Zadanie: 1 (1 pkt)

Zadanie: 1 (1 pkt)
Do probówki zawierającej świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi (II) dodano roztwór glukozy, całość
ogrzano.
 Jakie zmiany zaobserwowano w probówce po zakończeniu reakcji chemicznej?
a) roztwór zabarwił się na niebiesko
b) pojawił się czarny osad
c) powstał ceglasto-czerwony osad
d) z niebieskiego osadu powstał bezbarwny roztwór
Zadanie: 2 ( 1pkt)
Oddychanie komórkowe polega na wieloetapowym utlenianiu wewnątrzkomórkowym związków
organicznych w toku reakcji enzymatycznych i w rezultacie prowadzi do uwolnienia tlenku węgla (IV) i
energii. Jedną z tych reakcji jest utlenianie glukozy. Napisz równanie reakcji utleniania glukozy.
Zadanie 3. (1 pkt)
Dobowe zapotrzebowanie szesnastolatka na węglowodany wynosi 340 g. Oblicz masę płatków
śniadaniowych, które powinieneś zjeść w ciągu doby, by dostarczyć organizmowi pełną dobową ilość
tych związków. Wynik podaj w kilogramach.
Zadanie 4. (1 pkt)
Uzupełnij schemat ilustrujący przebieg procesu fotosyntezy.
Zadanie: 5 (3 pkt)
Zaprojektuj doświadczenie pozwalające odróżnić fruktozę od glukozy.
W tym celu narysuj schematyczny rysunek, podaj obserwacje i wniosek
Zadanie 6. (3 pkt)
Poniższy rysunek przedstawia doświadczenie, które wykonano w celu odróżnienia roztworu
wodnego glukozy od roztworu wodnego glicerolu (gliceryny).
Przed ogrzaniem w obu probówkach niebieski osad wodorotlenku miedzi(II) rozpuścił się
(roztworzył się) i powstał roztwór o szafirowym zabarwieniu. Po ogrzaniu w probówce A wytrącił się
ceglasty osad, a w probówce B pojawił się osad o czarnym zabarwieniu.
a) Napisz, jaka cecha budowy cząsteczek glukozy i glicerolu (gliceryny) spowodowała powstanie
szafirowego zabarwienia obu roztworów przed ich ogrzaniem.
b) Podaj nazwę substancji, której wodny roztwór znajdował się w probówce A i krótko uzasadnij
swój wybór.
Informacja do zadania 7. i 8.
Przeprowadzono doświadczenia zilustrowane poniższym rysunkiem.
Zadanie 7. (1 pkt)
Jakich obserwacji dokonano po dodaniu świeżo sporządzonej zawiesiny Cu(OH)2 do probówek I i III.
Zadanie 8. (1 pkt)
Po dodaniu świeżo sporządzonej zawiesiny Cu(OH)2 do probówek I, II i III, probówki te ogrzano.
 Wyjaśnij, dlaczego po ogrzaniu zawartości probówek ceglastopomarańczowy osad wytrącił
się tylko w probówkach II i III, a nie wytrącił się w probówce I.
Zadanie 9. (1 pkt.)
Dany jest fragment wzoru cząsteczki monooctanu celulozy
Zadanie 10. (1 pkt)
Dane są nazwy czterech związków organicznych: glukoza, ryboza, fruktoza, 2-deoksyryboza.
Przyporządkuj nazwy wzorom związków:
Zadanie 11. (3 pkt.)
Fermentacje to skomplikowane procesy przebiegające z udziałem enzymów wytworzonych przez
mikroorganizmy. Podaj nazwy fermentacji ilustrowanych równaniami reakcji:
Zadanie 12. (1 pkt)
Dany jest zbiór procesów:
a) kwaśnienie mleka,
d) fermentacja octowa,
b) rdzewienie żelaza,
c) destylacja ropy naftowej,
e) sublimacja jodu.
Wskaż procesy, które nie są reakcjami chemicznymi: ......................................................
Zadanie 13. (1 pkt)
Glukoza, ryboza i fruktoza — to cukry proste. Uzupełnij zdania:
Aldopentozą jest ...................., .......... zaliczamy do aldoheksoz, natomiast .................... do
ketoheksoz.
Zadanie 14. (3 pkt.)
Podaj nazwy związków:

Zaznacz i nazwij występujące w nich charakterystyczne wiązania:
P — peptydowe,
E — estrowe,
G — glikozydowe.
Zadanie 15. (1 pkt)
Przedstawiony poniżej wzór przedstawia strukturę cząsteczki:
A. fruktozy.
B. glukozy.
C. maltozy.
D. sacharozy.
Zadanie 16. (1 pkt)
Próby Tollensa i Trommera to specyficzne reakcje pozwalające wykryć związki należące do
aldehydów i odróżnić je od ketonów, które nie poddają się tym próbom. Glukoza, która w swej
cząsteczce posiada grupę aldehydową (jest aldoheksozą), daje pozytywny wynik obu opisanych
powyżej prób. Obok glukozy rozpowszechnionym cukrem prostym jest fruktoza, która należy do
ketoheksoz.
 Wyjaśnij, dlaczego fruktoza (mimo że jest ketozą) daje pozytywny wynik prób Trommera i
Tollensa.
Zadanie 17. (2 pkt)
Przeprowadzono dwa doświadczenia jak na poniższym rysunku.
W wyniku przeprowadzonych doświadczeń poczyniono następujące obserwacje:
I  W I doświadczeniu znika osad Cu(OH)2 i pojawia się szafirowy, klarowny roztwór.
II – W II doświadczeniu powstaje osad barwy ceglastoczerwonej.
 Na podstawie poczynionych obserwacji sformułuj dwa wnioski.
Zadanie 18. (2 pkt)
Przeprowadzono doświadczenie jak na poniższym rysunku.

Zapisz obserwacje, jakich można dokonać na podstawie przeprowadzonego doświadczenia.
Zadanie 19. (1 pkt)
Poniżej przedstawiono schemat czterech doświadczeń:
W której z powyższych probówek następuje roztworzenie niebieskiego osadu Cu(OH) 2 i
utworzenie klarownego, szafirowego roztworu.
A. we wszystkich probówkach
B. w I, II, III
C. w I, III, IV
D. w II, III, IV
Informacja do zadań 20, 21
Dla większości związków maksymalną liczbę stereoizomerów oblicza się na podstawie tzw.
reguły Pasteura 2n, gdzie n - liczba asymetrycznych atomów węgla.
Zadanie 20. (2 pkt)
Przedstaw wzór glukozy (w projekcji Fischera) i podaj liczbę stereoizomerów dla glukozy.
Zadanie 21. (1 pkt)
Podaj liczbę stereoizomerów glukozy o konfiguracji D.
Zadanie 22. (1 pkt)
Sorbitol to sześciowodorotlenowy alkohol nasycony, występujący między innymi w owocach
jarzębiny. Związek ten zawiera 6 atomów węgla w cząsteczce. Z glukozy można otrzymać ten alkohol w
reakcji z:
A. H2O
B. O2
C. CuO
D. H2
Zadanie 23. (2 pkt)
Podano wzór łańcuchowy glukozy w projekcji Fischera.
Napisz wzory anomerów  i  w projekcji Hawortha.
Zadanie 24. (2 pkt)
Grupa aldehydowa monosacharydów ulega utlenieniu. Powstają wówczas kwasy, które w nazwie
mają końcówkę -onowy. Utlenieniu może ulec także ostatni atom węgla i powstają wtedy kwasy, które w
nazwie mają końcówkę -uronowy, a także utlenieniu może ulec pierwszy i ostatni atom węgla - tworzą
się wówczas kwasy mające w nazwie końcówkę -arowy. Poniżej podano wzory glukozy, kwasu
glukonowego, kwasu glukuronowego i kwasu glukarowego. Podanym wzorom przyporządkuj
odpowiednie nazwy związków.
Zadanie 25. (1 pkt)
W skład naturalnych białek i cukrów złożonych wchodzą kolejno:
A. D-aminokwasy i L-monosacharydy
B. L-aminokwasy i L-monosacharydy
C. D-aminokwasy i D-monosacharydy
D. L-aminokwasy i D-monosacharydy
Zadanie 26. (1 pkt)
W nazwach systematycznych cukrów: di- i oligosacharydów dodaje się końcówkę -oza, jeżeli
cukier jest redukujący, lub końcówkę -ozyd jeżeli cukier nie wykazuje właściwości redukujących.
Spośród wymienionych nazw węglowodanów wybierz te, które wykazują właściwości redukujące:
A. I, III
B. III, IV
C. I, II, IV
D. I, IV
Zadanie 27. (1 pkt)
Która z reakcji pozwala odróżnić ketozy od aldoz?
A. próba Trommera i Tollensa
B. reakcja z wodą bromową w obecności NaHCO3
C. reakcja z jodem
D. wszystkie wymienione reakqe
Zadanie 28. (1 pkt)
Podaj nazwy związków chemicznych, których wzory przedstawiono poniżej:
Zadanie 29. (1 pkt)
Cząsteczka glukozy jest polihydroksyaldehydem.
Na rysunkach przedstawiono schematy kilku doświadczeń.
Wskaż, które z nich uzasadniają to stwierdzenie.
Zadanie: 30 (1 pkt)
Jakie składniki powietrza biorą udział w procesie fotosyntezy zachodzącej w organizmach
roślinnych?
a) Dwutlenek węgla i azot b) Dwutlenek węgla i woda
c) Woda i argon
d) Tlen i azot
Zadanie: 31 (1 pkt)
Osoby przebywające w szpitalu po zabiegach operacyjnych otrzymują kroplówkę dla
wzmocnienia organizmu. Paweł wykonał na pobranej próbce roztworu próbę Tollensa. Wynik był
pozytywny, tzn powstało „lustro srebrowe”. Jaki jest główny składnik roztworu wodnego w zbiorniczku
używanym do kroplówki?
Zadanie: 32 (3 pkt)
Badając właściwości glukozy dokonano szeregu spostrzeżeń.
Sformułuj i zapisz w tabeli wynikające z nich wnioski
(gdzie istnieje możliwość poprzyj je równaniami reakcji)
SPOSTRZEŻENIE
1. W wyniku prażenia glukozy otrzymano węgiel i wodę
2. W reakcji spalania 1 cząsteczki glukozy otrzymujemy 6
cząsteczek dwutlenku węgla
3. Z roztworu wodnego glukozy w obecności biokatalizatora
wydziela się bezbarwny gaz powodujący mętnienie wody
wapiennej. Pozostały roztwór ma charakterystyczną, ostrą
woń
4. Jednym z produktów reakcji glukozy z wodorotlenkiem
miedzi (II) jest tlenek miedzi (I)
WNIOSEK