Mapa Kultury

Pobrano z portalu Mapa Kultury
20.01.2011
Plac na słodko
____________________________
autor: Marta Konarzewska
Słynny łódzki Plac Wolności został utworzony w 1823 roku jako rynek zakładanej wówczas osady
sukienniczej Nowe Miasto. Nazwano go Nowym Rynkiem. Na środku placu usytuowano wówczas
miejskie targowisko.
W chwili odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku przemianowano go na Plac Wolności. Ze względu na stojący na środku ogromny pomnik Kościuszki plac ma charakter nieco monumentalny.
Jest jednak także przestrzenią słodkości. Dziś zachodzimy tu do kawiarni Cafe Wiedeńska (pl.
Wolności 6) i do kawiarni artystycznej Cafe Wolność. Pierwsze cukiernie zaczęły się tu pojawiać w
latach 40. XIX wieku. Pionierem był szwajcarski cukiernik Vogeli. Swój lokal Confiserie założył w
jednym z najstarszych łódzkich domów przy Nowym Rynku 4. Szybko stał się on ulubionym miejscem
spotkań okolicznych mieszkańców. Po śmierci Vogelego w 1857 roku wdowa odstąpiła lokal
kaliszaninowi Ottonowi Szwetyszowi, który całkowicie zmienił wystrój i klimat kawiarni. Zamiast
świeczek, słabo rozpraszających mroki pomieszczeń, pojawiły się lampy naftowe. Lokal nazwano
Cukiernią Warszawską. Kawiarnię przy Nowym Rynku odwiedzali najznamienitsi mieszkańcy Łodzi:
kolejni prezydenci miasta, rejenci, lekarze. Ale nie tylko „śmietanka towarzyska”. Co ciekawe, w okresie
przed powstaniem styczniowym w lokalu zbierała się spiskująca młodzież. Kawiarnia przy Nowym
Rynku przetrwała gorące czasy powstania, zmieniła w zasadzie tylko nazwę - odtąd zwała się
Konditorskaja. W1886 roku interes Szwetysza przejął cukiernik Zdzisław Konrad, który go rozbudował
i urządził na wzór kawiarni wiedeńskich. Na piętrze nad kawiarnią, w tzw. cielętniku, organizował
koncerty i zabawy taneczne. Latem urządzał ogródek na Nowym Rynku. Od września 1901 roku do
maja 1903 roku do jednej z sal cukierni można było się wybrać na pokaz teatru żywych fotografii braci
Krzemińskich. Zdzisław Konrad prowadził kawiarnię przez blisko 27 lat. Tuż przed pierwszą wojną
światową znów zmieniła ona właściciela - został nim pabianiczanin Józef Piątkowski. Nieopodal, przy
Nowym Rynku 8 mieściła się natomiast kawiarnio-cukierenka innego słynnego w Łodzi cukiernika
Fryderyka Sellina, zwanego Papą Sellinem. Oprócz różnych rodzajów ciast serwowano tam wódki
słodkie i likiery, kawę, herbatę, piwo i lemoniady. W dawnych cukierniach toczyło się głównie życie
inteligencji. Spotykano się w nich przede wszystkim w celu wymiany myśli lub – jak dziś – omówienia
interesów. Ówczesne lokale urządzano elegancko i wytwornie. Najważniejsze miejsce w zajmował
bogato wyposażony srebrno-kryształowy bufet. Za kontuarem wzdłuż ścian ustawiano wysokie
oszklone szafy, a w nich – piękne bombonierki czy ozdobne czekoladowe cacka. Kanapy i krzesła
były pokryte pluszem, a na ścianach wisiały ogromne lustra w złoconych ramach. strona 1 / 1