Wywiad – HN - Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ

Rada Miasta Nowego Sącza przyznała Tarcze Herbowe „Zasłużony dla Miasta Nowego
Sącza” czwórce wybitnych ludzi kultury: Antoniemu Malczakowi, dyrektorowi MCK
"Sokół", Waldemarowi Malickiemu, twórcy i dyrektorowi Międzynarodowego
Festiwalu Wirtuozerii i Żartu Muzycznego Fund and Classic w Nowym Sączu, Józefowi
Brodzie, dyrektorowi artystycznemu Międzynarodowego Festiwalu Dziecięcych
Zespołów Regionalnych Święto Dzieci Gór w Nowym Sączu i Helenie Łazarskiej,
dyrektorowi artystycznemu Festiwalu i Konkursu Sztuki Wokalnej im. Ady Sari w
Nowym Sączu.
******
HELENA ŁAZARSKA
Profesor Helena Łazarska – twórca i dyrektor
artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Sztuki
Wokalnej im. ADY SARI w Nowym Sączu od
momentu jego powstania w 1985 r. Konkurs im. Ady
Sari jest jednym z dwóch (obok Konkursu im.
Stanisława Moniuszki organizowanego przez Teatr
Wielki – Operę Narodową w Warszawie) najbardziej
liczących się międzynarodowych konkursów
wokalnych w Polsce. Jest w tym wielka zasługa Pani
profesor Heleny Łazarskiej, która zaliczana jest do
grona najbardziej liczących się pedagogów śpiewu w
Europie. Należy podkreślić również, że Festiwal
ADY SARI jest pierwszym, najstarszym festiwalem
sądeckim.
Dzięki całokształtowi koncepcji będącej wyłącznym
udziałem prof. Heleny Łazarskiej, Festiwal stał się
forum spotkań pedagogów-wokalistów z całej Polski i
zdobył sobie ważne i dziś powszechnie uznane
miejsce w środowisku sztuki i nauki. Potwierdza to
poziom koncertów, konferencje pedagogiczne,
spotkania z dyrektorami polskich teatrów operowych, czy obecność jurorów tej klasy co
Birgit Nilsson, Luigi Alva, Andrzej Hiolski, Walter Berry, Gundula Janowitz, Edith Mathis,
Bonaldo Giaotti, Ileana Cotrubas.
Helena Łazarska nadal pełni funkcję dyrektora artystycznego Festiwalu, przy czym
początkowo, przez szereg lat wykonywała tę ogromną pracę społecznie, nie pobierając za swe
kierownictwo honorarium.
W 1991 roku prof. Helena Łazarska zainicjowała – w czasie trwania Festiwalu w Nowym
Sączu – powstanie Polskiego Stowarzyszenia Pedagogów Śpiewu, które owocuje do dziś dnia
intensywną działalnością dydaktyczną w całej Polsce, organizując kursy interpretacji,
seminaria naukowe i kursy pedagogiczne we: Wrocławiu, Warszawie, Krakowie, Poznaniu,
Bydgoszczy, Dusznikach, Gdańsku, Łodzi.
Prof. Helena Łazarska urodziła się w Poznaniu, przez wiele lat mieszkała w Krakowie gdzie
była profesorem śpiewu solowego w Akademii Muzycznej. Obecnie mieszka w Wiedniu oraz
w Krakowie, jest emerytowanym profesorem Uniwersytetu w Wiedniu.
Prof. Helena Łazarska posiada ordery i odznaczenia:
* Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, m. in. „za zasługi w upowszechnianiu kultury
polskiej za granicą”
* Złoty Krzyż Zasługi
* Złoty Medal Zasłużony Kulturze GLORIA ARTIS
Przebieg pracy twórczej i działalności kulturalnej:
HELENA ŁAZARSKA ukończyła Wyższą Szkołę Muzyczną w Krakowie, gdzie otrzymała
dyplom z wyróżnieniem w 1960 roku. Doskonaliła swe umiejętności w Paryżu (P.Bernac),
Weimarze (L.Fischer) i Mediolanie (E. de Hidalgo).
* W latach 1964 – 72 była solistką Opery Śląskiej w Bytomiu.
* Koncertowała w liczących się salach na terenie całej Europy, republikach byłego ZSSR,
Ameryki Południowej, obok występów w operze, dając wiele recitali pieśni. Brała udział w
festiwalach w Pradze, Barcelonie, Paryżu, Avignon, byłym ZSRR, Ameryce Płd. oraz na
„Warszawskiej Jesieni“ i „Holland-festival“.
* Działalność pedagogiczną rozpoczęła na początku lat 70 w Państwowej Szkole Muzycznej
II stopnia w Nowym Sączu, kolejno ucząc w Wyższych Szkołach Muzycznych w
Katowicach, Gdańsku oraz w Krakowie, gdzie szereg lat była kierownikiem Katedry
Wokalistyki i członkiem senatu. W 1995 roku otrzymała tytuł profesora.
* W latach 80 – tych była przez dwie kadencje członkiem Rady Wyższego Szkolnictwa
Artystycznego przy Ministrze Kultury oraz przez szereg lat członkiem Rady Programowej
Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
* Po wielkim sukcesie pokazów pedagogicznych na Światowym Kongresie Pedagogów
Śpiewu w Strasburgu w 1987 roku, Helena Łazarska została zaangażowana do Mozarteum w
Salzburgu, gdzie otrzymała tytuł profesora zwyczajnego, (prawie równocześnie wygrywając
także konkurs na profesora zwyczajnego w Hamburgu w lutym 1988).
* Od 1991 do 2006 prowadziła klasę śpiewu solowego w Universität für Musik und
darstellende Kunst w Wiedniu.
* Jest honorowym członkiem brytyjskiego Stowarzyszenia Pedagogów Śpiewu „Aotos“,
będąc aktualnie uznaną jako jeden z najbardziej liczących się pedagogów śpiewu w Europie.
* Uczniowie Heleny Łazarskiej (których uczyła śpiewu przeważnie od początku) są
laureatami ponad 50 nagród na liczących się międzynarodowych konkursach wokalnych.
Większość z nich prowadzi aktywną, solistyczną działalność zawodową, śpiewając na
krajowych i międzynarodowych scenach – ponad 90% z nich ma stałe kontrakty. Niektórzy są
także pedagogami, mającymi już dziś wyniki swej pracy dydaktycznej.
* Profesor Helena Łazarska prowadziła ponad 150 mistrzowskich kursów wokalnych w
Polsce, Austrii (Salzburg – Sommerakademie: nieprzerwanie od 1990), Belgii, dawnej
Jugosławii i Czechosłowacji, Francji, Hiszpanii, Republice Federalnej Niemiec (m.in. na
Europejskim Kongresie Profesorów Śpiewu w Detmold – 1994), Wenezueli, Korei Płd.
* Była również wykładowcą seminariów dla pedagogów śpiewu w Polsce, Austrii i Hiszpanii
przy czym za granicą były to najczęściej dwutygodniowe kursy praktyczne dla pedagogów.
* Profesor Helena Łazarska zasiadała wielokrotnie w jury najważniejszych
międzynarodowych konkursów wokalnych jak np. w Genewie, Pradze, Paryżu, Salzburgu,
Wiedniu, Karlovych Varach, Belgradzie, Warszawie, Caracas, Seulu, s`Hertogenbosch.
******
JÓZEF BRODA
Józef Broda jest dyrektorem
artystycznym i reżyserem koncertów
Międzynarodowego Festiwalu
Dziecięcych Zespołów Regionalnych
ŚWIĘTO DZIECI GÓR w Nowym Sączu
od momentu jego powstania, tj. od 1992
roku czyli przez 19 lat. Współtworzy ten
Festiwal i realizuje jego najgłębsze
założenia ideowe. Swoją postawą
powoduje, że Jego wielka charyzma
udziela się – młodzieżowej i dziecięcej w
większości – widowni a koncerty stają się
wielkimi widowiskami o głębokim
przesłaniu patriotyzmu, tolerancji i
rozumieniu nie tylko własnej, ale także
innych kultur. Sądecki Festiwal jest
jedynym festiwalem folklorystycznym na świecie o tak oryginalnej formule.
Pan Józef Broda urodził się 9 grudnia 1941 r. w Ustroniu – Lipowcu. Mieszka w Koniakowie.
Ukończył Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Gdańsku.
Posiadane ordery i odznaczenia:
* Złoty Krzyż Zasługi
* Medal Zasłużony Kulturze GLORIA ARTIS
* Medal Komisji Edukacji Narodowej
Przebieg pracy twórczej i działalności kulturalnej:
JÓZEF BRODA – genialny multiinstrumentalista, budowniczy instrumentów ludowych,
charyzmatyczny pedagog, emerytowany nauczyciel. Muzyki uczył się od największych
mistrzów swojego regionu, m.in. od Jana Kawuloka. Józef Broda gra przede wszystkim na
instrumentach dętych – trombicie, gajdach, okarynie, piszczałkach, a także skrzypcach.
Podziw wzbudza grą na liściu. Znakomicie śpiewa, m.in. "białym głosem". Sporo jego nagrań
znajduje się w taśmotekach folkloru w Warszawie, Katowicach, Krakowie, Wrocławiu,
Budapeszcie, Kolonii.
W 1997 nagrał płytę "Symfonia o przemijaniu, życiu, śmierci...". Materiał dźwiękowy
znajdujący się na niej stanowi podsumowanie dotychczasowego dorobku artystycznego.
Został zarejestrowany w naturalnych warunkach, bez użycia procesorów efektów, w
przeważającej większości w domu Brody, na Wyrszczku w Koniakowie i w plenerze.
Zainteresowaniami wykracza daleko poza muzykę ludową. Często bierze udział w
przeróżnych projektach muzycznych jako solista czy muzyk sesyjny. Są to zawsze działania
artystycznie przemyślane.
Przykłady aktywności artystycznej Józefa Brody :
* W roku 1979 r. brał udział w Światowym Festiwalu Teatrów Obrzędowych w Nancy
reprezentując Polskę razem z Teatrem STU z Krakowa.
* W 1985 r., wraz z przygotowanym przez dzieci i młodzież spektaklem "Wokół wigilijnego
stołu", odbył tourneé po Burgundii.
* W drugiej połowie lat 90. rozpoczął współpracę z Warszawskim Kwartetem Saksofonowym
wykonującym muzykę od Bacha po Kilara, co w połączeniu z instrumentami ludowymi daje
jej nowy wymiar.
Inne przedsięwzięcia:
* W latach 70. na Uniwersytecie Śląskim w Cieszynie prowadził warsztaty i wykłady
monograficzne.
* W latach 2000-2004 na antenie I programu Polskiego Radia współtworzył "Źródełko" –
audycję dla dzieci poświęconą folklorowi.
* Od 2004 w piśmie "Panorama Śląska" ukazały się jego felietony pt. "Rozmowyz Brodą".
Józef Broda jest laureatem pierwszych nagród na festiwalach krajowych i zagranicznych,
m.in. w Bukowinie Tatrzańskiej (1971), w Kazimierzu nad Wisłą (1973), Festiwalu Telewizji
"Arany Pawa" w Budapeszcie (1974; I Nagroda Narodowa); otrzymał także nagrodę
"Czerwonej Róży" (1979), nagrodę im. Kolberga (1995) i im. Chałasińskiego (1984) za
upowszechnianie kultury.
Józef Broda jest niezrównanym twórcą, animatorem i popularyzatorem tradycyjnej kultury.
Prowadzi warsztaty muzyczne i obrzędowe na pograniczu teatru dla dzieci oraz zajęcia ze
studentami i nauczycielami, gdzie uczy wsłuchiwania się w naturę. Obejmują one również
naukę tworzenia instrumentów z dostępnych w przyrodzie materiałów – gliny, słomy, bzu
czarnego, trzcin (w oparciu o te warsztaty powstało ponad 20 filmów dokumentalnych).
Józef Broda prowadzi – jako konferansjer i reżyser – wiele festiwali, m.in.:
* Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą,
* Tydzień Kultury Beskidzkiej w Żywcu,
* Międzynarodowy Festiwal Folkloru w Zielonej Górze.
Z uczestnikami festiwali, bez względu na różnice kulturowe, językowe i światopoglądowe,
nawiązuje błyskawiczny kontakt. Tworzy niepowtarzalny klimat reżyserowanych i
prowadzonych przez siebie koncertów.
Józef Broda uważa, że muzyka jest tylko środkiem, którym posługuje się w pracy społecznej i
pedagogicznej. Jest nie tylko muzykiem, ale społecznikiem szczególnie wrażliwym na ludzkie
nieszczęście. W latach 90. kilkakrotnie – we współpracy z Filharmonią Rzeszowską –
organizował warsztaty zakończone podsumowującym koncertem dla niepełnosprawnych
dzieci z Europy Środkowej. Wraz z małżonką pracuje wolontarystycznie jako kurator sądowy.
*****
ANTONI MALCZAK
Antoni Malczak urodził się 19 czerwca
1948r. Ukończył Studium Nauczycielskie
/1966-68/, Państwową Szkołę Muzyczną II
stopnia /1967-72/, Akademię Muzyczną w
Krakowie /1972-77/.
Przebieg pracy oraz działalności
kulturalnej:
1968-1969 nauczyciel matematyki w Szkole
Podstawowej nr 1 w Kamionce Wielkiej,
1969-1978 nauczyciel w Państwowej
Szkole Muzycznej I i II stopnia w Nowym
Sączu,
od 1978 w Wojewódzkim Ośrodku Kultury,
przekształconym w 1999 roku w
Małopolskie Centrum Kultury „Sokół”,
1978-1980 kierownik działu organizacji
imprez,
od 1 października 1980 r. dyrektor Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym
Sączu.
Jako najdłużej urzędujący w kraju dyrektor instytucji kulturalnej jest pomysłodawcą,
inicjatorem i realizatorem przedsięwzięć i projektów kulturalnych o wymiarze
międzynarodowym oraz projektów animujących i stymulujących życie kulturowe Małopolski:
* Międzynarodowy Festiwal Sztuki Wokalnej im. Ady Sari (od 1985)
* „Święto Dzieci Gór” – Międzynarodowy Festiwal Dziecięcych Zespołów Regionalnych(od
1992)
* Sądecki Festiwal Muzyczny „Iubilaei Cantus” (od 1995)
* Międzynarodowy Festiwal Wirtuozerii i Żartu Muzycznego „Fun and Classic” (od 2001)
* Festiwal Muzyki Organowej „L’arte organica”(od 2002)
Dzięki ogromnemu zaangażowaniu i pracy zrealizował projekt modernizacji i rozbudowy
zabytkowego obiektu „Sokoła” w Nowym Sączu. Obiekt ten może pochwalić się m.in.
profesjonalną sceną teatralno-koncertową z widownią na około 400 miejsc oraz 5 salami
kameralnymi. Zmodernizowany gmach sądeckiego „Sokoła” jest jednym z największych i
najbardziej funkcjonalnych tego typu obiektów kultury w Polsce. W Małopolskim Centrum
Kultury „Sokół” w Nowym Sączu wypracowano modelowy system ochrony dziedzictwa
kulturowego i promocji kultury regionalnej.
Rocznie instytucja realizuje ponad 20 znaczących przeglądów, konkursów i festiwali, których
zadaniem jest ochrona i promocja dziedzictwa kulturowego oraz kilkanaście różnych form
kształcenia i doskonalenia animatorów ruchu regionalnego.
Pan Antoni Malczak to również pomysłodawca utworzenia w roku 2003 przy Małopolskim
Centrum Kultury Instytutu Europa Karpat. Stawia on sobie za cel przygotowanie
międzynarodowych programów z zakresu promocji dziedzictwa kulturowego, społecznego i
przyrodniczego Małopolski w kontekście kulturowym Karpat. Poprzez cykliczne realizacje
międzynarodowych konferencji, sympozjów i spotkań ("Nasze wiano dla Europy", "Karpaty
Biedne lecz bogate", "Biesiady Karpackie") nawiązuje współpracę z organizacjami
pozarządowymi w celu wspólnej realizacji projektów wspomagających rozwój społecznogospodarczy regionów karpackich.
Za te działania Małopolskie Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu uhonorowane zostało
„Honorową Nagrodą im. Oskara Kolberga” w 1999 r. i tytułem honorowym „Lider
Małopolski” w 2004 r.
Oprócz pracy zawodowej Pan Antoni Malczak jest aktywny w działalności społecznej:
* Radny Rady Miasta Nowego Sącza i członek nieetatowy Zarządu Miasta /1994-1998/
* współtwórca i członek założyciel Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[ obecnie
Wiceprezes Towarzystwa] w Nowym Sączu, Sądeckiego Towarzystwa Muzycznego,
Związku Sądeczan
* honorowy członek Polskiego Stowarzyszenia Pedagogów Śpiewu, członek założyciel
Polskiego Towarzystwa Etnochoreologicznego, Polskiej Sekcji CIOFF (Międzynarodowej
Rady Stowarzyszeń Folklorystycznych, Festiwali i Sztuki Ludowej)
Za swoją wieloletnią działalność odznaczony został:
* Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” /1984/
* Srebrnym Krzyżem Zasługi /1986/
* Medalem Komisji Edukacji Narodowej /1998/
* Medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” /2009/
* za pracę społeczną i zawodową wyróżniony tytułem „Człowiek Roku 1993” przez
czytelników Gazety Krakowskiej.
*****
WALDEMAR MALICKI
Waldemar Malicki – twórca i dyrektor artystyczny
Międzynarodowego Festiwalu Wirtuozerii i Żartu
Muzycznego FUN and CLASSIC w Nowym Sączu.
Festiwal FUN and CLASSIC jest jedynym tego typu
festiwalem w Europie. Dzięki wielkiej popularności
Waldemara Malickiego, Festiwal sądecki jest znany
w Polsce i staje się znany w Europie a tym samym
promuje nasze Miasto. W roku 2011 Festiwal
odbędzie się po raz dziesiąty.
Cytaty z ogólnopolskich portali internetowych:
„To może zdarzyć się tylko w Nowym Sączu, gdzie
ostatni tydzień karnawału wypełnia Festiwal
Wirtuozerii i Żartu Muzycznego Fun and Classic";
Dzięki niemu miasto po raz kolejny staje się stolicą
zabawnej, nietuzinkowej i pomysłowej muzyki
poważnej. Spojrzenie na klasykę z przymrużeniem oka sprawia, że koncerty zamieniają się w
doskonałe widowiska, muzyczny kabaret najwyższej próby. Efekt końcowy to wspólna
zabawa publiczności i wykonawców, którzy pozwalając sobie na dystans w stosunku do
poważnej sztuki, nie tracą nic z wysokiej jakości swoich dokonań”;
„Festiwal Wirtuozerii i Żartu Muzycznego „Fun and Classic” organizowany jest przez
Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu od 2001 roku. Odbywa się zawsze w
ostatni tydzień karnawału, a wypełniają go koncerty muzyki nietuzinkowej, zabawnej,
wirtuozowskieji pomysłowej. Koncerty te są nie tylko wydarzeniami muzycznymi, ale także
niecodziennymi, atrakcyjnymi widowiskami. Dyrektor artystyczny festiwalu, znany pianista
Waldemar Malicki zaprasza do udziału w festiwalu artystów o znakomitym rzemiośle,
mających jednocześnie poczucie dystansu do własnej osoby i uprawianej profesji, a co za tym
idzie, umiejący się tą profesją bawić”.
Waldemar MALICKI jest jednym z najbardziej wszechstronnych pianistów polskich.
Ukończył z wyróżnieniem Akademię Muzyczną w Gdańsku, po czym doskonalił swe
umiejętności na seminariach mistrzowskich u Paula Badury-Skody w Wiedniu.
Koncertuje w Europie, Ameryce Płd. i Płn., w Rosji, Japonii. Uprawia kameralistykę z
najlepszymi polskimi skrzypkami i śpiewakami (Teresa Żylis-Gara, Stefania Toczyska,
Konstanty Andrzej Kulka).
Występował m.in. na festiwalach: Warszawska Jesień, Wratislavia Cantans, Łańcut, Festiwal
Pendereckiego, Wakacyjny Festiwal Gwiazd w Międzyzdrojach.
Waldemar Malicki jest niezrównanym popularyzatorem muzyki poważnej, którą jak nikt
inny, potrafi zaprezentować publiczności w sposób przystępny, humorystyczny, ubarwiony
niezwykle dowcipnym komentarzem. Na koncertach galowych wykonuje własny, autorski
program pełen muzycznego humoru i wirtuozostwa. Występuje z nim dla instytucji
kulturalnych i społecznych w kraju i za granicą (w czerwcu 2000 wystąpił w ramach dnia
polskiego na wystawie EXPO w Hanowerze).
Nagrał ok. 40 płyt z muzyką solową i kameralną m.in. dla Polskich Nagrań, Poltonu i Dux
/Polska/, Pavane /Belgia/, Accord, Adda /Francja/, Koch Records Schwann, Wergo /RFN/,
Pony Canyon (Japonia). Prowadzi master classes w Skandynawii, obu Amerykach i Japonii.
Jest laureatem nagród fonograficznych: Fryderyk 1997, 2000 i 2003 oraz Płyta Roku 1999.
Jest autorem i wykonawcą audycji o muzyce realizowanych dla Programu I i II telewizji
publicznej. Wykonuje również specjalne recitale humoru muzycznego wzbudzając sympatię
m.in. publiczności polskiej, niemieckiej i amerykańskiej. Posiada rzadko spotykaną obecnie
zdolność improwizowania na zadane tematy.
Źródło: Rada Miasta Nowego Sącza