Projekt edukacyjny w grupie 5-latków

Spis treści
???
⊲ Krystyna Ciesielska  Scenariusz zajęć dla klasy pierwszej  zwierzęta wokół nas . . . . . . . . . . . . . . . .
3
⊲ Ingrid Spigarska, Ewa Marlena Włoch  Projekt edukacyjny w przedszkolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
Gdyński Kwartalnik Oświatowy
Wydawca: Gdyński Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, ul. Słowackiego 53, 81–392 Gdynia, tel. 58 620 53 46,
fax 58 765 07 92, e-mail: [email protected], strona internetowa: www.sni.edu.pl/godn
Adres redakcji: Gdyński Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, ul. Słowackiego 53, 81–392 Gdynia, tel. 58 620 53 46,
fax 58 765 07 92, e-mail: [email protected], strona internetowa: www.sni.edu.pl/godn
Redaktor naczelny: Elżbieta Wójcik
Zespół redakcyjny: Iwona Chojnacka, Krystyna Ciesielska, Joanna Gawron, Wiesława Krysztofowicz, Anna Kulińska,
Ewa Madziąg, Piotr Malecha, Elżbieta Mazurek, Izabela Niezgoda, Katarzyna Szmuksta, Grażyna Szotrowska, Ewa Włoch,
Renata Wolińska
Okładka: Anna Tarasiewicz
Druk: Format XL, www.formatxl.pl
Skład: Zbigniew Mielewczyk, tel. 58 350 96 62, e-mail: [email protected]
Redakcja zastrzega sobie prawo redagowania i skracania tekstów oraz zmiany ich tytułów. Nie zwraca tekstów artykułów
niezamówionych.
???
Krystyna Ciesielska
Scenariusz zajęć dla klasy pierwszej
Temat bloku: Zwierzęta wokół nas.
Temat dnia: Nasi ulubieńcy.
Cel główny:
 uwrażliwianie dzieci na potrzebę opiekowania się zwierzętami.
Cele szczegółowe
Uczeń potrafi:
 opowiadać o swoim czworonożnym ulubieńcu wg podanego planu,
 wymienić przygody bohatera wysłuchanego opowiadania,
 wskazać ssaki i ptaki,
 zapisać rozwiązanie prostego zadania tekstowego z uwzględnieniem pytania,
rozwiązania i odpowiedzi,
 liczyć w zakresie 10 z uwzględnieniem dodawania trzech i więcej składników.
Przebieg zajęć
1. Uczniowie siedzą wokół wystawy zdjęć i ilustracji różnych zwierząt, nazywają
przedstawione zwierzęta.
2. Dzieci układają krótkie zagadki o wybranym zwierzątku, bez podawania jego
nazwy,
np.: Ma domek na plecach, gdy pełza, zostawia ślad na podłożu.
Radośnie merda ogonkiem na widok swojego pana.
3. Prezentacja zdjęć własnych zwierząt.
4. Przedstawienie planu opowiadania o swoim ulubieńcu, budowanie odpowiedzi
pełnymi zdaniami:
 Co to za zwierzątko?
 Jak ma na imię?
 W jaki sposób znalazło się w domu?
 Jak się nim opiekujesz, jakie masz obowiązki z nim związane?
 Jak najchętniej spędzasz z nim czas?
 Za co lubisz je najbardziej?
Gdyński Kwartalnik Oświatowy, ZAPAS 1/2014
3
???
5. Słuchanie czytanego przez nauczyciela opowiadania M. Orłonia pt. „Psia
wdzięczność”.
6. Wypowiedzi uczniów na temat wysłuchanego tekstu (pełnymi zdaniami):
 Jak ma na imię główny bohater opowiadania?
 Jaki los miał spotkać Mordkę?
 Kto uratował psa?
 W jaki sposób Mordka odwdzięczył się Agnieszce?
 Jak rozumiemy słowa  pies wiernym przyjacielem człowieka?
7. „Zabawy z ulubieńcami”  uczniowie dobierają się w grupy i odgrywają scenki
prezentujące zabawy ze swoimi pupilami.
8. Przerwa organizacyjna.
9. Dzieci dobierają się w grupy wg ulubionych zwierząt (pies, kot, świnka morska, chomiczki) i planują sposób przedstawienia techniką plastyczną tematu:
„Opieka nad moim ulubieńcem”.
10. Wykonywanie pracy plastycznej (plakat, scenka) wg projektu.
11. Wystawa prac uczniów i realizacji tematu, omawianie sposobów opiekowania
się zwierzętami.
12. Ustalenie najważniejszych cech charakteru opiekuna zwierząt, zapisanie na tablicy i przepisanie do zeszytu. Sprawdzenie poprawności wykonania pracy pisemnej.
Opiekun zwierząt:
 kocha zwierzęta
 zna ich życie i potrzeby
 systematycznie opiekuje się nimi
 zachęca innych do opiekowania się zwierzętami.
13. Rozmowa na temat: W jaki sposób zwierzęta, szczególnie psy, pomagają ludziom?
Wskazanie na psy służące człowiekowi  przewodnik niewidomych, obrońca dobytku, poszukiwacz zaginionych osób w górach czy gruzach.
14. Zabawa w kończenie zdań na temat opieki nad zwierzętami:
Jestem przyjacielem zwierząt, ponieważ...
Piękna jest przyjaźń...
Będę starać się...
Zawsze będę pamiętać...
15. Przedstawienie sytuacji matematycznej.
1. Na wystawie zwierząt znalazły się 3 psy, 3 koty, 2 myszki i 2 chomiki.
Ile zwierząt było na wystawie?
3 + 3 + 2 + 2 = 10
Odp. Na wystawie było 10 zwierząt.
2. W wiejskiej zagrodzie było 6 kur, 2 kaczki, 1 owieczka i 1 pies (zilustrowanie
sytuacji na tablicy magnetycznej).
Ile było razem zwierząt?  zapis obliczenia na tablicy.
Ile było ptaków?
4
Gdyński Kwartalnik Oświatowy, ZAPAS 1/2014
???
Ile było ssaków?
Których zwierząt było najwięcej?
O ile więcej było ptaków niż ssaków?
Sprawdzanie i ocenianie poprawności odpowiedzi.
16. Praca domowa:
Namaluj farbami portret swojego ulubieńca.
Krystyna Ciesielska
doradca metodyczny nauczania zintegrowanego
Zespół Szkół nr 10 w Gdyni
Gdyński Kwartalnik Oświatowy, ZAPAS 1/2014
5
???
Ingrid Spigarska, Ewa Marlena Włoch
Projekt edukacyjny w przedszkolu
Metoda projektu jest jedną z metod aktywizujących i polega na wykonaniu przez
uczniów, a wypadku przedszkola  wychowanków, pewnego zadania.
W metodzie aktywizującej aktywność wychowanka przewyższa aktywność nauczyciela. To dzieci wybierają temat, a nauczyciel przygotowuje i koordynuje działania, określając ramy projektu. O ile uczeń w szkole sam potrafi sprecyzować i wypowiedzieć chęć realizacji jakiegoś tematu, o tyle nauczycielka przedszkola, zanim
zdecyduje się na realizację tematu metodą projektu, uważnie obserwuje dzieci. To,
jakimi zabawkami najchętniej się bawią, o czym najczęściej rozmawiają, jakie książki lubią oglądać i o co często pytają, decyduje o wyborze tematu projektu.
Są to nie tylko tematy bliskie i najbardziej dostępne maluchowi, ale także tematy zdawałoby się dość odległe jego percepcji. Takie zdecydowanie sprecyzowane
zaciekawienia przedszkolaków to właśnie ich samodzielny wybór tematu projektu.
Projekty mają wiązać działalność praktyczną z umysłową, rozwijać samodzielność, uczyć zbierania danych, korzystania ze źródeł, prezentowania wyników.
Przedszkolaki w najstarszej grupie wiedzą już, skąd czerpie się wiedzę na różne
tematy  były już w bibliotece, w księgarni, surfowały w Internecie z nauczycielką w poszukiwaniu piosenek, zdjęć i filmów o zwierzętach lub swoim rodzinnym
mieście, były w muzeum i rozmawiały z przedstawicielami różnych zawodów.
Różne formy zajęć w przedszkolu przygotowały je także do pracy w zespołach,
współpracy w większych i mniejszych grupach.
Prezentacja projektu wszystkim rodzicom i kolegom w przedszkolu to świetna
okazja do integracji środowiska rodzinnego z placówką  zajęcia otwarte z czynnym
udziałem rodziców i prezentacja efektu wspólnej pracy z dziećmi pozwoli zrozumieć
i docenić pracę nauczycielek najmłodszego pokolenia.
Metodę projektu kończymy autorefleksją. Oceniając projekt, bierzemy pod uwagę:
 wybór tematu,
 korzystanie z różnych źródeł informacji,
 integrowanie wiedzy z różnych dziedzin,
 rozplanowanie pracy między członków grupy,
 prezentację projektu,
 samoocenę pracy uczestników.
Projekt, który prezentujemy poniżej, został zrealizowany w grupie 5-latków w Przedszkolu nr 50 w Gdyni. W czasie, kiedy pracowałyśmy nad nim z naszymi wychowankami, nie miałyśmy okazji pojechać na wycieczkę do Parku Ruchomych Dinozaurów
w Malborku  po prostu jeszcze go nie było. Wycieczkę wpisałyśmy jako uzupełnienie, na potrzeby publikacji.
6
Gdyński Kwartalnik Oświatowy, ZAPAS 1/2014
???
Projekt edukacyjny w grupie 5-latków
Temat: Jak żyły dinozaury?
Cele główne:
 poznanie życia dinozaurów;
 wypowiadanie się w różnych technikach plastycznych i przy użyciu elementarnych środków wyrazu.
Cele szczegółowe
Dziecko potrafi:
 posegregować dinozaury ze względu na wygląd, wielkość, sposób odżywiania;
 zaprezentować podstawowe wiadomości związane z życiem dinozaurów;
 wykonać wspólnie z rodzicami elementy do makiety prezentującej świat dinozaurów.
Formy pracy:
 grupowa,
 zespołowa.
Zadania prowadzące do realizacji projektu:
• Pierwszy i drugi dzień  gromadzenie, oglądanie książek, ilustracji, albumów,
obrazów i filmów w Internecie, gromadzenie figurek dinozaurów, samodzielne
wykonywanie ich z plasteliny, kolorowanie wybranych obrazków, przygotowanie
tablicy prezentującej podstawowe informacje o dinozaurach, rysunki dzieci pt.
„Dinozaury”, puzzle, historyjka obrazkowa (osoby odpowiedzialne: dzieci, nauczyciel, rodzice).
• Trzeci dzień  wycieczka do Dinoparku  Parku Ruchomych Dinozaurów
w Malborku (osoby odpowiedzialne: nauczyciel, dyrekcja placówki, rodzice).
• Czwarty dzień  wykonanie makiety (osoby odpowiedzialne: dzieci, rodzice, nauczyciel).
Źródła informacji:
 książki: „Ciekawe, dlaczego triceratops miał rogi” Rod Theodorou, „Ilustrowana
Encyklopedia  Dinozaury” Studio FENIX, „Trójwymiarowe dreszczowce  Dinozaury” Heather Amery, „Księga dinozaurów i prehistorii” Emilie Beaumont,
„Encyklopedia dinozaurów”  praca zbiorowa, „500 ciekawostek o dinozaurach”
 praca zbiorowa, „Pod lupą  Dinozaury”, „Dinozaury i inne zwierzęta prehistoryczne” Carl Mehling i inne książki o tej tematyce;
 strony internetowe zawierające filmy o dinozaurach, np. „Wędrówki dinozaurów”;
 spotkanie z dentystą (to, jakie zęby miały dinozaury, wyjaśni, co jadły);
 wycieczka i samodzielna obserwacja w Dinoparku  Parku Ruchomych Dinozaurów w Malborku.
Gdyński Kwartalnik Oświatowy, ZAPAS 1/2014
7
???
Prezentacja projektu:
 prezentacja przygotowana dla dzieci z innych grup (osoby odpowiedzialne: dzieci, nauczyciel),
 wystawa pracy (makieta) z komentarzem literackim.
Kryteria oceny
Dziecko:
 potrafi podać podstawowe informacje dotyczące życia dinozaurów;
 bierze aktywny udział w wykonywaniu prac z plasteliny, w wykonywaniu makiet, koloruje obrazki przedstawiające dinozaury, samodzielnie rysuje prace na
temat „Dinozaury”, układa puzzle;
 bierze udział w prezentacji.
Autorefleksja
Scenariusz zajęć prezentujących projekt
Grupa: dzieci 5-letnie
Temat: „Tak żyły dinozaury”  zabawy plastyczne (wykonanie makiety). Zajęcia
otwarte z czynnym udziałem rodziców.
Formy pracy: działalność indywidualna, zespołowa, grupowa.
Metody pracy: słowna, czynna.
Pomoce: styropian, gazety, farby, pędzle, szpilki, kolorowa krepina (zielona, niebieska, brązowa) cała i pocięta w paski, tekturowe rolki, kleje, zielony brystol, dinozaury  zabawki przyniesione przez dzieci, dinozaury z plasteliny, plansza poglądowa
z informacjami o dinozaurach, płyta CD z utworem E. Griega „W grocie króla gór”,
2 przeciwstawne symbole twarzy (uśmiechnięta i smutna), w celu ustalenia poziomu
zadowolenia z odbytej zabawy.
Cele ogólne (w miarę możliwości dziecka):
 poznanie życia dinozaurów,
 wypowiadanie się w różnych technikach plastycznych i przy użyciu elementarnych środków wyrazu.
Cele operacyjne
Dziecko potrafi (w miarę swoich możliwości):
 zaprezentować podstawowe wiadomości związane z życiem dinozaurów,
 przedstawić świat, w którym żyły dinozaury, korzystając z wcześniej zdobytych
wiadomości oraz własnych wyobrażeń,
 wykonać wspólnie z rodzicami elementy do makiety prezentującej świat dinozaurów.
8
Gdyński Kwartalnik Oświatowy, ZAPAS 1/2014
???
Przebieg zajęć
1. Nauczyciel zaprasza dzieci do wspólnej zabawy. Wszyscy ustawiają się w kole,
śpiewając fragment piosenki „Podajmy sobie ręce” (sł. D. Gellner, muz.
K. Kwiatkowska):
I. Chociaż świat dokoła dziwny jest i wielki,
a my tacy mali, mali jak kropelki.
Ref: Podajmy sobie ręce w zabawie i w piosence,
w ogródku przed domem, na łące znajomej.
Podajmy sobie ręce
przez burze i przez tęcze,
pod gwiazdą daleką,
nad rzeczką i rzeką.
2. Wprowadzeniem do tematu jest zagadka słowna:
Żyły dawno, lecz wymarły
Straszne gady... (dinozaury).
3. Dzieci w oparciu o pytania nauczyciela przypominają podstawowe wiadomości
o życiu dinozaurów (mogą korzystać z planszy poglądowej).
4. Zachęcenie dzieci do swobodnych wypowiedzi na temat „Świat dinozaurów”.
5. Zabawa ruchowa „Dinozaury” przy dźwiękach muzyki.
Dzieci dzielą się na dwie grupy (np. chłopcy i dziewczynki). Jedna grupa to „dinozaury” druga to „rośliny, kamienie, woda, wulkany”. Przy dźwiękach muzyki
dinozaury poruszają się po świecie, pomiędzy „przeszkodami”. Kiedy muzyka
milknie, następuje zmiana ról.
6. Poinformowanie dzieci i rodziców o pracy plastycznej, którą będą wykonywali,
i zaproszenie do zabawy.
Rodzice wraz z dziećmi dzielą się na zespoły i wykonują wybrane przez siebie
elementy makiety  drzewa, wulkan, pagórki, rzeki.
7. Ustawienie poszczególnych elementów na styropianie.
8. Podsumowanie zajęć. Zadowolenie z zabawy ocenione przez dzieci poprzez wybór jednej z twarzy: uśmiechniętej lub smutnej.
Krótka prezentacja projektu na stronie internetowej przedszkola
Bardzo często przedszkolaki z grupy VI MISIE zadawały pytania dotyczące życia dinozaurów. My, nauczycielki, postanowiłyśmy więc wspólnie z przedszkolakami
zgłębić ten temat. Zaprosiłyśmy do współpracy rodziców. Ich zadaniem było pomóc
dzieciom zebrać jak najwięcej informacji o tych wymarłych zwierzętach. Najpierw
dzieci, za zgodą rodziców, przyniosły do przedszkola różne książki, albumy, kolorowanki związane z tematem. Wszystkie te pozycje znalazły swoje miejsce w kąciku
książki. Nie porastały tam kurzem. Dzieci codziennie przeglądały książki, rozmawiały o ilustracjach, znały nazwy wielu dinozaurów, emocjonowały się, porównując
ich wielkości między sobą, a także w stosunku np. do budynku przedszkolnego, rosnących obok drzew. Kolorowały obrazki i wykonywały puzzle. Budowały dinozaury
z klocków, brały udział w opowieściach ruchowych (z muzyką z przedstawienia „Peer
Gynt” W grocie króla gór E. Griega, która przydawała zabawie niezwykłej tajemniczości). Malowały, wycinały, lepiły z plasteliny te pradawne zwierzęta. Bawiły się ich
figurkami. Powstał nawet kącik przedstawiający ich świat. Odpowiadając na pytania dotyczące życia gadów, wspólnie z nauczycielką przygotowały tablicę poglądową,
Gdyński Kwartalnik Oświatowy, ZAPAS 1/2014
9
???
gdzie zebrane były najważniejsze wiadomości, które człowiek ma na ich temat. Były też wiersze, filmy edukacyjne. Zwieńczeniem całości było zorganizowanie zajęć
otwartych, w czasie których przedszkolaki mogły pochwalić się swoją nowo zdobytą
wiedzą (jak na tak małe dzieci była bardzo obszerna). Wspólnie z rodzicami wykonały też makietę pt. „Tak żyły dinozaury”. Samodzielnie wykonane kamienie, wulkany,
paprotniki i inne rośliny wyglądały bardzo efektownie. Pomiędzy nimi przechadzały
się dinozaury. Inne broniły dostępu do gniazd, jeszcze inne piły wodę z potoków.
Makietę można było oglądać w holu przedszkola. A nasze dzieci jeszcze długo żyły
tym tematem. (I.S.)
Ingrid Spigarska  ZWE nr 1, Przedszkole nr 50 w Gdyni
Ewa Marlena Włoch  doradca metodyczny wychowania przedszkolnego
ZWE nr 1, Przedszkole nr 50 w Gdyni
10
Gdyński Kwartalnik Oświatowy, ZAPAS 1/2014