U_XVI_129 - Urząd Gminy Wojaszówka

Transkrypt

Uchwała Nr XVI/129/2004
Rady
Gminy
Wojaszówka
z dnia 21 października 2004 r.
w sprawie uchwalenia Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Wojaszówka na lata 2004-2006
i 2007-2013.
Na podstawie art. 18 ust.2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
gminnym (Dz.U. z 2001 r.Nr 142 , póz. 1591 z późn.zm.) Rada Gminy Wojaszówka
postanawia
§1
Uchwalić Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Wojaszówka na lata 2004-2006 i 2007
2013, który stanowi załącznik do niniejszej uchwały
§2
Zlecić wykonanie uchwały Wójtowi Gminy Wojaszówka.
§3
Powierzyć nadzór nad wykonaniem uchwały Komisji Budżetowo-Finansowej, Rozwoju
Gospodarczego, Rzemiosła i Usług.
§4
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęci
PLAN ROZWOJU LOKALNEGO
GMINY WOJASZÓWKA
NA LATA 2004-2006 I 2007-2013
Kraków – Wojaszówka
czerwiec - lipiec 2004
PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY WOJASZÓWKA
SPIS TREŚCI
OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO ………………………….………….3
ANALIZA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA GMINY WOJASZÓWKA …….……………………...….…..3
Informacje ogólne …………………………….……………………..…………………………………..….…….3
Rys metodyczny analizy ………………………………………………………………………3
Rys historyczny powiatu ………….………………………………………………...……........3
Położenie geograficzne ……………………………………………………..……………….…4
Powierzchnia i użytkowanie gruntów ……………………………………………..…………5
Środowisko przyrodnicze ……………………………………………….……………………...……………..…7
Zagospodarowanie przestrzenne ………………………………………………………………………………..7
Sfera gospodarcza ………………………………………………………………………………………………..8
System komunikacji ……………………………………………………………………….….8
Gospodarka wodno-ściekowa …………………………………………………………….......9
Gospodarka odpadami ……………………………………………………………………....10
Gazownictwo …………………………………………………………………………………11
Turystyka.…………………………………………….…………………………………….....11
Dochody i wydatki budżetu gminy ………………..………………………………………...13
Sfera społeczna ……………………………………………………………………………………………….....14
Demografia ………………………………………………………………………………...…14
Zasoby mieszkaniowe ………………………………………………………………………..18
Edukacja przedszkolna, podstawowa i gimnazjalna ……………………………………....20
Podstawowa opieka medyczna ………………………………………………………………22
Pomoc społeczna …………………………………………………………………………...…22
Bezpieczeństwo publiczne …………………………………………………………………...22
Rynek pracy …………………………………………………………………………………..23
POWIĄZANIE PLANOWANYCH PROJEKTÓW POD ZPORR Z CELAMI
STRATEGII ROZWOJU GMINY WOJASZÓWKA …………………….…………………………….…....29
PLANOWANE INWESTYCJE W ŚWIETLE STRATEGII ROZWOJU WOJEWÓDZTWA
PODKARPACKIEGO I ZPORR ………………………...………………………………………...…..….…..32
HIERARCHICZNA LISTA INWESTYCJI …………………………………………………………………..34
Lista projektów na lata 2004-2006 ………………………………………………...………..34
Lista projektów na lata 2007-2013 …………………………………………………...……..38
POWIĄZANIE PROJEKTÓW Z INNYMI DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI NA TERENIE
GMINY ………………………………………………………………………..……………………....................43
OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ PLANU ROZWOJU LOKALNEGO ...............................…44
PLAN FINANSOWY ZADAŃ INWESTYCYJNYCH NA LATA 2004-2006 …………………………...…45
Inwestycje na lata 2007 – 2013 ………………………………………………………………49
SYSTEM WDRAŻANIA, MONITOROWANIA I OCENY PLANU ROZWOJU LOKALNEGO
…………………………………………………………………………………………………….………………50
Opracowanie:
FRDL – Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji w Krakowie
3
I.
OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Wojaszówka szczegółowo obejmuje inwestycje samorządu
gminnego planowane na lata 2004-2006 oraz wskazuje na inwestycje zaplanowane do realizacji
w latach 2007-2013. Planem rozwoju objęty jest cały obszar gminy, ze szczególnym uwzględnieniem
miejscowości, w których prowadzone będą (w latach 2004-2006) inwestycje.
II.
ANALIZA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA GMINY WOJASZÓWKA
1. Informacje ogólne
Rys metodyczny analizy
Dane wykorzystywane w niniejszej analizie pochodzą z Urzędu Gminy w Wojaszówce, Starostwa
Powiatowego w Krośnie, Powiatowego Urzędu Pracy w Krośnie oraz danych statystycznych Urzędu
Statystycznego w Rzeszowie („Podstawowe informacje ze spisów powszechnych – gminy – woj.
podkarpackie” – 2002 r.) i Głównego Urzędu Statystycznego (Bank Danych Regionalnych – źródło
internetowe). Dane dotyczące lat 1998-2002 stały się podstawą analizy dynamicznej, określającej
tendencje zachodzące w gminie Wojaszówka na przestrzeni lat.
Dodatkowo w niniejszej pracy dokonano analizy porównawczej (analiza układu lokalnego) gminy
Wojaszówka z czterema sąsiednimi gminami o podobnym potencjale społeczno-gospodarczym.
Gminy te wchodzą w skład trzech powiatów województwa podkarpackiego: gminy Frysztak
i Wiśniowa (powiat strzyżowski), gmina wiejska Jasło (powiat jasielski) oraz gmina Korczyna (powiat
krośnieński ziemski. Uzyskane dla gminy Wojaszówka wyniki porównano także ze średnią wartością
dla powiatu krośnieńskiego ziemskiego i regionu podkarpackiego. W analizie porównawczej z innymi
gminami wykorzystano dane z 2002 r. – najbardziej aktualne dane GUS i US w Rzeszowie
w momencie tworzenia niniejszej analizy.
Rys historyczny gminy
Pierwsze ślady człowieka na terenach gminy Wojaszówka z pewnością sięgają epoki neolitu. Ślady te
mogą być związane z plemieniem Wiślan. Dawno temu rozpościerała sie tutaj ogromna, nieprzebyta
puszcza karpacka. Osiedlenia nasiliły się dopiero po 1340 r. (po zajęciu Rusi Halickiej przez
Kazimierza Wielkiego). Wojaszówka to stara miejscowość, występująca w dokumentach już w 1415
roku. Była wsią szlachecką, należącą w różnym okresie do różnych rodzin szlacheckich:
· w 1508 r. - do Jana Giebułtowskiego
· w 1581 r. - do Dobiesława Gruszczyńskiego
· w pierwszej połowie XIX wieku - Jan Ankiet Spawenti
· Katarzyna ze Spawentich hr. Ankwiczowa Koziorowska
· Julia Ankwiczówna (zamężna Sulimirska), Apolonia Ankwiczowa (zamężna Wilkoszewska),
oraz: Bolesław, Gustaw i Jan Ignacy Koziorowski (po 1/3 części)
· w 1862 r. - do Apolonii Wilkoszewskiej
· Jan Ignacy Koziorowski
· w 1882 r. - do Modesta Humieckiego
· w 1899 r. - zakupiona i rozparcelowana przez mieszkańców wsi.
Administracyjnie wchodziła w skład powiatu pilzneńskiego w województwie sandomierskim.
W okresie zaborów wprowadzone zostały przez zaborcę austriackiego zmiany w organizacji
państwowej i podziale terytorialnym. Od 1774 roku Wojaszówka podlegała cyrkułowi pilzneńskiemu,
następnie dukielskiemu, a od roku 1790 jasielskiemu. Lata zaboru pogłębiły ubóstwo Wojaszówki
i okolicznych wsi. Dopiero druga połowa XIX w. przyniosła zmiany gospodarcze. Zniesienie
pańszczyzny w 1848 r. spowodowało z biegiem lat znaczne rozdrobnienie gospodarstw chłopskich
i rozwarstwienie społeczne. Zdarzało się bardzo często, iż małe gospodarstwo nie starczało na
utrzymanie wielodzietnej rodziny. Było to główną przyczyną rozpoczętego pod koniec XIX w. ruchu
emigracyjnego. Mieszkańcy wsi zaczęli szukać pracy zarobkowej poza granicami kraju, wyjeżdżając
Opracowanie:
4
głównie do Stanów Zjednoczonych, Kanady, Francji i Prus. Wraz z nastaniem XX wieku Wojaszówka
zaczęła dążyć do postępu cywilizacyjnego, wzbogacania wiedzy rolniczej oraz upowszechniania
oświaty. Już na początku 1900 roku funkcjonowało tutaj kółko rolnicze, straż pożarna, sklep,
czytelnie.
Niestety wybuch wojny w 1939 r. przerwał rozwój wsi. Niemal od pierwszych dni swych
rządów okupant rozpętał terror wobec mieszkańców całej okolicy. Zbrodnicza polityka okupanta nie
pozostawała bez odzewu w społeczeństwie. Mimo dotkliwych represji wieś wspomagała partyzantów,
przychodziła z pomocą osobom wysiedlonym, ukrywającym się, prześladowanym Żydom oraz
potrzebującej żywności ludności miejskiej. Odpowiedzią na likwidację narodowego szkolnictwa było
tajne nauczanie. Z Wojaszówki i okolicy nie brakowało również chętnych do walki z okupantem w
AK i BCh. Kres okupacji niemieckiej na terenie Wojaszówki i okolicy położyła ofensywa Armii
Czerwonej latem 1944 r. Po wyzwoleniu rozpoczęła się odbudowa wsi ze zniszczeń wojennych.
W nowych warunkach, dzięki wytężonej pracy i inicjatywom społecznym szybko zaczęło się zmieniać
oblicze wsi. Wieś zmodernizowała się, pomnażając jednocześnie swój materialny i kulturalny
dorobek.
Położenie geograficzne
Wojaszówka położona jest w północnej części powiatu krośnieńskiego ziemskiego, ok. 15 km na
północny-zachód od Krosna. Wojaszówka graniczy z następującymi gminami:
o od północnego-zachodu z gminą Frysztak, od północy z gminą Wiśniowa, od północnegowschodu z miastem i gminą Strzyżów – powiat strzyżowski,
o od zachodu z gminą wiejską Jasło – powiat jasielski,
o od południowego-zachodu z miastem i gminą Jedlice, od południa z miastem Krosno, od
wschodu z gminą Korczyna – powiat krośnieński ziemski.
Gmina Wojaszówka w przeszłości stanowiła północno-zachodnią część byłego województwa
krośnieńskiego, leżąc przy trasie prowadzącej do Rzeszowa. Obszar ten stanowi Pogórze Karpackie,
z obniżeniem Dołów Jasielsko - Sanockich. Gmina przylega do Pogórza Dynowskiego, które
przechodzi ku wschodowi w Pogórze Przemyskie.
Po stronie zachodniej występują małe, lekko pofałdowane wzgórza a we wschodniej opadają dość
stromo ku dolinie rzeki Wisłok. Obszar gminy pokrywają enklawy zalesienia i urozmaicają
wzniesienia od 240 m n.p.m. do 465 m n.p.m. – w okolicy Rzepnika. Znaczna cześć obszaru gminy
Wojaszówka znajduje się w strefie Czarnorzecko -Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Gmina
należy do regionu o niezwylke cennych walorach krajobrazowych.
Opracowanie:
5
W skład gminy wchodzą następujące miejscowości:
· Bajdy,
· Bratkówka,
· Łączki Jagiellońskie,
· Łęki Strzyżowskie,
· Odrzykoń,
· Pietrusza Wola,
· Przybówka,
· Rzepnik,
· Ustrobna,
· Wojaszówka,
· Wojkówka.
Powierzchnia i użytkowanie gruntów
Gmina Wojaszówka posiada łączną powierzchnię 83 km2. Jest obszarem o typowo rolniczym
charakterze, co bezpośrednio wiąże się z dużym zatrudnieniem w rolnictwie indywidualnym. Poza
rolnictwem pracuje około 4% mieszkańców gminy i niecałe 8% ludzi w wieku produkcyjnym. Na
terenie gminy znajduje się ok. 1600 gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 1 ha.
Na terenie gminy występują stosunkowo dobre gleby. Najbardziej żyzne (II i III klasa) wstępują
w dolinie Wisłoka. Średnia jakość gleb w gminie oscyluje w przedziale klas III-IV.
W gminie Wojaszówka istnieje tylko kilka dużych, nowoczesnych gospodarstw rolnych, nastawionych
na produkcję rynkową. We wsi Bajdy znajduje się duże gospodarstwo (ponad 50 ha), zajmujące się
produkcją zbóż oraz hodowlą bydła; w Wojkówce zlokalizowane jest duże gospodarstwo (12ha)
wyspecjalizowane w hodowli trzody chlewnej – obsada ok. 140 szt. Podobnie nowoczesne i w pełni
skomputeryzowane gospodarstwo hodowlane (również trzoda chlewna) znajduje się we wsi
Przybówka. Pozostałe mniejsze gospodarstwa najczęściej utrzymują jedynie rodziny rolników, nie
nastawiając się na większą produkcję rynkową.
Opracowanie:
6
Tab. 1. Użytkowanie gruntów w gospodarstwach rolnych gmin powiatu krośnieńskiego
WYSZCZEGÓLNIENIE
POWIERZCHNIA
OGÓLNA
POWIERZCHNIA UŻYTKÓW
ROLNYCH
POWIERZCHNIA
ZASIEWÓW
w ha
Lokata*
w ha
Lokata*
w ha
Lokata*
gm. Chorkówka
5084
89/3
4163
99/5
1423
109/6
gm. Dukla
11115
10/1
9697
7/1
1790
92/2
gm. Iwonicz-Zdrój
3086
141/8
2698
139/8
1014
132/8
gm. Jedlicze
4112
116/6
3606
113/6
1733
95/3
gm. Korczyna
5079
90/4
4296
95/4
1707
98/4
gm. Krościenko Wyżne
1171
158/9
1027
158/9
306
154/9
gm. Miejsce Piastowe
3685
126/7
3212
127/7
1139
125/7
gm. Rymanów
8145
30/2
7142
29/2
2402
68/1
gm. Wojaszówka
5033
92/5
4359
89/3
1511
105/5
*lokata w województwie/powiecie
Źródło: Urząd Statystyczny w Rzeszowie, Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich,
Województwo Podkarpackie w 2002 r., Rzeszów 2003.
Tab. 2. Liczba gospodarstw rolnych, powierzchnia zasiewów zbóż i ziemniaka w gminach powiatu
krośnieńskiego
WYSZCZEGÓLNIENIE
LICZBA GOSPODARSTW
POWIERZCHNIA ZASIEWÓW
ROLNYCH
OGÓŁEM
W TYM GOSP.
ZBOŻA* w ha
ZIEMNIAKI w ha
INDYWIDUALNE
POWYŻEJ 1 ha UR
gm. Chorkówka
3117
1676
835
444
gm. Dukla
3554
2479
914
495
gm. Iwonicz-Zdrój
1885
821
505
230
gm. Jedlicze
3150
1408
1166
412
gm. Korczyna
2360
1451
1043
376
gm. Krościenko Wyżne
1095
416
169
111
gm. Miejsce Piastowe
2862
1247
709
323
gm. Rymanów
2817
1893
1559
516
gm. Wojaszówka
2395
1582
983
399
*zboża podstawowe, owies z jęczmieniem i inne zbożowe mieszanki, kukurydza na ziarno, gryka, proso i inne
zbożowe.
Źródło: Urząd Statystyczny w Rzeszowie, Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich,
Województwo Podkarpackie w 2002 r., Rzeszów 2003.
Opracowanie:
7
2. Środowisko przyrodnicze
Gmina Wojaszówka położona jest w południowo-zachodniej części województwa podkarpackiego
przy trasie prowadzącej do Rzeszowa. Część ta stanowi Pogórze Karpackie, z obniżeniem Dołów
Jasielsko - Sanockich. Gmina przylega do Pogórza Dynowskiego, które przechodzi ku wschodowi
w Pogórze Przemyskie. Dolina Wisłoka łączy się z doliną Jasiołki, rozpościerając się przez tereny
Moderówki, Bajdów, Wojaszówki, Łączek Jagiellońskich i Łęk Strzyżowskich. Po stronie zachodniej
występują małe, lekko pofałdowane wzgórza a na wschodniej opadają dość stromo ku dolinie rzeki
Wisłok. Obszar gminy pokrywają enklawy zalesienia i urozmaicają wzniesienia od 240 do 326 m
n.p.m. Najwyższe to Kamieniec do 452 m n.p.m. i wzniesienia w okolicy Rzepnika do 465 m n.p.m.
Tutejsze lasy stanowią pozostałości dawnych puszcz karpackich. Są to lasy liściaste i mieszane,
w których dominują buki, jawory, graby, świerki i jodły. Występuje także sosna, modrzew, cis, dąb,
klon, jesion, brzoza, osika, wiąz, lipa, olcha, brzoza - iwa. W dolinach rzek rośnie wierzba - łoza
i szara olcha.
Z roślin kwiatowych wyróżnić należy wawrzynka wilczełyko, lilię złotogłów, miesięcznicę trwałą,
liczne odmiany storczyków, goryczkę, pełnika europejski, śnieżyczkę - przebiśnieg, śnieżycę
karpacką, zawilca jesiennego i inne.
Bogaty jest świat zwierząt. Żyją tu wilki, lisy, jelenie, sarny i dziki. Do drobnych ssaków zaliczyć
należy kunę leśną i domową, tchórza, łasicę i bardzo rzadko gronostaja. Bardzo licznie natomiast
występują wiewiórki, popielice, koszatki.
Z ponad 50 gatunków ptaków tutaj żyjących na szczególną uwagę zasługują: orlik krzykliwy, jastrząb
sokół, kania, puchacz, sowa, bocian. W dolinach spotyka się bażanty, kuropatwy, przepiórki, a na
skrajach lasów jarząbki. W Wisłoku żyją klenie, jelce, płocie, brzany, świnki, strzelbie. Bogaty jest
również świat owadów: motyli i chrząszczy.
O bogactwie i unikalności świata roślinnego dowodzą istniejące na tym terenie parki, rezerwaty
i pomniki przyrody. Znaczna część obszaru gminy Wojaszówka znajduje się w strefie CzarnorzeckoStrzyżowskiego Parku Krajobrazowego, który założony został w kwietniu 1993 r.
Rzeka Wisłok posiada swe źródła w głównym wododziale karpackim, na północnych stokach
Karasiówki (823 m n.p.m.). Przepływająca przez Krosno rzeka wypływa początkowo szeroką, później
wąską doliną, meandrując na północny zachód przez Odrzykoń, Bratkówkę, Łączki Jagiellońskie,
Wojkówkę, Łęki Strzyżowskie, Wojaszówkę w stronę Frysztaka, Wiśniowej i Strzyżowa. Na tym
odcinku Wisłok zbiera dopływy zasilane licznymi strumieniami.
Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie posiada cechy klimatu podgórskiego, zróżnicowanego w zależności
od położenia nad poziomem morza. Średnia temperatura roku wynosi 7°C, lipca 18 °C, stycznia 2,8 °C. Pierwsze przymrozki występują już w październiku, a ostatnie w maju. Pokrywa śnieżna
utrzymuje się średnio 70 dni. Czas wegetacyjny trwa 190-220 dni. Walory bioklimatyczne terenu
podnosi używanie gazu ziemnego, lesistość terenu i dobra przewietrzalność dolin.
3. Zagospodarowanie przestrzenne
Strefa osadnictwa obejmuje tereny z przeznaczeniem na rozwój budownictwa wiejskiego
mieszkaniowego i usługowego. Rozwój budownictwa wiejskiego planuje się jako kontynuację
istniejących zespołów budownictwa wiejskiego ukształtowanych historycznie.
W strefie tej winno się dążyć do:
- zachowania podstawowego przeznaczenia terenów pod budownictwo mieszkaniowe, zagrodowe
i jednorodzinne, a innych typów wg uzasadnionego zapotrzebowania oraz pod zabudowę
wynikającą z potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej,
- lokalizowania obiektów usług podstawowych (handlu detalicznego, rzemiosła) i małych zakładów
produkcyjnych z wykluczeniem inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia
ludzi na działkach siedliskowych lub wydzielonych. Obiekty produkcyjne mogące pogorszyć stan
środowiska lokalizowane w terenach mieszkaniowo-usługowych mogą być sytuowane na
działkach o powierzchni gwarantującej nierozprzestrzenianie się szkodliwych emisji na tereny
sąsiednie,
Opracowanie:
8
-
utrzymanie kompozycyjnej spójności zabudowy wsi,
ograniczania w terenach zabudowy rozproszonej nowych inwestycji do modernizacji istniejących
zagród i adaptacji istniejącej zabudowy do działalności agroturystycznej,
kształtowania wiejskiej zabudowy z uwzględnieniem historycznie ukształtowanych sposobów
lokalizacji budynków, zasad kompozycji, form architektonicznych, proporcji i detali: ganki,
werandy itp. oraz osiągnięć współczesnej urbanistyki i architektury,
rozluźnienia istniejącej zabudowy nadmiernie zatłoczonej na wąskich działkach,
przyjęcia dla budownictwa zagrodowego minimalnej powierzchni działki 0.15 ha., a dla
jednorodzinnego wolnostojącego 0.09 ha, nieprzekraczania wysokości budynków mieszkalnych
powyżej dwóch kondygnacji,
preferowania w zabudowie rekreacyjne wypoczynkowej i letniskowej małych domów o pow. do
90 m2,
przyjęcie dolnej granicy powierzchni działek pod budownictwo letniskowe 0,03 ha, a dla
budownictwa agroturystycznego 0,20 ha,
ograniczenia, w strefie ochrony ekspozycji zamku odrzykońskiego, wysokości budynków
mieszkalnych do 6,0 m, a gospodarczych do 4,0 m,
promowania zasady kompleksowej realizacji zabudowy z pełnym uzbrojeniem w infrastrukturę
techniczną i z komunikacją.
4. Sfera gospodarcza
System komunikacji
Gmina Wojaszówka położona jest w bezpośrednim sąsiedztwie największego ośrodka miejskiego
subregionu – Krosna. W związku z tym posiada dobrze rozwinięty system połączeń komunikacyjnych
z miastem powiatowym. W system dróg znajdujących się na terenie gminy wchodzą drogi
wojewódzkie, powiatowe oraz gminne.
Osią komunikacyjną gminy jest droga wojewódzka nr 990 łącząca, poprzez drogi nr 988 i 9, Krosno
ze stolicą województwa – Rzeszowem.
Obecnie cały system drogowy na terenie gminy wynosi ok. 105 km dróg. Drogi wojewódzkie
reprezentowane są wyłącznie przez drogę nr 990, która na terenie gminy posiada ok. 8 km długości.
Stosunkowo dobrze rozbudowany jest system dróg powiatowych, które tylko na terenie gminy
Wojaszówka tworzą sieć długości 49,9 km. Długość dróg gminnych wynosi ok. 49,2 km. Wskaźnik
gęstości dróg wynosi ogółem dla gminy 1,25 km/km2.
Tab. 3. Sieć drogowa na terenie gminy Wojaszówka
Kategoria drogi
wojewódzka
Długość drogi
na terenie
gminy [km]
Udział drogi
w sieci drogowej
powiatu [%]
ok. 6,0
5,7
powiatowa
49,9
47,5
gminna
49,2
46,8
105,1
100,0
Razem
Źródło: Urząd Gminy Wojaszówka
Drogi gminne zarządzane i utrzymywane są przez gminę Wojaszówka, która zgodnie z Ustawą
o samorządzie terytorialnym, jako zarządca dróg podejmuje m.in. następujące zadania:
o Opracowuje projekty planów finansowych budowy, utrzymania i ochrony dróg oraz
obiektów mostowych,
o Opracowuje plany rozwoju sieci drogowej,
o Pełni funkcję inwestora dla dróg gminnych,
o Koordynuje roboty w pasie drogowym,
Opracowanie:
9
Prowadzi gospodarkę gruntami i innymi nieruchomościami pozostającymi w zarządzie
organu zarządzającego drogą.
Stan techniczny dróg gminnych należy ocenić jako niedostateczny. Gmina od wielu już lat inwestuje
w rozwój własnej infrastruktury drogowej dbając o jej jakość i stan techniczny. Jednak wiele dróg
wymaga jeszcze gruntownej modernizacji nawierzchni, a w niektórych przypadkach wzmocnienia
podbudowy. Drogi wewnętrzne w zdecydowanej większości stanowią drogi gruntowe, pełniące
funkcje dojazdową do pól i obszarów leśnych.
Instytucją odpowiedzialną za utrzymanie infrastruktury dróg powiatowych jest Zarząd Dróg Powiatu
Krośnieńskiego, będący jednostką Starostwa Powiatowego w Krośnie (powiat ziemski). Stan
techniczny dróg powiatowych prezentuje się dużo gorzej w porównaniu z drogami gminnymi.
Spowodowane jest to przede wszystkim niewystarczającymi środkami finansowymi, jakimi dysponują
polskie powiaty w celu utrzymywania bieżącej sieci dróg powiatowych oraz jej rozwoju. Relatywnie
krótszy jest też okres inwestowania w te drogi.
Główna oś komunikacyjna gminy – droga wojewódzka nr 990 jest w stosunkowo dobrym stanie
technicznym. Niektóre odcinki wymagają jedynie remontu nawierzchni oraz likwidacji powstałych
kolein. Droga wojewódzka nr 990, będąc alternatywą dla połączenia Krosna z Rzeszowem, odznacza
się dużym ruchem kołowym, w tym również ciężkim (dopuszczony ruch pojazdów ciężkich o nacisku
do 10 t na oś). Stąd też stała się drogą niebezpieczną – duży ruch kołowy i pieszy w obszarach
zabudowanych, wiele ograniczeń prędkości, wąski pas ruchu, odcinki z brakiem poboczy, etc.
Obsługa transportowa mieszkańców gminy realizowana jest poprzez zbiorowy transport publiczny,
zbiorowy transport prywatny i transport indywidualny. Publiczna komunikacja zbiorowa PKS
zapewnia dostęp do większości miejscowości w gminie i usług w nich oferowanych, takich jak:
szkolnictwo, opieka zdrowotna, instytucje kulturalne i administracyjne oraz placówki handlowe.
W ostatnich latach została znacznie rozbudowana zbiorowa komunikacja prywatna, charakteryzująca
się powszechną dostępnością i konkurencyjnymi cenami.
o
Gospodarka wodno-ściekowa
Łączna długość wodociągowej czynnej sieci rozdzielczej na terenie gminy Wojaszówka wynosiła (na
dzień 31.XII.2002) 40,7 km.
Źródłem zaopatrzenia w wodę dla mieszkańców gminy Wojaszówka są ujęcia wód
powierzchniowych i podziemnych. Miejscowość Wojaszówka zaopatrywana jest częściowo w wodę
z wodociągu miasta Krosna, a częściowo za pomocą 5 wodociągów zaopatrujących grupy zabudowy.
Około 20% mieszkańców gminy Wojaszówka zaopatruje się w wodę z wodociągów grupowych,
pozostali korzystają z ujęć indywidualnych. Stan techniczny wodociągów grupowych jest zły wymagają modernizacji. Małe wodociągi funkcjonują w miejscowościach: Wojaszówka –
zaopatrzenie w wodę dla ok. 60 domów, Bajdy – ok. 115 gospodarstw. W miejscowości Łączki
Jagiellońskie funkcjonuje Spółka Wodna – w wodę z tego ujęcia zaopatrywana jest prawie cała
miejscowość Pozostali mieszkańcy gminy korzystają z wody z ujęć indywidualnych Są to przede
wszystkim studnie kopane. Na terenie niektórych miejscowości występują okresowe braki wody.
Reasumując – sieć wodociągowa jest niedostatecznie rozwinięta i w dużej części wymaga
modernizacji.
Tab.4. Gospodarka wodociągowo-ściekowa w wybranych gminach woj. podkarpackiego
Gminy
Sieć w km
Połączenia prowadzące do
Zużycie wody
budynków mieszkalnych
z wodociągów
na 1 mieszk. w
wodociągowa
kanalizacyjna
wodociągowe
kanalizacyjne
m3
rozdzielcza
rozdzielcza
Wojaszówka
40,7
46,6
382
792
10,2
Frysztak
78,0
10,8
1113
131
5,2
Jasło – gm. wiejska
28,8
20,0
386
429
1,6
Korczyna
61,3
56,5
815
701
10,5
Wiśniowa
77,0
6,4
1433
167
25,0
Źródło: Urząd Statystyczny w Rzeszowie, Rocznik statystyczny województwa podkarpackiego w 2002 r., Rzeszów
2003.
Opracowanie:
10
Gmina Wojaszówka posiada krótszą sieć rozdzielczą wodociągową w porównaniu do sieci
kanalizacyjnej. Jest to efektem wielu inwestycji w ostatnich latach z zakresu ochrony środowiska –
budowy oczyszczalni ścieków oraz sieci kanalizacyjnych. Wśród porównywanych gmin większą
długość rozdzielczej sieci kanalizacyjnej posiada jedynie gmina Korczyna. Do najważniejszych
przedsięwzięć realizowanych w ostatnich latach w dziedzinie rozbudowy kanalizacji i budowy
oczyszczalni ścieków należą:
1. Wykonanie kanalizacji w miejscowości Wojaszówka wraz z oczyszczalnią ścieków typu
Biokon;
2. Wykonanie kanalizacji w miejscowości Ustrobna wraz z oczyszczalnią ścieków typu Biovac;
3. Wykonanie kanalizacji sanitarnej w miejscowości Odrzykoń;
4. Wykonanie kanalizacji sanitarnej wsi Bratkówka - etap I;
5. Wykonanie kanalizacji sanitarnej wsi Bratkówka - etap II – w trakcie realizacji.
Inwestycje te zostały wykonane przy wsparciu środków finansowych z funduszy przedakcesyjnych,
takich jak SAPARD, INRED.
Wielkość sieci kanalizacyjnej prezentuje się zdecydowanie korzystniej niż wodociągowej. Obecnie
(2004 r) jej długość wynosi 75,4 km sieci rozdzielczej oraz 20,8 km przykanalików. Sieć
kanalizacyjna występuje na terenie czterech miejscowości: Wojaszówka, Ustronna, Odrzykoń,
Bratkówka. Miejscowość Wojaszówka skanalizowana jest w 95% (wskaźnik gospodarstw
podłączonych do sieci kanalizacyjnej), Ustrobna w 80%, Odrzykoń w 75%, a Bratkówka w 5%.
Obecnie realizowany jest II etap kanalizacji miejscowości Bratkówka, który ma się zakończyć do
końca 2004 r. i w wyraźny sposób zwiększyć stopień skanalizowania miejscowości.
Tab. 5. Długość sieci kanalizacyjnej w poszczególnych miejscowościach gminy Wojaszówka
Miejscowość
Dł. sieci
kanalizacyjnej
Dł. przykanalików
% domów podł. Do
sieci
km
16,3
6,5
50,8
1,8
75,4
km
5,8
4,7
10,2
0,1
20,8
%
80
95
75
5
-
Ustrobna
Wojaszówka
Odrzykoń
Bratkówka
Razem miejscowości
Obecnie na terenie gminy Wojaszówka funkcjonują dwie oczyszczalnie ścieków. Jedna zlokalizowana
jest na terenie miejscowości Wojaszówka a druga w miejscowości Ustrobna.
Oczyszczalnia ścieków w miejscowości Ustrobna typu BIOVAC, z podwyższonym usuwaniem
biogenów, posiada wydajność max 195 m3 /d i wydajność średnia 150 m3 /d. Obecnie oczyszczalnia ta
jest wykorzystywana w ok. 75 %. Stopień oczyszczonych ścieków wynosi 85 %.
Oczyszczalnia ścieków w miejscowości Wojaszówka typu BIOKON posiada wydajność max 120 m3
/d, wydajność średnia 70 m3 /d. Stopień wykorzystania oczyszczalni wynosi 85 % a stopień
oczyszczonych ścieków 80 %.
Podmiotem zarządzającym infrastrukturą wodociągowo-kanalizacyjną oraz realizującym zadania
gminy z zakresu gospodarki wodno-ściekowej jest Gminny Zakład Komunalny.
Na szczególną uwagę w kwestiach ochrony środowiska zasługuje ochrona zasobów wód
powierzchniowych i podziemnych na terenie gminy Wojaszówka, leżącej w dużej części w zlewni
Wisłoka. Stąd też niezbędne jest na tych terenach kontynuowanie regionalnej i lokalnej polityki
w zakresie rozwoju inwestycji służących poprawie warunków środowiskowych a w szczególności
ochrony zasobów wodnych, takich jak: rozbudowa sieci kanalizacyjnych na terenie gminy,
zapewnienie efektywnego systemu oczyszczania ścieków, modernizacja sieci wodociągowych
zmierzająca do zmniejszenia strat wody i inne.
Gospodarka odpadami
Na obszarze gminy Wojaszówka nie ma zlokalizowanych zorganizowanych wysypisk odpadów. Od
wielu lat, ze względu na ochronę zasobów przyrodniczo-krajobrazowych oraz ochronę wód dorzecza
Wisłoka nie ma możliwości ich organizacji. Sytuacja ta powoduje jednak powstawanie dzikich
Opracowanie:
11
wysypisk śmieci, które konsekwentnie są likwidowane. System zbiórki i utylizacji odpadów na terenie
gminy Wojaszówka polega na zawieraniu umów o odbiorze i wywozie śmieci przez mieszkańców
gminy i wyspecjalizowane firmy prywatne. Odpady wywożone są przez nie na obce wysypiska
śmieci.
Gazownictwo
Wszystkie miejscowości na terenie gminy Wojaszówka posiadają sieć gazową i dzięki temu
zaopatrywane są w gaz ziemny. W miejscowości Wojaszówka istnieje siec gazowa niskiego ciśnienia.
W planach inwestycyjnych jest ona przeznaczona do modernizacji w zakresie wymiany na sieć
średniego ciśnienia wykonaną z PCV.
Pozostałe miejscowości gminy posiadają siec gazową średniego ciśnienia.
Przez teren gminy przebiegają także gazociągi wysokoprężne.
Turystyka
Gmina należy do regionu o niezwykle cennych walorach krajobrazowych. Znaczna część obszaru
znajduje się w strefie Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Ze względu na bliskie
sąsiedztwo Krosna gmina stanowi popularny cel podmiejskich wycieczek. Najbardziej lubianym
i najchętniej odwiedzanym miejscem jest zamek odrzykoński „Kamieniec”.
Zamek „Kamieniec”, położony jest na granicy dwóch gmin - Korczyny i Wojaszówki. Został
zbudowany za panowania Kazimierza Wielkiego, na miejscu wcześniejszego gródka drewnianego, dla
ochrony traktu handlowego łączącego już w połowie XIV w. Węgry z Polską. Pierwsza wzmianka
o zamku w Odrzykoniu pochodzi z 1348 r. kiedy był on jeszcze własnością królewską. W 1402 r.
Władysław Jagiełło w nagrodę za męstwo w wojnie z Krzyżakami nadał zamek Klemensowi
z Moskarzewa, który dał początek rodowi Kamienieckich. W tym czasie gotycki zamek obejmował
najwyższą część wzgórza - obecnie zamek górny. Zamek dolny powstał po rozbudowie w połowie XV
w., a ostateczny renesansowy charakter nadano mu w połowie XVI w. kiedy drogą kupna przeszedł na
własność kasztelana bieckiego Seweryna Bonera - głównego bankiera Zygmunta I. Pozostałą część zamek wyższy - w 1601 r. Kamienieccy sprzedali Skotnickim. Po Bonerach zamek niższy
odziedziczyli Firlejowie. Między nimi (Skotnickimi i Firlejami) toczyły się długotrwałe spory
o studnię, mur graniczny, kaplicę i pola uprawne. Finał tego sporu znamy z „Zemsty” A. Fredry, który
został jednym ze spadkobierców Kamieńca po poślubieniu w 1828 r. Zofii Skarbkowej
z Jabłonowskich. Od 1630 do 1730 roku jedynymi właścicielami zamku zostają Firlejowie, a po nich
drogą spadku kolejno: Mniszchowie, Bogatkowie, Jabłonowscy, Fredrowie i Szeptyccy.
Po najeździe księcia siedmiogrodzkiego Jerzego II Rakoczego w końcu XVII w. zamek popada
stopniowo w ruinę, a od połowy XVIII w. nie jest już zamieszkany. Właściciele przenieśli się do
dworskich rezydencji, a w zamku znajdowały się tylko magazyny. Utrzymywanie takiej budowli
przewyższało możliwości jej właścicieli. W 1796 roku nad okolicami Krosna przeszła wielka wichura,
która zerwała dach zamku i od tego momentu nastąpił szybki proces rozpadu. Kamieni z budowli
zaczęto używać do budowy kościoła w Korczynie. W czasach świetności przebywali na zamku: król
Polski Władysław Jagiełło (l399 r.), hetman wielki koronny Mikołaj Kamieniecki (1515 r.), król
Węgier Jan Zapolya (1527 r.), Aleksander Fredro (l828 r.). Dziś remontowane i zabezpieczone jako
stała ruina ściąga tysiące turystów. W zrekonstruowanej części znajduje się mini-muzeum, urządzone
przez Andrzeja Kołdera.
Z inicjatywy władz samorządowych gminy Wojaszówka i miejscowej OSP, bazując głównie na
zbiórce eksponatów etnograficznych zgromadzonych przez Stowarzyszenie Odrzykoniaków, powstało
w Odrzykoniu pierwsze na Podkarpaciu Muzeum Wsi. Otwarte zostało 16 sierpnia 1998 roku,
w ramach obchodów 650-lecia Odrzykonia i zamku odrzykońskiego. W muzeum zgromadzono liczne
eksponaty związane z historią Odrzykonia i "Kamieńca", zbiory etnograficzne, wyroby rzemiosła
ludowego, dawny sprzęt strażacki, dokumenty, zdjęcia, pamiątki, stroje ludowe, stare narzędzia,
instrumenty muzyczne, akcesoria strażackie, fotografie dokumentujące przeobrażenia gospodarcze
i społeczne, mundury i odznaczenia żołnierzy, uczestników ruchu oporu, przedmioty codziennego
użytku. Wszystkie te eksponaty przybliżają mieszkańcom ich "małą Ojczyznę", ukazują korzenie,
z których wyrośli. Stanowią z pewnością źródło dla przybyszów, udających się do ruin. Pobudzona
Opracowanie:
12
„Zemstą” Fredry wyobraźnia znajduje się niemal u stóp zamkowego wzgórza, w miejscu gdzie należy
zastanowić się nad zmiennością dziejów i ludzkich losów.
Zabytkowe kościoły:
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY PW. ŚW. KATARZYNY w Odrzykoniu - murowany, wybudowany
w 1887 roku, w stylu neogotyckim. W kościele znajduje się drewniane, późnobarokowe antependium
z płaskorzeźbą Ostatniej Wieczerzy, wykonane ok. 1700r. Ponadto podziwiać można kamienną
gotycką chrzcielnicę z końca XV wieku, ozdobioną ostrołukowymi arkadami z lilii, kamienną
kropielnicę w kształcie kielicha, a także późnobarokowy feretron w pięknej ramie z dekoracją
snycerską, w środku obraz Matki Boskiej Różańcowej z Dzieciątkiem Jezus. Kościelny dzwon,
wykonany przez ludwisarza Macieja Z Krosna, datowany jest na 1507 rok, sygnaturka natomiast nosi
datę 1536 rok.
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY PW. NARODZENIA NAJŚWIĘTSZEJ PANNY MARII I ANDRZEJA
APOSTOŁA w Łączkach Jagiellońskich - pochodzi z 1756r. a zbudowany został na miejscu starego,
drewnianego kościółka. Kościół jest murowany, w stylu późnobarokowym. W 1805 r. dobudowano
zakrystię i skarbczyk, a także wzniesiono wieżyczki na sygnaturkę. W 1876 r. dobudowano boczną
kaplicę. Prezbiterium złożone na rzucie prostokąta zamknięte trójbocznie. Od strony północnej
znajduje się zakrystia, a od południa skarbczyk. Przy wejściu do zakrystii zauważamy kropielnicę
z czarnego marmuru z XVIII wieku. Dach pochodzi z 1805 r. dwuspadowy, kryty dachówką (wspólny
dla prezbiterium i nawy). Na kalenicy znajduje się wieżyczka na sygnaturkę z ażurową latarnią. Ołtarz
główny jest jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem z sześcioma kolumnami dźwigającymi belkowanie
z przerywanym przyczółkiem. Między kolumnami umieszczone są rzeźby: św. Wojciecha
i św. Stanisława, natomiast na przyczółku personifikację Wiary i Nadziei. W głównym polu obraz
malowany na desce, przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem z płaskorzeźbionymi sukniami.
Chrzcielnica z obrazem św. Jana Chrzciciela ma kształt kielicha. ołtarze boczne są
jednokondygnacyjne ze zwieńczeniami. Zdwojone filary dźwigają belkowanie z rokokowymi
ornamentowymi uchami. Zwieńczenia są w kształcie glorii z główkami aniołków. W lewym ołtarzu
obraz św. Antoniego z Dzieciątkiem, natomiast w prawym Serce Jezusa z XXw. Pod kościołem
znajduje się krypta fundatora Adama Pełki. Obok kościoła znajduje się otoczony murem cmentarz.
KOŚCIÓŁ PW. MATKI BOSKIEJ BOLESNEJ w Łękach Strzyżowskich - murowana budowla,
w stylu neogotyckim z 1902 r. W ołtarzyku przetrwała z 70-tych lat XIV wieku drewniana rzeźba Pieta. Przedstawia postać Chrystusa położonego na kolanach Matki Boskiej.
KAPLICA PW. ŚW. ZOFII w Wojkówce - murowana pochodzi z 1891 roku, ufundowana przez
Józefa Wiktora, s. Józefa. Kaplica wzniesiona została na miejscu bitwy konfederatów barskich
z Kozakami, by upamiętnić starą drewnianą kaplicę podpaloną przez Kozaków, w której żywcem
spłonęli mieszkańcy wsi. Ocalał jedynie dzwonek i modrzewiowa belka. W ołtarzu znajduje się obraz
św. Zofii pochodzący z 1862 r. We wnętrzu oglądać również możemy obraz św. Teresy od Dzieciątka
Jezus, obraz św. Andrzeja na desce z XVII w. (odnowiony gruntownie w XX w.) Zauważymy też
oleodruki Najświętszego Serca pana Jezusa i Matki Boskiej. We wnęce ściany szczytowej
umieszczona jest płaskorzeźba Matki Boskiej z lipowego drewna, a przy wejściu do kaplicy znajduje
się krucyfiks.
KOŚCIÓŁ FILIALNY PW BŁ. KRÓLOWEJ JADWIGI w Bajdach - wzniesiony w 1981 r. Na
elewacji budynku wmurowana została pamiątkowa tablica poświęcona ks. kanonikowi Franciszkowi
Podsiadle.
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY PW. ŚW. JANA KANTEGO w Ustrobnej - budowla w stylu neogotyckim,
murowana, pochodząca w 1877 r. Wybudowana wg projektu Teofila Żebrowskiego. W ołtarzu
głównym znajduje się rzeźbiona grupa Pasji z przełomu XIX i XX wieku, między innymi krucyfiks
wykonany w Monachium, rzeźba Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty, wykonane przez
krakowskiego rzeźbiarza Franciszka Wyspiańskiego.
Opracowanie:
13
DAWNA CERKIEW GRECKOKATOLICKA PW. ŚW. PARASKEWY w Rzepniku - akt erekcyjny
cerkwi datowany jest na 1581 rok. Drewniana cerkiew prawdopodobnie wzniesiona została w 1701
roku. Patronkę przedstawia ikona w postaci frontalnej w szatach zakonnych z greckim krzyżem
w prawej ręce. Obecna murowana cerkiew, w której mieści się filialny kościół rzymskokatolicki,
wybudowana została w 1912 roku. We wnętrzu ciekawy ludowy krucyfiks z XIX w., cynowa taca
z 1 połowy XIX w., a także 6 cynowych lichtarzy również z 1 poł. XIX wieku. Obok świątyni stoi
dzwonnica z dzwonem datowanym na 1601 rok. W sąsiedztwie cerkwi rośnie dąb bezszypułkowy
liczący ok. 450 lat.
Na obszarze gminy Wojaszówka nie występują pensjonaty, hotele ani duże obiekty noclegowe.
Niemniej jednak turyści mogą znaleźć zakwaterowanie w niewielkiej liczbie lokalnych gospodarstw
agroturystycznych. Obecnie na terenie gminy działa 10 gospodarstw agroturystycznych, które
posiadają dobre warunki noclegowe wypoczynkowe i położone są w atrakcyjnych krajobrazowo
terenach.
Dochody i wydatki budżetu gminy
W 2003 roku Rada Gminy Wojaszówka zaplanowała dochody swojej jednostki samorządowej na
poziomie 10.705.416,00 zł, a wydatki 10.831.914,07 zł. Największą część dochodów w planie budżetu
na 2004 r. stanowią dochody od osób prawnych, osób fizycznych i od innych jednostek nie
posiadających osobowości prawnej. Największe wydatki gmina zaplanowała na inwestycje w zakresie
oświaty i wychowania.
Tab. 6. Dochody budżetu gminy Wojaszówka – plan na 2003 r.
Lp. Wyszczególnienie
1. Dochody własne (podatki i opłaty lokalne pozostałe
dochody)
2. Udziały w podatkach stanowiących dochody państwa
(dotacje, subwencje, fundusze pomocowe)
Razem
Planowane dochody na 2003 w zł
1 738 189
8 967 227
10 705 416
Tab. 7. Wydatki budżetu gminy Wojaszówka – plan na 2003 r.
Nr
Nazwa działu
działu
010
600
700
750
751
754
757
801
851
853
854
900
921
926
ROLNICTWO I ŁOWIECTWO
TRANSPORT I ŁĄCZNOŚĆ
GOSPODARKA MIESZKANIOWA
Administracja publiczna
Urzędy naczelnych organów władzy państwowej kontroli ochrony
prawa oraz sądownictwa
Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa
Obsługa długu publicznego
Oświata i wychowanie
Ochrona zdrowia
Opieka społeczna
Edukacyjna opieka wychowawcza
Gospodarka komunalna i ochrona środowiska
Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego
Kultura fizyczna i sport
RAZEM
Wydatki w zł
10 600
520 053
8 000
1 188 583
29 084
269 600
15 000
5 830 322
40 000
874 464
663 528
937 821
374 859
70 000
10 831 914
Opracowanie:
14
Tab. 8. Wydatki budżetu gminy Wojaszówka w podziale na zadania bieżące i inwestycyjne – plan na 2003 r.
Lp.
Wydatki
Kwota w zł
Udział %
1.
Wydatki bieżące
2.
Wydatki inwestycyjne
RAZEM
9 578 186
1 253 728
10 831 914
88,4
11,6
100,0
Łącznie plan budżetu na 2003 rok przewidywał wydatki inwestycyjne na poziomie 1 253 728,00 zł, co
stanowi ok. 11,6% i jest stosunkowo dużą wartością w porównaniu do wydatków inwestycyjnych
w planach budżetowych innych jednostek samorządu terytorialnego powiatu krośnieńskiego.
5. Sfera społeczna
Demografia
Gmina Wojaszówka, według danych Głównego Urzędu Statystycznego (Bank Danych Regionalnych),
liczy 9040 mieszkańców (dane z 2002 r.), co stanowi 8,3% ogółu ludności powiatu krośnieńskiego
ziemskiego. Taki poziom zaludnienia stawia gminę Wojaszówka dopiero na 8 miejscu wśród
samorządów gminnych w powiecie krośnieńskim (na 9 samorządów gminnych). Wojaszówka
bezpośrednio sąsiaduje z gminami Jedlicze, Korczyna, Krosno-miasto (powiat krośnieński), Jasłogmina wiejska (powiat jasielski) oraz Frysztak, Strzyżów i Wiśniowa (powiat strzyżowski). W gronie
pięciu gmin porównywanych w niniejszej analizie, najwięcej mieszkańców liczy gmina wiejska Jasło
(15 906 obywateli), najmniej zaś Wiśniowa (8461 obywateli).
Tab.9. Podstawowe wskaźniki demograficzne gmin powiatu krośnieńskiego w 2002 r.
Udział
Kobiety na
Gmina
Ludność
w ludności
Kobiety
Mężczyźni
100
powiatu [%]
mężczyzn
12959
11,9
6660
6299
106
Chorkówka
16729
15,4
8505
8224
103
Dukla
Gęstość
zaludnienia
[osób/km2]
167
50
Iwonicz-Zdrój
10741
9,9
5443
5298
103
236
Jedlicze
14963
13,7
7624
7339
104
257
Korczyna
10640
9,8
5400
5240
103
115
Krościenko Wyżne
5044
4,6
2586
2458
105
309
Miejsce Piastowe
13301
12,2
6850
6451
106
258
Rymanów
Wojaszówka
15535
14,3
7919
7616
104
94
9040
8,3
4657
4383
106
108
POWIAT KROŚNIEŃSKI
108952
100,0
55644
53308
104
118
Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Podkarpackiego, Urząd Statystyczny w Rzeszowie, 2003 r.
Średnia gęstość zaludnienia w gminie Wojaszówka wynosi 108 osób/km2, mniej zarówno w
porównaniu ze wskaźnikiem liczonym dla regionu podkarpackiego (117 osób/km2), jak i dla całej
Polski (122 osoby/km2). Z gmin będących dla Wojaszówki bazą porównawczą w niniejszej analizie,
mniejsze zagęszczenie ludności notuje jedynie gmina Wiśniowa (102 osoby/km2), z kolei największe
gmina Jasło – aż 171 osób/km2. Pod względem ogólnej powierzchni gmina Wojaszówka (licząca
83,40 km2, co stanowi 9,0% całkowitej powierzchni powiatu krośnieńskiego) zajmuje czwarte miejsce
spośród 9 gmin w powiecie krośnieńskim – największą powierzchnię w powiecie posiada gmina
Dukla (333,04 km2).
Opracowanie:
15
Tab.10. Powierzchnia gmin powiatu krośnieńskiego w 2002 r.
Gmina
Powierzchnia w ha
Udział powierzchni gminy
w powierzchni powiatu [%]
Chorkówka
7762
8,4
Dukla
33304
36,1
Iwonicz-Zdrój
4550
4,9
Jedlicze
5821
6,3
Korczyna
9244
10,0
Krościenko Wyżne
1633
1,8
Miejsce Piastowe
5146
5,6
Rymanów
16579
17,9
Wojaszówka
8340
9,0
POWIAT KROŚNIEŃSKI
92379
100,0
Analizując rozwój liczby ludności w gminie Wojaszówka w latach 1998-2002 należy podkreślić
coroczny, stały jej wzrost do 2001 r. i spadek w 2002 r. W kulminacyjnym 2001 r. wartość zaludnienia
gminy wyniosła 9098 osób, rok później osiągnęła 9040 obywateli. W badanym okresie pięcioletnim
zaznaczyło się jednak nieznaczne zmniejszenie zaludnienia gminy rzędu 0,2% (16 osób). Z gmin
porównywanych tylko jedna – Korczyna, odnotowała w badanym okresie wzrost zaludnienia (o
2,0%), pozostałe musiały pogodzić się z tendencją zmniejszania się liczby ludności (Wiśniowa
zanotowała największy spadek, -2,1%). Dla porównania omawiany wskaźnik dla regionu
podkarpackiego jest także ujemny i wynosi -0,8%, a dla całej Polski -1,2%.
Tab. 11. Rozwój liczby ludności w gminach w latach 1998-2002
Rok
Gmina
1998
1999
2000
2001
Wojaszówka
9056
9066
9093
9098
Frysztak
10647
10671
10680
10710
Jasło (gm. w.)
15959
16083
16176
16260
Korczyna
10435
10517
10589
10643
Wiśniowa
8645
8612
8645
8630
Powiat
109208
109491
109760
109978
krośnieński
Region
2122164
2126001
2128605
2131368
podkarpacki
Polska
38666145
38653559
38644211
38632453
Źródło: opracowanie własne na bazie Banku Danych Regionalnych GUS
9040
10622
15906
10640
8461
108952
Wskaźnik
wzrostu w
latach 98-02
[%]
-0,2
-0,2
-0,3
2,0
-2,1
-0,2
Gęstość
zaludnienia
w 2002 r.
[osób/km2]
108
117
171
115
102
118
2105050
-0,8
117
38218531
-1,2%
122
2002
Struktura płci ludności gminy Wojaszówka charakteryzuje się znaczną przewagą kobiet, które
stanowią 51,5% ogółu mieszkańców – dla porównania wskaźnik ten dla Podkarpacki wynosi 51,1%, a
dla całego kraju 51,6%. Współczynnik feminizacji (liczba kobiet na 100 mężczyzn) osiągnął w
badanej gminie w 2002 r. wartość 106, przekraczającą średnią wyliczoną dla regionu podkarpackiego
(104 kobiety na 100 mężczyzn), ale nieznacznie niższą od wskaźnika ogólnopolskiego (107 kobiet).
Należy dodać, iż z grona pięciu gmin będących obiektem niniejszej analizy, tylko gmina Jasło
uzyskała wskaźnik feminizacji na tym samym poziomie, co Wojaszówka (106), pozostałe zanotowały
wartości niższe, w tym Frysztak charakteryzuje w tym względzie niemal równowaga (100 kobiet na
100 mężczyzn – przy liczebnie niewielkiej przewadze kobiet).
Opracowanie:
16
Tab.12. Struktura płci ludności w gminach w 2002 r.
Gmina
Liczba
Liczba
kobiet
mężczyzn
Współczynnik
feminizacji
Wojaszówka
4657
4383
Frysztak
5320
5302
Jasło (gm. w.)
8172
7734
Korczyna
5400
5240
Wiśniowa
4284
4177
POWIAT
55644
53308
KROŚNIEŃSKI
REGION
1075002
1030048
PODKARPACKI
POLSKA
19711782
18506749
106
100
106
103
103
104
Odsetek kobiet w
ogólnym
zaludnieniu
51,5
50,1
51,4
50,8
50,6
51,1
104
51,1
107
51,6%
Z przedstawionych poniżej danych wynika, że zmniejsza się w dość szybkim tempie w skali gminy
Wojaszówka liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym (liczące do 18 roku życia), a wzrasta liczba
ludności w wieku produkcyjnym (kobiety do 60 r.ż. i mężczyźni do 65 r.ż.). Jednak w strukturze
demograficznej gminy Wojaszówka zachodzi inna charakterystyczna tendencja – od pięciu lat
relatywna grupa mieszkańców w wieku poprodukcyjnym pozostaje niemal na tym samym wysokim
poziomie, ok. 17% ogółu ludności. Jest to efekt trwającego od lat w badanej gminie procesu starzenia
się społeczeństwa.
Gmina Wojaszówka posiada obecnie (dane z 2002 r.) najniższy wskaźnik liczby osób w wieku
przedprodukcyjnym, wynoszący 24,9%, podczas gdy w sąsiednim Frysztaku sięga on niemal 29%.
Wskaźnik osiągnięty przez gminę Wojaszówka jest niższy od średniej wyliczonej dla regionu
podkarpackiego (25,6%), jednak wyższy od średniej notowanej dla Polski (22,7%). Tendencja
liczebnego zmniejszania się wskaźnika ludności w wieku przedprodukcyjnym wpływa na mniejszą
liczbę uczniów w szkołach gminy Wojaszówka, dlatego ważne staje się ujmowanie tych wartości w
planach rozwoju oświaty.
Tab.13. Struktura wieku ludności w gminie Wojaszówka
Liczba ludności
W wieku
W wieku
Rok
przedprodukcyjnym
produkcyjnym
Ogółem
Osoby
%
Osoby
%
1998
9056
2444
27,0
5060
55,9
1999
9066
2382
26,3
5143
56,7
2000
9093
2367
26,0
5184
57,0
2001
9098
2282
25,1
5264
57,9
2002
9040
2250
24,9
5253
58,1
W wieku
poprodukcyjnym
Osoby
%
1552
17,1
1541
17,0
1542
17,0
1552
17,1
1537
17,0
Nieprodukcyjni na
100 osób
w wieku
produkcyjnym
79
76
75
73
72
Gmina Wojaszówka z kolei przoduje wśród sąsiadów w klasyfikacji wskaźnika liczby osób w wieku
produkcyjnym. Dzięki stałemu, liczebnemu i procentowemu przyrostowi tej grupy mieszkańców, w
2002 r. stanowili oni 58,1% wszystkich mieszkańców gminy. Niewiele mniejszą wartość uzyskała
gmina Korczyna – 58,0%, a najniższy wskaźnik w tej kategorii cechuje gminę Frysztak (55,5%). Dla
porównania średnia regionalna (wynosząca 58,3%), jak i średnia ogólnopolska (62,2%) są wyższe od
wartości Wojaszówki. Wielkość grupy „produkcyjnej” jest ważnym wskaźnikiem demograficznym,
gdyż to właśnie na niej spoczywa (przynajmniej w teorii) ciężar utrzymania osób w wieku
nieprodukcyjnym (czyli osób do 18 roku życia oraz emerytów).
Wielkość ostatniej grupy wiekowej, czyli mieszkańców w wieku poprodukcyjnym, jest w gminie
Wojaszówka dość znaczna (co zostało wyżej pokazane). W 2002 r. grupa ta stanowiła aż 17,0%
wszystkich jej mieszkańców i od kilku lat wartość ta niemal nie zmienia się. W tym momencie,
wskutek ruchu naturalnego ludności, odsetek osób w wieku emerytalnych został zahamowany. W
najbliższych latach liczebność tej grupy może zacząć wzrastać. Z jednej strony wydłuża się wiek życia
Opracowanie:
17
Polaków, z drugiej strony, do grupy emerytalnej zaczną „przechodzić” mieszkańcy pozostający
obecnie w wieku produkcyjnym. W tej kategorii wszystkie porównywane gminy osiągnęły niższe
(lepsze) wskaźniki, np. w gminie Frysztak ludność w wieku poprodukcyjnym stanowi 15,8%
wszystkich jej mieszkańców. Dla porównania wskaźnik podkarpacki osiągnął wartość jeszcze niższą,
rzędu 14,5%, a ogólnopolski niewiele przekroczył poziom 15%.
Innym wskaźnikiem obrazującym strukturę wiekową ludności jest współczynnik osób w wieku
nieprodukcyjnym na 100 osób w przedziale wieku produkcyjnego. Oznacza on potencjalne
obciążenie, jakie spada na barki osób w „sile wieku” związane z utrzymaniem jeszcze bądź już
niepracujących członków społeczeństwa. W tym porównaniu gmina Wojaszówka wypada stosunkowo
najbardziej korzystnie (dzięki relatywnie „dużej” grupie ludności w wieku produkcyjnym) –
omawiany wskaźnik wynosi dla niej 72, podczas, gdy w sąsiedniej gminie Frysztak osiągnął poziom
80 (jednak tam głównym czynnikiem jest wysoki odsetek ludzi młodych, do 18 roku życia). Mimo to,
wskaźnik notowany dla Wojaszówki jest sporo wyższy w porównaniu ze średnią województwa
podkarpackiego (67) i średnią ogólnopolską (61).
Tab.14. Struktura wieku ludności w gminach w 2002 r.
Liczba ludności
W wieku
W wieku
Gmina
Ogółem
przedproduk.
produkcyjnym
Osoby
%
Osoby
%
Wojaszówka
9040
2250
24,9
5253
58,1
Frysztak
10622
3048
28,7
5897
55,5
Jasło (gm. w.)
15906
4252
26,7
9095
57,2
Korczyna
10640
2793
26,3
6168
58,0
Wiśniowa
8461
2243
26,5
4799
56,7
Powiat
108952
28353
26,0
63503
58,3
krośnieński
Region
2105050
539421
25,6
1259784
59,8
podkarpacki
Polska
38218531
8663685
22,7
23789807
62,2
W wieku
poprodukcyjnym
Osoby
%
1537
17,0
1677
15,8
2559
16,1
1679
15,8
1419
16,8
17096
15,7
Nieprodukcyjni
na 100 osób
w wieku produkcyjnym
72
80
75
73
76
72
305845
14,5
67
5765039
15,1
61
Przyrost naturalny (różnica pomiędzy liczbą narodzin i zgonów) niemal przez cały pięcioletni okres
(1998-2002) kształtował się w gminie Wojaszówka na poziomie dodatnim. Jedynie w 1999 r.
zanotowano ujemny przyrost (-1,3‰), spowodowany mniejszą niż zazwyczaj liczbą narodzin i
zwiększoną liczbą zgonów. Z kolei najwyższa, dodatnia wartość przyrostu naturalnego w badanej
gminie przypadła na 2001 r., gdy osiągnęła ona poziom 2,3‰ (21 osób). Według danych Głównego
Urzędu Statystycznego w 2002 r. urodziło się w gminie Wojaszówka 100 dzieci, natomiast zmarło 93
obywateli. Różnica pomiędzy tymi wartościami oznacza wskaźnik przyrostu naturalnego na poziomie
0,8‰. Wynik ten jest niższy zarówno w kontekście średniej wyliczonej dla powiatu krośnieńskiego
(1,1‰), jak i regionu podkarpackiego (1,6‰). W świetle ujemnej ogólnopolskiej wartości przyrostu
naturalnego (-0,1‰), wynik uzyskany przez gminę Wojaszówka nie jest najgorszy.
Tab.15. Podstawowe dane demograficzne dla gminy Wojaszówka
Rok
Liczba
Liczba
Liczba
małżeństw
małżeństw
urodzeń
na 1000
mieszkańców
1998
48
5,3
101
1999
61
6,7
96
2000
48
5,3
114
2001
54
5,9
98
2002
35
3,9
100
Liczba
zgonów
Przyrost
naturalny
[osoby]
Przyrost
naturalny
[‰]
93
108
101
77
93
8
-12
13
21
7
0,9
-1,3
1,4
2,3
0,8
Opracowanie:
18
Podkreślić należy, iż dwa samorządy gminne z grona porównywanych, uzyskały w 2002 r. wyższe od
Wojaszówki wskaźniki przyrostu naturalnego – Wiśniowa (2,1‰) i Jasło (1,2‰). Dwie pozostałe
gminy (Frysztak i Korczyna) zanotowały wartości niższe, ale dodatnie – odpowiednio 0,7‰ i 0,1‰.
Tab.16. Podstawowe dane demograficzne w gminach w 2002 r.
Liczba
Liczba
Liczba
Gmina
małżeństw
małżeństw
urodzeń
na 1000
mieszkańców
Wojaszówka
35
3,9
100
Frysztak
59
5,6
111
Jasło (gm. w.)
78
4,9
159
Korczyna
58
5,5
119
Wiśniowa
59
7,0
104
Powiat
539
4,9
1150
krośnieński
Region
11097
5,3
21313
podkarpacki
Polska
191935
5,0
353765
Liczba
zgonów
Przyrost
naturalny
[osoby]
Przyrost
naturalny
[‰]
93
104
140
118
86
1029
7
7
19
1
18
121
0,8
0,7
1,2
0,1
2,1
1,1
17970
3343
1,6
359486
-5721
-0,1
Na stosunkowo niskim poziomie kształtuje się z kolei wskaźnik małżeństw zawieranych w gminie
Wojaszówka. W 2002 r. związek małżeński zawarło 35 par, co oznacza relatywną wartość 3,9
małżeństw na 1000 mieszkańców gminy (3,9‰). Jest to wartość sporo niższa od średniej regionu
podkarpackiego (5,3‰), jak również od średniej ogólnopolskiej (5,0‰). Gwoli prawdy należy dodać,
że w latach wcześniejszych gmina Wojaszówka notowała wskaźniki liczby małżeństw na poziomie
równym bądź wyższym od średniego podkarpackiego. Z gmin porównawczych rekordowy wskaźnik
zawieranych małżeństw osiągnęła gmina Wiśniowa (7,0‰), przykładem mogą służyć też gminy
Frysztak i Korczyna, które zanotowały odpowiednio 5,6 małżeństwa oraz 5,5 małżeństwa na 1000
swoich mieszkańców (w 2002 r.).
Reasumując należy stwierdzić, iż głównymi problemami gminy Wojaszówka w sferze demograficznej
jest niewielkie, aczkolwiek zmniejszanie liczby ludności, spowodowane w głównej mierze ujemną
migracją, choć zanotowano już (w 1999 r.) tendencję do ujemnego przyrostu naturalnego. Ponadto
społeczeństwo badanej gminy charakteryzuje dość wysoki odsetek mieszkańców w wieku
poprodukcyjnym, na razie ustabilizowany, ale w niedalekiej przyszłości z tendencją do dalszego
wzrostu. W gminie Wojaszówka widoczne staje się także zjawisko wyjazdu młodych, nierzadko
dobrze wykształconych mieszkańców do dużych ośrodków miejskich, a także za granicę, gdzie mają
większe możliwości uzyskania zatrudnienia. Nie są to jeszcze tendencje silnie zarysowane, lecz przy
niewielkim dodatnim przyroście naturalnym, liczba ludności gminy (i tak w porównaniu z sąsiednimi
samorządami niewielka) może ulegać szybszemu spadkowi.
Zasoby mieszkaniowe
Na zasoby mieszkaniowe gminy Wojaszówka składa się 2315 mieszkań o łącznej powierzchni
204 613 m2 (2002 r.). Średnia powierzchnia jednego mieszkania w gminie Wojaszówka osiągnęła
zatem wysoką wartość 88,4 m2, najwyższą w porównaniu z pozostałymi gminami reprezentowanymi
w niniejszej analizie (dla porównania w sąsiedniej Korczynie średnia powierzchnia mieszkania nie
przekracza 78,0 m2). Średnia powierzchnia mieszkania w gminie Wojaszówka jest także wyższa od
średniej regionu podkarpackiego (76,0 m2), jak i wartości ogólnopolskiej, wynoszącej 68,4 m2.
Opracowanie:
19
Tab. 17. Zasoby mieszkaniowe w gminach w 2002 r.
Liczba
Powierzchnia w m2
Gmina
Mieszkań
Izb ogółem
Izb na
Mieszkań
Mieszkania
Mieszkania na
ogółem
mieszkanie
ogółem
średnio
1 osobę
Wojaszówka
2315
10050
4,3
204613
88,4
22,6
Frysztak
2516
10373
4,1
217411
86,4
20,5
Jasło (gm. W.)
3949
15963
4,0
321281
81,4
20,2
Korczyna
2629
11075
4,2
204994
78,0
19,3
Wiśniowa
2013
8065
4,0
164748
81,8
19,5
Powiat
27184
120145
4,4
2297429
84,5
21,1
krośnieński
Region
557919
2187265
3,9
42423953
76,0
20,2
podkarpacki
Polska
11763540
43409805
3,7
804615603
68,4
21,1
Porównując wartości innego wskaźnika – średnią powierzchnię mieszkania w przeliczeniu na
1 obywatela – gmina Wojaszówka z wynikiem 22,6 m2 plasuje się powyżej średniej regionalnej (20,2
m2) i ogólnopolskiej (21,1 m2). Jest to także wynik najlepszy spośród porównywanych samorządów
gminnych – gmina Frysztak (w tym porównaniu druga) notuje średnią wartość na poziomie 20,5 m2,
a gmina Korczyna (ostatnia) zaledwie 19,3 m2.
Kolejnym wskaźnikiem opisującym rynek mieszkaniowy jest średnia liczba izb przypadająca na
1 mieszkanie. W tej kategorii gmina Wojaszówka wypada równie korzystnie – w gronie
porównywanych samorządów jest ponownie pierwsza, z wartością 4,3 izby na 1 mieszkanie. Jest to
wskaźnik wyższy zarówno od średniego wskaźnika regionu podkarpackiego (3,9), jak również Polski
(3,7). Gmina Wojaszówka potwierdziła tym samym posiadanie najlepszych warunków
mieszkaniowych (przynajmniej w omówionych kategoriach) spośród porównywanych samorządów.
Tab. 18. Mieszkania oddane do użytku w gminie Wojaszówka w latach 1998-2002
Liczba
Powierzchnia w m2
Rok
mieszkań
Mieszkań
Mieszkania
ogółem
ogółem
Średnio
1998
17
2102
123,6
1999
14
1650
117,9
2000
12
1650
137,5
2001
14
1722
123,0
2002
16
1869
116,8
Ogółem
73
8993
123,2 (średnio)
Mieszkania oddane do
użytku na 1000
ludności
1,9
1,5
1,3
1,5
1,8
1,6 (średnio)
W okresie 1998-2002 oddano do użytku w gminie Wojaszówka łącznie 73 nowe mieszkania o średniej
powierzchni użytkowej przekraczającej 123 m2. Oznacza to, iż każdego roku oddawano do użytku
średnio 1,6 mieszkań na 1000 mieszkańców gminy. W poszczególnych latach skala budownictwa w
badanej gminie był zróżnicowana. Najlepszym okresem dla budownictwa mieszkaniowego w badanej
gminie były rok 1998, w którym oddano do użytku 17 nowych obiektów mieszkalnych, o średniej
powierzchni 123,6 m2. Rok 2002 także nie należał do najgorszych dla lokalnego rynku
mieszkaniowego. Oddano wówczas do użytku 16 nowych lokali mieszkalnych, jednak o mniejszej
średniej powierzchni, nie przekraczającej 117 m2. Dla porównania w niewiele większej gminie
Frysztak oddano w tym samym roku do użytku 48 nowych mieszkań o średniej powierzchni ponad
128 m2. Największe lokalne mieszkalne budowane są jednak w Korczynie, gdzie średnia powierzchnia
domów wybudowanych w 2002 r. przekracza 150 m2.
Opracowanie:
20
Tab.19. Mieszkania oddane do użytku w gminach w 2002 r.
Liczba
Powierzchnia w m2
Gmina
mieszkań
Mieszkań
Mieszkania
ogółem
ogółem
Średnio
Wojaszówka
16
1869
116,8
Frysztak
48
6153
128,2
Jasło (gm. w.)
47
6260
133,2
Korczyna
16
2411
150,7
Wiśniowa
11
1546
140,5
Powiat krośnieński
147
18239
124,1
Region
4060
488337
120,3
podkarpacki
Polska
97595
9691798
99,3
Mieszkania oddane do
użytku na 1000 ludności
1,8
4,5
3,0
1,5
1,3
1,3
1,9
2,6
Bardzo miarodajnym wskaźnikiem oceniającym stan budownictwa mieszkaniowego gminy jest liczba
mieszkań oddanych do użytku w przeliczeniu na 1000 jej mieszkańców. W gminie Wojaszówka
wartość tego wskaźnika w poszczególnych latach była różna, lecz nigdy nie przekroczyła poziomu 1,9
(w 1998 r.). W 2002 r. wartość omawianego wskaźnika osiągnęła przeciętny poziom 1,8 – niższy od
średniej wartości regionu podkarpackiego (1,9 mieszkania na 1000 obywateli) oraz średniej
ogólnopolskiej (2,6). Warto podać ciekawsze wartości obliczone dla gmin sąsiednich – wyróżniony
wcześniej Frysztak zanotował wskaźnik rzędu 4,5 nowych mieszkań na 1000 obywateli, a gmina Jasło
– wskaźnik 3,0. Z kolei na drugim biegunie sytuują się gminy Wiśniowa i Korczyna, notujące w 2002
r. odpowiednio 1,3 oraz 1,5 nowych mieszkań na 1000 obywateli.
Nową i coraz bardziej popularną formą zaspokajania potrzeb mieszkaniowych przez gminy jest
tworzenie Towarzystw Budownictwa Społecznego, które budują i zarządzają mieszkaniami
czynszowymi. Samorządy gminne mogą mieć udziały w takiej spółce np. poprzez wniesienie aportem
działki budowlanej lub partycypację finansową. Preferencyjny kredyt na budowę mieszkań w ramach
TBS-ów udziela Krajowy Fundusz Mieszkaniowy. TBS-y są szansą zwłaszcza dla młodych ludzi,
którzy – jak wynika z doświadczeń Krakowa, a także mniejszych miast – są najliczniejszą grupą
klientów tej formy budownictwa. Lokalne władze mają duży wpływ na to czy TBS-y odniosą sukces
w danej gminy, gdyż to właśnie Rada Miejska ustala maksymalne stawki czynszowe w tych
mieszkaniach.
Z powyższych danych wynika, iż budownictwo mieszkaniowe w gminie Wojaszówka niemal we
wszystkich przyjętych kryteriach przewyższa średnie wartości regionalne i ogólnopolskie (prócz
wskaźnika oddanych nowych mieszkań), a także przoduje w porównaniu pięciu sąsiadujących gmin.
W kolejnych latach można się spodziewać dalszego zainteresowania budową nowych mieszkań w
gminie, gdyż może to stać się niezła lokatą kapitału dla inwestorów (indywidualnych i komercyjnych).
Analizy ekonomistów, oparte na doświadczeniach innych państw Unii Europejskiej jasno pokazują, że
w najbliższych 10-15 latach wartość działek budowlanych i mieszkań może wzrosną nawet dwutrzykrotnie. Położenie gminy Wojaszówka w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Krosna jest na pewno
jej atutem, który wraz z upływem czasu będzie nabierał jeszcze większego znaczenia niż obecnie.
Edukacja przedszkolna, podstawowa i gimnazjalna
Zgodnie z Ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591)
do jego obowiązków należy zapewnienie edukacji na szczeblu przedszkolnym, podstawowym
i gimnazjalnym. W gminie Wojaszówka działa 1 przedszkole samorządowe, do którego uczęszcza 174
dzieci. Na szczeblu edukacji podstawowej funkcjonuje 5 podstawowych szkół samorządowych,
w których naukę pobierało w roku szkolnym 2003/2004 łącznie 634 uczniów. Największą szkołą
poziomu podstawowego w gminie jest Szkoła Podstawowa w Odrzykoniu, do której uczęszczało
w bieżącym roku szkolnym 190 uczniów (30% ogółu uczniów „podstawówek”). W dwóch
samorządowych gimnazjach gminy Wojaszówka kształciło się (w roku szkolnym 2003/2004) 392
młodych ludzi, w tym w większej z tych szkół (gimnazjum w Odrzykoniu) 222 uczniów (57%
Opracowanie:
21
wszystkich gimnazjalistów). Na terenie gminy Wojaszówka nie funkcjonuje żadna szkoła
ponadgimnazjalna.
Tab. 20. Szkoły podstawowe i gimnazja w gminie Wojaszówka w roku szkolnym 2003/2004.
Liczba uczniów
Odsetek ogółu uczniów
Szkoła
Szkoła Podstawowa
Gimnazjum
Szkoła Podstawowa
Gimnazjum
Odrzykoń
190
222
30,0
56,6
Bratkówka
89
14,0
Ustrobna
85
13,4
Wojaszówka
116
18,3
Łęki Strzyżowskie
154
24,3
Przybówka
170
43,4
RAZEM
634
392
100,0
100,0
Źródło: Urząd Gminy w Wojaszówce
Tab.21. Przedszkola w gminach w roku szkolnym 2002/2003.
Gmina
liczba przedszkoli*
liczba dzieci
liczba nauczycieli**
Wojaszówka
1
174
13,7
Frysztak
8
187
15,6
Jasło (gm. w.)
8
175
12,3
Korczyna
9
231
16,1
Wiśniowa
11
157
12,9
68
2198
167,3
Region podkarpacki
1223
47036
3463,4
*łącznie z oddziałami przedszkolnymi przy szkołach
**w przeliczeniu na pełne etaty
Tab.22. Szkoły podstawowe w gminach w roku szkolnym 2002/2003.
Gmina
liczba szkół
liczba uczniów
liczba nauczycieli*
Wojaszówka
5
663
75,2
Frysztak
10
980
87,9
Jasło (gm. w.)
8
1116
105,3
Korczyna
7
998
94,1
Wiśniowa
12
758
82,9
68
9586
868,6
Region podkarpacki
1205
183781
15568,5
*w przeliczeniu na pełne etaty
Tab.23. Gimnazja w gminach w roku szkolnym 2002/2003.
Gmina
liczba szkół
liczba uczniów
liczba nauczycieli*
Wojaszówka
2
392
31,0
Frysztak
4
538
42,1
Jasło (gm. w.)
3
616
46,1
Korczyna
1
545
38,8
Wiśniowa
1
372
31,1
33
5075
410,7
Region podkarpacki
453
104309
7530,6
*w przeliczeniu na pełne etaty
Opracowanie:
22
Podstawowa opieka medyczna
W gminie Wojaszówka podstawowa opieka medyczna sprawowana jest przez 5 ośrodków zdrowia,
prowadzących działalność w miejscowościach: Odrzykoń, Ustrobna, Wojaszówka, Łęki Strzyżowskie
i Bratkówka. Biorąc pod uwagę wskaźnik liczby ludności gminy w przeliczeniu na 1 ośrodek zdrowia,
Wojaszówka wypada bardzo korzystnie. Na 1 ośrodek przypada tu 1,8 tys. mieszkańców, podczas,
gdy w sąsiednich gminach Jasło i Korczyna, po 5,3 tys. obywateli, a średni wynik regionu
podkarpackiego sięga 8,5 tys. potencjalnych pacjentów. W gminie Wojaszówka działają 2 apteki, co
oznacza średnio 4,5 tys. klientów przypadających na 1 punkt apteczny. W tym względzie lepsze
wyniki osiągnęły gminy Korczyna (2,7 tys. klientów w przeliczeniu na 1 aptekę), Frysztak (3,5 tys.) i
Wisniowa (4,2 tys.). Średnia regionalna – niewiele – lecz także jest niższa od wartości wyliczonej dla
Wojaszówki, wynosi bowiem 4,3 tys. osób na 1 aptekę.
Tab.24. Ośrodki zdrowia i apteki w gminach w 2002 r.
Gmina
ośrodki zdrowia
liczba ludności na
apteki
liczba ludności na
1 ośrodek zdrowia
1 aptekę zdrowia
w tys.
w tys.
Wojaszówka
5
1,8
2
4,5
Frysztak
3
3,5
Jasło (gm. w.)
3
5,3
1
15,9
Korczyna
2
5,3
4
2,7
Wiśniowa
2
4,2
Powiat
24
4,5
28
4,2
krośnieński
Region
248
8,5
502
4,3
podkarpacki
Polityka społeczna
Polityką społeczną w gminach zajmują się Ośrodki Pomocy Społecznej, a na szczeblu powiatu
Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie. W latach 2000-2003 r. Ośrodek Pomocy Społecznej w
Wojaszówce udzielił wsparcia łącznie 2223 osobom, a łączna wartość udzielonych świadczeń
wyniosła 2 717 474 zł, co oznacza średnioroczną pomoc dla 1 osoby rzędu 1223 zł. Największe środki
finansowe dla osób potrzebujących wydane zostały w 2001 r., kiedy udzielono świadczeń społecznych
na kwotę 728 456 zł, co stanowi 27% całej czteroletniej wartości świadczeń.
Tab.25. Świadczenia pomocy społecznej w gminie Wojaszówka.
Rok
Liczba osób objętych świadczeniami
2000
530
2001
580
2002
566
2003
547
Ogółem
2223
Źródło: Urząd Gminy w Wojaszówce
Wartość udzielonych świadczeń (w zł)
683 852,00
728 456,00
706 787,00
598 379,00
2 717 474,00
Bezpieczeństwo publiczne
Stan bezpieczeństwa publicznego w mieście Krosno i powiecie krośnieńskim w roku 2003:
· 140 wypadków drogowych, w wypadkach zginęło 31 osób, z czego 6 zmarło po
przewiezieniu do szpitala,
· rabunków tj. kradzieży — 510, z czego wykryto 128 (24,9%), w tym kradzieży z
włamaniem — 498, z czego wykryto 239 (45,7%),
· wymuszeń rozbójniczych i rozbojów — 98, z czego wykryto 87 (91,6%),
· napadów tj. bójek lub pobić — 37, z czego wykryto 32 (86,5%),
· zabójstw — 3, z czego wykryto 3 (100%),
Opracowanie:
23
·
działań prewencyjnych — podejmowano kilkadziesiąt różnego rodzaju, począwszy od
zabezpieczenia imprez masowych, sportowych, rozrywkowych i kulturalnych — ogółem
131, w tym na terenie gmin Jedlicze i Wojaszówka - 27 (19 sportowych i 8 innych),
spotkań z młodzieżą — 587, spotkań z rodzicami 215, rozmów profilaktycznych z
nieletnimi 505, z rodzicami 148.
RYNEK PRACY
Liczba osób pracujących
Wartościami charakteryzującymi rynek pracy, obok stopy bezrobocia, jest także liczba osób
pracujących. To one (przynajmniej teoretycznie, gdyż dane te nie uwzględniają „szarej strefy”) biorą
na swoje barki ciężar utrzymania pozostałych mieszkańców, a więc dzieci, uczącą się młodzież,
studentów, bezrobotnych, rencistów i emerytów. Do grona osób pracujących zalicza się:
a) osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy (umowa o pracę, powołanie, mianowanie lub
wybór),
b) pracodawców i pracujących na własny rachunek, czyli:
- właścicieli, współwłaścicieli i dzierżawców gospodarstw indywidualnych w rolnictwie (łącznie z
pomagającymi członkami ich rodzin) oraz indywidualnych właścicieli zwierząt gospodarskich nie
posiadających użytków rolnych,
- właścicieli i współwłaścicieli (łącznie z pomagającymi członkami ich rodzin; z wyłączeniem
wspólników spółek, którzy nie pracują w spółce) podmiotów prowadzących działalność
gospodarczą poza gospodarstwami indywidualnymi w rolnictwie,
- inne osoby pracujące na własny rachunek, np. osoby wykonujące wolne zawody,
c) osoby wykonujące pracę nakładczą,
d) agentów (łącznie z pomagającymi członkami ich rodzin oraz osobami zatrudnionymi przez
agentów),
e) członków spółdzielni produkcji rolniczej,
f) duchownych pełniących obowiązki duszpasterskie.
Tab.26. Liczba pracujących mieszkańców gmin w 2002 r.*
Pracujący
W tym kobiety % ludności w wieku
Na 1000
produkcyjnym
mieszkańców
Wojaszówka
352
253
6,7
39
Frysztak
831
384
14,1
78
Jasło (gm. W.)
1139
396
12,5
72
Korczyna
1213
539
19,7
114
Wiśniowa
387
237
8,1
46
10348
4985
16,3
95,0
Region podkarpacki
371241
173090
29,5
176,4
Polska
7685524
3766227
32,3
201,1
*Bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób i bez pracujących w gospodarstwach
indywidualnych w rolnictwie.
Gmina
Liczba ogółem
W gminie Wojaszówka w 2002 r. pracowało 352 jej mieszkańców (dane GUS – bez podmiotów
gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób i bez pracujących w gospodarstwach indywidualnych
w rolnictwie), co stanowi zaledwie 6,7% całej grupy ludności w wieku produkcyjnym. Jest to wynik
2,5 razy niższy od średniej powiatu krośnieńskiego (16,3%), czterokrotnie niższy od średniej wartości
regionu podkarpackiego (29,5%) i aż pięciokrotnie niższy od średniej ogólnopolskiej (32,3%). Z gmin
porównawczych w niniejszej analizie, wszystkie cztery uzyskały lepsze wskaźniki, lecz żadna nawet
nie zbliżyła się do średniej regionu podkarpackiego. Najlepszy wynik w tym względzie zanotowała
gmina Korczyna, gdzie pracuje co piąta osoba w wieku produkcyjnym (19,7%). Pracujące kobiety
stanowią niemal 72% ogółu zatrudnionych mieszkańców gminy Wojaszówka i jest to średnia dużo
wyższa w porównaniu z wartością powiatową (48%), regionalną (47%) i ogólnopolską (49%).
Opracowanie:
24
Bezrobocie
Dane dotyczące bezrobocia pochodzą z Powiatowego Urzędu Pracy w Krośnie, źródeł internetowych
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Rzeszowie i danych Urzędu Statystycznego w Rzeszowie (Rocznik
Statystyczny Województwa Podkarpackiego 2003). Jak powszechnie wiadomo PUP prowadzi
kompleksowe działania w celu aktywizacji osób bezrobotnych w całym powiecie krośnieńskim,
dlatego też stopa bezrobocia określana jest dla całego jego obszaru. W celach porównawczych w
niniejszej analizie zamieszczono także wskaźniki stopy bezrobocia we wszystkich powiatach regionu
podkarpackiego, wzbogacając je także wartościami średnich wynagrodzeń brutto w poszczególnych
samorządach powiatowych. Dane dotyczące liczby bezrobotnych rozbito na wszystkie gminy powiatu
krośnieńskiego, natomiast dane na temat szczegółowej struktury bezrobocia ograniczono jedynie do
obszaru gminy Wojaszówka.
Bezrobotny definiowany jest jako osoba nie zatrudniona i nie wykonująca innej pracy zarobkowej,
zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, nie ucząca się w szkole w
systemie dziennym, zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania (stałego lub czasowego)
powiatowym urzędzie pracy, jeżeli:
- Ukończyła 18 lat, za wyjątkiem młodocianych absolwentów,
- Kobieta nie ukończyła 60 lat, a mężczyzna 65 lat,
- Nie nabyła prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej,
- Nie posiada gospodarstwa rolnego o powierzchni powyżej 2 ha przeliczeniowych,
- Nie jest osobą tymczasowo aresztowaną lub nie odbywa kary pozbawienia wolności,
- Jest osobą niepełnosprawną, której stan zdrowia pozwala na podjęcie zatrudnienia co najmniej
w połowie wymiaru czasu pracy.
Tab.27. Stopa bezrobocia i przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w rozbiciu na powiaty regionu
podkarpackiego
Powiat
Stopa bezrobocia [%]*
Przeciętne wynagrodzenie
brutto w zł**
Powiat bieszczadzki
1736
26,7
Powiat brzozowski
1651
21,1
Powiat dębicki
1850
16,3
Powiat jarosławski
1774
16,8
Powiat jasielski
1797
19,3
Powiat kolbuszowski
1742
16,5
1802
17,0
Powiat leski
1869
19,7
Powiat leżajski
1932
16,6
Powiat lubaczowski
1709
17,5
Powiat łańcucki
1689
16,8
Powiat mielecki
1850
14,6
Powiat niżański
1614
19,4
Powiat przemyski
1659
16,4
Powiat przeworski
1812
13,4
Powiat ropczycko-sędziszowski
1811
17,4
Powiat rzeszowski
1689
14,1
Powiat sanocki
1810
18,9
Powiat stalowowolski
1945
14,5
Powiat strzyżowski
1641
19,4
Powiat tarnobrzeski
1930
16,5
m.Krosno
1826
9,3
m.Przemyśl
1883
20,2
m.Rzeszów
2102
9,3
m.Tarnobrzeg
1860
18,0
REGION PODKARPACKI
1875
16,1
POLSKA
18,0
b.d.
Źródło: *Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie (stan z XI 2003)
Opracowanie:
25
**”Rocznik statystyczny województwa podkarpackiego” – Urząd Statystyczny w Rzeszowie, 2003 r.;
dane dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 9 osób oraz
jednostek sfery budżetowej (stan na 2002 r.)
Stopa bezrobocia jest wskaźnikiem określającym stosunek liczby bezrobotnych do liczby ludności
aktywnej zawodowo. Stopa bezrobocia w powiecie krośnieńskim osiągnęła pod koniec grudnia 2003 r.
wartość 17,0%, kształtując się na nieco wyższym poziomie niż ówczesna średnia podkarpacka
(16,1%). Wynik ten stawia powiat krośnieński na 12 miejscu w stawce 21 podkarpackich powiatów
ziemskich (najniższe wartości zanotowały powiaty: przeworski – 13,4%, rzeszowski – 14,1%
i stalowowolski – 14,5%). Dla porównania stopa bezrobocia w Polsce wyniosła w adekwatnym
okresie 18,0%. Statystyka rynku pracy obrazowana przez wskaźnik stopy bezrobocia nie uwzględnia
jednak tzw. „bezrobocia ukrytego”, które głównie na obszarach wiejskich rozwinięte jest
w największym stopniu fałszując niejako prawdziwą sytuację na lokalnym rynku pracy. Bezrobocie
ukryte skumulowane jest w gospodarstwach rolnych, którego członkowie (de facto nie posiadający
żadnej pracy) nie rejestrują się z różnych powodów w urzędach pracy. Na zasiłek dla bezrobotnych nie
mają co liczyć, ubezpieczenie zdrowotne i emerytalne zapewniają im składki płacone do Kasy
Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS), a praca wykonana od czasu do czasu „na czarno”
(nierzadko za granicą) pozwala jako tako się utrzymać. Gdyby te osoby formalnie zostały
zarejestrowane w Urzędzie Pracy jako osoby bezrobotne, wówczas stopa bezrobocia w powiecie
mogłaby znacznie wzrosnąć.
Na mapie Podkarpacia, pokazującej wysokość przeciętnego wynagrodzenia pracowników
w gospodarce narodowej, powiat krośnieński notuje wartość 1802 zł brutto (dane z 2002 r.). W tej
umownej klasyfikacji powiat krośnieński zajmuje 10 lokatę wśród powiatów ziemskich województwa.
Dla porównania najwyższe przeciętne wynagrodzenie notowane jest w powiecie stalowowolskim
i wynosi ono (w 2002 r.) 1945 zł brutto, natomiast najmniej zarabiają mieszkańcy powiatu
niżańskiego, ich pensje nie przekraczają bowiem 1614 zł brutto. Pracujący obywatel regionu
podkarpackiego zarabiał średnio w 2002 r. kwotę brutto 1875 zł miesięcznie.
Tab.28. Stopa bezrobocia w powiecie krośnieńskim (stan na dzień 31 XII)
Rok
Stopa bezrobocia [%]
Powiat
Region podkarpacki
2000
18,5
16,1
2001
19,4
17,3
2002
17,8
16,5
2003
17,0
16,1
Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie
Polska
14,7
17,4
18,1
18,0
Rynek pracy w gminach powiatu krośnieńskiego także w latach wcześniejszych charakteryzował się
wyższymi wskaźnikami bezrobocia w porównaniu z wartościami regionalnymi, a do roku 2001 także
ogólnopolskimi. W latach 2001-2003 w powiecie krośnieńskim zanotowano spadek stopy bezrobocia
(o 2,4 punktu procentowego), podczas gdy w regionie podkarpackim wartość tego wskaźnika spadła
o 1,2 punktu procentowego, a w skali Polski wzrosła o 0,6 punktu. Według danych z grudnia 2003 r.
w Powiatowym Urzędzie Pracy w Krośnie zarejestrowanych było 672 bezrobotnych mieszkańców
gminy Wojaszówka, co oznacza, iż 8% wszystkich bezrobotnych powiatu mieszka w tejże gminie
(najwięcej bezrobotnych mieszkańców powiatu skupia gmina Dukla – 18,2% ogółu). Z grona
bezrobotnych obywateli Wojaszówki kobiety stanowią 53,6% (2003 r.), co jest wyższym wskaźnikiem
w porównaniu ze średnią regionu podkarpackiego, wynoszącą 50,7%.
Opracowanie:
26
Tab.29. Liczba bezrobotnych w gminach powiatu krośnieńskiego w 2002 r. (stan na 31 XII)
Gmina
Liczba bezro% ogółu w powiecie
botnych ogółem
Chorkówka
1165
13,0
Dukla
1631
18,2
Iwonicz-Zdrój
857
9,5
Jedlicze
1334
14,9
Korczyna
793
8,8
Krościenko
352
3,9
Wyżne
Miejsce Piastowe
972
10,8
Rymanów
1153
12,8
Wojaszówka
719
8,0
Powiat
8976
100,0
krośnieński
Źródło: opracowanie własne na bazie danych „Rocznika Statystycznego Województwa Podkarpackiego”,
Urząd Statystyczny w Rzeszowie, 2003 r.
Prawo do zasiłku posiadał w 2003 r. co czternasty bezrobotny mieszkaniec gminy Wojaszówka
(7,4%), co jest jedną z najsłabszych wartości dla badanej gminy, począwszy od 2000 r. (wówczas
wyniosła ona 13,4%). Świadczy to o długim okresie pozostawania bez pracy większości
bezrobotnych. Analogiczny wskaźnik dla regionu podkarpackiego był w tym okresie niemal
dwukrotnie wyższy i wyniósł 13,5%.
Tab.30. Liczba osób bezrobotnych w gminie Wojaszówka z podziałem na kobiety oraz uprawnionych do
zasiłku (stan na 31 XII)
Rok
Ogółem
w tym kobiety
Z prawem do zasiłku
Liczba
% ogółu
Liczba
% ogółu
2000
803
429
53,4
108
13,4
2001
825
438
53,1
78
9,5
2002
719
372
51,7
51
7,1
2003
672
360
53,6
50
7,4
Źródło: opracowanie własne na bazie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Krośnie
W strukturze wieku osób bezrobotnych w gminie Wojaszówka (dane z grudnia 2003 r.) największą
grupę stanowią ludzie młodzi, w przedziale wieku 18-24 lat (30,7% ogółu bezrobotnych) oraz
mieszkańcy w wieku 25-34 lat (30,1%). Należy podkreślić, że najmłodsza grupa bezrobotnych
(licząca do 34 roku życia) uległa relatywnemu zmniejszeniu w okresie pięcioletnim (w 2000 r.
stanowili łącznie 62,2% wszystkich osób bez pracy w gminie, przy czym wówczas większość
stanowili bezrobotni w wieku 25-34 lat). Kolejna grupa wiekowa, osób w przedziale 35-44 lat,
stanowi 22,8% ogółu bezrobotnych obywateli badanej gminy. Niemal co siódma osoba bez pracy
(15,2% ogółu) mieści się w grupie wiekowej 45-54 lata. Zaznaczyć należy, iż począwszy od 2001 r.,
rośnie liczba i procentowy udział w rejestrach bezrobocia osób w wieku 45-54 lat – wówczas
stanowili oni 10,7% ogółu bezrobotnych mieszkańców gminy Wojaszówka. Realia rynku pracy
wskazują, że osoby po 45 roku życia (w demografii określa się je mianem osób w wieku
niemobilnym) mają największe problemy ze znalezieniem pracy i zazwyczaj zasilają szeregi
długotrwale bezrobotnych (powyżej 12 miesięcy). Osoby nie posiadające pracy, liczące 55-59 lata
stanowią zaledwie 1,3% bezrobotnych obywateli badanej gminy, natomiast w 2003 r. nie
zarejestrowano w urzędzie pracy bezrobotnych mieszkańców Wojaszówki liczących powyżej 60 roku
życia.
Opracowanie:
27
Tab.31. Struktura wieku osób bezrobotnych w gminie Wojaszówka w latach 2000-2003 (stan na 31 XII)
Wiek
2000
2001
2002
2003
liczba
%
liczba
%
liczba
%
liczba
%
18-24 lat
235
29,3
283
34,3
224
31,2
206
30,7
25-34 lat
264
32,9
248
30,1
227
31,6
202
30,1
35-44 lat
202
25,2
195
23,6
163
22,7
153
22,8
45-54 lat
96
12,0
88
10,7
96
13,4
102
15,2
55-59 lat
5
0,6
9
1,1
8
1,1
9
1,3
60-64 lat
1
0,1
2
0,2
1
0,1
0
0,0
Ogółem
803
100,0
825
100,0
719
100,0
672
100,0
Wysokie bezrobocie wśród ludzi młodych dotyczy jednak całego regionu podkarpackiego – dla
porównania omawiane wskaźniki w skali województwa wynoszą odpowiednio, według wieku: <24 lat
(28,0% wszystkich bezrobotnych), 25-34 lat (32,1%), 35-44 lat (23,1%), 45-54 lat (15,1%), 55-59 lat
(1,5%), >60 lat (0,2%). Jak widać w województwie największą grupę bezrobotnych stanowią osoby
liczące 25-34 lat, a nie jak w przypadku Wojaszówki pierwsza grupa wiekowa (do 24 lat).
Tab.32. Struktura wykształcenia osób bezrobotnych w gminie Wojaszówka w latach 2000-2003 (stan na 31
XII)
Wykształ-cenie
2000
2001
2002
2003
liczba
%
liczba
%
liczba
%
liczba
%
Wyższe
21
2,6
24
2,9
26
3,6
19
2,8
Policealne i średnie
170
21,2
183
22,2
170
23,6
158
23,5
zawodowe
Średnie ogólne
11
1,4
21
2,5
21
2,9
37
5,5
Zasadnicze
308
38,4
332
40,2
289
40,2
269
40,0
zawodowe
Podstawowe
293
36,5
265
32,1
213
29,6
189
28,1
Ogółem
803
100,0
825
100,0
719
100,0
672
100,0
Spośród bezrobotnych mieszkańców gminy Wojaszówka (w 2003 r.) największe problemy ze
znalezieniem pracy posiadają osoby o najniższym wykształceniu – zasadniczym zawodowym (40,0%)
oraz podstawowym (28,1% wszystkich bezrobotnych obywateli gminy). Niemal co czwarta osoba bez
pracy w badanej gminie (23,5%) legitymuje się wykształceniem policealnym lub średnim
zawodowym, co może wskazywać na niską adekwatność profili kształcenia w szkołach
ponadgimnazjalnych regionu do potrzeb lokalnego rynku pracy. Niedużą, ale rosnąca w ostatnich
latach grupę bezrobotnych stanowią osoby legitymujące się dyplomem Liceum Ogólnokształcącego
(5,5% ogółu bezrobotnych w gminie w 2003 r., podczas gdy w 2000 r. wskaźnik ten wynosił 1,4%).
Z kolei na niskim poziomie utrzymuje się wskaźnik bezrobotnych absolwentów szkół wyższych –
w 2003 r, wyniósł on 2,8%, co jednak oznacza 19 licencjatów i magistrów zamieszkujących w gminie
Wojaszówka i mających problemy ze znalezieniem pracy.
Dla porównania omawiane wskaźniki w skali regionu podkarpackiego wynoszą odpowiednio – wg
wykształcenia bezrobotnych: gimnazjalne, podstawowe i niepełne podstawowe (26,8% ogółu
bezrobotnych), zasadnicze zawodowe (38,2%), średnie ogólne (6,4%), policealne i średnie zawodowe
(23,8%), wyższe (4,9%). Jak widać z przedstawionych danych w gronie osób z wykształceniem
policealnym i wyższym wskaźniki gminy Wojaszówka są korzystniejsze od wartości wojewódzkich,
co oznacza stosunkowo korzystniejszą sytuację na lokalnym rynku pracy osób lepiej wykształconych.
Opracowanie:
28
Tab.33. Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy w gminie Wojaszówka w latach 2000-2003 (stan na
31 XII)
Czas
2000
2001
2002
2003
pozostawania
liczba
%
liczba
%
liczba
%
liczba
%
bez pracy
do 1 m-ca
31
3,9
57
6,9
55
7,6
44
6,5
1-3 m-cy
90
11,2
84
10,2
75
10,4
72
10,7
3-6 m-cy
78
9,7
116
14,1
71
9,9
72
10,7
6-12 m-cy
104
13,0
95
11,5
92
12,8
66
9,8
12-24 m-cy
227
28,3
141
17,1
127
17,7
103
15,3
pow. 24 m-cy
273
34,0
305
37,0
299
41,6
303
45,1
ogółem
803
100,0
825
100,0
719
100,0
672
100,0
Struktura bezrobocia według kryterium czasu pozostawania bez pracy ujawnia poziom długotrwałości
bezrobocia w gminie Wojaszówka (dane z 2003 r.). Osoby pozostające bez pracy powyżej 12 miesięcy
stanowią 60,4% ogółu bezrobotnych mieszkańców gminy, podczas gdy dla regionu podkarpackiego
wskaźnik ten wynosi 55,5%. Dodać należy, iż od 2001 r. omawiany wskaźnik dla gminy Wojaszówka
ulega zwiększeniu – wówczas wynosił 54,1% ogółu bezrobotnych mieszkańców gminy. Ponadto
z doświadczenia wynika, że osoby długotrwale bezrobotne mają bardzo małą motywację do
poszukiwania pracy, a wiele z nich nie wykazuje większego zainteresowania stałym zatrudnieniem.
Ponad 17% bezrobotnych mieszkańców badanej gminy pozostaje bez zatrudnienia krótki czas, nie
przekraczający 3 miesięcy (średnia regionalna jest nieco wyższa – 19,4%). Kolejną grupę
bezrobotnych stanowią osoby niepracujące od 3 do 6 miesięcy – 10,7% ogółu bezrobotnych
w powiecie (w tym przypadku średnia podkarpacka także jest wyższa – wynosi 11,8%). Co dziesiąty
bezrobotny mieszkaniec Wojaszówki (9,8%) pozostaje bez pracy od 6 do 12 miesięcy (w regionie ten
przedział czasowy skupia 13,3% ogółu bezrobotnych). Wielkość tej grupy bezrobotnych jest o tyle
istotna, iż w przypadku nie podjęcia pracy w kolejnych miesiącach, osoby te staną się długotrwale
bezrobotnymi, zmniejszając tym samym szansę na wymarzony etat.
Powiatowe Urzędy Pracy w obecnym kształcie prowadzą szeroki zakres działań służących walce
z bezrobociem oraz zmniejszaniu jego negatywnych skutków. Nie ograniczają się zatem tylko
i wyłącznie do rejestracji osób bezrobotnych i wypłacaniu zasiłków, lecz prowadzą działalność
z zakresu poradnictwa zawodowego, informacji zawodowej, organizują Kluby Pracy, pośredniczą
w kontaktach bezrobotnych z pracodawcami (i odwrotnie), organizują szkolenia zawodowe, a nade
wszystko organizują aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Jednak nawet najsprawniej
działający Urząd Pracy nie jest w stanie prowadzić polityki przeciwdziałającej bezrobociu przy nazbyt
ubogich środkach finansowych przyznawanych do tej pory zarówno na funkcjonowanie urzędu, jak
również na aktywną politykę na rynku pracy. Obecnie, funkcjonując w strukturach Unii Europejskiej
walka z bezrobociem zostaje wzmocniona funduszami strukturalnymi (z Europejskiego Funduszu
Społecznego), ale pozyskanie których w dużym stopniu będzie zależeć od aktywności władz
lokalnych wszystkich szczebli. Niebagatelną rolę odgrywać będą Powiatowe Urzędy Pracy, tworzące
projekty z zakresu rynku pracy i aktywizacji osób bezrobotnych. Jednak partnerami w tych projektach
muszą być sami bezrobotni, których zaangażowanie w wielu miejscach w Polsce pozostawia wiele do
życzenia.
Opracowanie:
29
III.
POWIĄZANIE PLANOWANYCH PROJEKTÓW Z CELAMI STRATEGII
ROZWOJU GMINY WOJASZÓWKA
Strategia Rozwoju Gminy Wojaszówka opracowana została w 1998 r. przez Małopolski Instytut
Samorządu Terytorialnego i Administracji w Krakowie metodą partnerską z szeroką reprezentacją
lokalnych środowisk gospodarczych i społecznych. Obejmuje ona okres 1998-2008. Wszystkie
projekty zawarte w niniejszym Planie Rozwoju Lokalnego Gminy Wojaszówka są zgodne z zapisami
Strategii.
Tab. 34. Powiązanie celów Strategii Rozwoju Gminy Wojaszówka i planowanych projektów
KIERUNEK ROZWOJU: ROZWÓJ SPECJALISTYCZNEGO ROLNICTWA
Cel strategiczny
Cel operacyjny
Projekt
I. DOSTOSOWANIE
I.1. Wzrost liczby gospodarstw –
ROLNICTWA DO
wyspecjalizowanych
GOSPODARKI RYNKOWEJ w wybranych kierunkach
rolniczych poprzez działania
informacyjne skierowane do
rolników
II. ROZWÓJ USŁUG
I DROBNEJ
WYTWÓRCZOŚCI
ZWIĄZANEJ
Z ROLNICTWEM
SPECJALISTYCZNYM
CELEM POWSTANIA
DODATKOWYCH MIEJSC
PRACY I POWIĘKSZENIA
DOCHODÓW GMINY
II.1. Tworzenie przyjaznych
warunków dla rozwoju usług
i drobnej wytwórczości
w gminie
–
II.2. Podejmowanie działań
aktywizujących rolników do
tworzenia Grupy Producentów
Rolnych
–
III. ROZWÓJ
AGROTURYSTYKI JAKO
FORMY AKTYWIZACJI
GOSPODARCZEJ
ROLNIKÓW
III.1. Dostosowanie rolnictwa
do potrzeb obsługi ruchu
turystycznego
–
III.2. Działania promocyjne
prezentujące gminę
Wojaszówka jako atrakcyjne
miejsce do wypoczynku
„blisko natury”
–
Opracowanie:
30
KIERUNEK ROZWOJU: ROZWÓJ TURYSTYKI I AGROTURYSTYKI W OPARCIU O NATURALNE
WALORY KRAJOBRAZOWE
Cel strategiczny
I. ZWIĘKSZENIE
WPŁYWÓW ZE
ŚWIADCZONYCH USŁUG
TURYSTYCZNYCH
II. TWORZENIE
DODATKOWYCH MIEJSC
PRACY NA BAZIE
ROZWOJU TURYSTYKI
III. PROMOCJA GMINY
WOJASZÓWKA JAKO
OŚRODKA TURYSTYKI
KRAJOZNAWCZEJ
I AGROTURYSTYKI
IV. STAŁE POSZUKIWANIE
ZEWNĘTRZNYCH
FUNDUSZY NA ROZWÓJ
TURYSTYKI W GMINIE
WOJASZÓWKA
Cel operacyjny
I.1. Rozwój infrastruktury
turystycznej na terenie gminy
Wojaszówka
(bazy noclegowej,
gastronomicznej,
towarzyszącej)
I.2. Rozwój infrastruktury
komunalnej; prowadzenie
działań na rzecz poprawy
czystości środowiska
naturalnego
Projekt
–
KANALIZACJA SANITARNA WSI BRATKÓWKA
- ETAP III WRAZ Z ROZBUDOWĄ ISTNIEJĄCEJ
OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW
KANALIZACJA SANITARNA WSI ODRZYKOŃ –
GŁĘBOKIE ETAP IV
II.1. Rozwój edukacji
w zakresie świadczonych
usług turystycznych
–
II.2. Wyzwalanie wśród
mieszkańców nowych
inicjatyw w zakresie
możliwości świadczenia usług
turystycznych
III.1. Opracowanie systemu
informacji o gminie (na
zewnątrz).
–
IV.1. Bieżące analizowanie
możliwości pozyskiwania
funduszy zewnętrznych
–
IV.1. Opracowanie systemu
preferencyjnych warunków dla
inwestorów zewnętrznych
w dziedzinie szeroko
rozumianej turystyki
–
–
Opracowanie:
31
KIERUNEK ROZWOJU: ROZWÓJ BUDOWNICTWA MIESZKANIOWEGO
Cel strategiczny
Cel operacyjny
I. ZWIĘKSZENIE
DOCHODÓW GMINY
Z TYTUŁU PODATKÓW
OD NIERUCHOMOŚCI
I.1. Przygotowanie terenów
budowlanych dla obecnych
i przyszłych inwestorów
indywidualnych
Projekt
KANALIZACJA SANITARNA WSI BRATKÓWKA
- ETAP III WRAZ Z ROZBUDOWĄ ISTNIEJĄCEJ
KANALIZACJA SANITARNA WSI ODRZYKOŃ –
GŁĘBOKIE ETAP IV
PRZEBUDOWA DROGI GMINNEJ W
ODRZYKONIU PRZEZ WIEŚ /BIAŁOBRZESKA/
PRZEBUDOWA DROGI NR 1 15179 R
W USTROBNEJ: USTROBNA - GĄSIENICE
PRZEBUDOWA DROGI NR 1 15177 R
W USTROBNEJ: USTROBNA – GĄSIENICE II
PRZEBUDOWA DROGI (NR DZIAŁKI 2)
USTROBNA P. PARK
PRZEBUDOWA DROGI GMINNEJ
W MIEJSCOWOŚCI BRATKÓWKA NR 1 15173 R
II. TWORZENIE
DODATKOWYCH MIEJSC
PRACY W OPARCIU
O ROZWIJAJĄCY SIĘ
SEKTOR USŁUGOWY
I KULTURALNY
II.1. Wyzwalanie wśród
–
mieszkańców nowych
inicjatyw w zakresie
świadczenia usług dla
budownictwa mieszkaniowego,
a w późniejszej fazie, dla
nowych mieszkańców gminy
KIERUNEK ROZWOJU: ROZWÓJ OŚWIATY I KULTURY
Cel strategiczny
Cel operacyjny
Projekt
I. DOSTOSOWANIE BAZY
EDUKACYJNEJ I
KULTURALNEJ DO
POTRZEB SPOŁECZNOŚCI
LOKALNEJ
II.1. Budowa nowej
infrastruktury oświatowej
zgodnie ze zidentyfikowanymi
potrzebami
BUDOWA SALI GIMNASTYCZNEJ
Z ZAPLECZEM PRZY SP W WOJASZÓWCE
II.2. Bieżąca modernizacja
istniejącej infrastruktury
oświatowej
–
II.3. Bieżąca modernizacja
obiektów kulturalnych na
terenie gminy
–
Opracowanie:
32
IV.
PLANOWANE INWESTYCJE W ŚWIETLE STRATEGII
WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO I ZPORR
ROZWOJU
STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO
Strategia Rozwoju Województwa Podkarpackiego opracowana została w 2000 r. i obejmuje okres
2000-2006, jest zatem aktualna do końca pierwszego okresu programowania funduszy strukturalnych
w Polsce (2004-2006). Strategia województwa służy:
- zarządzaniu rozwojem regionu,
- organizuje współpracę partnerską z głównymi aktorami sceny regionalnej,
- integrowaniu i koordynowaniu działań samorządów lokalnych,
- pozyskiwaniu wsparcia ze strony rządu i Unii Europejskiej,
- organizowaniu wspólnego wysiłku wszystkich partnerów zaangażowanych w rozwój
województwa podkarpackiego,
- promowaniu województwa podkarpackiego.
Gmina Wojaszówka w pierwszym okresie członkostwa w Unii Europejskiej (lata 2004-2006) planuje
prowadzić inwestycje wpisujące się w:
o Priorytet: Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz modernizacja strukturalna rolnictwa
(Cel strategiczny nr 1 – Rozwój alternatywnych źródeł dochodu na obszarach wiejskich,
w warunkach zrównoważonego rozwoju; Kierunek działania 1 – Tworzenie warunków do
podejmowania pozarolniczej działalności gospodarczej poprzez rozwój infrastruktury technicznej
i społecznej);
o Priorytet: Tworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości i wzrostu konkurencyjności jako
podstawa rozwoju gospodarczego i przeciwdziałania bezrobociu, rozwój sektora małych
i średnich przedsiębiorstw (Cel strategiczny nr 2 – Stworzenie sprzyjających warunków do
zwiększenia napływu inwestycji; Kierunek działania 1 – Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej
regionu poprzez rozbudowę odpowiedniej infrastruktury technicznej, przygotowanie ofert
inwestycyjnych oraz ukształtowania korzystnego klimatu dla inwestorów)
o Priorytet: Modernizacja podstawowego układu komunikacyjnego województwa oraz rozwój
infrastruktury technicznej w zakresie gospodarki wodnej i ochrony środowiska (Cel strategiczny
nr 2 – Rozwój i modernizacja infrastruktury technicznej w zakresie gospodarki wodnej i ochrony
środowiska; Kierunek działania 1 – Rozwój gospodarki ściekowej i ochrony środowiska);
Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackiego.
ZINTEGROWANY PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU REGIONALNEGO
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) jest jednym z sześciu
programów operacyjnych, które posłużą do realizacji Narodowego Planu Rozwoju Podstaw Wsparcia
Wspólnoty na lata 2004-2006 (NPR/PWW). ZPORR rozwija cele NPR, określając priorytety
i kierunki polityki regionalnej państwa w pierwszym okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej.
Realizacja tej polityki w ramach ZPORR, będzie współfinansowana z funduszy strukturalnych. Celem
ZPORR jest tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów oraz przeciwdziałanie
marginalizacji niektórych obszarów w taki sposób, aby sprzyjać długofalowemu rozwojowi
gospodarczemu kraju, jego spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej oraz integracji z Unią
Europejską. Wzrost konkurencyjności należy rozumieć jako oddziaływanie na zmiany struktury
gospodarczej i poprawę sytuacji wszystkich regionów w Polsce względem regionów europejskich,
w zakresie produktywności gospodarki, wydajności pracy, tworzenia i absorpcji innowacji,
wykształcenia mieszkańców, dochodów ludności oraz ilości i jakości infrastruktury technicznej,
a więc tych czynników, które decydują obecnie o sile gospodarek państw i regionów. Przeciwdziałanie
marginalizacji niektórych obszarów należy rozumieć jako podjęcie działań interwencyjnych
w ograniczonej liczebnie i przestrzennie grupie obszarów: wiejskich, koncentracji przemysłów
Opracowanie:
33
restrukturyzowanych oraz degradacji społeczno-ekonomicznej przestrzeni miejskiej, po-przemysłowej
i po-wojskowej, o najmniejszych możliwościach rozwojowych oraz najtrudniejszej sytuacji społecznogospodarczej. Realizacja strategicznego celu sprzyjać będzie wzrostowi gospodarczemu,
przekształceniom strukturalnym regionów, wzrostowi urbanizacji, zwiększeniu mobilności
przestrzennej ludności oraz zwiększeniu poziomu wiedzy i dostępu do najnowocześniejszych
technologii społeczeństwa i podmiotów gospodarczych. Osiągnięcie wyżej wymienionego celu
odbywać się będzie poprzez realizację poszczególnych priorytetów i działań programu. Wyróżniamy
cztery priorytety ZPORR:
Priorytety i działania ZPORR:
1.Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów
1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego;
1.2 Infrastruktura ochrony środowiska;
1.3 Regionalna infrastruktura społeczna;
1.4 Rozwój turystyki i kultury;
1.5 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego;
1.6 Rozwój transportu miejskiego w aglomeracjach;
2. Wzmocnienie zasobów ludzkich w regionach
2.1 Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnych rynków pracy i możliwości
kształcenia ustawicznego w regionie;
2.2 Wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez programy stypendialne;
2.3 Reorientacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa;
2.4 Reorientacja zawodowa osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi;
2.5 Promocja przedsiębiorczości;
2.6 Regionalne strategie innowacyjne i transfer wiedzy.
3. Rozwój lokalny
3.1 Obszary wiejskie;
3.2 Obszary podlegające restrukturyzacji;
3.3 Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe;
3.4 Mikroprzedsiębiorstwa;
3.5 Lokalna infrastruktura społeczna
4. Pomoc techniczna
4.1. Wsparcie procesu wdrażania ZPORR – wydatki limitowane
4.2. Wsparcie procesu wdrażania ZPORR – wydatki nielimitowane
4.3. Działania informacyjne i promocyjne
prowadzić inwestycje wpisujące się w działania 3.1. (Obszary wiejskie) oraz 3.5 (Lokalna
infrastruktura społeczna) Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. W latach
następnych gmina występować będzie po fundusze strukturalne także w ramach działania 3.1.
(Obszary wiejskie). Inwestycje współfinansowane w ramach ZPORR będą ważnym czynnikiem
pobudzającym rozwój społeczno-gospodarczy na obszarze gminy Wojaszówka oraz w północnej
części powiatu krośnieńskiego w zakresie osadnictwa i budownictwa, ochrony środowiska, rolnictwa,
edukacji i zwiększenia atrakcyjności turystycznej.
Opracowanie:
34
HIERARCHICZNA LISTA INWESTYCJI
Głównymi kryteriami według których dokonano hierarchizacji projektów do realizacji były:
- przygotowanie do realizacji (poziom przygotowania inwestycji do realizacji, istniejąca dokumentacja, dostęp do terenów pod inwestycję),
- zapotrzebowanie (potrzeba realizacji inwestycji wynikająca z przepisów prawa, strategii rozwoju gminy, opinii mieszkańców),
- powszechność (odsetek mieszkańców, którzy korzystać będą ze zrealizowanej inwestycji),
- długotrwałość pożytków (oczekiwane produkty i rezultaty zrealizowanej inwestycji, okres korzystania z efektów zrealizowanego projektu)
LISTA PROJEKTÓW na lata 2004-2006
Lp.
1.
2.
Nazwa projektu
KANALIZACJA
SANITARNA WSI
BRATKÓWKA - ETAP III
WRAZ Z ROZBUDOWĄ
ISTNIEJĄCEJ
OCZYSZCZALNI
ŚCIEKÓW
PRZEBUDOWA DROGI
GMINNEJ
W ODRZYKONIU PRZEZ
WIEŚ /BIAŁOBRZESKA/
Strategia Rozwoju Województwa Podkarpackiego
Priorytet:
Wielofunkcyjny rozwój obszarów
wiejskich oraz modernizacja
strukturalna rolnictwa
Cel strategiczny 1
Rozwój alternatywnych źródeł
dochodu na obszarach wiejskich,
w warunkach zrównoważonego
rozwoju
Kierunek działania 1:
Tworzenie warunków do
podejmowania pozarolniczej
działalności gospodarczej
poprzez rozwój infrastruktury
technicznej i społecznej
Priorytet:
Priorytet:
Tworzenie warunków dla rozwoju
przedsiębiorczości i wzrostu
konkurencyjności jako podstawa rozwoju
gospodarczego i przeciwdziałania
bezrobociu, rozwój sektora małych
i średnich przedsiębiorstw
Cel strategiczny 2
Stworzenie sprzyjających warunków do
zwiększenia napływu inwestycji
Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej
regionu poprzez rozbudowę odpowiedniej
infrastruktury technicznej, przygotowanie
ofert inwestycyjnych oraz ukształtowania
korzystnego klimatu dla inwestorów
Priorytet:
Opracowanie:
Priorytet:
Modernizacja podstawowego
układu komunikacyjnego
województwa oraz rozwój
infrastruktury technicznej
w zakresie gospodarki wodnej
i ochrony środowiska
Cel strategiczny 2
Rozwój i modernizacja
Rozwój gospodarki ściekowej
–
Zintegrowany Program
Operacyjny Rozwoju
Regionalnego
Priorytet:
3. Rozwój lokalny
Działanie:
3.1. Obszary wiejskie
Poddziałanie:
-
Priorytet:
3. Rozwój lokalny
35
3.
4.
PRZEBUDOWA DROGI
NR 1 15179 R
W USTROBNEJ:
USTROBNA - GĄSIENICE
PRZEBUDOWA DROGI
NR 1 15177 R
W USTROBNEJ:
USTROBNA –
GĄSIENICE II
Cel strategiczny 1
rozwoju
Priorytet:
Cel strategiczny 1
rozwoju
Priorytet:
Cel strategiczny 2
–
Działanie:
Priorytet:
Cel strategiczny 2
–
Poddziałanie:
-
–
Priorytet:
3. Rozwój lokalny
–
Działanie:
Priorytet:
–
Poddziałanie:
-
–
Priorytet:
3. Rozwój lokalny
Opracowanie:
36
5.
6.
KANALIZACJA
SANITARNA WSI
ODRZYKOŃ – GŁĘBOKIE
ETAP IV
BUDOWA SALI
GIMNASTYCZNEJ
Z ZAPLECZEM PRZY SP
W WOJASZÓWCE
Cel strategiczny 1
rozwoju
Priorytet:
Cel strategiczny 1
rozwoju
–
Cel strategiczny 2
–
Działanie:
Priorytet:
gospodarczego
i przeciwdziałania bezrobociu, rozwój
sektora małych i średnich przedsiębiorstw
Cel strategiczny 2
–
Poddziałanie:
-
Priorytet:
Cel strategiczny 2
Priorytet:
3. Rozwój lokalny
–
Priorytet:
3. Rozwój lokalny
Działanie:
3.5 Lokalna infrastruktura
społeczna
–
–
–
–
–
–
–
Opracowanie:
Działanie:
Poddziałanie:
-
Poddziałanie:
3.5.1 Lokalna
infrastruktura edukacyjna
i sportowa
37
7.
8.
PRZEBUDOWA DROGI
(NR DZIAŁKI 2)
USTROBNA P. PARK
PRZEBUDOWA DROGI
GMINNEJ
W MIEJSCOWOŚCI
BRATKÓWKA
NR 1 15173 R
Priorytet:
Cel strategiczny 1
rozwoju
Priorytet:
Cel strategiczny 1
rozwoju
Priorytet:
gospodarczego
Cel strategiczny 2
–
Priorytet:
3. Rozwój lokalny
–
Działanie:
Priorytet:
gospodarczego
Cel strategiczny 2
–
Poddziałanie:
-
–
Priorytet:
3. Rozwój lokalny
–
Działanie:
–
Poddziałanie:
-
Opracowanie:
38
LISTA PROJEKTÓW na lata 2007-2013
Lp.
1.
Nazwa projektu
KANALIZACJA SANITARNA
WSI ODRZYKOŃ –
GŁĘBOKIE ETAP V
Strategia Rozwoju
Województwa Podkarpackiego
Priorytet:
Cel strategiczny 1
rozwoju
działalności gospodarczej poprzez
rozwój infrastruktury technicznej i
społecznej
Priorytet:
konkurencyjności jako podstawa
rozwoju gospodarczego
i przeciwdziałania bezrobociu,
rozwój sektora małych i średnich
przedsiębiorstw
Cel strategiczny 2
Stworzenie sprzyjających
warunków do zwiększenia napływu
inwestycji
Podniesienie atrakcyjności
inwestycyjnej regionu poprzez
rozbudowę odpowiedniej
infrastruktury technicznej,
przygotowanie ofert
inwestycyjnych oraz
ukształtowania korzystnego
klimatu dla inwestorów
Priorytet:
Cel strategiczny 2
Opracowanie:
Zintegrowany Program
Operacyjny Rozwoju
Regionalnego
Priorytet:
3. Rozwój lokalny
Działanie:
Poddziałanie:
-
Priorytet:
3. Rozwój lokalny
Działanie:
Poddziałanie:
-
Działanie:
Poddziałanie:
-
39
2.
PRZEBUDOWA DROGI
GMINNEJ W MIEJSCOWOŚCI
BRATKÓWKA NR 1 15173 R
Priorytet:
Cel strategiczny 1
rozwoju
działalności gospodarczej poprzez
rozwój infrastruktury technicznej i
społecznej
Priorytet:
konkurencyjności jako podstawa
rozwoju gospodarczego
i przeciwdziałania bezrobociu,
rozwój sektora małych i średnich
przedsiębiorstw
Cel strategiczny 2
Stworzenie sprzyjających
warunków do zwiększenia napływu
inwestycji
Podniesienie atrakcyjności
inwestycyjnej regionu poprzez
rozbudowę odpowiedniej
infrastruktury technicznej,
przygotowanie ofert
inwestycyjnych oraz
ukształtowania korzystnego
klimatu dla inwestorów
Opracowanie:
Priorytet:
3. Rozwój lokalny
Działanie:
Poddziałanie:
-
Priorytet:
3. Rozwój lokalny
Działanie:
Poddziałanie:
-
40
REALIZACJA ZADAŃ W LATACH 2004-2006
Nazwa zadania:
KANALIZACJA SANITARNA WSI BRATKÓWKA - ETAP III WRAZ Z ROZBUDOWĄ
ISTNIEJĄCEJ OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW
Uzasadnienie zadania
Wskaźniki produktu i rezultatu
Skanalizowanie terenu wsi Bratkówka spowoduje zwiększenie jego
atrakcyjności oraz możliwości budowy budownictwa mieszkaniowego
z dostosowaniem do turystyki i zwiększonego napływu turystów do
czystego ekologicznie i atrakcyjnego terenu. Uatrakcyjnienie terenu
spowoduje zmniejszenie różnicy polityczno-gospodarczej miejscowego
społeczeństwa względem bogatszych terenów Polski i standardów krajów
Unii Europejskiej.
Projekt ten jest kontynuacją większego programu kanalizacji
przedmiotowego terenu. Obecnie wykonane zostały etapy I i II kanalizacji
wsi Bratkówka, przy pomocy środków finansowych pochodzących
z funduszy przedakcesyjnych. Dzięki tym działaniom stopień
skanalizowania wsi wynosi ok. 5%.
Przedkładany do realizacji etap III doprowadzi do znacznego zwiększenia
liczby użytkowników sieci kanalizacyjnej na danym terenie oraz przyczyni
się do poprawy stanu środowiska.
Instytucja koordynująca
Partnerzy
-
Urząd Gminy Wojaszówka
–
-
Wykonanie ciągów kanalizacyjnych
śr. fi 250 do fi. 160 na odcinku
16.250 mb.,
Wykonanie przykanalików na dł.
3.404 mb,
Wybudowanie przepompowni
ścieków – szt. 2,
Technologiczna rozbudowa
oczyszczalni ścieków – zwiększenie
przepustowości z 150 m3/dobę do
320 m3/dobę
Okres
realizacji
2005
Nakłady do
poniesienia w zł
4 883 941,22
Nazwa zadania:
PRZEBUDOWA DROGI GMINNEJ W ODRZYKONIU PRZEZ WIEŚ /BIAŁOBRZESKA/
Uzasadnieniem realizacji projektu jest podniesienie standardu tego ciągu
komunikacyjnego, co będzie miało decydujący wpływ na rozwój
urbanistyczny w zakresie budownictwa mieszkaniowego, usługowego
i turystycznego tej części gminy. W rezultacie realizacja projektu przyczyni
się również do obniżenia stopy bezrobocia na tym terenie i zmniejszy
dysproporcję w stosunku do rejonów bardziej zasobnych. Obszar projektu
znajduje się w wyjątkowo atrakcyjnym krajobrazowo rejonie gminy
(malowniczy potok), który dzięki realizacji inwestycji stanie się terenem
inwestycyjnym.
Wskaźniki produktu
Wykonanie drogi o nawierzchni
asfaltowej z jezdnią szerokości 3 mb na
odcinku 693 mb
Partnerzy
–
Okres
realizacji
2005
Nakłady do
poniesienia w tys. zł
265 320,24
Nazwa zadania:
PRZEBUDOWA DROGI NR 1 15179 R W USTROBNEJ: USTROBNA - GĄSIENICE
urbanistyczny w zakresie budownictwa mieszkaniowego, usługowego,
turystycznego w obszarze oddziaływania projektu.
Rozbudowa umożliwi powstanie nowych miejsc pracy, nowych miejsc
noclegowych dla gości i turystów. Równocześnie poprawi możliwość
dostępu mieszkańców tej części gminy do sieci usługowo-handlowej oraz
ośrodków nauki w Krośnie.
odcinku 700 mb.
Opracowanie:
41
Partnerzy
–
Okres
realizacji
2006
Nakłady do
90 000,00
Nazwa zadania:
KANALIZACJA SANITARNA WSI ODRZYKOŃ – GŁĘBOKIE ETAP IV
Wykonanie kanalizacji odprowadzającej ścieki z tego terenu spowoduje
poprawę środowiska naturalnego otuliny Czarnorzecko – Strzyżowskiego
Parku Krajobrazowego. Podniesie także wartość gospodarczą tego terenu
pod względem inwestycyjnym.
Skanalizowanie terenu wsi Odrzykoń spowoduje zwiększenie jego
atrakcyjności oraz możliwości budowy budownictwa mieszkaniowego
z dostosowaniem do turystyki i zwiększonego napływu turystów do
czystego ekologicznie i atrakcyjnego terenu. Projekt ten jest kontynuacją
większego programu kanalizacji przedmiotowego terenu. Obecnie
wykonane zostały wcześniejsze etapy kanalizacji miejscowości Odrzykoń,
przy pomocy środków finansowych pochodzących z funduszy
przedakcesyjnych. Dzięki tym działaniom stopień skanalizowania wsi
wynosi obecnie ok. 75%.
Przedkładany do realizacji projekt doprowadzi do znacznego zwiększenia
liczby użytkowników sieci kanalizacyjnej na danym terenie (blisko 100%)
oraz przyczyni się do poprawy stanu środowiska.
Projekt przedstawiany do realizacji na lata 2004-2006 stanowi I część
inwestycji. W kolejnych latach (2007-2013) do realizacji jest II część
projektu.
Partnerzy
–
- Wykonanie ciągów kanalizacyjnych
śr. fi 200 na odcinku 6.686 mb
- Wykonanie sieci kanalizacyjnej fi.
160 na odcinku 4.062 mb
- Zwiększenie ilości odprowadzanych
ścieków z przedmiotowego obszaru
gminy 3,48 dm3/dobę
Okres
realizacji
2006
Nakłady do
1 300 000,00
Nazwa zadania:
PRZEBUDOWA DROGI NR 1 15177 R W USTROBNEJ: USTROBNA – GĄSIENICE II
Partnerzy
–
odcinku 850 mb
Okres
realizacji
2006
Nakłady do
102 000,00
Nazwa zadania:
BUDOWA SALI GIMNASTYCZNEJ Z ZAPLECZEM PRZY SP W WOJASZÓWCE
Zadanie dotyczy budowy sali gimnastycznej z zapleczem przy Szkole
Podstawowej w Wojaszówce. Sala gimnastyczna jest niezbędną częścią
szkoły podstawowej w celu organizowania zajęć gwarantujących
prawidłowy rozwój fizyczny dzieci i młodzieży.
- Wybudowanie sali gimnastycznej
o wymiarach 13,70x24,00
z zapleczem,
- Powierzchnia użytkowa obiektu
567,7 m2,
Opracowanie:
42
Partnerzy
–
- Kubatura 4200,00 m3
Okres
Nakłady do
realizacji
poniesienia w zł
2004 – 2006
1 004 000,00
Nazwa zadania:
PRZEBUDOWA DROGI (NR DZIAŁKI 2) USTROBNA P. PARK
Uzasadnieniem realizacji projektu jest odciążenie drogi prowadzącej do SP
Ustronna, co ma decydujące znaczenie dla bezpieczeństwa dzieci i
młodzieży uczęszczającej do Szkoły Podstawowej w Ustrobnej.
odcinku 160 mb
Partnerzy
–
Okres
realizacji
2006
Nakłady do
poniesienia w zł
62 000,00
Nazwa zadania:
PRZEBUDOWA DROGI GMINNEJ W MIEJSCOWOŚCI BRATKÓWKA NR 1 15173 R
Projekt przedstawiany do realizacji na lata 2004-2006 stanowi I część
inwestycji. W kolejnych latach (2007-2013) do realizacji jest II część
projektu.
Partnerzy
–
odcinku 3400 mb
Okres
realizacji
2006
Opracowanie:
Nakłady do
230 000,00
43
V.
POWIĄZANIE
PROJEKTÓW
Z
REALIZOWANYMI NA TERENIE GMINY
INNYMI
DZIAŁANIAMI
prowadzić inwestycje wpisujące się w działania 3.1. (Obszary wiejskie) Zintegrowanego Programu
Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Inwestycje współfinansowane w ramach ZPORR będą ważnym
czynnikiem pobudzającym rozwój społeczno-gospodarczy na obszarze gminy oraz w półnmocnej
części powiatu krośnieńskiego. Projekty z zakresu ochrony środowiska są częścią szerszego programu
ochrony wód powierzchniowych i podziemnych zlewni Wisłoka.
Projekty zaproponowane do realizacji we współfinansowaniu z Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego w ramach ZPORR na lata 2004 – 2006 („Kanalizacja sanitarna wsi Bratkówka - etap III
wraz z rozbudową istniejącej oczyszczalni ścieków”, „Kanalizacja sanitarna wsi Odrzykoń –
Głębokie etap IV”) są elementami większego programu, którego podstawowym celem jest ochrona
zasobów środowiska naturalnego gminy Wojaszówka i regionu, w tym szczególnie wód
powierzchniowych i podziemnych. W ramach tych działań zrealizowano już wiele zadań
inwestycyjnych z wykorzystaniem różnorodnych źródeł finansowania, m.in.: środków z budżetu
gminy, środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Narodowego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, funduszy przedakcesyjnych (SAPARD). Do
najważniejszych inwestycji w tym zakresie zaliczyć należy:
o Wykonanie kanalizacji w miejscowości Wojaszówka wraz z oczyszczalnią ścieków typu Biokon;
o Wykonanie kanalizacji w miejscowości Ustrobna wraz z oczyszczalnią ścieków typu Biovac;
o Wykonanie kanalizacji sanitarnej w miejscowości Odrzykoń;
o Wykonanie kanalizacji sanitarnej wsi Bratkówka - etap I;
o Wykonanie kanalizacji sanitarnej wsi Bratkówka - etap II – w trakcie realizacji.
W przyszłości program będzie realizowany poprzez kolejne zadania inwestycyjne uwzględnione w
niniejszym Planie Rozwoju Lokalnego na lata 2007 – 2013.
Opracowanie:
44
VI.
OCZEKIWANE
LOKALNEGO
WSKAŹNIKI
OSIĄGNIĘĆ
PLANU
ROZWOJU
Zgodnie z metodologią stosowaną przy tworzeniu projektów europejskich stosuje się następujące
wskaźniki monitoringu:
wskaźnik produktu – opisuje wszystkie produkty materialne i usługi powstałe bezpośrednio w
ramach projektu (fizyczne),
wskaźnik rezultatu – jest związany z bezpośrednimi i natychmiastowymi efektami projektu
odczuwalnymi przez beneficjenta (jakościowe),
wskaźnik oddziaływania – odnosi się do konsekwencji danego projektu odsuniętych
w czasie.
W wyniku realizacji projektów planowanych w gminie Wojaszówka na lata 2004-2006 oczekiwane są
następujące, przykładowe wskaźniki osiągnięć:
Wskaźniki produktu:
- liczba mb wybudowanych rurociągów sanitarnych,
- liczba mb wybudowanych kolektorów sieci grawitacyjnej,
- liczba wybudowanych przepompowni ścieków,
- liczba wykonanych kanalizacyjnych przyłączy domowych,
- liczba mieszkańców przyłączonych do sieci kanalizacyjnej,
- liczba mb drogi o nawierzchni asfaltowej,
- liczba m szerokości jezdni.
Wskaźniki rezultatu:
- wzrost liczby m3 odprowadzonych i oczyszczonych ścieków przez oczyszczalnie na terenie gminy
Wojaszówka,
- wzrost odsetka wykorzystania potencjału wybudowanych oczyszczalni ścieków,
- poprawa bezpieczeństwa na drogach gminnych – wskaźnik zmniejszenia wypadków i kolizji na
drogach gminnych, w tym szczególnie z udziałem dzieci i młodzieży szkolnej,
- skrócenie czasu podróży z terenu gminy do stolicy powiatu – miasta Krosna,
- zwiększenie liczby przyjeżdżających turystów.
Wskaźniki oddziaływania:
- uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie objętym Planem Rozwoju,
- poprawa stanu sanitarnego na terenie objętym Planem Rozwoju,
- zmniejszenie ilości nieczyszczonych ścieków przedostających się do środowiska,
- zwiększenie bezpieczeństwa sanitarnego w zlewni rzeki Wisłok,
- wzrost czystości ścieków odprowadzanych do wód powierzchniowych,
- obniżenie kosztów odprowadzenia ścieków z gospodarstw domowych.
- zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej terenów przeznaczonych na lokalizację zakładów
produkcyjno-usługowych i obiektów turystycznych,
- wzrost dostępności komunikacyjnej gminy.
Opracowanie:
45
VII.
PLAN FINANSOWY ZADAŃ INWESTYCYJNYCH NA LATA 2004-2006
GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA
NR ZADANIA:
NAZWA ZADANIA:
I.1
KANALIZACJA SANITARNA WSI BRATKÓWKA - ETAP III WRAZ Z ROZBUDOWĄ ISTNIEJĄCEJ
Środki krajowe
Lata
Europejski
Fundusz
Rozwoju
Regionalnego
zł
2004
2005
2006
RAZEM
budżet
wojewódz
twa
budżet
państwa
%
zł
%
zł
%
budżet
powiatu
zł
budżet gminy
%
zł
%
inne
krajowe
fundusze
publiczne
(jakie?)
zł
%
Międzynar
odowe
inne (jakie?)
Instytucje
mieszkańcy
Finansowe
gminy
(jakie?)
środki
prywatne
(jakie?)
zł
%
zł
%
zł
%
68
1483942
28
224782
4
5311919
100
3603195
68
1483942
28
224782
4
5311919
100
I.2
KANALIZACJA SANITARNA WSI Odrzykoń – GŁĘBOKIE - ETAP IV
Środki krajowe
Europejski
Fundusz
Rozwoju
Regionalnego
zł
2004
2005
2006
RAZEM
%
3603195
NR ZADANIA:
NAZWA ZADANIA:
Lata
zł
Całkowity
koszt
975000
975000
budżet
wojewódz
twa
budżet
państwa
%
75
75
zł
130000
130000
%
10
10
zł
%
budżet
powiatu
zł
budżet
gminy
%
zł
195000
195000
Opracowanie:
%
15
15
inne
krajowe
fundusze
publiczne
(jakie?)
zł
%
środki
prywatne
(jakie?)
zł
%
Międzynar
odowe
Instytucje
Finansowe
(jakie?)
inne
(jakie?)
zł
%
zł
%
Całkowity
koszt
zł
%
1300000
1300000
46
100
100
UKŁAD KOMUNIKACYJNY
NR ZADANIA:
NAZWA ZADANIA:
II.1
PRZEBUDOWA DROGI GMINNEJ W ODRZYKONIU PRZEZ WIEŚ /BIAŁOBRZESKA/
Środki krajowe
Lata
Europejski
Fundusz
Rozwoju
Regionalnego
zł
2004
2005
2006
RAZEM
%
budżet
województ
wa
budżet
państwa
zł
%
zł
%
budżet
powiatu
zł
budżet gminy
%
zł
%
inne
krajowe
fundusze
publiczne
(jakie?)
zł
%
środki
prywatne
(jakie?)
zł
%
inne
(jakie?)
zł
%
%
zł
%
75
66330,06
25
265320,24
100
198990,18
75
66330,06
25
265320,24
100
II.2
PRZEBUDOWA DROGI NR 1 15179 R W USTROBNEJ: USTROBNA - GĄSIENICE
Środki krajowe
Europejski
Fundusz
Rozwoju
Regionalnego
zł
2004
2005
2006
RAZEM
zł
Całkowity
koszt
198990,18
NR ZADANIA:
NAZWA ZADANIA:
Lata
Międzynar
odowe
Instytucje
Finansowe
(jakie?)
%
budżet
województ
wa
budżet
państwa
zł
%
zł
%
budżet
powiatu
zł
budżet gminy
%
zł
%
inne
krajowe
fundusze
publiczne
(jakie?)
zł
%
środki
prywatne
(jakie?)
zł
%
inne
(jakie?)
zł
%
Międzynar
odowe
Instytucje
Finansowe
(jakie?)
zł
%
Całkowity
koszt
zł
%
67500,00
75
9000,00
10
13500,00
15
90000,00
100
67500,00
75
9000,00
10
13500,00
15
90000,00
100
Opracowanie:
47
NR ZADANIA:
NAZWA ZADANIA:
II.3
PRZEBUDOWA DROGI NR 1 15177 R W USTROBNEJ: USTROBNA – GĄSIENICE II
Środki krajowe
Lata
Europejski
Fundusz
Rozwoju
Regionalnego
zł
2004
2005
2006
RAZEM
%
budżet
województ
wa
budżet
państwa
zł
%
zł
%
budżet
powiatu
zł
budżet gminy
%
zł
%
inne
krajowe
fundusze
publiczne
(jakie?)
zł
%
środki
prywatne
(jakie?)
zł
%
inne
(jakie?)
zł
%
%
zł
%
75
10200,00
10
15300,00
15
102000,00
100
76500,00
75
10200,00
10
15300,00
15
102000,00
100
II.4
PRZEBUDOWA DROGI (NR DZIAŁKI 2) USTROBNA P. PARK
Środki krajowe
Europejski
Fundusz
Rozwoju
Regionalnego
zł
2004
2005
2006
RAZEM
zł
Całkowity
koszt
76500,00
NR ZADANIA:
NAZWA ZADANIA:
Lata
Międzynar
odowe
Instytucje
Finansowe
(jakie?)
46500,00
46500,00
%
75
75
budżet
województ
wa
budżet
państwa
zł
6200,00
6200,00
%
zł
%
budżet
powiatu
zł
budżet gminy
%
10
10
Opracowanie:
zł
9300,00
9300,00
%
15
15
inne
krajowe
fundusze
publiczne
(jakie?)
zł
%
środki
prywatne
(jakie?)
zł
%
inne
(jakie?)
zł
%
Międzynar
odowe
Instytucje
Finansowe
(jakie?)
zł
%
Całkowity
koszt
zł
%
62000,00
62000,00
48
100
100
NR ZADANIA:
NAZWA ZADANIA:
II.5
PRZEBUDOWA DROGI GMINNEJ W MIEJSC. BRATKÓWKA NR 1 15173 R
Środki krajowe
Lata
Europejski
Fundusz
Rozwoju
Regionalnego
zł
2004
2005
2006
RAZEM
172500,00
172500,00
%
75
75
budżet
województ
wa
budżet
państwa
zł
23000,00
23000,00
%
zł
budżet
powiatu
%
zł
inne
krajowe
fundusze
publiczne
(jakie?)
zł
%
budżet gminy
%
10
10
zł
%
34500,00
34500,00
środki
prywatne
(jakie?)
zł
%
inne
(jakie?)
zł
%
Międzynar
odowe
Instytucje
Finansowe
(jakie?)
zł
%
15
15
Całkowity
koszt
zł
%
230000,00
230000,00
100
100
OŚWIATA
NR ZADANIA:
NAZWA ZADANIA:
III.1
BUDOWA SALI GIMNASTYCZNEJ Z ZAPLECZEM PRZY SP W WOJASZÓWCE
Środki krajowe
Lata
Europejski
Fundusz
Rozwoju
Regionalnego
zł
2004
2005
2006
RAZEM
%
budżet
państwa
zł
100000,00
100000,00
200000,00
budżet
województwa
%
26
19
16
zł
%
100000,00
100000,00
30
26
200000,00
16
budżet
powiatu
zł
%
Opracowanie:
budżet gminy
zł
235000,00
186000,00
418000,00
839000,00
%
70
48
71
68
inne
krajowe
fundusze
publiczne
(jakie?)
zł
%
środki
prywatn
e
(jakie?)
zł
%
inne
(jakie?)
zł
%
Międzynar
odowe
Instytucje
Finansowe
(jakie?)
zł
%
Całkowity koszt
zł
%
335000,00
386000,00
518000,00
1239000,00
100
100
100
100
49
Inwestycje planowane na lata 2007 – 2013
Lp.
Nazwa planowanego zadania
1.
KANALIZACJA SANITARNA WSI
ODRZYKOŃ – GŁĘBOKIE ETAP V
2.
PRZEBUDOWA DROGI GMINNEJ
W MIEJSCOWOŚCI BRATKÓWKA
NR 1 15173 R
Nakłady ogółem w zł
w latach
2007-2013
1 352 303,26
1 070 000,00
Opracowanie:
Źródła
finansowania
Gmina,
ERDF
WFOŚiGW
Gmina,
ERDF
50
VIII. SYSTEM WDRAŻANIA, MONITOROWANIA I OCENY PLANU
ROZWOJU LOKALNEGO
System wdrażania Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Wojaszówka oparty jest na zasadach wdrażania
pomocy strukturalnej Unii Europejskiej. Gminy korzystające ze środków finansowych funduszy
strukturalnych UE są zobowiązane przestrzegać zasad i procedur wspólnotowych, które zostały
określone w Rozporządzeniu z dnia 21 czerwca 1999 r. nr 1260/1999 wprowadzającym ogólne
przepisy odnośnie funduszy strukturalnych oraz rozporządzeniach odnoszących się do poszczególnych
funduszy strukturalnych. Poszczególne projekty będą wdrażane w oparciu o zasady wydatkowania
środków wg źródeł ich pochodzenia. W niektórych sytuacjach może to oznaczać, że podmiot
korzystający z różnych źródeł finansowania będzie musiał sprostać wielu wymaganiom formalnym.
Dotyczy to w szczególności odmiennych zasad wykorzystania środków pochodzących ze źródeł
krajowych oraz środków pochodzących ze źródeł unijnych.
Instytucja Zarządzająca Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Wojaszówka
Funkcję Instytucji Zarządzającej i koordynującej realizację Planu Rozwoju Lokalnego będzie pełnił
Urząd Gminy Wojaszówka. Zakres zadań Instytucji Zarządzającej obejmuje między innymi:
· dokonanie oceny ex-ante (przed rozpoczęciem) realizacji Planu,
· kreowanie i przyjmowanie propozycji projektów od instytucji podległych – beneficjentów
pomocy,
· przygotowywanie i składanie wniosków aplikacyjnych do instytucji zarządzających
programami operacyjnymi,
· kontrolę formalną składanych wniosków, ich zgodności z procedurami, z zapisami Planu,
· monitorowanie wdrażania poszczególnych projektów,
· zbieranie danych statystycznych i finansowych na temat postępów wdrażania oraz przebiegu
realizacji projektów w ramach Planu,
· zapewnienie zgodności realizacji Planu z poszczególnymi dokumentami programowymi
wyższego rzędu,
· zapewnienie przygotowania i wdrożenia planu działań w zakresie informacji
i promocji Planu (informowanie o współfinansowaniu przez UE realizowanych projektów),
· przygotowanie okresowych (np. kwartalnych, rocznych) raportów dotyczących wdrażania
Planu do instytucji zarządzających programami operacyjnymi, zbieranie informacji do raportu
o nieprawidłowościach,
· dokonanie oceny ex-post (po zakończeniu) realizacji Planu.
Dla właściwej oceny Instytucja Zarządzająca może tworzyć grupy robocze, składające się z lokalnych
ekspertów (przedstawiciele lokalnych środowisk społeczno-gospodarczych) oraz korzystać z opinii
niezależnych ekspertów i usług innych instytucji.
Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej
Kluczowe znaczenie w zakresie monitorowania i oceny realizacji Planu Rozwoju Lokalnego posiada
Wójt Gminy Wojaszówka i powołany przez niego zespół monitorujący (reprezentanci lokalnych
instytucji społecznych i gospodarczych). Jego funkcja będzie polegała na monitorowaniu przebiegu
realizacji zadań zawartych w Planie Rozwoju Lokalnego, okresowej ocenie oraz ewentualnym
podejmowaniu interwencji w przypadku stwierdzenia opóźnień lub nieuzasadnionej rezygnacji
z realizacji zadania.
Monitorowanie to proces systematycznego zbierania i analizowania wiarygodnych informacji
finansowych i statystycznych dotyczących wdrażania projektów, którego celem jest zapewnienie
zgodności realizacji projektów i programu z wcześniej zatwierdzonymi założeniami realizacji.
Monitorowanie realizacji Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Wojaszówka prowadzony będzie
w zakresie rzeczowym i finansowym.
Opracowanie:
51
Monitorowanie rzeczowe obejmować będzie skwantyfikowane dane obrazujące postęp we wdrażaniu
programu oraz umożliwienie oceny jego wykonania w odniesieniu do celów ustalonych w PRL
i będzie prowadzony w trzech kategoriach:
- wskaźniki produktu
- wskaźniki rezultatu
- wskaźniki oddziaływania
Monitorowanie finansowe obejmować będzie dane finansowe z realizacji projektów, będących
podstawą do oceny sprawności wydatkowania przeznaczonych na niego środków w oparciu o raporty
okresowe obrazujące wysokość wkładu finansowego pochodzącego ze środków publicznych.
Skuteczność Planu Rozwoju Lokalnego poddawana będzie także okresowej ocenie. Sprawowana ona
będzie przez Wójta Gminy Wojaszówka i powołany przez niego zespół monitorujący przy pomocy
określonych dla każdego zadania wskaźników monitorowania (wskaźniki produktu, rezultatu,
oddziaływania). Wójt i powołany przez niego zespół monitorujący przedkładać będzie okresowe
raporty (półroczne) z przebiegu realizacji zadań umieszczonych w PRL na ręce Przewodniczącego
Rady Gminy. Ocena realizacji zadań wynikających z Planu Rozwoju Lokalnego dokonywana będzie
na sesji absolutoryjnej każdego roku.
Współpraca pomiędzy gminą Wojaszówka a sektorem prywatnym i organizacjami
pozarządowymi (partnerstwo lokalne) w realizacji Planu Rozwoju Lokalnego, opierać się będzie na
kilkunastu zasadach*:
- realizm - cele i terminy ich realizacji ustalane przez partnerów muszą być możliwe do osiągnięcia;
- pragmatyzm - poszukiwanie wymiernych i szybko osiągalnych rozwiązań jasno zdefiniowanych
problemów;
- stosowność - metody pracy i zasoby muszą być dostosowane do wymogów konkretnych działań,
partnerstwo musi umożliwiać osiąganie postępu w rozwoju lokalnym, przezwyciężanie kryzysów
i osiąganie akceptowalnych rozwiązań;
- podzielanie wspólnej wizji przyszłości gminy, która rozwija się i wzbogaca wraz z realizacją
projektów na rzecz rozwoju;
- otwartość i elastyczność pozwalające uczestniczyć jak największej liczbie osób i gwarantujące
zróżnicowany skład partnerstwa, warunek jego pomysłowości i innowacyjności;
- wysłuchiwanie, szacunek i zaufanie, dzięki którym można przełamać potencjalne konflikty,
uwzględnić różne punkty widzenia i osiągnąć prawdziwe porozumienie w miejsce pozornego
konsensusu;
- wzajemne zrozumienie umożliwiające poznanie umiejętności i możliwości różnych partnerów
oraz szybkie osiągnięcie najlepszej formy współdziałania i podziału obowiązków w konkretnych
sytuacjach;
- zrozumienie i dostosowanie się do potrzeb rożnych grup społecznych w celu zmobilizowania
i uczynienia odpowiedzialnymi wszystkich mieszkańców gminy;
- przejrzystość działań i troska o informowanie, tak by wszyscy mogli uczestniczyć w działaniu
i przez to zmieniać swoją mentalność;
- dyskusja nad rolą, funkcją i działaniami każdego z partnerów w celu wzmocnienia jego poparcia
i zaangażowania;
- determinacja, na ogół ze strony kilku kluczowych osób, gwarantująca spójność projektu jako
całości i uniemożliwiająca rozpraszanie działań.
*wykorzystano publikację „Partnerstwo w rozwoju lokalnym”, wydaną przez Fundację Wspomagania Wsi w
Warszawie, czerwiec 2003
Opracowanie:
52
Public relations Planu Rozwoju Lokalnego
Ważnym elementem realizacji Planu Rozwoju Lokalnego będzie plan komunikacji społecznej. Do
podstawowych zadań planu komunikacji społecznej należą:
- zapewnienie powszechnego dostępu do informacji o możliwościach uzyskania wsparcia w ramach
funduszy strukturalnych dla wszystkich grup docelowych na terenie gminy Wojaszówka;
- zapewnienie czytelnej informacji o kryteriach oceny i wyboru projektów oraz obowiązujących
w tym zakresie procedurach;
- zapewnienie bieżącego informowania opinii publicznej o zakresie i wymiarze pomocy
wspólnotowej dla poszczególnych projektów i rezultatach działań na poziomie gminy;
- zapewnienie współpracy z instytucjami zaangażowanymi w monitorowanie i realizowanie Planu
Rozwoju Lokalnego w zakresie działań informacyjnych i promocyjnych poprzez wymianę
informacji i wspólne przedsięwzięcia;
- inicjowanie dodatkowych działań promocyjnych o zasięgu lokalnym;
- wykorzystanie nowoczesnych technologii, takich jak Internet, poczta elektroniczna, elektroniczna
archiwizacja dokumentów, w celu usprawnienia komunikacji pomiędzy podmiotami
uczestniczącymi w realizacji Planu Rozwoju Lokalnego,
- promowanie udanych efektów współpracy pomiędzy gminą Wojaszówka a sektorem prywatnym
i organizacjami pozarządowymi.
Działania promocyjne podejmowane w ramach realizacji Planu Rozwoju Lokalnego Gminy
Wojaszówka będą uwzględniały potrzeby wymienionych grup docelowych w zakresie informacji oraz
użytych instrumentów:
§ Opinia publiczna – powszechna wiedza na temat działań związanych z wdrażaniem oraz
wykorzystaniem środków Unii Europejskiej służyć będzie prezentacji korzyści płynących
z członkostwa we Wspólnocie, budowaniu pozytywnego wizerunku podmiotów zaangażowanych
w proces wdrażania pomocy, jak również przyczyni się do poparcia dla inwestycji, których
bezpośrednim beneficjentem będzie społeczność lokalna gminy.
§ Beneficjenci – to osoby, instytucje lub grupy społeczne bezpośrednio korzystające z wdrażanej
pomocy. Będą to m.in.:
- podmioty będące jednostkami podległymi samorządowi gminnemu bądź realizujące
zadania jednostki samorządu gminnego,
- podmioty gospodarcze,
- organizacje zrzeszające przedsiębiorców,
- organizacje pozarządowe,
- związki wyznaniowe,
- mieszkańcy gminy,
- turyści.
§ Partnerzy w realizacji inwestycji, m.in.:
- gminy sąsiednie,
- Starostwo Powiatowe w Krośnie,
- Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego,
- Podkarpacki Urząd Wojewódzki,
- banki,
- osoby publiczne związane z gminą Wojaszówka (np. parlamentarzyści, radni
wojewódzcy),
Realizacji polityki promocyjnej służyć będą następujące instrumenty:
o konferencje, seminaria, wykłady, warsztaty, prezentacje – propagujące informacje
o możliwościach wykorzystania środków unijnych i rezultatach wsparcia UE;
o wizytacje projektów, ekspozycje projektów – będą stanowić skuteczne metody prezentacji
osiągnięć w zakresie realizacji inicjatyw z wykorzystaniem środków Unii Europejskiej;
o wykorzystanie tablic informujących o współfinansowania inwestycji z funduszy strukturalnych
Unii Europejskiej,
Opracowanie:
53
o
o
o
informowanie o projektach oraz ich promocja przez beneficjentów – (ważne będzie przekazanie
odpowiedniej wiedzy beneficjentom z gminy Wojaszówka, którzy będą odpowiedzialni za
spełnienie wymogów w tym zakresie);
serwisy internetowe – będą szybkim i ogólnodostępnym źródłem informacji dla potencjalnych
beneficjentów i instytucji o aktualnych możliwościach skorzystania z pakietu pomocowego, zaś
dla opinii publicznej stanowić kompleksowe źródło informacji o osiągnięciach Planu Rozwoju
Lokalnego i wsparciu ze strony Unii Europejskiej dla gminy Wojaszówka;
współpraca z mediami lokalnymi i regionalnymi – działania wykorzystujące współpracę z prasą,
radiem, telewizją o zasięgu lokalnym i regionalnym będą kluczowym elementem przy realizacji
Planu Rozwoju Lokalnego. Działania podejmowane za pośrednictwem mediów będą miały formę
artykułów i relacji prasowych, audycji radiowych i telewizyjnych, reklam i ogłoszeń.
Opracowanie:
54

U_XVI_129 - Urząd Gminy Wojaszówka

Transkrypt

Podobne dokumenty

STAROSTA KR OŚ Hl EŃS~I

Pobierz plik w formacie PDF Rozmiar

Druk deklaracji do pobrania

Pobierz plik w formacie PDF Rozmiar

Pobierz plik w formacie PDF Rozmiar