poczytaj o Szwajcarii Podlaskiej

AUTOMOBILKLUB BIALSKOPODLASKI
II RUNDA TURYSTYCZNYCH MOTOROWYCH MISTRZOSTW POLSKI
„Szwajcaria Podlaska 2006”
Janów Podlaski – Serpelice – Konstantynów - Pratulin – Neple- Biała Podlaska
26-28 MAJA 2006r.
Podlasie zaprasza
Stadnina koni w Janowie Podlaskim
Stadnina w Janowie Podlaskim nierozerwalnie kojarzy się z postacią jej wieloletniego dyrektora, Andrzeja
Krzyształowicza.
Najlepiej jest więc opowiedzieć jej historię Jego słowami.
,,[...] Była ona burzliwa jak nasza historia narodowa. Założona w 1817 roku po kongresie wiedeńskim na
wniosek Rady Administracyjnej Królestwa Kongresowego Polski za zgodą cara Aleksandra I, była pierwszą na
ziemiach polskich stadniną państwową. Do powstania styczniowego w 1863 roku kierownictwo stadniny
spoczywało w rękach polskich hodowców. Po powstaniu, w którym udział brało kilkunastu janowskich
masztalerzy, aż do wybuchu pierwszej wojny światowej stadniną kierowali urzędnicy carscy, a nadzór nad jej
działalnością sprawował zarząd stadnin państwowych w Petersburgu. W 1914 roku konie janowskiej stadniny
zostały ewakuowane w głąb carskiej Rosji i żaden z tych koni do Janowa nie wrócił.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, ówczesne Ministerstwo Rolnictwa wszystkie konie uratowane
z działań wojennych, z różnych źródeł i różnych ras, rokujące nadzieje, że mogą być materiałem hodowlanym
potrzebnym do odbudowy hodowli koni w Polsce, gromadziło w Janowie Podlaskim. Budynki i inne urządzenia
były zniszczone, lecz pozostało bogate zaplecze w postaci łąk i pastwisk. Po odbudowie stajen i reorganizacji
hodowli koni w Polsce, w Janowie Podlaskim pozostały konie czystej krwi arabskiej i półkrwi angloarabskiej.
Ogiery półkrwi, wychowane w okresie międzywojennym w Janowie, były materiałem wyjściowym do masowej
hodowli produkującej konie tak w tym czasie niezbędne kawalerii i innym rodzajom broni posługującym się
końmi wierzchowymi.
Konie czystej krwi arabskiej, których hodowla w Polsce ma ponad 200-letnią tradycję, były już w XIX wieku
sprzedawane do różnych krajów europejskich. W latach trzydziestych obecnego stulecia sprzedawano je między
innymi do USA. W czasie działań wojennych w 1939 roku ponad 80%, janowskich koni zaginęło.
Z uratowanych resztek polski personel zatrudniony przez niemieckie wojskowe władze okupacyjne
odbudowywał w Janowie hodowlę koni w dotychczasowych dwóch kierunkach. W 1944 roku niemiecka
komenda stadniny zarządziła i przeprowadziła ewakuację koni w momencie, kiedy armia radziecka dochodziła
do Bugu. Konie zabrane z Janowa wraz z częścią personelu zostały przetransportowane koleją w okolice
Drezna. Tam stały do lutego 1945 roku. Kiedy armia radziecka dochodziła do Odry, nastąpiła dalsza ewakuacja
stadniny, tym razem pieszo. Pierwszym etapem było Drezno, w którym stadnina przeżyła zmasowany nalot
aliancki w nocy z 13 na 14 lutego 1945 roku. Następnym etapem marszu pieszego było Torgau nad Łabą, skąd
w marcu konie zostały przetransportowane koleją do majątku Nettelau położonego na południe od Kilonii.
W trakcie tej podróży nie obeszło się bez groźnych nalotów, które szczęśliwie nie spowodowały żadnych strat
wśród ludzi i koni. W Nettelau stadnina janowska doczekała końca wojny i utworzenia zarządu stadnin polskich
w Niemczech, który ujął w ramy organizacyjne wszystkie konie z polskich stadnin, wywiezione do Niemiec
przez okupanta. W Nettelau konie pozostawały do jesieni 1946 roku, kiedy to drogą morską wróciły do Polski.
Ze względu na częściowe zniszczenie budynków janowskiej stadniny, konie zostały przejściowo ulokowane
w Posadowie, wówczas w powiecie Nowy Tomyśl, w województwie poznańskim. Do Janowa wróciły jesienią
1950 roku.
Nadal są chowane dwie rasy: czystej krwi arabskiej i półkrwi angloarabskiej. Te pierwsze z myślą o eksporcie,
te drugie w początkowym okresie na zasilenie polskiego rolnictwa w siłę pociągową, a ostatnio z myślą
o sporcie, rekreacji, a także eksporcie. Od 1960 roku janowskie araby są sprzedawane za granicę;
najpoważniejszymi ich odbiorcami są Amerykanie, którzy dotychczas kupili najwięcej koni i płacą najwyższe
ceny. Od 1969 roku na terenie stadniny koni w Janowie Podlaskim są rokrocznie organizowane dla kupców
zagranicznych aukcje na konie arabskie ze stadnin chowających konie tej rasy tzn.: Janowa Podlaskiego,
Michałowa, Kurozwęk i Białki. [...] Aukcję poprzedza narodowy czempionat konia arabskiego Polski, [...]''
Andrzej Krzyształowicz
Więcej: http://www.janow.arabians.pl
powierzchniowe 2,6%.
Park Krajobrazowy "Podlaski Przełom Bugu" obejmuje fragment doliny dolnego
Bugu od Terespola do rzeki Tocznej oraz duże kompleksy leśne położone na
wysoczyznach polodowcowych. Długość Parku w linii prostej wynosi 65 km,
przeciętna szerokość części zachodniej, leżącej w granicach woj. mazowieckiego,
wynosi 6 km, części wschodniej, położonej w woj. lubelskim i graniczącej z
Białorusią, 3-5 km. Park zajmuje powierzchnię 30.904 ha, a otulina 17.131 ha.
Lasy zajmują 33,4% powierzchni parku, łąki i pastwiska 21,6%, a wody
Obszar parku jest położony na terenie trzech mezoregionów (Kondracki 1998): Podlaskiego Przełomu
Bugu obejmującego dolinę rzeki (północna część parku), Wysoczyznę Siedlecką (część zachodnia) oraz
Równiny Łukowskiej (część wschodnia). W okolicy Zabuża i Mielnika Bug przecina strefę moren czołowych
stadiału Warty. Szerokość doliny Bugu dochodzi do 4-5 km. W granicach parku krajobrazowego
mezoregion ten rozciąga się pasem o zróżnicowanej szerokości wzdłuż rzeki zajmując około 40%
powierzchni parku. Długość Bugu w granicach parku wynosi 93 km, a średnia wysokość doliny rzeki około
120 m n.p.m.
W dolinie Bugu występują dobrze wykształcone tarasy-zalewowy nadzalewowy.
Względna wysokość tarasu zalewowego nad poziom rzeki wynosi 1-2 m.
Miejscami występują starorzeacza, wypełnione w różnym stopniu gruntami
organicznymi i namułami. Najszersze fragmenty tarasu zalewowego występują w
gminach Janów Podlaski i Rokitno. Taras nadzalewowy wznosi się około 3-5 m
nad poziom wody w rzece. W jego granicach nielicznie występują wydmy (np.
koło wsi Mierzwice, Werchliś i Łęgi), pagórki i pola piasków przewianych.
W wielu miejscach wzdłuż krawędzi doliny Bugu, występują tarasy kemowe o
zróżnicowanej szerokości. Wysoczyzna Siedlecka leży w strefie moren czołowych
stadiału Warty i jego faz recesyjnych. Wysokości nad poziom morza wynoszą
przeciętnie 160 m n.p.m., dochodząc miejscami do 200 m. Powierzchniowo
dominuje w tym mezoregionie wysoczyzna morenowa z moreną czołową i denną.
Mezoregion w granicach parku zajmuje około 30% jego powierzchni. Równina
Łukowska jest mezoregionem o słabo zróżnicowanej rzeźbie terenu. Wysokości
bezwzględne wynoszą 150-170 m n.p.m. Granica między wysoczyzną Siedlecką a Równiną Łukowską na
obszarze parku przebiega na wysokości wsi Serpelic. Charakterystyczną cechą wysoczyzn morenowych
jest zróżnicowanie konfiguracji terenu. Dotyczy to szczególnie moreny czołowej, dominującej
powierzchniowo, której krajobraz jest urozmaicony licznymi pagórkami o wysokości względnej często
przekraczającej kilkanaście metrów, tarasami kemowymi i obniżeniami powytopiskowymi. Lokalnie
występują kemy i tarasy kemowe. Wysoczyzna polodowcowa jest porozcinana dolinami mniejszych rzek i
niewielkich cieków, dopływów Bugu, np. Krzny, Tocznej, Sarenki, Czyżówki, które urozmaicają rzeźbę
parku.
Rozdrobnienie powierzchni leśnej na obszarze parku krajobrazowego jest
znaczne, co jest typowe dla krajobrazu Podlasia. W granicach parku występują
trzy większe kompleksy leśne położone w jego zachodniej części Są to: uroczyska
Drażniew-Ostromęczyn liczące wraz z przylegającymi lasami prywatnymi około
1600 ha, uroczysko Zabuże liczące razem z lasami koło Serpelic około 2500 ha
oraz uroczysko Konstantynów zajmujące 2200 ha. Wymienione trzy kompleksy
stanowią 60% powierzchni leśnej parku. Na całym obszarze parku i otuliny
występuje duża liczba mniejszych kompleksów i zadrzewień.
Najbardziej cennymi pod względem przyrodniczym zbiorowiskami są nadrzeczne
łęgi wierzbowo-topolowe. W dolinie Bugu spotykane są dosyć często, chociaż nie
występują na dużych powierzchniach. Na żyznych glebach doliny Bugu występują
także łęgi wiązowo-jesionowe, o bardzo bogatym runie. Na brzegach rzeki,
starorzeczy oraz na występujących w korycie licznych wyspach występują
formacje krzewiaste wierzb, np. wierzby purpurowej, wiciowej, białej i kruchej
Charaktrystycznym środowiskiem doliny Bugu są starorzecza z typową
roślinnością pływającą, bogate pod względem faunistycznym. Brzegi starorzeczy
zasiedlają zbiorowiska szuwarowe, np. skrzyp bagiennego i oczeretu jeziornego.
Mniejsze powierzchnie zajmują szuwary manny jadalnej, pałki szerokolistnej,
pałki wąskolistnej, płonnika błotnego i jeżogłówki gałęzistej. Zewnętrzny pas
szuwarów tworzą zazwyczaj zbiorowiska wielkoturzycowe, budowane przez kilka
gatunków turzyc. Na terenach bardziej wyniesionych, suchych i piaszczystych, występują zbiorowiska
murawowe z gatunkami sucholubnymi, tworzycymi barwne kobierce w okresie kwitnienia
Więcej:http://www.podlaskiprzelombugu.pl
Kamienne baby
Na rozdrożu dróg, we wschodniej części wsi stoi krzyż pokutny, tzw. "kamienna baba",
średniowieczna (IX-X w.) kamienna rzeźba o tajemniczym pochodzeniu. A zaraz za nim
stoi kamień z wyrzeźbionym znakiem krzyża.