Nowoczesny Dyrektor Foremski rozdz 2 część 2

2.2. Dyrektor a środowisko szkoły
2.2.1. Zarządzanie byłymi współpracownikami
Zanim świadomie zaczniemy skutecznie przewodzić podległym nam pracownikom
i budować szkołę zgodnie z własną wizją, musimy zmierzyć się z naszymi byłymi
kolegami i koleżankami. Z drugiej strony, jeżeli przewodzimy szkole, w której dotychczas
nie pracowaliśmy, musimy zetknąć się z nowym, często niezbyt przyjaźnie do nas
nastawionym zespołem.
Pracownicy wykonają mnóstwo działań, żeby nas sprawdzić - zobaczyć, na ile
zmieniły się stosunki panujące w szkole; przekonać się, na ile mogą sobie wobec nas
pozwolić. Te pierwsze dni i tygodnie sprawią, że dzięki świadomie przyjętej strategii
postępowania w zarządzaniu byłymi współpracownikami bądź nowym zespołem, szybko
opanujemy tę trudną sytuację i będziemy mogli skupić się na realizacji naszych celów.
Niewykorzystanie w sposób umiejętny pierwszych dni naszego kierowania spowoduje, iż
przez długie miesiące będziemy tracić energię na odbudowanie naszej pozycji.
Pamiętajcie, że dyrektorski fotel nie daje nam nowej „mądrości” Tę mądrość wyniesiemy
dopiero wraz z doświadczeniem z pracy na tym stanowisku.
Nie ulegaj pokusie czynienia natychmiastowych i radykalnych zmian
Jednym z najczęściej powtarzanych pytań zadawanych przez świeżo upieczonych
dyrektorów, jest pytanie – jak zwolnić byłego dyrektora (ewentualnie wicedyrektora), który
obecnie jest nauczycielem. Nowym dyrektorom wydaje się, że to jedyny skuteczny sposób
rozwiązania problemu. Wiadomo, najprościej jest pozbyć się ewentualnych wrogów,
a przecież nasz poprzednik dobrze życzył nam raczej nie będzie. Tak postępować nie
można. Poza tym nie ma racjonalnych i prawnych przesłanek, aby zwolnić pracownika
tylko i wyłącznie z tego powodu, iż przed nami zajmował stanowisko dyrektora szkoły.
Warto z taką osobą odbyć szczerą rozmowę, podczas której przedstawicie Wasze obawy,
co do trudnej sytuacji, w której się znaleźliście. Jeżeli odchodzący dyrektor nie wykaże
chęci współpracy, a przynajmniej pewnej neutralności, spróbujcie w delikatny sposób
ARTUR FOREMSKI NOWOCZESNY DYREKTOR W SZKOLE
KSIĄŻKA CHRONIONA PRAWEM AUTORSKIM. KOPIOWANIE BEZ ZGODY AUTORA ZABRONIONE
zasugerować mu, aby sam zrezygnował z pracy. Zobowiążcie się do pomocy
w znalezieniu mu podobnego etatu w sąsiedniej szkole. Jeżeli mimo tego, dyrektor zechce
pozostać w szkole, trudno – jego prawo. Pozostaje nam już tylko nauczyć się
funkcjonować w tej trudnej sytuacji.
Spotkania z nauczycielami i pracownikami szkoły
Podobnie wygląda sprawa z nauczycielami oraz pozostałymi pracownikami
administracji i obsługi. Z pewnością nie wszyscy od razu staną się naszymi zwolennikami.
Pamiętajmy też, że Ci ludzie zwyczajnie będą się obawiali o swoją przyszłość. Dla nich to
także nowa sytuacja, nie wiedzą przecież, czego mogą się po Was spodziewać.
W przypadku, kiedy zostaliście dyrektorami w szkole, w której dotychczas uczyliście,
sprawa jest w miarę oczywista. Jeżeli przyszło Wam zarządzać szkołą, gdzie jesteście
osobą nową, należy się do tego odpowiednio przygotować.
Przede wszystkim zanim spotkacie się z nauczycielami i pracownikami,
przeanalizujcie istniejące procedury i praktyki. Każda szkoła jako instytucja ma swoją
specyficzną kulturę organizacyjną i zwyczaje. Spotkajcie się z pracownikami, z każdym
indywidualnie lub w małych grupach i spytajcie, co według nich funkcjonuje właściwie, a co
nie, i dlaczego. Zapytajcie, jakich zmian oczekują.
Przygotujcie się w sposób szczególny do pierwszego oficjalnego spotkania.
Zadbajcie, aby odbyło się w przyjaznej atmosferze. Jeżeli nawet szkoła wymaga
rewolucyjnych zmian, nie Informujcie o tym i nie straszcie nauczycieli i pracowników
podczas pierwszego spotkania.
Zmiany wprowadzajcie powoli
Zmiany
z
wprowadzajcie
nauczycielami
może
powoli,
przynieść
krok
po
kroku.
niespodziewane
efekty.
Szczera
Można
rozmowa
opowiedzieć
o swoich pomysłach na rozwój szkoły, obawach z tym związanych. Pierwsze spotkanie nie
powinno być związane z posiedzeniem rady pedagogicznej dotyczącej organizacji roku
2
ARTUR FOREMSKI NOWOCZESNY DYREKTOR W SZKOLE
KSIĄŻKA CHRONIONA PRAWEM AUTORSKIM. KOPIOWANIE BEZ ZGODY AUTORA ZABRONIONE
szkolnego. Nie może też być za długie, godzina będzie wystarczająca. Dobrym pomysłem
jest wygłoszenie expose1, czyli przedstawienie zasad własnego postępowania, wartości,
którymi będziecie się kierować się podczas zarządzania zespołem. Pamiętajmy, że
podobnie, jak w przypadku wystąpienia przed komisją podczas konkursu na stanowisko
dyrektora szkoły pierwsze chwile naszego wystąpienia zdecydują o tym, czy odniesiemy
sukces.
W książce Szkoła naprawdę przyjazna w duchu oceniania kształtującego Wojciech
Turewicz podał przykład expose wychowawcy klasy, rozpoczynającego swoją przygodę
z uczniami. Spróbuję za jego przykładem podać poniżej przykład expose nowego
dyrektora:
Drogie Koleżanki i Drodzy Koledzy,
Od dziś mam zaszczyt pełnić obowiązki dyrektora w naszej szkole. Dzisiejsze nasze
spotkanie to dobry moment, aby przedstawić Wam, w jaki sposób będę starała się
kierować naszym zespołem oraz jakimi wartościami się będę kierowała. Jakie postawy
będę nagradzała, ale także jakich zachowań nie będę tolerowała. Chcę, żebyście od
początku znali moje oczekiwania, co uchroni Was przed domysłami i nieporozumieniami.
Najważniejsze dla mnie jest zbudowanie szkoły, w której wszyscy członkowie naszej
społeczności będą dobrze się czuli, i odnajdą w niej miejsce dla siebie.
Dlatego też będę nagradzała wszelkie postawy i zachowania służące budowaniu
właściwych relacji i życzliwej atmosfery w zespole.
Będę promowała wszelkie postawy brania odpowiedzialności za powierzone zadania.
Nie będę natomiast tolerowała plotkarstwa, zrzucania winy i odpowiedzialności na innych.
Tyle chciałabym przekazać na początku. Jeżeli macie pytania, chętnie na nie teraz
odpowiem. Jeżeli nie bardzo dziękuję za uwagę.
1
Szczegółowo o expose pisze Wojciech Turewicz w książce Szkoła naprawdę przyjazna w duchu Oceniania
Kształtującego, wydawnictwo Eko-Tur, warszawa 2011. Warto również sięgnąć do pozycji Psychologia szefa (Jerzy
Gut, Wojciech Haman), wydawnictwo kontrakt osh Warszawa 2009
3