Historia koła - PTTK Sandomierz

Transkrypt

Historia koła - PTTK Sandomierz
Historia koła
Koło Przewodników PTTK w Sandomierzu
ul.Rynek 12; 27-600 Sandomierz
Ankieta dla przewodników- Biogramy działaczy sandomierskiego Oddziału PTTK
HISTORIA KOŁA PRZEWODNIKÓW PTTK w SANDOMIERZU
Istnienie przewodnictwa turystycznego w Sandomierzu związane jest z powstaniem w 1910
roku Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.
1 / 27
Historia koła
Działalność na polu turystyki w Sandomierzu wzmogła się po roku 1918. Wówczas nielicznie
przybywające do nas wycieczki oprowadzali działacze tut. Oddziału : Józef Pietraszewski, ks.
Andrzej Wyrzykowski, Stanisław Karpowicz, Roman Koseła.
W okresie międzywojennym oprowadzali też wycieczki członkowie Kółka Krajoznawczego
działający w Gimnazjum Męskim w Sandomierzu. Kończyli oni kursy dla przewodników po
Sandomierzu organizowane przez Polskie Towarzystwo Krajoznawcze. Jednym z takich
przewodników był Stanisław Walczyna - działacz sandomierskiego krajoznawstwa. Ci młodzi
członkowie PTK oprowadzali turystów aż do 1939 r.
Członkowie PTK - przewodnicy podczas II wojny światowej byli mocno zaangażowani w prace
konspiracyjne i tajne nauczanie. W 1940 r. nastąpiły pierwsze aresztowania. Z rąk hitlerowców
zginęli : Roman Koseła, Aleksander Patkowski, Lucjan Grabara, Stefan Żarski.
Oddział PTK wznowił działalność w 1946 r. Wycieczki oprowadzają w tym czasie nieliczni
przewodnicy :Józef Pietraszewski, Wincenty Burek, Mieczysław Wolski, Józef Baczyński. Już w
1946 roku zorganizowano kurs przewodnicki który ukończyły 4 osoby. Od 1948 r. wzmaga się
ruch turystyczny, a zarazem zapotrzebowanie na przewodników.
W 1956 r. pracownica muzeum sandomierskiego Krystyna Wachowicz nawiązuje kontakt z
grupą sandomierskich nauczycieli którzy oprowadzają po mieście przybyłe do muzeum
wycieczki. Wśród współpracujących nauczycieli należy wymienić : Wincentego Burka,
Tadeusza Grzesiaka, Józefa Nowaka, Zbysława Stanka, Mieczysława Wolskiego. Okres ten był
ciężki, ponieważ nieuregulowane były sprawy organizacyjne (stawki za usługi, zgłoszenia
wycieczek, zlecenia itp.). Spowodowało to konieczność zorganizowania przy Oddziale PTTK w
Sandomierzu Sekcji Przewodników. Została ona powołana 12 marca 1957 r. a jej pracą
kierował ówczesny prezes Oddziału Mieczysław Wolski. To on zorganizował pierwszy po wojnie
kurs przewodnicki, który niestety nie został zakończony egzaminami i nadaniem uprawnień. W
latach 1958-59 istniała przejściowo druga sekcja nazwana Młodzieżową Sekcją Przewodników,
której opiekunem był Józef Nowak. W kwietniu 1959 r. Sekcję Młodzieżową
włączono do Sekcji Przewodników i tak powstało Koło Przewodników Sandomierskich.
Przewodniczącym Koła został Józef Nowak.
2 / 27
Historia koła
Pierwsze legitymacje przewodnickie otrzymali w 1959 r. z okręgu PTTK w Kielcach koledzy :
Wincenty Burek, Józef Nowak, Zbysław Stanek, Mieczysław Wolski, Józef Gałach, Józef
Pietraszewski.
Na przełomie 1959/60 ówczesny prezes Koła Józef Pietraszewski organizuje nowy kurs na
przewodnika po Sandomierzu. Egzamin zdaje 27 osób i dostają świadectwa wydane przez
Oddział PTTK w Sandomierzu i legitymacje z Zarządu Okręgowego w Kielcach.
Od listopada 1961 r. do maja 1962 r. trwa nowy kurs na przewodnika po Sandomierzu i okolicy.
Uczestnicy kursu po zdaniu egzaminu teoretycznego i praktycznego przed Komisją
Kwalifikacyjno - Egzaminacyjną przy WKKiT w Kielcach otrzymali legitymacje uprawniające do
oprowadzania wycieczek po Sandomierzu i okolicy. Zostali zakwalifikowani już jako
przewodnicy turystyczni. Kurs ukończyło 25 osób.
W latach 1962-1964 działalnością Koła kierował znany literat, autor wielu opowiadań i gawęd
sandomierskich Wincenty Burek.
W związku z zwiększającym się zapotrzebowaniem na usługi przewodnickie zorganizowano w
1966 r. następny kurs na przewodnika po Sandomierzu i okolicy. Uprawnienia przewodnickie
otrzymały 33 osoby.
Od 1967 r. przewodnicy sandomierscy używają swojej odznaki przewodnickiej. Odznaka
"Przewodnik PTTK Ziemia Sandomierska" została wykonana według projektu Stefana
Osemlaka. Wykonanie odznaki przewodnickiej jest w dużym stopniu zasługą przewodniczącej
Koła Krystyny Wachowicz.
W roku 1967 jest już w sandomierskim Kole 97 przewodników. Rok 1968 to rok kiedy
przewodnicy sandomierscy kupują mundury przewodnickie.
3 / 27
Historia koła
Aby sprostać zapotrzebowaniu wzrastającego ruchu turystycznego Zarząd Koła PTTK w
Sandomierzu zorganizował w 1969 r. kolejny kurs przewodnicki. Przewodnikami zostały 33
osoby.
Rok 1970 to rok w którym zostaje zorganizowany kurs dla przewodników po Ziemi
Sandomierskiej. Grono przewodników powiększa się o 34 osoby. W tym też roku obchodziliśmy
60 lat PTTK w Sandomierzu. Z tej okazji odbył się Jubileuszowy Zjazd w którym uczestniczyli
nie tylko przewodnicy sandomierscy ale także władze wojewódzkie i miejskie.
Sezon jesienno-zimowy 1970-1971 był okresem intensywnych szkoleń przewodnickich w
związku z mającą nastąpić weryfikacją uprawnień przewodnickich. W wyniku tych weryfikacji na
liscie przewodników zostało 90 osób.
W ramach poszerzania uprawnień w maju 1972 r. odbył się egzamin dla przewodników
terenowych po woj. kieleckim. 9 osób otrzymało uprawnienia przewodnika po woj. kieleckim.
W1973 r. w wyniku nowego kursu na przewodnika po Sandomierzu i Ziemi Sandomierskiej
przybywa do Koła 22 osoby.
Ten rok był dla Sandomierskiego Koła wyjątkowo pomyślny. Na listę sławnych przewodniczek
wpisała się Janina Bąk, która zdobyła złoty laur na II Krajowym Konkursie Krasomówstwa
Przewodników PTTK w Golubiu-Dobrzyniu.
W 1998 r. za sprawą prezesa Koła Janusza Pawłowskiego Koło ma swój sztandar. Projekt
sztandaru wykonał Janusz Pawłowski. Uroczyste poświęcenie i wręczenie Sztandaru Koła
Przewodników PTTK miało miejsce w kościele św. Jakuba w Sandomierzu odbyło się 13
grudnia 1998 r. Poświeceniu Sztandaru towarzyszyło obranie Patrona naszego Koła. Został nim
św. Andrzej Bobola, związany z Ziemią Sandomierską.Duże zapotrzebowanie na usługi
przewodnickie wymagało od kolejnych Zarządów organizowania kolejnych kursów na
przewodników. Kursy takie były po 1974 r. przeprowadzone w latach 1975-76, 1978, 1984,
1986, 1989, 2002-2003, 2005-2006, 2008-2009, 2010-2011
4 / 27
Historia koła
Trzeba powiedzieć, że realizację wszelkich zamierzeń dokonujemy dzięki bardzo ofiarnej
współpracy wszystkich przewodników.
Niezmiernie ważnymi wydarzeniami w życiu przewodnickiej braci jest udział w Zjazdach i
Sejmikach Przewodnickich organizowanych od 1964 r. przez Koła działające w miastach
należących do woj. kieleckiego, tarnobrzeskiego i świętokrzyskiego.
Od 2001 trwały prace przy wykonaniu kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej - Matki
Przewodników. Inicjatywa tego przedsięwzięcia wyszła od Janusza Pawłowskiego, który obraz
zaprojektował i społecznie wykonał. Obraz został poświęcony na Jasnej Górze w dniu 8 marca
2003 r. w czasie XIX Ogólnopolskiej Pielgrzymki Przewodników PTTK.
Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej- Matki Naszej Przewodnickiej
{morfeo 117}
Obraz powstał z potrzeby serca społeczności przewodników sandomierskich i całego kraju jako
wotum oddania się w opiekę Maryi.
Na płaszczu Matki Naszej, jako klejnoty oddania, umieszczonych jest ponad pięćdziesiąt
odznak przewodnickich- ofiarodawców z wielu miast Polski.
Koło Przewodników Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Sandomierzu uzyskało
zgodę Wielebnych Ojców Dominikanów, aby obraz mógł być umieszczony w kościele św.
Jakuba Apostoła w Sandomierzu.
5 / 27
Historia koła
Święty Jakub jest patronem przewodników polskich.
W tym też kościele przewodnicy sandomierscy od wielu lat rozpoczynają liturgią świętą sezon
turystyczny na pięknej i bogatej w historię Ziemi Sandomierskiej.
HYMN PRZEWODNICKI
My, przewodnicy Ojczystej Ziemi
Zwiążmy razem jeden krąg
W darze wszyscy jej ofiarujemy
Serca, myśli - dzieła rąk
Aby rosła, aby nam piękniała
6 / 27
Historia koła
Wszystkim szczęcie, wszystkim radość dała
Aby każdy ją kochał goręcej
Tu pracował, tutaj żył
Ziemio nasza przepięknej urody
Zawsze Polska- wolna dziś
Kocham Twoje i pola i wody
Z Tobą każda wolna myśl
Niech więc rośnie, niech wciąż nam pięknieje
W niej radości nasze i nadzieje
Chcemy dla niej poświęcić swe siły
7 / 27
Historia koła
Tu pracować, tutaj żyć.
Zarządy Koła Przewodników PTTK w Sandomierzu
1957-1959
Sekcja Przewodników
Mieczysław Wolski
Józef Nowak
8 / 27
Historia koła
Zbysław Stanek
Józef Pietraszewski
Jan Gałach
1959-1961
Józef Nowak
1962-1964
Przewodniczący Sekcji Przewodników - Wincenty Burek
1964-1966
Przewodniczący Sekcji Przewodników - Zbysław Stanek
9 / 27
Historia koła
1966-1969
prezes - Krystyna Wachowicz
wiceprezes - Danuta Targowska
sekretarz - Maria Wojniłko
skarbnik - Stanisław Ziółek
członkowie : Janina Bąk, Tadeusz Jerka, Henryk Sołtyk
1971-1973
prezes - Krystyna Wachowicz
wiceprezes - Juliusz Wentland
10 / 27
Historia koła
sekretarz - Danuta Targowska
skarbnik - Maria Wojniłko
członkowie : Janina Bąk, Alojzy Cichocki, Tadeusz Jerka, Henryk Sołtyk, Stanisław Ziółek
1973-1976
prezes - Krystyna Wachowicz
wiceprezes - Alojzy Cichocki
sekretarz - Maria Wojniłko
skarbnik - Janina Bąk
członkowie : Teresa Kubasiewicz, Danuta Targowska, Tadeusz Jerka, Henryk Sołtyk,
Juliusz Wendtland
11 / 27
Historia koła
1976-1978
prezes - Janina Bąk
wiceprezes - Tadeusz Jerka
wiceprezes - Jan Gałach
sekretarz - Aniela Kogut
skarbnik - Danuta Targowska
członkowie : Krystyna Wachowicz, Alojzy Cichocki,
Juliusz Wendtland
1979-1980
12 / 27
Historia koła
prezes - Stanisław Ziółek
wiceprezes - Andrzej Krzesimowski
wiceprezes - Andrzej Kaczmarek
sekretarz - Aniela Kogut
skarbnik - Kazimierz Pluta
członkowie : Zdzisława Królikowska, Józef Darski, Marek Juszczyk, Juliusz Wentland
1980-1982
prezes - Zdzisława Królikowska
wiceprezes - Janusz Pawłowski
wiceprezes - Józef Dul
sekretarz - Maria Bajkowska
13 / 27
Historia koła
skarbnik - Serafina Samsonowicz
członkowie : Danuta Budna, Mieczysław Jaskiernia, Sylwester Łysiak, Wojciech Majsak
1983-1984
prezes - Mirosław Majewski
wiceprezes - Celina Mąkosa
sekretarz - Maria Bajkowska
skarbnik - Mieczysław Jaskiernia
członkowie : Anna Michalska, Stanisław Czerwieński, Bogusław Kędziora, Wojciech Majsak, M
arek Skocki
1985-1986
14 / 27
Historia koła
prezes - Mirosław Majewski
wiceprezes - Krystyna Wachowicz
wiceprezes - Bogusław Kędziora
sekretarz - Celina Mąkosa
skarbnik - Mieczysław Jaskiernia
członkowie : Maria Bajkowska, Danuta Targowska, Sylwester Łysiak,
1987-1989
prezes - Krystyna Wachowicz
wiceprezes - Alojzy Cichocki
wiceprezes - Piotr Sobolewski
sekretarz - Danuta Targowska
15 / 27
Historia koła
skarbnik - Marzena Kulikowska
członkowie : Joanna Jakus, Danuta Smardz, Sylwester Łysiak, Jan Wania
1989-1991
prezes - Krystyna Wachowicz
wiceprezes - Danuta Targowska
wiceprezes - Tadeusz Jerka
sekretarz - Barbara Jackowska
skarbnik - Halina Stec
członkowie : Mirosław Guźniczak, Piotr Sobolewski
16 / 27
Historia koła
1991-1992
prezes - Barbara Jackowska
wiceprezes - Tadeusz Jerka
sekretarz - Janina Biernacka
skarbnik - Krystyna Sławińska
członkowie : Maria Piątek, Halina Stec, Kazimierz Andura
1992-1993
prezes - Barbara Jackowska
wiceprezes - Janina Biernacka
wiceprezes - Kazimierz Andura
sekretarz - Krystyna Sławińska
17 / 27
Historia koła
skarbnik - Natalia Sapielak
członkowie : Maria Piątek, Halina Stec,
1993-1994
prezes - Barbara Jackowska
wiceprezes - Natalia Sapielak
sekretarz - Janina Biernacka
skarbnik - Krystyna Sławińska
członkowie : Aniela Kogut, Zdzisława Królikowska, Zofia Świtalska, Alojzy Cichocki,
Tadeusz Jerka
18 / 27
Historia koła
1995-1997
prezes - Krystyna Wachowicz
wiceprezes - Tadeusz Jerka
sekretarz - Danuta Targowska
skarbnik - Małgorzata Kandefer
członkowie : Monika Kozłowska, Halina Stec, Sylwester Łysiak
1997-1999
prezes - Janusz Pawłowski
wiceprezes - Danuta Targowska
sekretarz - Helena Zych
19 / 27
Historia koła
skarbnik - Anna Drozd
członkowie : Barbara Chudzik-Stąpór, Monika Kozłowska, Bogusław Kędziora
1999-2001
prezes - Janusz Pawłowski
wiceprezes - Danuta Targowska
sekretarz - Katarzyna Kasprzyk
skarbnik - Anna Drozd
członkowie : Monika Kozłowska, Marta Zimnicka, Michał Leszczyński
2001-2003
prezes - Janusz Pawłowski
20 / 27
Historia koła
wiceprezes - Danuta Targowska
sekretarz - Maria Rosiecka
skarbnik - Anna Drozd
członkowie : Bogumiła Szpindor, Marta Zimnicka, Bogusław Mądry
2003-2005
prezes - Janusz Pawłowski
wiceprezes - Danuta Targowska
sekretarz - Maria Rosiecka
skarbnik - Anna Drozd
członkowie : Bogumiła Szpindor, Marta Zimnicka, Bogusław Mądry
21 / 27
Historia koła
2005-2006
prezes - Wiesław Wierzchowski
wiceprezes - Jolanta Leszczyńska
sekretarz - Marek Łygas
skarbnik - Anna Drozd
członkowie : Wiesław Ciamaga, Bogusław Mądry
2006-2008
prezes - Wiesław Wierzchowski
wiceprezes - Jolanta Leszczyńska
sekretarz - Dorota Suska
22 / 27
Historia koła
skarbnik - Zofia Kołodziejska
członkowie : Dorota Gruszecka, Wiesław Ciamaga, Bogusław Mądry
od 2008- 2013
prezes - Dorota Królikowska
wiceprezes - Wiesław Wierzchowski
sekretarz - Zofia Kołodziejska
skarbnik - Bogusław Mądry
członkowie : Dorota Gruszecka do lipca 2010, Dorota Suska do lipca 2009, Janina Bąk,
Zuzanna Mystkowska, Krzysztof Staniek od lipca 2010
2013 - 2017
23 / 27
Historia koła
prezes - Elżbieta Kulita
wiceprezes - Krzysztof Staniek
sekretarz - Agnieszka Krzesimowska
skarbnik - Małgorzata Jońca
członkowie: Wiesław Wierzchowski, Andrzej Cebula, Andrzej Lewicki
2017-
Prezes - Elżbieta Kulita
Wiceprezes- Bogusław Mądry
sekretarz- Jolanta Leszczyńska
skarbnik- Iwo Patryn
członkowie: Alicja Adamczyk, Marzena Kaczor, Zbigniew Wianecki.
24 / 27
Historia koła
Zarząd Koła w sezonie jesienno-zimowym organizuje czwartkowe szkolenia, terenowe
wycieczki szkoleniowe, spotkania z ludźmi nauki i kultury. Odzwierciedleniem spotkań są
zeszyty przewodnickie ukazujące się od 2008 roku. Na uwagę zasługują nowe cykliczne formy
propagowania historii oraz walorów miasta i okolicy."Cudze chwalicie swego nie znacie " to od
2000 roku prowadzone przez przewodników tematyczne piesze wycieczki po Sandomierzu a po
okolicy piesze i rowerowe. Program skierowany jest do tych, którzy chcą bliżej poznać piękno
Sandomierza i okolicy.
Od 2004 roku przewodnicy przygotowują sześciolatki z sandomierskich przedszkoli do
wiosennego Konkursu Krajoznawczego "Mam 7 lat i znam 100 letnią historię Sandomierza". W
ramach propagowania regionu wśród najmłodszych odbywają się Rajdy Przedszkolaka. Coraz
bardziej popularna staje się organizowana od 2009 roku przez przewodników z Koła
sandomierskiego Pośpiewanka Turystyczna.
Koledzy z Koła Przewodników uczestniczą co roku w wielu imprezach turystycznych
ogólnopolskich: jubileuszach, zjazdach kół i oddziałów, corocznej Pielgrzymce Przewodników
na Jasną Górę jak również Przewodnickim śpiewograniu "Karpaty".
Prowadzona jest również systematycznie Kronika Koła, teksty i zdjęcia utrwalają historie
przewodnictwa sandomierskiego.
__________________________________________________________________
25 / 27
Historia koła
Jubileusz 50-lecia zakończenia I i II kursu przewodnickiego - 22.-04.2012
Kościół św. Jakuba w Sandomierzu:
Kurs przewodnicki 1959/1960
Bażant Zofia; Andura Kazimierz; Budzyń Waldemar; Bajkowska Maria; Cichocki Alojzy;
Cichocka Helena; Florek Tadeusz; Gałach Henryk; Jaskiernia Zofia; Konarski Władysław; Lipiec
Czesław; Leszczyńska Alina; Moskal Maria; Przytuła Stefan; Słupczyńska Teresa; Stec Janina;
Sadok Krystyna; Tłustochowski Stanisław; Świerkula Helena; Teter Władysław; Cybulski
Włodzimierz; Sadecka Zofia; Cynk Stanisław; Pituch Ligia; Kapusta Stefan; Dragan Stanisław;
Zaręba Leszek
Bill Henryk; Jakubczyk Julian; Jerka Barbara; Łukawski Apolinary; Makulak Ryszard;
Sobocińska Alicja; Skubida Aleksandra; Stanek Jerzy; Stanek Zygmunt; Staroń Jerzy; Żuliński
Tadeusz.
Kurs przewodnicki 1961/1962
26 / 27
Historia koła
Augustyński Bronisław; Bąk Janina; Chruściel / Zych/ Helena; Cieślik Irena; Dywan Halina;
Fularski Jerzy; Ferens Waldemar; Garboś Elżbieta; Gondek Henryka; Gielerak Danuta; Kubiś
Janina; Lipiec Danuta; Nurowski Piotr; Marczewska Helena; Ostafijczuk Zofia; Samsonowicz
Serafina; Szczypień Helena; Stanek Jerzy; Targowska Danuta; Wachowicz Krystyna; Woźna
Bogumiła; Wrona Czesława; Wrona Kazimierz; Ziółek Stanisław; Żyła Marek
27 / 27

Podobne dokumenty