Historia koła - PTTK Sandomierz
Transkrypt
Historia koła - PTTK Sandomierz
Historia koła Koło Przewodników PTTK w Sandomierzu ul.Rynek 12; 27-600 Sandomierz Ankieta dla przewodników- Biogramy działaczy sandomierskiego Oddziału PTTK HISTORIA KOŁA PRZEWODNIKÓW PTTK w SANDOMIERZU Istnienie przewodnictwa turystycznego w Sandomierzu związane jest z powstaniem w 1910 roku Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. 1 / 27 Historia koła Działalność na polu turystyki w Sandomierzu wzmogła się po roku 1918. Wówczas nielicznie przybywające do nas wycieczki oprowadzali działacze tut. Oddziału : Józef Pietraszewski, ks. Andrzej Wyrzykowski, Stanisław Karpowicz, Roman Koseła. W okresie międzywojennym oprowadzali też wycieczki członkowie Kółka Krajoznawczego działający w Gimnazjum Męskim w Sandomierzu. Kończyli oni kursy dla przewodników po Sandomierzu organizowane przez Polskie Towarzystwo Krajoznawcze. Jednym z takich przewodników był Stanisław Walczyna - działacz sandomierskiego krajoznawstwa. Ci młodzi członkowie PTK oprowadzali turystów aż do 1939 r. Członkowie PTK - przewodnicy podczas II wojny światowej byli mocno zaangażowani w prace konspiracyjne i tajne nauczanie. W 1940 r. nastąpiły pierwsze aresztowania. Z rąk hitlerowców zginęli : Roman Koseła, Aleksander Patkowski, Lucjan Grabara, Stefan Żarski. Oddział PTK wznowił działalność w 1946 r. Wycieczki oprowadzają w tym czasie nieliczni przewodnicy :Józef Pietraszewski, Wincenty Burek, Mieczysław Wolski, Józef Baczyński. Już w 1946 roku zorganizowano kurs przewodnicki który ukończyły 4 osoby. Od 1948 r. wzmaga się ruch turystyczny, a zarazem zapotrzebowanie na przewodników. W 1956 r. pracownica muzeum sandomierskiego Krystyna Wachowicz nawiązuje kontakt z grupą sandomierskich nauczycieli którzy oprowadzają po mieście przybyłe do muzeum wycieczki. Wśród współpracujących nauczycieli należy wymienić : Wincentego Burka, Tadeusza Grzesiaka, Józefa Nowaka, Zbysława Stanka, Mieczysława Wolskiego. Okres ten był ciężki, ponieważ nieuregulowane były sprawy organizacyjne (stawki za usługi, zgłoszenia wycieczek, zlecenia itp.). Spowodowało to konieczność zorganizowania przy Oddziale PTTK w Sandomierzu Sekcji Przewodników. Została ona powołana 12 marca 1957 r. a jej pracą kierował ówczesny prezes Oddziału Mieczysław Wolski. To on zorganizował pierwszy po wojnie kurs przewodnicki, który niestety nie został zakończony egzaminami i nadaniem uprawnień. W latach 1958-59 istniała przejściowo druga sekcja nazwana Młodzieżową Sekcją Przewodników, której opiekunem był Józef Nowak. W kwietniu 1959 r. Sekcję Młodzieżową włączono do Sekcji Przewodników i tak powstało Koło Przewodników Sandomierskich. Przewodniczącym Koła został Józef Nowak. 2 / 27 Historia koła Pierwsze legitymacje przewodnickie otrzymali w 1959 r. z okręgu PTTK w Kielcach koledzy : Wincenty Burek, Józef Nowak, Zbysław Stanek, Mieczysław Wolski, Józef Gałach, Józef Pietraszewski. Na przełomie 1959/60 ówczesny prezes Koła Józef Pietraszewski organizuje nowy kurs na przewodnika po Sandomierzu. Egzamin zdaje 27 osób i dostają świadectwa wydane przez Oddział PTTK w Sandomierzu i legitymacje z Zarządu Okręgowego w Kielcach. Od listopada 1961 r. do maja 1962 r. trwa nowy kurs na przewodnika po Sandomierzu i okolicy. Uczestnicy kursu po zdaniu egzaminu teoretycznego i praktycznego przed Komisją Kwalifikacyjno - Egzaminacyjną przy WKKiT w Kielcach otrzymali legitymacje uprawniające do oprowadzania wycieczek po Sandomierzu i okolicy. Zostali zakwalifikowani już jako przewodnicy turystyczni. Kurs ukończyło 25 osób. W latach 1962-1964 działalnością Koła kierował znany literat, autor wielu opowiadań i gawęd sandomierskich Wincenty Burek. W związku z zwiększającym się zapotrzebowaniem na usługi przewodnickie zorganizowano w 1966 r. następny kurs na przewodnika po Sandomierzu i okolicy. Uprawnienia przewodnickie otrzymały 33 osoby. Od 1967 r. przewodnicy sandomierscy używają swojej odznaki przewodnickiej. Odznaka "Przewodnik PTTK Ziemia Sandomierska" została wykonana według projektu Stefana Osemlaka. Wykonanie odznaki przewodnickiej jest w dużym stopniu zasługą przewodniczącej Koła Krystyny Wachowicz. W roku 1967 jest już w sandomierskim Kole 97 przewodników. Rok 1968 to rok kiedy przewodnicy sandomierscy kupują mundury przewodnickie. 3 / 27 Historia koła Aby sprostać zapotrzebowaniu wzrastającego ruchu turystycznego Zarząd Koła PTTK w Sandomierzu zorganizował w 1969 r. kolejny kurs przewodnicki. Przewodnikami zostały 33 osoby. Rok 1970 to rok w którym zostaje zorganizowany kurs dla przewodników po Ziemi Sandomierskiej. Grono przewodników powiększa się o 34 osoby. W tym też roku obchodziliśmy 60 lat PTTK w Sandomierzu. Z tej okazji odbył się Jubileuszowy Zjazd w którym uczestniczyli nie tylko przewodnicy sandomierscy ale także władze wojewódzkie i miejskie. Sezon jesienno-zimowy 1970-1971 był okresem intensywnych szkoleń przewodnickich w związku z mającą nastąpić weryfikacją uprawnień przewodnickich. W wyniku tych weryfikacji na liscie przewodników zostało 90 osób. W ramach poszerzania uprawnień w maju 1972 r. odbył się egzamin dla przewodników terenowych po woj. kieleckim. 9 osób otrzymało uprawnienia przewodnika po woj. kieleckim. W1973 r. w wyniku nowego kursu na przewodnika po Sandomierzu i Ziemi Sandomierskiej przybywa do Koła 22 osoby. Ten rok był dla Sandomierskiego Koła wyjątkowo pomyślny. Na listę sławnych przewodniczek wpisała się Janina Bąk, która zdobyła złoty laur na II Krajowym Konkursie Krasomówstwa Przewodników PTTK w Golubiu-Dobrzyniu. W 1998 r. za sprawą prezesa Koła Janusza Pawłowskiego Koło ma swój sztandar. Projekt sztandaru wykonał Janusz Pawłowski. Uroczyste poświęcenie i wręczenie Sztandaru Koła Przewodników PTTK miało miejsce w kościele św. Jakuba w Sandomierzu odbyło się 13 grudnia 1998 r. Poświeceniu Sztandaru towarzyszyło obranie Patrona naszego Koła. Został nim św. Andrzej Bobola, związany z Ziemią Sandomierską.Duże zapotrzebowanie na usługi przewodnickie wymagało od kolejnych Zarządów organizowania kolejnych kursów na przewodników. Kursy takie były po 1974 r. przeprowadzone w latach 1975-76, 1978, 1984, 1986, 1989, 2002-2003, 2005-2006, 2008-2009, 2010-2011 4 / 27 Historia koła Trzeba powiedzieć, że realizację wszelkich zamierzeń dokonujemy dzięki bardzo ofiarnej współpracy wszystkich przewodników. Niezmiernie ważnymi wydarzeniami w życiu przewodnickiej braci jest udział w Zjazdach i Sejmikach Przewodnickich organizowanych od 1964 r. przez Koła działające w miastach należących do woj. kieleckiego, tarnobrzeskiego i świętokrzyskiego. Od 2001 trwały prace przy wykonaniu kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej - Matki Przewodników. Inicjatywa tego przedsięwzięcia wyszła od Janusza Pawłowskiego, który obraz zaprojektował i społecznie wykonał. Obraz został poświęcony na Jasnej Górze w dniu 8 marca 2003 r. w czasie XIX Ogólnopolskiej Pielgrzymki Przewodników PTTK. Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej- Matki Naszej Przewodnickiej {morfeo 117} Obraz powstał z potrzeby serca społeczności przewodników sandomierskich i całego kraju jako wotum oddania się w opiekę Maryi. Na płaszczu Matki Naszej, jako klejnoty oddania, umieszczonych jest ponad pięćdziesiąt odznak przewodnickich- ofiarodawców z wielu miast Polski. Koło Przewodników Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Sandomierzu uzyskało zgodę Wielebnych Ojców Dominikanów, aby obraz mógł być umieszczony w kościele św. Jakuba Apostoła w Sandomierzu. 5 / 27 Historia koła Święty Jakub jest patronem przewodników polskich. W tym też kościele przewodnicy sandomierscy od wielu lat rozpoczynają liturgią świętą sezon turystyczny na pięknej i bogatej w historię Ziemi Sandomierskiej. HYMN PRZEWODNICKI My, przewodnicy Ojczystej Ziemi Zwiążmy razem jeden krąg W darze wszyscy jej ofiarujemy Serca, myśli - dzieła rąk Aby rosła, aby nam piękniała 6 / 27 Historia koła Wszystkim szczęcie, wszystkim radość dała Aby każdy ją kochał goręcej Tu pracował, tutaj żył Ziemio nasza przepięknej urody Zawsze Polska- wolna dziś Kocham Twoje i pola i wody Z Tobą każda wolna myśl Niech więc rośnie, niech wciąż nam pięknieje W niej radości nasze i nadzieje Chcemy dla niej poświęcić swe siły 7 / 27 Historia koła Tu pracować, tutaj żyć. Zarządy Koła Przewodników PTTK w Sandomierzu 1957-1959 Sekcja Przewodników Mieczysław Wolski Józef Nowak 8 / 27 Historia koła Zbysław Stanek Józef Pietraszewski Jan Gałach 1959-1961 Józef Nowak 1962-1964 Przewodniczący Sekcji Przewodników - Wincenty Burek 1964-1966 Przewodniczący Sekcji Przewodników - Zbysław Stanek 9 / 27 Historia koła 1966-1969 prezes - Krystyna Wachowicz wiceprezes - Danuta Targowska sekretarz - Maria Wojniłko skarbnik - Stanisław Ziółek członkowie : Janina Bąk, Tadeusz Jerka, Henryk Sołtyk 1971-1973 prezes - Krystyna Wachowicz wiceprezes - Juliusz Wentland 10 / 27 Historia koła sekretarz - Danuta Targowska skarbnik - Maria Wojniłko członkowie : Janina Bąk, Alojzy Cichocki, Tadeusz Jerka, Henryk Sołtyk, Stanisław Ziółek 1973-1976 prezes - Krystyna Wachowicz wiceprezes - Alojzy Cichocki sekretarz - Maria Wojniłko skarbnik - Janina Bąk członkowie : Teresa Kubasiewicz, Danuta Targowska, Tadeusz Jerka, Henryk Sołtyk, Juliusz Wendtland 11 / 27 Historia koła 1976-1978 prezes - Janina Bąk wiceprezes - Tadeusz Jerka wiceprezes - Jan Gałach sekretarz - Aniela Kogut skarbnik - Danuta Targowska członkowie : Krystyna Wachowicz, Alojzy Cichocki, Juliusz Wendtland 1979-1980 12 / 27 Historia koła prezes - Stanisław Ziółek wiceprezes - Andrzej Krzesimowski wiceprezes - Andrzej Kaczmarek sekretarz - Aniela Kogut skarbnik - Kazimierz Pluta członkowie : Zdzisława Królikowska, Józef Darski, Marek Juszczyk, Juliusz Wentland 1980-1982 prezes - Zdzisława Królikowska wiceprezes - Janusz Pawłowski wiceprezes - Józef Dul sekretarz - Maria Bajkowska 13 / 27 Historia koła skarbnik - Serafina Samsonowicz członkowie : Danuta Budna, Mieczysław Jaskiernia, Sylwester Łysiak, Wojciech Majsak 1983-1984 prezes - Mirosław Majewski wiceprezes - Celina Mąkosa sekretarz - Maria Bajkowska skarbnik - Mieczysław Jaskiernia członkowie : Anna Michalska, Stanisław Czerwieński, Bogusław Kędziora, Wojciech Majsak, M arek Skocki 1985-1986 14 / 27 Historia koła prezes - Mirosław Majewski wiceprezes - Krystyna Wachowicz wiceprezes - Bogusław Kędziora sekretarz - Celina Mąkosa skarbnik - Mieczysław Jaskiernia członkowie : Maria Bajkowska, Danuta Targowska, Sylwester Łysiak, 1987-1989 prezes - Krystyna Wachowicz wiceprezes - Alojzy Cichocki wiceprezes - Piotr Sobolewski sekretarz - Danuta Targowska 15 / 27 Historia koła skarbnik - Marzena Kulikowska członkowie : Joanna Jakus, Danuta Smardz, Sylwester Łysiak, Jan Wania 1989-1991 prezes - Krystyna Wachowicz wiceprezes - Danuta Targowska wiceprezes - Tadeusz Jerka sekretarz - Barbara Jackowska skarbnik - Halina Stec członkowie : Mirosław Guźniczak, Piotr Sobolewski 16 / 27 Historia koła 1991-1992 prezes - Barbara Jackowska wiceprezes - Tadeusz Jerka sekretarz - Janina Biernacka skarbnik - Krystyna Sławińska członkowie : Maria Piątek, Halina Stec, Kazimierz Andura 1992-1993 prezes - Barbara Jackowska wiceprezes - Janina Biernacka wiceprezes - Kazimierz Andura sekretarz - Krystyna Sławińska 17 / 27 Historia koła skarbnik - Natalia Sapielak członkowie : Maria Piątek, Halina Stec, 1993-1994 prezes - Barbara Jackowska wiceprezes - Natalia Sapielak sekretarz - Janina Biernacka skarbnik - Krystyna Sławińska członkowie : Aniela Kogut, Zdzisława Królikowska, Zofia Świtalska, Alojzy Cichocki, Tadeusz Jerka 18 / 27 Historia koła 1995-1997 prezes - Krystyna Wachowicz wiceprezes - Tadeusz Jerka sekretarz - Danuta Targowska skarbnik - Małgorzata Kandefer członkowie : Monika Kozłowska, Halina Stec, Sylwester Łysiak 1997-1999 prezes - Janusz Pawłowski wiceprezes - Danuta Targowska sekretarz - Helena Zych 19 / 27 Historia koła skarbnik - Anna Drozd członkowie : Barbara Chudzik-Stąpór, Monika Kozłowska, Bogusław Kędziora 1999-2001 prezes - Janusz Pawłowski wiceprezes - Danuta Targowska sekretarz - Katarzyna Kasprzyk skarbnik - Anna Drozd członkowie : Monika Kozłowska, Marta Zimnicka, Michał Leszczyński 2001-2003 prezes - Janusz Pawłowski 20 / 27 Historia koła wiceprezes - Danuta Targowska sekretarz - Maria Rosiecka skarbnik - Anna Drozd członkowie : Bogumiła Szpindor, Marta Zimnicka, Bogusław Mądry 2003-2005 prezes - Janusz Pawłowski wiceprezes - Danuta Targowska sekretarz - Maria Rosiecka skarbnik - Anna Drozd członkowie : Bogumiła Szpindor, Marta Zimnicka, Bogusław Mądry 21 / 27 Historia koła 2005-2006 prezes - Wiesław Wierzchowski wiceprezes - Jolanta Leszczyńska sekretarz - Marek Łygas skarbnik - Anna Drozd członkowie : Wiesław Ciamaga, Bogusław Mądry 2006-2008 prezes - Wiesław Wierzchowski wiceprezes - Jolanta Leszczyńska sekretarz - Dorota Suska 22 / 27 Historia koła skarbnik - Zofia Kołodziejska członkowie : Dorota Gruszecka, Wiesław Ciamaga, Bogusław Mądry od 2008- 2013 prezes - Dorota Królikowska wiceprezes - Wiesław Wierzchowski sekretarz - Zofia Kołodziejska skarbnik - Bogusław Mądry członkowie : Dorota Gruszecka do lipca 2010, Dorota Suska do lipca 2009, Janina Bąk, Zuzanna Mystkowska, Krzysztof Staniek od lipca 2010 2013 - 2017 23 / 27 Historia koła prezes - Elżbieta Kulita wiceprezes - Krzysztof Staniek sekretarz - Agnieszka Krzesimowska skarbnik - Małgorzata Jońca członkowie: Wiesław Wierzchowski, Andrzej Cebula, Andrzej Lewicki 2017- Prezes - Elżbieta Kulita Wiceprezes- Bogusław Mądry sekretarz- Jolanta Leszczyńska skarbnik- Iwo Patryn członkowie: Alicja Adamczyk, Marzena Kaczor, Zbigniew Wianecki. 24 / 27 Historia koła Zarząd Koła w sezonie jesienno-zimowym organizuje czwartkowe szkolenia, terenowe wycieczki szkoleniowe, spotkania z ludźmi nauki i kultury. Odzwierciedleniem spotkań są zeszyty przewodnickie ukazujące się od 2008 roku. Na uwagę zasługują nowe cykliczne formy propagowania historii oraz walorów miasta i okolicy."Cudze chwalicie swego nie znacie " to od 2000 roku prowadzone przez przewodników tematyczne piesze wycieczki po Sandomierzu a po okolicy piesze i rowerowe. Program skierowany jest do tych, którzy chcą bliżej poznać piękno Sandomierza i okolicy. Od 2004 roku przewodnicy przygotowują sześciolatki z sandomierskich przedszkoli do wiosennego Konkursu Krajoznawczego "Mam 7 lat i znam 100 letnią historię Sandomierza". W ramach propagowania regionu wśród najmłodszych odbywają się Rajdy Przedszkolaka. Coraz bardziej popularna staje się organizowana od 2009 roku przez przewodników z Koła sandomierskiego Pośpiewanka Turystyczna. Koledzy z Koła Przewodników uczestniczą co roku w wielu imprezach turystycznych ogólnopolskich: jubileuszach, zjazdach kół i oddziałów, corocznej Pielgrzymce Przewodników na Jasną Górę jak również Przewodnickim śpiewograniu "Karpaty". Prowadzona jest również systematycznie Kronika Koła, teksty i zdjęcia utrwalają historie przewodnictwa sandomierskiego. __________________________________________________________________ 25 / 27 Historia koła Jubileusz 50-lecia zakończenia I i II kursu przewodnickiego - 22.-04.2012 Kościół św. Jakuba w Sandomierzu: Kurs przewodnicki 1959/1960 Bażant Zofia; Andura Kazimierz; Budzyń Waldemar; Bajkowska Maria; Cichocki Alojzy; Cichocka Helena; Florek Tadeusz; Gałach Henryk; Jaskiernia Zofia; Konarski Władysław; Lipiec Czesław; Leszczyńska Alina; Moskal Maria; Przytuła Stefan; Słupczyńska Teresa; Stec Janina; Sadok Krystyna; Tłustochowski Stanisław; Świerkula Helena; Teter Władysław; Cybulski Włodzimierz; Sadecka Zofia; Cynk Stanisław; Pituch Ligia; Kapusta Stefan; Dragan Stanisław; Zaręba Leszek Bill Henryk; Jakubczyk Julian; Jerka Barbara; Łukawski Apolinary; Makulak Ryszard; Sobocińska Alicja; Skubida Aleksandra; Stanek Jerzy; Stanek Zygmunt; Staroń Jerzy; Żuliński Tadeusz. Kurs przewodnicki 1961/1962 26 / 27 Historia koła Augustyński Bronisław; Bąk Janina; Chruściel / Zych/ Helena; Cieślik Irena; Dywan Halina; Fularski Jerzy; Ferens Waldemar; Garboś Elżbieta; Gondek Henryka; Gielerak Danuta; Kubiś Janina; Lipiec Danuta; Nurowski Piotr; Marczewska Helena; Ostafijczuk Zofia; Samsonowicz Serafina; Szczypień Helena; Stanek Jerzy; Targowska Danuta; Wachowicz Krystyna; Woźna Bogumiła; Wrona Czesława; Wrona Kazimierz; Ziółek Stanisław; Żyła Marek 27 / 27