Prof. dr hab. inż. Władysław Dybczyński, prof. nadzw. IEl urodził się

Prof. dr hab. inż. Władysław Dybczyński, prof. nadzw. IEl
urodził się w Wilamowicach. Po ukończeniu jedenastoletniej
szkoły rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki
Śląskiej w Gliwicach, następnie przeniósł się na Oddział
Mechaniki
Precyzyjnej
przy
Wydziale
MechanicznoTechnologicznym Politechniki Warszawskiej (obecnie Wydział
Mechatroniki).
Tematyka badań obejmuje 5 podstawowych zagadnień, którą
zajmował się podczas zatrudnienia:
Światłowody (zastosowania, analiza zniekształceń
kolorymetrycznych).
Miernictwo promieniowania optycznego, opracowanie
metod diagnostycznych.
Projektowanie i diagnostyka układów oświetleniowych, technika oświetlania.
Projektowanie układów świetlno-optycznych (obiektywy, soczewki schodkowe).
Projektowanie i budowa sprzętu oświetleniowego (m. in. naświetlacze
asymetryczne).
Od 1959 r. do 1983 r. pracował w Filmowym Ośrodku Badawczo-Rozwojowym
„Techfilm” w Warszawie, zajmując się projektowaniem kinotechnicznych przyrządów
kontrolno-pomiarowych. Opracował między innymi miernik luminancji, autokolimator do
justowania układu projekcyjnego projektorów filmowych, urządzenia do automatyzacji
projekcji filmowej, urządzenie do zdalnej regulacji ostrości obrazu w kinie, przyrząd
autokolimacyjno-mikroskopowy do
regulacji projektorów filmowych,
przyrząd
mikroskopowy do pomiaru wymiarów szczeliny czytającej w układzie optycznego odczytu
dźwięku w projektorze filmowym i inne. Pracował też nad projektami kinotechnicznymi kin.
Brał udział w opracowywaniu nowych metod pomiaru elementów sprzętu projekcyjnego.
Jego zainteresowania dotyczyły również techniki zdjęciowej. Do najważniejszych prac
z tego zakresu można zaliczyć:
- opracowanie autokolimacyjnej metody kontroli ostrości odwzorowania obrazu kamer
zdjęciowych (współautor),
- opracowanie metody wyznaczania charakterystyk częstotliwościowo-kontrastowych
obiektywów zdjęciowych i projekcyjnych (współautor),
- badania fotometryczne optyki zdjęciowej.
W 1970 r. powierzono mu w FOBR „Techfilm” zorganizowanie laboratorium
fotometrycznego, które pracowało dla potrzeb całej kinematografii krajowej. Projektował
sprzęt oświetleniowy (współautorstwo), w tym oprawy oświetleniowe dla kinematografii,
telewizji i teatrów.
Zdobyte doświadczenie przy prowadzeniu prac badawczych nad materiałami
ekranowymi umożliwiło podjęcie i wykonanie pracy doktorskiej w Instytucie Elektrotechniki
Przemysłowej (Wydział Elektryczny, Politechnika Poznańska) pod kierunkiem prof. dr hab.
inż. Mieczysława Banacha. Temat pracy: „Cechy fotometryczne ekranów i zasady ich
kształtowania”. Stopień naukowy doktora nauk technicznych uzyskał na Wydziale
Elektrycznym Politechniki Poznańskiej w 1979 r.
W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych prof. W. Dybczyński zajmował się
również technologią oświetlenia planów zdjęciowych. Następne prace obejmowały
elementy rozpraszające, które występują w sprzęcie oświetleniowym i w układach
świetlno-optycznych. Opracował metodę projektowania reflektorów z uwzględnieniem
elementów rozpraszających wiązkę świetlną. Kolejny zespół zagadnień, zawierający
elementy optycznie rozpraszające, dotyczył materiałów ekranowych. W wyniku
przeprowadzonych analiz brył fotometrycznych powierzchni materiałów ekranowych
zaproponował fakturę o stałej luminancji w obszarze wymaganego kąta użytecznego.
Wyniki prac dotyczące elementów rozpraszających zostały zebrane w pracy habilitacyjnej
pt.: „Projektowanie powierzchni odbijających lub przepuszczających światło w sposób
kierunkowo-rozproszony”, która została opublikowana przez Wydawnictwa Politechniki
Białostockiej w 1986 r. Kolokwium habilitacyjne odbyło się w dniu 27.11.1987 r. na
Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej.
Od 1983 do 2010 r. prof. W. Dybczyński pracował w Politechnice Białostockiej na
Wydziale Elektrycznym zajmując stanowisko kierownika Zakładu Technik Radiacji
a następnie Katedry Promieniowania Optycznego, kolejno na stanowiskach docenta
kontraktowego,
starszego
wykładowcy,
docenta
mianowanego,
profesora
nadzwyczajnego i profesora zwyczajnego PB.
W działalności dydaktycznej należy wymienić prowadzenie wykładów, ćwiczeń
projektowych i innych zajęć w Politechnice Białostockiej z następujących przedmiotów:
Podstawy techniki świetlnej, Sprzęt oświetleniowy, Technika oświetlania, Energetyka
słoneczna, Zasady eksploatacji urządzeń oświetleniowych, Miernictwo promieniowania
optycznego i Fotometria. Równolegle przez kilka lat prowadził wykłady i ćwiczenia
projektowe na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej z przedmiotu: Oprawy
oświetleniowe. Jest autorem programów ramowych i szczegółowych z sześciu
przedmiotów. Brał też aktywny udział w projektowaniu i budowie stanowisk do ćwiczeń
laboratoryjnych.
Był opiekunem 72 prac dyplomowych magisterskich, wypromował 7 doktorów. Był też
przez wiele lat opiekunem Naukowego Koła Mikrokomputerowego działającego przy
Katedrze Promieniowania Optycznego. Organizował stanowiska badawcze i laboratoryjne
z zakresu techniki świetlnej, sprzętu oświetleniowego i energetyki słonecznej na
Politechnice Białostockiej. Prowadził granty promotorskie oraz projekty badawcze,
z których do ważniejszych należą:
- 1995 – 1997 Projekt wdrożeniowy pt. Opracowanie metody projektowania układu
świetlno-optycznego opraw ulicznych, Zakłady Sprzętu Oświetleniowego Elgo,
Gostynin, kierownik projektu.
- 1996 – 1997 Grant promotorski KBN pt. Metoda strumieniowa projektowania lamp
sygnalizacyjnych pojazdów samochodowych, kierownik projektu.
- 1999 – 2000 Grant KBN (sekcja T10) pt. Projektowanie elementu służącego do
korekcji kątowej przetwornika fotoelektrycznego, Politechnika Białostocka, kierownik.
- 2002 Grant badawczy KBN (sekcja T08D) pt. Technologia światłowodów
pierścieniowych, ze szkieł wieloskładnikowych, dla celów fotoniki instrumentalnej,
Politechnika Białostocka, główny wykonawca.
- 2003 Projekt badawczy (praca statutowa) pt. Projektowanie urządzeń świetlnooptycznych, Politechnika Białostocka, kierownik projektu.
W latach dziewięćdziesiątych zajmował się, między innymi, teorią projektowania
układów
świetlno-optycznych
opraw
oświetleniowych,
głównie
naświetlaczy
symetrycznych i asymetrycznych. W wyniku tych doświadczeń powstały dwie monografie
wydane w Wydawnictwach Politechniki Białostockiej w 1996 i w 1997 r. W ramach
prowadzenia diagnostyki opraw oświetleniowych przeprowadził pomiary wybranych
wyładowczych wysokoprężnych źródeł światła, prowadził badania krzywych
wskaźnikowych światłości materiałów odbłyśnikowych, analizował błędy korekcji
widmowej i korekcji przestrzennej głowic fotometrycznych i kolorymetrycznych.
W tych latach nawiązał szeroką współpracę z Centralnym Ośrodkiem BadawczoRozwojowym
„Polam”
w Warszawie-Międzylesiu,
z
Instytutem
Transportu
Samochodowego w Warszawie i z Centralnym Instytutem Ochrony Pracy w Warszawie.
Współpracował także z producentami sprzętu oświetleniowego, takimi jak Zakłady
Sprzętu Oświetleniowego Elgo w Gostyninie, Philips Kętrzyn, Osram (Berlin).
Należy też podkreślić działalność wydawniczą Profesora. W latach od 1970 do 1981
r. pracował w charakterze redaktora działowego w miesięczniku Kinotechnik, był
członkiem Kolegium Redakcyjnego rocznika Problemy Techniki Kinematografii od 1975
do 1990 r., był redaktorem wkładki „Technika Świetlna” w Przeglądzie Elektrotechnicznym
(od 1984 r.) gdzie obecnie wchodzi w skład Rady Programowej, był też członkiem zespołu
redakcyjnego kwartalnika Światło i Środowisko (od 1993 do 1998 r.). W 1992 r. ukazała
się książka prof. W. Dybczyńskiego: Filmowy i telewizyjny sprzęt oświetleniowy. WNT,
Warszawa. Od wielu lat jest członkiem zwyczajnym Polskiego Komitetu Oświetleniowego
SEP. Przez 4 kadencje był członkiem Prezydium PKOśw (do 1994 r.). Często uczestniczy
w pracach tego Komitetu poprzez współudział w organizowaniu konferencji, sympozjów
i innych spotkań zawodowych:
- członek komitetu naukowego Krajowego Sympozjum Kolorymetrycznego, 2003 r.
- członek komitetu naukowego konferencji Światłowody i ich zastosowania, od 1998 r.
- członek rady programowej Forum techniki świetlnej i systemów elektroinst., 2001 r.
- członek komitetu naukowego konferencji Promieniowanie UV, 2002 r.
- przewodniczący komitetu naukowego konferencji POOMT, 2010 r.
Był też współzałożycielem Fundacji „Więcej światła”.
W latach 1990 – 1995 zasiadał w Komisji Nauk Elektrycznych PAN, Oddział w Poznaniu,
a w l. 1997 – 1998 w sekcji T-10A (Elektrotechnika), konkursy projektów badawczych
KBN.
Po uzyskaniu tytułu profesora (1999 r.) nadanego przez Prezydenta RP został
zatrudniony na Wydziale Elektrycznym PB w Katedrze Promieniowania Optycznego,
gdzie pracował do 15. lipca 2010 roku.
Od 1. września 2010 roku pracuje w Instytucie Elektrotechniki na stanowisku
profesora nadzwyczajnego w Zakładzie Techniki Świetlnej i Promieniowania Optycznego.
Jest autorem lub współautorem 14 monografii, 3 skryptów, 5 patentów oraz ponad 300
publikacji, w tym ponad stu referatów na konferencjach krajowych i międzynarodowych. Z
ważniejszych należy wymienić:
Dorosz J., Dybczyński W., Rafałowski M.: Fiber optic head for half-cylindrical
illuminance measurement. Lightmetry'02: Metrology and testing techniques using
light, red. M. Pluta i M. Szyjer, Proceedings of SPIE, The International Society for
Optical Engineering, Bellingham, vol. 5064, 2003, s. 27-30.
Dorosz J., Dybczyński W.: Transfer of luminous flux derived from a surface source
of light by the light fibre. Optical fibers and their applications, red. J. Dorosz i R.
Romaniuk, Proceedings of SPIE, The International Society for Optical
Engineering, Bellingham, vol. 5028, 2003, s. 51-55.
Dybczyński W.: Colorimetric deformations in optic fibres. The 9th European
Lighting Conference LUX Europa 2001, Reykjavik, 18-20.06.2001, s. 124-128.
Dybczyński W.: Lighting properties of surfaces with mixed reflection
characteristics. 25th Session of the CIE (Commission Internationale de
L'Eclairage), vol. 1, San Diego, 25.06-2.07.2003, s. D2-116 - D2-119.
Za pracę zawodową i społeczną otrzymał wiele nagród i odznaczeń, wśród których do
ważniejszych należy zaliczyć:
1975
Srebrny Krzyż Zasługi.
1984
Złoty Krzyż Zasługi.
1994
Medal Komisji Edukacji Narodowej.
2000
Srebrna Odznaka Honorowa SEP.
2004
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
2004
Medal im. Prof. Mieczysława Pożaryskiego.
2006
Medal im. Prof. Stanisława Fryzego.