Komisja Majątkowa

KOMISJA MAJĄTKOWA
Warszawa, ul. Domaniewska 36/38, pok. 386
Warszawa, 24 lutego 2011 r.
tel.: 60-118-69, fax: 60-119-85
adres do korespondencji:
02-591 Warszawa, ul. Batorego 5
Sprawozdanie z działalności Komisji Majątkowej
w latach 1989-2011
Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego
w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154, z późn. zm.), zwana dalej „ustawą
z dnia 17 maja 1989 r.” określiła zasady stosunku Państwa do Kościoła, w tym jego sytuację
prawną i majątkową. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. w Dziale IV Przepisy przejściowe
i końcowe zawierała między innymi przepisy dotyczące tzw. „postępowania regulacyjnego”.
Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. postępowanie regulacyjne było
wszczynane na wniosek kościelnych osób prawnych w przedmiocie przywrócenia im
własności upaństwowionych nieruchomości lub ich części:
1) nie pozostających we władaniu diecezji, parafii, klasztorów lub innych instytucji
grecko-katolickich (unickich), chyba że pozostają one w dniu wejścia w życie ustawy
we władaniu innych kościołów i związków wyznaniowych;
2) przejętych w toku wykonywania ustawy z dnia 20 marca 1950 r. o przejęciu przez
państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych
i utworzeniu Funduszu Kościelnego (Dz. U. Nr 9, poz. 87, z późn. zm.) jeżeli nie
wydzielono z nich należnych w myśl tej ustawy gospodarstw rolnych proboszczów;
3) które należały do zakonów bezhabitowych i stowarzyszeń kościelnych, a zostały
przejęte w toku likwidacji dokonanej na podstawie rozporządzenia Ministra
Administracji Publicznej z dnia 10 marca 1950 r. w sprawie przystosowania
stowarzyszeń do przepisów prawa o stowarzyszeniach (Dz. U. Nr 9, poz. 98);
4) mienia fundacji kościelnych;
5) przejętych po 1948 r. w trybie egzekucji zaległości podatkowych;
6) wywłaszczonych, jeżeli odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość nie zostało
wypłacone lub nie zostało podjęte;
7) przejętych na podstawie dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności
i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279);
8) przejętych we władanie państwowych jednostek organizacyjnych bez tytułu
prawnego, bez względu na późniejsze ustawodawstwo konwalidujące te przejęcia.
Zgodnie z art. 61 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. przedmiotem postępowania
regulacyjnego mogło być również przekazanie własności nieruchomości lub ich części:
1) w celu przywrócenia w nich sprawowania kultu religijnego lub działalności
kościelnych osób prawnych w zakresie prowadzenia szkół oraz innych placówek
oświatowo-wychowawczych,
opiekuńczo-wychowawczych
lub
prowadzenia
działalności charytatywno-opiekuńczej;
2) których stan prawny nie jest ustalony, jeżeli nie stoją temu na przeszkodzie prawa
osób trzecich.
Zgodnie z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. w brzmieniu obowiązującym
przed wejściem w życie ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o stosunku
Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2011 Nr 18,
poz. 89), zwanej dalej „ustawą z dnia
16 grudnia 2010 r.” postępowanie regulacyjne
przeprowadzała Komisja Majątkowa będąca podmiotem rządowo-kościelnym. W skład
Komisji Majątkowej, ukształtowanej na zasadzie parytetu, wchodzili przedstawiciele
wyznaczeni w równej liczbie przez Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski oraz przez
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji1).
Postępowanie regulacyjne, toczące się przed Komisją Majątkową, uregulowane było
częściowo w art. 62-64 ustawy z dnia 17 maja 1989 r., natomiast szczegółowy tryb
postępowania regulowało zarządzenie Ministra – Szefa Urzędu Rady Ministrów z dnia
8 lutego 1990 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania regulacyjnego w przedmiocie
przywrócenia osobom prawnym Kościoła Katolickiego własności nieruchomości lub ich
części (M. P. Nr 5, poz. 39, z późn. zm.), zwane dalej „zarządzeniem z dnia 8 lutego 1990 r.”.
1
Stosownie do art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. ze strony rządowej przedstawiciele wyznaczani byli
przez Urząd do Spraw Wyznań, jednakże na mocy art. 7 ust. 4a ustawy z dnia 12 listopada 1985 roku o
zmianach w organizacji oraz zakresie działania niektórych naczelnych i centralnych organów administracji
państwowej (Dz. U. Nr 50, poz. 262 z późn. zm) – zadania przewidziane w odrębnych ustawach dla MinistraKierownika Urzędu do Spraw Wyznań, a także dla Dyrektora Urzędu do Spraw Wyznań realizował MinisterSzef Urzędu Rady Ministrów, którego kompetencje, określone w przepisach ustaw i innych aktach
normatywnych z mocą ustawy oraz wynikające z przepisów wydanych na podstawie upoważnień zawartych w
ustawach lub w innych aktach prawnych z mocą ustawy – z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 8 sierpnia
1996 roku Przepisy wprowadzające ustawy reformujące funkcjonowanie gospodarki i administracji publicznej
(Dz. U. Nr 106, poz. 497 z późn. zm.) tj. z dniem 1 stycznia 1997 roku, zgodnie z art. 7 pkt 3 tej ustawy,
przeszły do zakresu działania Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
2
Stosownie do art. 62 ust. 3 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. wnioski o wszczęcie
postępowania regulacyjnego można było zgłaszać w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie tej
ustawy. Jednakże na podstawie art. 2 ustawy z dnia 11 października 1991 r. o zmianie ustawy
o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 107,
poz. 459) termin składania wniosków został przedłużony do dnia 31 grudnia 1992 r.
W myśl art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. uczestnikami postępowania
regulacyjnego oprócz wnioskodawcy były wszystkie zainteresowane jednostki państwowe
i kościelne.
Do państwowych jednostek, które były uczestnikami postępowania regulacyjnego,
zaliczamy przede wszystkim jednostki uprawnione do dysponowania nieruchomościami,
stanowiącymi własność Skarbu Państwa (Agencja Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa,
Państwowe Gospodarstwo Leśne „Lasy Państwowe” poprzez swoje jednostki organizacyjne,
Agencja Mienia Wojskowego) oraz jednostki państwowe władające nieruchomością lub jej
częścią
będącą
przedmiotem
postępowania
regulacyjnego,
jednostki
samorządu
terytorialnego, państwowe osoby prawne uprawnione z tytułu praw rzeczowych lub
obligacyjnych nie wyłączających przywrócenia własności oraz jednostki organizacyjne
władające nieruchomościami bez tytułu prawnego. Jeżeli niepaństwowe osoby trzecie nabyły
prawo do upaństwowionej nieruchomości, jednostką zainteresowaną był Skarb Państwa,
reprezentowany przez właściwy terenowo organ rządowej administracji ogólnej. Natomiast w
odniesieniu do zakładów służby zdrowia należy wymienić ponadto organy administracji
państwowej sprawujące nadzór, a w sytuacji określonej w art. 67 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17
maja 1989 r. – także państwowe osoby prawne będące właścicielami nieruchomości.
Jak stanowił ust. 5 cytowanego art. 62 Komisja Majątkowa rozpatrywała sprawy w
zespołach orzekających, w skład których wchodziło obowiązkowo po dwóch członków
wyznaczonych przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji i Sekretariat Konferencji
Episkopatu Polski oraz fakultatywnie po jednym przedstawicielu organów nadrzędnych nad
uczestnikami postępowania. Przedstawicielem tym nie mogła być osoba reprezentująca
uczestnika. Zespół orzekający mógł ze względu na szczególne trudności zwrócić się do
Komisji Majątkowej o rozpatrzenie sprawy przez jej pełny skład, wraz z przedstawicielami
organów nadrzędnych nad uczestnikami postępowania (art. 62 ust. 7 ustawy z dnia 17 maja
1989 r.).
Zgodnie z § 18 ust. 1 zarządzenia z dnia 8 lutego 1990 r. zespół orzekający mógł
rozstrzygać sprawę na posiedzeniu bez udziału uczestników postępowania i ich organów
3
nadrzędnych. Stosownie do ust. 2 ostatnio cytowanego przepisu rozprawa powinna być
wyznaczona, gdy zachodziła potrzeba uzgodnienia interesów uczestników postępowania oraz
gdy było to potrzebne dla wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo
w drodze oględzin.
Przedmiotem postępowania regulacyjnego mogło być zarówno mienie państwowe, jak
i mienie jednostek samorządu terytorialnego. Postępowaniu regulacyjnemu podlegać mogło
zarówno mienie gminne, jak i mienie powiatów i województw, gdyż jego przedmiotem było
przywracanie kościelnym osobom prawnym nieruchomości lub ich części, które przeszły na
własność państwa, w tym także tych, które stały się następnie własnością jednostek
samorządu terytorialnego. Należy jednak wskazać, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10
maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę
o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą
z dnia 10 maja 1990 r.” jednostki podziału terytorialnego państwa stopnia podstawowego
uległy z dniem wejścia w życie tej ustawy przekształceniu w jednostki samorządu
terytorialnego (art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r.). Nastąpiła jednocześnie
komunalizacja mienia państwowego, należącego do organów administracji państwowej
stopnia podstawowego (art. 5 ustawy z dnia 10 maja 1990 r.). Nadto na mocy art. 13 ust. 1
ustawy z dnia 10 maja 1990 r. majątek nieruchomy, przekazany na własność gmin w trybie tej
ustawy, podlegał postępowaniu regulacyjnemu. Wskazać również należy na art. 60 ust.1
ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące
administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 z późn. zm.), zgodnie z którym mienie
Skarbu Państwa, będące we władaniu instytucji i państwowych jednostek organizacyjnych,
przejmowanych z dniem 1 stycznia 1999 r. przez jednostki samorządu terytorialnego na
podstawie przepisów tej ustawy oraz przepisów ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie
niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku
z reformą ustrojową państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 668 z późn. zm.), z tym dniem stało się
z mocy prawa mieniem właściwych jednostek samorządu terytorialnego chyba, że przepis
szczególny stanowił inaczej. Natomiast na mocy art. 71 ustawy mienie nabyte, na zasadach
określonych w ustawie, przez jednostki samorządu terytorialnego podlegało przepisom
dotyczącym postępowania regulacyjnego.
Zgodnie z art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. regulacja (będąca efektem
postępowania regulacyjnego) mogła polegać na:
1) przywróceniu kościelnym osobom prawnym własności nieruchomości lub ich części;
4
2) przyznaniu odpowiedniej nieruchomości zamiennej, gdyby przywrócenie własności
natrafiało na trudne do przezwyciężenia przeszkody;
3) przyznaniu
odszkodowania
ustalonego
według
przepisów
o
wywłaszczaniu
nieruchomości, w razie niemożności dokonania regulacji przewidzianych w pkt 1 i 2.
Zgodnie z § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 1990 r.
w sprawie wyłączania nieruchomości zamiennych lub nakładania obowiązku zapłaty
odszkodowania na rzecz kościelnych osób prawnych (Dz. U. z 1991 r. Nr 1, poz. 2), na
wniosek uczestnika postępowania regulacyjnego dopuszczano wyłączenie nieruchomości
zamiennej z mienia państwowych jednostek organizacyjnych lub gmin, innych niż we
władaniu których lub na terenie których znajdowały się nieruchomości będące przedmiotem
postępowania przed Komisją. Jednak musiało to nastąpić za zgodą pozostałych uczestników
postępowania oraz tych jednostek lub gmin, z których mienia miało nastąpić wyłączenie
nieruchomości zamiennej.
W odniesieniu do nieruchomości objętych dekretem z dnia 26 października 1945 r. o
własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy przedmiotem postępowania
regulacyjnego było ustanowienie użytkowania wieczystego (art. 61 ust. 3 ustawy z dnia 17
maja 1989 r.). Regulacja dotycząca nieruchomości rolnych mogła następować także przez
wydzielenie odpowiednich nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. W
toku postępowania regulacyjnego można było dokonać także regulacji granic nieruchomości,
a w miarę potrzeby ustanowić służebność gruntową lub znieść służebność dotychczas
istniejącą (art. 63 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 17 maja 1989 r.).
Jak stanowił art. 63 ust. 4 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. uczestnicy postępowania
regulacyjnego mogli przed składem orzekającym zawrzeć ugodę. Jeżeli nie zawarli ugody,
zespół wydawał orzeczenie. Od orzeczeń wydanych przez pełny skład Komisji Majątkowej
lub zespół orzekający Komisji Majątkowej nie przysługiwało odwołanie.
Należy również wskazać, że w praktyce Komisji Majątkowej stosowane były
przyjęte przez Komisję Wspólną Przedstawicieli Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i
Konferencji Episkopatu Polski, która zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r.
rozpatruje problemy związane z rozwojem stosunków między Państwem i Kościołem
Katolickim w RP oraz sprawy interpretacji ustawy i jej wykonywania, uzgodnienia dotyczące
zasad postępowania regulacyjnego przed Komisją Majątkową. Protokoły ustaleń Komisji
Wspólnej Przedstawicieli Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i Konferencji Episkopatu Polski
(załączniki 4-6) dotyczyły:
5
1. zasad ustalania odszkodowań w postępowaniach przed Komisją Majątkową za
przejęte mienie Kościoła (22 czerwca 2001 r.);
2. objęcia postępowaniem regulacyjnym nieruchomości osób prawnych Kościoła
Katolickiego położonych na terenach tzw. „Ziem Odzyskanych” (3 lipca
2006 r.);
3. usprawnienia funkcjonowania Komisji Majątkowej (25 czerwca 2009 r.).
Komisja Majątkowa nie była organem władzy sądowniczej pomimo, iż zgodnie z art.
63 ust. 4 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. ugody zawarte przed Komisją Majątkową oraz
orzeczenia przez nią wydane miały moc sądowych tytułów egzekucyjnych oraz, że zgodnie
z § 22 ust. 2 zarządzenia z dnia 8 lutego 1990 r. współprzewodniczący Komisji Majątkowej
uprawnieni byli do nadawania orzeczeniom klauzuli wykonalności, a wskazane orzeczenia
i ugody stanowiły podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i ewidencji
gruntów (art. 63 ust. 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r.). Komisja Majątkowa nie była również
organem administracji publicznej, jak wynika z postanowienia Naczelnego Sądu
Administracyjnego z dnia 26 września 1991 r. (sygn. I SA 768/1991) zgodnie z którym,
„Komisja Majątkowa, działająca na podstawie ustawy o stosunku państwa do Kościoła
Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej nie jest organem administracji państwowej (ani
samorządowej) w rozumieniu art. 1 § 1 pkt 1 k.p.a. ani innym organem powołanym z mocy
prawa do załatwienia spraw ze sfery administracji państwowej (samorządowej) na zasadzie
art. 1 § 2 k.p.a., a jej orzeczenia nie mają cech decyzji administracyjnej i nie jest na nie
dopuszczalna skarga do sądu administracyjnego”.
Postępowanie regulacyjne przed Komisją Majątkową, jak wynikało z art. 62 ust. 4
i art. 64 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. w brzmieniu obowiązującym przed wejściem
w życie ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. zastępowało postępowanie sądowe
i administracyjne i przypominało w pewnym stopniu postępowanie polubowne. Świadczył
o tym w szczególności skład Komisji Majątkowej, ukształtowany na zasadzie parytetu oraz
fakt, iż stosownie do § 2 ust. 3 zarządzenia z dnia 8 lutego 1990 r. Komisja Majątkowa
działała pod kierunkiem dwóch współprzewodniczących, z których jednego wyznaczał
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, a drugiego Sekretarz Konferencji Episkopatu
Polski. Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu uchwały z dnia 24 czerwca 1992 r. (OTK
1992/1/18) w sprawie wykładni art. 61 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. stwierdził, że „(...)
Postępowanie regulacyjne przed Komisją Majątkową (...) zastępuje postępowanie sądowe lub
administracyjne i przypomina w pewnym stopniu postępowanie polubowne, w którym
rozpatrywane jest roszczenie quasi - windykacyjne, z tym że kościelna osoba prawna domaga
6
się nie tylko zwrotu nieruchomości lub jej części (windykacja), lecz również przywrócenia
własności (...)”.
Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, iż Komisja Majątkowa była
rządowo-kościelnym podmiotem, działającym w trybie mediacyjno-polubownym. Przyjęte
rozwiązania dotyczące postępowania we wskazanych sprawach wprowadziły, jak wskazano
powyżej, sui generis tryb mediacyjno-polubowny, który charakteryzuje się następującymi
cechami:
-
poddanie przez zainteresowane strony rozstrzygnięcia określonych ściśle spraw
powołanym w ustawie (względnie w umowie, jeżeli chodzi o postępowanie
polubowne w sprawach cywilnych) arbitrom, powołanym na zasadzie parytetu
w równej ilości przez każdą ze stron,
-
wyłączenie tym samym rozpoznania sprawy przez sąd powszechny,
-
zapadłe w tym postępowaniu orzeczenie lub zawarta ugoda mają moc prawną na
równi z wyrokiem sądu państwowego lub ugodą zawartą przed takim sądem,
-
od orzeczenia nie przysługuje odwołanie.
Stosownie do uchylonego art. 64 ustawy z dnia 17 maja 1989 r., jeżeli zespół
orzekający lub Komisja Majątkowa w jej pełnym składzie nie uzgodniły orzeczenia,
zawiadamiały o tym pisemnie uczestników postępowania regulacyjnego. Wówczas uczestnicy
tego postępowania mogli w terminie sześciu miesięcy od otrzymania zawiadomienia,
wystąpić o podjęcie zawieszonego postępowania sądowego lub administracyjnego, a jeżeli
nie było ono wszczęte – wystąpić do sądu o zasądzenie roszczenia.
W ustawowym terminie do Komisji Majątkowej wpłynęły 3063 wnioski o wszczęcie
postępowania regulacyjnego.
W sprawach rozpoznanych – całkowicie lub częściowo – Komisja podjęła następujące
rozstrzygnięcia:
-
Zespoły Orzekające Komisji zatwierdziły 1486 ugód przywracających lub
przekazujących własność kościelnym osobom prawnym,
-
wydano 990 orzeczeń przywracających lub przekazujących własność kościelnym
osobom prawnym,
-
666 postępowań zakończono odrzuceniem lub oddaleniem wniosku, bądź też
umorzeniem postępowania przed Komisją Majątkową,
-
w 136 postępowaniach Zespoły Orzekające nie uzgodniły orzeczenia w sprawie.
7
W toku zakończonych postępowań regulacyjnych Komisja Majątkowa przekazała
kościelnym osobom prawnym nieruchomości o łącznym obszarze 65 537,9704 hektarów oraz
rekompensatę i odszkodowania w wysokości 143 534 231,41 zł.
Na dzień zniesienia Komisji Majątkowej pozostało 216 wniosków, w których nie
zakończono postępowania regulacyjnego przed Komisją.
W wyniku doniesień o możliwości popełnienia czynów zabronionych w trakcie
działalności Komisji Majątkowej wszczęto szereg czynności zmierzających do ustalenia czy
doszło do naruszenia powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Ministerstwo Spraw
Wewnętrznych i Administracji i Komisja Majątkowa
podjęły ścisłą współpracę
z właściwymi organami prowadzącymi te postępowania, nie kwestionując wyniku badań ani
ustaleń właściwych organów państwowych.
Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 1990 r.
w sprawie wyłączania nieruchomości zamiennych lub nakładania obowiązku zapłaty
odszkodowania na rzecz kościelnych osób prawnych, obowiązek zapłaty odszkodowania,
o którym mowa w art. 63 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 maja 1989 r., ciążył na Skarbie
Państwa reprezentowanym przez Ministra Finansów.
Zauważyć należy, iż przyjęte w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. rozwiązania nie były
jedyne w polskim ustawodawstwie. Wskazać należy na przepisy ustawy z dnia 17 listopada
1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.), które
w części piątej zawierają zasady powoływania sądu polubownego oraz tryb postępowania
przed takim sądem. Od wyroków zapadających w takim postępowaniu nie przysługuje
odwołanie. Wprawdzie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego przewidują możliwość
wniesienia przez stronę skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, jednakże dotyczy to
szczególnych sytuacji przewidzianych między innymi w art. 1206 Kodeksu postępowania
cywilnego.
Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu uchwały z dnia 24 czerwca 1992 r. stwierdził
również, że postępowanie regulacyjne jako quasi postępowanie mediacyjno-polubowne
między państwem i osobami prawnymi Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej,
nie może przesądzać o fakcie istnienia lub nieistnienia oraz naruszenia czy nienaruszenia
prawa podmiotowego osób określonych w ustawie jako „osoby trzecie”. Przeciwne
rozwiązanie naruszałoby tzw. prawo do sądu tych osób trzecich.
Nowelizacja ustawy z dnia 17 maja 1989 r. dokonana ustawą z dnia 16 grudnia
2010 r., która weszła w życie w dniu 1 lutego 2011 r., ma na celu zniesienie Komisji
8
Majątkowej. Należy zauważyć, że celem tej regulacji jest jedynie zniesienie Komisji
Majątkowej, nie zaś samego postępowania regulacyjnego. Przesłanką przemawiającą za
zniesieniem Komisji był, w porównaniu do lat ubiegłych, istotny spadek w ostatnim czasie
liczby wniosków o wszczęcie postępowań regulacyjnych rozstrzygniętych w formie
orzeczenia lub ugody zawartej przed Komisją. Projekt ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. był
konsultowany z Sekretariatem Konferencji Episkopatu Polski.
Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. uchyla art. 62, art. 63 ust. 4–8, art. 64, art. 65 i art.
67 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. uchylił. Artykuł 2 ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r.
stanowi, że z dniem 1 marca 2011 r. znosi się Komisję Majątkową. Komisja zakończy prace
do dnia 28 lutego 2011 r. W tym terminie przedstawi ministrowi właściwemu do spraw
wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych, Sekretariatowi Konferencji
Episkopatu Polski oraz Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i
Konferencji Episkopatu Polski sprawozdanie ze swojej działalności (art. 2 ust. 2 i 3 ustawy z
dnia 16 grudnia 2010 r.).
Ponadto, do dnia 28 lutego 2011 r., minister właściwy do spraw wyznań religijnych
oraz mniejszości narodowych i etnicznych otrzyma dokumentację zgromadzoną w toku
prowadzonych przez Komisję postępowań regulacyjnych, w tym akta przekazane na
podstawie art. 62 ust. 4 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. i nierozpatrzone przed dniem 1 lutego
2011 r. wnioski o wszczęcie postępowania regulacyjnego, zawiadamiając pisemnie
uczestników postępowań regulacyjnych o nierozpatrzeniu tych wniosków (art. 3 ust 1 i 2
ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r.).
Ustawodawca uchylając przepisy dotyczące rozpatrywania spraw majątkowych przez
Komisję
Majątkową,
wskazuje
ponadto
na
możliwość
wykorzystania
dotychczas
stosowanych rozwiązań w tym zakresie, w przypadku gdy zespół orzekający lub Komisja
Majątkowa w pełnym składzie nie uzgodniły orzeczenia. W tym celu uczestnicy postępowań
regulacyjnych, w których zespół orzekający lub Komisja Majątkowa w jej pełnym składzie
nie uzgodniły orzeczenia przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r.,
mogą, w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania o tym pisemnego zawiadomienia, o którym
mowa w art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r., wystąpić o podjęcie zawieszonego
postępowania sądowego lub administracyjnego, a jeżeli nie było ono wszczęte – wystąpić do
sądu o zasądzenie roszczenia. Przy rozpoznawaniu sprawy sąd stosuje przepisy art. 63 ust. 1–
3 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. W przypadku braku wystąpienia do sądu w tym okresie,
roszczenie wygasa. W przypadku nierozpatrzenia wniosków o wszczęcie postępowania
9
regulacyjnego, do uczestników postępowań regulacyjnych stosuje się odpowiednio wyżej
opisane zasady, z tym, że termin wystąpienia o podjęcie zawieszonego postępowania lub
o zasądzenie roszczenia liczy się od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r.
(art. 4 ust 1 i 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r.).
Zał.:
1. Skład osobowy KM ze strony kościelnej.
2. Skład osobowy KM ze strony rządowej.
3. Sprawozdanie szczegółowe z działalności KM uwzględniające poszczególne postępowania regulacyjne.
4. Protokół ustaleń Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i Konferencji Episkopatu Polski z 22 czerwca
2001 r.
5. Protokół ustaleń Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i Konferencji Episkopatu z 3 lipca 2006 r.
6. Protokół ustaleń Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i Konferencji Episkopatu Polski z 25 czerwca
2009 r.
10