm) z charakterystyczną
skręconą iglicą, wtopioną w najstarszą
część fortyfikacji miejskich. W roku
2009 władze miejskie podjęły decyzję
o renowacji opuszczonego domu
o konstrukcji szachulcowej znajdującego się obok wieży z przeznaczeniem pod
Muzeum Historii Strzelectwa, a co za
tym idzie o konstrukcyjnym połączeniu
wieży z kolejnym budynkiem po stronie
wschodniej, która kilka lat wcześniej
również poddana została pracom
restauratorskim, jednak z dużo mniejszym powodzeniem.
Masywna zabytkowa ściana kamienna
pełni funkcję podpory konstrukcyjnej
po jednej stronie kompleksu. Oprócz
odnowienia muru pruskiego, nasza
pracownia zaprojektowała również
nowe, ekspresyjne skrzydło z betonu
pokryte połączonymi ze sobą trójkątnymi fałdami. W przybuduwce znalazło
się miejsce dla schodów ewakuacyjnych oraz galeria z charakterystyczną
pustą przestrzenią naprzeciw dużego
okna. Starając się zachować spójność
z kształtem nowego budynku, otwarta,
trzypiętrowa klatka schodowa zyskała
rzeźbiarską konstrukcję i formę.
Architekt: Gnädinger Architekten
Wykonawca konstrukcji miedzianej:
Eduard Koch Bedachungsgesellschaft mbH
Rodzaj miedzi: TECU ® Gold
Zdjęcia: Markus Hattwig
COPPERCONCEPT.ORG 15
“Pochylone elewacje nowego skrzydła nawiązują do podobnie pochylonych fasad typowych
zabytkowych budynków o konstrukcji szachulcowej, jakie znaleźć można w bezpośrednim
sąsiedztwie, a jednak czynią to w zupełnie odmienny, nowy sposób. Wybór złotego pokrycia
wierzchniego budowli to z kolei próba nawiązania do połyskujących metalem powierzchni
historycznych elementów uzbrojenia, takich jak zbroje, broń biała czy tarcze”
Christoph Claus, Gnädinger Architekten
Złoty stop miedzi
Elewację pokryto płytami wykonanymi ze złotego stopu miedzi o zróżnicowanych
rozmiarach, tworzącymi nieregularny wzór. Poszczególne elementy elewacji przygotowano w wyspecjalizowanym zakładzie produkcyjnym z zachowaniem najwyższych standardów rzemiosła. W efekcie powstała zupełnie obca bryła wtopiona
w idylliczne otoczenie zabytkowych domów, nadająca temu miejscu nowej jakości,
częściowo prezentując się jako konstrukcja sztywna, a po części organiczna. Nowy
stalowy mostek umieszczony ponad odrestaurowaną balustradą umożliwia przejście wzdłuż części zabytkowych fortyfikacji miejskich.
Wnętrze muzeum charakteryzuje się ograniczoną paletą zastosowanych materiałów: surowej stali na posadzkach i poręczach, lakierowanego na czarno drewna
mebli i drzwi, na których odciśnięto teksty i grafiki o żółtawej, przywodzącej na
myśl siarkę barwie, a także nagiego betonu we wnętrzu nowego skrzydła, kontrastującego ze starymi ścianami z kamienia. W zaaranżowanej na trzech piętrach
części wystawowej, znajdują się instalacje multimedialne, eksponaty historyczne,
które pozwalają zwiedzającym poznać zagadnienia takie, jak strzelectwo, obronność miasta czy życie miejskie w średniowieczu. Dla przykładu, pierwsze piętro
poświęcone jest łucznikom i strzelcom, którzy tworzyli oddziały ochotniczej milicji
broniącej miasta. 16 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
MIEDŹ W DETALACH
COPPERCONCEPT.ORG 17
WIDOK Z ULICY
Oto ostatnia z opisywanych w tym numerze współczesnych interwencji
w obiekty historyczne, czyli nowy miedziany łącznik, który dopełnia i
ożywia pierzeję zabytkowej uliczki, czerpiąc z lokalnej tradycji tworzenia
wąskich prześwitów dających wgląd w to, co znajduje się z tyłu, jak wytłumaczył nam architekt Sven Landahl z pracowni VISBYARK.
Idąc w dół ulicy Strandgatan w samym
sercu Visby, średniowiecznego miasta
na szwedzkiej wyspie Gotland, wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa,
natrafiamy na błyszczący, pokryty
miedzią prostopadłościan, połyskujący
na tle ulicy. Jest to najważniejsza część
niedawno ukończonego projektu rozbudowy budynku Clarion Hotel Visby.
Dzięki zakupowi i przekształceniu przylegającej do kompleksu nieruchomości,
hotel zyskał 77 nowych pokoi. Nowa
przybudówka łączy to miejsce z oryginalnym gmachem hotelu na pierwszym
piętrze, tworząc intrygujące wejście do
hotelowego ogrodu bezpośrednio z ulicy
Strandgatan. Posadowiony na solidnej
betonowej podstawie, zdecydowanie
lżejszy wizualnie, miedziany prostopadłościan nadaje ciągłości elewacjom
ulicy Strandgatan, jak również wzbogaca ją, obdarzając różnorodnością form.
Architekt: VISBYARK
Wykonawca konstrukcji miedzianej: Gardells Plåt AB
Rodzaj miedzi: Nordic Standard
Zdjęcia: Roland Hejdström
18 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
Miedziana skrzynka
Nowe budynki na ważnych ulicach miast
wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa, takich jak Visby, wymagają znacznej
wrażliwości w podejściu do designu.
Architektoniczna siła wyrazu nowego budynku-łącznika została poddana dogłębnej
analizie w fazie negocjacji z urbanistami i
innymi kompetentnymi instytucjami miejskimi. Projekt ten jest nowoczesny, lecz
jednocześnie nawiązuje do tradycyjnej formy „dziury w ścianie” tak typowej dla Visby.
Najważniejszymi zastosowanymi materiałami są miedź, szkło i beton. Innymi charakterystycznymi cechami tej konstrukcji
są czarna stalowa ściana na poziomie ulicy
oraz „zielony” dach. Przestrzeń wewnątrz
nowego łącznika, potocznie określanego
mianem „miedzianego holu”, zaadaptowano na potrzeby restauracji, baru i lobby.
Wnętrza każdej części hotelu nawiązują
obecnie do różnych okresów z jego historii,
oferując odwiedzającym możliwość odbycia swoistej podróży w czasie – od średniowiecza, po dzień dzisiejszy.
Plan zagospodarowania terenu
COPPERCONCEPT.ORG 19
INGERENCJE
Nowe budynki terminali promowych łączą słynne sztokholmskie
nadbrzeże z centrum miasta
W NADMORSKI KRAJOBRAZ
20 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
Dyskretne konstrukcje ustawione wzdłuż nadbrzeża znajdującego się w sercu
miasta, wtapiają się w historyczne otoczenie, oferując imponujący widok na Pałac
Królewski. Przyjęta koncepcja architektoniczna bazuje na interakcji pomiędzy
„stożkami” w różnych rozmiarach i liczbie, zależnych od konkretnego projektu
i lokalizacji, tworzących budynki bez ustalonego frontu czy tyłu.
Dachy i ściany pokryte są płytami z mosiądzu, który znakomicie harmonizuje
z kamieniem i stiukami elewacji budynków w tle, dając spójny a
­ rchitektonicznie,
niemal rzeźbiarski efekt. Co więcej, zmienność tekstury powierzchni konstrukcji osiągnięta została różnymi technikami. W tego typu otwartym na wpływ wody
­morskiej miejscu, znajdującym się na nadbrzeżu, m
­ osiądz jest doskonałym wyborem ze względu na odporność na korozję i trwałość.
Architekt: Marge Arkitekter
Wykorzystane wyroby miedziane: Nordic Brass
Zdjęcia: Johan Fowelin
COPPERCONCEPT.ORG 21
INGERENCJE W PRZESTRZEŃ MIEJSKĄ
Chris Hodson analizuje zjawisko rosnącego znaczenia miedzi w planowaniu przestrzeni miejskich i jej
stosowanie w architekturze krajobrazu. Nawiązuje do przykładów zróżnicowanych konstrukcji związanych
z transporterem, infrastrukturą i krajobrazem ulicznym, rozsianych po całej Europie.
Dwa różne przykłady konstrukcji
wiat obecnych w przestrzeni piblicznej, stały się ważnymi elementami
zrównoważonych systemów transportu autobusowego, kolejowego i
tranwajowego. Dworzec autobusowy
w szwajcarskim Wettingen definiują
architektonicznie płaskie, zakrzywione w narożach i pokryte mosiądzem
wiaty, oparte na cienkich filarach,
których strukturę naruszają specyficzne świetliki. Elegancki modernizm tej
konstrukcji kontrastuje z przystankami
sieci Abribus we francuskim Rouen.
W tym przypadku architekci poszukiwali sposobu na stworzenie łatwo
identyfikowalnych obiektów charakterystycznych dla konkretnych miejsc.
Użyta zielona, wstępnie patynowa
miedź nawiązuje do słynnych iglic miejskiej katedry, podczas gdy organiczny
motyw ażurowego listowia przypomina
paryskie wejścia w stylu art nouveau
zaprojektowane przez Guimarda.
Architekt: Schockguyan Arch.
Rodzaj miedzi: TECU® Brass
Zdjęcie: Thomas Züger
Architekt: AR THEME Associés
Rodzaj miedzi: TECU® Patina
Zdjęcie: Carl Lang
22 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
Gazony pokryte miedzią, kryjące w sobie elementy oświetleniowe
Brązowe ogrody Hart Gardens
W samym sercu Londynu odmłodzono charakterystyczną,
unoszacą się ponad poziom ulicy przestrzeń publiczną znajdującą się nad zabytkową stacją elektroenergetyczną z 1905
roku. Do konstrukcji użyto miedzi, szkła i drewna, które dały
wyraz nowoczesnej ingerencji w lokalny krajobraz miejski.
Wyraźnie odznacza się ona na tle kamienic w stylu baroku
edwardiańskiego z kamienia portlandzkiego. Oto wypowiedź
architekt Sary Edmonts z pracowni BDP Project:
„Zdecydowaliśmy się wykorzystać miedź, bowiem z jednej
strony odwołuje się ona do historii, a jednocześnie jest materiałem nowoczesnym. Musieliśmy również wziąć pod uwagę
bardzo zróżnicowane względy techniczne, gdyż tylko lekka
konstrukcja mogła oprzeć się na oryginalnym pomoście.
Dla uzupełnienia kamienia portlandzkiego wybraliśmy specyficzny, łagodny niebieskozielony odcień wstępnie patynowanej
miedzi.”
Architekt: BDP
Rodzaj miedzi: Nordic BlueTM Living
Zdjęcia: Chris Hodson
Nowe schody oraz winda spełniają współczesne wymagania
dostępności i podkreślają wizualnie wejście do ogrodu dla
pieszych podążających Oxford Street
COPPERCONCEPT.ORG 23
MIEDZIANY
KRYSZTAŁ
Autor: Chris Hodson
24 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
Inteligentnie zaaranżowane elementy obróbki
blacharskiej oraz sama konstrukcja tej biblioteki
pozwalają żebrowanej siatce miedzianej płynnie
opleść zarówno elewację, jak i połacie dachowe,
nadając budowli przepychu, tekstury i głębi – cech
równomiernie rozłożonych na całej powierzchni
zewnętrznej.
Założeniem przyświecającym konstruktorom tego
nowego budynku było stworzenie ikony przestrzeni
publicznej w niemieckiej miejscowości Litzendorf, który powstał w ramach programu promocji
rozwoju terenów miejskich. Dzięki tej inicjatywie
powstało nowe Centrum Kultury mieszczące
bibliotekę, powierzchnie wystawiennicze i biurowe. W konkursie dla architektów wybrano projekt
pracowni H²M zakładający stworzenie trzypiętrowej biblioteki jako charakterystycznego punktu na
mapie miasta. Projekt przypomina kryształ o wyraziście zarysowywanych krawędziach, który pokryto
siatką ze złotego stopu miedzi. Jej jednorodność
naruszają głeboko osadzone oszklone wcięcia.
MIEDŹ W DETALACH
Ciągłość bez zakłóceń
Osiągnięcie ciągłości formalnej powierzchni ścian i spadzistego dachu to niełatwe zadanie. W tym przypadku, elewacje
zostały pomyślane jako ściany kurtynowe z czynną powierzchnią wentylacyjną, zaizolowaną wodoodporną wełną
mineralną ułożoną na konstrukcji betonowej, którą chroni
zewnętrzna blacha licowa. Do zewnętrznej części konstrukcji przymocowano panele żebrowanej siatki miedzianej ze
sprężynowymi klamrami umożliwiającymi skompensowanie
tolerancji wymaganych w trakcie montażu siatki. Według
przedstawiciela specjalistycznej firmy instalacyjnej, montaż i wyrównywanie paneli można porównać do „układania
dekoracyjnej tapety na ścianie. W tym celu trzeba było zachować
wyjątkową precyzję montażu, równocześnie zwracając uwagę na
poziome, jak i pionowe boki”.
Detal miedzianej elewacji z ukrytym systemem rynnowym.
Osiągnięto niezauważalne przejście pomiędzy powierzchnią
ścian i dachu, również dzięki ukryciu rynny spustowej powyżej
utworzonych z blachy miedzianej oczepów z siatką elewacyjną.
Z kolei poniżej siatki wykonanej ze stopu miedzi znajduje się
standardowe pokrycie miedziane wsparte i zaizolowane
z podłożem. Miedziane piony instalacji deszczowej także zostały
sprytnie ukryte w pustej przestrzeni pod siatkową elewacją.
Architekt: H²M
Wykonawca konstrukcji miedzianej: Fleischer Metallfaszinationen
Rodzaj miedzi: TECU® Gold
Zdjęcia: Fleischer MetallFaszinationen
Przejściowy detal okapowy z ukrytą rynną.
COPPERCONCEPT.ORG 25
LEŚNE
EWOKACJE
Miedziany i szklany front nowego
budynku uniwersyteckiego
w Białymstoku został stworzony
pod wpływem inspiracji specyficzną
lokalizacją na styku miasta i lasu.
Projekt komentuje Chris Hodson.
Budynek auli dydaktyczno-widowiskowej Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku definiuje
charakterystyczna elewacja wejściowa. Tworzą ją naprzemiennie ułożone wąskie, pionowe panele miedziane i szklane,
rytmicznie przesuwając się wszerz budynku w trzech poziomych wstęgach nawiązujących do położonego nieopodal Lasu
Zwierzynieckiego. Centralne wejście do budynku podkreśla
wklęsła forma elewacji, zapraszająca do środka. Ten seg-
26 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
ment fasady pełni również funkcję swoistej osi obrotu dla
elementów jednej ze stron frontonu, gdzie każdy poziom
elewacji jest przesunięty względem położonego poniżej.
Tym samym stworzono konstrukcję nadającą dramatyzmu
jednemu z naroży skrzyżowania ulic, uwidoczniając niezależny charakter elewacji miedzianej, kontrastującej
z pozostałymi fasadami budynku wykonanymi z cegły.
Plan przestrzeni wewnętrznej bazuje na podziale na dwie
części rozdzielone wzdłużnym ciągiem komunikacyjnym,
który podkreślają długie wycięcia w powierzchni dachowej,
w których zainstalowano centralnie ustawione świetliki.
Główna część budynku to przestrzeń widowiskowo-wystawowa umożliwiająca elastyczną aranżację przestrzeni,
z modułami połączonych siedzeń dla 150 i 300 osób zwróconych w kierunku części widowiskowej. Dźwiękoszczelne
i ruchome ściany dają możliwość podzielenia przestrzeni
w celu wygospodarowania miejsc na potrzeby różnych
funkcji. Przymocowane do sufitów panele akustyczne wykonane z perforowanej blachy i siatki miedzianej wizualnie
nawiązują do elewacji frontowej. Mniejsze pomieszczenia
zaaranżowane wzdłuż głównego ciągu komunikacyjnego
pełnią funkcję pracowni teatralnych, muzycznych czy plastycznych, jak również sal wykładowych oraz stołówki.
Rzut poziomy parteru Skala 1:500
Rzut poziomy pierwszego piętra Skala 1:500
Rzut poziomy drugiego piętra Skala 1:500
Przekrój Skala 1:500
Architekt: Arkon Jan Kabac & Meteor Architects
Rodzaj miedzi: Nordic BrownTM
Zdjęcia: Bogdan Pszonak
COPPERCONCEPT.ORG 27
MIEDŹ W DETALACH
Co decyduje o charakterze miedzianej elewacji?
Elewacja wejściowa to trzy poziome wstęgi, które tworzą
oddzielną i niezależną formę budynku. Element pionowy
wprowadzono poprzez naprzemienne ułożenie paneli
miedzianych i szklanych. Dla podkreślenia nieznacznie
wysunięto do przodu połączenia pomiędzy miedzianymi
blachami w panelach. Połączenia te wydają się tworzyć
Rzut pionowy
przypadkową sekwencję pionowych elementów i faktycznie
zostały one celowo rozmieszczone w sposób niewspółosiowy
w ramach poszczególnych poziomów odpowiadających
piętrom budynku. Miedziane panele są wysunięte względem
elementów szklanych. Podkreślają wizualną niezależność
fasady, którą tworzą wyraziste cienie.
Rzut poziomy
Przekrój
Detal elewacji – skala 1:25
1. Zaokrąglona blacha z miedzi Nordic Brown TM – 1 mm
2. Pokrycie elewacji z paneli wykonanych z miedzi Nordic Brown TM – 0,7 mm
3. Aluminiowy profil w kształcie litery „C” – 2 mm
4. Dykta – 18 mm
5. Aluminiowy profil w kształcie litery „L” – 2 mm
6. Perforowana blacha z miedzi Nordic Brown TM – 1 mm
7. Blacha stalowa – 4 mm
Rzut poziomy detalu elewacji – skala 1:5
28 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
MIEDZIANE
ODBICIA
Przedstawiciele pracowni Hiendl_Schineis
Architekten opisują swój projekt Centrum
Radioterapii w niemieckim Hof, zakwalifikowany
do finału konkursu European Copper in Architecture
Awards, który zrywa z tradycyjnym podejściem
do okładzin miedzianych dzięki elegancko
zarysowanym detalom blacharskim i nieskazitelnym
powierzchniom miedzianym.
COPPERCONCEPT.ORG 29
Dzięki prostej sześciennej formie, budynek
nie poddaje się własnym ograniczeniom
formalnym, który uzyskano dzięki panelom elewacyjnym ustawionymi pod katem.
Teren otaczający budynek porastają kępki
drzew, które rzucają cień na budowlę
i podkreślają jego pionowy charakter.
­Elewację podzielono na nierównoległe
sekcje, które energicznie współgrają z
otaczającymi gmach drzewami.
Konstrukcję ścian kurtynowych wykonano
z miedzi, która z czasem ulegać będzie
starzeniu. Subtelne przejścia pomiędzy
barwami metalicznej powierzchni – od
świetliście jasnej do ciepłej czerwonobrązowej miedzi, od połysku do matu –
­odzwierciedlają zmiany pór roku.
Architekt: Hiendl_Schineis Architekten
Rodzaj miedzi: TECU® Bond
Zdjęcia: Eckhart Matthäus, Augsburg
30 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
Ściana fasadowa została wykonana z zastosowaniem specjalnej technologii warstwy
przyczepnej, tworzącej całkowicie płaską
powierzchnię o eleganckich krawędziach.
Połyskujące zielonkawo szkło, przełamujące formalnie miedzianą elewację,
rozprasza wewnętrznie światło za dnia,
a w nocy przekazuje je ze środka na zewnątrz, pobudzając cały budynek do życia.
COPPERCONCEPT.ORG 31
MOSIĄDZ
I FUTBOL
Architekci ze studia De8 architetti
zaprojektowali budynek siłowni
dla klubu piłkarskiego Atalanta
Bergamo, który korzysta ze swego
centralnego położenia, pełniąc zarazem funkcję katalizatora ożywienia „nowego miasta” z lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia.
Zingonia we włoskiej prowincji Bergamo
została założona jako „miejscowość dla
ludu pracującego”. Jednak ze spodziewanej liczby 50 tysięcy mieszkańców,
dziś mieszka tam zaledwie 2000 osób,
z których trzy czwarte to imigranci.
Władze miasta podjęły decyzję o stworzeniu centrum sportowego na terenach
klubu piłkarskiego Atlanta Bergamo.
Ma ono odegrać istotną rolę w odwróceniu trendu upadku gospodarczego
i społecznego tego rodzinnego miasta.
Zrealizowany projekt siłowni z drewna
i mosiądzu, to zapowiedź ogólnej wizji
architektonicznej przyjętych planów,
obejmujących klub młodzieżowy, nowe
pomieszczenie dla prasy oraz przebudowę ciągów komunikacyjnych przecinających teren centrum sportowego.
32 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
Siłownia na nowo łączy boiska treningowe z głównym budynkiem klubowym
(z szatniami piłkarskimi i pomieszczeniami użytkowymi głównego zespołu),
tworząc przestrzenne kontinuum.
Reprezentuje nowoczesną architekturę,
która pełni funkcję centralnego węzła,
gdyż sportowcy mijają budynek siłowni
w drodze na boiska treningowe.
Budowla ma silne relacje z otoczeniem,
a rosnące w pobliżu drzewa współtworzą z nią spójną wizję dzięki odpowiedniemu rozplanowaniu poszczególnych
elementów. Siłownia jest także wyjątkowym miejscem obserwacyjnym.
Roztacza się z niej widok na park i boiska treningowe.
Obiekt powstał w czasie 60 dniowej
letniej przerwy pomiędzy sezonowymi
rozgrywkami ligowymi. Było to możliwe dzięki zastosowaniu systemowego
rozwiązania konstrukcyjnego na bazie
prefabrykowanych elementów drewnianych składanych na miejscu.
Architekt: De8 architetti
Wykonawca konstrukcji miedzianej:
Rubner Objektbau GmbH / Bauspenglerei Kammerer Paul GmbH
Rodzaj miedzi: TECU® Brass
Zdjęcia: Danielle De Lonti
COPPERCONCEPT.ORG 33
Rzut poziomy dachu – główny „zielony” dach porasta rozchodnik, podczas gdy
dolny dach ustawionego pod kątem skrzydła pokryty jest okładziną mosiężną.
Plan sytuacyjny – nowa siłownia stała się dopełnieniem istniejącego tam
wcześniej budynku, a jednocześnie kieruje uwagę ku boiskom sportowym.
Rzut poziomy piętra – budynek pełni funkcję centralnego punktu w systemie
komunikacyjnym całego obiektu sportowego, zespalając przestrzenie
wewnętrzne i zewnętrzne.
34 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
Przekrój – budynek z „zielonym” dachem posiada z przodu obudowaną
drewnem pergolę oraz ustawione pod kątem skrzydło z mosiężną okładziną
w tylnej części.
Projekt doskonale wpisuje się
w koncepcję architektury krajobrazu.
Szczególnego wyrazu południowej części budynku siłowni nadaje lita ściana,
pełniąca funkcje dźwiękochłonne.
Jednak w części północnej, po stronie boisk treningowych, konstrukcja
drewniana z otwartymi przestrzeniami,
rozmywa wizualnie obraz budynku.
Świeżo zasadzone bambusy i rosnące w pobliżu drzewa komponują się
z frontem konstrukcji, penetrując
przestrzeń obiektu. Ich obraz odbija
się i wzmacnia w mosiężnym płaszczu
budynku.
COPPERCONCEPT.ORG 35
MASZYNY
DO ŻYCIA
36 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
Zdaniem architektów zainspirowanych projektem
Unité d’Habitation Le Corbusiera, budynek komunalny oferuje przestrzeń mieszkaniową pomyślaną jako
„maszyny do życia”, dla młodych ludzi i migrantów.
Złoty stop miedzi odgrywa rolę bogatego kontrapunktu
względem ceglanej bryły budynku.
W budynku wzniesionym według projektu Zaca des lilasa,
znalazło się miejsce dla 240 mieszkań typu studio, żłobka dla
66 dzieci oraz innych placówek komunalnych dla RIVP, największej agencji budownictwa socjalnego w Paryżu. Położony
tuż obok podmiejskiej obwodnicy drogowej budynek ma za zadanie połączyć Paryż z obszarem Les Lilas. Został on wzniesiony na tle złożonego, trójwymiarowego otoczenia (Bulwaru
Peryferyjnego Paryża, lokalnej topografii oraz tarasu kina
studyjnego). Odzwierciedla zróżnicowanie poziomów użytkowych, tworząc swój własny układ „miejskich balkonów”, które
nawiązują dialog z poszczególnymi warstwami.
Na poziomie ulicy znajduje się jedynie żłobek, a wszystkie
pozostałe przestrzenie publiczne (bibliotekę, siłownię i ogólnodostępną kuchnię) zdecydowaliśmy się zaprojektować
na wyższym poziomie R+3. Tym samym są one lepiej dostępne dla mieszkańców, ułatwiają monitoring i nadają budynkowi
otwartego charakteru. W tym miejscu dowolnie aranżować
można tzw. „sześciany aktywności”, tworząc przestrzenie
zewnętrzne wychodzące na taras kompleksu kin (na tym samym poziomie). Dopełniając poziomy podział budowli, na elewacji widoczny jest wyraźny „uskok” skierowany ku avenue
du Docteur Gley, wpuszczając naturalne światło do wnętrza
budynku i tworząc przyjemną atmosferę na każdym piętrze.
Podobną funkcję pełni oświetlona w naturalny sposób klatka
schodowa. W projekcie pragnęliśmy zachęcić użytkowników
do maksymalnego wykorzystania tych przestrzeni (kosztem –
chociażby – instalacji windy).
Śc
Prz
eci
na ieżka
ęci
t
u
e
Pr
ral dos
og
tęp
n
e
ra
g
u
o
my
św dla
iat
zb
ła
ior
ow
e
Pr
z w zes
M
ido trze
ku aks
kie ń k
ro ba ym
m om
zm tu al
na u
r
n
y
ia
m nal
ru z u e w
ias na
bu wz yko
to
dy gl rz
nk ęd ys
u nie tan
ni ie
em
zkań
60 mies
typu
h
yc
ln
komuna
la
studio d
w
migrantó
ń
ieszka
120 m
h typu
c
y
ln
a
komun studio dla
zi
ch lud
młody
trzeń
Przes a
ow
k
t
y
ż
u
nelu
erso
dla p dla
y
r
e
a
t
f
Kwa y – stre
b
/ Lob ch ludzi
y
młod
ań
ieszk
60 m alnych
n
u
io
kom
stud
typu dych
o
ł
m
dla
ludzi.
obby
ie / L
c
Wejś
dla
tery
ole
Kwa onelu
dszk
s
per y – prze
b
b
/ Lo
ole
dszk
Prze
Zdjęcie: David Foessel
COPPERCONCEPT.ORG 37
Zdjęcie: Luc Boegly
Zdjęcie: Luc Boegly
38 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014
“Świetlistość i naturalna zdolność
odbijania światła, a więc charakterystyczne
cechy stopów miedzi, kontrastują
z aksamitną teksturą antracytowej cegły”
Miedziany kontrapunkt
Budynek pokryty jest jednorodnym płaszczem z cegły, który
­zapewnia energooszczedność, a tym samym niższe koszty
utrzymania. Poziome i pionowe przełamania elewacji pokryto złotym stopem miedzi. Świetlistość i naturalna zdolność
odbijania światła to charakterystyczne cechy tego materiału,
który kontrastuje z aksamitnymi antracytowymi cegłami. Ten
obiekt mieszkaniowy utożsamiany jest z koncepcją „maszyn do
życia”, zaprojektowanych w celu optymalnego wykorzystania
dostępnej kubatury. Zapewnienia różnorodność i elastyczność
w aranżacji przestrzeni (meble dopasowane do konkretnego
miejsca, ruchome ściany, które mogą odseparować kuchnię,
czy stałe ramy, które umożliwiają dostarczenie naturalnego
światła do łazienki). Dzięki kompaktowości elewacji uzyskano
miejsce na duże ­przeszklone otwory o wymiarach 2×2 m dla
każdego studia o powierzchni 18 m2. Wszystkie okna posiadają
żaluzje ze stali perforowanej (odzwierciedlającej wzór elewacji), zapewniające odpowiedni poziom komfortu termicznego.
Architekt: Avenier&Cornejo and Chartier-Dalix
Wykonawca konstrukcji miedzianej: RAIMOND SAS
Zdjęcia: Samuel Lehuéde
Zdjęcia: Luc Boegly
Rodzaj miedzi: TECU® Gold
Zdjęcia: Luc Boegly
COPPERCONCEPT.ORG COPPERCONCEPT.ORG3939
COPPERCONCEPT.ORG
40 COPPER ARCHITECTURE FORUM 36/2014

Podobne dokumenty