Tytuł Czynniki pochodzenia pasożytniczego w terapii stwardnienia

Tytuł Czynniki pochodzenia pasożytniczego w terapii stwardnienia rozsianego
Streszczenie projektu
Zarażenia helmintami mogą chronić przed chorobami u podłoża, których leży nadmiernie rozwinięty
stan zapalny; chorobami alergicznymi czy autoimmunizacyjnymi. W czasie inwazji pasożytniczych
wzbudzana jest silna odpowiedź Th2 zależna, a hamowana odpowiedź Th1 zależna, o czym świadczy
profil produkowanych cytokin. Odpowiedź makrofagów w rekcji zapalnej jest wybiórczo hamowana
poprzez wprowadzenie ich w stan alternatywnej aktywacji. Uważa się, że dzięki modulowaniu
odpowiedzi immunologicznej żywiciela przez pasożyty, hamowane lub cofane są skutki chorób
autoimmunizacyjnych. Zarażenie myszy nicieniem jelitowym Heligmosomoides polygyrus stanowi
doskonały model do badań nad immunomodulującymi właściwościami pasożytów. Nicień ten obniża
zarówno lokalną jak i obwodową odpowiedź immunologiczną skierowaną także przeciwko innym,
nieswoistym antygenom modulując poziom cytokin we krwi oraz poprzez wybiorcze hamowanie
aktywności limfocytów CD4 subpopulacji Th1. Okres przeżywania nicieni w jelicie myszy zależy
między innymi od indukcji tolerancji wzbudzanej przez endogenne peptydy opioidowe, które hamują
aktywność makrofagów. W badaniach z zastosowaniem niespecyficznego antagonisty receptorów
opioidowych- naltreksonu (NLX) wykazano, że u zwierząt zarażonych opioidy hamują aktywację
makrofagów, co przyczynia się do znacznego osłabienia nadmiernej reakcji zapalnej. W chorobie
neurodegeneracyjnej - stwardnieniu rozsianym (multiple sclerosis, SM) stwierdza się nadmierną
aktywność limfocytów populacji CD4 subpopulacji Th1 oraz makrofagów wobec autoantygenu –
mieliny, występującej swoiście w tkance OUN; mózgu i rdzeniu kręgowym. W wyniku aktywacji
limfocytów Th1 dochodzi do postępującego niszczenia osłonki mielinowej neuronów. Zastosowanie
naltreksonu w małej dawce tzw. low dose naltrexone, LDN, eliminuje objawy choroby. Pomimo
stwierdzanego efektu, mechanizm hamowania reakcji zapalnej przez naltrekson praktycznie nie jest
znany. Celem badań jest wykazanie, że endogenne opioidy pojawiające się podczas zarażenia
nicieniem jelitowym, H. polygyrus, włączone są w mechanizm hamowania stanu zapalnego
zaindukowanego w tkance nerwowej. Badania będą prowadzone na modelu stwardnienia rozsianego
u myszy z autoimmunizacyjnym zapaleniem mózgu i rdzenia kręgowego (EAE, experimental
autoimmune encephalomyelitis). Wskazane zostaną antygeny nicienia, które wzbudzając produkcję
endogennych peptydów opioidowych zmieniają odsetek makrofagów aktywowanych na drodze
klasycznej (Mac-3+IL-4hi-) oraz aktywowanych na drodze alternatywnej (Mac-3+IL-4hi+) oraz czy
powoduje to zmiany w poziomie ekspresji receptora CCR2 dla czynnika chemotaktycznego
makrofagów (MCP-1). Zastosowanie grup doświadczalnych myszy u których receptory opioidowe
będą zablokowane naltreksonem, przybliży nas do zrozumienia mechanizmu terapii LDN w SM.
Charakterystyka stanu zapalnego podczas zarażenia myszy (ex vivo) dostarczy informacji o procesie
regulacji w różnych fazach zarażenia. Pozwoli to ustalić które antygeny kolejnych form nicienia, to
jest larw stadium L4 czy/i form dorosłych zawierają czynniki hamujące EAE. Po rozdzieleniu
mieszaniny właściwych antygenów przy pomocy techniki chromatografii cieczowej HPLC i analizie
białek zidentyfikowana zostanie frakcja antygenów a następnie czynnik najsilniej hamujący
aktywność komórek immunokompetentnych w modelu EAE.