TOLERANCJA

TOLERANCJA
Tolerancja
(łac. tolerantia - "cierpliwa wytrwałość”)
termin stosowany w socjologii, badaniach nad kulturą
i religią. W sensie najbardziej ogólnym oznacza on
postawę wykluczającą dyskryminację ludzi, których
sposób postępowania oraz przynależność do danej
grupy społecznej może podlegać dezaprobacie
innych, pozostających w większości społeczeństwa.
W okresie reformacji pojęcie to było stosowane w
odniesieniu do mniejszości religijnych.
Obecnie termin ten obejmuje również tolerancję
różnych orientacji seksualnych oraz odmiennych
światopoglądów.
Pojęcie tolerancji zmieniało się
następująco z biegiem lat:
▪ Rok 1919: „znosić, cierpieć, zachowywać
się biernie”.
▪ Rok 1967: „nie sprzeciwiać się”
▪ Rok 1968: „wyrozumiałość, liberalizm„
▪ Rok 1997: „szacunek”.
Wyróżniamy dwa rodzaje tolerancji:
▪ Tolerancja
intelektualna - przejawia się szacunkiem
wobec cudzych poglądów, wyrażających się w
dopuszczeniu ich do głosu.
▪ Tolerancja moralna - oznacza, że przy zachowaniu
elementarnych norm moralnych są szanowane różne
style życia, postawy, obyczaje i zwyczaje.
Komponentem tolerancji moralnej jest tolerancja
religijna. Rozumiana najczęściej jako przyjmowanie
wierzeń i praktyk postulowanych przez różne religie.
Tolerancję można rozumieć
dwojako:
1) Jako postawę człowieka przejawianą wobec
innych ludzi, ich zwyczajów, obyczajów i zachowań.
Taki sposób interpretowania tolerancji jako postawy
przejęła pedagogika z socjologii i psychologii
społecznej.
2) Jako wartość. To rozumienie zakłada, że człowiek
jest wartościowy wówczas kiedy przejawia
tolerancję pozytywną. Taki sposób interpretacji
tolerancji jako wartości, przeniknął do pedagogiki
z filozofii, etyki i aksjologii.
Co to jest tolerancja pozytywna?
O tolerancji
pozytywnej mówimy wówczas, gdy
akceptujemy cudze poglądy, zachowanie, obyczaje, styl
życia, mimo iż nie zgadzają się one z naszym własnymi.
Dajemy jednak szanse ich wyrażania lub prezentowania,
o ile nie szkodzą one ludziom, zwierzętom ani
przyrodzie.
Co to jest tolerancja negatywna?
Z tolerancją negatywną mamy do czynienia wówczas,
gdy akceptujemy cudze zwyczaje, obyczaje, poglądy bądź
style życia nawet, gdy czynią one krzywdę ludziom,
zwierzętom i przyrodzie. Wówczas nie
reagujemy, obawiając się konsekwencji, a taka
tolerancja przejawia się postawą nietolerancji.
Jakie jest główne zadanie pedagogiki w
zakresie tolerancji?
Głównym zadaniem pedagogiki jest wychować
jednostkę w duchu tolerancji pozytywnej.
Wychowanie w duchu tolerancji pozytywnej to wpojenie
szacunku do przekonań, poglądów itp., których sami nie
podzielamy
Przeciwieństwa tolerancji
Przeciwieństwem tolerancji jest nietolerancja,
dyskryminacja, ksenofobia, dogmatyzm i fanatyzm
w różnych sferach życia (religijnej, politycznej,
społecznej, obyczajowej), a także wszelkiego
rodzaju fundamentalizm
oraz szowinizm i totalitaryzm.
Czym grozi brak tolerancji?
Brak tolerancji - czyli brak dobrej woli i chęci
zrozumienia - prędzej czy później prowadzi do
złych emocji, nienawiści a przez to krzywdy
innych.
Jak uczyć tolerancji?
Przede wszystkim poprzez edukację w rodzinie,
bo tu każdy człowiek pobiera swe pierwsze nauki.
Tu zaczynamy poznawać świat i tu winniśmy
uczyć się szacunku dla drugiej osoby.
Brak tolerancji najczęściej wiąże się z
niewiedzą, dlatego też powinniśmy starać się
poznać i zrozumieć, na czym polega
odmienność.
Nauka tolerancji idzie zwykle w parze z nauką
o nietolerancji: stereotypach, uprzedzeniach i
konfliktach.
Ważne są tutaj zarówno psychospołeczne
mechanizmy ich funkcjonowania, jak i konkretne,
życiowe, obrazowe przykłady.
Niezwykle ważne jest ukazywanie zarówno
różnorodności, jak i podobieństw pomiędzy
ludźmi, grupami i kulturami.
Co mówili o tolerancji wielcy
myśliciele?
„Rozum jest tym prawem, które poucza
ludzi, że skoro wszyscy są równi i
niezależni, żaden nie powinien szkodzić
drugiemu jeżeli idzie o jego życie,
zdrowie, wolność i mienie.”
John Locke
„Najważniejszym
rodzajem tolerancji jest
tolerancja okazywana jednostkom przez
społeczeństwo i państwo.
Gdy państwo staje się wartością nadrzędną, a
jednostka zostaje sprowadzona do roli
posłusznego narzędzia w jej ręku, wszystkie
wyższe wartości zostają zaprzeczone.”
Albert Einstein