Czytamy

Czytamy
Wizja społeczeństwa przyszłości
w „Dawcy” Lois Lowry
Książka amerykańskiej pisarki
Lois Lowry to kolejna powieść opisująca
antyutopijną przyszłość, w której
społeczeństwo rządzone jest przez
perfekcyjnie zorganizowaną tyranię.
W świecie przedstawionym
powieści ludzie żyją w niewielkich
grupach tworzących osiedla, z których
każde rządzone jest przez radę starszych
wraz z doradzającym jej Odbiorcą
Wspomnień. Mieszkańcy prowadzą tam
żywot pozornie szczęśliwy, bo bezbolesny
i pozbawiony konfliktów. Wszyscy są
sobie równi. Komisja rady starszych dba
o to, by każdy otrzymał zawód, który
do niego pasuje. System edukacyjny został
świetnie dopracowany, by wykształcić
porządnych obywateli. Dzieci
na początku dostają kurtki zapinane
z tyłu, by potrzebować do ich zapięcia
innych i nauczyć się w ten sposób
współpracy. Życie ludzi kończy się
zwolnieniem ze społeczności (eufemizm
eutanazji), które jest bardzo wesołą
uroczystością. Ból mieszkańcom osiedla
jest całkiem obcy. Przy najmniejszym
skaleczeniu dostają środek
przeciwbólowy. Nie muszą też
przejmować się wyborami, gdyż każdą
decyzję podejmuje za nich rada.
Wszystkim zdaje się pasować ten
Porządek. Na początek jest tak
z głównym bohaterem książki –
Jonaszem, który zostaje wybrany
na nowego Odbiorcę Pamięci. Odbiorca
jest jedyną osobą posiadającą
wspomnienia sprzed wieków, potrafiącą
dostrzegać kolory i zdolną
do przeżywania głębszych uczuć. Jonasz,
przejmując wspomnienia od Dawcy,
zaczyna zdawać sobie sprawę, że życie
w tej społeczności jest koszmarem.
Poznawszy takie wartości jak rodzina czy
miłość, uświadamia sobie, że to są rzeczy,
dla których warto żyć.
„Dawca” pokazuje, że
wbrew pozorom świat bez bólu, chorób
i trudnych decyzji nie jest światem,
w którym każdy chciałby żyć. Książka,
pokazując, jak może wyglądać przyszłość,
jest też swego rodzaju przestrogą.
Barbara Klaudel
„Książka nic nie mówi”
W książce Raya Bradbury’ego
„Fahrenheit 451” przedstawiona jest
wizja przyszłości, w której nie ma miejsca
na książki. Dowódca brygady straży
pożarnej Beatty tłumaczy Montagowi,
strażakowi, którego ogarniają
wątpliwości odnośnie palenia książek:
„Otóż, Montag, daję ci na to moje słowo,
książki nie mówią nic! Nic, czego byś
mógł uczyć innych czy w to wierzyć”.
A jednak moim zdaniem cywilizacja
ludzka nie mogłaby przetrwać
bez książek.
Nawet we wspomnianej przeze
mnie powieści, w świecie palącym książki,
żyją Ludzie Książki. […] Wierzą oni, że
nastaną czasy, gdy wyrecytują
zapamiętane teksty i książki odżyją
na nowo.[…]
W społeczności przedstawionej
w „Dawcy” Lois Lowry nie ma literatury,
a jedynymi książkami są kodeks prawa
i książki na temat organizacji
społeczeństwa. Gdy Jonasz zostaje
Nowym Odbiorcą Wspomnień, odkrywa
ułomność tego świata. Opuszcza
społeczność, by wspomnienia wróciły
do ludzi, a oni na nowo odkryli miłość
i wartość prawdziwych więzów
rodzinnych.
Również Czesław Miłosz
w wierszu „Ale książki” podkreśla
ważność oraz nieśmiertelność książek.
Przetrwały one czasy, w których je
niszczono, gdy stawały się przeszkodą
w stworzeniu idealnego społeczeństwa.
[…]
Książki stanowią przeszkodę
dla tyranów chcących stwarzać własne
idealne społeczeństwo, pozbawione
własnej woli, gdyż to właśnie one
pozwalają ludziom wychodzić poza szarą
rzeczywistość, pokazując ideały,
do których możemy dążyć oraz wartości,
w które powinniśmy wierzyć.
Dagna Wójciak
Ja – Człowiek Książka
W filmie Truffauta „Fahrenheit
451” czytanie jest zabronione. Większość
ludzi uważa to za słuszne, dlatego
strażacy palą książki. Jednak istnieje
grupa ludzi, którzy się ukrywają. Każdy
z nich jest inną, wybraną przez siebie
książką. Stał się nią, nauczywszy się jej
na pamięć.
Gdybym miała wybrać książkę,
którą miałabym znać na pamięć, by stać
się Człowiekiem Książką, byłaby nią
książka „Zapytaj Alice” napisana
w formie pamiętnika przez anonimowego
autora. Wybrałabym ją właśnie,
ponieważ pokazuje obraz współczesnej
zdemoralizowanej młodzieży.
Recytowałabym ją jako przestrogę
dla innych, dla tych, którzy biorą
narkotyki albo chcą je brać.
Chciałabym, aby młodzi ludzie
dowiedzieli się o skutkach brania używek.
Jak bardzo niszczą człowieka od środka
i na zewnątrz oraz jak bardzo człowiek
się zmienia pod ich wpływem.
Dawałabym przykład Alice, która
na końcu umiera.
Z tej książki można dowiedzieć
się, jak łatwo jest się uzależnić już
od pierwszego razu i zniszczyć sobie
życie. Alice uzależniła się od razu
na przypadkowej imprezie.
Uważam, ze to dobra książka.
Mogłabym nią być, by przestrzegać
przed braniem narkotyków i innych
używek.
Zuzia D.