sing
Transkrypt
sing
Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych Beata Trawiński [email protected] Rygorystyczny opis jezyków ˛ naturalnych Zakład Jezykoznawstwa ˛ Komputerowego Instytut Jezyka ˛ Polskiego Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego Warszawa, 07.04.2004 Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.1 Konstrukcje Komitatywne konstrukcje komitatywne = CCs (comitative constructions) Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN NP z NPinstr Janek z Maria˛ maż ˛ z żona˛ my z Maria˛ z Maria˛ Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.2 Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Komitatywy Singulatywne i Pluralne (1) a. Jan z Maria˛ przyjechałsing do Warszawy. SC (singular comitative) b. Jan z Maria˛ przyjechaliplur do Warszawy. PC (plural comitative) Ionin and Matushansky (2002) Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.3 Wartość kategorii liczby orzeczenia i podmiotu Wartość kategorii liczby orzeczenia uzgadnia sie˛ z warto ścia˛ Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN kategorii liczby podmiotu mianownikowego. (2) a. Dziecinom, plur graja˛plur w piłke. ˛ b. Dzieckonom, sing grasing w piłke. ˛ W przypadku braku podmiotu mianownikowego, orzeczenie przybiera forme˛ liczby pojedynczej. (3) a. Do domu weszłosing [dwóch meżczyzn] ˛ gen, plur . b. Byłosing imdat, plur zimno. c. [Tym chłopcm]dat, plur brakowałosing odwagi. [Dyła (1988, str. 384)] Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.4 Wartości kategorii liczby podmiotowej CC i orzeczenia Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (4) a. Jansing z Maria˛sing przyjechałsing do Warszawy. SC b. Jansing z Maria˛sing przyjechaliplur do Warszawy. PC c. Jansing i Mariasing przyjechaliplur do Warszawy. COO (coordination) Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.5 Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Wartość kategorii liczby zaimków wzglednych ˛ Wartość kategorii liczby zaimka wzglednego ˛ jest kontrolowana przez wartość kategorii liczby jego poprzednika. (5) a. Ksiażka ˛ sing , którasing leży na stole, należy do Piotra. b. Ksiażki ˛ plur , któreplur leża˛ na stole, należa˛ do Piotra. Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.6 Wartość kategorii liczby CC i zaimka wzglednego ˛ Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (6) a. Piotr zaprosił Janasing z Maria˛sing , którysing przyszedł puktualnie. SC b. Piotr zaprosił Janasing z Maria˛sing , którzyplur przyszli puktualnie. PC c. Piotr zaprosił Janasing i Marie˛ sing , którzyplur przyszli punktualnie. COO Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.7 Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Wartość kategorii liczby przydawek Wartość kategorii liczby przydawki uzgadnia sie˛ z wartościa˛ kategorii liczby określanego rzeczownika. (7) ˛ sing na stole a. Ksiażka ˛ sing leżaca należy do Piotra. b. Ksiażki ˛ plur leżace ˛ plur na stole należa˛ do Piotra. Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.8 Wartość kategorii liczby CC i przydawki imiesłowowej Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (8) a. Jansing z Maria˛sing , zaproszonysing przez Piotra, przyszedł puktualnie. SC b. Jansing z Maria˛sing , zaproszeniplur przez Piotra, przyszli puktualnie. PC c. Jansing i Mariasing , zaproszeniplur przez Piotra, COO przyszli puktualnie. Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.9 Ponieważ SCs łacz ˛ a˛ sie˛ konsekwentnie z singulatywnymi czasownikami, zaimkami wzglednymi ˛ i imiesłowami, same musza˛ również mieć forme˛ liczby pojedynczej: [NPsing z NPsing ]sing Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Podsumowanie 1: Liczba Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.10 Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Podsumowanie 1: Liczba Ponieważ SCs łacz ˛ a˛ sie˛ konsekwentnie z singulatywnymi czasownikami, zaimkami wzglednymi ˛ i imiesłowami, same musza˛ również mieć forme˛ liczby pojedynczej: [NPsing z NPsing ]sing Ponieważ PCs łacz ˛ a˛ sie˛ konsekwentnie z pluralnymi czasownikami, zaimkami wzgledymmi ˛ i imiesłowami, same również musza˛ mieć forme˛ liczby mnogiej: [NPsing z NPsing ]plur Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.10 Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Podsumowanie 1: Liczba Ponieważ SCs łacz ˛ a˛ sie˛ konsekwentnie z singulatywnymi czasownikami, zaimkami wzglednymi ˛ i imiesłowami, same musza˛ również mieć forme˛ liczby pojedynczej: [NPsing z NPsing ]sing Ponieważ PCs łacz ˛ a˛ sie˛ konsekwentnie z pluralnymi czasownikami, zaimkami wzgledymmi ˛ i imiesłowami, same również musza˛ mieć forme˛ liczby mnogiej: [NPsing z NPsing ]plur PCs wykazuja˛ cechy właściwe koordynacji: [NPsing i NPsing ]plur Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.10 Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Podsumowanie 1: Liczba Ponieważ SCs łacz ˛ a˛ sie˛ konsekwentnie z singulatywnymi czasownikami, zaimkami wzglednymi ˛ i imiesłowami, same musza˛ również mieć forme˛ liczby pojedynczej: [NPsing z NPsing ]sing Ponieważ PCs łacz ˛ a˛ sie˛ konsekwentnie z pluralnymi czasownikami, zaimkami wzgledymmi ˛ i imiesłowami, same również musza˛ mieć forme˛ liczby mnogiej: [NPsing z NPsing ]plur PCs wykazuja˛ cechy właściwe koordynacji: [NPsing i NPsing ]plur Dyła (1988), Dyła and Feldman (pear), McNally (1993), Vassilieva and Larson (2001), etc. Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.10 Wartość kategorii rodzaju orzeczenia i podmiotu Wartość kategorii rodzaju orzeczenia uzgadnia sie˛ z warto ścia˛ kategorii rodzaju podmiotu mianownikowego. Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (9) a. Chłopaknom, virile wypiłvirile piwo. b. Dziewczynanom, fem wypiłafem wino. c. Dzieckonom, neutr wypiłoneutr mleko. W przypadku braku podmiotu mianownikowego, orzeczenie przybiera forme˛ rodzaju nijakiego. (10) a. Do domu weszłoneutr [dwóch meżczyzn] ˛ gen, virile . b. Byłoneutr imdat, gend zimno. c. [Tym chłopcm]dat, virile brakowałoneutr odwagi. [Dyła (1988, str. 384)] Jeśli rodzaj osobowego podmiotu w mianowniku jest nieokre ślony, to orzeczenie wystepuje ˛ w rodzaju meskoosobowym. ˛ (11) Ktonom, gend wypiłvirile piwo? Wiecej ˛ o rodzaju: Przepiórkowski et al. (2002) Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.11 Wartość kategorii rodzaju koordynacji rzeczownikowej Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (12) a. [Jurekvirile i Janekvirile ]virile poszlivirile na spacer. b. [Ewafem i Janekvirile ]virile poszlivirile na spacer. c. [Ewavirile i Mariafem ]fem poszłyfem na spacer. [Dyła (1988, str. 385)] Wartościa˛ kategorii rodzaju koordynacji rzeczownikowej jest rodzaj meskoosobowy, ˛ jeśli co najmniej jeden ze składników tej koordynacji jest rodzaju meskoosobowego. ˛ Wartościa˛ kategorii rodzaju koordynacji rzeczownikowej jest rodzaj żeński, jeśli oba składniki tej koordynacji sa˛ rodzaju żeńskiego. Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.12 Wartość kategorii rodzaju SCs i PCs PCs: Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (13) SCs: (14) a. [Jurekvirile z Jankiemvirile ]virile poszlivirile na spacer. b. [Ewafem z Jankiemvirile ]virile poszlivirile na spacer. c. [Janekvirile z Ewa˛fem ]virile poszlivirile na spacer. d. [Ewafem z Maria˛fem ]fem poszłyfem na spacer. a. [Jurekvirile z Jankiemvirile ]virile poszedłvirile na spacer. b. [Ewafem z Jankiemvirile ]fem poszłafem na spacer. c. [Janekvirile z Ewa˛fem ]virile poszedłvirile na spacer. d. [Ewafem z Maria˛fem ]fem poszłafem na spacer. PCs wykazuja˛ cechy właściwe koordynacji: [NPvirile i NP]virile [NP i NPvirile ]virile [NPfem i NPfem ]fem Dyła (1988), Dyła and Feldman (pear) Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.13 Wiazanie ˛ zaimków dzierżawczych zwrotnych Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (15) a. Dorotai z Mirkiemj wrócili do swego*i/*j/i+j mieszkania. [Dyła (1988, str. 386)] PCs b. Dorotai z Mirkiemj wróciła do swegoi/*j/*i+j mieszkania. SCs c. Dorotai i Mirekj wrócili do swego*i/*j/i+j mieszkania. PCs wykazuja˛ cechy właściwe koordynacji: Dyła (1988), Dyła and Feldman (pear), Feldman (2002), COO [NPi i NPj ]*i/*j/i+j Ionin and Matushansky (2002), Vassilieva and Larson (2001) Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.14 Kontrola podmiotów PRO zdań bezokolicznikowych Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (16) a. Dorotai z Mirkiemj chcieli PRO*i/*j/i+j kupić samochód. PCs b. Dorotai z Mirkiemj chciała PROi/*j/*i+j kupić samochód. SCs c. Dorotai i Mirekj chcieli PRO*i/*j/i+j kupić samochód. COO PCs wykazuja˛ cechy właściwe koordynacji: [NPi i NPj ]*i/*j/i+j Dyła (1988), Dyła and Feldman (pear) Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.15 Kontrola podmiotów PRO zdań imiesłowowych Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (17) a. PRO*i/*j/i+j przyjechawszy w południe, Kasiai z Marcinemj zaraz poszli na plaże. ˛ b. PROi/*j/*i+j przyjechawszy w południe, Kasiai z ˛ Marcinemj zaraz poszła na plaże. PCs SCs c. PRO*i/*j/i+j przyjechawszy w południe, Kasiai i Marcinj zaraz poszli na plaże. ˛ COO PCs wykazuja˛ cechy właściwe koordynacji: Dyła (1988) [NPi i NPj ]*i/*j/i+j Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.16 (18) a. Ekstrakcja z+NP z NP +z+NP * Z kim Janek poszli na spacer? Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN b. Z kim Janek poszedł na spacer? (19) SCs c. * I kto Janek poszli na spacer? a. * Z Ewa˛ Janek poszli na spacer. COO b. Z Ewa˛ Janek poszedł na spacer. c. (20) PCs * I Ewa Janek poszli na spacer. a. *dziewczyna, z która˛ Janek poszli na spacer PCs SCs COO PCs b. dziewczyna, z która˛ Janek poszedł na spacer SCs c. *dziewczyna, i która Janek poszli na spacer COO Dyła (1988) Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.17 (21) a. Ekstrakcja NP z NP +z+NP * Kto z Ewa˛ poszli na spacer? PCs Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN b. Kto z Ewa˛ poszedł na spacer? (22) SCs c. * Kto i Janek poszli na spacer? COO a. * chłopiec, który z Ewa˛ poszli na spacer b. chłopiec, który z Ewa˛ poszedł na spacer c. *chłopiec, który i Ewa poszli na spacer PCs SCs COO Dyła (1988) Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.18 Sasiedztwo ˛ Parentezy: Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (23) a. * Janek, niestety, z Ewa˛ poszli na spacer? b. Janek, niestety, z Ewa˛ poszedł na spacer? c. * Janek, niestety, i Ewa poszli na spacer? a. * Janek sie˛ z Ewa˛ spotkali na plaży. PCs SCs COO Klityki: (24) PCs b. Janek sie˛ z Ewa˛ spotkał na plaży. SCs c. *Janek sie˛ i Ewa spotkali na plaży. COO Dyła (1988, str. 389) Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.19 Dystrybutywość Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (25) a. Janek z Ewa˛ wierza˛ w demokracje. ˛ PCs b. SCs * Janek z Ewa˛ wierzy w demokracje. ˛ c. Janek i Ewa wierza˛ w demokracje. ˛ (26) a. Marcin z Joanna˛ sa˛ wysocy. PCs b. *Marcin z Joanna˛ jest wysoki. SCs c. Marcin i Joanna sa˛ wysocy. (27) COO COO a. Marcin z Joanna˛ sa˛ zwolennikami postepu. ˛ PCs b. *Marcin z Joanna˛ jest zwolennikiem postepu. ˛ SCs c. Marcin i Joanna sa˛ zwolennikami postepu. ˛ COO McNally (1993), Dalrymple et al. (1998), Dyła and Feldman (pear) Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.20 Przyimek dystrybutywny po Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (28) a. Marcin i Tomek zjedli po dwa ciastka. COO b. = Marcin zjadł dwa ciastka i Tomek zjadł dwa ciastka. (29) a. Marcin z Tomkiem zjedli po dwa ciastka. PC b. = Marcin zjadł dwa ciastka i Tomek zjadł dwa ciastka. (30) a. * Marcin z Tomkiem zjadł po dwa ciastka. SC Dyła and Feldman (pear) Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.21 Podsumowanie 2 Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN PCs zachowuja˛ sie˛ jak typowa koordynacja biorac ˛ pod uwage˛ nastepuj ˛ ace ˛ zjawiska: określanie wartości kategorii liczby, określanie wartości kategorii rodzaju, kontrole˛ zaimków i podmiotów PRO, ekstrakcje, ˛ sasiedztwo, ˛ interpretacje. ˛ PCs stanowia˛ jeden człon zdania i wykazuja˛ cechy obiektów nominalnych. Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.22 Vassilieva i Larson (2001) DP DP C ONJ (i) DP DP P(z) DP Problemy: Nadawanie przypadka DP (31) Przestawienie DP i DP : Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN DP a. Ewa z Jankiem rozmawiaja. ˛ b. *Jankiem z Ewa rozmawiaja. ˛ Obecność spójnika i (32) Ewa z Maria˛ i z Jankiem pojechali do Reno. [Dyła (1988, str. 404)] Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.23 Dyła (1988), Dyła i Feldman (w druku) NP nom, plur, virile Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN H H PP sing, virile NP nom, sing, fem H C PP(z) NP instr, sing, virile Problemy: Przestawienie NP i PP: (33) a. Ewa z Jankiem rozmawiaja. ˛ b. *Z Jankiem Ewa rozmawiaja. ˛ Seryjność (34) *Ewa z Maria˛ z Jankiem z Anna˛ rozmawiaja. ˛ Niekompatybilność konceptualna i formalna z HPSG’94. Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.24 Kategoria gramatyczna składników koordynacji Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (35) (36) a. Jan i Maria przyszli. NPCOO b. Jan przyszedł, ale już wyszedł. VPCOO c. Kupił duży i wygodny rower. APCOO a. Kupił ksiażki ˛ i po zeszycie. NP-PPCOO b. Doradził mu wyjazd i żeby nie wracał. NP-SCOO c. Wie o wypadku i że wszystko sie˛ dobrze skończyło. PP-SCOO d. Odpowiedział szybko i bez zastanowienia. AdvP-PPCOO Kupść et al. (2000), Przepiórkowski et al. (2002) (37) a. Jan i Maria przyszli. NPCOO b. *Jan przyszedł z wyszedł. VPCOO c. *Kupił duży z wygodny rower. APCOO d. *Kupił ksiażki ˛ z po zeszycie. NP-PPCOO Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.25 Przypadek koordynowanych NPs COO (38) a. Jannom i Marianom przyszli. Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN b. Nie zaprosiliśmy Janagen i Mariigen . c. Janowidat i Mariidat jest zimno. d. Nie przejmuj sie wcale Janeminstr i Maria˛instr . e. Rozmawiamy o Janieloc i Mariiloc . f. Zobaczyliśmy Janaacc i Marie˛ acc . PC (39) a. Jannom z Maria˛instr przyszli. b. Nie zaprosiliśmy Janagen z Maria˛instr . c. Janowidat z Maria˛instr jest zimno. d. Nie przejmuj sie wcale Janeminstr z Maria˛instr . e. Rozmawiamy o Janieloc z Maria˛instr . f. Zobaczyliśmy Janaacc z Maria˛instr . Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.26 Definitywność koordynowanych NPs COO: (40) a. Jan i jakaś dziewczyna rozmawiali. Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN b. Jakiś chłopak i ta dziewczyna rozmawiali. c. Ten meżczyzna ˛ i kobieta rozmawiali. PC: (41) a. *Jan z jakaś ˛ dziewczyna˛ rozmawiali. b. *Jakiś chłopak z ta˛ dziewczyna˛ rozmawiali. c. *Ten meżczyzna ˛ z kobieta˛ rozmawiali. (42) a. Jan z Maria˛ rozmawiali. b. Jakiś chłopak z jakaś ˛ dziewczyna˛ rozmawiali. c. Ten chłopak z ta˛ dziewczyna˛ rozmawiali. d. Meżczyzna ˛ z kobieta˛ rozmawiali. Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.27 Kontrola zaimków wewnatrz ˛ SCs, PCs i COOs Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (43) a. * Janeki ze swoja˛i żona˛ poszli na spacer. b. Janeki ze swoja˛i żona˛ poszedł na spacer. c. * Janeki i swojai żona poszli na spacer. (44) a. * Janeki z jegoi żona˛ poszli na spacer. b. Janeki z jegoi żona˛ poszedł na spacer. c. Janeki i jegoi żona poszli na spacer. PCs SCs COO PCs SCs COO Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.28 Koordynacja zaimków COO: (45) a. On i ona rozmawiaja˛ przy winie. Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN b. Ja i wy rozmawiamy przy winie. c. Ty i on rozmawiacie przy winie. PC: (46) a. *On z nia˛ rozmawiaja˛ przy winie. b. *Ja z wami rozmawiamy przy winie. c. *Ty z nim rozmawiacie przy winie. SC: (47) a. On z nia˛ rozmawia przy winie. b. Ja z wami rozmawiam przy winie. c. Ty z nim rozmawiasz przy winie. Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.29 (48) a. * Janek z Maria˛ z Piotrem poszli do kina. b. Janek i Maria i Piotr poszli do kina. c. Janek z Maria˛ i z Piotrem poszli do kina. PC COO PC Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Seryjność Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.30 Podsumowanie 3 nadawanie przypadka, szyk składników, kategorie˛ gramatyczna˛ składników, definitywność fraz rzeczownikowych, kontrole˛ zaimków wewnatrz ˛ ciagów ˛ NP + z + NP , Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN PCs nie zachowuja˛ sie˛ jak typowa koordynacja biorac ˛ pod uwage˛ nastepuj ˛ ace ˛ zjawiska: użycia zaimków, seryjności. Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.31 Feldman (2002), Dyła i Feldman (w druku) NP Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN C H N’ NPcase H C N(z) NPinstr Problem: Nadawanie przypadka pierwszej NP Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.32 McNally (1993) Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN NP H A PP NP H C P(z) NPinstr Brak opisu: określania wartości kategorii liczby i rodzaju, wymagań dotyczacych ˛ niezaimkowości i definitywności obu NPs. Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.33 Nasze założenia PPs w PCs sa˛ modyfikatorami rzeczownikowymi. Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN PPs w SCs sa˛ modyfikatorami czasownikowymi. NP VP H A H A NP PP VP PP H C H C P(z) NPinstr P(z) NPinstr VP A H PP VP H C P(z) NPinstr Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.34 Modyfikatory rzeczownikowe i czasownikowe a sasiedztwo ˛ Parentezy: Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (49) a. *Chłopak, niestety, z tatuażem wypił piwo. NPAdj b. Chłopak, niestety, z kufla wypił piwo. VPAdj c. *Janek, niestety, z Ewa˛ poszli na spacer? PCs d. Janek, niestety, z Ewa˛ poszedł na spacer? SCs Klityki: (50) a. *Chłopak sie˛ z tatuażem napił piwa. NPAdj b. Chłopak sie˛ z kufla napił piwa. VPAdj c. * Janek sie˛ z Ewa˛ spotkali na plaży. d. Janek sie˛ z Ewa˛ spotkał na plaży. PCs SCs Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.35 Modyfikatory rzeczownikowe i czasownikowe a ekstrakcja 1 Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (51) (52) a. * Z czym chłopak napił sie˛ piwa? b. * Z kim Janek poszli na spacer? NPAdj PC c. Z czego chłopak napił sie˛ piwa? VPAdj d. Z kim Janek poszedł na spacer? SC a. * Z tatuażem chłopak napił sie˛ piwa. b. * Z Ewa˛ Janek poszli na spacer. c. Z kufla chłopal napił sie˛ piwa. NPAdj PC SCs d. Z Ewa˛ Janek poszedł na spacer. SC Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.36 Modyfikatory rzeczownikowe i czasownikowe a ekstrakcja 2 Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (53) a. * Kto z tatuażem napił sie˛ piwa? b. * Kto z Ewa˛ poszli na spacer? PCs c. Kto z kufla napił sie˛ piwa? VPAdj d. Kto z Ewa˛ poszedł na spacer? (54) NPAdj SC a. * Chłopal napił sie˛ piwa z tatuażem. b. * Jan poszli na spacer z Ewa. ˛ NPAdj PCs c. Chłopak napił sie˛ piwa z kufla. VPAdj d. Jan poszedł na spacer z Ewa. ˛ SC Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.37 Modyfikatory rzeczownikowe i czasownikowe a ekstrakcja 3 (55) a. *tatuaż, z którym chłopak napił sie˛ piwa Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN b. *dziewczyna, z która˛ Janek poszli na spacer c. kufel, z którego chłopak napił sie˛ piwa NPAdj PC VPAdj d. dziewczyna, z która˛ Janek poszedł an spacer SCs (56) a. * chłopak, który z tatuażem napił sie˛ piwa NPAdj b. * chłopiec, który z Ewa˛ poszli na spacer c. chłopiec, który z kufla napił sie˛ piwa d. chłopiec, który z Ewa˛ poszedł na spacer PC VPAdj SC Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.38 Modyfikatory rzeczownikowe i czasownikowe a kontrola zaimków Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (57) (58) a. * Chłopaki ze swoimi tatuażem wypił piwo. NPAdj b. * Janeki ze swoja˛i żona˛ poszli na spacer. PC c. Chłopaki ze swojegoi kufla wypił piwo. d. Janeki ze swoja˛i żona˛ poszedł na spacer. VPAdj a. * Chłopaki z jegoi tatuażem wypił piwo. NPAdj b. * Janeki z jegoi żona˛ poszli na spacer. c. Chłopaki z jegoi kufla napił sie˛ piwa. d. Janeki z jegoi żona˛ poszedł na spacer. SC PC VPAdj SC Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.39 Podsumowanie 4 Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Biorac ˛ pod uwage˛ sasiedztwo, ˛ ekstrakcje, ˛ kontrole˛ zaimków, PPs w PCs zachowuja˛ sie˛ jak modyfikatory rzeczownikowe, natomiast PPs w SCs jak modyfikatory czasownikowe. Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.40 PHON SYNS LOC CAT VAL list HEAD head ARG - ST CONT content CONX context list SPR list SUBJ list COMPS list E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Seminar für Sprachwissenschaft sign Zarys struktury znaków jezykowych ˛ w stylu HPSG Pollard and Sag (1994) Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.41 DET 10 10 BACKGR COMITANT COMITER 9 10 LOC Definicja RSRL relacji member/2, Richter (2000): CONT SPR LOC CONT INDEX CONX virile fem 10 quant 6 RESTR CONT INDEX RESTR COL GENDER BACKGR animate z CAT CASE HEAD noun instr ARG - ST 7 npro 5 BACKGR 1 fem INSTANCE 6 GENDER 1 animate INSTANCE 1 virile CAT DET 5 9 member 10 , 7 member , 2 VAL +> GENDER noun RS CONT INDEX HEAD OPA N C JQ LK RESTR LOC ( CONX COMPS M CAT PFORM 8 + > =, CONX LJK CAT ( CONT MOD: 7 HEAD 6 HI 8 LOC VAL 5 CG SYNS LOC 4 < PHON 3 =, 8 2 DA ; word prep npro & 76205 0 432010/ . ( (' #:7205 0 " " 49200 !8 ) ) , $ " ! $ # * + -,+ #" " ! # " " ! # ' ! " " " " & ! #""" """ ! ! #"% """""" """"" " ! ##""% """""""""""""""""" " """!! " ##""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""#"""""""""""""""" """""""""""""""""""""""""""""""""""""" """""""""""""""""""" " " ! , 1 AB@ CB@ FED ; ; < ?) ; < = ) E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Seminar für Sprachwissenschaft Fragment hasła słownikowego przyimka z 1 9 z 8 4 3 , ... 2 , ... PERSON 3rd NUMBER plur 3 virile 3 fem comit-rel 4 6 5 member 10 , 7 Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.42 SYNS LOC | CONT CONX HEAD | 3 1 noun INDEX 6 animate INSTANCE 6 PHON CAT VAL SYNS LOC CONT CONX HEAD | 2 | 5 HEAD SYNS LOC CONT CONX COMPS 2 " #X #" """""" """! ! " ! 1 H PHON z 7 prep 8 NUM INDEX PER COMITER plur 3rd GEND COMINANT z, Maria˛ CAT HEAD SYNS LOC VAL CONT CONX 2 | 7 COMPS # ##""" "" """""""" "' """! !! " ! | X ' W W CAT H PHON SYNS Maria˛ CAT 8 | CONT CONX HEAD LOC | 4 noun INDEX 9 animate INSTANCE ##"9 "!8"""" :5' #""""""""""! " ! CAT Jan, z, Maria˛ 65V3/ ' Jan # #"9 "!8 """"& :5#' """! ! """""""" " ! PHON PHON 26204025 0 234072010/ & T #U " ! #:2204025 0 " ""29 "407200 !8 "" """"!""""""""" " """! ##""""""""""""""""""""#"""" & " ! & 6513/ ' E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Seminar für Sprachwissenschaft Struktura PC 3 , 4 , 5 A 4 , 5 C 9 virile comit-rel 6 9 Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.43 ]\\\\\ \ [ 7 CONT LOC CONX CONT ARG 1 3 ARG 2 2 npro INDEX INDEX 8 BACKGR 8 BACKGR we HEAD CASE CONX ppro NUMBER plur SPEAKER index noun instr npro LOC CONT INDEX RESTR OTHER - INDIVIDUALS 9 3 LOC CONT GENDER 5 BACKGR animate INSTANCE z-rel animate , ... INDEX 8 3 ppro NUMBER sing member 7 , 1 member 7 , 1 L OC CONX L OC BACKGR CONX COMITANT COMITER BACKGR 8 3 COMITANT COMITER comit-rel LOC CONX BACKGR c aa>a babaaa a` ` COMPS 2 , ^_ = CONX z comit-rel " :4205 0 ##b""a 2a 9 40 !8!` " , SYNS LOC 1 46205 0 2340V/ CONT verb " :4205 0 ##""* " 49200 8!! <; CAT ARG - ST + ) CAT HEAD ( prep #" " ! #"% """"" """" " ! # " " " " " " " " " " "& ##""" """""""" """" """""""""""""""""""""""""""""""""""" " ""! ! " " ! , z ba, a ` PFORM LOC CAT 8 46205 0 432010/ CONT MOD: 7 + )]\ \ [ HEAD 6 VAL 5 ( L OC 4 _ # " ! * PHON 3 # " ! 4:0'#"79"0 ",8"" " ! 7 2 ^ word & #" " ! & & Y """ $ Z ##""& "! ! 1 46' 0 7310/ ]\ \ [ ]\ \ [ E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Seminar für Sprachwissenschaft Fragment hasła słownikowego przyimka z 2 9 4 , ... 8 3 9 3 Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.44 Plural pronoun construction (PPC) (59) a. My z Manfredem przyjechaliśmy do Warszawy. b. = My (ja i Frank) przyjechaliśmy do Warszawy z Manfredem. Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN c. = Ja i Manfred przyjechaliśmy do Warszawy. Vassilieva and Larson (2001), Feldman (2002) VP NP H A VP PP H z H C my C NPinstr PP H z C NPinstr Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.45 2 virile 2 fem M LOC CONX 3 fem r 3 virile CAT BACKGROUND SPEAKER NUM 1st sing GEND 3 pkp q o o my noun we OTHER - INDIVIDUALS GEND {vvtvtnpPtnpnpvttgqgqgqiqgqgqgqiqiqgqvzgqgqvtqPtiqiqvtvtgqgqt gqgqoyiqiqgqgqiqiqgqgqgqgqiqiqqq oo kpnpiqgqgqgqgqiqiqgqgqiqiqgqgqgqgqiqiqgqgq| iqiqgqgqgqgqiqiqq gqiqhqo gqq o p o PER r I NDEX plur 1st 1 GEND 2 PER j e NUM j e HEAD vxvtvtnjPtvttgfifgfgfvwvtfPtvtvtutse CONT kjf e d d 3 4 virile | i g d 2 | SYNS jngfgfifgfifgfgfifgfifgfgfiff e l jngfgfifgfifgfgfifgfifgfgfiff e m jngfgfifgfifgfgfifgfifgfgfiff e PHON word kjifgfgfifgfifgfgfifgfifgfgfifgfifhfgff e d 1 ig~~ } E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Seminar für Sprachwissenschaft Fragment hasła słownikowego zaimka my 4 4 4 fem Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.46 Verb-Coded Coordination (VCC) a. pro Z Manfredem przyjechaliśmy do Warszawy. c. pro = [Ja i Manfred] przyjechaliśmy do Warszawy. a. pro Z Manfredem przyjechaliście do Warszawy. b. c. pro = Wy przyjechaliście do Warszawy z Manfredem. (61) pro = My przyjechaliśmy do Warszawy z Manfredem. b. pro = [Ty i Manfred] przyjechaliście do Warszawy. Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN (60) Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.47 Podsumowanie końcowe i perspektywy Przedyskutowaliśmy cechy syntaktyczne i semantyczne PCs, SCs, PPCs oraz VCC. Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Omówiliśmy istniejace ˛ analizy wraz z ich problemami. Zaproponowaliśmy analize˛ HPSG opisujac ˛ a˛ wszystkie te konstrukcje w sposób jednolity. Proponowana analiza uzupełniona badzie ˛ o bardziej szczegółwy opis określania wartości kategorii rodzaju PCs oraz PPCs, opis konstrukcji zawierajacych ˛ elementy dodatkowe, ˛ wespół, wspólnie, włacznie ˛ , takie jak razem, wraz, łacznie, bardziej szczegółowa˛ analize˛ semantyczna˛ i semantyczno-pragmatyczna. ˛ Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.48 Literatura Dalrymple, M., I. Hayrapetian, and T. King (1998). The Semantics of the Russian Comitative Construction. Natural Language and Linguisitc Theory 16, 597–631. Seminar für Sprachwissenschaft E BERHARD K ARLS U NIVERSITÄT T ÜBINGEN Dyła, S. (1988). Quasi-Comitative Coordination in Polish. Linguistics 26, 383–414. Dyła, S. (2003). Note on Gender Resolution in the Plural Pronoun Construction in Polish. Glot International 7 (3), 383–414. Dyła, S. and A. Feldman (to appear). On Comitative Constructions in Polish and Russian. In Proceedings of the Fifth European Conference on Formal Description of Slavic Languages, Lepizig. Feldman, A. (2002). On NP-coordination. In M. S. Sergio Baauw, Mike Huiskes (Ed.), Yearbook 2002, pp. 39–67. Utrecht Institute of Linguistics OTS. Ionin, T. and O. Matushansky (2002). DPs with a Twist: A Unified Analysis of Russian Comitatives. In Proceedings of FASL 11, Amherst, MA. Kupść, A., M. Marciniak, and A. Mykowiecka (2000). Constituent Coordination in Polish: An Attempt at an HPSG Account. In P. Bański and A. Przepiórkowski (Eds.), Proceedings of the First Generative Linguistics in Poland Conference, Warsaw, pp. 104–115. Institute of Computer Science, Polish Academy of Sciences. McNally, L. (1993). Comitative Coordination: A Case Study in Group Formation. Natural Language and Linguisitc Theory 11, 347–379. Pollard, C. J. and I. A. Sag (1994). Head-Driven Phrase Structure Grammar. Chicago: The University of Chicago Press. Przepiórkowski, A., A. Kupść, M. Marciniak, and A. Mykowiecka (2002). Formalny opis jezyka ˛ polskiego: Teoria i implementacja. Warszawa: Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT. Richter, F. (2000). A Mathematical Formalism for Linguistic Theories with an Application in Head-Driven Phrase Structure Grammar. PhD thesis, Eberhard-Karls-Universität Tübingen, Version of April 28th, 2000. Vassilieva, M. B. and R. K. Larson (2001). The Semantics of the Plural Pronoun Construction. In R. Hastings, B. Jackson, and Z. Zvolenszky (Eds.), Proceedings of Semantics and Linguistic Theory (SALT) XI, Ithaca. CLC Publications, Dept. of Linguistics, Cornell University. Próba opisu formalnego polskich konstrukcji komitatywnych – p.49