220 rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja 1791 roku

220 rocznica uchwalenia
Konstytucji 3 Maja 1791 roku
Uczeń 1:
Powitanie
Rota 2 zwrotki
Zapraszamy na uroczysty apel poświęcony 220 rocznicy uchwalenia
Konstytucji 3 Maja.
3 maja 1791 roku Polacy uchwalili pierwszą w Europie i drugą na świecie
konstytucję, czyli ustawę określającą zasady rządzenia w państwie.
Zapraszamy na krótką lekcję historii Polski z czasów, kiedy po 123 lat
zaborów dzień 3- go maja zajaśniał wielkim blaskiem.
Uczeń 2:
Konstytucja 3 Maja
podkład - Polonez Ogińskiego „Pożegnanie Ojczyzny”
Ustawa powstawała w czasach, gdy po pierwszym rozbiorze Polski
wydawało się, że Polska jest już na dnie upadku.
Była wynikiem dążeń do naprawy stosunków wewnętrznych w
Rzeczpospolitej dawała możliwość rozwoju gospodarczego i
politycznego kraju.
Postanowienia Konstytucji były rewolucyjne i doniosłe na miarę epoki,
wprowadzały reformy polityczne i społeczne zmierzające do uratowania niepodległości
i unowocześnienia kraju. Naród polski przyjął ją jako zapowiedź zmiany na lepsze.
Uczeń 3:
Tło historyczne
podkład: „Wszędzie tu moja ojczyzna”
Niestety, Konstytucja przetrwała jedynie czternaście miesięcy.
Państwo polskie chyliło się ku upadkowi. W 1772 roku Rosja, Prusy, i
Austria doprowadziły do pierwszego rozbioru Polski i narzuciły
Rzeczypospolitej system rządów, który kontrolowany był przez ich
ambasadorów.
Po wyniszczających wojnach władza królewska uległa osłabieniu, skarb
państwa świecił pustkami a większość szlachty pilnowała wyłącznie swoich interesów. W tych
warunkach reforma państwa była trudna do przeprowadzenia.
To, że udało się doprowadzić do uchwalenia Konstytucji 3 Maja, wielu uznało za polityczny cud.
Uczeń 4:
Obrady Sejmu Wielkiego
piosenka „Polonez 3 maja”
Po I rozbiorze w 1788r w Warszawie zebrał się sejm, zwany później
Sejmem Czteroletnim, gdyż obradował przez cztery lata. Obradom
przewodniczył marszałek Stanisław Małachowski, a wśród posłów przeważali
ludzie mądrzy i szczerzy patrioci. Sejm Czteroletni zapoczątkował prace
nad ustawą zasadniczą i gruntownymi reformami…
Uczeń 1: Zapraszamy do wysłuchania piosenki „Polonez 3 maja”
Uczeń 5:
Twórcy konstytucji
piosenka „Pieśń konfederatów barskich”
Po katastrofie I rozbioru światli Polacy zaczęli nawoływać do naprawy
ojczyzny. Projekt konstytucji został napisany przez króla oraz grupę
posłów mądrych, kochających ojczyznę takich jak: Stanisław
Małachowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj, Stanisław Staszic.
Chcieli oni zmienić dawne, niesprawiedliwe i złe prawa, które
prowadziły Polskę do zguby.
Głosili oni, że mieszczanie powinni mieć swoich posłów w sejmie i brać również udział w rządzeniu
państwem. Występowali w obronie chłopów.
Uczeń 1: Stanisław Staszic pisał tak o istniejącej sytuacji:
Powiem kto mojej ojczyźnie szkodzi.
Z samych panów możnowładztwa - zguba Polaków!
Oni zniszczyli wszystkie uszanowanie prawa.
- Kto na sejmikach uczy obywatela zdrady, podstępów, podłości, gwałtu?
-Panowie! (wszyscy razem, oskarżycielsko!)
-Kto niewinną szlachtę, najpoczciwiej i najszczerzej swej ojczyźnie życzącą, oszukuje, przekupuje i rozpija?
-Panowie!
-Kto od wieków robił nieczynną władzę ustawodawczą, rwał sejmy?
-Panowie!
-Kto wojska obce do kraju wprowadził?
-Panowie!
- Kto od pewnego czasu, niby to czynności sejmu powracając, zamienił wolę narodu w wolę dworu moskiewskiego?
- Panowie!
-Kto przedawał Polaków?
-Panowie!
- Kto przy rozbiorze kraju brał zagraniczne pensje?
- Panowie!
Uczeń 1: Zapraszamy do wysłuchania „Pieśń konfederatów barskich” Juliusz Slowackiego
Uczeń 6:
Zaprzysiężenie konstytucji
piosenka „Mazurek 3 maj”
Uczeń 1: Zobaczmy, co działo się na warszawskiej Starówce tego
pamiętnego dnia.
Toczy się zacięta walka o losy Polski. Bo dalej tak być nie może, aby ci,
których obchodzą tylko prywatne sprawy mogli rządzić państwem.
Magnaci, którzy nie chcieli wprowadzenia nowych praw, przekupili wielu
posłów na sejmie warszawskim.
Główni przeciwnicy konstytucji jeszcze nie wrócili z Wielkanocnej przerwy świątecznej. Miejsce obrad
Zamek Królewski w Warszawie był strzeżony przez Gwardię Królewską a posłowie przybyli na obrady
w tajemnicy. Przyjęcie konstytucji odbywało się niemal w warunkach zamachu stanu.
Konstytucja została przyjęta tego samego dnia przytłaczającą większością głosów, co zostało owacyjnie
przyjęte.
Parę godzin później król w otoczeniu posłów i dostojników, przy biciu dzwonów, skierował się do
warszawskiej katedry.
Tam nastąpiła uroczystość zaprzysiężenia uchwalonej konstytucji. Orszakowi królewskiemu
towarzyszył wiwatujący tłum mieszkańców stolicy.
Uczeń 1 (zwracając się do innego recytatora)
Cóż to za święto takie radosne,
że miasto całe drży i faluje?
Czy wracającą lud wita wiosnę?
Czy na cześć wiosny tak wiwatuje?
Uczeń 2 (odpowiadając)
O, coś większego Polska dziś święci!
To Konstytucja Trzeciego Maja!
Akt wielki, ważny , godny pamięci,
Co naród cały jednością spaja.
Uczeń 3 ( mówi do innych z wielkim przejęciem)
„ Biją dzwony... Pieśń radosna
poprzez cały leci kraj,
w złotym słońcu wstała wiosna
i z nią drogi Trzeci Maj...
Uczeń 4
- Co to za wrzawa ?! Co to za hałasy ?! Cóż to za
czasy!!!
Uczeń 5
„Grają trąby... dzwonią dzwony,
radość dziś napełnia kraj. (...)
Wiwat ! Wiwat Trzeci Maj! „
Uczeń 6
W dniu trzeciego maja
posłowie nam mili
nową KONSTYTUCJĘ zgodnie uchwalili!
Uczeń 1
Potem wzięto króla wspólnie na ramiona.
Zabłysła mu w słońcu Ojczysta Korona...
Uczeń 7:
Postanowienia konstytucji
podkład „Piękna nasza Polska cała ”
Konstytucja centralizowała kraj, znosząc odrębność państwową między
połączoną Koroną a Litwą i wprowadzając jednolity rząd, skarb oraz wojsko.
Nowa konstytucja oddawała lud wiejski pod opiekę rządu, znosiła prawo
zrywania sejmu jednym głosem sprzeciwu, ustanawiała dziedziczność tronu.
Rewolucyjnie jak na tamte czasy zadeklarowano także całkowitą swobodę wyznawania swojej wiary. Za religię
panującą uznano katolicyzm, przy zupełnej tolerancji innych, uznanych przez państwo wyznań. Innowiercy nie
mogli być prześladowani ani karani za swoją wiarę.
Uczeń 8:
Obalenie konstytucji
piosenka zespołu Akurat p.t. „Do prostego człowieka”
Z takiego przebiegu wydarzeń w Polsce bardzo niezadowoleni byli zwolennicy
Rosji, ślepo posłuszni carowej Katarzynie. Przywódcy magnackiego obozu
republikanów w miasteczku Targowica na Ukrainie, zawiązali konfederację,
dążąc zbrojnie do obalenia Konstytucji i przywrócenia starego ustroju
Rzeczypospolitej.
Targowica wspierana przez wojska rosyjskie odniosła zwycięstwo. Dzieło Konstytucji zostało udaremnione.
Nastąpiły rządy targowiczan: prześladowanie reformatorów i ich zwolenników. Wielu patriotów musiało
uciekać z kraju, m. in. Tadeusz Kościuszko.
O swoją wolność i prawa musieli walczyć Polacy jeszcze przez wiele lat. Konstytucja 3 Maja stała się
w tych latach symbolem wewnętrznych sił narodu, zdolnego do politycznego odrodzenia się.
Uczeń 1: Zapraszamy do wysłuchania piosenki zespołu Akurat
p.t. „Do prostego człowieka” w wykonaniu Macieja Kusza - ucznia klasy II LZI.
Rota
wiersz Marii Konopnickiej
napisany w 1908r.
„Pieśń Konfederatów Barskich”
tekst: Juliusz Słowacki
z I aktu poematu Ksiądz Marek
Nie rzucim ziemi skąd nasz ród!
Nie damy pogrześć mowy.
Polski my naród, polski lud,
Królewski szczep Piastowy.
Nigdy z królami
nie będziem w aliansach,
nigdy przed mocą nie ugniemy szyi,
bo u Chrystusa
my na ordynansach,
słudzy Maryi.
Nie damy, by nas gnębił wróg!
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!
Do krwi ostatniej kropli z żył
Bronić będziemy ducha,
Aż się rozpadnie w proch i w pył
Krzyżacka zawierucha.
Twierdzą nam będzie każdy próg!
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!
Więc choć się spęka świat
i zadrży słońce,
chociaż się chmury i morza nasrożą,
choćby na smokach
wojska latające -nas nie zatrwożą.
Bóg naszych ojców
i dziś jest nad nami,
więc nie dopuści
upaść w żadnej klęsce,
wszak póki On był
z naszymi ojcami,
byli zwycięsce.
Więc nie wpadniemy
w żadną wilczą jamę,
nie ulękniemy
przed mocarzy władzą
wiedząc, że nawet
grobowce nas same
Bogu oddadzą.
„ Polonez 3 maja”
Zgoda sejmu to sprawiła,
że nam wolność przywróciła.
Wiwat!- krzyczcie wszystkie stany
Niechaj żyje król kochany.
Wiwat!- krzyczcie wszystkie stany
Niechaj żyje król kochany.
Taka jest narodu wola,
za swych braci i za króla
Obywatel każdy wszędzie życie swoje łożyć
będzie.
Obywatel każdy wszędzie życie swoje łożyć
będzie.
Wiwat Sejm i naród cały!
Dziś nam nieba żywot dały.
Wiwat - krzyczcie wszystkie stany
Niechaj żyje król kochany!
Wiwat - krzyczcie wszystkie stany
Niechaj żyje król kochany!
„ Mazurek 3 maja”
Tekst: Rajnold Suchodolski
napisany w czasie powstania listopadowego
Witaj majowa jutrzenko,
Świeć naszej polskiej krainie,
Uczcimy ciebie piosenką,
Która w całej Polsce słynie.
Witaj maj, piękny maj,
U Polaków błogi raj.
Witaj dniu trzeciego maja,
który wolność nam zwiastujesz.
Pierzchła już ciemiężców zgraja.
Polsko, dzisiaj tryumfujesz!
Witaj maj, piękny maj,
U Polaków błogi raj.
Nierząd braci naszych cisnął,
Gnuśność w ręku króla spała,
A wtem trzeci maj zabłysnął I nasza Polska powstała.
Witaj maj, piękny maj,
Wiwat wielki Kołłątaj!
ć to my, panowie szlachta!”
Rota 2 zwrotki
Podkład –polonez Ogińskiego
Podkład- „Wszędzie tu moja ojczyzna”
Piosenka – „ Polonez 3 maja”
„ Pieśń konfederatów barskich” Juliusza Słowackiego
Piosenka – „ Mazurek 3 maj”
Podkład- „Piękna nasza Polska cała”
Piosenka zespołu Akurat – „ Do prostego człowieka”
„RADOSNY DZIEŃ” Józef Relidzyński
„ŚLUBOWANIE”
Józef Stemler
Rozwiń skrzydła, orle biały –
i koroną złotą świeć.
Do przeszłości Polski całej
w sercach naszych miłość wznieć!
Srebnopióry ptaku nasz,
Ty nam drogi w przyszłość wskaż;
Chrobrych myśli i Maja brzask –
wykuć czynem w Polski blask.
Rozwiń skrzydła, orle biały,
szybuj w niebo, w słońce leci …
Wolny, silny, w pełni chwały,
siłę polskiej woli nieć!...
Ducha polski wciąż odradzać
O Boże, Ty mocy daj!
I ludzkości drogę wskazać …
Tak ślubujem – w Trzeci Maj.
(za „Trzeci Maj – święto radości i ofiary”,
Wydawnictwo Macierzy Polskiej, Warszawa 1927r.)
Dniu radości, dniu wesela!
Jak szeroki polski kraj,
Niechaj okrzyk w niebo strzela
Vivat! Vivat! Trzeci Maj!
Naród z królem, król z narodem
Odrodzenia ziścił sen …
w upojeniu cudnem, młodem
niech nam dzień rozbłyska ten
Trzeci Maja! … Wielki Boże!
dłonie bratnie złączmy wraz!
Cóż się oprze, któż nas zmoże?
Bóg nad nami! Polska w nas!
Zorza świta, dzień się rodzi –
Po wolności sięgnij raj!
W górę serca starzy, młodzi!
Vivat! Vivat! Trzeci Maj.
(za „Rocznice” Warszawa, 1932r.)
Wiersz „Trzeci Maj”
M. Arct
Maj- rocznica pięknych serc!
Maj- rocznica wielkich myśli,
Tym, co dawno przeminęli,
Hołd składają ci, co przyszli.
Choć przeminął dawno wiek,
Dawne hasła się zmieniły,
Orzeł począł nowy bieg.
Lecz z przeszłości czerpał siły.
Z tych w ciemnościach jasnych chwil,
Kiedy miłość pobratała
W jedną całość Polski stany,
Miłość ponad wszystko trwała.
Tym co w Polsce dali myśl,
Aby stworzyć cud majowy,
Cześć z oddaniem złóżmy dziś,
Przed pamiątką chyląc głowy.