Raport z analizy środowiskowej dopuszczalnych przebiegów trasy

Transkrypt

Etap IIb
Analiza środowiskowa dopuszczalnych
przebiegów Trasy rowerowej
„Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej”
WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE
Działanie V.2. „Trasy rowerowe”
w
ramach:
„Programu Operacyjnego
Rozwój Polski Wschodniej na lata 2007 – 2013”
oś priorytetowa V:
„Zrównoważony rozwój potencjału turystycznego
opartego o warunki naturalne”
wykonano na zlecenie:
Ministerstwa Rozwoju Regionalnego
maj 2011
1/37
SPIS TREŚCI
WSTĘP ................................................................................................................................................................... 3
1.
OPIS PLANOWANEGO PRZEBIEGU TRASY ROWEROWEJ Z REKOMENDACJĄ ............................................. 3
2.
ANALIZA POTENCJALNEGO ODDZIAŁYWANIA ROZPATRYWANYCH PRZEBIEGÓW TRASY ROWEROWEJ NA
ŚRODOWISKO ................................................................................................................................... 17
3.
PODSUMOWANIE .............................................................................................................................. 23
ZAŁĄCZNIK 1.
ZESTAWIENIE WYSTĄPIEŃ O INFORMACJE NIEZBĘDNE DO ANALIZY ŚRODOWISKOWEJ
ZAŁĄCZNIK 2.
PRZEBIEG TRAS ROWEROWYCH PO TERENACH OBJĘTYCH OBSZAROWYMI FORMAMI OCHRONY
PRZYRODY
ZAŁĄCZNIK 3.
OPIS FORMY OCHRONY PRZYRODY ZGODNIE Z USTAWĄ Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE
PRZYRODY, Z UWZGLĘDNIENIEM OBSZARÓW NATURA 2000
2/37
WSTĘP
Przedmiotowe opracowanie ma na celu przedstawienie i przeanalizowanie uwarunkowań
środowiskowych występujących na projektowanych trasach rowerowych (zarówno na trasie głównej, jak i
obejściach) oraz ich wpływu na atrakcyjność przyrodniczo-krajobrazową, z punktu widzenia rowerzysty. W
wyniku przeprowadzonej oceny zostanie zaprezentowany wariant rekomendowany trasy.
Metodologia wykonania etapu IIb w tym analizy środowiskowej została uzgodnione i zatwierdzona
przez Zamawiającego. Ze względu na charakter inwestycji przyjęto, że planowana inwestycja nie jest
przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko. Przebieg proponowanych wariantów
został przedstawiony w formie kartograficznej tj. mapy w skali 1:25000 i 1:10000 (Opracowania
kartograficzne – Załącznik_I_2 oraz Załącznik_I_3). Na mapach przedstawione zostały wszystkie treści
omówione
w punkcie
dotyczącym
opisu
elementów
środowiska
i zagospodarowania
terenu,
w szczególności zróżnicowanie: sposobu użytkowania terenu (rolne, leśne, zabudowa, nieużytki), formy
ochrony przyrody dla planowanych wariantów przebiegu Tras rowerowych na poziomie gminy oraz
województwa. Wariant, dla którego przyjęto liczbowy pikietaż reprezentuje Trasę główną. Wariant, dla
którego pikietaż ma w przedrostku literę alfabetu jest obejściem Trasy głównej.
1.
Opis planowanego przebiegu Trasy rowerowej z rekomendacją
W oparciu o wykonaną Analizę Wielokryterialną (Etap IIa Studium Wykonalności) Ministerstwo
Rozwoju Regionalnego zatwierdziło korytarz przebiegu Trasy rowerowej, w granicach którego Wykonawca
zaproponował warianty: trasa główna i obejścia. Na podstawie śladu trasy wg „Studium przebiegu korytarza
głównego Trasy Rowerowej realizowanej w ramach Działania V.2 PO RPW” który cechował się dużą
generalizacją, Wykonawca w ramach Etapu IIb precyzyjnie wkreślił przebieg Trasy rowerowej w oparciu o
ortofotomapy i mapy topograficzne. Projektowany przebieg Tras rowerowych uwzględnia wykorzystanie
istniejącej sieci drogowej, o małym natężeniu ruchu. Wykorzystywane będą głównie drogi powiatowe,
gminne, fragmentami wojewódzkie, a wyjątkowo krajowe. Częściowo trasa będzie prowadzona drogami
leśnymi i polnymi, które zostały wskazane w wyniku odbytych konsultacji społecznych. Wykonawca założył,
że w przeważającej części trasa rowerowa prowadzona będzie z wydzielonymi pasami w ciągu drogi, ze
ścieżką rowerową w pasie drogowym, na zasadach ogólnych lub w ciągu innych dróg.
Każde z proponowanych obejść, również wykorzystuje drogi publiczne, ale w większym stopniu
przebiega po drogach polnych i leśnych, tworząc swego rodzaju „objazdy” odcinków o większym natężeniu
ruchu pojazdów silnikowych.
Wariant główny przebiega po drogach krajowych na długości 2,9 km, wojewódzkich - dł. 25,9 km,
powiatowych - dł. 86,0 km, gminnych - dł. 36,8 km i innych – dł. 36,5 km. Łączna długość wynosi 188,0 km.
Obejścia trasy głównej stanowią alternatywę przyjmując formę pętli i obejść. Powstały one w trakcie prac
kameralnych w oparciu o terenowe uwarunkowania realizacyjne, analizę środowiskową, badania natężenia
i prognozy ruchu na drogach wraz z możliwości wykorzystania dróg publicznych oraz konsultacji i
uzgodnień dotyczących lokalnego przebiegu Trasy głównej w poszczególnych JST. Obejścia prowadzą
drogami krajowymi na długości 2,9 km, wojewódzkimi – dł.34,0 km, powiatowymi – dł.102,8 km, gminnymi –
3/37
dł.27,9 km i innymi – dł. 22,5 km. Łączna długość 29 obejść wynosi 190,0 km. Trasa została wytyczona po
drogach publicznych i wewnętrznych przy założeniu wykorzystania istniejącej infrastruktury rowerowej i
budowie nowych ścieżek rowerowych, gdzie ze względu na bezpieczeństwo rowerzystów wymagać będzie
tego sytuacja.
Ustalono punkty styków od wschodu z województwem podkarpackim w miejscowości Trześń –
most na rzece Trześniówce i w miejscowości Wielowieś (ul. Lwowska, Tarnobrzeg) oraz z gminą
Samborzec punkty styków w miejscowościach Zawisełcze. Przedstawiona niżej rekomendacja Wykonawcy
dotyczy uwarunkowań przyrodniczo-turystycznych.
Odcinek o kilometrażu: 0,00 – 1,60
Trasa główna:
Obejścia:
Rozpoczyna się na terenie gminy Sandomierz i
prowadzi wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 723, a
następnie wzdłuż
drogi krajowej nr 77 przez
obszary zurbanizowane południowej części miasta
Sandomierz. Na odcinku odbywa się intensywny
ruch tranzytowy.
• Wariant A rozpoczynający się na moście przez
rz. Trześniówkę (gmina Sandomierz) i biegnący
drogą krajową przez obszary intensywnie
zabudowane
• Wariant AA rozpoczynający się przeprawą przez
rz. Trześniówkę (gmina Sandomierz) kładką, aż
do przecięcia z drogą krajową, następnie
drogami lokalnymi na wschód od wariantu
głównego przez obszary zabudowane, pola i łąki.
Rekomendacja Wykonawcy:
Wykonawca rekomenduje wariant o następującym przebiegu: na odcinku 0-0,4 km wariant A, następnie
wzdłuż wariantu AA od km 2,3 do końca odcinka tj. km 3,4.
Wariant nie wykorzystuje dróg o wysokim natężeniu ruchu, biegnie przez obszary o mało intensywnej
zabudowie, przez pola i łąki.
Trasa główna:
Obejścia:
Trasa biegnie na terenie miasta Sandomierz wzdłuż
drogi krajowej nr 77 o dużym natężeniu ruchu i
charakterze tranzytowym. Począwszy od km 2,70,
aż do 3,30 trasa inwestycji przebiega przez teren
„Tarnobrzeskiej Doliny Wisły” (Specjalnego Obszaru
Ochrony Siedlisk, obszar Natura 2000 1.) Na
wysokości od ok. 2,80 km przekraczany jest most na
rzece Wiśle.
•
1
Obejście AB rozpoczynające się skrzyżowaniem
ul. Flisaków i Holowniczej (miasto Sandomierz)
omija drogę krajową prowadząc po wschodniej
stronie, przez obszary o nieintensywnej
zabudowie, aż do włączenia w istniejącą ścieżkę
rowerową
na
obiekcie
mostowym
przechodzącym przez rz. Wisłę. Dalej wariant
odbija w kierunku wschodnim, aż do zjazdu na
obszary zalewowe. Biegnie wzdłuż dolnej
krawędzi wału przeciwpowodziowego, wzdłuż
Szczegółowy opis w załączniku nr 3
4/37
przyczółka mostowego. W okolicach km 2,5
obejścia AB wchodzi z powrotem na nasyp drogi
krajowej nr 79 i biegnie wzdłuż jej śladu
w kierunku zachodnim.
•
Obejście AC które ma swój początek w okolicach
przejścia dla pieszych przez drogę nr 79 (miasto
Sandomierz) jest odnogą wchodzącą w obszar
starego miasta Sandomierza, m.in. z Zamkiem
Kazimierzowskim,
Collegium
Gostomianum
(jedną z najstarszych szkół średnich w Polsce),
gotycki Ratusz oraz Bramę Opatowską.
Niewątpliwym
problemem
są
duże
przewyższenia, z uwagi na lokalizację Starego
Miasta na skarpie Wisły.
Wykonawca rekomenduje wariant o następującym przebiegu: wzdłuż odcinka AB od km 0 do 2,5, następnie
wzdłuż odcinka AC od km 0 do km 2,0 gdzie łączy się z trasą główną w km 4,3. Wariant AB, który omija
drogę krajową i biegnie wzdłuż obszarów mieszkalnictwa jednorodzinnego, włączając się w istniejącą
ścieżkę rowerową na nowo wybudowanym obiekcie mostowym. Następnie w bezpośrednim sąsiedztwie
Wisły biegnie wzdłuż dolnej krawędzi wału. Istniej możliwość okresowego zalewania tego obszaru, dlatego
Wykonawca zwraca uwagę na konieczność zapewnienia odpowiedniej i wytrzymałej konstrukcji ścieżki
rowerowej na tym odcinku. Wariant AB łączy się następnie z wariantem AC, który charakteryzuje się dużymi
przewyższeniami terenu.
Trasa główna:
Trasa przebiega wzdłuż „Tarnobrzeskiej Doliny Wisły” (Specjalnego Obszaru Ochrony Siedlisk, obszaru
Natura 2000), po drodze krajowej nr 79 oraz powiatowej nr 0803T. Po stronie północnej dominuje krajobraz
zurbanizowany, po południowej występują pasy zadrzewień wzdłuż brzegu rzeki Wisły.
Odcinek o kilometrażu: 5,80 –16,40
Trasa główna:
Obejścia:
Trasa przebiega po drogach powiatowych o
numerach 0803T, 0801T, 0800T gminnych oraz
zakwalifikowanych jako „inne”. Początek i koniec
trasy to tereny zurbanizowane (gmina Samborzec),
natomiast środkowa część biegnie wśród pól
uprawnych oraz łąk. W okolicy 12 km, tj.
miejscowości Zajeziorze trasa przebiega nieopodal
jeziora Bogoryjskiego. W miejscowości Skotniki w
km 15,5 znajduje się kościół p.w. św. Jana
• Obejście B – zlokalizowany jest w gminie
Samborzec. Odchodzi od trasy głównej w km 6,3
w lewym kierunku i powraca w km 16,40. Trasa
przebiega wzdłuż wału wiślanego, po czym
przechodzi na drogę powiatową nr 0803T. Cały
odcinek przebiega nieopodal „Tarnobrzeskiej
Dolina Wisły”. (Specjalnego Obszaru Ochrony
Siedlisk obszaru Natura 2000) Wzdłuż trasy
sporadycznie można napotkać kępy zadrzewień,
5/37
Chrzciciela z XIV w.
natomiast krajobraz terenu zdominowany jest
przez łąki oraz pola uprawne. W miejscowości
Koćmierzów km 1,1 można spotkać zabytkowe
figurki, natomiast w miejscowości Ostrołęka 4,5
występuje wiele gospodarstw sadowniczych.
Trasa biegnie nieopodal „szlaku jabłkowego”.
• Obejście C – odbiega na terenie gminy
Samborzec od trasy głównej w km 5,80 w prawo,
w kierunku północnym i powraca w km 15,00.
Trasa przebiega wzdłuż cieku Koprzywianka po
wałach rzeki, drodze gminnej, powiatowej przez
miejscowość Skotniki oraz drodze o charakterze
„innym”. Krajobraz dominujący na omawianym
odcinku to pola uprawne oraz łąki w
bezpośrednim sąsiedztwie rzeki.
Wykonawca wskazuje obejście B jako preferowany przebieg trasy,. Trasa przebiega wzdłuż doliny Wisły
oraz tereny bogatsze kulturowo dzięki atrakcjom turystycznym i gospodarstwom sadowniczym...
Trasa główna:
Trasa przebiega po drodze kategorii „inne”, wśród łąk i pól uprawnych.
Trasa główna:
Trasa przebiega na terenie gmin Koprzywnica,
Klimontów, Iwaniska, Bogoria po drogach kategorii
„inne”, drogami gminnymi i wojewódzką nr 758,
wśród łąk, pól uprawnych i terenów leśnych. Na
wysokości miejscowości Byszów (gmina Klimontów
w okolicach km 27) trasa przebiega w pobliżu cieku
Gorzyczanka. W miejscowości znajduje się dworski
park krajobrazowy z XIX wieku, w którym mieści się
Największy Park Katyński w Polsce. Na południe od
miasta Klimontów (około 1km) znajduje się zbiornik
wodny „Tęczynopol”. W miejscowości Klimontów
(okolice km 32) trasa prowadzi obok kościoła
parafialnego p.w. św. Józefa z XVII w. oraz
podominikańskiego zespołu klasztornego z XVII w.
Tuż za Klimontowem trasa przecina ciek
Koprzywianka, a następnie ciągnie się wzdłuż jego
biegu. Końcowy odcinek trasy biegnie częściowo po
Obejścia:
• Obejście D – odbiega od trasy głównej w km
18,50 w kierunku południowym a powraca w
22,30. Trasa przebiega na terenie gminy
Koprzywnica po drogach kategorii „inne” oraz
drogą wojewódzką nr 758. Początkowo biegnie
wzdłuż cieku Koprzywianka, przecinając go na
dalszym
odcinku
trasy.
Dominującym
krajobrazem jest krajobraz rolny. W miejscowości
Koprzywnica (.km 4) znajduje się zespół
klasztorny pocysterski z 1185r. oraz kościół p.w.
Matki Boskiej Różańcowej z XVII w.
• Obejście D+DA – w km 4,00 od obejścia D
odbiega w lewo w kierunku południowozachodnim jego odnoga w postaci odcinka DA.
Trasa biegnie na terenie gminy Łoniów i Bogoria
po drogach gminnych, powiatowej oraz innych.
6/37
granicy „Ostoi Żyznów” (Specjalnego Obszaru
Ochrony Siedlisk, obszar Natura 2000 2), miejscami
go przecinając. Przy trasie, w miejscowość Konary
(gmina Klimontów) w km 38 znajdują się ruiny
zamku nazywane „wejściem do piekła”. W okolicach
km 45 trasy znajdują się monumentale ruiny zamku
„Krzyżtopur” z I połowy XVII w.
Obejście przebiega przez tereny zurbanizowane,
tj. Koprzywnica, Cegielnia, Beszyce, Skwirzowa,
Nawodzice, Szymanowice oraz Klimontów. W
zdecydowanej mierze (na długości ok. 80%
całego obejścia) przebiega przez tereny rolne,
mijając również tereny leśne na odcinku ok. 6km.
Trasa inwestycji na odcinku 0,2km przebiega
wzdłuż „Ostoji Żyznów” Specjalnego Obszaru
Ochrony Siedlisk , przecinając jego niewielki
fragment. Na trasie odcinka znajdują się dwa
jeziora. Odcinek powraca na trasę główna w km
32,00. W miejscowości Koprzywnica znajduje
się zespół klasztorny pocysterski z 1185r. oraz
kościół p.w. Matki Boskiej Różańcowej z XVII w.
• Obejście D+DA+DC – w km 13,50 od obejścia
DA odbiega w kierunku zachodnim jego odnoga
w postaci odcinka DC, która powraca na trasę
główna w km 63,90. Trasa biegnie po drogach
innych, przez tereny leśne, będące częścią Ostoi
Żyznów SOOS (około 6km trasy). Następnie,
wchodząc na drogi powiatowe pomiędzy
miejscowością Jurkowice a Wola Małkowska ,
odcinek przebiega wśród obszarów rolnych oraz
terenów
zurbanizowanych
mijając
takie
miejscowości na terenie gminy Bogoria jak:
Samotnia (km 6 trasy), Jurkowice (km 7 trasy),
Bogoria (km 15 trasy) oraz Wola Małkowska (km
19 trasy).
• Obejście DB – odbiega w kierunku północnym od
trasy głównej w km 25,80 a powraca w km 37,00.
Trasa prowadzi po drogach innych, powiatowej
łączącej Węgrce Szlacheckie z Klimontowem,
przecinając drogę krajową nr 9. Obejście biegnie
przez obszary gminy Klimontów. Krajobraz
dominujący to pola uprawne, częściowo tereny
leśne „Ostoi Żyznów” SOOS. Na trasie znajdują
się miejscowości tj. Węgrce Szlacheckie (km 4
trasy)., Dziewków (km 5,5 trasy)., Klimontów (km
9 trasy), Pokrzywianka (km 13 trasy).
• Obejście E – odbiega w kierunku północnym od
trasy głównej w km 37,10 a powraca w 41,80 i
przechodzi przez obszary gminy Klimontów.
Trasa biegnie po drodze wojewódzkiej nr 758.
Częściowo przebiega po granicy „Ostoja
Żyznów” SOOS (ok. 2km trasy) oraz przecina
2
7/37
ciek Kujawka (km 2). W miejscowości Konary
trasa przechodzi obok ruin zamku Słupeckich,
Pomniku
Legionistów
oraz
Batalionów
Chłopskich.
• Obejście DD – odbiega w kierunku południowym
od trasy głównej w km 41,80, a powraca w km
58,30. Biegnie przez tereny zurbanizowano-rolne
na terenie gminy Iwaniska. Trasa przebiega po
drodze gminnej na długości ok. 7km oraz
drogach kategorii „inne” na długości ok. 3km.
Wykonawca wskazuje jako preferowany przebieg trasy, obejście D+DA+DB+Trasa główna do 63,9. Trasa
przebiega przez zróżnicowany krajobraz, obejmujący zarówno tereny zurbanizowane, rolne jak i cenne
przyrodniczo tereny leśne objęte ochroną sieci Natura 2000. Wskazana rekomendacja przebiegu pomimo
znacznego wydłużenia jest najbardziej atrakcyjna ze względu na zabytki w bezpośrednim sąsiedztwie.
Trasa główna:
Obejścia:
Trasa przebiega po drodze powiatowej łączącej
miejscowości Wierzbka i Wola Malkowska oraz
kategorii „inne”. Trasa przecina obszary gmin
Bogoria i Raków. Miejscowości znajdujące się na
trasie to m.in.: Małkowice w km 63, Rakówka w km
68. Na przeważającej długości odcinka dominują
lasy oraz pola. Od km 63,9 do km 72,2 trasa
prowadzi po nasypie nieczynnej kolei przez obszar
Nadleśnictwa Łagów przez główny kompleks leśny
„Chańcza”..
• Obejście F – odbiega w prawo w kierunku
wschodnim od trasy głównej w km 61,00, a
powraca w km 72,20. Trasa przebiega po
drogach powiatowych nr 0779T i 0394T , mijając
takie miejscowości jak: Niemirów (km 2,2),
Niedźwiedź (km 3) w gminie Bogoria , Rakówka
(km 6,5) w gminie Raków. Krajobrazem
dominującym są pola uprawne oraz występująca
miejscami rozproszona zabudowa.
Jako rekomendowany Wykonawca wskazuje przebieg po trasie głównej. Przebieg po nasypie kolejowym
oraz wśród lasów, jest bardziej atrakcyjna turystycznie względem alternatywnego obejścia po drodze
powiatowej. Ze względu na intensywną gospodarkę leśną wykorzystanie nasypu kolejowego powinno być
przedmiotem szczegółowej inwentaryzacji terenowej.
Trasa główna:
Obejścia:
Trasa przebiega po drodze powiatowej oraz
kategorii „inne”, przez miejscowość Raków (gmina
Raków) w km 76. Trasa przecina ciek Łagowianka
• Obejście G – odbiega w kierunku zachodnim od
trasy głównej w km 72,20, a powraca w km
76,60. Przebiega na terenie gminy Raków po
8/37
(km 72,8 trasy). Krajobrazem dominującym są lasy.
Trasa przecina swoim przebiegiem ciek Czarna (km
76,5 trasy).
drodze kategorii „inne” oraz wojewódzkiej nr 756.
Krajobrazem dominującym są lasy. Droga
biegnie niemal równolegle do cieku Czarna,
przecinając go w kilku miejscach. W pobliżu
zlokalizowany jest zbiornik Hańcza (gmina
Raków) (ok. km 2,5 trasy), wykorzystywany
głównie do celów rekreacyjnych. Obejście
kończy się w miejscowości Raków (zabytki:
kościół p.w. św. Trójcy z 1650r. oraz domy
ariańskie z XVIIw.)
• Obejście J – odbiega w kierunku północnym od
73,90. Przebiega po drodze powiatowej
pomiędzy Jamnem a Rakowem, głównie poprzez
tereny leśne (gmina Raków).
Wykonawca Wskazuje, jako preferowany, przebieg trasy obejściem G. Wzdłuż trasy występują tereny
leśne, zlokalizowany jest też duży zbiornik wodny. Na odcinku przed drogą wojewódzką nr 756 trasa
biegnie przez obszar leśny byłym nasypem kolejowym.
Trasa główna:
Obejścia:
Trasa przebiega na terenie gminy Raków po drodze
kategorii „inne” wśród pól oraz łąk, przecinając linię
kolejową (km 77 trasy).
• Obejście H – odbiega od trasy głównej w km
76,60, powraca w km 77,70. Przebiega po
drodze powiatowej nr 0349T, wzdłuż rzeki
Czarnej. Krajobrazem dominującym są pola
uprawne oraz łąki. Trasa przebiega wzdłuż linii
kolejowej na długości ok. 0,3km.
Wskazuje się jako rekomendowany przebieg odcinka po trasie głównej, z uwagi na mniejsze natężenie
ruchu.
Trasa główna:
Obejścia:
Na odcinku do km 93,8 Trasa przebiega po drogach
leśnych i gminnych przez obszar gminy Raków. Na
odcinku km 96 do 99,1 trasa prowadzi drogą
powiatową nr 0349T przez teren gminy Pierzchnica.
Tras mija m.in. miejscowość Smyków (gmina
Raków, km 91), Leonów (granica gmin w km 93,8)
• Obejście I – odbiega w kierunku południowym od
99,10. Przebiega po drogach powiatowych nr
0350T, 0353T, 0349T gminnych oraz „innych”,
mijając miejscowości (w gm. Raków) tj.:
Drogowle (km 3 trasy), Mędrów (km 4 trasy),
9/37
oraz Ujny (gmina Pierzchnica w km 99). Na
przeważającej części odcinka (ok. 80%) dominuje
krajobraz leśny, będący częścią Lasów CisowskoOrłowińskich Natury 20003 oraz CisowskoOrłowińskiego Parku Krajobrazowego 3. Miejscami
występują tereny polno-rolne, otaczające obszary
zurbanizowane.
Papiernia (km 13 trasy). W gminie Pierzchnica
miejscowości Osiny (km 22 trasy), Pierzchnica
(km 26 trasy) – z ciekawym układem
przestrzennym najstarszej części miejscowości
oraz kościołem św. Małgorzaty z 1798r., kończąc
swój bieg w Ujnach (km 30 trasy). Krajobraz
stanowią lasy oraz pola uprawne. Na odcinku ok.
19 km trasa biegnie wzdłuż obszarów Natury
2000 SOOS „Lasy Cisowsko-Orłowińskie”,
kilkakrotnie go przecinając. Początkowy odcinek
obejścia ciągnie się wzdłuż granicy Parku
Krajobrazowego Cisowsko-Orłowińskiego. W
miejscowości Drugnia (gmina Pierzchnica) w km
18 zlokalizowany jest kościół z 1880r. p.w. św.
Wawrzyńca. W miejscowości Pierzchnica oraz
zlokalizowany jest kościół św. Małgorzaty z
1798r.
• Obejście O – odbiega na południe od trasy
głównej w km 91,20, a powraca w km 93,70.
Biegnie na terenie gminy Raków po drogach
leśnych, w całości znajdując się na obszarze
SOOS „Lasy Cisowsko-Orłowińskie” oraz Parku
Krajobrazowego
Cisowsko-Orłowińskiego.
Dominuje krajobraz leśny.
Wskazuje się jako rekomendowany przebieg odcinka po trasie głównej, z uwagi na mniejsze natężenie
ruchu oraz przebieg przez obszary Natura 2000.
Trasa główna:
Trasa przebiega przez obszar gminy Daleszyce po drogach powiatowych nr 0356T, 0355T, 0365T, 0372T,
gminnych oraz kategorii „inne”, mijając miejscowości tj. Trzemosna (km 103,5 trasy), Borków (km 107,8
trasy) – z „Zalewem Bielnianka”, Marzysz (km 111 trasy) oraz Dyminy (km 118,6 trasy). Krajobrazem
dominującym są tereny leśne, miejscami występują pola uprawne oraz łąki. Początkowo odcinek ciągnie się
przez Park Krajobrazowy Cisowsko-Orłowiński, miejscami biegnąc wzdłuż granicy Natury 2000 „Lasy
Cisowsko-Orłowińskie”. Trasa przecina również rzekę Czarna Nidę (km 112,6 trasy), znajdująca się w
obszarze SOOS „Dolina Czarnej Nidy3”. Na wysokości miejscowości Borków, w pobliżu trasy zlokalizowany
jest zbiornik „Zalew Bielnianka”, pełniący m.in. funkcje rekreacyjne.
3
10/37
Trasa główna:
Obejścia:
Trasa inwestycji przebiega na terenie miasta Kielce
drogą powiatową nr 0373T oraz kategorii „inne”,
poprzez tereny leśne będące częścią Chęcińsko Kieleckiego Parku Krajobrazowego3. Po północnej
stronie wariantu zlokalizowany jest Park Kultury i
Wypoczynku (km 120,5 trasy) oraz góra Dymińska
(385 mnpm, km 121 trasy).
• Obejście K – odbiega na terenie miasta Kielce od
trasy głównej w km 119,00, a powraca 122,10.
Biegnie droga gminną, głównie poprzez tereny
zabudowane oraz pola uprawne.
Wykonawca wskazuje jako rekomendowany, przebieg odcinka po trasie głównej, z uwagi na mniejsze
natężenie ruchu oraz przebieg poprzez ciekawe przyrodniczo tereny Parku Krajobrazowego.
Trasa główna:
Obejścia:
Trasa na terenie miasta Kielce przebiega drogami
kategorii „inne” oraz gminnymi, poprzez tereny leśne
będące częścią Chęcińsko-Kieleckiego Parku
Krajobrazowego. Od strony północnej graniczy z
zabudową miasta Kielce. W dalszej części, po
południowej stronie, w odcinku 200m biegnie
wzdłuż granicy SOOS „Wzgórza ChęcińskoKieleckie4”. Trasa przebiega w obrębie Parku
Kultury i Wypoczynku (km 122 trasy).
Wszystkie obejścia zlokalizowane są w granicach
miasta Kielce
• Obejście L – odbiega na zachód od trasy głównej
w km 122,10, a powraca w km 125,40. W całości
przebiega poprzez tereny leśne będące częścią
Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego.
• Obejście S – odbiega w kierunku północnym od
trasy głównej w km 124,80. Biegnie początkowo
przez tereny leśne, przechodząc następnie w
tereny zabudowy miasta Kielce. W km 1,50
obejścia trasa rozwidla się w kierunku zachodnim
biegnąc po drodze powiatowej częściowo przez
tereny leśne, a częściowo obszary zabudowane
wykorzystując istniejącą ścieżkę rowerową (m.in.
w sąsiedztwie stadionu sportowego). W
granicach miasta Kielce trasa prowadzi obok
m.in.: Pałacu Biskupów Krakowskich, Katedry
Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny,
Klasztoru i Kościoła na wzgórzu Karczówka,
Dworku Leszczyków oraz Muzeum Pamięci
Narodowej.
• Obejście N – odbiega w kierunku północnym od
trasy głównej w km 127,80, powraca w km
129,70km. Biegnie po drogach gminnych, innych,
oraz wojewódzkiej nr 762. Krajobrazem
dominującym
są
tereny
zurbanizowane.
4
11/37
Początkowo biegnie wzdłuż terenów leśnych,
granicząc z Parkiem Kultury i Wypoczynku,
następnie wchodząc w tereny zabudowane
przecina linię kolejową w km 1,8.
• Obejście M – odbiega w kierunku południowym
od trasy głównej w km 128,70, a powraca w km
129,70. Biegnie po drogach kategorii „inne” oraz
powiatowych wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 762.
Częściowo przechodzi przez obszar SOOS
„Wzgórza Chęcińsko-Kieleckie” oraz ChęcińskoKielecki Park Krajobrazowy. Następnie przebiega
przez błonia, przecinając linie kolejową w km 1,6
oraz drogę wojewódzka nr 762 wchodzi w tereny
o wysokim zagęszczeniu zabudowy miasta
Kielce.
Wykonawca Wskazuje, jako rekomendowany, przebieg odcinka po trasie obejścia L, następnie po trasie
głównej wraz z obejściem M. Wskazaną kompilację wariantów uzasadnia fakt, iż w głównej mierze
przebiegają one po obszarach cennych przyrodniczo. Zasadne jest również wskazanie części wariantu S
jako odnogi do miasta Kielce. Największe miasto w województwie, pełniące ogromną rolę komunikacyjną
dla projektu z licznymi atrakcjami turystycznymi.
Trasa główna:
Na całej długości odcinka trasa przebiega po drodze powiatowej (ul. Pietraszki), przechodząc przez łąki i
pola uprawne wchodzące w skład obszaru SOOS „Dolina Bobrzy5” oraz Chęcińsko-Kieleckiego Parku
Krajobrazowego. Trasa przecina rzekę Silnica (km 130,3 trasy). W niedalekiej odległości od przebiegu
odcinka znajduje się szczyt Stokowa (295,4 mnpm),.
Trasa główna:
Obejścia:
Trasa przebiega przez granicę miasta Kielce i gminy
Piekoszów po drodze gminnej w początkowej części
przez obszary zwartego kompleksu leśnego, by
następnie od ok. km 134 wejść w tereny otwarte, o
charakterze łąkowym, z obecnością niewielkich kęp
zadrzewień i zakrzewień. Trasa na tym odcinku
przecina tereny należące do Chęcińsko-Kieleckiego
Obejście O rozpoczyna się w km 133,0 trasy głównej
i biegnie w kierunku południowym po drodze
kategorii innej przez mozaikę terenów leśnych i
łąkowych oraz pod koniec przebiegu, terenów
zabudowy wiejskiej. Łączy się z trasą główną w km
134,8. Obejście tylko fragmentem biegnie przez
obszar
Chęcińsko
–
Kieleckiego
Parku
5
12/37
Parku Krajobrazowego (od początku odcinka do ok.
km 134,50) oraz obszaru sieci Natura 2000 Dolina
Bobrzy (od ok. km 134,20 do końca odcinka). Na
tym odcinku trasa przecina też rzekę Bobrzę oraz jej
dolinę.
Krajobrazowego.
Przecina
też
na
odcinku
początkowym odcinku (ok. 300 m) obszar Natura
2000 Dolina Bobrzy, a następnie do końca swojego
biegu prowadzi po jego granicy. Obejście przecina
rzekę Bobrzę oraz jej dolinę.
Wykonawca wskazuje jako preferowany wariant na powyższym odcinku przebieg trasy wzdłuż trasy głównej.
Większa atrakcyjność tego rozwiązania wynika głównie z dłuższego przebiegu po obszarach leśnych oraz w
dolinie rzeki Bobrza.
Trasa główna:
Trasa w początkowym odcinku biegnie po drodze kategorii „innej”, następnie przez ponad połowę długości
wykorzystuje drogę gminną. Trasa przebiega fragmentem wzdłuż linii kolejowej oraz granic obszaru Natura
2000 Dolina Bobrzy. Przecina również (km 135,7 trasy) drogę ekspresową S7 przebiegając wiaduktem pod
nią.
Trasa główna:
Trasa prowadzi po terenach gminy Piekoszów, od
km 143 teren gminy Strawczyn, od km 148,6 gminy
Miedziana Góra, od km 154,5 gminy Mniów.Trasa na
tym odcinku rozpoczyna swój przebieg po drodze
wojewódzkiej nr 761 by następnie na pozostałym
przebiegu
prowadzić
po
drogach
zarówno
powiatowych, gminnych jak i fragmentami kategorii
„innej”. Trasa przebiega przez miejscowości
Podzamcze (km 138 trasy), Chełmce (km 145 trasy)
położone w niewielkim kompleksie leśnym,
Oblęgorek (km 147,5 trasy), z Muzeum Henryka
Sienkiewicza w pałacu z 1900r., Porzecze (km 150
trasy), Bobrza (km 152 trasy) z pozostałością
zakładów
wielkopiecowych
i
z
osiedlem
pracowniczym z 1828 r., Pępice (km 155 trasy),
Cierchy (km 156,5 trasy), i Piaski (km 158,5 trasy),.
Droga biegnie głównie przez obszary użytkowane
rolniczo, o gęstej i zróżnicowanej siatce pól z
niewielkimi zgrupowaniami zabudowy wiejskiej.
Przecina w miejscowości Podlesie ciek Olszówka.
Na końcowym odcinku od wsi Pępice (km 155 trasy)
do wsi Piaski (km 158,5 trasy) przebiega u podnóża
wzgórz stanowiących fragment Suchedniowsko –
Obejścia:
•
Obejście R rozpoczyna się w km 136,50
trasy głównej w miejscowości Szczukowice,
a kończy w km 149,10 w miejscowości
Porzecze. Prowadzi po drodze powiatowej
nr 0286T (zlokalizowanej na wschód od
trasy głównej), praktycznie na całej długości
wzdłuż doliny rzeki Bobrza. Biegnie
równolegle do granic obszaru Natura 2000
Dolina Bobrzy i dużego zwartego kompleksu
leśnego zlokalizowanego na przeciwległej
krawędzi doliny. Trasa przecina obszary
uprawiane
rolniczo,
z
miejscami
występującą
rozproszoną
zabudową
(miejscowości
Szczukowice
(gmina
Piekoszów), Brynica (gmina Piekoszów),
Bugaj (gmina Strawczyn).
•
Obejście T rozpoczyna się w km 150,50
trasy
głównej
(okolice
miejscowości
Porzecze (gmina Miedziana Góra), a kończy
w miejscowości Pępice (km 155 trasy
głównej). biegnie przez tereny rolnicze u
podnóża wzgórz stanowiących fragment
13/37
Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego6. W okolicach
km 151 w sąsiedztwie położony jest tor „Kielce”
gdzie organizowane są zawody motorowe.
Suchedniowsko – Oblęgorskiego Parku
Krajobrazowego. Początkowo, na długości
ok. 1 km biegnie wzdłuż cieku Ciemnica.
•
Obejście W rozpoczyna się w miejscowości
Oblęgorek (gmina Strawczyn km 147,70
trasy głównej), a kończy się w miejscowości
Piaski (gmina Mniów, km 158,90). Obejście
to prowadzi po drogach powiatowych, przez
miejscowości Oblęgor (km 3 trasy), Huta
Oblęgorska
Dolna
(km
3,5
trasy),
Malmurzyn (km 6 trasy). W początkowym
odcinku (do km 3 wariantu) ścieżka
prowadzi przez obszary o zabudowie
rozproszonej,
typowo
wiejskiej,
z
występującymi polami i łąkami pomiędzy
budynkami. Na dalszym odcinku, od Huty
Oblęgorskiej Dolnej, do Malmurzyna, droga
przecina Suchedniowsko – Oblęgorski Park
Krajobrazowy oraz obszar Natura 2000 Lasy
Suchedniowskie6. Dominują na tym odcinku
pola uprawne, a sama trasa przebiega w
lokalnym obniżeniu pomiędzy dwoma
porośniętymi lasami wzniesieniami (na
wschód i zachód od trasy)
•
Obejście U rozpoczyna się w km 147,8 trasy
głównej (miejscowość Oblęgorek (gmina
Strawczyn), a kończy w km 4,60 wariantu
W, wykorzystując głównie drogi leśne. Przez
początkowe 2 km biegnie przez tereny
rolnicze, następnie wzdłuż krawędzi lasu, po
północnym stoku wzniesienia, by następnie
przeciąć kompleks leśny i połączyć się z
wariantem W na terenie upraw rolnych.
Począwszy od kilometra 1, aż do końca,
przebiega
przez
Suchedniowsko
–
Oblęgorski Park Krajobrazowy, a od km 2
również przez obszar Natura 2000 Lasy
Suchedniowskie.
Wariant
biegnie
w
bezpośrednim
sąsiedztwie
rezerwatu
Barania Góra7 (426,5 m npm).
Na analizowanym odcinku Wykonawca sugeruje prowadzić trasę od km 136,50 trasy głównej zgodnie z
6
7
14/37
przebiegiem obejścia R, następnie wzdłuż trasy głównej (km 147,70 do 149,10) w kierunku miejscowości
Oblęgorek. Na dalszym odcinku przebieg powinien wykorzystywać wariant W, z uwagi na atrakcyjną formę
krajobrazową, oraz przebieg w odległości ok. 400 m od Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku.
Proponuje się rozważyć wytyczenie dodatkowo również wariantu U, przeznaczonego dla bardziej
doświadczonego turysty, z uwagi na obszary o dużych spadkach.
Trasa główna:
Trasa prowadzi po drodze powiatowej nr 0469T, 0470T na terenie gminy Mniów, w początkowym odcinku
(ok. 2 km) biegnie wzdłuż granic obszarów chronionych, tj. Suchedniowsko – Oblęgorskiego Parku
Krajobrazowego oraz obszaru Natura 2000 Lasy Suchedniowskie. Droga przecina miejscowości: Stachura
(km 159,5 trasy), Mokry Bór (km 161 trasy), Skoki (km 163 trasy), Grzymałków (km 164 trasy), Leśniówka
(km 165 trasy), Straszów (km 166 trasy) i Kłucko które leży w gminie Radoszyce (km 168 trasy). Na całym
odcinku występuje typowo rolniczy krajobraz: mozaika pól, łąk, rozproszonej zabudowy.
Trasa główna:
Obejścia:
Trasa prowadzi przez obszary gminy Radoszyce
drogą powiatową przez miejscowości Wyrębów (km
170,5 trasy), Nalewajków (km 171 trasy), Górniki
(km 171,5 trasy). Na odcinku pierwszych dwóch
kilometrów trasa przebiega w pobliżu większych
skupisk leśnych, wzdłuż cieku Plebanka. Na dalszym
odcinku występuje typowy krajobraz rolniczy
Obejście P w gminie Radoszyce rozpoczyna się w
km 168,10 trasy głównej (w pobliżu miejscowości
Kłucko, a kończy się w km 173 trasy głównej
(pomiędzy miejscowościami Górniki i Mościska Małe.
Obejście to wykorzystuje na początkowym odcinku
drogi kategorii „inna”, biegnąc wzdłuż krawędzi
kompleksu leśnego. Na dalszym odcinku obejście
prowadzi po terenie typowo rolniczym, cechującym
się mozaiką pól, łąk i zakrzewień. Począwszy od km
5 obejście prowadzi po drodze powiatowej,
przecinając kompleks leśny na długości ok. 1 km. Na
dalszym fragmencie teren ponownie staje się typowo
rolniczy,
z
występującymi
rozproszonymi
zabudowaniami. Przed końcem obejścia, ścieżka
ponownie wkracza w obszary leśne.
Na analizowanym odcinku rekomenduje się trasę prowadzoną zgodnie z obejściem P z uwagi na większe
zróżnicowanie krajobrazowo-terenowo.
15/37
Trasa główna:
Trasa na tym odcinku prowadzi początkowo po drodze powiatowej nr 0473T , aż do miejscowości Mościska
Duże (gmina Radoszyce km 174,5 trasy), biegnąc wzdłuż krawędzi kompleksu leśnego i obszarów
użytkowanych rolniczo. Występuje zabudowa rozproszona typowo wiejska. Następnie od km 174,40 trasa
wykorzystuje drogi „inne” przecinając najpierw ciek Kozówka, a następnie zwarty kompleks lasów
gospodarczych, aż do skrzyżowania z drogą krajową nr 74 (km 178,10). Po jej przecięciu trasa w dalszym
ciągu biegnie przez kompleksy leśne, ale po drodze gminnej. W km 180 (w okolicach Sielpi Wielkiej (gmina
Końskie) trasa wkracza na drogę wojewódzką nr 728, biegnąc w pobliżu jeziora Sielpińskiego. Trasa
przecina też w tej okolicy rzekę Czarną i Kanał Ulgi. Dolina rzeki Czarnej stanowi obszar sieci Natura 2000
Dolina Czarnej8. W tej okolicy występują zabytkowe pozostałości Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego.
Na szczególną uwagę zasługuje zespół walcowni z roku 1841, obecnie Muzeum Staropolskiego Zagłębia
Przemysłowego. Od Miejscowości Sielpia Wielka do końca projektowanej trasy w km 182 biegnie ona przez
obszary leśne.
8
16/37
2.
Analiza potencjalnego oddziaływania rozpatrywanych przebiegów trasy
rowerowej na środowisko
Mając na uwadze realizację projektu Trasy rowerowej w województwie świętokrzyskim Wykonawca
wstępnie określił sytuacje, w jakich wytyczenie ścieżki rowerowej nie będzie się wiązać z koniecznością
podejmowania większych działań inwestycyjnych.
Ruch rowerowy Wykonawca proponuje zorganizować na trzy podstawowe sposoby:
•
dopuszczać go w jezdni na zasadach ogólnych
•
wyznaczać pasy rowerowe w jezdni
•
budować wydzielone drogi rowerowe poza jezdnią.
Wybór danego sposobu organizacji ruchu rowerowego na terenach zurbanizowanych zależy
przede wszystkim natężenia ruchu samochodowego (SDR) oraz od prędkości miarodajnej samochodów
w danej ulicy. W dalszej kolejności należy brać pod uwagę udział ruchu ciężkiego, popyt na miejsca
parkingowe na danej ulicy oraz liczbę punktów kolizji rowerzysta - samochód na głównych relacjach ruchu
rowerowego. W niektórych przypadkach należy też brać pod uwagę adresata danej Trasy rowerowej.
Planując Trasy rowerowe należy zakładać:
•
przy prędkości miarodajnej samochodów do 30 km/godz integrację ruchu samochodowego
i rowerowego w jezdni,
•
przy prędkości miarodajnej samochodów między 30 a 50 km/godz ruch rowerowy na pasach
rowerowych w jezdni,
•
przy prędkości miarodajnej samochodów powyżej 50 km/godz segregację fizyczną ruchu,
samochodowego i rowerowego.
W przypadku Tras rowerowych zlokalizowanych w terenie pozamiejskim poza wydzielonymi
drogami rowerowymi ruch rowerowy można dopuszczać na:
•
drogach publicznych klasy D, L, Z, G w ruchu ogólnym pod warunkiem niewielkiego ruchu
samochodowego, w szczególności niewielkiego udziału ruchu ciężkiego,
•
na pasach rowerowych w jezdni dróg klasy Z, G a wyjątkowo GP, jeśli brak jest Trasy alternatywnej
o dostatecznych parametrach. Przy drogach krajowych klasy GP powstają ostatnio drogi
serwisowe o dobrej nawierzchni bitumicznej, które także mogą być wykorzystane dla prowadzenia
szlaku rowerowego.
Na odcinkach prowadzonych po drogach ogólnodostępnych (ruch mieszany), gdy natężenie ruchu
nie będzie przekraczać 1000 pojazdów na dobę ruch rowerowy zostanie dopuszczony na zasadach
ogólnych, w przypadkach ruch pojazdów w przedziale od 1000 do 3000 pojazdów na dobę w uzgodnionych
z zarządcą drogi przypadkach i przy odpowiednich parametrach geometrycznych drogi, przewiduje się
wyznaczenie pasów dla rowerów na jezdni z dozwoloną prędkością ruchu do 60 km/h. W wyniku
ograniczenia prędkości oraz zastosowania bezwzględnego pierwszeństwa ruchu rowerowego następuje
uspokojenie ruchu samochodowego. Na odcinkach gdzie natężenie ruchu przekracza 3000 p/d przyjmuje
się bezwzględne wyłączenie Trasy rowerowej z jezdni.
17/37
A.
Tereny zurbanizowane
Z punktu widzenia analizy środowiskowej, najbardziej istotnymi elementami decydującymi o możliwym
negatywnym oddziaływaniu na elementy środowiska przyrodniczego są działania inwestycyjne związane
z realizacją dróg rowerowych na terenach zurbanizowanych.
Obszarami problematycznymi są przede wszystkim: Kielce, Sandomierz, Klimontów, Raków, Iwaniska.
Zgodnie z założeniami projektu szacuje się, że około 25% długości Trasy będą to nowo wybudowane
ścieżki rowerowe. Szczegółowa zestawienie co do długości nowo budowanych odcinków i wykorzystania
istniejącej infrastruktury rowerowej będzie możliwa do określenia dopiero po inwentaryzacji terenowej tj. w
etapie IIc.
Przyjmowana projektowana nawierzchnia w dużej mierze warunkuje zakres koniecznych prac. Konstrukcja
nawierzchni drogi rowerowej powinna być każdorazowo projektowana indywidualnie, w zależności od
lokalnie występujących warunków gruntowo – wodnych. Dodatkowo powinna spełniać wymagania
w zakresie trwałości przy założeniu możliwości przejazdu środków transportowo – sprzętowych związanych
z bieżącym utrzymaniem tych dróg.
W związku z realizacją w terenie tych założeń, etap budowy ścieżek rowerowych na terenach
zurbanizowanych wiązać się będzie z:
•
zajęciem pasa terenu (możliwa konieczność dokonania wycinki drzew i krzewów, przebudowa
instalacji itp.)
•
wyprofilowaniu terenu
•
ułożeniem warstw konstrukcyjnych nawierzchni
•
wykonaniem oznakowania.
Dla wykonania powyższych prac, konieczne będzie użycie ciężkiego sprzętu, którego praca generować
będzie negatywne oddziaływania związane z emisją zanieczyszczeń, ponadnormatywnej energii
akustycznej, wibracji. Może to powodować wystąpienie zarówno oddziaływań bezpośrednich (zajętość
terenu, wycinka drzew i krzewów) jak i pośrednich (np. przedostanie się zanieczyszczeń do środowiska
gruntowo wodnego, spadek atrakcyjności siedlisk na skutek emisji hałasu i zanieczyszczeń).
Oddziaływania wynikające z powstania nowego elementu w układzie przestrzennym (jakim mają być
budowane fragmenty trasy rowerowej), na terenach zurbanizowanych, nie przyczynią się do zaburzenia ich
walorów krajobrazowych. Planowana inwestycja nie będzie stanowić dominanty, wręcz może stanowić
nowy, atrakcyjny element aranżacji przestrzeni miejskiej. Nawet w sytuacji konieczności dokonania wycinki
zieleni w pewnym zakresie, szczegółowe projektowanie trasy rowerowej może być okazją do aranżacji jej w
nowym, dostosowanym kształcie.
Oddziaływanie związane z wykonywaniem działań inwestycyjnych będą miały charakter krótkotrwały,
ograniczony jedynie do czasu oraz miejsca prowadzenia prac. Minimalizacja oddziaływań na terenie
zabudowanym, z uwagi na możliwość sąsiadowania z terenami podlegającymi ochronie akustycznej,
powinna polegać głównie na organizacji prac jedynie w porze dziennej (od godz. 6 – 22) oraz stosowaniu
sprzętu budowlanego przede wszystkim sprawnego technicznie, o charakterystykach przedstawiających jak
najniższe poziomy emisji zanieczyszczeń oraz mocy akustycznej.
W przypadku stwierdzenia konieczności dokonania wycinki drzew niezbędnym będzie dokonanie
inwentaryzacji przyrodniczej pod kątem występowania drzew dziuplastych, stanowisk lęgowych
przedstawicieli gatunków chronionych. Wycinka powinna być ograniczona do niezbędnego minimum .
Zaleca się, aby prace te były prowadzone poza sezonem lęgowym ptaków, tj. od 15 października do 1
18/37
marca, co pozwoli na uniknięcie ryzyka zniszczenia zamieszkałych gniazd ptasich i pozwoli gatunkom się
przystosować do nowych warunków.
Przewidywane typy konstrukcji nawierzchni możliwe do zastosowania 9na terenach zurbanizowanych, przy
uwzględnieniu lokalnych uwarunkowań to:
Typ 1 - podstawowa sieć rowerowa (drogi główne i pozostałe):
•
warstwa ścieralna z mieszanek mineralno-asfaltowych grysowych o grubości po zagęszczeniu - 4
cm
•
podbudowa stabilizowana mechanicznie o grubości po zagęszczeniu - 15 cm z kruszywa
naturalnego lub łamanego
•
warstwa odsączająca o grubości warstwy po zagęszczeniu - 10 cm dla gruntów o grupie nośności
G1. Dla gruntów gorszych klas należy zastosować warstwę ulepszonego podłoża o grubości
zabezpieczającej przed przemarzaniem konstrukcji
•
krawężnik betonowy 15x30x100 lub obrzeże betonowe 8x25x100 na ławie betonowej (w
uzasadnionych przypadkach - z oporem) jako obramowanie drogi rowerowej.
•
warstwa ścieralna z betonu asfaltowego o nieciągłym uziarnieniu 0/6 o grubości po zagęszczeniu 4 cm
•
•
warstwa odsączająca o grubości warstwy po zagęszczeniu - 10 cm dla gruntów klasy G1. Dla
gruntów gorszych klas należy zastosować warstwę ulepszonego podłoża o grubości
•
•
warstwa ścieralna z mastyksu grysowego o nieciągłym uziarnieniu 0/4 o grubości po zagęszczeniu
- 4 cm
•
•
warstwa odsączająca o grubości warstwy po zagęszczeniu - 10 cm dla gruntów o grupie nośności
G1. Dla gruntów gorszych klas należy zastosować warstwę ulepszonego podłoża o grubości
•
Typ 4 – miejsca szczególne (przejazdy przez skrzyżowania lub przez jezdnie dróg publicznych):
•
9
warstwa ścieralna z betonu asfaltowego w kolorze czerwonym o nieciągłym uziarnieniu 0/6
o grubości po zagęszczeniu - 4 cm
na podstawie opracowania „Standardy dla Trasy rowerowej realizowanej w ramach Programu
Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej” dr inż. Tadeusz Kopta, Kraków, styczeń 2010
19/37
•
podbudowa uzależniona od konstrukcji drogi, z którą krzyżuje się droga rowerowa.
Typ 5 – miejsca szczególne (przejazdy przez skrzyżowania lub przez jezdnie dróg publicznych):
•
warstwa ścieralna z mastyksu grysowego koloru czerwonego o nieciągłym uziarnieniu 0/4
o grubości po zagęszczeniu - 4 cm
•
podbudowa uzależniona od konstrukcji drogi, z którą krzyżuje się droga rowerowa.
Typ 6 – miejsca zabytkowe związane z wymaganiami konserwatorskimi:
•
betonowa kostka brukowa gr.8 cm nie fazowana na podsypce cementowo – piaskowej o grubości 3
cm
•
•
warstwa odsączająca o grubości warstwy po zagęszczeniu - 10 cm dla gruntów klasy G1. Dla
gruntów gorszych klas należy zastosować warstwę ulepszonego podłoża o grubości
zabezpieczającej przed przemarzaniem konstrukcji.
Typ 7 – mosty i wiadukty:
•
B.
Na obiektach inżynierskich dopuszcza się wykonanie nawierzchni w postaci izolacjo-nawierzchni
o dużej szorstkości stosowanej na kapach chodnikowych, układanej na podłożu z betonu
cementowego (polimerbetonu) lub stalowym.
Tereny zamiejskie
Planowana Trasa rowerowa, z uwagi na jej prowadzenie w przeważającej części po istniejących drogach
oraz brak rozwiązań powodujących powstawanie barier ekologicznych, które mogą zaburzać szlaki
migracyjne, wymianę puli genowej pomiędzy populacjami oraz ograniczać przestrzeń życiową (nie planuje
się wygrodzenia trasy, wysokich nasypów lub wykopów o stromych stokach) , nie będzie miało wpływu na
naruszanie integralności przecinanych obszarów, jak również nie wpłynie na zaburzenie spójności całej
sieci. Ruch rowerowy, nawet jako dodatkowa składowa ruchu na istniejącej drodze (w sytuacji gdy jest on
prowadzony na zasadach ogólnych lub w formie wydzielonego pasa), nie będzie zaburzać możliwości
migracyjnych występujących korytarzy i szlaków różnych gatunków. Nie występuje również ryzyko istotnego
wzrostu śmiertelności osobników przekraczających ciągi komunikacyjne.
Specyfika i charakter planowanej inwestycji (szczegółowy opis w dalszej części rozdziału) powodują, że jej
realizacja nie wiąże się z dużym nakładem robót i prac wykonawczych. Na odcinkach o dużym natężeniu
ruchu, na których konieczne jest wydzielenie z jezdni ruchu rowerowego, konieczne będzie dokonywanie
pewnych prac związanych z poszerzeniem pasa drogowego oraz wykonywaniem nawierzchni szczelnych.
Może to powodować występowanie okresowych, negatywnych oddziaływań, związanych głównie z emisją
hałasu. Nie będzie to jednak stanowić istotnego zagrożenia zarówno dla populacji gatunków będących
przedmiotem ochrony, jaki i dla stanu siedlisk cennych przyrodniczo. Wyjątek stanowić może konieczność
prowadzenia ścieżki rowerowej po całkowicie nowym śladzie, poza obrębem pasa drogowego – takie
rozwiązanie może prowadzić do zniszczenia siedlisk, a tym samym ograniczenia przestrzeni życiowej
przedstawicieli flory i fauny. Byłby to wpływ jedynie krótkookresowy – brak efektu bariery ekologicznej
pozwoli osobnikom na migracje w celu znalezienia nowych obszarów bytowania,
Niemniej jednak wydaje się zasadnym odejście, lub ograniczenie do minimum wszelkich działań
inwestycyjnych (budowa ścieżki w nowym przebiegu) w obszarach sieci Natura 2000 (jak również innych
20/37
obszarach chronionych rangi parków narodowych i rezerwatów). Wszelkie ewentualne działania (w razie
stwierdzenia ich konieczności na kolejnym etapie opracowania) powinny być poprzedzone szczegółową
analizą przyjętych rozwiązań projektowych w odniesieniu do rozpoznanych w danym miejscu, warunków
przyrodniczych.
W ramach analiz na obecnym etapie Wykonawca stwierdził, że
problemowy pod względem
środowiskowym, może być obejście R. W opinii Wykonawcy odcinek R wariantu obejścia trasy głównej
(Szukowice – Brynica – Bugaj) w km od 4+000 do 7+000, wymagać będzie prawdopodobnie wyłączenia
ruchu rowerowego z jezdni, co wiąże się z budową ścieżki lub ciągu pieszo-rowerowego poza koroną drogi.
Wiąże się to z zajęciem dodatkowego terenu o szerokości ok.3 m (o ile inwestycja nie zmieści się w liniach
rozgraniczających
pasa
drogowego)
oraz
pracami
ziemnymi
i budowlanym
(odhumusowanie,
wyprofilowanie, ułożenie warstw konstrukcyjnych). Granica sąsiadującego z tym odcinkiem drogi obszaru
Natura 2000 „Dolina Bobrzy” biegnie wzdłuż koryta rzeki Bobrza, oddzielonego od drogi pasem zabudowań
gospodarczych ok. 100 m szerokości. Taki dystans wyklucza możliwość bezpośrednich oddziaływań
(zajęcie siedlisk pod ścieżkę, wycinka drzew i krzewów itp.), a przy właściwym prowadzeniu prac,
stosowaniu maszyn i sprzętu sprawnego technicznie, można również wykluczyć możliwość znaczącego
pośredniego oddziaływania (poprzez przedostanie zanieczyszczeń do gruntu i wód gruntowych).
Trasy rowerowe w terenach zamiejskich, z uwagi na funkcje rekreacyjne powinny gwarantować bezpieczną
i komfortową jazdę na rowerze nawet najsłabszym rowerzystom. Dlatego szczególnie ważnym jest
zapewnienie wysokiego standardu równości nawierzchni. Przyjęto na podstawie opracowania „Standardy
dla Trasy rowerowej realizowanej w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej” (dr inż.
Tadeusz Kopta, Kraków, styczeń 2010 r.), że nawierzchnia na co najmniej 80% długości każdego odcinka
Trasy powinna być asfaltowa albo podobna dobrej jakości, co jest szczególnie istotne na wzniesieniach.
Możliwe typy takich konstrukcji nawierzchni zostały omówione w poprzednim rozdziale. Na pozostałych
20% odcinków Trasy przyjęto możliwość stosowania nawierzchni:
•
gruntowej – naturalnej
•
z mieszanki optymalnej
•
tłuczniowo – klińcowej.
Istotnym warunkiem jest zapewnienie nawierzchni naturalnej odpowiednio zagęszczonej dla uzyskania
niezbędnej równości. Konieczne jest też, aby całość Trasy podlegała bieżącemu monitoringowi
i konserwacji. Nie dopuszczalnym jest pozostawienie jakichkolwiek: nierówności, dziur, błota, piasku, kolein
utrudniających jazdę i zmuszających rowerzystę do schodzenia z roweru.
Przyjmuje się, że stosowanie takich nawierzchni może być rozpatrywane z uwagi na szczególny charakter
okolicy (np. park, las, obszar chroniony) oraz przewidywanym wyłącznie sezonowym lub weekendowym
wykorzystaniem jako Trasa rekreacyjna. Nawierzchnie z kruszywa należy ustabilizować, powinna składać
się z warstw dobrze zaklinowanego klińca lub tłucznia.
W związku z realizacją w terenie założeń co do wymogów konstrukcji nawierzchni, oraz wspomnianym
szacowanym udziałem ok. 25% całkowicie nowo budowanych tras rowerowych,
etap budowy ścieżek
rowerowych na terenach zamiejskich wiązać się będzie z:
•
zajęciem pasa terenu (możliwa konieczność dokonania wycinki drzew i krzewów.)
•
koniecznością odhumusowania i zdjęcia wierzchnich warstw gruntu
•
wyprofilowaniem terenu
•
ułożeniem warstw konstrukcyjnych dla przyjętych nawierzchni
•
wykonaniem oznakowania.
21/37
W przypadku konieczności zajęcia dodatkowego terenu na terenach chronionych, może zostać narzucony
inwestorowi obowiązek przeprowadzenia procedury oceny oddziaływania na środowisko (lub oceny
oddziaływania na obszar Natura 2000), w ramach której będzie musiała być wykonana inwentaryzacja
przyrodnicza, mająca na celu wyeliminowanie możliwości zniszczenia stanowisk gatunków chronionych
oraz określenie (w razie takiej konieczności) zakresu działań minimalizujących jakie powinny być podjęte
przed i w trakcie prowadzenia prac (np. konieczność przeniesienia roślin chronionych). Pomimo, że trasa
rowerowa będzie elementem infrastruktury komunikacyjnej, to stanowić będzie harmonijny element w
terenach, przez które przebiega, gdyż dominuje tam typowy krajobraz kulturowy. Ważnym jest, aby
elementy dodatkowe, jak oznakowanie, miejsca obsługi itp. były dostosowane do warunków w których będą
się znajdować (np. wykonanie znaków z elementów drewnianych na terenie leśnym, zamiast stalowych
słupków).
Wykonanie inwentaryzacji przyrodniczej również pod kątem występowania drzew dziuplastych, stanowisk
lęgowych przedstawicieli ptaków chronionych, pozwoli określić ryzyko związane z ewentualna
koniecznością dokonania wycinki drzew i krzewów. Zaleca się, aby prace te były prowadzone poza
sezonem lęgowym ptaków, tj. od 15 października do 1 marca, co pozwoli na uniknięcie ryzyka zniszczenia
zamieszkałych gniazd ptasich i pozwoli gatunkom przystosować się do nowych warunków.
W ramach prac budowlanych, konieczne będzie użycie ciężkiego sprzętu, którego praca generować będzie
negatywne oddziaływania związane z emisją zanieczyszczeń, ponadnormatywnej energii akustycznej,
wibracji. Oddziaływanie te będą miały charakter krótkotrwały, ograniczony jedynie do czasu oraz miejsca
prowadzenia prac. Z uwagi na występującą na terenach zamiejskich zabudowy rozproszonej, istnieje ryzyko
prowadzenia prac w pobliżu terenów podlegających ochronie akustycznej, prac powinny być prowadzone
jedynie w porze dziennej (od godz. 6 – 22). Koniecznym jest też stosowaniu sprzętu budowlanego przede
wszystkim sprawnego technicznie, o charakterystykach przedstawiających jak najniższe poziomy emisji
zanieczyszczeń oraz mocy akustycznej. W przypadku prac budowlanych na terenie zamiejskim istotnym
jest lokowanie tymczasowych baz materiałowych oraz zapleczy technicznych poza granicami obszarów
chronionych, dolinami rzecznymi czy też terenami zagrożonymi podtopieniami.
Przyjmuje się, że w większości szlak rowerowy będzie wykorzystywał istniejące drogi i dukty leśne, stąd
zakres prac inwestycyjnych będzie głównie związany z remontem i dostosowaniem.
Dla 20% odcinków Trasy w obszarze zamiejskim można stosować między innymi poniższe typy konstrukcji
nawierzchni:
Typ 1 – budowa nowej nawierzchni
•
warstwa górna o grubości co najmniej 7 cm z tłucznia wałowanego 31.5 mm zaklinowanego
klińcem 4/20 i kruszywem drobnym 2/4 mm;
•
podbudowa
stabilizowana mechanicznie o grubości po zagęszczeniu 20 cm z kruszywa
naturalnego lub łamanego.
Typ 2 - przebudowa istniejącej nawierzchni gruntowej lub zniszczonej tłuczniowej
Przebudowa polega na oczyszczeniu z błota, wyprofilowaniu (łącznie z wypełnieniem ubytków)
i zagęszczeniu podłoża, wykonaniu dolnej warstwy ze żwiru 2/63 mm (wskaźnik piaskowy WP>40) grubości
15 cm po zagęszczeniu oraz nawierzchni tłuczniowej z tłucznia kamiennego 31.5/63 mm zaklinowanego
klińcem 4/20 i kruszywem drobnym 2/4 mm, całkowita grubość nowej nawierzchni wynosi w tym przypadku
15+12 cm = 27 cm po zagęszczeniu.
22/37
•
warstwa górna, tłuczeń kamienny, grubość12 cm
•
warstwa dolna, podbudowa ze żwiru, grubość 15 cm
•
podłoże oczyszczone z błota, przerostów trawą, wyprofilowane i zagęszczone.
Typ 3 - naprawa uszkodzeń istniejącej nawierzchni tłuczniowej
Naprawa polega na oczyszczeniu istniejącej nawierzchni z błota, wyrównaniu ubytków, wybojów i kolein
w istniejącej nawierzchni tłuczniowej kruszywem nie sortowanym 0/31.5 mm przy średniej grubości
wyrównania 10 cm, oraz ułożeniu górnej warstwy nawierzchni tłuczniowej z tłucznia kamiennego 31.5/63
mm klinowanego klińcem 4/20 mm i kruszywem drobnym 2/4 mm, grubość nawierzchni tłuczniowej wynosi
12 cm po zagęszczeniu, grubość nowych warstw 10+12 cm = 22 cm.
•
warstwa górna, tłuczeń kamienny, grubość 12 cm
•
warstwa dolna, wyrównanie istniejącej nawierzchni kruszywem nie sortowanym, grubość 10 cm.
3.
Podsumowanie
Wstępna analiza potencjalnych możliwości oddziaływania na środowisko przyrodnicze wskazuje,
że rozwiązanie przebiegu Trasy rowerowej (zarówno trasy głównej jak i obejść) nie stanowi zagrożenia
zarówno dla wartości przyrodniczych terenów objętych formami ochrony przyrody. Wynika to bądź
z przewidywanego braku występowania potencjalnych negatywnych oddziaływań znacząco wpływających
na środowisko, oraz
z istnienia możliwości technicznych i organizacyjnych zabezpieczających przed
skutkami prac realizacyjnych.
W przypadku przebiegu Trasy po drogach polnych i leśnych, leżących
w obszarach Natura 2000, należy w jak największym stopniu nie modyfikować ich nawierzchni, prowadzić
jedynie niewielkie pracy wyrównujące, ewentualne zagęszczanie każdorazowo rozważać w okresie poza
lęgowym, w celu minimalizacji ryzyka płoszenia gatunków ptaków. Należy również do minimum ograniczyć
wprowadzanie obcych elementów, głównie znaków, tablic informacyjnych. Na obszarach pozamiejskich
sugeruje się zrezygnować z oświetlenia, aby nie przyczyniać się do powstania efektu bariery na szlakach
migracyjnych zwierząt.
Korzystnym jest prowadzenie przebiegu na terenie obszarów chronionych, gdyż otwiera to je na
zorganizowaną turystykę z wykorzystaniem środków transportu nie emitujących zanieczyszczeń i nie
generujących oddziaływania akustycznego. Z uwagi na rekreacyjny i turystyczny charakter ruchu
rowerowego na terenach pozamiejskich prowadzenie Trasy rowerowej korzystne jest po drogach lokalnych,
atrakcyjnych pod względem krajobrazowym, z mniejszym natężeniem ruchu. Prowadzenie Trasy rowerowej
po drogach o niskim natężeniu ruchu wiąże się ze znacznie mniejszym zakresem ewentualnych
koniecznych działań inwestycyjnych (w przypadku dróg o natężeniu do 3000 p/d działania sprowadzają się
w większości do działań organizacyjnych ruchu – wynika to z założeń).
W wyniku przeprowadzonych analiz, z punktu widzenia przyrodniczo-krajobrazowego, Wykonawca
rekomenduje następujący przebieg trasy rowerowej w województwie świętokrzyskim:
•
początek trasy zgodnie z początkiem wariantu A na moście na rzece Trześniówce
•
od km 0,4 wariantu A odbija w prawo i biegnie z wariantem AA od km 2,3 do końca AA
23/37
•
od km 0,0 przebieg według wariantu AB oraz z wykorzystaniem odcinka AC
•
przebieg wzdłuż trasy głównej na odcinku km 3,3 do km 7,3
•
od km 7,3 przebieg według wariantu B, aż do połączenia z trasą główną w jej km 16,4
•
od km 16,4 do km 18,5 przebieg po trasie głównej
•
od km 18,5 przebieg wzdłuż obejścia D i kolejno DA, DB. Po połączeniu wariantu DB z trasą
główna przebieg wzdłuż niej aż do km 72,2
•
od km 72,2 przebieg z wykorzystaniem obejścia G, aż do jego połączenia z trasą główną w km
76,6
•
od km 76,6 przebieg po trasie głównej do km 122,1
•
od km 122,1 trasy głównej przebieg z wykorzystaniem obejścia L aż do km 125,4, następnie po
trasie głównej i od km 128,7 przebieg wzdłuż obejścia M. Na tym odcinku rekomenduje się również
uwzględnienie wariantu S kończącego się w centrum miasta Kielce.
•
od km 128,7 przebieg po trasie głównej , aż do km 136,5
•
od km 136,50 trasy głównej przebieg zgodnie z obejściem R, następnie wzdłuż trasy głównej (km
147,70 do 149,10) w kierunku miejscowości Oblęgorek. Na dalszym odcinku przebieg powinien
wykorzystywać wariant W, z uwagi na atrakcyjną formę krajobrazową, oraz przebieg w odległości
ok. 400 m od Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku. Dodatkowo Wykonawca proponuje
rozważenie wytyczenia również wariantu U, przeznaczonego dla bardziej doświadczonego turysty,
z uwagi na cenne przyrodniczo i krajobrazowo tereny po których prowadzi. Wariant biegnie przez
obszary o dużych spadkach.
•
od km 159,00 do 168,1 przebieg wzdłuż trasy głównej
•
od km 168,1 przebieg wzdłuż obejścia P, aż do końca w km 173,0 trasy głównej
•
od km 173 do końca opracowania w km 182 przebieg wzdłuż trasy głównej
Rekomendowany przebieg trasy nie przecina Obszarów Specjalnej Ochrony Ptaków. Inaczej jest w
przypadku Specjalnych Obszarów Ochrony Siedlisk, gdzie na całej długości rekomendowanego przebiegu
jest to ok. 30% długości. Dodatkowo wariant rekomendowany przechodzi przez obszary trzech Parków
Krajobrazowych. Pełne zestawienie przebiegu Trasy głównej i obejść po terenach objętych obszarowymi
formami ochrony przyrody wraz z nazwą obszaru, długością i kategorią drogi po jakiej biegnie Trasa
znajduje się w załączniku nr 2.
Trasa rekomendowana w większej części biegnie wzdłuż obszarów użytkowanych rolnie, obszary
leśne to ok. 35% długości trasy. Najdłuższym odcinkiem biegnącym przez obszary Nadleśnictw jest odcinek
centralny (Wola Małkowska – Kielce) oraz odcinek północny (Grębosze – Gatniki).
Rzeźba terenu jest zróżnicowana. Przeważają tereny faliste, miejscami w krajobrazie zaznaczają
się wyraźnie wyniosłości, zwłaszcza na terenie Gór Świętokrzyskich. Początek Trasy biegnie wzdłuż Doliny
Wisły tzw. Niziną Nadwiślańską wzdłuż Zapadliska Przedkarpackiego, mijając po północnej stronie wyżynę
Sandomierską i kierując się w stronę Wyżyny Kieleckiej. Między Klimontowem a Iwaniskami Trasa biegnie
wzdłuż doliny rz. Koprzywianka (na długości ok. 27km) mijając Góry Świętokrzyskie po południowej stronie.
Na odcinku między Rakowem a Smykowem Trasa prowadzi wzdłuż rz. Czarna na odcinku o długości ok.
18km. Mijając miasto Kielce trasa prowadzi przez obszary Płaskowyżu Suchedniowskiego. Województwo
Świętokrzyskie charakteryzuje się zróżnicowaną rzeźbą terenu, najniższy punkt Trasy jest na wysokości ok.
24/37
140m npm, najwyższy to ok. 350m npm co daje przewyższenie 210m. Szczegółowy obraz ukształtowania
terenu prezentują profile podłużne, które stanowią (załącznik nr I_5 Profile) oraz mapy spadków (załącznik
I_4 Spadki).
Rekomendacja przebiegu Trasy pod względem uwarunkowań przyrodniczo-krajobrazowych
zobrazowana została na rysunku nr 1 (Rys 1 – rekomendacja przebiegu Trasy rowerowej w woj.
świętokrzyskim).
25/37
Załącznik 1.
Zestawienie wystąpień o informacje niezbędne do analizy środowiskowej
Lp.
1
Komponent
Organ administracji
Prośba o udzielenie informacji w zakresie:
Zabytki
i stanowiska
archeologiczne
Urząd miasta:
Sandomierz, Kielce.
Urząd Miasta i Gminy:
Koprzywnica, Końskie.
Urząd Gminy: Klimontów,
Samborzec, Iwaniska,
Bogoria, Raków,
Daleszyce, Pierzchnica,
Morawica, Piekoszów,
Strawczyn, Miedziana
Góra, Mniów, Radoszyce,
• obiektów i zespołów zabytkowych (zabytków
nieruchomych) znajdujących się wzdłuż
korytarza projektowanej Trasy rowerowej,
• stanowisk archeologicznych (zabytków
archeologicznych) znajdujących się wzdłuż
• innych obiektów lub obszarów o szczególnych
walorach kulturowych znajdujących się
wzdłuż korytarza projektowanej Trasy
rowerowej,
Urząd miasta:
Sandomierz, Kielce.
Urząd Miasta i Gminy:
Koprzywnica, Końskie.
2
Przyroda
Urząd Gminy: Klimontów,
Samborzec, Iwaniska,
Bogoria, Raków,
Daleszyce, Pierzchnica,
Morawica, Piekoszów,
Strawczyn, Miedziana
Góra, Mniów, Radoszyce.
• miejsc występowania szczególnie cennych
siedlisk przyrodniczych znajdujących się
wzdłuż korytarza projektowanej Trasy
rowerowej,
• miejsc występowania szczególnie cennych
siedlisk zwierząt znajdujących się wzdłuż
• Obszarów chronionych pod względem
przyrodniczym:
o Parków krajobrazowych
o Obszarów chronionego krajobrazu
o Pomników przyrody ożywionej
i nieożywionej
o Stanowisk dokumentacyjnych
o Użytków ekologicznych
o Zespołów przyrodniczo - krajobrazowych
o Lasów chronionych
znajdujących się wzdłuż korytarza
projektowanej Trasy rowerowej
26/37
Załącznik 2
Przebieg Tras rowerowych po terenach objętych obszarowymi formami ochrony przyrody
Tabela 1 Przebieg projektowanej Trasy rowerowej, Trasa główna po drogach publicznych na obszarach objętych ochroną .
Forma ochrony
SOOS
Nazwa obszaru
Tarnobrzeska Dolina Wisły
Trasa główna
km pocz. km koniec Długość odcinka [m] Klasa drogi
2+500
5+250
2750
krajowa
5+250
6+400
1150
powiatowa
suma
SOOS
Ostoja Żyznów
3+900
32+750
33+750
1000
wojewódzka
35+000
35+700
700
wojewódzka
36+150
36+500
350
wojewódzka
37+100
38+000
900
inna
suma
SOOS
Lasy Cisowsko Orłowińskie
2950
79+700
80+500
800
inna
80+5000
81+900
400
inna
85+700
88+700
3000
inna
89+750
90+900
1150
gminna
91+900
94+200
2300
inna
94+200
94+380
180
gminna
95+100
95+400
300
gminna
96+500
97+700
1200
powiatowa
99+200
99+800
600
powiatowa
99+900
100+750
850
powiatowa
102+250
102+550
300
powiatowa
suma
Park Krajobrazowy
Cisowsko Orłowiński
12080
79+750
87+950
8200
inna
88+500
88+750
250
inna
88+750
90+900
2150
gminne
91+900
94+200
2300
inne
94+200
95+100
900
gminne
100+200
106+700
6500
powiatowa
20300
suma
SOOS
Park Krajobrazowy
Dolina Czarnej Nidy
Chęcińsko-Kielecki
112+600
112+700
100
suma
powiatowa
100
119+250
119+900
650
powiatowa
119+900
121+300
1400
gminna
122+300
123+500
1200
gminna
123+500
123+800
300
inna
124+900
127+250
2350
inna
128+200
128+900
700
inna
27/37
Forma ochrony
Nazwa obszaru
Trasa główna
km pocz. km koniec Długość odcinka [m] Klasa drogi
130+950
132+700
1750
powiatowa
132+700
133+350
650
gminna
133+350
134+500
1150
suma
SOOS
SOOS
Wzgórza Chęcińsko-Kieleckie
Dolina Bobrzy
125+850
126+250
400
suma
Lasy Suchedniowskie
Park Krajobrazowy
Suchedniowsko-Oblęgorski
SOOS
Dolina Czarnej
inna
400
130+900
131+750
850
powiatowa
132+000
132+700
700
powiatowa
132+800
133+200
400
gminna
134+200
134+800
600
inna
134+800
135+250
450
gminna
135+350
135+900
550
inna
136+300
136+400
100
inna
136+400
136+500
100
wojewódzka
suma
SOOS
inne
10150
155+300
161+000
3750
5700
suma
158+750
159+00
250
suma
powiatowe
250
179+900
180+150
250
180+300
180+400
100
suma
powiatowa
5700
wojewódzka
wojewódzka
350
28/37
Tabela 2 Przebieg projektowanej Trasy rowerowej - obejścia Trasy głównej po drogach publicznych na obszarach objętych
ochroną.
Obejścia Trasy głównej
Forma ochrony
SOOS
Nazwa obszaru
Tarnobrzeska Dolina Wisły
km
km
Długość
pocz
koniec
odcinka [m]
1+350
2+00
0+000
6+750
Klasa drogi
Odcinek
650
inna
AB
6+750
6750
inna
B
7+500
750
powiatowa
B
suma
SOOS
Ostoja Żyznów
8150
10+500
12+350
1850
gminna
DB
12+350
12+550
200
inna
DB
13+200
14+000
800
gminna
DB
15+000
15+707
707
gminna
DB
0+800
5+500
4700
inna
DC
0+000
0+800
800
wojewódzka
E
1+500
1+900
400
wojewódzka
E
suma
SOOS
Lasy Cisowsko-Orłowińskie
9457
0+250
2+650
2400
powiatowa
I
10+900
11+650
750
inna
I
12+000
12+700
700
powiatowa
I
13+800
14+900
1100
inna
I
21+000
23+000
2000
powiatowa
I
27+300
27+500
200
powiatowa
I
suma
Park
Krajobrazowy
Park
Krajobrazowy
Cisowsko-Orłowiński
Chęcińsko-Kielecki
2+000
6+000
7150
4
suma
Dolina Bobrzy
SOOS
Lasy Suchedniowskie
Park
Krajobrazowy
Suchedniowsko-Oblęgorski
I
4
0+450
0+550
100
krajowa
L
0+550
2+494
1944
inna
L
0+000
0+500
500
inna
M
0+000
0+150
150
inna
O
suma
SOOS
powiatowa
0+000
0+300
2694
300
suma
3+100
6+199
inna
O
300
3099
suma
powiatowa
W
3099
3+150
5+250
2100
powiatowa
W
5+850
6+199
349
powiatowa
W
suma
2449
29/37
Załącznik 3
Formy ochrony przyrody występujące na trasie rowerowej w województwie świętokrzyskim
1.
Cisowsko-Orłowiński Park Krajobrazowy
Park został utworzony w 1988 roku. Powierzchnia parku wynosi 20706 ha, powierzchnia otuliny - 23748 ha.
Większość obszaru parku położona jest we wschodniej części powiatu kieleckiego. Możemy wyróżnić tutaj
następujące pasma górskie: Orłowińskie (Kiełki-452m), Ociesęckie (Jażwina -361m), Cisowskie(Włochy 429m), Wzgórza Bardziańskie. Położony jest w obrębie Wyżyny Kieleckiej, wschodnia część parku
fizjograficznie należy do Gór Świętokrzyskich. Największym bogactwem tego obszaru jest zróżnicowana
typologicznie szata roślinna. Dominującym typem siedliska jest las. Wyróżniamy tutaj 13 typów siedliskowych
lasu. Ogólnie zajmują 63% powierzchni parku (źródło:www.pk.kielce.pl.). W parku możemy spotkać wiele
ciekawych i bogatych siedlisk roślinnych: lasy mieszane wyżynne, bory, buczyna karpacka, lasy świeże.
Dominującymi gatunkami lasotwórczymi są: sosna oraz jodła, które zajmują 85% powierzchni lasów. Wielką
osobliwością parku są zespoły roślinności torfowiskowej, spotykane i chronione w rezerwatach Białe Ługi
i Słopiec. Innym ciekawym siedliskiem są rozległe łąki i pastwiska. Duże kompleksy łąk znajdują się nad rzeką
Belnianką między Daleszycami a Słopcem. Na terenie parku udokumentowano 54 gatunki objęte ochroną
prawną, w tym 44 podlegające ochronie ścisłej, takie jak: pełnik europejski, wierzba borówkolistna, storczyk
plamisty, sasanka wiosenna, rosiczka okrągłolistna..W lasach parku żyją jelenie, sarny, dziki, borsuki, łosie,
kuny leśne, piżmaki. W tym podlegające ochronie ścisłej: smużka, koszatka, popielica. Możemy wyróżnić
szereg chronionych gatunków zwierząt (głównie ptaków) takich jak: myszołów zwyczajny, cietrzew, słonka,
kowaliki, dzierzby. Występuje tutaj gatunek wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt - orlik krzykliwy (
łac. Aquila pomarina). Bogaty jest świat płazów i gadów. Możemy spotkać chronioną: żmiję zygzakowatą,
gniewosza plamistego, jaszczurkę zwinkę i żyworodną, zaskrońca. Na terenie parku znajdują się następujące
rezerwaty przyrody ożywionej: Białe Ługi (rezerwat torfowiskowy), Słopiec, Zamczysko, Cisów (w którym
możemy obejrzeć ponad dwustuletnie drzewostany jodłowo - bukowo – dębowe). Z kilkunastu pomników
przyrody warto wspomnieć o pomnikach przyrody nieożywionej, które chronią unikatowe na skalę kraju
i Europy wychodnie skalne: próg piaskowcowy w Kozielu o wysokości 4 i długości 25m, rumowisko skalne
przypominające gołoborze w Niwach, odsłonięcie rzadkich skał wulkanicznych - lamprofirów w Sierakowie,
wychodnie diabazów w Widełkach oraz piaskowców płytowych sylurskich w Zalesiu.
2.
Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy
Park położony jest prawie całkowicie w południowo-zachodniej części Gór Świętokrzyskich, na terenie dwóch
powiatów: kieleckiego i jędrzejowskiego. Zajmuje powierzchnię 20505 ha, natomiast jego otulina 11123 ha.
Ochroną objęty jest fragment Gór Świętokrzyskich, w którym zachowały się widoczne na powierzchni kolejne
piętra tektoniczno-strukturalne. W odsłonięciach geologicznych można zaobserwować skały poszczególnych
formacji paleozoicznych, mezozoicznych przykryte miejscami osadami kenozoicznymi. Jest to jedyne miejsce
w Europie, gdzie na tak małej powierzchni występują skały wszystkich epok geologicznych, stanowiących
obraz dziejów w ciągu ostatnich 570 mln lat. Na terenie parku występują (obok kamieni budowlanych) rudy
ołowiu, cynku i miedzi, na bazie których przez wiele stuleci rozwijało się górnictwo. Świadczą o tym dobrze
zachowane stare sztolnie, szyby, hałdy i nieczynne kamieniołomy. Obszar parku i jego strefy ochronnej
znajduje się w dorzeczu środkowego odcinka rzeki Nidy, stanowiącej główną oś hydrograficzną terenu. Gleby
całego regionu charakteryzują się dużym zróżnicowaniem. Występują tutaj rędziny, mady, bielice oraz bagna.
Najwyższym punktem parku jest Góra Telegraf (406 m n.p.m.). Obszar charakteryzuje się ogromnym
bogactwem szaty roślinnej - rosną na nim: olchy, graby, buki, dęby, różne rodzaje borów sosnowych oraz
mieszanych. Występują tu również: łąki, zbiorowiska wodne, bagienne, naskalne i wiele rodzajów torfowisk.
Różnorodności zbiorowisk roślinnych towarzyszy niezwykłe bogactwo roślin naczyniowych. Obok często
30/37
spotykanych gatunków pojawiają się rośliny rzadkie i prawnie chronione, a także zagrożone wyginięciem. W
granicach parku znajduje się 10 rezerwatów: 8 przyrody nieożywionej, 1 leśny i 1 krajobrazowy,
3.
Suchedniowsko – Oblęgorski Park Krajobrazowy
Park został utworzony w 1988 roku. Powierzchnia parku wynosi 21407 ha, powierzchnia otuliny - 25681 ha.
Pod względem podziału administracyjnego obszar parku położony jest w trzech powiatach województwa
świętokrzyskiego: koneckim, kieleckim i skarżyskim. Pod względem podziału geograficznego park położony
jest w Górach Świętokrzyskich na terenie Pasma Oblęgorskiego (zachodnia część) oraz Płaskowyżu
Suchedniowskiego (część wschodnia). Największą wartością przyrodniczą parku są lasy. Zajmują 90,08%
powierzchni parku. Tutaj znajduje się główna ostoja modrzewia polskiego (larix polonica). Inne dominujące
gatunki lasotwórcze to sosna, świerk, sporadycznie jodła, buki, dęby. Dominującymi siedliskami są: bory
mieszane, lasy mieszane wyżynne wilgotne i świeże. W runie leśnym występuje 1017gatunków roślin
naczyniowych, z czego 56 podlegają ochronie. 46 podlega ochronie ścisłej, a 10 objętych ochroną częściową.
Bogaty jest świat fauny. Na terenie parku stwierdzono 23 gatunki ssaków, należące do 5 rzędów. Żyje tutaj
popielica (mniejsza krewniaczka wiewiórki), rzadki gatunek wpisany do Czerwonej Księgi Zwierząt. Spotykane
drapieżne ssaki to: lis, borsuk, tchórz, łasica. Najwięksi żyjącymi w parku przedstawicielami ssaków są: dzik,
łoś, sarna, jeleń. Stwierdzono również występowanie 119 gatunków ptaków. Najwięcej gatunków spotykamy
w lasach: kukułki, kilka gatunków dzięciołów w tym dzięcioł białogrzbiety, (gatunek wpisany do Polskiej
Czerwonej Księgi Zwierząt), sowy. Najliczniejszą grupę ptaków leśnych reprezentują wróblowate: strzyżyk,
pokrzywnica, rudzik, słowik szary, drozd śpiewak. Występuje tutaj 10 gatunków płazów oraz 5 gatunków
gadów w tym zaskroniec, jaszczurka zwinka oraz żmija zygzakowata.Najcenniejsze obszary parku objęto
ochroną w formie 6 rezerwatów przyrody oraz 37 pomników przyrody w tym 26 pomniki przyrody ożywionej.
Rezerwaty przyrody: Świnia Góra (zachowana pradawna Puszcza Świętokrzyska), Dalejów (modrzewie
polskie), Barania Góra, Perzowa Góra, Kręgi Kamienne, Górna Krasna. Wśród licznych pomników przyrody
można wymienić: Dąb Bartek, Ciosowa, skałki "Brama Piekła", "Piekło Delejowskie" w Wojtyniowie, "Piekło"
w Miedzianej Górze, głaz narzutowy w Mniowie, odsłonięcie dolomitów w Zachełmiu.
4.
Obszary sieci NATURA 2000
•
SOO Tarnobrzeska Dolina Wisły
Jedną trzecią obszaru pokrywają wody Wisły, podobną powierzchnię siedliska rolnicze, jedną czwartą
obszaru: łąki, niewielką część lasy liściaste i sady. Obszar ten w całości jest położony na Terenie Kotliny
Sandomierskiej, na Nizinie Nadwiślańskiej, na styku dwóch województw. Obejmuje dolinę Wisły ograniczoną
do międzywala, na odcinku od ujścia Wisłoki - poniżej Połańca, do Sandomierza. Znaczne powierzchnie
wydm nadwiślańskich są pokryte roślinnością inicjującą proces sukcesji. W dolinie rzeki występują dość duże
starorzecza, z wykształconą roślinnością naturalną. Na lewym brzegu rzeki Wisły dominują kompleksy łąk,
a na prawym znaczne połacie niewyciętych jeszcze lub niezdegradowanych lasów nadrzecznych i zarośli
wierzbowych. Jest to też teren, gdzie w dużej ilości oprócz cennych siedlisk przyrodniczych występują także
duże ilości ptaków, dla których teren ten jest swoistym korytarzem ekologicznym. W kilku miejscach, na
wzniesieniach kilkudziesięciometrowych występują skupiska olszy czarnej z kopytnikiem pospolitym w runie.
Obszar cechuje duża bioróżnorodność gatunków roślin i zwierząt oraz duża różnorodność siedlisk
przyrodniczych, takich jak: naturalne starorzecza z roślinnością pływającą, zanurzoną oraz z zaroślową, dużą
ilością gatunków ciekawych przyrodniczo, jak np. salwinia pływająca, kotewka orzech wodny czy osoka
aloesowata; skupiska łęgów nadrzecznych z dużą ilością rodzimych gatunków topoli białej i czarnej, często
dużych rozmiarów; łąk kośnych; zarastających wydm nadwiślańskich. Spośród siedlisk przyrodniczych,
największe znaczenie mają tu: łęgi nadrzeczne, łąki selernicowe oraz starorzecza. Obszar ten jest bogaty
w licznie występujące tu gatunki ryb i płazów, choć jest generalnie słabo poznany i wymaga dodatkowych
badań i obserwacji zwłaszcza pod kątem ptaków, ryb i płazów oraz owadów. Także siedliska z racji
rozpoczętej dopiero inwentaryzacji nie są do końca poznane. Zagrożenie dla łąk spowodowane jest przede
31/37
wszystkim zaniechaniem dwukrotnego w ciągu roku ich wykaszania. Powoduje to zarastanie łąk na terenie
zalewowym oraz, w konsekwencji, zmianę krajobrazu w międzywalu rzeki. Giną roślinny charakterystyczne
dla tego typu łąk, roślinność łąkowa jest stopniowo zastępowana poprzez zarośla. Łęgi zagrożone są przez
nadmierny, niekontrolowany wyrąb, a dotyczy to stosunkowo niewielkich, pozostałych fragmentów lasów
łęgowych. Często usuwane są stare, okazałe drzewa topoli czy wierzb białych, co powoduje lokalne zmiany
krajobrazu, niszczone są przy okazji nieliczne już na tym terenie gniazda remiza. Ponadto istotnym
zagrożeniem dla integralności obszaru jest wycinka lasów łęgowych uznawanych niekiedy za pozbawione
znaczenia gospodarczego oraz uznawanych za przeszkodę w realizacji polityki przeciwpowodziowej.
•
SOO Ostoja Żyznów
Ostoja Żyznów położona jest w obrębie mezoregionów Wyżyna Sandomierska, Góry Świętokrzyskie
i Pogórze Szydłowskie. W części wschodniej geologicznym fundamentem obszaru jest przedłużenie Gór
Świętokrzyskich, natomiast w kierunku wschodnim na skały paleozoiczne są nałożone osady morskie
transgresji mioceńskiej. W większości obszar pokrywa znacznej grubości pokrywa lessowa co sprawia, że
powierzchnia terenu jest dosyć płaska, rozcięta przez rzekę Koprzywiankę wraz z dopływami. Koprzywianka,
lewostronny dopływ Wisły jest to najdłuższa rzeka płynąca przez Wyżynę Sandomierska, a jednocześnie
mająca największe dorzecze, które leży na obszarze południowo-wschodniego fragmentu Wyżyny Kieleckiej
(Góry Świętokrzyskie, Pogórze Szydłowskie, Wyżyna Sandomierska), wschodniej części Niecki Nidziańskiej
(Niecka Połaniecka), oraz Niziny Nadwiślańskiej. Największym dopływem Koprzywianki na obszarze jest
rzeka Kacanka. Występujące tu gleby to głównie brunatnoziemy, rzadziej czarnoziemy, przez co teren jest
intensywnie użytkowany rolniczo. Krajobraz tutejszy to stosunkowo płaska wyżyna lessowa, wyniesiona na
wysokość 220-290 m n.p.m., z bardzo gęstą siecią dolin i wąwozów lessowych, parowów oraz wzgórz
o stromych ścianach stanowiących dopełnienie doliny Koprzywianki i Kacanki, będących dominującą częścią
krajobrazu. W dolinie rzeki Koprzywianki oraz jej dopływów znajdują się wychodnie starych skał z ery
paleozoicznej, w tym z kambru dolnego. Rzeka miejscami meandruje stwarzając dogodne siedliska dla
ekstensywnie użytkowanych łąk, rozlewisk, zastoisk oraz płatów łęgów. Rozleglejsze powierzchnie zajęte
zwłaszcza przez zbiorowiska łąkowe o różnym stopniu wilgotności znajdują się w dolinie rzeki Kacanki.
Zbocza dolin rzecznych, wąwozów lessowych, skarpy śródpolne pokrywają murawy kserotermiczne.
Dominującymi zbiorowiskami leśnymi są bory sosnowe i mieszane, nierzadko jednak trafiają się różnego typu
zbiorowiska grądowe, rozczłonkowane często głębokimi wąwozami i jarami, zwłaszcza na zboczach dolin
rzecznych. Dolina Koprzywianki wraz z dopływami stanowi ważny korytarz ekologiczny o randze krajowej.
Ogółem stwierdzono tu występowanie 15 typów siedlisk przyrodniczych z załącznika I Dyrektywy
Siedliskowej, zajmujących łącznie ponad 40% obszaru. Do najcenniejszych należą murawy kserotermiczne
oraz łąki o różnym stopniu wilgotności. Cennym zbiorowiskiem leśnym oprócz łęgów są liczne i rozrzucone
zbiorowiska grądowe. Zbiorowiska te charakteryzują się dużym nagromadzeniem gatunków chronionych,
zagrożonych w tym dużą liczbą gatunków górskich. Na różnego typu murawach kserotermicznych występuje
wiele rzadkich i zagrożonych w skali kraju gatunków, np. wisienka stepowa Cerasus fruticosa, ortanta żółta
Orthanta lutea. Ostoja posiada także znaczne walory krajobrazowe ze względu na liczne wąwozy lessowe
i malownicze wzgórza. Największe znaczenie w Ostoi przedstawiają bardzo dobrze wykształcone
i użytkowane ekstensywnie świeże łąki, fragmenty muraw kserotermiczncznych, zbiorowiska łęgowe oraz
cenne różne typy grądów o wysokiej bioróżnorodności na poziomie gatunków roślin w skali regionu oraz
kraju. Obecność utworów węglanowych i dobre warunki wilgotnościowe w widłach Kacanki i Koprzywianki
zapewniają stabilne warunki ekologiczne przede wszystkim wilgotnościowe występującym populacjom
mięczaków. Bogate łąki nawęglanowe nad rzeką Kacanką sprzyjają rozwojowi populacji poczwarówki
zwężonej Vertigo angustior. Należy także zaznaczyć występowanie skójki gruboskrupowej Unio crassus
w rzece Koprzywiance. Ostoja ta jest ważna dla zachowania licznej populacji pachnicy dębowej Osmoderma
eremita i modraszka nausitousa Maculinea nausithous; ten ostatni gatunek znajduje się tutaj na granicy
zasięgu. Na terenie proponowanej ostoi występują także: modraszek telejus Maculinea teleius, trzepla zielona
Ophiogomphus cecilia, czerwończyk nieparek Lycaena dispar, czerwończyk fioletek Lycaena helle. Bardzo
32/37
licznie występuje tutaj kumak nizinny Bombina bombina. Stwierdzono także występowanie: mopka
Barbastella barbastellus, bobra europejskiego Castor fiber, wydry Lutra lutra, minoga strumieniowego
Lampetra planeri i głowacza białopłetwego Cottus gobio. Głównym zagrożeniem dla stwierdzonych tu siedlisk
jest naturalna sukcesja roślinności krzewiastej i drzewiastej (chodzi tu zwłaszcza o Robinię akacjową i Prunus
spinosa), eutrofizacja, melioracje oraz intensywnie prowadzona gospodarka rolna. Wyraźnie zauważalny jest
także niszczący proces erozji w podatnych na nią lessach. Miejscami widoczne są także odkrywki i wyrobiska
po wydobyciu żwiru lub piasku, zmniejszające płaty roślinności kserotermicznej. W odniesieniu do pachnicy
dębowej Osmoderma eremita na terenach leśnych zagrożeniem jest niewłaściwe gospodarowanie
niedopuszczające pozostawiania przestojów lub drzew obumierających w lesie. Natomiast na terenach
o charakterze parkowym zagrożeniem jest silna antropopresja przejawiająca się w usuwaniu drzew
przejawiających jakiekolwiek oznaki osłabienia, czyszczenie dziupli, podpalanie pruchnowisk lub całych
drzew. W przypadku motyli związanych ze środowiskiem łąkowym zagrożeń należy upatrywać w osuszaniu
terenów podmokłych, lub zmianach w sposobie ich zagospodarowania. Problemem może być także sukcesja
roślinności drzewiastej w miejscach gdzie zaprzestano koszenia łąk.
•
SOO Lasy Cisowsko-Orłowińskie
Jeden z większych kompleksów leśnych zajmujących południową część Pasma Łysogórskiego w Górach
Świętokrzyskich. Położony jest w zlewniach Nidy i Czarnej Staszowskiej. Obejmuje trzy pasma wzgórz
zbudowane z dewońskich piaskowców i wapieni oraz kambryjskich kwarcytów. Rzeźba terenu jest bardzo
urozmaicona, z licznymi garbami denudacyjnymi, kotlinami i dolinami o charakterze przełomów. Sieć wodna
jest dobrze rozwinięta. Rzeki płyną naturalnymi korytami tworząc liczne zakola i meandry. W ich otoczeniu
znajdują się duże kompleksy łąk. W granicach obszaru leży kilka wsi otoczonych polami i łąkami. Lasy
zajmują większość powierzchni obszaru. Są to głównie drzewostany jodłowe, sosnowo-jodłowe i bukowojodłowe z udziałem jaworu, klonu i cisa, odnawiające się z samosiewu. Niektóre fragmenty o charakterze
pierwotnym są pozostałością Puszczy Świętokrzyskiej, np. las bukowy chroniony w rezerwacie "Zamczysko",
mieszany w rezerwacie "Cisów". U podnóża Pasma Cisowskiego, na dziale wodnym, w niecce otoczonej
zalesionymi wydmami znajduje się kompleks torfowisk, przechodzący miejscami w niedostępne grzęzawiska.
Tutaj bierze swój początek Czarna Staszowska - odprowadzająca wody z większej części tych lasów, oraz
potok Trupień. Rozległy kompleks leśny, wraz z otaczającymi go wilgotnymi łąkami w dolinach rzecznych,
stanowi bardzo bogaty przyrodniczo, zróżnicowany obszar. Ostoja zdominowana jest przez lasy bukowojodłowe (żyzne i kwaśne buczyny, wyżynne bory jodłowe) rzadziej grądy i łęgi, obejmuje też niewielkie płaty
łąki trzęślicowych. Niezwykle cenne przyrodniczo są rozległe torfowiska wysokie i przejściowe otoczone
borami bagiennymi i bagiennymi lasami olszowymi (łęgi i olsy). Występują także torfowiska wysokie
zdegradowane, zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji. Jest to również ostoja, gdzie bardzo dobrze
zachowane są suche bory sosnowe Cladonio-Pinetum. Celem ochrony tej ostoi jest zabezpieczenie
naturalnego lasu o charakterze górskim na niżu. Entomofaunę reprezentują jedne z najsilniejszych w regionie
populacje przeplatki aurinii, modraszka telejusa i czerwończyka nieparka oraz mniejsze, ale również istotne,
czerwończyka fioletka, trzepli zielonej i zalotki większej. Jest to jeden z niewielu w regionie obszarów, gdzie
stwierdzono występowanie wilków. O wartości przyrodniczej tego obszaru świadczy także najdłuższa
w regionie lista pozostałych ważnych gatunków roślin i zwierząt, głównie tych związanych ze śródleśnymi
torfowiskami i dobrze zachowanym drzewostanem. Jest to ostoja wielu rzadkich i zagrożonych gatunków
ptaków - zarówno związanych ze środowiskiem leśnym, jak i wodno-błotnych. Obszar lasów CisowskoOrłowińskich wyróżnia się dużą (8) liczbą gatunków leśnych i górskich ślimaków lądowych. W tym karpackich,
alpejskich i borealno górskich. Do głównych zagrożeń dla integralności obszaru można zaliczyć intensywną
gospodarkę leśną, wycinanie starych i powalonych drzew i usuwanie posuszu a więc likwidacja siedlisk
zagrożonych owadów saproksylicznych oraz nasadzenia niezgodne z typem siedliska. Niekorzystnym
działaniem może także być budowa utwardzanych dróg do wywózki drewna zaburzająca naturalne cieki
wodne szczególnie w rejonie "Białych Ługów".
33/37
•
SOO Dolina Czarnej Nidy
Ostoja położona jest w obrębie mezoregionu Pogórze Szydłowskie. Obejmuje rzekę Czarną Nidę od
miejscowości Przymiarki do Kuby Młyny, wraz z jej terasą zalewową, zboczami oraz obszarami przyległymi
z rozproszonymi stanowiskami muraw kserotermicznych i zbiorowisk leśnych. Obszar leży częściowo
w obrębie Chmielnicko-Szydłowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, a także Chęcińsko-Kieleckiego
Parku Krajobrazowego. Pod względem siedliskowym przeważają tu bory sosnowe i bory mieszane, rzadziej
występują fragmenty olsów, łęgów oraz grądów. W dnie doliny dominują pastwiska, ale zachowały się także
fragmenty ekstensywnie użytkowanych oraz trzęślicowych łąk o zmiennym uwilgotnieniu. Koryto rzeki
zachowało w większości naturalny i silnie meandrujący charakter, z licznymi starorzeczami, zastoiskami,
rozlewiskami. Często występują także płaty łęgów i zarośli wierzbowych. Na wychodniach skał węglanowych
porastają murawy i zarośla kserotermiczne. Na południowy-zachód od wsi Brzeziny znajduje się kompleks
rozproszonych wzgórz, m.in. Góra Hosa (289 m) i Góra Niedziańska pokrytych murawami kserotermicznymi
ze znacznym udziałem jałowca. Dolina Czarnej Nidy stanowi ważny korytarz ekologiczny o randze krajowej.
Ogółem stwierdzono tu występowanie 9 typów siedlisk przyrodniczych z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej,
zajmujących łącznie ponad 32 % obszaru. Do najcenniejszych należą murawy kserotermiczne, łąki o różnym
stopniu wilgotności oraz starorzecza. Niezwykle cennym zbiorowiskiem leśnym oprócz łęgów jest rozległy
fragment grądu wysokiego obejmującego także rezerwat Radomice chroniącego jedno z najliczniejszych na
Wyżynie Małopolskiej stanowisk cisa Taxus baccata, gatunku zamieszczonego w Polskiej Czerwonej Księdze
Roślin. Na różnego typu murawach kserotermicznych występuje wiele rzadkich i zagrożonych w skali kraju
gatunków, np. wisienka stepowa Cerasus fruticosa, lucerna kolczastostrąkowa Medicago minima. Największe
znaczenie w Ostoi posiadają bardzo dobrze wykształcone i bogate florystycznie starorzecza, zarośla
nadrzeczne, fragmenty rzeki z włosiennicznikami oraz rozległe płaty zbiorowisk łąkowych. Wśród zbiorowisk
leśnych na uwagę i ochronę zasługują łęgi oraz fragmenty grądów z wieloma cennymi w skali kraju
gatunkami. Znajdujące się w dolinie rzecznej siedliska łąkowe zamieszkują trzy gatunki motyli dziennych
z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, są to: modraszek telejus Maculinea teleius, czerwończyk nieparek
Lycaena dispar i czerwończyk fioletek Lycaena helle. Ze względu na wielkość ich populacji i dobry stan
zachowania siedlisk obszar jest ważnym miejscem dla utrzymania tych gatunków. Koryto rzeczne, które jest
w dużym stopniu naturalne licznie zasiedla ważka – trzepla zielona Ophiogomphus cecilia, Koryto zapewnia
odpowiednie siedliska także minogowi ukraińskiemu Eudontomyzon mariae, kozie Cobitis taenia, głowaczowi
białopłetwemu Cottus gobio i czterem innym chronionym gatunkom ryb oraz dobrze zachowanej populacji
skójki gruboskorupowej Unio crassus, bobra Castor fiber i wydry Lutra lutra. Liczne starorzecza i torfianki
zasiedlają kumaki nizinne Bombina bombina i Traszki grzebieniaste Triturus cristatus. Głównym zagrożeniem
dla stwierdzonych tu siedlisk jest naturalna sukcesja roślinności krzewiastej i drzewiastej, eutrofizacja,
uprawianie sportów na pojazdach zmotoryzowanych (motory, quady) oraz zanieczyszczenia związane
z bliskim położeniem zabudowań miejskich i dróg. Ponadto melioracje oraz regulowanie koryta rzecznego,
zasypywanie starorzeczy i usuwanie zadrzewień nadrzecznych również stanowi istotny czynnik wpływający
negatywnie na stan obszaru. Dodatkowym zagrożeniem są zrzuty z oczyszczalni w Morawicy i domów
zlokalizowanych przy samym korycie oraz składowiska gruzu i ziemi. Kolejnym zagrożeniem jest zalesianie.
•
SOO Wzgórza Chęcińsko-Kieleckie
Ostoja obejmuje fragment górotworu świętokrzyskiego. W północnej i centralnej części obszaru przeważają
pasma wzniesień, porozdzielane rozległymi obniżeniami dolin. Ostoja charakteryzuje się urozmaiconą
morfologią i zróżnicowanym pokryciem roślinnym. Na szczególną uwagę zasługują obszary krasowe
związane z występowaniem skał węglanowych. Procesy krasowe widoczne na powierzchni, doprowadziły do
utworzenia jaskiń wewnątrz górotworu. Szata roślinna charakteryzuje się bogactwem i dużym
zróżnicowaniem. Wśród siedlisk leśnych występują bory sosnowe i mieszane, dąbrowy, grądy, olsy i łęgi. Na
stromych zboczach wzniesień i w kamieniołomach utrzymują się murawy kserotermiczne, a w dolinach łąki
i pola uprawne. Na terenie obszaru znajduje się krasowa jaskinia Raj utworzona w wapieniach środkowego
34/37
dewonu, z naciekami i namuliskami zawierającymi kości zwierząt oraz narzędzia kamienne. Długość jej
korytarzy wynosi ok. 240 m, w tym udostępnione do zwiedzania ok. 180. Wokół jaskini znajdują się tereny
porośnięte borem mieszanym. Ostoja zabezpiecza obszary o nieprzeciętnych walorach krajobrazowych –
duże nagromadzenie różnych form geomorfologicznych. Formom tym towarzyszą interesujące typy siedlisk
naturowych i innych: murawy kserotermiczne z klasy Festuco-Brometea, napiaskowe, świeże
i zmiennowilgotne łąki, świetliste dąbrowy (szczególnie dobrze zachowane), buczyny storczykowe, grądy
i łęgi, bory jodłowe, rzeki włosiennicznikowe (głównie Biała Nida). Jest to obszar o wysokiej różnorodności
biologicznej: zidentyfikowano tu 25 rodzajów siedlisk z załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG oraz 2
gatunki z załącznika II tej Dyrektywy. Flora roślin naczyniowych dochodzi do 1200 gatunków, w tym 112
podlegających ochronie (96-ochrona całkowita, 16 ochrona częściowa). Występuje tu aż 212 gatunków
uznawanych za ginące i zagrożone w regionie i kraju. Obszar ten wchodzi w ciąg ekologiczny siedlisk na
wapiennych i krasowych od Staszowa do Przedborza. Znajdują się tu też liczne stanowiska rzadkich
bezkręgowców – motyle takie jak: czerwończyk nieparek Lycaena dispar, modraszek telejus Maculinea
teleius, przeplatka aurinia Euphydryas aurinia oraz zimowiska nietoperzy (nocek duży Myotis myotis, nocek
Bekchsteina Myotis Bechsteinii, mopek Barbastellus barbastella). Obszar cechują wysokie walory
geologiczne i geomorfologiczne oraz historyczno-kulturowe. Odnaleziono tu pierwsze ślady pobytu człowieka
paleolitycznego, był to też jeden z najstarszych ośrodków osadniczych Małopolski. Do najistotniejszych
zagrożeń dla integralności obszaru oraz przedmiotów ochrony zaliczyć można: obniżanie poziomu wód,
presja urbanizacyjna, zarastanie (sukcesja w kierunku zarośli i lasu) siedlisk półnaturalnych - muraw
kserotermicznych, na piaskowych, łąk świeżych i wilgotnych, torfowisk przejściowych, niekorzystne zmiany
sukcesyjne zachodzące w świetlistych dąbrowach, eksploatacja surowców węglanowych, piasków i torfu,
miejscami niewłaściwa gospodarka leśna - nasadzenia niezgodne z typem siedliska, zalesianie muraw i łąk,
chemizacja rolnictwa,wycinanie przydrożnych drzew.
•
SOO Dolina Bobrzy
Źródła Bobrzy znajdują się na północny-wschód od Zagnańska na wysokości 370 m n.p.m. Rzeka ta wraz ze
swoimi dopływami odwadnia głównie północne stoki Pasma Oblęgorskiego i Tumlińskiego. W okolicach
Dobromyśla na wysokości 239 m n.p.m. do Bobrzy uchodzą dwa jej największe prawostronne dopływy:
Sufraganiec oraz Silnica. Rzeki te odwadniają południowe stoki Pasma Tumlińskiego i Masłowskiego. Bobrza
jest najdłuższym dopływem Czarnej Nidy, w znacznej mierze nosi ślady uregulowania, ale często meandrując
tworzy malownicze starorzecza i rozlewiska. W dolinach rzek występują również fragmenty zbiorowisk
łęgowych, liczne płaty zmiennowilgotnych łąk z klasy Molinio-Arrhenatheretea, oraz torfowiska przejściowe,
którym towarzyszą niewielkie fragmenty borów bagiennych. U podnóża niektórych wzgórz, m.in. Stokowej
Góry występują źródła szczelinowo-krasowe. Lasy nie pokrywają większych powierzchni i zlokalizowane są
głównie na charakterystycznych pasmach wzniesień tj. Góra Brusznica (Brusznia) (309,3 m n.p.m.), Góra
Marmurek (267,5 m n.p.m.), Stokowa Góra (295,3 m n.p.m.). Są to w przeważającej części sztuczne sośniny
i bory mieszane z bardzo bogatym runem. Zbiorowiska te fragmentarycznie występują na siedliskach
świetlistej dąbrowy i grądu. Miejscami występują zbiorowiska z runem charakterystycznym dla grądów TilioCarpinetum, natomiast na stokach o ekspozycji południowej – zarośla z roślinnością o charakterze
kserotermicznym, należące do zespołu Peucedano-Coryletum i rzędu Prunetalia spinosae. Murawy
kserotermiczne z klasy Festuco-Brometea zajmują niewielkie powierzchnie na stokach o ekspozycji
południowej, południowo-zachodniej i południowo-wschodniej. Są to zbiorowiska wtórne rozwijające się
w miejscach otwartych, w partiach wierzchołkowych lub grzbietowych, miejscami na siedliskach świetlistych
dąbrów. Dolina Bobrzy stanowi ważny korytarz ekologiczny o randze krajowej. Ogółem stwierdzono tu
występowanie 13 typów siedlisk przyrodniczych z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej, zajmujących łącznie
ponad 37 % obszaru Na różnego typu murawach kserotermicznych występuje wiele rzadkich i zagrożonych
w skali kraju gatunków, np. wisienka stepowa Cerasus fruticosa, wężymord stepowy Scorzonera purpurea,
goryczka krzyżowa Gentiana cruciata, goryczuszka orzęsiona Gentiana ciliata. Na uwagę zasługuje także
sasanka wiosenna Pulsatilla vernalis gatunek zamieszczony w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin,
35/37
występujący na Górze Bruszni, Górze Marmurek i Górze Stokowej. Stwierdzono także wystąpienie dwóch
gatunków z II załącznika Dyrektywy Siedliskowej – dzwonecznika wonnego Adenophora liliifolia, notowanego
na Górze Bruszni, Górze Marmurek i Górze Stokowej oraz sasanki otwartej Pulsatilla patens podawanej
z Góry Bruszni. Ostoja jest niezbędna dla zachowania dwóch wyżej wymienionych gatunków naturowych,
a zwłaszcza nielicznej, znajdującej się na południowym kresie występowania w Polsce populacji sasanki
otwartej. Ostoja posiada także znaczne walory krajobrazowe. W wodach ostoi występują jedne z najlepiej
zachowanych i najliczniejszych populacji minoga strumieniowego Lampetra planeri w województwie
świętokrzyskim. Gatunkiem częstym jest koza Cobitis taenia oraz inne chronione ryby: strzebla potokowa
Phoxinus phoxinus, kleń Leciscus cephalus oraz jelec Leuciscus leuciscus. Znacząca w skali regionu jest
populacja trzepli zielonej Ophiogomphus cecilia, zapełniająca lukę geograficzną w występowaniu gatunku na
obszarze Gór Świętokrzyskich. Występujące tu zróżnicowane warunki ekologiczne związane
z ukształtowaniem terenu, charakterem utworów geologicznych i warunkami hydrologicznymi oraz obecność
wapieni i dolomitów dewońskich pozwoliła na wykształcenie się cennych muraw kserotermicznych, na których
występują rzadkie gatunki ślimaków Cecilioides acicula, Chondrula tridens i Helix lutescens. Bogactwo i stan
zachowania siedlisk przekłada się na bardzo wysoką różnorodność biologiczną zwierząt. W ostoi wykazano
dziesiątki chronionych gatunków owadów i mięczaków, w tym wiele rzadkich, np.: strzępotek soplaczek
Coenonympha tullia modraszek alkon Maculinea alcon , górówka medea Erebia aethiops, Trox hispidus,
szklarka zielonawa Nesovitrea petronella, Polyphylla fullo, Psammobius asper, Ampedus pomonae. Bardzo
wysoka jest różnorodność ptaków – w jednym z płatów zadrzewień łęgowych przystępuje do lęgów 1/5
gatunków krajowych. W ostoi stwierdzono występowanie następujących gatunków ptaków lęgowych
z I załącznika Dyrektywy Ptasiej: błotniak stawowy Circus aeruginosus, derkacz Crex crex, lelek Caprimulgus
europaeus, zimorodek Alcedo atthis, dzięcioł zielonosiwy Picus canus, dzięcioł czarny Dryocopus martius,
lerka Lullula arborea, jarzebatka Sylvia nisoria, gąsiorek Lanius collurio. Do podstawowych zagrożeń obszaru
należą: przeznaczenie doliny rzeki pod budowę zbiorników wodnych; melioracje; przeznaczanie ostatnich
istniejących płatów muraw kserotermicznych pod zabudowę; zanik tradycyjnych form użytkowania łąk
i pastwisk; naturalna sukcesja roślinności krzewiastej i drzewiastej; niewłaściwa gospodarka leśna;
eutrofizacja; uprawianie sportów na pojazdach zmotoryzowanych (motory, quady).
•
SOO Lasy suchedniowskie
Ostoja obejmuje dwa pasma wzniesień - Płaskowyż Suchedniowski i Wzgórza Kołomańskie. Zbudowane są
one z piaskowców dolnotriasowych, gdzie niegdzie przykrytych plejstoceńskimi piaskami i glinami. Tylko na
południowych stokach Pasma Oblęgorskiego występują lessy. Łagodne pagórki i wzgórza porośnięte są
lasami, zajmującymi łącznie ponad 80% powierzchni ostoi. Są to przede wszystkim lasy mieszane i bory.
W obniżeniach terenu zachowały się torfowiska i wilgotne łąki. Mała liczba osad spowodowała, że tylko ok.
8% terenu zajmują użytki rolne - łąki i pola uprawne. Na obszarze ostoi znajdują się tereny źródliskowe
Krasnej, Bobrzy i Kamionki. W obszarze zidentyfikowano 9 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady
92/43/EWG i 5 gatunków z Załącznika II tej dyrektywy. Szczególnie bogata jest fauna bezkręgowców,
z bardzo rzadkim obecnie w Polsce chrząszczem jelonkiem rogaczem Lucanus cervus. Dobrze zachowany
starodrzew o naturalnym charakterze (14,5% drzewostanów w wieku powyżej 80 lat i 5,4% powyżej 100 lat).
Lasy Suchedniowskie są główną ostoją modrzewia polskiego Larix polonica w kraju. Bogata jest flora roślin
naczyniowych, w tym 16 gatunków z rodziny storczykowatych oraz wiele innych rzadkich lub zagrożonych
gatunków, w tym także prawnie chronione. Do istotnych zagrożeń dla przedmiotów ochrony obszaru zaliczyć
można zanieczyszczenie powietrza, miejscami silną presję turystyczna, kłusownictwo.
•
SOO Dolina Czarnej
Ostoja obejmuje dolinę Czarnej Koneckiej (Malenieckiej) od źródeł do ujścia, z kilkoma dopływami
i z przylegającymi do niej kompleksami łąk i stawów, oraz lasami. Czarna Konecka jest największym
prawobrzeżnym dopływem Pilicy (ok. 85 km). Obszar źródliskowy w całości pokryty jest lasami, z przewagą
borów mieszanych i grądów. Tereny wielu miejscach są podmokłe (zarastające śródleśne łąki, torfowiska).
36/37
Strefy źródliskowe Czarnej zajmują największe na opisywanym obszarze śródleśne torfowiska. W środkowym
odcinku dominują bory sosnowe. Łąki i mokradła zajmują niewielkie powierzchnie w górnym i znacznie
większe w środkowym i dolnym biegu rzeki. Rzeka na przeważającej długości zachowała naturalny charakter
koryta i doliny (rzeka wyżynna). Niezbyt długie i nieliczne uregulowane odcinki, mają związek z historią tych
terenów. W okresie XVI - pocz. XIX w. dolina Czarnej była jednym z najważniejszych obszarów
"Staropolskiego Okręgu Przemysłowego". Czarna zwana była wówczas "najpracowitszą rzeką
Rzeczpospolitej". Wzdłuż jej koryta i dopływów zlokalizowane były liczne kuźnice (fabryki żelaza), napędzane
siłą wody. Istotna cechą obszaru jest duża różnorodność (16 typów) siedlisk Natura 2000, jakie zachowały się
w warunkach ekstensywnego użytkowania. Dolina Czarnej uzupełnia geograficzną lukę w rozmieszczeniu
obszarów chroniących dobrze zachowane zbiorowiska z włosienicznikami kształtujące się w korycie rzeki.
W obszarze występują 3 podtypy lasów łęgowych. Stwierdzono występowanie: łęgów i zarośli wierzbowych,
łęgów olszowo-jesionowych oraz olszyn źródliskowych. Odcinek źródłowy ma wyraźne cechy wyżynne
(występuje m.in. siedlisko mieszanego boru jodłowego) natomiast dolna część doliny ma charakter nizinny
(występowanie lasów i zarośli wierzbowych). Obszar ma również istotne znaczenie dla zachowania oraz
uzupełnienia obszarów chroniących interesujące siedliska nieleśne o acydofilnym charakterze (murawy
napiaskowe, murawy bliźniczkowe, wrzosowiska). Źródłowy i góry odcinek doliny Czarnej wyróżnia się dużą
liczbą dobrze zachowanych torfowisk przejściowych oraz łąk trzęślicowych, które są miejsce występowanie
wielu cennych i chronionych gatunków roślin naczyniowych. W ostoi stwierdzono występowanie 15 gatunków
zwierząt z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Istotna w skali kraju jest populacja przelatki aurinii
Euphydryas aurinia, związanej ze łąkami trzęślicowymi i wilgotnymi psiarami. Rzeka Czarna, w niewielkim
stopniu przekształcona przez człowieka, stanowi doskonale zachowane siedlisko dla takich gatunków jak bóbr
Castor fiber, wydra Lutra lutra czy trzepla zielona Ophiogomphus cecilia zaś torfowiska i glinianki na terenie
ostoi mają znaczenie dla utrzymania zasięgu zalotki większej Leucorrhinia pectoralis na terenie województwa.
W budynkach muzeum w Sielpi znajduje się największa znana w województwie kolonia rozrodcza nocka
dużego Myotis myotis. Ponadto w granicach obszaru stwierdzono 10 nienaturowych gatunków bezkręgowców
z Czerwonej Listy. Ostoja jest kluczowa dla zachowania populacji w centralnej i południowej Polsce dla dwóch
z nich – dostojki akwilonaris Boloria aquoilonaris i modraszki bagniczki Vacciniina optilete. Spośród gatunków
ptaków wymienionych w I Załączniku Dyrektywy Ptasiej na szczególną uwagę zasługuje cietrzew Tetrao
tetrix, który w ostoi ma jedne z ostatnich stanowisk lęgowych w regionie. Jednym z poważniejszych zagrożeń,
które mogą wpłynąć negatywnie na stan siedlisk i gatunków Natura 2000 jest budowa nowych zbiorników
zaporowych w dolinie Czarnej lub ewentualna regulacja jej koryta. Działania takie wpłyną negatywnie na stan
wielu stwierdzonych tu gatunków zwierząt i typów siedliska, m.in. na trzeplę zieloną czy zbiorowiska
z włosienicznikami (3260), które rozwijają się w korycie rzeki. Kolejnym poważnym zagrożeniem jest
postępująca sukcesja roślinności jaka nastąpi po zaprzestaniu użytkowania. Może ona spowodować zanik
i znaczne pogorszenie się stanu siedlisk łąkowych i murawowych. Ma to szczególne znaczenie dla populacji
przeplatki aurinii i innych gatunków motyli. Zagrożeniem dla starorzeczy, szczególnie tych znajdujących się
wśród gruntów użytkowanych rolniczo, jest ich zaśmiecanie i zasypywanie. Kolejnym poważnym zagrożeniem
jest postępująca eutrofizacja szczególnie siedlisk acydofilnych, które na skutek wzrostu żyzności mogą ulec
degeneracji. Potencjalnym zagrożeniem jest zmiana warunków wodnych na torfowiskach poprzez
konserwację rowów odwadniających oraz głębokie rabatowanie na terenach upraw leśnych itp.
37/37

Raport z analizy środowiskowej dopuszczalnych przebiegów trasy

Transkrypt

Podobne dokumenty

TomTom 5 - Mapy Europy

pdf Komunikat-Startowy-II-OIRP

Nowa strona Internetowa - Inter-S

W ostatnich dniach wiele miast Polski Wschodniej

Regulamin - Las-Kompas