1 grudnia Światowy Dzień AIDS

1 grudnia
Światowy Dzień AIDS
Światowy Dzień AIDS
corocznie
(World AIDS Day) to święto obchodzone
1 grudnia z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)
od 1988 roku. Zgromadzenie Ogólne ONZ wyraziło swoją troskę w związku
ze skalą pandemii, podkreślając znaczenie obchodów tego dnia w swojej
rezolucji 43/15 z 1988 roku. Celem obchodów jest zwrócenie uwagi na
problem, jaki stanowi zakażenie wirusem HIV oraz solidaryzowanie się z ludźmi
dotkniętymi AIDS. Jest to bardzo ważna data, która integruje wiele działań
związanych z profilaktyką HIV/AIDS, podejmowanych na całym świecie.
Kalendarium HIV/AIDS
 1981r. - pierwsze opisy choroby (The Lancet, N Engl J Med.),
 1982r. – powstaje nazwa AIDS: acquired immune deficiency syndrome
(zespół nabytego upośledzenia odporności),
 1983r. - izolacja wirusa,
 1985r. - rejestracja testu ELISA na obecność przeciwciał anty-HIV,
 1985r. - pierwszy przypadek zakażenia HIV w Polsce,
 1986r. - pierwsze zachorowanie na AIDS w Polsce,
 1986r. - pierwszy lek- Zydowudyna, Retrovir,
 1989r.
-
opublikowano
pierwsze
doniesienie
o
zakażeniach
wewnątrzszpitalnych dzieci i matek w Eliście (wówczas Kałmucka
Republika Radziecka),
 1997r. - leczenie HAART,
 2000r. - prezydent RPA, Thabo Mbeki, udzielił wywiadu Time Magazine,
w którym powiedział, iż nie sądzi, by HIV powodował AIDS,
 2002r. - Ukraina stała się pierwszym krajem Europy, w którym 1%
populacji dorosłych obywateli jest zakażonych HIV.
Dyskutowano, kto jako pierwszy wyizolował wirus HIV. Uznaje się, że był
to
zespół
Luca
Montagniera
(1983)
pracujący
w
Instytucie
Pasteura.
W 1984 roku wirus został wyizolowany przez zespół Roberta Gallo w USA.
Wyizolowane
wirusy
były
identyczne
i
w
końcu
zostały
nazwane
HIV.
W 1986 roku we Francji wyizolowano drugi typ wirusa (HIV-2), u pacjenta
chorego na AIDS i leczącego się w Europie. Wirusy HIV-1 i HIV-2 występują
naturalnie
w
populacjach
małp
afrykańskich,
odpowiednio:
szympansów
i mangab szarych.
Udowodniono, że ludzka epidemia powstała w wyniku przeniesienia
małpich wirusów do populacji ludzkiej. Najprawdopodobniej miało to związek
z częstą w niektórych regionach Afryki praktyką polowania na małpy w celach
konsumpcyjnych - „teoria zranionego myśliwego”. Uważa się, że poprzez
skaleczenie do krwiobiegu jednego z myśliwych dostała się krew świeżo
upolowanego zwierzęcia, w konsekwencji zaraził się on HIV.
HIV należy obecnie do najlepiej poznanych wirusów, ale charakteryzuje się
dużą
zmiennością,
która
może
się
objawiać
nawet
u
jednego
pacjenta
(w różnych okresach rozwoju choroby).
EPIDEMIOLOGIA
HIV i AIDS w Polsce - dane od początku epidemii (1985 r.) do 30
czerwca 2015 roku (dane z Państwowego Zakładu Higieny):
 19299 zakażonych ogółem,
 3262 zachorowań na AIDS,
 1283 chorych zmarło.
W październiku 2015r. leczeniem ARV objętych było około 8420 pacjentów,
w tym 111 dzieci. Leczenie jest prowadzone i finansowane w ramach programu
zdrowotnego Ministerstwa
Zdrowia
"Leczenie antyretrowirusowe osób
żyjących z HIV w Polsce na lata 2012-2016" (dane z Krajowego Centrum
ds. AIDS).
HIV/AIDS w województwie wielkopolskim
dane z Oddziału Epidemiologii Wojewódzkiej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej
w Poznaniu:
 od 1987r. (początek rejestracji osób zakażonych) do listopada 2015 roku
zanotowano 1137 przypadków zakażeń HIV,
 od 1 stycznia 2015r do 15 listopada 2015r. zanotowano:
•
127 nowych zakażeń (w tym 7 kobiet),
•
7 zachorowań AIDS,
•
1 zgony.
Historia Czerwonej
Kokardki
„Czerwona
z
HIV
i
AIDS,
kokardka”
ich
to
symbol
rodzinami
i
solidarności
przyjaciółmi.
z
osobami
Symbolizuje
żyjącymi
poświęcenie
i zaangażowanie w walkę z AIDS. Stanowi pierwszy krok na drodze
upowszechnienia problematyki HIV i AIDS.
Idea czerwonej kokardki powstała w 1991 r. Pomysł znaku został
zainspirowany żółtą wstążeczką, upamiętniającą żołnierzy amerykańskich
uczestniczących w wojnie w Zatoce Perskiej. Czerwony kolor wybrano
ze względu na skojarzenia, jakie wywołuje: krew, namiętności, walkę i miłość.
Czerwona kokardka ma kształt odwróconej litery V, co oznacza, że jeszcze
nie odniesiono zwycięstwa nad epidemią HIV i AIDS. Symbol stworzyła
organizacja charytatywna Visual AIDS zrzeszającą artystów działających
w Nowym Jorku. Celem było upamiętnienie zmarłych i chorych na AIDS,
a także zwiększenie świadomości na temat HIV i AIDS.
W Polsce, zgodnie z zasadami Regulaminu przyznawania „Czerwonej
Kokardki”, jest ona wyróżnieniem przyznawanym z okazji Światowego Dnia
AIDS, które otrzymują osoby lub instytucje, przyczyniające się w szczególny
sposób do poprawy jakości życia osób zakażonych HIV, chorych na AIDS, bądź
wnoszących istotny wkład w działania profilaktyczne w obszarze HIV i AIDS
w Polsce.
PROFILAKTYKA
Profilaktyka - najważniejszy element zapobiegania rozprzestrzenianiu się
zakażeń wirusem HIV
PUNKTY KONSULTACYJNO – DIAGNOSTYCZNE (PKD)
W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM
PKD w Poznaniu
Adres: Noble Tower, ul. Dąbrowskiego 77 Poznań
tel. 730 110 830, czwartki 9.00 – 11.00
Godziny pracy Punktu:
 poniedziałek 16.00 – 20.00
 czwartek 16.00 – 20.00
 piątek 16.00 – 20.00
PKD w Lesznie
Adres: Punkt pobrań Diagnostyka sp z o.o., Al. Niepodległości 21/27, Leszno
Godziny pracy Punktu
 03.12.2015r. (czwartek) w godzinach od 16:00 do 20:00 – pobranie materiału
 07.12.2015r. (poniedziałek) w godzinach od 16:00 do 20:00 – odbiór wyników
PKD w Pile
Adres: Przychodnia MEDYK, ul. Podchorążych 1, Piła
Godziny pracy Punktu
 26.11.2015r. (czwartek) w godzinach od 16:00 do 20:00 – pobranie
materiału
 30.11.2015r. (poniedziałek) w godzinach od 16:00 do 20:00 – odbiór wyników
 10.12.2015r. (czwartek) w godzinach od 16:00 do 20:00 – pobranie
materiału
 14.12.2015r. (poniedziałek) w godzinach od 16:00 do 20:00 – odbiór wyników
Aktualne adresy i godziny pracy PKD w Polsce znajdują się na stronie
internetowej www.aids.gov.pl w zakładce „Testy na HIV”.
Test w kierunku HIV jest jedyną metodą dowiedzenia się, czy doszło do
zakażenia. Powszechnie dostępne w laboratoriach diagnostycznych są testy
wykrywające obecność przeciwciał zarówno przeciwko HIV-1, jak i HIV-2
(niezwykle rzadko występującego w Polsce), oparte na metodzie ELISA (EIA).
Są to tak zwane testy przesiewowe. Test polega na pobraniu niewielkiej próbki
krwi (nie trzeba być na czczo).
Na wynik testu przesiewowego oczekuje się
najczęściej od jednego do kilku dni, w zależności od tego, gdzie wykonuje się test.

Wynik ujemny (negatywny) testu przesiewowego oznacza, że nie
znaleziono przeciwciał anty-HIV. Jeżeli od „ryzykownego zachowania”
minęło 12 tygodni i więcej, a wynik testu przesiewowego jest ujemny,
oznacza to, iż nie doszło do zakażenia.

Wynik dodatni (pozytywny) testu ELISA (EIA) nie dowodzi jeszcze
zakażenia. Z różnych przyczyn taki wynik może być fałszywie dodatni.
Wynik taki zawsze musi zostać potwierdzony testem potwierdzenia.
Dopiero dodatni wynik testu potwierdzenia upoważnia do stwierdzenia, iż
pacjent jest zakażony HIV.
Sam decydujesz o miejscu i sposobie wykonania testu!
Poradnictwo przed i po teście jest bardzo ważne!
Zachęcamy do wykonania testu
w jednym z punktów konsultacyjno –
diagnostycznych (PKD), w których można wykonać test w kierunku HIV
anonimowo i bezpłatnie. Badanie w PKD zawsze poprzedzone jest rozmową
z doradcą, który poinformuje o przebiegu testu, interpretacji wyniku, oszacuje
ryzyko zakażenia oraz co najważniejsze – ustali, czy jest to dobry moment na
wykonanie testu. Doradca towarzyszy również podczas otrzymania wyniku
testu, aby móc wyjaśnić jego znaczenie, odpowiedzieć na wszelkie wątpliwości,
a w przypadku wyniku dodatniego wesprzeć i wskazać dalsze możliwości
postępowania.
Poza PKD badania możesz wykonać w poradniach przy klinikach chorób
zakaźnych, w niektórych stacjach sanitarno-epidemiologicznych oraz w wielu
różnych laboratoriach diagnostycznych. W tych miejscach badanie jest płatne
(cena zależy od miejsca), często nieanonimowe i rzadko poprzedzone rozmową
okołotestową.
Podczas
kontaktów
seksualnych
istnieje
ryzyko
zakażenia
wirusem
zapalenia wątroby typu B i typu C, a także wieloma innymi chorobami
przenoszonymi drogą płciową. Warto, w trosce o zdrowie, wykonać badania
także w tym kierunku.
Jeżeli stwierdzisz, że Twoje zachowanie mogło narazić Cię na zakażenie
wirusem HIV – warto wykonać badania - aby móc właściwie postępować
i zaplanować swoją przyszłość. (źródło: Krajowe Centrum ds. AIDS).
Opracowanie: Magdalena Stoicka-Kluj i Agnieszka Dyk-Duszyńska
Oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia WSSE w Poznaniu