UBÓSTWO I NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNE

Kierunek studiów………… SOCJOLOGIA
Nazwa kursu …………….. UBÓSTWO I NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNE
(kurs uzupełniający do wyboru)
Kod kursu ……………….. 02.06-D9-KZW
Wymiar godzinowy / forma zajęć: 30 K
Semestr studiów: II-III (wybór) (studia pierwszego stopnia/licencjackie)
Tryb studiów: stacjonarne
Warunki zaliczenia: aktywny udział w zajęciach, lektura, kolokwium zaliczeniowe.
Osoba (osoby) prowadząca zajęcia: dr Regina Giermakowska
Opisu kursu:
Celem kursu jest przedstawienie charakterystyki oraz istoty nierówności społecznych, ich
zmiennej natury w odmiennych typach społeczeństw. Analizie poddane zostaną nierówności,
problem i skala ubóstwa w społeczeństwach tradycyjnych, Industrialnych i postindustrialnych.
Omówione również zostaną problemy definicji ubóstwa, jego instytucjonalne i
pozainstytucjonalna wymiary, obiektywne i subiektywne linie ubóstwa, a także, związane z
ubóstwem zjawiska deprywacji, marginalizacji i wykluczenia społecznego.
Literatura podstawowa:
R. Lister, Bieda, Warszawa 2007.
Giddens A., Socjologia, Rozdział X – Klasy, stratyfikacja i nierówności; Rozdział XI - Ubóstwo,
opieka społeczna i wykluczenie społeczne, Warszaw 2004, s. 304-365.
Zróżnicowanie społeczne, nierówności społeczne i ruchliwość społeczna w Polsce, Warszawa
2003, s. 277-363.
J. Grotowska-Leder, Fenomen wielkowmiejskiej biedy. Od epizodu do underclass, Łódź 2002.
E. Tarkowska (red.) Przeciw biedzie, Warszawa 2002.
LEGENDA:
W
Ćw.
K
L
– wykład
– ćwiczenia
– konwersatorium
– laboratorium
PROGRAMOWE TREŚCI ZAJĘĆ
L.P.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
TREŚCI KSZTAŁCENIA
(tematy zajęć)
Zróżnicowanie społeczne i społeczne nierówności
- nierówność a nierówność społeczna
- bogactwo, władza, prestiż jako główne dobra generujące
nierówności
- idea stratyfikacji społecznej i ruchliwości społecznej
- klasowy podział społeczeństwa
- funkcje nierówności społecznych
Ubóstwo jako problem wielowymiarowy i interdyscyplinarny
- ekonomiczny, demograficzny, geograficzny aspekt ubóstwa
- prawny, moralny, społeczny i polityczny wymiar ubóstwa
Problem ubóstwa – rys historyczny
- pozycja społeczna i role społeczne ubogich w odmiennych
typach społeczeństw
- zmienny w czasie stosunek wobec osób ubogich
- odmienne sposoby radzenia sobie z problemem ubóstwa
Socjologiczne ujęcia problemu ubóstwa
- strukturalne i kulturowe ujęcia biedy
- statyczne i dynamiczne analizy biedy
- mikro- makrospołeczne aspekty ubóstwa
Uwarunkowania ubóstwa, jego główne przyczyny i
stratyfikacja ubóstwa
- miejsce na rynku pracy a ubóstwo
- wykształcenie a ubóstwo
- kapitał społeczny ludzi ubogich
- ubóstwo jako syndrom cech położenia społecznego
Typologia ubóstwa i sposoby jego pomiaru
- absolutna, relatywna i subiektywna linia ubóstwa
- dochodowe i pozadochodowe wymiary ubóstwa
- ubóstwo jako wielowymiarowa deprywacja
- miary i mierniki ubóstwa (stopa ubóstwa, dochodowa luka
ubóstwa
- problem skali ekwiwalentności w pomiarze ubóstwa
Globalny wymiar ubóstwa
- problem ubóstwa w krajach rozwijających się
-programy i instytucje działające na rzecz ograniczania biedy
absolutnej (ONZ, UNDP, WHO)
- miary ubóstwa w skali globalnej HPI
Relatywny charakter ubóstwa w krajach rozwiniętych
- ubóstwo w okresie transformacji w krajach Europy
Środkowo- Wschodniej
Instytucjonalny wymiar ubóstwa
- społeczność międzynarodowa wobec problemu ubóstwa
- pomoc społeczna wobec ubóstwa
- działania organizacji pozarządowych na rzecz ograniczania
ubóstwa
Liczba godzin
na studiach
stacjonarne
w.
ćw.
---
2
---
2
---
4
---
4
---
2
---
4
---
4
---
4
9.
10.
Badania nad ubóstwem i wykluczeniem społecznym w krajach
Unii Europejskiej
- przyczyny ubóstwa w krajach Europy
Unia Europejska przeciw biedzie i wykluczeniu społecznemu
- programy przeciwdziałania biedzie
- badania nad ubóstwem i monitorowanie skuteczności
podejmowanych działań
Ubóstwo w Polsce przed i po 1989 roku
- „stara” i „nowa” bieda w Polsce
- czynniki ekonomiczne i społeczne a zagrożenie ubóstwem
- przestrzenne zróżnicowanie ubóstwa
- feminizacji i juwenalizacja ubóstwa w Polsce
---
2
---
2