litauischer Frauenrat polsko-niemiecko- litewska raDa
Transkrypt
litauischer Frauenrat polsko-niemiecko- litewska raDa
Deutsch-polnischlitauischer Frauenrat Polsko-NiemieckoLitewska Rada Kobiet Vokietijos-LenkijosLietuvos moterų taryba Der deutsch-polnisch-litauische Frauenrat: Die Partnerorganisationen DGB Bezirk Nord: Der Deutsche Gewerkschaftsbund (DGB) Bezirk Nord erstreckt sich auf die Bundesländer Mecklenburg-Vorpommern, Schleswig-Holstein und Hamburg. Der DGB Bezirk Nord und die in ihm vereinten acht Gewerkschaften (GEW, GdP, IG Bau, IGBCE, IG Metall, NGG, Transnet, Ver.di) vertreten die gesellschaftlichen, wirtschaftlichen, sozialen und kulturellen Interessen der ca. 180.000 Arbeitnehmerinnen und 300.000 Arbeitnehmer im Norden Deutschlands und setzen sich für Chancengleichheit von Frauen und Männern ein. Frauen- und Gleichstellungspolitik im DGB ist verbunden mit dem Ziel der gleichberechtigten Teilhabe von Frauen und Männern in allen gesellschaftlichen Bereichen und der Beseitigung von mittelbarer und unmittelbarer Diskriminierung wegen des Geschlechts sowie der Erleichterung der Vereinbarkeit von Erwerbs- und Familien-/Privatleben. Ansprechpartnerinnen: Lisanne Straka, Abteilungsleiterin Frauen- und Gleichstellungspolitik DGB Bezirk Nord Dr. Külz-Straße 18 19053 Schwerin Tel: + 49 (385) 6383-206 E-Mail: [email protected] Gisela Ohlemacher, Regionsvorsitzende DGB Ost-Mecklenburg-Vorpommern Tilly-Schanzen-Straße 17 17033 Neubrandenburg Tel: + 49 (0) 395-57063930 E-Mail: [email protected] 3 Solidarnosc Westpommern: Die unabhängige selbstverwaltete Gewerkschaft „Solidarność“ wurde in Polen als Ergebnis eines Arbeiterprotests 1980 gegründet und vereint rund 15 % der polnischen Arbeitnehmer und Arbeitnehmerinnen. Die Gewerkschaft stützt ihre Aktivität auf die christliche Ethik und die katholische Soziallehre und setzt sich für die Verteidigung der Würde, der Rechte und Mitarbeiterinteressen der Gewerkschaftsmitglieder sowie für die Realisierung ihrer materiellen, sozialen und kulturellen Bedürfnisse ein. Die Gewerkschaft NSZZ Solidarność ist landesweit tätig ist und ist regional sowie nach Branchen organisiert. Die Landesfrauensektion macht die frauenpolitische Arbeit, in den Regionen gibt es entsprechend Regionale Frauensektionen. Ansprechpartnerin: Aleksandra Delecka, Vorsitzende der Regionalen Frauensektion der NSZZ „Solidarność“ und stellvertretende Vorsitzende der Landesfrauensektion der NSZZ „Solidarność“ 70 -798 Szczecin ul. Turkusowa 31/3 4 Gewerkschaftliches Frauenzentrum Litauen: Das Litauische gewerkschaftliche Frauenzentrum vereint die Frauenorganisationen von 23 Branchengewerkschaften einschließlich der Frauenorganisation der Gewerkschaft der Angestellten des Öffentlichen Dienstes. Ziel des Frauenzentrums ist es, Frauenrechte zu vertreten mit Hilfe einer Politik der Gendergerechtigkeit, der Menschenrechte und der Freiheit. Im Jahr 2007 wurde vorrangig das Thema Work Life Balance im Rahmen von Analysen, Evaluierungen und der Entwicklung von Handlungsansätzen bearbeitet. Ansprechpartnerin: Irena Petraitienė, Vorsitzende des Litauischen Gewerkschaftlichen Frauenzentrums und Vorsitzende der Gewerkschaft der Angestellten des Öffentlichen Dienstes J. Jasinskio g. 9-310 01111 Vilnius Tel: + 370-5-2497256 E-Mail: [email protected] 5 Im Zuge des Projektes hat der Frauenrat folgende Handlungsempfehlungen entwickelt, die für alle drei beteiligten Länder gelten: Arbeitgeber, Gewerkschaften und die Politik müssen sensibilisiert werden, sich mit dem Thema Vereinbarkeit von Beruf und Familie im erweiterten Sinne zu befassen. Vereinbarkeit bedeutet nicht nur, die Betreuung von Kleinkindern mit der Berufstätigkeit vereinbaren zu können, sondern auch und immer mehr die Pflege Angehöriger. Um hier zu Lösungen zu kommen, braucht es mehr Transparenz und Wissen über Beschäftigte mit pflegebedürftigen Angehörigen. Vereinbarkeit von Beruf und Pflege – Ein grenzüberschreitendes Projekt Gewerkschaftlich organisierte Frauen aus Mecklenburg-Vorpommern, dem polnischen Westpommern und Litauen haben sich im deutsch-polnisch-litauischen Frauenrat zusammengeschlossen, um frauenpolitische Themen länderübergreifend zu diskutieren und Handlungsempfehlungen zu entwickeln. Im Jahr 2009 führt das Netzwerk ein EU-Projekt zur Vereinbarkeit von Beruf und Pflege durch. Ziel des Projektes ist es, das Wissen über die spezifischen Ausprägungen und Problemlagen des Themas Vereinbarkeit von Beruf und Pflege unter den Gewerkschaften in den europäischen Ländern Litauen, Deutschland und Polen aufzubauen, zu vertiefen und auszutauschen. Auf Basis dieses Wissens werden Strategien abgeleitet und diskutiert, um die Situation der Beschäftigten im Pflegebereich sowie der Beschäftigten mit zu pflegenden Angehörigen zu verbessern. Darüber hinaus ist es das Ziel des Projektes, das Netzwerk gewerkschaftlich engagierter Frauen weiterzuentwickeln. Das Netzwerk kann auf vielfältigen Kontakten aufbauen, die es bereits unter den Gewerkschaftsfrauen in Mecklenburg-Vorpommern, Westpommern und Litauen gibt. Für eine bessere Vereinbarkeit von Beruf und Pflege ist aus Sicht des Frauenrates betriebliches wie sozialpolitisches Engagement gefordert. 6 Bei der täglichen Arbeit in der Pflege (ob häuslich oder stationär) muss der Mensch im Mittelpunkt stehen. Die Pflege der Menschen darf nicht durch bürokratische Auflagen und Effizienzdruck zu kurz kommen. Die Gewerkschaften und die Arbeitgeber sind aufgefordert, sich für Regelungen in den Tarifverträgen und Betriebsvereinbarungen zur Vereinbarkeit von Beruf und Pflege einzusetzen. Die derzeit niedrige Bezahlung und das schlechte Image der pflegerischen Berufe rühren nach Auffassung des Frauenrates auch daher, dass die Arbeitsbewertung der Berufe – wie bei vielen frauendominierten Berufen – vergleichsweise gering ausfällt. Um für die Zukunft gerüstet zu sein und ausreichend Personal zur Verfügung zu haben, muss eine finanzielle und immaterielle Aufwertung des Berufes erfolgen. Die EU sollte das Thema Vereinbarkeit von Beruf und Pflege stärker in den Vordergrund rücken. Ein „Europatag zur Vereinbarkeit von Beruf und Pflege“ könnte das Thema in der Öffentlichkeit befördern. Da die Beschäftigten der pflegerischen Berufe körperlich und psychisch stark beansprucht werden, ist eine systematische Gesundheitsförderung notwendig, um die Beschäftigungsfähigekeit dieser Menschen bis ins Rentenalter zu erhalten. Diese sollte über tarifvertragliche Regelungen und Betriebsvereinbarungen erfolgen. Arbeitgeber und Gewerkschaften müssen dafür Sorge tragen, dass die Beschäftigten über ihre Rechte bei der Pflege von Angehörigen aufgeklärt werden, z. B. über Freistellungsmöglichkeiten und Untersützungsangebote. 7 Organizacja Partnerska DGB Bezirk Nord: Niemiecki Związek Zawodowy (DGB) Bezirk Nord obejmuje swoim działaniem takie kraje związkowe jak Mecklenburgia-Pomorze Przednie, Szlezwik-Holsztyn oraz Hamburg. DGB Bezirk Nord oraz zrzeszonych w nim 8 związków zawodowych (GEW, GdP, IG Bau, IGBCE, IG Metall, NGG, Transnet, Ver.di) reprezentują społeczne, gospodarcze, socjalne i kulturalne interesy 181 200 kobiet i 300 000 mężczyzn pracujących na północy Niemiec, (stanna dzień: 31.12.2006) oraz walczą o równe szanse kobiet i mężczyzn. Polityka na rzecz kobiet i ich równouprawnienia jest w DGB związana z celem, jakim jest równy udział kobiet i mężczyzn we wszystkich dziedzinach życia społecznego oraz likwidacja pośredniej i bezpośredniej dyskryminacji ze względu na płeć, a także ułatwienie pogodzenia życia zawodowego z życiem rodzinnym/prywatnym. Osoba Kontaktowa: Lisanne Straka, Kierownik Działu ds. Polityki Kobiet i Równouprawnienia w DGB Bezirk Nord Dr. Külz-Straße 18 19053 Schwerin Tel: + 49 (385) 6383-206 E-Mail: [email protected] Solidarność Pomorze Zachodnie: Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność“ powstał w Polsce w wyniku protestu robotniczego w 1980 roku i zrzesza około 15 % polskich pracobiorców. Związek zawodowy opiera swoją działalność na etyce chrześcijańskiej oraz katolickiej nauce społecznej walcząc o godność, prawa i interesy pracownicze członków związków zawodowych oraz o realizację ich potrzeb materialnych, społecznych i kulturalnych. Związek Zawodowy NSZZ Solidarność działa na terenie całego kraju posiadając struktury regionalne i branżowe. Krajowa Sekcja Kobiet zajmuje się realizacją polityki na rzecz kobiet, jej odpowiednikiem w regionach są Regionalne Sekcje ds. Kobiet. Osoba Kontaktowa: Aleksandra Delecka, Przewodnicząca Regionalnej Sekcji Kobiet NSZZ „Solidarność“ oraz Wiceprzewodnicząca Krajowej Sekcji Kobiet NSZZ „Solidarność“. 70-798 Szczecin ul. Turkusowa 31/3 tel. 0048 601 89 39 71 E-Mail: [email protected] Gisela Ohlemacher, Przewodnicząca Regionu DGB Wschodnia-Mecklenburgia-Pomorze Przednie Tilly-Schanzen-Straße 17 17033 Neubrandenburg Tel.: + 49 - (0) 395-57063930 Email: [email protected] 8 9 Związkowy Ośrodek Kobiet Litwy Litewskie Związkowe Centrum ds Kobiet zrzesza organizacje kobiet 23 branżowych związków zawodowych z organizacjami kobiecymi ze Związków Zawodowych Pracowników Umysłowych oraz Służb Publicznych włącznie. Celem Centrum ds Kobiet jest, reprezentowanie praw kobiet także w sprawach dotyczących równouprawnienia kobiet, praw człowieka i wolności. W roku 2007 głównym tematem analiz, ewaluacji oraz opracowania działań było zagadnienie, jakim jest Work Life Balance. Osoba kontaktowa: Irena Petraitienė, Przewodnicząca Litewskiego Centrum Kobiet oraz Przewodnicząca Związku Zawodowego Pracowników Umysłowych i Służb Publicznych J. Jasinskio g. 9-310 01111 Vilnius Tel: + 370-5-2497256 E-Mail: [email protected] Pogodzenie życia zawodowego i pielęgnacji chorych – Projekt transgraniczny Kobiety zorganizowane w związkach zawodowych Mecklenburgii-Pomorza Przedniego, polskiego Pomorza Zachodniego oraz Litwy połączyły swoje siły w ramach Polsko – Niemiecko – Litewskiej Rady Kobiet, aby w sposób wykraczający poza granice jednego kraju przedyskutować kwestie związane z polityką wobec kobiet oraz opracować zalecenia działań, mogących poprawić ich sytuację. 10 W roku 2009 powstała w ten sposób sieć kobiet realizuje projekt UE poświęcony możliwościom pogodzenia życia zawodowego z pielęgnacją chorych. Celem wspomnianego projektu jest pozyskanie wiedzy na temat specyfiki sytuacji oraz problemów związanych z zagadnieniem, jakim jest możliwość pogodzenia życia zawodowego z pielęgnacją chorych, pogłębienie tej wiedzy i wymiana poglądów wśród związków zawodowych krajów europejskich takich jak Litwa, Niemcy i Polska. W oparciu o zdobytą w ten sposób wiedzę, opracowywane są i poddawane dyskusji strategie, mające na celu poprawę sytuacji osób pracujących w branży pielęgnacyjnej oraz pracowników pielęgnujących wymagających opieki chorych członków rodziny. Ponadto celem Projektu jest dalszy rozwój powstałej w ten sposób sieci zorganizowanych w związkach zawodowych kobiet. Działalność wspomnianej sieci może być oparta o liczne kontakty, które zostały już nawiązane między kobietami związków zawodowych w Mecklenburgii-Pomorzu Przednim, Pomorzu Zachodnim oraz na Litwie. W celu lepszego pogodzenia życia zawodowego i pielęgnacji chorych członków rodziny, należy zdaniem kobiet zwiększyć zaangażowanie zakładów pracy oraz zaangażowanie społeczno polityczne. W ramach powyższego projektu, Rada Kobiet opracowała zalecenia następujących działań, odnoszących się do wszystkich trzech uczestniczących w projekcie krajów: Należy uwrażliwić pracodawców, związki zawodowe oraz przedstawicieli życia politycznego, aby zajęli się sprawą możliwości pogodzenia życia zawodowego z życiem rodzinnym w szerszym tego słowa znaczeniu. Możliwość pogodzenia życia zawodowego z życiem rodzinnym nie oznacza wyłącznie możliwości pogodzenia opieki nad małymi dziećmi z życiem zawodowym, lecz również i to coraz bardziej, dotyczy ona pielęgnacji chorych członków rodziny. Aby móc w tym względzie opracować rozwiązania, potrzebna jest większa przejrzystość i wiedza na temat pracowników sprawujących opiekę nad wymagającymi pielęgnacji bliskimi. 11 W codziennie wykonywanej pracy pielęgnacyjnej (niezależnie od tego czy jest ona wykonywana w warunkach domowych czy stacjonarnych) człowiek musi być w centrum zainteresowania. Pielęgnacja człowieka nie może cierpieć z powodu nakazów biurokratycznych czy też nacisków skierowanych na zwiększenie wydajności. Oczekujemy od związków zawodowych oraz od pracodawców odpowiedniego uwzględnienia możliwości pogodzenia życia zawodowego z pielęgnacją chorych członków rodziny w regulacjach układów zbiorowych oraz porozumieniach zakładowych. Obecne niskie płace oraz niezbyt dobry imaż zawodów sektora pielęgnacyjnego wynikają zdaniem Raty Kobiet z faktu, że praca w tych zawodach – podobnie jak ma to miejsce w przypadku wielu zdominowanych przez kobiety zawodów – jest oceniana stosunkowo nisko. W celu poprawy sytuacji w przyszłości oraz aby zapewnić sobie wystarczającą ilość personelu z branży pielęgniarskiej, należy doprowadzić do finansowego i niematerialnego wzrostu poważania dla pracowników tych zawodów. UE powinna znacznie więcej uwagi poświęcić zagadnieniu, jakim jest możliwość pogodzenia życia zawodowego z pielęgnacją chorych członków rodziny. Wyznaczenie „w całej Europie dnia na rzecz pogodzenia życia zawodowego z pielęgnacją chorych“ mogłoby przyczynić się do zwrócenia uwagi opinii publicznej na powyższe zagadnienie. Ponieważ pracownicy zatrudnieni w zawodach pielęgnacyjnych narażeni są na liczne obciążenia fizyczne i psychiczne, niezbędne jest otoczenie ich systematyczną opieką zdrowotną, w celu zachowania przez nich zdolności wykonywania zawodu do chwili osiągnięcia wieku emerytalnego. Wspomniana opieka powinna zostać uwzględniona w regulacjach układów zbiorowych oraz porozumieniach zakładowych. Pracodawca i związki zawodowe muszą zadbać o to, aby pracownicy zostali uświadomieni co do tego, jakie prawa przysługują im w sytuacji, kiedy zmuszeni są poświęcić się pielęgnacji chorych członków rodziny, np. jakie są możliwości zwolnienia od wykonywania pracy lub jakie istnieją oferty mające na celu udzielenie wsparcia wspomnianym pracownikom. 12 Partnerių organizacijos DGB Šiaurės apygarda: Vokietijos profesinių sąjungų konfederacijos (DGB) Šiaurės apygarda apima Meklenburgo ir Priešakinės Pomeranijos, Šlesvigo-Holšteino ir Hamburgo federalines žemes. DGB ir jos suvienytos 8 profesinės sąjungos (GEW, GdP, IG Bau, IGBCE, IG Metall, NGG, Transnet, Ver.di) atstovauja 181 200 darbuotojų moterų ir 300 000 darbuotojų vyrų visuomeniniams, ekonominiams, socialiniams ir kultūriniams interesams Šiaurės Vokietijoje (pagal 2006-12-31 būklę) ir kovoja už moterų ir vyrų lygias galimybes. DGB vykdoma Moterų ir vyrų lygių galimybių politika susijusi su siekiu įgyvendinti lygiateisį moterų ir vyrų dalyvavimą visose visuomenės srityse ir pašalinti tiesioginę bei netiesioginę lyčių diskriminaciją bei suteikti galimybę tinkamiau suderinti darbą ir šeimos bei privatų gyvenimą. Kontaktiniai asmenys: Lisanne Straka, Moterų ir vyrų lygių galimybių politikos skyriaus sekretorė, DGB Šiaurės apygarda Dr. Külz-Straße 18 19053 Schwerin Tel: + 49 (385) 6383 - 206 El. paštas: [email protected] Gisela Ohlemacher, DGB Rytų Meklenburgo ir Priešakinės Pomeranijos regiono pirmininkė Tilly-Schanzen-Straße 17 17033 Neubrandenburg Tel: + 49 - (0) 395 - 57063930 El. paštas: [email protected] 13 Vakarų Pomeranijos NSZZ „Solidarność“: Savarankiška savaveiksmė profesinė sąjunga „Solidarność“ įkurta Lenkijoje kaip darbininkų protesto 1980 m. išdava ir vienija apie 15% Lenkijos dirbančių vyrų ir moterų. Profesinė sąjunga savo veikloje vadovaujasi krikščioniškąja etika ir katalikišku socialiniu mokymu, pasisako už profesinės sąjungos narių orumo, teisių bei darbuotojų interesų gynimą, už jų materialių, socialinių bei kultūrinių poreikių realizavimą. Profesinė sąjunga NSZZ Solidarność veikia visos šalies mastu, be to, ji suskirstyta pagal regionus ir šakas. Šalies moterų sekcija vykdo moterų politikos veiklą, regionuose atitinkamai įsikūrusios regioninės moterų sekcijos. Kontaktinis asmuo: Aleksandra Delecka, NSZZ „Solidarność“ Regioninės moterų sekcijos pirmininkė ir NSZZ „Solidarność“ Lenkijos moterų sekcijos pirmininkės pavaduotoja 70 -798 Szczecin ul. Turkusowa 31/3 14 Lietuvos profesinių sąjungų konfederacijos Moterų centras Lietuvos profesinių sąjungų konfederacijos Moterų centras vienija 23 šakines profesinių sąjungų moterų organizacijas, įskaitant Valstybės tarnautojų profesinės sąjungos moterų organizaciją. Moterų centro tikslas - atstovauti moterų teisėms, remiantis lyčių lygybės, žmogaus teisių ir laisvių politika. 2007 metais didžiausias dėmesys buvo skiriamas temos „Profesinės veiklos ir šeimos suderinamumas“ analizei, įvertinimui ir veiklos paskatų kūrimui. Kontaktinis asmuo: Irena Petraitienė, Lietuvos profesinių sąjungų konfederacijos Moterų centro pirmininkė ir Valstybės tarnautojų profesinės sąjungos pirmininkė J. Jasinskio g. 9-310 01111 Vilnius Tel: + 370 - 5 - 2497256 El. paštas: [email protected] 15 Darbo ir slaugos suderinamumas – sienas perženginatis projektas Profesinėms sąjungoms priklausančios moterys iš Vokietijos MeklenburgoPriešakinės Pomeranijos žemės, Lenkijos Vakarų Pomeranijos vaivadijos ir Lietuvos bendroje vokiečių-lenkų-lietuvių Moterų taryboje nusprendė diskutuoti aktualiomis visoms šalims moterų politikos temomis ir vystyti bendrą veiklą. 2009 metais pradėtas įgyvendinti Europos Sąjungos projektas „Darbo ir slaugos suderinamumas“. Projekto tikslas buvo sukaupti žinias apie profesinės sąjungos narių specifines problemas darbo ir slaugos suderinamumo srityje tokiose Europos Sąjungos šalyse kaip Lietuva,Vokietija ir Lenkija, taip pat tas žinias pagilinti ir pasidalinti patirtimi. Remiantis šia informacija bus diskutuojama ir kuriama strategija, kaip pagerinti dirbančųjų padėtį slaugos srityje. Taip pat šio projekto tikslas yra toliau vystyti profesinėms sąjungoms priklausančių moterų tinklą. Tas tinklas galėtų remtis esančiais kontaktais, kurie jau yra tarp profesinėms sąjungoms priklausančių moterų iš Vokietijos Meklenburgo-Priešakinės Pomeranijos žemės, Lenkijos Vakarų Pomeranijos vaivadijos ir Lietuvos. Moterų Tarybos požiūriu geresniam darbo ir slaugos suderinamumui reiktų įmonės, organizacijos bei socialinio politinio palaikymo. Remdamasi projektu Moterų Taryba pasiūlė tokias veiklos rekomendacijas, kurios tinka visoms trims dalyvaujančioms šalims: Darbdaviai, profesinės sąjungos ir politikai turi užsiimti darbo ir šeimos suderinamumo tema plačiąja prasme. Suderinamumas nereiškia tik profesinės veiklos ir mažų vaikų priežiūros suderinimą, bet ir vis daugiau reikalaujančią artimųjų slaugą. Sprendimų priėmimui reikia daugiau skaidrumo ir žinių apie užsiimančius artimųjų slauga. Atliekant kasdieninį slaugos darbą (namuose ar stacionare) svarbiausiu objektu turi būti žmogus. Žmogaus slauga negali sutrumpėti dėl biurokratinių sprendimų ar didesnio efektyvumo. Iš profesinių sąjungų ir darbdavių yra reikalaujama pritarti tarifinių ir įmonių, organizacijų kolektyvinių sutarčių dėl darbo ir slaugos suderinamumo sureguliavimui. 16 Dabar esantis žemas dirbančiųjų slaugos sektoriuje darbo apmokėjimas ir prastas jų įvaizdis, Moterų Tarybos nuomone, yra todėl, kad šios profesijos darbo įkainavimas, kaip ir kitose moteriškose profesijose, yra palyginti žemas. Norint ateityje geriau apsirūpinti ir turėti daugiau personalo, turime siekti finansinės ir nematerialios profesijos įvaizdžio augimo. Europos Sąjunga privalėtų darbo ir slaugos suderinamumo temą laikyti pirmaeiliu uždaviniu. „Darbo ir slaugos suderinamumo Europos diena“ galėtų būti plačiosios visuomenės svarstymų tema. Dėl dirbančiųjų slaugoje stipraus fizinio ir psichologinio krūvio reikalingas sistemingas sveikatos gerinimas, kad darbingumas išliktų iki pensijinio amžiaus. Tai turėtų būti sureguliuota tarifinėse sutartyse bei įmonių, organizacijų kolektyvinėse sutartyse. Darbdaviai ir profesinės sąjungos turėtų rūpintis, kad dirbantieji būtų informuoti apie savo teises, pvz.: atleidimo ir pašalpų gavimo galimybes. 17 Impressum/Metryczka/Metrika Lisanne Straka, Abteilungsleiterin Frauen- und Gleichstellungspolitik, Kierownik Działu ds Kobiet i Polityki Równouprawnienia, Moterų ir vyrų lygių galimybių politikos skyriaus sekretorė DGB Bezirk Nord Besenbinderhof 60 20097 Hamburg