w numerze

Transkrypt

w numerze
NR 9 (282)
11.07 – 7.08
ROK 2013 (XXV)
N A J S TA R S Z A G A Z E TA W O P O L U I O K O L I C Y
Premier Tusk proponuje
W obecnoÊci premiera Donalda Tuska
27 czerwca w Brzeziu Joanna Strzelec-¸obodziƒska (prezes Kompanii W´glowej)
oraz Krzysztof Kilian (prezes PGE – Polskiej
Grupy Energetycznej) podpisali list intencyjny, majàcy umo˝liwiç budow´ dwóch
nowych bloków Elektrowni Opole. Oficjalny komunikat, przekazany naszej redakcji
przez PGE, jest na klepce 4, a tu spróbuj´
ludzkim j´zykiem napisaç o co chodzi.
JeÊli dobrze rozumiem sytuacj´, to
PGE wyliczy∏a, ˝e w warunkach narzucanych Polsce przez Bruksel´, nowe bloki
Elektrowni Opole sà nieop∏acalne. PGE
straci na nich (choç Polska zyska∏aby).
Decydujàc o budowie nowych bloków, mimo ˝e przyniosà strat´, w∏adze PGE pope∏ni∏yby przest´pstwo dzia∏ania na szkod´ spó∏ki. Idzie si´ za to do wi´zienia.
Aby PGE nie straci∏a na nowych blokach, paƒstwo, widzàce w nich zysk,
musia∏oby dop∏aciç do budowy. Ale na to
Bruksela nie pozwala, nazywajàc to „niedozwolonà pomocà publicznà”. Z woli
Brukseli, jako paƒstwo, mamy wi´c dzia∏aç na w∏asnà szkod´.
Premier Tusk proponuje jednak, by
minister skarbu i zarzàd PGE zrobili jakàÊ sztuczk´ z ukrytà pomocà publicznà, dzi´ki której nowe bloki by∏yby jednak op∏acalne, a przynajmniej nie przynios∏yby straty PGE. Premier wskazuje,
˝e „nie chodzi o biznes dla spó∏ki, tylko
o wielki narodowy biznes dla wszystkich
Polaków”. Ale czy Bruksela „oÊlepnie”
na t´ sztuczk´?
(Wi´cej na klepce 2)
Piotr Badura
Babciu, sprzedaj z∏oto!
Od d∏u˝szego czasu co roku, w poczàtku czerwca sp´dzam tydzieƒ w powiecie
Schaumburg (Landkreis Schamburg)
w Dolnej Saksonii. Staram si´ oglàdaç tamtà okolic´ z siode∏ka rowerowego. Dok∏adne oglàdanie jakiejÊ okolicy, systematycznie
raz w roku, pozwala uchwyciç zmiany, które czasem trudno dostrzec sta∏emu mieszkaƒcowi. To jak z cz∏owiekiem. Widzàc go
raz w roku, dostrze˝emy zmiany, niezauwa˝ane przez przebywajàcych z nim na sta∏e.
WÊród tegorocznych moich obserwacji
z powiatu Schaumburg by∏a i taka, ˝e niemal w ka˝dej wiosce wisia∏ gdzieÊ na p∏ocie baner, zach´cajàcy do sprzeda˝y z∏otej bi˝uterii. W poprzednich latach nie widywa∏em takich banerów. Uzna∏em to jednak za ma∏o wa˝ne. PomyÊla∏em, ˝e mo-
˝e jakiÊ z∏otnik osiedli∏ si´ w okolicy. WàtpliwoÊci nabra∏em w Opolu, gdy na skrzy˝owaniu ulic Plebiscytowej i 1 Maja dostrzeg∏em wielki billboard, którego fragment pokazuje zdj´cie poni˝ej. Zach´ca∏
on babcie, by sprzedawa∏y swà z∏otà bi˝uteri´ i za uzyskane pieniàdze zabiera∏y
wnuczków na wakacje.
Jest coÊ smutnego w propozycji, by
dzieci jeêdzi∏y na wakacje za pieniàdze
z wyprzedawanej przez ich babcie bi˝uterii, ale nie o tym chc´ dziÊ pisaç. Troch´
podejrzane wyda∏o mi si´, ˝e w tym samym czasie w Opolu i odleg∏ym o setki kilometrów powiecie Schaumburg zacz´to
apelowaç do starszych ludzi, by wyprzedawali si´ ze z∏otej bi˝uterii. Wi´cej o tym
na klepce 6.
(Pb)
Cena
2z∏ (5% VAT)
OSP ¸ubniany
ma 170 lat?!
„Najstarszy znany dokument, mówiàcy o jednostce stra˝y po˝arnej w ¸ubnianach, pochodzi z 18 listopada 1897 roku, ale wspomina on wydarzenie z 15 listopada; jednostka wówczas ju˝ funkcjonowa∏a” – mo˝emy przeczytaç w Wikipedii. Naszym zdaniem nie jest to Êcis∏a informacja, bo trafiliÊmy na publikacj´
z 1843 roku, w której pisze si´ o „Feuerspritze des Lugnianer Verbandes”, czyli
o sikawce stra˝ackiej ∏ubniaƒskiego
zwiàzku. Publikacja ta dowodzi, ˝e ju˝
170 lat temu w ¸ubnianach dzia∏a∏a stra˝
po˝arna. Dzia∏a∏a nawet jeszcze wczeÊniej. Wi´cej o tym na klepce 16.
Uwaga!!! Nast´pna
„Beczka” 8 sierpnia!
W NUMERZE:
● Ryszard Rudnik
te˝ wykiwany
● Murowska huta
szk∏a i... piwo
● Kolej w Opolu za
pole w Brynicy
KLEPKA 1
FA K T Y*
● Od 1990 prawo amerykaƒskie gwarantuje po trzech latach prawo do zielonej karty zagranicznym biznesmenom,
którzy zainwestowali w USA przynajmniej milion dolarów i utworzyli 10 lub
wi´cej nowych etatów. Ponad 40 proc.
korzystajàcych z tej mo˝liwoÊci stanowili chiƒscy biznesmeni. Teraz próg inwestycji ma byç obni˝ony do pó∏ milina dolarów. Eksperci przewidujà, ˝e zwi´kszy
to wyraênie nap∏yw chiƒskich biznesmenów. Ma to t´ zalet´, ˝e dla podj´cia
pracy u Chiƒczyka Amerykanie nie b´dà musieli emigrowaç do Chin. Znajdà
prac´ u Chiƒczyka w swej ojczyênie.
● JeÊli Êredni PKB na g∏ow´ w Unii Europejskiej (UE-27) przyjàç za 100, to dla
Polski wynosi on 66 i tyle samo dla W´gier. Mniej majà tylko ¸otwa (62), Rumunia (49) i Bu∏garia (47) – informuje Eurostat. Nieco inaczej wyglàda sprawa
z konsumpcjà na g∏ow´. JeÊli dla UE-27
przyjàç jà za 100, to dla Polski wyniesie
ona 71. Mniejszà konsumpcj´ majà wed∏ug Eurostatu: Czechy (69), W´gry
(61), ¸otwa (61), Estonia (59), Bu∏garia
(49) i Rumunia (48). Wi´kszà od nas
przewag´ konsumpcji nad produkcjà
majà w UE-27 tylko Grecy i Brytyjczycy.
● FAO zajmuje si´ w ONZ sprawami wy˝ywienia i rolnictwa, m.in. bada ceny
˝ywnoÊci w Êwiecie. Z wyliczeƒ FAO
wynika, ˝e w pierwszym pó∏roczu 2013
Êrednie ceny ˝ywnoÊci by∏y realnie wy˝sze o 37 proc. ni˝ w 1990. W podziale na
grupy wyglàda∏o to tak: mi´so realnie
stania∏o o 3 proc., artyku∏y mleczarskie
zdro˝a∏y o 108 proc., artyku∏y zbo˝owe
zdro˝a∏y o 68 proc., oleje zdro˝a∏y o 85
proc. a cukier stania∏ realnie o 3 proc.
● Narodowy Bank Polski poinformowa∏,
˝e polskie zad∏u˝enie wobec zagranicy
w dniu 31 marca 2013 przekracza∏o ju˝
1163 mld z∏. To Êrednio po oko∏o 30,5
tys. z∏ na ka˝dego obywatela (122 tys.
z∏ na statystycznà czteroosobowà rodzin´). W dniu 1 stycznia 2013 polskie zad∏u˝enie zagraniczne wynosi∏o 1131
mld z∏. W ciàgu kwarta∏u uros∏o wi´c
o 32 mld z∏.
* Wersja faktów obowiàzujàca w dniu zamkni´cia
Czy Bruksela „oÊlepnie”?
Kilka lat temu Polska próbowa∏a dogadaç si´ z Chinami w sprawie budowy
u nas autostrad. Chiƒczycy mieli je budowaç taniej i lepiej ni˝ dotychczasowi wykonawcy. W 2009 pozwoliliÊmy Chiƒczykom startowaç w przetargu na dwa
skromne odcinki autostrady A2. Wygrali
przetarg, bo byli zdecydowanie lepsi od
pozosta∏ych (unijnych) oferentów.
Bardzo si´ to nie podoba∏o Brukseli.
Gdy delikatne uwagi nie da∏y rezultatu, to
w listopadzie 2010 komisarz europejski
Karl De Gucht postawi∏ spraw´ jasno,
mówiàc: „Ludzie nie sàdzà, ˝e to jest do
zaakceptowania, i s∏usznie”. OczywiÊcie
zwyk∏ym zbiegiem okolicznoÊci by∏o to, ˝e
po wypowiedzi Karla De Guchta Chiƒczycy nagle zacz´li mieç k∏opoty z budowà
A2 i w koƒcu musieli odejÊç.
Z nowymi blokami Elektrowni Opole
jest jak z Chiƒczykami budujàcymi A2. JeÊli Bruksela b´dzie przeciw, to obsztorcuje nasz rzàd i ka˝e mu si´ wycofaç. Nasi
„dziennikarze”, finansowani przez Bruksel´, zacznà nagle pisaç o strasznej katastro-
fie, jakà by∏yby te bloki (wesprà ich finansowani przez Bruksel´ „ekolodzy”). Polska
nie jest jakàÊ Bia∏orusià czy Turcjà, ˝eby
nasz rzàd decydowa∏. Decyduje Bruksela.
Nie do koƒca jednak jest tak, ˝e Bruksela nie musi si´ liczyç z niczym. Musi si´
liczyç z ewentualnym gniewem spo∏ecznym. Doskonale rozumiejà to np. Grecy.
Greckimi politykami Bruksela mo˝e kr´ciç
jak chce, ale zostaje jeszcze grecka ulica
z rozz∏oszczonym greckim spo∏eczeƒstwem. Bruksela si´ go boi.
Zwracam na to uwag´, bo spotyka si´
u nas poglàdy, ˝e zbieranie podpisów czy
demonstracje sà wprawdzie szlachetne,
ale premier Tusk nie podejmuje decyzji
pod naporem tych podpisów i demonstracji. Tymczasem mo˝na widzieç spraw´
tak, ˝e podpisy i demonstracje to wsparcie dla premiera Tuska wzgl´dem Brukseli. Gniew spo∏eczny mo˝e sk∏oniç Bruksel´ do „oÊlepni´cia” i bloki mog∏yby powstaç. Gaszenie spo∏ecznych protestów
mo˝e wi´c byç dzia∏aniem przeciw nowym blokom.
Piotr Badura
Z INNEJ BECZKI
■ Ostatnie zawirowania polityczne nie
przeszkodzi∏y w rozwoju tureckiej gospodarki. Od stycznia do maja tego roku zu˝yto w niej 12 mln ton wyrobów gotowych
ze stali. To a˝ o 4,1 proc. wi´cej ni˝
w analogicznym okresie 2012 roku. Turcja
to dziÊ jeden z najszybciej rozwijajàcych
si´ rynków hutniczych na Êwiecie. Zapotrzebowanie na stal roÊnie tam dynamicznie. Zwi´ksza si´ równie˝ jej produkcja.
Przez pierwszych pi´ç miesi´cy tego roku nad Bosforem powsta∏o 14,6 mln ton
wyrobów gotowych ze stali, czyli o 1,9
proc. wi´cej, liczàc rok do roku – informuje, cytowane przez portal Steel Orbis, Tureckie Stowarzyszenie Producentów ˚elaza i Stali. (…) Turecka bran˝a hutnicza ma
gigantyczne ambicje – pod wzgl´dem
wielkoÊci produkcji zamierza doÊcignàç
sektor niemiecki i w 2020 wytwarzaç 85
mln ton stali rocznie. Tym samym stanie
si´ jednym z najwi´kszych jej producentów na Êwiecie.
tego wydania „Beczki”.
puds.pl – 8 lipca
■ Huta Cz´stochowa prze˝ywa najtrudniejsze lata w swojej historii – najpierw praca stalowni zosta∏a mocno ograniczona,
teraz rozwa˝a si´ przeniesienie jej za granic´, a wielkoÊç za∏ogi ma si´ zmniejszyç
o po∏ow´. To i tak lepszy z dwóch scenariuszy. Ten gorszy przewiduje ca∏kowità likwidacj´ huty.
wnp.pl – 3 lipca
■ Mimo licznych protestów hutników, zawierciaƒska Huta CMC przystàpi∏a do
zwolnieƒ grupowych. Wypowiedzenia
otrzyma∏o tam ponad 200 osób. DziÊ na
miejsce przed hut´ przyjecha∏ europose∏
Zbigniew Ziobro z Solidarnej Polski, by
porozmawiaç o tej trudnej sytuacji. Apel
z proÊbà o pomoc wystosowa∏ do niego
prezydent miasta Ryszard Mach, który
podkreÊla, ˝e problemami hutników z Zawiercia próbuje zainteresowaç wszystkich. (…) Zbigniew Ziobro zamierza problemami zawierciaƒskich hutników zainteresowaç Komisj´ Europejskà.
radio.katowice.pl – 10 czerwca
REKLAMA W „BECZCE”
tel. 606 977 733
– wysoka skutecznoÊç
– niskie ceny
e-mail: [email protected]
Krzysztof Kasperek
Krzanowice k/Opola
ul. Stara Droga 18
Obwodnica Opola
tel. 609-133-623
czynne pn-pt 8-16
KLEPKA 2
– klimatyzacja
– rozruszniki, alternatory
– autoalarmy
– centralne zamki
(sterowane pilotem)
– wymiana oleju (GRATIS!)
W „nto” z 28 czerwca ukaza∏ si´ felieton Ryszarda Rudnika, zatytu∏owany „Bieda
na staroÊç”. Autor stwierdzi∏ w nim m.in.: „Widaç wyraênie, ˝e komuna lepiej zabezpiecza∏a na staroÊç i to jest najgorsza recenzja, jakiej III RP si´ dorobi∏a na swoje çwierçwiecze”. Gorzka prawda przebija si´ powoli do ÊwiadomoÊci.
Ryszard Rudnik te˝ wykiwany
Zanim skomentuj´ felieton Ryszarda
Rudnika, musz´ zwróciç uwag´, ˝e cz´sta
krytyka w „Beczce” tekstów „nto” nie wynika z faktu, i˝ uwa˝am jej dziennikarzy za jakichÊ g∏upków. Wprost przeciwnie, uwa˝am
ich za ludzi inteligentnych du˝o ponad Êrednià. Ryszarda Rudnika uwa˝am przy tym za
jednego z najinteligentniejszych w „nto”.
Tym bardziej jednak musz´ skomentowaç
jego felieton o emeryturach, bo skoro przy
ca∏ej swej wysokiej inteligencji da∏ si´ jednak wykiwaç w sprawach emerytur, to jakie
szanse mieli zwykli ludzie? Nie mieli ˝adnych szans. OszuÊci byli zbyt cwani.
JeÊli ktoÊ pracujàcy uwa˝a, ˝e ze sk∏adek emerytalnych p∏aconych do ZUS gromadzi sobie kapita∏ na swà przysz∏à emerytur´, to pad∏ ofiarà oszustwa. A tak w∏aÊnie uwa˝a przyt∏aczajàca wi´kszoÊç Polaków, w tym chyba Ryszard Rudnik. Tymczasem jest to absolutna nieprawda.
Zwykli ludzie nie czytajà ustaw. To normalne. Gorzej, ˝e nie czytajà ich te˝ dziennikarze. Gdyby ktoÊ zajrza∏ do „Ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeƒ Spo∏ecznych”, to spostrzeg∏by, ˝e s∏owo „gromadzenie” jest stosowane wy∏àcznie do tej
cz´Êci sk∏adek emerytalnych, która trafia
do OFE. W odniesieniu do pozosta∏ej cz´Êci sk∏adek u˝ywane jest konsekwentnie
s∏owo „ewidencjonowanie”. ZUS nie gromadzi ˝adnych sk∏adek. On je tylko ewidencjonuje.
Sk∏adki emerytalne, które pracujàcy
p∏acà do ZUS, sà przeznaczone na emerytury poprzedniego pokolenia. Nikt nie
p∏aci do ZUS na w∏asnà emerytur´. P∏aci
na emerytury pokolenia swych rodziców
i dziadków, tak jak oni w swoim czasie p∏acili na emerytury jeszcze starszego pokolenia. Pracujàcy w PRL nie odk∏adali w ZUS
˝adnych pieni´dzy na w∏asne emerytury
(a tak chyba uwa˝a Ryszard Rudnik). Oni
p∏acili do ZUS, a ÊciÊlej p∏aci∏y ich zak∏ady
pracy, na emerytury poprzednich pokoleƒ.
Teraz na emerytury pracujàcych w PRL ∏o˝à dzisiejsi pracownicy, tymi w∏aÊnie sk∏adkami emerytalnymi, które p∏acà obecnie do
ZUS. Emerytury dzisiejszych pracowników b´dà wyp∏acane ze sk∏adek emerytalnych kierowanych do ZUS przez przysz∏ych pracowników.
Ryszard Rudnik p∏aci wi´c dziÊ sk∏adki
emerytalne do ZUS na emerytury tych, którzy pracowali w PRL. Nie odzyska od nich
tych sk∏adek, bo niby jak? Ma w przysz∏oÊci wydrzeç je tym emerytom z ich grobów? Na emerytur´ Ryszarda
Rudnika b´dà ∏o˝yç przyszli
pracownicy, sk∏adkami wnoszonymi do ZUS, jeÊli oczywiÊcie
b´dà ci przyszli pracownicy.
Mo˝na wi´c powiedzieç, ˝e
pracownik p∏aci dwa rodzaje
sk∏adek emerytalnych. Jedne
kieruje do ZUS i sà one na emerytury poprzedniego pokolenia,
gdy˝ ka˝de pokolenie ma obowiàzek zapewniç godziwà staroÊç poprzednikom. Drugi rodzaj sk∏adki emerytalnej to
pieniàdze, które ∏o˝ymy na dzieci, na przysz∏e pokolenia. To sà w∏aÊnie sk∏adki na nasze emerytury, bo gdy te dzieci dorosnà, to
b´dà ∏o˝yç sk∏adkami na nasze emerytury.
Inne rozwiàzanie nie jest w ogóle mo˝liwe.
Dlaczego wi´c w III RP tumani si´ obywateli, sugerujàc im, ˝e sk∏adki kierowane
przez nich do ZUS sà na ich przysz∏e
emerytury? Moim zdaniem robi si´ tak po
to, by ludzie nie widzieli, gdzie i kiedy sà
okradani ze sk∏adek. Zaraz na poczàtku III
RP Leszek Balcerowicz wywindowa∏ bezrobocie rejestrowane do poziomu ponad 2
mln ludzi i przez ca∏e lata III RP utrzymuje
ten wysoki poziom (obecnie 2,1 mln). Pozwala to wcià˝ wypychaç kolejnych Polaków do bogatszych paƒstw, by ich sk∏adki emerytalne zasili∏y tamtejsze systemy.
W Polsce bud˝et paƒstwa musi za to ∏ataç pot´˝nà dziur´, powsta∏à wskutek bezrobocia i emigracji, ogromnymi dotacjami
dla ZUS. Mo˝na wi´c powiedzieç, ˝e III RP
wspar∏a swymi sk∏adkami emerytalnymi
bogatsze od niej paƒstwa. Tymczasem
obowiàzkiem paƒstwa jest zapewniç takie
warunki w kraju, by ludzie nie emigrowali
masowo z przyczyn ekonomicznych. III RP
NOWOÂå!
ul. Namys∏owska 112
46-081 Dobrzeƒ Wielki
• firany
• zas∏ony
• karnisze
• szycie i monta˝
tel. 77 544 37 05
tel. 77 433 03 97
nigdy nie wywiàzywa∏a si´ z tego podstawowego obowiàzku.
Jeszcze wi´ksza kradzie˝ sk∏adek ma
miejsce w przypadku dzieci. Obowiàzkiem
paƒstwa jest zapewniç takie warunki, by rodzi∏o si´ odpowiednio du˝o dzieci, które sà
gwarancjà przysz∏ych emerytur. Tymczasem III RP ca∏kowicie zlekcewa˝y∏a ten
podstawowy obowiàzek „oszcz´dzajàc”
na dzieciach setki miliardów z∏otych. Gdzie
sà te „zaoszcz´dzone” pieniàdze? Moim
zdaniem wytransferowano je do bogatszych paƒstw. Tego wszystkiego nie powinien jednak widzieç zwyk∏y obywatel, któremu wpiera si´, ˝e emigracja i brak urodzeƒ nie majà zwiàzku z jego emeryturà,
bo przecie˝ on sobie odk∏ada w ZUS.
Ryszard Rudnik chce, by
rzàd przygotowa∏ w sprawie
emerytur jakiÊ program edukacyjny, który poprawi Polakom nastrój. OsobiÊcie wola∏bym, aby rzàd ujawni∏ wreszcie Polakom ca∏à gorzkà
prawd´, bo bez tego nie zawrócimy ze z∏ej drogi. Ta gorzka prawda to np. wypowiedê
by∏ego wicepremiera Pawlaka, ˝e „nie wierzy w emerytury z ZUS”. To tak˝e materia∏ FOR (FOR
zwiàzane jest z by∏ym wicepremierem Balcerowiczem), zgodnie z którym nale˝y
znacznie przyspieszyç podnoszenie wieku
emerytalnego i to co najmniej do 70-72 lat,
albo te˝ niedawna wypowiedê by∏ego premiera Jana Krzysztofa Bieleckiego, który
w debacie emerytalnej stwierdzi∏, ˝e problemy mo˝na rozwiàzaç jednym ruchem,
„podnoszàc wiek emerytalny do 90 lat”. To
pokazuje, dokàd obecnie zmierzamy.
Czy musimy zmierzaç w tym fatalnym
kierunku? Nie musimy. Przyk∏adem jest sàsiednia Bia∏oruÊ, w której wiek emerytalny
to 55 lat dla kobiet i 60 lat dla m´˝czyzn
i ani mowy tam nie ma o podnoszeniu tego wieku. Ich ZUS nie potrzebuje grosza
dotacji z bud˝etu, bo na wyp∏aty emerytur
wystarcza mu sk∏adek. Na dodatek bia∏oruskim emerytom wiedzie si´ coraz lepiej
i dziÊ ju˝ chyba nawet lepiej ni˝ polskim.
Ka˝demu wolno wyemigrowaç z Bia∏orusi,
ale nie ma masowej emigracji zarobkowej,
bo nie ma tam bezrobocia. Na zak∏amanie
tego wszystkiego nie pomogà grube miliony, które III RP ∏o˝y co roku na antybia∏oruskà propagand´. Prawda w koƒcu i tak
si´ przebije.
Piotr Badura
Oprawiamy prace:
tel. 77-46-96-777
www.kuznia.dobrzen.pl
- dyplomowe
- magisterskie
- in˝ynierskie
Dobrzeƒ Wielki, ul. KoÊcielna (przy koÊciele Êw. Katarzyny)
KLEPKA 3
Podpisanie listu intencyjnego
W dniu 27 czerwca br. PGE Polska Grupa Energetyczna Spó∏ka Akcyjna wraz
z Kompanià W´glowà, majàc na uwadze
rozwa˝anà mo˝liwoÊç ponownego uruchomienia projektu inwestycyjnego budowy dwóch bloków energetycznych o mo-
cy 900 MW ka˝dy w Elektrowni Opole, popisa∏y list intencyjny, na podstawie którego
spó∏ki zobowiàza∏y si´ do podj´cia dzia∏ania, majàcego na celu przeanalizowanie
ekonomicznych i prawnych mo˝liwoÊci
zawarcia umowy d∏ugoterminowej, której
przedmiotem by∏yby dostawy w´gla kamiennego, wydobywanego przez Kompani´ W´glowà, do Elektrowni Opole, w tym
w szczególnoÊci do bloków obj´tych projektem (po ich wybudowaniu) oraz ewentualnego zaanga˝owania Kompanii w realizacj´ Projektu Opole, w szczególnoÊci zaanga˝owania kapita∏owego.
Kuênia w Dàbrówce ¸ubniaƒskiej
Na terenie posesji przy ul. Oleskiej 14
stoi zamkni´ta ju˝ od wielu lat na g∏ucho
kuênia, której w∏aÊcicielem jest dziÊ rodzina Bukarz. Pani Gertruda Bukarz z domu
Giza opowiedzia∏a histori´ rodzinnej kuêni,
którà wybudowa∏ przodek pani Gertrudy,
mistrz kowalski Rochus Poliwoda. Postawi∏
jà przy samej drodze. Jego córka Weronika wysz∏a za mà˝ za mistrza kowalskiego
Miko∏aja Giz´, który pracowa∏ w kuêni razem z teÊciem.
W 1936 Miko∏aj otrzyma∏ nakaz rozbiórki warsztatu, bo sta∏ on zbyt blisko
drogi. W pracy kuêni to nie przeszkadza∏o, ale w zwiàzku z planowanà budowà
nowej drogi, rozbiórka by∏a konieczna.
Nowà kuêni´ 33-letni Miko∏aj Giza wybudowa∏ wi´c w g∏´bi posesji, gdzie stoi
ona do dziÊ.
Choç budyneczek kuêni robi wra˝enie
bardzo ma∏ego, to w Êrodku widaç, ˝e
móg∏by z powodzeniem pe∏niç rol´ budynku mieszkalnego, tym bardziej, ˝e
posiada dodatkowo doÊç wysoki
strych, na którym Miko∏aj przechowywa∏ materia∏y i narz´dzia. Wewnàtrz stojà jeszcze maszyny, stanowiàce wyposa˝enie tak popularnego niegdyÊ warsztatu kowalskiego. Sà te˝ drobne narz´dzia, a nawet podkowy. Podczas wojny a˝ do
1947, gdy Miko∏aj wróci∏ z rosyjskiej
niewoli, kuênia by∏a zamkni´ta.
– Ojciec pracowa∏ w kuêni prawie do koƒca ˝ycia. Zmar∏ 28 lute-
KLEPKA 4
go 1980 roku. W czwartek jeszcze by∏
w kuêni, a we wtorek nast´pnego tygodnia ju˝ nie ˝y∏ – wspomina pani Gertruda Bukarz – No∏s by∏o troje dzieci: ja, Rudolf i Heinrich. Jak ojciec robi∏ obr´cze do
wozów – do ryfio∏kow – to wo∏a∏ mie i mama, ˝ebychmy mu pomog∏y, bo som by
nie poradzio∏. Ale nikt nie przejà∏ kuêni po
ojcu. Rudolf o˝eni∏ si´ z Annà
Czech i dosta∏ gospodark´,
mój mà˝ Ludwik by∏ murarzem, a brat Heinrich wyjecha∏
do Niemiec. Mój brat Rudolf
przychodzi∏ do warsztatu i robi∏ sobie ró˝ne rzeczy potrzebne w gospodarstwie, ale co,
Rudolf ju˝ nie ˝yje, a Heinrich
mieszka w Niemczech. Kowad∏o wzià∏ sobie zi´ç, bo by∏o
mu potrzebne” – pani Gertruda zamkn´∏a drzwi rodzinnej
kuêni, przekr´ci∏a klucz i schowa∏a go do kieszeni.
Na zdj´ciach wn´trze
warsztatu i jego wyglàd od
strony ulicy.
Rozwita Pierzyna
Babciu, sprzedaj z∏oto!
5 sierpnia 2011 gram czystego z∏ota
kosztowa∏ rekordowe 61 dolarów, 2 stycznia 2013 tylko 54 dolary a 5 lipca zaledwie
39 dolarów. Analitycy sugerujà, ˝e z∏oto b´dzie nadal tanieç. JeÊli wi´c ktoÊ trzyma od
5 sierpnia 2011 z∏oto jako zabezpieczenie,
to do dziÊ straci∏ ju˝ 36 proc. poczàtkowej
wartoÊci i podobno ma dalej traciç.
Nietrudno wyobraziç sobie niepokój
ró˝nych babç, które majà gdzieÊ ukryte
troch´ z∏ota na „czarnà godzin´”. Chyba
w∏aÊnie do tych babç zwraca si´ firma
Money.Now, b´dàca cz´Êcià Dollar Financial Corporation za∏o˝onej w USA.
Dzia∏a ona nie tylko w Polsce i USA, ale
te˝ w Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Irlandii,
Szwecji, Finlandii, Hiszpanii i Czechach.
Poniewa˝ Money.Now nie wymienia Niemiec jako obszaru swego dzia∏ania, wi´c
tam babciami zajmuje si´ chyba inna, podobna firma.
Na swej polskiej stronie internetowej
Money.Now zwraca si´ nie tylko do babç.
Dla wnuczek te˝ ma propozycj´. JeÊli np.
wnuczka ma po babci z∏ote kolczyki, to
Money.Now ch´tnie wymieni je na papierki, bo babcine kolczyki bywajà niemodne,
a papierkami mo˝na op∏aciç np. modny
kurs hiszpaƒskiego. Oferta Money.Now
wydaje si´ jednak najbardziej atrakcyjna
dla babç. Zamiast z∏ota, gwa∏townie tracàcego wartoÊç, babcie mog∏yby mieç
zakopany w ogródku na czarnà godzin´
s∏oik solidnych i pewnych papierków,
a jak uczy historia, z∏oto jest lokatà niepewnà a papierki najpewniejszà pod
s∏oƒcem. Gdy wi´c ju˝ babcie zamienià
z∏oto na papierki, to b´dà mog∏y odetchnàç z ulgà i w b∏ogim spokoju czekaç
na czarnà godzin´.
Wszystko to by∏oby pi´kne, gdyby nie
moja wieczna podejrzliwoÊç. Od pewnego
czasu zwracam czytelnikom uwag´, ˝e
coraz wi´cej paƒstw Êwiata chce, by ich
z∏oto wróci∏o do kraju (zwykle jest ono na
przechowaniu w USA i Anglii). Ostatnio
w Polsce zawiàza∏ si´ ruch, domagajàcy
si´ powrotu polskiego z∏ota do kraju. Polska te˝ ma z∏oto g∏ównie w Anglii i USA.
Ruch „Oddajcie Nasze Z∏oto” ma nawet
stron´ internetowà (ramka z prawej).
Nie wiem o co chodzi wspomnianemu
ruchowi. Niemcy chcà zwrotu z∏ota, bo majà go 3391 ton i jest to a˝ 72 proc. ich rezerw z∏oto-walutowych. Naszego z∏ota jest
nieca∏e 103 tony i stanowi ono tylko 5 proc.
naszych rezerw. My trzymamy rezerwy
w solidnych papierkach a nie w niepewnym z∏ocie, jak niemàdrzy Niemcy. Po co
Êciàgaç te Êmieszne 103 tony niepewnego
z∏ota? Lepiej wziàç za nie solidne papierki
i b´dziemy mieç rezerwy w stu procentach
papierkowe.
Ró˝ni k∏amcy rozpowiadajà, ˝e to z∏oto,
co dano na przechowanie USA (i nie tylko),
jest ju˝ dawno przehulane, i gdy teraz ró˝ne paƒstwa chcà jego zwrotu, to Amerykanie majà k∏opot. Rozwiàzaniem by∏by „z∏oty odkurzacz” – taka maszyna, która wyssie
z ca∏ego Êwiata z∏oty kurz, te wszystkie
babcine pierÊcionki, bransoletki, krzy˝yki,
∏aƒcuszki, kolczyki etc. Gdyby jeszcze
spekulanci pomogli zbiç cen´ z∏ota do niskiego poziomu, to nie trzeba by nawet tyle papierków dodrukowywaç. Ale ja w ten
„z∏oty odkurzacz” nie wierz´ nic a nic.
Inna sprawa to Bia∏orusini, którym wierz´. Ze strony ich banku centralnego
(NBRB) wiem, ˝e 5 lipca skupowali czyste
z∏oto po 40 dolarów za gram (przypominam, ˝e gie∏dowa cena ustalana w Londynie wynosi∏a wtedy 39 dolarów). Gdybym
jednak chcia∏ od NBRB kupiç z∏oto, to ju˝
po 58 dolarów za gram. Rozumiem z tego,
US¸UGI PROTETYCZNE
lic. tech. dent. Lidia Panek
◆ wykonywanie uzupe∏nieƒ protetycznych
◆ ekspresowa naprawa protez
tel. 77 44-18-488, ca∏odobowy 501-363-342
Opole, ul. 1 Maja 15 – oficyna, wejÊcie bramà
naprzeciw przystanku MZK przy dworcu PKS
Czynne
codziennie
11:00 – 17:00
rabaty – raty – rachunki – kosztorysy
KLEPKA 6
˝e oni ch´tnie kupià a niech´tnie sprzedadzà. Pewnie wiedzà, co robià. Tak na marginesie, to Money.Now proponuje za gram
czystego z∏ota 108 z∏, czyli tylko 32 dolary
i jeszcze jest przy tym gwiazdka. Gdy
sprawdzi∏em, co oznacza, to okaza∏o si´,
˝e te 108 z∏ to maksymalna cena, a rzeczywistà ustali ze mnà ich negocjator.
Z negocjatorami jest tak, ˝e ja jestem
twardy zawodnik, ale ostatnio mi∏a pani
negocjator przez telefon wcisn´∏a mi
ubezpieczenie na wypadek Êmierci w katastrofie lotniczej. Roztoczy∏a przede mnà
wizj´ szlochajàcych dzieci, wnuków
i wdowy, ˝e oto dziadek roztrzaska∏ si´
w samolocie, a oni nic z tego nie majà.
Gdy oczyma duszy widzia∏em ten zbiorowy szloch, to si´ ubezpieczy∏em. Po tygodniu dotar∏o do mnie, ˝e przecie˝ ja nie latam samolotami. Cofnà∏em zgod´ na
ubezpieczenie, ale sk∏adka za pierwszy
miesiàc ju˝ przepad∏a.
Na koniec jeszcze drobiazg. W lutym
jedna z bia∏oruskich gazet informowa∏a, ˝e
banknoty dolarowe wytwarza si´ tak, i˝ êle
przechowywane (np. wilgoç) mogà byç zaatakowane bakteriami, które spowodujà
ich zniszczenie, ale np. banknoty euro sà
trwa∏e. U nas zaraz to wyÊmiano (ramka
u góry po lewej), ˝e podobno w∏adzom
Bia∏orusi chodzi o to, by ludzie odnieÊli dolary do banku. Nie sàdz´, by tak by∏o, bo
przecie˝ zapewniono, ˝e euro sà bezpieczne. Bia∏orusini mogli wi´c zamieniç
w kantorach dolary na euro. Pr´dzej podejrzewa∏bym, ˝e by∏ to sygna∏ „nawet o tym
nie myÊlcie” puszczony w zupe∏nie innà
stron´. USA nadrukowa∏y dolarów do ob∏´du. Gdyby je coÊ ze˝ar∏o, to Amerykanom
by ul˝y∏o. Jaka pewnoÊç, ˝e ktoÊ nie kombinuje z samoniszczàcymi si´ dolarami?
Babcia zakopie w ogródku s∏oik dolarów
a potomkowie odkopià s∏oik bezwartoÊciowego proszku.
Piotr Badura
Ostatnio w przedszkolu
W czerwcu, wiadomo – koniec roku
szkolnego, promocje, po˝egnania i posmak nowych poczàtków. Tak˝e
w Êwierklaƒskich oddzia∏ach Publicznego Przedszkola w Czarnowàsach ˝egnano 26 czerwca szeÊciolatków, uroczyÊcie, w obecnoÊci rodziców, wychowawców, dyrekcji i pozosta∏ych
przedszkolaków z oddzia∏u starszaków
(Kotki).
Nikola, Wiktoria, Aneta, Laura i Marcel
„na akademicko” w stosownych ubrankach z biretem, gala, wyst´py, Êwi´towanie, upominki, mi∏o i wzruszajàco w stron´
pasowania na ucznia. Na koniec wspólne
zdj´cie. Radowali si´ rodzice, cieszyli wychowawcy i pracujàcy z dzieçmi: Justyna
Szwarcbach, Sylwia Kohsyk, Anna Duraj,
Aldona Pyrarz, dyrekcja – Katarzyna Radlak i Danuta Serafin-Âliwa.
Âwierklaƒskie przedszkole to dwa oddzia∏y. W czerwcu by∏o 25 starszaków i 17
maluchów. Po rekrutacji obydwa oddzia∏y
ob∏o˝one.
W czerwcu mia∏a te˝ miejsce wielka impreza ca∏ego Publicznego Przedszkola
w Czarnowàsach – Festyn Przedszkolny,
zorganizowany w Êwierklaƒskiej placówce
pod has∏em „Grunt to rodzinka”, w du˝ej
mierze promujàcy rodzin´, jako ˝e z za∏o˝enia mia∏ byç familijny. Wszystkie oddzia∏y, od najm∏odszych poczàwszy, zaprezentowa∏y si´ artystycznie przed widownià,
czyli rówieÊnikami, ale przede wszystkim
rodzicami i goÊçmi. Wystàpi∏y równie˝ najm∏odsze ma˝oretki z GOK Dobrzeƒ Wielki, wÊród których te˝ by∏y milusiƒskie
z czarnowàskiego przedszkola. Muzyka,
ruch, taƒce, ho∏ubce, brawa, brawa, brawa.
Póêniej biesiada i zabawa, od grochówki, kie∏basek i popcornu do biegów, skoków, indiaƒskich konkurencji dla dzieci
i doros∏ych, razem i samodzielnie. Dj zabaw
przygotowa∏ bez liku, Êwietnie je te˝ prowadzi∏, by∏o w czym uczestniczyç. Cieszy∏y si´
dzieci, cieszyli rodzice i goÊcie: Ewa Drop
– dyr. Zespo∏u Szkó∏ w Czarnowàsach i jej
z-ca Halina Wosch, Êwierklaƒski radny Jó-
zef Moczko i, nie da si´ ukryç, dyrektor
przedszkola Katarzyna Radlak – pryncypa∏
i prowadzàca festyn, która podzi´kowa∏a
wszystkim oddzia∏om, przygotowujàcym
je do wyst´pów wychowawcom, rodzicom
za ich nieocenionà pomoc, wszystkim
obecnym, a przede wszystkim dobrodziejom, którzy imprez´ wsparli (sponsorami
byli: Fabio, sklep „Wszystko dla zwierzàt”
– Czarnowàsy, „Estetica” – Salon Fryzjersko-Kosmetyczny w Czarnowàsach, For
You – Studio Fryzur i Urody – Czarnowàsy,
Agencja PZU – Dariusz Kokot – Czarnowàsy, Przedsi´biorstwo Przemys∏owo-Handlowe – Janusz Zielony, Reha – Medix –
Opole – Wróblin, Instytut Urody – Karolina
Kus-Banasik – Czarnowàsy, Sklep „Weda”
– Robert Orleaƒski – Czarnowàsy, Bukieciarnia – Kwiaty i Upominki Na Ka˝dà Okazj´ – Anna Wieszo∏ek, „Verbum” Centrum
J´zykowe Andrzej Mróz, Sklep „Zdrowa
˝ywnoÊç” – Czarnowàsy, „Kredka” – art. papiernicze, zabawki Dariusz Zu˝ewicz Opole, Komax oraz Unimi´s z Chrzanowa).
Józef Moczko – Êwierklanin
(foto: Moczko i Macioszek)
PrzejechaliÊmy ju˝ rowerami nowà drogà z Czarnowàs
do Elektrowni Opole wzd∏u˝ Êciany lasu Podlesia Lewego.
Na zdj´ciu widok na nowà drog´ od strony ul. WolnoÊci
w Czarnowàsach.
Przystaƒ w Czarnowàsach
Pojawi∏a si´ ju˝ przystaƒ kajakowa na Ma∏ej Panwi w Czarnowàsach (obok mostu drogowego). Na razie s∏u˝y w´dkarzom. Majà tam
∏atwiejsze dojÊcie do rzeki i usiàÊç wygodniej. Mo˝e si´ to jednak
wkrótce zmieniç, bo pojawi∏a si´ ju˝ tablica informacyjna czarnowàskiej wypo˝yczalni kajaków „Wikinadia”. Ze strony internetowej „Wikinadii” dowiedzieliÊmy si´, ˝e organizuje ona te˝ sp∏ywy kajakowe
(familijne i firmowe) na trasach: Kolanowice – Czarnowàsy, Kolanowice – Dobrzeƒ Ma∏y (Raj) i Czarnowàsy – Dobrzeƒ Ma∏y
(Raj).
KLEPKA 7
INFORMACJE
LOK ALNE
Z
GMINY
DOBRZE¡ WIELKI
Zmar∏a Klara Jendryca
W∏aÊnie mia∏em do niej zajechaç z kolejnà sprawà, a tu ktoÊ
mnie pyta: „ty, wiys ze Klara Jendrycka umar∏a?”. OczywiÊcie, ˝e
nie wiedzia∏em i jakoÊ nie potrafi∏em zrazu tego faktu przyjàç do
siebie. Przecie˝ mieliÊmy tyle zacz´tych tematów, tyle do rozpoznania, „rozszyfrowania”, choçby grupowe zdj´cie z „czarnowanskiej” fabryki cygar – Cigarrenfabrik – Gabriel, które akurat mia∏em jej pokazaç, powi´kszone, by lepiej by∏o widaç.
Za ka˝dym razem, gdy siadaliÊmy do takich analiz, niezwykle
si´ anga˝owa∏a, pe∏na wigoru komentowa∏a obrazy z fotografii,
z czasów jej dzieciƒstwa, m∏odoÊci i póêniejszych. Nazwiska,
szczegó∏y, sytuacje, a˝ dziw, ˝e tyle pami´ta∏a, na bie˝àco sobie
przypomina∏a. Nieraz by∏a to fantastyczna podró˝ w przesz∏oÊç.
Najwi´cej z tego dotyczy∏o oczywiÊcie Czarnowàs, gdzie si´ 28
sierpnia 1919 urodzi∏a i ca∏e ˝ycie mieszka∏a, ale te˝ innych miejscowoÊci, w których przebywa∏a, np. Âwierkli czy Opola, w którym przed wojnà wiele lat przepracowa∏a.
Niektóre z moich artyku∏ów oparte by∏y na jej relacjach w du˝ym
stopniu, inne w mniejszym, w sumie wiele wnios∏a do tych opracowaƒ o by∏ych gescheftach (Gonsiora, Gonski, Jendra, Fautschów, Stajschów, Krawczyka, Slottów, Niedworoka – Walka i innych), o Chórze
Êw. Cecylii, o incydencie w koÊciele (Kirchenstreik 1931-1932).
W przygotowaniach zaawansowane by∏y (sà) kolejne tematy, o fabryce cygar – Gabriela, o gescheftach (Sowada/Gandyra, Niemczyk –
Fleischer, Czok – Fleischer, Wener/Moczko – piekarz, Waldyra – piekarz), o czarnowàskim areszcie (Herest – ma∏a chatka, nieistniejàca
ju˝, na placu w rogu obecnych ulic WolnoÊci i Krzy˝e) itd., itd.
Strata dla lokalnej historii spora, ale przede wszystkim bolesna
dla rodziny, bo Klara, od wielu lat wdowa, by∏a matkà i babcià. Bardzo bogobojna, dzieƒ mia∏a pouk∏adany, by∏ czas na drzemk´, mo-
Krótko z GOK
✜ Weekendowe przecieranie Szlaku
Êw. Jakuba (Cz´stochowa – Dobrzeƒ
Wielki) zaplanowano na niedziel´ 28
lipca. W planie jest liczàcy oko∏o 12
km odcinek Bodzanowice – Krzepice.
Zainteresowani mogà si´ zg∏aszaç
telefonicznie do pana Helmuta Starosty (507-456-729), najpóêniej do 27
lipca. Autobus zabierajàcy uczestników pojedzie trasà Skorogoszcz –
Dobrzeƒ Wielki – Opole – ¸ubniany
do Bodzanowic, gdzie o godz. 8:00
nastàpi wyjÊcie na szlak. O godz.
12:00 w Krzepicach msza Êw. odpustowa ku czci Êw. Jakuba i udzia∏
w Jarmarku Jakubowym a potem powrót autokarem z Krzepic.
✜ Od 1 lipca do 31 sierpnia w dniach
poniedzia∏ek-piàtek, w godzinach 9:00-
dlitw´ i dla odwiedzajàcej rodziny. Nie bardzo lubi∏a, gdy ktoÊ ten
porzàdek zak∏óca∏. Uczyni∏a to Êmierç. Zmar∏a 20 czerwca 2013.
Mia∏a sentyment do Âwierkli, bo mà˝ Jerzy stamtàd pochodzi∏,
od „Âtulpów” (w ˝adnej mierze w tym przydomku nie ma czegoÊ
niestosownego), czyli Jendryców Êwierklaƒskich. Wszyscy Jendrycowie: ze Âwierkli, Czarnowàs, Masowa, Biadacza, ¸ubnian,
Osowca, itd. majà jednego przodka przyby∏ego na poczàtku XIX
wieku w te strony – muzyka orkiestry opery – teatru na dworze von
Wirttembergów w Pokoju, ale to ju˝ ca∏kiem inna historia.
Józef Moczko – Êwierklanin
14:00, w Êwietlicach wiejskich (ChróÊcice, Krzanowice, Âwierkle, Borki –
boisko sportowe i Dobrzeƒ Wielki –
GOK) oraz Êwietlicach szkolnych
(Czarnowàsy, Dobrzeƒ Ma∏y i Kup) prowadzone b´dà dla dzieci zaj´cia rekreacyjne i edukacyjno-kulturalne w ramach akcji letniej 2013. W programie
sà gry i zabawy Êwietlicowe a tak˝e na
Êwie˝ym powietrzu (zale˝nie od pogody). B´dzie te˝ spektakl teatralny, wyjazd na basen i inne atrakcje. Informacji udziela GOK – tel. 77-46-95-461.
✜ Przez ca∏e wakacje trwaç b´dzie konkurs plastyczny dla Êwietlic i przedszkoli, zatytu∏owany „Patrz´ przez ró˝owe okulary”. Wystawa prac konkursowych nastàpi w dniach 2-6 wrzeÊnia
w sali GOK. Na jej zakoƒczenie 6 wrzeÊnia o godz. 11:00 nastàpi wr´czenie
nagród. Szczegó∏owych informacji
udziela GOK – tel. 77-46-95-461.
KLEPKA 8
Gie∏da staroci
„Gie∏da staroci i nie tylko” zaprasza
wszystkich zainteresowanych w sobot´
13 lipca na plac obok OSP w Dobrzeniu
Ma∏ym. Wielbiciele i kolekcjonerzy starych, zabytkowych przedmiotów a tak˝e
zainteresowani osobliwoÊciami, b´dà mieli okazj´ do wzbogaciç swe zbiory bàdê
dokonaç korzystnych zamian.
Gdyby komuÊ termin 13 lipca nie odpowiada∏, to nast´pna gie∏da b´dzie
w tym samym miejscu w sobot´ 10 sierpnia. Najlepiej jednak byç i 13 lipca, i 10
sierpnia.
Szczegó∏owe informacje o gie∏dach i fotorelacje z wielu poprzednich mo˝na znaleêç na stronie:
www.dobrzenmaly.pl
Ponadto telefonicznie i na mejla informacji udziela so∏tys Dobrzenia Ma∏ego,
pan Jan Ko∏odziej:
tel. – 77-46-96-587
e-mail – [email protected]
INFORMACJE
LOKALNE
Z
GMINY
POPIELÓW
Stare Sio∏kowice
jeszcze wy∏adniejà
Kar∏owice to Pi´kna WieÊ!
Kar∏owice to Pi´kna WieÊ – zapewniajà na stronie internetowej Kar∏owic:
www.karlowice.maszt.pl
i z pewnoÊcià majà racj´. Okazjà do takiego stwierdzenia by∏a wizyta w Kar∏owicach komisji konkursu „Pi´kna WieÊ Opolska”, organizowanego ju˝ po raz szesnasty przez Zarzàd Województwa Opolskiego. Relacj´ z wizyty komisji wraz ze zdj´ciami (jedno u góry) opublikowano na stronie Kar∏owic i tam odsy∏amy zaintersowanych a tu tylko skrót relacji.
Kar∏owice startujà w tym roku w g∏ównej konkurencji, czyli starajà si´ o tytu∏ „Najpi´kniejsza wieÊ”. W walce o ten tytu∏ rywalizujà z Kar∏owicami: Centawa (gmina Jemielnica), ChróÊcina
(gm. Lewin Brzeski), Grodzisko (gm. Strzelce Opolskie), Kamionek (gm. Gogolin), Krzy˝owice (gm. Olszanka), ¸àcznik (gm.
Bia∏a), Walce (gm. Walce), Z´bowice (gm. Z´bowice), Zimna
Wódka (gm. Ujazd) oraz ˚ytniów (gm. Rudniki).
Komisja odwiedzi∏a Kar∏owice we wtorek 2. lipca i – jak informuje strona Kar∏owic – na jej „oczarowanie” by∏o tylko 150 minut. G∏ówna cz´Êç prezentacji mia∏a miejsce w Domu Kultury,
gdzie panie Krystyna Uhryn i Jolanta Bernacka oraz panowie Fabian Rudyk i Stanis∏aw Szynkowski, omawiali inicjatywy, dzia∏ania i inwestycje jakie ostatnio realizowano w Kar∏owicach.
Przedstawiono te˝ sukcesy lokalnej spo∏ecznoÊci. Swe poparcie i uznanie wyrazi∏ wójt Dionizy Duszyƒski.
Poza przedstawionym w Domu Kultury multimedialnym pokazem dokonaƒ kar∏owiczan, cz∏onkowie komisji mogli podziwiaç
prace i trofea zebrane na wystawie oraz obejrzeç krótkie wyst´py zespo∏ów Lira i Alle-Babki. Jurorzy odwiedzili te˝: 1) przedszkole, które mo˝e pochwaliç si´ odnowionà kolorowà elewacjà i wyremontowanym placem zabaw; 2) „dom Dzier˝ona”; 3) remiz´
stra˝ackà, gdzie najm∏odsi adepci wraz z bardziej doÊwiadczonymi druhami prezentowali wyposa˝enie stra˝nicy i sprz´t przeciwpo˝arowy; 4) Centrum Spotkaƒ z placem zabaw (spacer po
nim umila∏ plenerowy wyst´p zespo∏u Lira); 5) szko∏´ podstawowà – gdzie hymnem szko∏y powita∏y goÊci dzieci uczestniczàce
w pó∏koloniach, 6) kompleks sportowy przy szkole. Zakoƒczenie
wizytacji mia∏o miejsce w Kar∏owiczkach przy „Oazie pod lasem”.
Gmina og∏osi∏a 5 lipca przetarg na „Zagospodarowanie terenu w Starych Sio∏kowicach poprzez budow´ ma∏ej architektury
turystycznej”. W ramach tego zadania na niezabudowanych i nieu˝ytkowanych nieruchomoÊciach przy ul. Micha∏a (dzia∏ki 1438
i 1439) ma byç rozebrane ogrodzenie betonowe, oczyszczone
majà byç rowy i dna stawów a brzegi majà byç wzmocnione faszynà i otoczakami. Majà te˝ powstaç drewniane schody, mostek
nad rowem, pomost nad stawem i podesty spacerowe.
Powstanà te˝ nowe drewniane ogrodzenia i wykonane zostanà nasadzenia drzew liÊciastych, krzewów ozdobnych i bylin. Ponadto na powierzchni oko∏o 200 mkw. wykonana zostanie nawierzchnia ˝wirowa.
Wszystkie wymienione prace mia∏yby byç wykonane do 17
wrzeÊnia. Na razie gmina czeka na oferty zainteresowanych firm,
które majà czas na ich z∏o˝enie do 22 lipca godz. 9:45.
Pora na rozstanie
Zakoƒczy∏ si´ rok szkolny w szko∏ach. Dla wielu dzieci zakoƒczy∏ si´ on tak˝e w przedszkolach. Nie inaczej by∏o w Przedszkolu Publicznym w Popielowie. Jak napisa∏a na gminnej stronie internetowej dyrektor popielowskiego przedszkola, mgr Krystyna
Rychlik, tradycjà w nim jest, ˝e wychowanków ˝egna si´ przedszkolnym biwakowaniem.
Biwakowanie to mnóstwo zabawy i radoÊci, mecz pi∏ki no˝nej
oraz dyskoteka. Nie mo˝e oczywiÊcie zabraknàç ogniska, pieczonych kie∏basek i wspólnego Êpiewu. A na koniec „smaczne spanko” (zdj´cie powy˝ej).
Przychodzi jednak czas na powa˝ne po˝egnanie, na rozstanie – pisze pani dyrektor. Dzieci z grupy „Biedronek” na powa˝nie po˝egna∏y si´ z przedszkolem 28 czerwca. By∏y wyst´py, podzi´kowania, wr´czenie dyplomów i wspólne zdj´cia. W niejednym oku zakr´ci∏a si´ ∏ezka.
Na internetowej stronie gminy obejrzeç mo˝na galeri´ zdj´ç
z po˝egnalnego przedszkolnego biwakowania.
OKR¢GOWA STACJA KONTROLI POJAZDÓW
Popielów, ul. Szenwalda 39 A, tel. 77 427-56-90 do 92
– przeglàdy techniczne (rejestracja) wszystkich typów pojazdów
– komputerowa diagnostyka silnika
– remonty pojazdów
– wymiana opon i szyb samochodowych
Godziny otwarcia: 7.30 – 17.00
i w ka˝dà sobot´ od 8.00 do 13.00
KLEPKA 9
INFORMACJE
Z Zagwiêdzia
LOKALNE
Z
GMINY
MURÓW
Êliç, ˝e wszyscy uczestnicy byli ubrani
w kamizelki odblaskowe.
� So∏ectwo Zagwiêdzie bierze udzia∏
w konkursie „Pi´kna WieÊ Opolska 2013”
w kategorii „WieÊ dziedzictwa kulturowego”. W zwiàzku z tym w piàtek 21 czerwca na terenie Zagwiêdzia przebywa∏a komisja konkursowa w sk∏adzie: Wojewoda
Opolski, pracownicy Departamentu Rozwoju Wsi i Wojewódzkiego Urz´du Ochrony Zabytków oraz zespó∏ ekspertów
z dziedziny architektury i krajobrazu wsi.
U góry po lewej zdj´cie z wizytacji. Wi´cej
zdj´ç na stronie:
www.zagwizdzie.pl
� W sobot´ 22 czerwca odby∏ si´ sp∏yw
kajakowy Budkowiczankà (zdj´cie po prawej). Start nastàpi∏ obok drewnianego
mostu przy Zabytkach. Tego samego dnia
wieczorem przy Zabytkach odby∏a si´ VI
Noc Âwi´tojaƒska, z grami i zabawami dla
dzieci, pokazami stra˝y po˝arnej, konkurencjami dla doros∏ych, zabawà tanecznà
i oczywiÊcie ogniskiem oraz tradycyjnym
sp∏ywem wianków. Kilka zdj´ç do obejrzenia na stronie Zagwiêdzia.
� W sobot´ 6 lipca odby∏a si´ w Zagwiêdziu pierwsza tegoroczna wycieczka rowerowa dla dzieci i m∏odzie˝y pod nazwà „Szlakiem kapliczek”. Warto podkre-
Krótko z gminy
wej Bogacicy Jubilatowi z∏o˝one zosta∏y ˝yczenia – poinformowano na gminnej stronie.
Gratulujemy!
✜ Dzieci z Grabczoka pojecha∏y w poniedzia∏ek 1 lipca do parku linowego Kanyon
w Opolu (przy ul. Korfantego z wejÊciem
od strony M∏ynówki). Obszerny opis wyprawy wraz z bogatà fotorelacjà pani so∏tys Klaudia Gustawa zamieÊci∏a na gminnej stronie internetowej.
✜ Wycieczk´ w Góry Âwi´tokrzyskie zaplanowa∏o na sobot´ 24 sierpnia so∏ectwo Bukowo. W programie jest Âwi´ty Krzy˝
(Klasztor Benedyktynów), Bodzentyn, Wàchocki i Nowa S∏upia (Muzeum Staro˝ytnego Hutnictwa Âwi´tokrzyskiego).
✜ Tegoroczny odpust Âw. Antoniego (16
czerwca) po∏àczony by∏ w Bukowie z jubileuszem 25-lecia kap∏aƒstwa ks. Andrzeja
Mittmana. Uroczystà sum´ odpustowà koncelebrowali ksi´˝a Andrzej Mittman, Joachim Wietrzniok i Waldemar Klose. Po
mszy w imieniu mieszkaƒców Bukowa i No-
✜ Stowarzyszenie Budkowice i Rada So∏ecka D´biƒca organizujà wspólne oglàdanie filmów w plenerze, na które serdecznie zapraszajà. „Kino pod chmurkà” dzia∏aç b´dzie si´
w sobot´ 13 lipca od 21:00 na boisku w D´biƒcu. Warto zabraç koc, coÊ do picia i mo˝e coÊ przeciw komarom. Planowany jest ciekawy repertuar, ale organizatorzy uprzedzajà, ˝e w razie niepogody seans odwo∏ajà.
M∏odzie˝owa Orkiestra D´ta „Camerata”
ze Starych Budkowic zaj´∏a w swej kategorii II miejsce w XXI Przeglàdzie Orkiestr MniejszoÊci Niemieckiej – poinformowa∏o Âlàskie
Stowarzyszenie Samorzàdowe z LeÊnicy,
które organizuje przeglàd. W ubieg∏orocznym przeglàdzie „Camerata” mia∏a III miejsce, czyli jej pozycja roÊnie. Gratulujemy!
Na YouTube odnaleêliÊmy film z tegorocznego wyst´pu „Cameraty”. Ma on bardzo d∏ugi tytu∏, ale wystarczy wpisaç do
wyszukiwarki „Camerata Budkowice
2013”, a wyÊwietli si´ on na pierwszym
miejscu listy. Film trwa 18 minut. Kto cierpliwie poszuka, znajdzie inne filmy z Cameratà ze Starych Budkowic.
Warto na koniec dodaç, ˝e „Camerata”
to nie tylko orkiestra mniejszoÊci, ale te˝
np. orkiestra parafii. Na stronie Parafii Âw.
Rocha w Starych Budkowicach jest informacja i zdj´cie „Cameraty”.
Magazyn W´glowy
Stare Budkowice, ul. Targowa 40
Oferuje: W´giel: Kostka, gruby,
orzech, EKO groszek, mia∏, koks
Tel. 77 4210011 kom. 511 391 514
KLEPKA 10
Atrakcyjne ceny!
Atrakcyjne ceny!
✜ So∏ectwo Murów wita∏o lato festynem
w niedziel´ 7 lipca a zaraz nast´pnego
dnia grupa dzieci pojecha∏a w zorganizowanej przez so∏tysa wycieczce rowerowej
do wioski indiaƒskiej „Hocioka”. By∏y tam
indiaƒskie namioty kipi, sami Indianie, atmosfera dzikiego zachodu i ognisko z kie∏baskami, nie jedyne w tym dniu, bo kolejne czeka∏o wieczorem na murowskim placu rekreacyjno-sportowym, gdzie rozegrano mecz siatkówki pla˝owej.
� W niedziel´ 14 lipca od godz. 16:00 na
stawie w Zagwiêdziu trwaç b´dzie „Festyn rodzinny z w´dkà”. Wst´p wolny.
W programie przewidziano konkursy
(wiedzy o rybactwie, sprawnoÊciowy dla
kibiców, w´dkarstwa rzutowego), pokazy i dru˝ynowe zawody w´dkarskie (m∏ody zawodnik z doros∏ym opiekunem).
Zaplanowana jest te˝ gratisowa degustacja karpia z grilla. Przy braku pogody festyn odb´dzie si´ „na sucho” w sali
sportowej obok stawu.
OPOLE I OKOLICE – DAWNIEJ I DZIÂ
Z historii opolskiego piwowarstwa (44)
Browary powiatu opolskiego(7)
Huta szk∏a w Murowie ko∏o Opola
DziÊ odbiegn´ troch´ od tematu, bo
przecie˝ huta szk∏a nie produkuje piwa. Pozwalam sobie mimo to napisaç o niej kilka
s∏ów, poniewa˝ do koƒca XIX wieku mia∏a
bezpoÊrednie powiàzania z piwowarstwem.
Huty szk∏a w Murowie ju˝ nie ma. Do jej
tradycji nawiàzuje Vitroterm – Murów SA, jeden z najwi´kszych w Polsce producentów
szyb zespolonych. KiedyÊ jednak murowska huta wytwarza∏a nie tylko szk∏o okienne, ale te˝ butelki.
Hut´ za∏o˝ono w siedemdziesiàtych lub
osiemdziesiàtych latach XVIII wieku. Za∏o˝ycielem by∏ klasztor w Czarnowàsach, stàd
nazwa „Czarnowanzer Glashütte”. W 1788
za
produkcj´
odpowiedzialny
by∏
„Glashüttenmeister” Johann Feigel, w 1791
Anton Graf. W 1810 huta przesz∏a na w∏asnoÊç paƒstwa pruskiego, co zwiàzane by∏o z sekularyzacjà dóbr klasztornych.
W 1834 za cen´ 10.000 talarów sta∏a si´ ona
w∏asnoÊcià rodziny Ebstein.
Ebsteinowie byli mi´dzy innymi w∏aÊcicielami browaru w niedalekim Kup (Kupp),
mo˝na wi´c przypuszczaç, ˝e u˝ywane
przez ich browar butelki by∏y produkowane
w∏aÊnie w Murowie. Zarówno hut´ szk∏a, jak
i browar sprzedali oni w 1895 roku.
Na ilustracji u góry po lewej butelka
z poczàtku XIX wieku z sygnaturà huty
szk∏a w Murowie. Obok dwie sygnatury
w powi´kszeniu. Na pierwszej oprócz napisu Czarnowanzer Glashütte znajduje si´
oznaczenie pojemnoÊci 1/2 Q. PR., co odpowiada jednej drugiej pruskiej kwarty, czy-
Patrzek
AUTO ELEKTRYKA Józef
Brynica
M E C H A N I K A D i a g n o s t y k a k o m p u t e r e m ¸ubniaƒska 31a
KLIMATYZACJA – serwis + naprawa
tel./fax:
NAPRAWA: rozruszników, alternatorów,
77 421-52-48
elektroniki, ABS i sterowników, AIRBAG itp. tel. kom.
REGENERACJA TURBOSR¢˚AREK
609 381-213
PE¸NA GAMA AKUMULATORÓW
Naprawa i monta˝ zamków centralnych – z pilotem – alarmów,
monta˝ sprz´tu audio, naprawa ogrzewania webasto
przeglàdy okresowe, elektryka ciàgników i maszyn rolniczych.
KLEPKA 11
li po∏owie z 1,145 litra. Czy przedstawiona
na ilustracji butelka naprawd´ ma pojemnoÊç 0,5725 litra nale˝a∏oby sprawdziç. Na
drugiej sygnaturze pod napisem Czarnowanzer Glashütte widoczne jest nazwisko
Ebstein. Zdj´cia unikalnych eksponatów
mog∏em wykonaç dzi´ki uprzejmoÊci w∏aÊciciela restauracji „Kuchnia Âlàska” w Dobrzeniu Wielkim, za co w tym miejscu serdecznie dzi´kuj´.
Huta szk∏a w Murowie jako jedna z kilkunastu zak∏adów na terenie ówczesnych Niemiec produkowa∏a w ostatnich latach XIX
wieku butelki do piwa z zamkni´ciem piecz´ciowym, opatentowane przez firm´
z Hamburga. U góry po prawej reklama
hamburskiej firmy.
Zamkni´cie piecz´ciowe by∏o przez krótki czas bardzo popularne, poniewa˝ by∏o
szczelniejsze ni˝ zamkni´cie na korek naturalny i dawa∏o si´ ∏atwiej otwieraç. Z czasem
zosta∏o jednak wyparte przez zamkni´cie
z porcelanowà g∏ówkà.
Andrzej Urbanek
OPOLE I OKOLICE – DAWNIEJ I DZIÂ
W DFK Opole Gos∏awice
Ko∏o DFK Opole Gos∏awice co roku Êwi´tuje „Dzieƒ Matki”.
W tym roku spotkanie z tej okazji zorganizowano 18 maja. Zebranych przywita∏ przewodniczàcy ko∏a, ˝yczàc wszystkim matkom
du˝o zdrowia i pogody ducha. W dalszej cz´Êci spotkania dzieci
z zespo∏u „Opolskie Wróble” („Oppelner Spatzen”) zaprezentowa∏y program artystyczny, za co zebra∏y goràce brawa. Potem przy
akompaniamencie muzyków z zespo∏u Êpiewaczego „Heimatklang” Êpiewano niemieckie pieÊni i deklamowano okolicznoÊciowe wiersze. Do weso∏ego nastroju przyczynia∏y si´ te˝ opowiadane kawa∏y. Na sto∏ach pojawi∏a si´ kawa i ró˝nego rodzaju ciasta.
Spotkanie up∏yn´∏o w mi∏ej atmosferze.
Ernst Mittmann
Od redakcji: Dodajemy jeszcze, ˝e w najnowszych planach
ko∏a DFK Opole Gos∏awice by∏a jeszcze wycieczka do ¸ubowic,
aby odwiedziç tamtejsze GórnoÊlàskie Centrum Kultury i zapoznaç si´ z miejscem urodzenia jednego z najwi´kszych wieszczy
romantyzmu, Josepha von Eichendorff. W programie wycieczki
by∏a te˝ wizyta na tamtejszym starym cmentarzu (spoczywajà na
nim cz∏onkowie rodu Eichendorff. Zaplanowano te˝ zwiedzenie
ruin zamku i wizyt´ w „Farskiej Stodole” w Biedrzychowicach. Do
czasu zamkni´cia tego wydania „Beczki” nie otrzymaliÊmy potwierdzenia, ˝e wycieczka odby∏a si´ zgodnie z planem, ale z tego, co wiemy, w DFK Opole Gos∏awice zasadà jest, ˝e wszystko
odbywa si´ zgodnie z planem.
Nowa WieÊ Królewska
– IV Festyn Rodzinny
W sobot´ 29 czerwca Rada Dzielnicy Nowa WieÊ Królewska zorganizowa∏a Festyn Rodzinny. By∏ to ju˝ czwarty taki festyn – informuje pani Karina Piechota, która przewodniczy radzie dzielnicy.
Specjalne atrakcje czeka∏y na najm∏odszych mieszkaƒców
dzielnicy. Dzieci mog∏y obejrzeç tresur´ psów i poznaç tajniki obcowania z czworonogami. Mog∏y te˝ wziàç udzia∏ w warsztatach
garncarstwa i filcowania zorganizowanych przez Akademi´ Szkraba a tak˝e samodzielnie przygotowaç zdrowe soki ze Êwie˝ych
owoców. Panie fryzjerki z dzielnicy malowa∏y maluchom twarze
i w∏osy w fantazyjne kolory.
Dzieci na pewno nie nudzi∏y si´ tego sobotniego popo∏udnia
a ich rodzice mogli mi∏o sp´dziç czas przy kawie, Êlàskim ko∏aczu, grillu i muzyce. Fotorelacj´ z Festynu Rodzinnego mo˝na
obejrzeç na internetowej stronie dzielnicy (której adres w tytule
tekstu obok). Dwa z szesnastu zamieszczonych tam zdj´ç pokazujemy tutaj (u góry i u do∏u).
www.rada-nwk.opole.pl
Nowa WieÊ Królewska ma kolejnà stron´ internetowà, której
adres podaliÊmy w tytule. Jest to strona Rady Dzielnicy NWK.
Informuje ona o pracach rady i organizowanych przez nià imprezach. Obok zamieÊciliÊmy informacj´ o jednej z takich imprez
– Festynie Rodzinnym. Zainteresowani znajdà te˝ na stronie rady relacj´ z Turnieju Futbolowego Dzielnic Opola. Zwyci´˝y∏
w nim Zakrzów. Kolejne by∏y: Groszowice, Nowa WieÊ Królewska, Grotowice, Szczepanowice i Gos∏awice. Ostatnie dwa
miejsca to Bierkowice i Grudzice.
GABINET DENTYSTYCZNY
Czynne 6 dni w tygodniu
w godzinach 9.00 – 21.00
45-531 Opole
ul. G. Morcinka 43
tel. 77 423-44-85
tel. kom. 508 519 192
e-mail:[email protected]
www.prestige.opole.pl
KLEPKA 12
INFORMACJE
Arnstein. Czytaniem fragmentów
ksià˝ki „Spalony poeta” rozpoczà∏ hamburski pisarz i ˝urnalista Jürgen Serke
spotkanie w starej synagodze, upami´tniajàce 80 rocznic´ palenia ksià˝ek
w dniu 10 maja 1933 roku z rozkazu
Adolfa Hitlera. Mia∏o to miejsce równie˝
w Arnstein. T´ rocznic´ uczcili te˝ dwaj
inni artyÊci, mianowicie aktor Horst
Taupp-Meisner, któremu towarzyszy∏
na saksofonie Rainer Schwander, oraz
gitarzysta Bernhard von der Goltz. Wieczór pami´ci prowadzi∏ Roland Metz,
który podzi´kowa∏ artystom za to, ˝e
przypomnieli twórczoÊç przedstawicieli nie˝yjàcej generacji.
Büchold. 1225 lat istnienia obchodzi∏a miejscowoÊç Büchold. Do tego
wielkiego jubileuszu mieszkaƒcy przygotowywali si´ od wielu miesi´cy, tote˝ ka˝da ulica, ka˝dy skwerek by∏y
przygotowane do obchodów na medal. 51 wystaw nawiàzywa∏o do pi´knej historii wsi. Na ulicach mo˝na by∏o zobaczyç mieszkaƒców w strojach
z kolejnych epok, a na zamku miejscowy teatr amatorski zaprezentowa∏
historyczny spektakl. Swoje rzemios∏o
i gotowe wyroby prezentowali myÊliwi,
pszczelarze, koszykarze, miotlarze,
wyrabiacze sit, szewcy, itd. Nie mo˝na nie wspomnieç o przysmakach
miejscowej kuchni frankoƒskiej, muzyce, itd., itd. Nie mo˝e wi´c nikogo dziwiç, ˝e Büchold odwiedzi∏y z tej okazji tysiàce goÊci.
Portret mówiony
20 czerwca Biblioteka w Je∏owej zorganizowa∏a spotkanie z cyklu „Portret mówiony”. Bohaterami byli nie˝yjàcy ju˝ nauczyciele je∏owskiej szko∏y. GoÊcie, wÊród których byli dawni uczniowie i obecni nauczyciele, wspominali zmar∏ych, którzy byli autorytetami dla swych uczniów. Przywo∏ywano ró˝ne historie, czasami Êmieszne zdarzenia. Szkoda, ˝e tych osób ju˝ nie ma
wÊród nas.
Anna Kulik
LOKALNE
Z
GMINY
I LeÊny Bieg Wakacyjny
21 czerwca w Je∏owej, z udzia∏em 49 zawodników, odby∏ si´ „I LeÊny Bieg Wakacyjny”. Jego organizatorem by∏ Mi´dzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy Je∏owa.
Prócz gospodarzy w zawodach uczestniczyli uczniowie z Luboszyc i ¸ubnian. Biegano w szeÊciu kategoriach. Na zm´czonych zawodników czeka∏a na mecie orzeêwiajàca woda, a najszybsi stan´li na podium i udekorowano ich medalami.
Wyniki koƒcowe:
Dziewcz´ta z roczników 2004-2005 (dystans 200 metrów) – 1. Natalia Grala PSP
¸ubniany, 2. Roksana Mucha PSP Je∏owa
i 3. Sara Raczek PSP Je∏owa.
Ch∏opcy z roczników 2004-2005 (200m)
– 1. Marcel Âwierc PSP Luboszyce, 2. ¸ukasz Segieth PSP Je∏owa, 3. Gabriel Ficek
PSP Je∏owa.
¸UBNIANY
Dziewcz´ta z roczników 2002-2003
(400m) – 1. Natalia Pawelec, 2. Sylwia Pawelec, 3. Mariola Warmons – wszystkie
z PSP Je∏owa.
Ch∏opcy z roczników 2002-2003 (400m)
– 1. Oliwer Leckner PSP ¸ubniany, 2. Daniel Karwat PSP Je∏owa, 3. Krzysztof Pietrasz PSP Je∏owa.
Dziewcz´ta z roczników 2000-2001
(600m) – 1. Sara Leckner, 2. Anita Rossa,
3. Dominika Stawecka – wszystkie z PSP
¸ubniany.
Ch∏opcy z roczników 2000-2001 (600m)
– 1. Hubert Felix PSP ¸ubniany, 2. Dawid
Faltim PSP ¸ubniany, 3. Sebastian Segieth PSP Je∏owa.
Po „I Biegu Miko∏ajowym” by∏y to drugie
zawody zorganizowane przez niedawno
zawiàzany klub sportowy. Miejmy nadziej´, ˝e w przysz∏oÊci klub jeszcze si´ rozwinie i b´dzie pr´˝nie dzia∏a∏ dla spo∏ecznoJacek Wieczorek
Êci naszej gminy.
Dawni starostowie weselni
7 czerwca Biblioteka w Luboszycach
zorganizowa∏a spotkanie „Starostowie weselni”. Najodpowiedniejszym na to miejscem by∏a Izba Regionalna w Szkole Podstawowej w Luboszycach, pi´knie prowadzona przez nauczycielk´ Zofi´ Wilczek.
Stare eksponaty stanowi∏y doskona∏e t∏o.
M∏odzie˝ w strojach ludowych z ciekawoÊcià, a mo˝e i odrobinà wzruszenia s∏ucha∏a
opowieÊci o dawnych starostach weselnych,
zapraszanych do domów, aby wyprosiç potrzebne ∏aski dla m∏odych, którzy za chwil´
podà˝à do koÊcio∏a, zawrzeç Êlub. Przemówienia starostów by∏y bardzo wymowne. Wielu ociera∏o ∏zy z oczu, s∏uchajàc tych oracji.
W gminie ¸ubniany starostami bywali na
ogó∏ m´˝czyêni, ale nie zawsze. Przemówienia starostów pami´tano przez wiele lat. Na
Êlad nazwisk starostów natrafi∏am w pracy
Czes∏awa Kurka – „Tradycja i wspó∏czesnoÊç
opolskich starostów weselnych”. Wymienieni
sà tam: z Je∏owej – Franciszek Kampa, Eryka
Przyby∏a, E. Sporin i Wiktor Pietrasz; z Dàbrówki ¸ubniaƒskiej – Maria Grzesik i Anna
Ka∏u˝a; z ¸ubnian – Wincenty Kozio∏; z Luboszyc – Leon Bok i Augustyn Ciernia; z Kolanowic – Stanis∏aw Kozio∏; z K´py – Józef Zawada. Ciekawostkà jest, ˝e a˝ do XVI wieku
starostów nazywano „dziewos∏´bami”.
W spotkaniu uczestniczy∏a pani Krystyna
Nawrat, córka starosty Leona Boka z Luboszyc. ZaÊpiewa∏a pi´kne, stare pieÊni weselne i oczarowa∏a tym publicznoÊç. Z kolei
pan Krystian Czech opowiada∏ o „wypro∏saniu” na weselach.
Nie˝yjàcy ju˝ starosta Stanis∏aw Kozio∏
z Kolanowic powiedzia∏ kiedyÊ o tej pi´knej,
ale zanikajàcej funkcji tak: „Starosta na weselu znaczy wi´cej ni˝ urz´dnik, a mo˝e nawet ni˝ ksiàdz, je˝eli na wesele przyje˝d˝a,
wszyscy muszà go s∏uchaç.”
Zakoƒczenie spotkania by∏o bardzo apetyczne. Ko∏aczem dro˝d˝owym delektowali
si´ wszyscy jego uczestnicy. Anna Kulik
MEBLE NA WYMIAR
www.giesa.pl
kuchnie, sypialnie, ∏azienki,
garderoby, szafy i inne
Aran˝acja, pomiar i projekt w cenie mebli
W ofercie
Popielów, ul. Klasztorna 3
tak˝e
Sklep – Dobrzeƒ Wielki ul. Namys∏owska 22
sprz´t
AGD
tel. 77 46-95-279, kom. 604-995-183
KLEPKA 13
INFORMACJE
LOKALNE
Z
GMINY
Zawada Cup 2013, czyli
27 lipca wszyscy kopiemy pi∏k´!
Festyn Pi∏karski „Zawada Cup” organizowany przez M∏odzie˝owà Rad´ Gminy
Turawa (MRGT) we wspó∏pracy z Grupà
„SBRT” to wakacyjna propozycja dla ma∏ych i du˝ych. Dzi´ki wspó∏pracy z lokalnymi organizacjami (LZS Zawada, OSP Zawada) oraz w∏adzami Zawady (Rada So∏ecka),
obok cz´Êci g∏ównej, jakà jest turniej „Zawada Cup”, odb´dzie si´ równie˝ festyn
sportowy, bogaty w konkurencje sprawnoÊciowe a zakoƒczony wspólnà zabawà tanecznà dla m∏odzie˝y i doros∏ych.
Festyn sk∏ada si´ z dwóch cz´Êci. Popo∏udniowa to turniej pi∏ki no˝nej amatorskich
dru˝yn niezrzeszonych, do którego zapraszamy okoliczne spontanicznie zorganizowane dru˝yny sk∏adajàce si´ z m∏odzie˝y
i doros∏ych (zarówno ch∏opcy, jak i dziewcz´ta) oraz konkurencje sprawnoÊciowe
dla ch´tnych. Cz´Êç wieczorna to uhonorowanie zwyci´zców i zabawa taneczna.
Tegoroczna edycja „Zawada Cup” odb´dzie si´ 27 lipca (sobota) na boisku LZS
Zawada. W ubieg∏ym roku (2012) w turnieju wzi´∏o udzia∏ 14 amatorskich dru˝yn
Krótko z gminy
✜ 15 czerwca odby∏a si´ wycieczka do
Warszawy, zorganizowana przez Stowarzyszenie „Nasz Osowiec”. WczeÊniej,
8 czerwca, ministranci wraz z ksi´dzem
proboszczem byli w Górach Sto∏owych
i Wambierzycach a 1 czerwca m∏odzie˝
z parafii uczestniczy∏a w XVII Spotkaniu
M∏odych Lednica 2000 pod has∏em
„W imi´ Ojca”. Krótkie relacje z tych wyjazdów wraz ze zdj´ciami pana Artura
Gallusa znajdà zainteresowani na stronie:
www.osowiecslaski.pl
✜ W nagrod´ za systematyczny udzia∏
w treningach Gmina Turawa zorganizowa∏a dla m∏odych zawodników wyjazd do
akwaparku – informuje Grzegorz Nowakowski. Pojechali zawodnicy z klubów:
LZS Zawada, LKS Kotórz Ma∏y, LKS Bierdzany, LZS Ligota Turawska i LZS STAL
Osowiec. Warto podkreÊliç, ˝e na 45
uczestników a˝ 20 by∏o ze STALI Osowiec,
ale te˝ ten klub ma najwi´cej m∏odzie˝y
„SCHODY – LUBDA”
Henryk Lubda
NOWE SIOŁKOWICE, ul. PIASKOWA 12
tel. 77 427-57-20
kom. 603-634-177
www.lubda.pl
z gmin Turawa, Opole, ¸ubniany, Ozimek
i Dobrzeƒ Wielki. Czekamy na kolejne!
W obecnej formie festyn organizujemy
od 2011 roku, kiedy to wznowiliÊmy organizacj´ turnieju po przerwie trwajàcej od roku 2005. Impreza ze spontanicznej rywalizacji pi∏karskiej obejmujàcej niegdyÊ poszczególne „dzielnice” Zawady przekszta∏ci∏a si´ w otwarty wakacyjny turniej pi∏ki
no˝nej dru˝yn amatorskich, w którym ka˝dy mo˝e powalczyç o puchar „Zawada
Cup”.
Zg∏oszenia dru˝yn przyjmowane b´dà
wed∏ug przedstawionych zasad do 23 lipca 2013. Szczegó∏y, regulaminy, formularze zg∏oszeniowe znajdujà si´ na stronie
www.turawa.pl w zak∏adce M∏odzie˝owa
Rada Gminy.
Bie˝àce informacje mo˝na uzyskaç pod
numerem 504-251-946 (Sebastian Klotka)
– tam te˝ przyjmowane sà wst´pne zg∏oszenia do turnieju, potwierdzane potem dostarczeniem formularza zg∏oszeniowego.
Wioletta Dorn (MRGT)
Sebastian Klotka (SBRT)
w swych szeregach. Obszerniejsza relacja
z wyjazdu znajduje si´ na gminnej stronie
internetowej.
✜ 5 czerwca w turawskim urz´dzie gminy odby∏ si´ turniej „Co wiem o swojej gminie”. Jego inicjatorem jest Towarzystwo Mi∏oÊników
Ziemi Turawskiej. W turnieju uczestniczyli
uczniowie ze szkó∏ podstawowych w Kad∏ubie Turawskim, Ligocie Turawskiej, W´grach
i Osowcu (m∏odsza kategoria) oraz turawscy
gimnazjaliÊci (starsza kategoria). Laureatami
turnieju (gimnazjaliÊci) zostali: Daniel Jonczyk – zwyci´zca turnieju, Kamila Krawczyk
– II miejsce, Krzysztof Woszko – III miejsce,
Marcin Pielorz – IV miejsce oraz Emil Kornek
– V miejsce. Na gminnej stronie internetowej
pan Jerzy Farys informuje szczegó∏owo
o przebiegu turnieju. Podana jest te˝ lista nagrodzonych i wyró˝nionych uczniów szkó∏
podstawowych.
✜ W dniach 22-23 czerwca na Jeziorze
Du˝ym w Turawie odby∏y si´ regaty. Na
gminnej stronie internetowej umieszczono
kilka zdj´ç z tej imprezy, udost´pnionych
przez Jacht Klub Opolski.
TURAWA
Sukcesy Orkiestry
Ze strony internetowej So∏ectwa W´gry
dowiedzieliÊmy si´, ˝e Orkiestra D´ta OSP
W´gry zaj´∏a III miejsce w Przeglàdzie Orkiestr Stra˝ackich w Byczynie. Gratulujemy
Orkiestrze!
Warto tu dodaç, ˝e przed paroma tygodniami Orkiestra z W´grów zaj´∏a II miejsce
w XXI Przeglàdzie Orkiestr MniejszoÊci
Niemieckiej. Odbywa∏ si´ on 16 czerwca
w Lichyni a przystàpi∏o do niego 15 orkiestr
z ca∏ego województwa. Organizatorem tego przeglàdu jest Âlàskie Stowarzyszenie
Samorzàdowe we wspó∏pracy z Burmistrzem LeÊnicy.
Z naszej okolicy w Lichyni wystàpi∏y te˝
dwie orkiestry m∏odzie˝owe: M∏odzie˝owa
Orkiestra D´ta Camerata ze Starych Budkowic, która w swojej kategorii zaj´∏a II
miejsce, oraz M∏odzie˝owa Orkiestra D´ta
Gminy Chrzàstowice, którà wyró˝niono.
WegryWideo
Od 20 grudnia 2012 So∏ectwo W´gry
ma swojà „prawie telewizj´” na YouTube.
Mo˝na tam obejrzeç 28 krótkich filmów.
Aby do nich dotrzeç nale˝y do wyszukiwarki YouTube wpisaç tytu∏ tej notatki „WegryWideo”, ale tak jak jest, bez ˝adnych poprawek. GdybyÊmy bowiem napisali „W´gryWideo” lub choçby tylko „Wegry Wideo”, to utoniemy w oceanie filmików turystów, którzy wybrali si´ na W´gry i swój wyjazd uwiecznili na filmie.
Dwa najnowsze filmy to niedawny wyst´p
Orkiestry D´tej OSP w Lichyni (9:56) oraz
„Golec uOrkiestra OSP W´gry 2013” (5:11).
Jeszcze wczeÊniejszy to „Bo˝e Cia∏o 2013”
(1:08), który nakr´cono akurat w Osowcu.
Tylko trzy filmy trwajà ponad 10 minut. Sà to:
„Wyplatanie korony do˝ynkowej 2011”
(14:34), „Do˝ynki 2011 W´gry” (11:30) oraz
„Âw. Marcin w W´grach 2011” (10:01). Najwi´kszà popularnoÊcià cieszy si´ jednak
„Pasterka 2012” – 665 wyÊwietleƒ.
UG kot za p∏ot
Urzàd Gminy Turawa poszed∏ Êladami
WegryWideo. Od 1 lipca na YouTube mo˝na oglàdaç pierwszy turawski film „urz´dowy”, poÊwi´cony segregacji odpadów
w gminie Turawa wed∏ug nowych przepisów. Do wyszukiwarki YouTube nale˝y wpisaç „UGTurawa”.
OPONY • WULKANIZACJA
❏ opony nowe i u˝ywane
zachodnich firm do samochodów
osobowych i dostawczych
❏ monta˝ i wywa˝anie
tel. 77 403-26-10 ❏ us∏ugi wulkanizacyjne
kom. 607 381 644 ❏ oleje Castrol + wymiana
Wojciech Filipowicz
Kup, ul. 1 Maja 1b
czynne 9.00-17.00
w soboty 9.00-15.00
KLEPKA 14
INFORMACJE
LOKALNE
Z
GMINY
CHRZÑSTOWICE
O Puchar Dzielnicowego
II Turniej o Puchar Dzielnicowego rozegrano 26 czerwca w hali sportowej
w Chrzàstowicach – informuje gminna
strona internetowa. Organizatorem imprezy by∏ Rewir Dzielnicowych z Komisariatu
Policji w Ozimku: st. asp. Miros∏aw Marciniak, asp. Sebastian Pawlak (g∏ówny organizator), m∏. asp. S∏awomir Fràk.
W turnieju uczestniczy∏y szko∏y podstawowe z Chrzàstowic, Grodêca, Krasiejowa
i SP nr 2 z Ozimka. Uczniowie rywalizowali w dwóch kategoriach wiekowych: klasy
I-III oraz IV-VI. W sumie 80 uczestników rozegra∏o 12 meczy. W klasach I-III zwyci´˝y∏ Krasiejów przed Chrzàstowicami,
Grodêcem i Ozimkiem. W klasach IV-VI najlepsze by∏y Chrzàstowice przed Grodêcem, Krasiejowem i Ozimkiem.
Wszystkie dru˝yny otrzyma∏y pamiàtkowe puchary wraz z maskotkà „PolicuÊ”,
a ka˝dy uczestnik upominek w formie
Êwiate∏ka odblaskowego i zapi´cia, które
poprawiajà bezpieczeƒstwo na drogach.
Na zakoƒczenie by∏ wspólny grill.
Remonty dróg
Kuêni (165m x 3m), bocznà od Ozimskiej
w Falmirowicach (55m x 3m) oraz ul.
M∏yƒskà w D´biu (180m x 2,5m). ¸àcznie
jest to 2081 mkw., na które ma byç po∏o˝ona warstwa asfaltu gruboÊci 4 cm. Oferty zainteresowanych firm b´dà przyjmowane do 24 lipca. Wybrana firma b´dzie
mia∏a 60 dni na wykonanie prac.
Gmina og∏osi∏a przetarg na remont dróg
gminnych. Chodzi o ul. Wrzosowà
w Chrzàstowicach (170m x 4m); ul. Wrzosowà – I przecznica w Suchym Borze
(97m x 3m), drog´ na cmentarz w D´bskiej
Okruszek historii
Smutny krzy˝
z D´bskiej Kuêni
Widoczny na zdj´ciu betonowy krzy˝
znajduje si´ na prywatnej posesji po∏o˝onej na rogu ulic Kolonia i Wiejskiej w D´bskiej Kuêni. Postawiono go w 1948 roku.
Ten rok zapisany jest na krzy˝u. Próbowa∏em si´ czegoÊ dowiedzieç o nim. Chcia∏em wiedzieç, jaka intencja przyÊwieca∏a
fundatorowi, który ustawi∏ ten krzy˝.
Pan Mariusz Mateja opowiedzia∏ mi bardzo smutnà histori´ jego powstania. Pod
koniec ostatniej wojny w domu po przeciwnej stronie drogi, a ÊciÊlej w zabudowaniach gospodarczych, ukrywa∏ si´ niemiecki ˝o∏nierz. Sowieci znaleêli go tam jednak
i zamordowali. Tak˝e rodzina, do której nale˝a∏a ta posesja, zosta∏a bestialsko zamordowana. Wszystkich zamkni´to w budynku
mieszkalnym, a nast´pnie dom wraz z nimi spalono. Kiedy dziadek pana Matei wróci∏ w 1948 roku z niewoli, to postawi∏ ten
krzy˝ na pamiàtk´ tego wydarzenia.
Obecnie krzy˝ znajduje si´ w remoncie.
Pana Mariusza Matej´ zasta∏em w∏aÊnie
w trakcie pracy podczas remontowania
krzy˝a.
Ernst Mittmann
W archiwalnej prasie znaleêliÊmy og∏oszenie z 22 marca 1843 roku, które dotyczy terenu obecnej gminy Chrzàstowice.
Zamieszczamy je poni˝ej.
W og∏oszeniu informowano, ˝e odcinek
drogi mi´dzy Chrzàstowicami i Ozimkiem,
od ostatniej posesji a˝ do poczàtku lasu
b´dzie przez osiem tygodni zamkni´ty
z powodu „szosowania” (Chaussirung).
DomyÊlamy si´, ˝e chodzi∏o o brukowanie
drogi, która wczeÊniej by∏a zapewne drogà gruntowà. W zwiàzku z „szosowaniem”
g∏ównej trasy woênicom nakazywano jeêdziç starà drogà przez Schodni´.
Po „szosowaniu” droga stawa∏a si´ lepsza, bo na gruntowych, w okresach mo-
MI¢DZYNARODOWY PRZEWÓZ
OSÓB
I TOWARÓW
Marcin Nowok
MARTI-TRANS, ul. Pokojska 3
46-083 Nowe Sio∏kowice
kom. 603 193 155
tel. 77 46-92-008
KLEPKA 15
krych wozy bardzo grz´z∏y. RadoÊci z poprawy drogi towarzyszy∏ jednak smutek
z powodu wprowadzenia op∏at. Domki poboru c∏a drogowego stawiano co 1 – 1,5
mili (mila mia∏a ok. 7,5 km wi´c c∏o pobierano co 7-10 km).
Ze starych map wiemy, ˝e punkt poboru c∏a drogowego (Zollamt) na trasie
z Opola do Chrzàstowic by∏ przy obecnej
ul. Cz´stochowskiej w Opolu. By∏ to Zollamt Adam und Eva. Jego budynek istnieje do dziÊ. Nast´pny Zollamt by∏ w∏aÊnie
w Chrzàstowicach.
Woênicom wcale nie pali∏o si´ do p∏acenia c∏a drogowego. W punktach poboru
nieraz dochodzi∏o do awantur. Niektórzy
próbowali je obje˝d˝aç. Wszystko to by∏o
oczywiÊcie karalne.
Nowe telefony starostwa MARMURY– GRANITY
Starostwo Powiatowe w Opolu poinformowa∏o naszà redakcj´, ˝e od 3 lipca zmieni∏y si´ wszystkie numery telefonów wydzia∏ów mieszczàcych si´ w g∏ównej siedzibie przy ul. 1 Maja 29
(róg ul. Reymonta) oraz jednostek urz´dujàcych w budynku przy
ul. Ksià˝àt Opolskich 27 (w pobli˝u ronda). Lista nowych telefonów jest zbyt d∏uga, byÊmy jà tu zamieÊcili, wi´c podajemy tylko wybrane numery.
Firma kamieniarska – Jerzy Iskierka
46-045 Kotórz Ma∏y • ul. Opolska 69
telefon/fax
77 421-22-05
telefon kom.
601 862-592
Starosta Henryk Lakwa, wicestarosta Leonarda P∏oszaj oraz
cz∏onek zarzàdu powiatu Krzysztof Wysdak ∏àczeni sà przez sekretariat, w którym pracuje pani Dorota Radzioch. Dzwoniç nale˝y pod numery:
77-541-51-01 lub 77-541-51-02
Gdy ktoÊ nie wie, do kogo w starostwie powinien si´ zwróciç
ze swà sprawà, lub wie do kogo, ale nie zna jego numeru, powinien zatelefonowaç w∏aÊnie do pani Doroty Radzioch, aby uzyskaç potrzebnà informacj´.
W sprawach budowlanych mo˝na zwracaç si´ do naczelnika wydzia∏u budownictwa Kazimierza Krawczyka (77-541-50-20),
albo bezpoÊrednio do pracowników zajmujàcych si´ sprawami
budowlanymi konkretnych gmin: Dobrzeƒ Wielki i ¸ubniany – Anna ¸otarewicz (77-541-51-23); Turawa i Popielów – Jakub Kania
(77-541-51-24); Murów i Tu∏owice – Roman Kubat (77-541-51-29);
Chrzàstowice i Ozimek – Beata Przybylska (77-541-51-21).
Wydzia∏em komunikacji kieruje naczelnik Wies∏awa Jaseniuk (77-541-51-50). Gdy chcemy zapisaç si´ na rejestracj´ pojazdu, powinniÊmy zadzwoniç na numer 77-541-51-60.
Wydzia∏em spraw obywatelskich kieruje naczelnik Stanis∏aw
Pakos, który pe∏ni te˝ funkcj´ rzecznika praw konsumenta
dla mieszkaƒców powiatu opolskiego, Dzwonimy do niego pod
numer 77-541-51-65.
produkcja
i monta˝
✦ schody kamienne
wewn´trzne samonoÊne
✦ schody zewn´trzne
✦ blaty kuchenne i ∏azienkowe
✦ parapety ✦ posadzki
OSP ¸ubniany ma 170 lat?!
„Najstarszy znany dokument, mówiàcy
o jednostce stra˝y po˝arnej w ¸ubnianach,
pochodzi z 18 listopada 1897 roku, ale
wspomina on wydarzenie z 15 listopada;
jednostka wówczas ju˝ funkcjonowa∏a” –
mo˝emy przeczytaç w Wikipedii. Tymczasem w archiwalnej prasie trafiliÊmy na publikacj´ z 1843 roku, w której pisze si´ o „Feuerspritze des Lugnianer Verbandes”, czyli
o sikawce stra˝ackiej ∏ubniaƒskiego zwiàzku. Publikacja ta dowodzi, ˝e ju˝ 170 lat temu w ¸ubnianach dzia∏a∏a stra˝ po˝arna.
Zdj´cie wspomnianej notatki zamieÊciliÊmy u do∏u, ale ze wzgl´du na ma∏o
ju˝ znany krój pisma i niepewnoÊç co do
ostroÊci zdj´cia podajemy jej oryginalny
tekst: „Die Feuerspritze des Lugnianer
Verbandes ist unbrauchbar geworden
und soll an den Meistbietenden verkauf
werden. Zu diesem Behufe habe ich einen
Termin auf den 6. November d.J., Nachmittags 1 Uhr, in meiner Amts-Kanzlei
anberaumt und lade Kauflustige mit dem
Bemerken ein, dass die Licitation um 3
Uhr geschlossen und der Zuschlag sofort
erfolgen wird.
Oppeln, den 13. Oktober 1843.
Der Königliche Landrat.
Graf v. Haugwitz”
Przet∏umaczylibyÊmy go tak (znajàcym niemiecki b´dziemy wdzi´czni za
ewentualnà korekt´ t∏umaczenia): „Sikawka ∏ubniaƒskiego zwiàzku sta∏a si´
nieu˝yteczna i b´dzie sprzedana temu,
kto najwi´cej zap∏aci. W tym celu w terminie 6. listopada br. o godzinie pierwszej
po po∏udniu zapraszam zainteresowanych jej kupnem do mojego biura w urz´-
KLEPKA 16
dzie i nadmieniam, ˝e licytacja zostanie
zamkni´ta o godzinie trzeciej a transakcja
b´dzie zawarta natychmiast.
Opole, 13. paêdziernika 1843.
Królewski Starosta,
Hrabia von Haugwitz”
Fakt, ˝e w 1843 ∏ubniaƒscy stra˝acy
mieli nieu˝ytecznà ju˝ sikawk´, wskazuje, ˝e stra˝ musia∏a ju˝ mieç wtedy swoje lata, skoro sikawka zdà˝y∏a staç si´
nieu˝ytecznà. Nie wiadomo jak rozumieç
s∏owo „nieu˝yteczna”. Najardziej prawdopodobne wydaje si´, ˝e ∏ubniaƒscy stra˝acy uzyskali nowà, lepszà sikawk´, i stara by∏a ju˝ dla nich nieu˝yteczna, a innym
mog∏a jeszcze s∏u˝yç. Mog∏o te˝ byç tak,
˝e by∏a nieu˝yteczna, bo zepsuta, a ∏ubniaƒscy stra˝acy woleli kupiç nowà ni˝
naprawiaç starà. W ka˝dym razie pewne
wydaje si´, ˝e w 1843 w ¸ubnianach
dzia∏a∏a ju˝ stra˝ po˝arna.
Wichtorzine lata
Ize nasi Wichtora swojy lata majo,
kazdy dobrze wiy. I musa pejdziejç, ize
niekiedy by mozno i lykarza potrzebowali, ale jak sie na to godzo, to z wielky
gwo∏ty i lyki biero, jak juz jy tli. A co jescyk, to sie potyn s tego kans komedyje yno narobi.
¸ostatniyro∏z tak by∏o. Wichtora sie
nasadziyli tomatow pod p∏oty przi krzipopie. Po∏ra lo∏t tymu, to by jy ta uros∏y tomaty jak kapusty, ale nie w ty roku. Hejdla jy co∏ki cas t∏omacy∏a, ize êle
robio.
– Wichtora, dejcie sie pejdziejç, ize
pod p∏oty mo∏cie bardzo mokro, bo ta je
nisko, a wiycie, ize anzagujo desce
w maju, poso∏çcie tomaty pod budynky.
– Ty mi nie bes go∏daç, dzie jo∏ mo tomaty sadziç. Jo∏ ci tes w ∏ogrodku nie ∏oskazuja – Wichtora sie trocha na moja
kobiyta ∏obraziyli. – Pamiynto∏s, jakych ta
mia∏a tomaty jedyn rok!?
– MiejliÊcie, ale tera nie becie miejç.
Dyç piyrse, co by∏o, jak sie Wichtora
chciejli po flance wybraç, naro∏z ich
isias chycio∏. To wyciongli mynto∏lzalba
i mazali sie po∏ra razy na dziyƒ. Ize jy to
zaro∏z nie pomog∏o, Hejdla kupiy∏ach jy
sejÊç flancow. Ja, musia∏y byç malinowki. Dobrze.
– Wiys Hejdlo – padali jej Wichtora,
jak te flance jy zanios∏a – jo∏ sie jy sama
posadza, mie je lepej, nie bes sie gorsyç?
– Coz bych sie gorsy∏a, wase tomaty,
to sie so∏dêcie i fertich – Hejdla wyjona
flance, wsiad∏a na ko∏o i przijecha∏a do
dom.
Pod wiecor sie zrobiy∏a bardzo niespokojno∏, bo jakby Wichtora byli blank
zdrowi, to by przinioÊli piniondze za
flance, ale nie prziÊli.
– Bana sie musia∏a do nich przejechaç. Ta nie je coÊ richtich.
– Jak chces, mo sie z tobo przejechaç? Abo sie fajnie piechty przyƒdziymy, co?- przesta∏o padaç, to sie przeluftujymy.
Pod wiecor ∏oblykli my buty gominowe i bierymy richtong Wichtora. Ja, ju˝
w pu drogi Hejdla spojstrzejg∏a, ize
chtoÊ we krzipopie pod Wichtorziny p∏oty siejdzi. I cos myÊlicie? Ja, to byli
Wichtora. Zrobiyli my ma∏y da∏erla∏f i juz
my wiejdziejli wszystko: Wichtora siejdziejli na krzipopie ze Êtechowko na klinie, z mazelono mokro aze do kolon.
– Wy wiycie, kiedy prziÊç... Chcia∏a
zejch przekopaç pod p∏oty krzipopek,
zeby mi woda z ∏ogrodka zes∏a, ale mie
ta robota smog∏a – Wichtora ledwie ta
Êtechowa dzierzejli.
– Podejcie ranka – Hejdla podlejcia∏a
nad krzipop, ∏odebra∏a Wichtorzi Êtechowka i da∏a mie, a potyn my w ∏obiuch
Wichtora ze krzipopa wyciongali.
– Jernika! – zawo∏ali naro∏z. – Mojy
gomiÊtiwle we krzipopie ∏osta∏y!
To bo∏ ∏obro∏zek: my trzimiymy Wichtora pod pazoma, ∏oni majo go∏e nogi,
mazelona sie kleji aze pod jakla, boty we
krzipopie! Dejciys pokoj! Zawlykli my ich
do dom, jo∏ wzion ∏ogyƒ robiç, po drzewoch poso∏ do sopy, a Hejdla Wichtora
seblykla, umy∏a jy nogi, i na siÊlong powaly∏a. Przinios∏a ze Êlafstuby ciep∏o∏
woldeka i zo∏g∏owek i ich przikry∏a.
– Co sa tak trzasko∏? – spyto∏ch sie,
jak zejch ze sopy wlo∏z.
– Wichtorzine zamby, bo ich zima
trzyƒsie – Hejdla wynios∏a pierzina i na
ZAK¸AD MALARSKO-TAPICERSKI
ta deka po∏ozy∏a. – A co zas to, desc
pado∏?
– Toç. Ledwiech ze sopy wylo∏z, zacono lo∏ç. Ca∏y siakiet mo mokry. Ale niedugo wszystko bymy miejç suche, bo
we piecu aze hucy! –do∏ozo∏ch jescy trzi
tak doÊç rube drewka. Hejdla juz robiy∏a tej Wichtorzi.
– CamuÊcie sie we tako∏ robota dali?
– pyto somsiadki.
– Jak zejch dziury na tomaty robiy∏a,
to mi w nich woda stanona. MyÊla∏ach
sie, ize jak przekopia ze ∏ogrodka do
krzipopa ma∏y krzipopek, to mi ta woda
Êlejzie, alech sie ∏omyly∏a.
– To widzicie, wcora zejÊcie sie mynto∏lzalbo mazali, a dzisiej we krzipopie
we wodzie stojicie. Co s tego przidzie?
– Hejdla jus tej cukrzy∏a.
– Co, choroba – pado∏ch na to,
a Wichtora ∏ocy zawarli i Êlus.
I mio∏ch prawie: w nocy miejli 39 kryskow, to Hejdla u nich spa∏a, co∏ko
noc do∏wa∏a pozor, a rano jo∏ so∏ kobiyta zlejzowaç. Za trzi dni Wichtora przisli do siebie.
– Widziecie?! – zaskrzecejli, bo gorzdziel nie bo∏ prawie richtich. – I bez do∏chtora my sie dali rady.
– Yno jo∏ swojy tabletki, co mie lykarz
przepiso∏, wo do∏wa∏a, bestoÊcie si´ wylykowali – Hejdla jy wy∏ozy∏a sprawa na
sto∏.
– To juzaÊ mo∏s dobry ucynek, a jo∏ za
ciebie zerzyko. Przeca ca∏ego pudo∏kach tych tabletkow ejch nie zjad∏a,
pra? – Wichtora sie radowali, bo juzaÊ
uÊporowali piniyndzy.
Dzisiejch bo∏ te jejich tomaty ∏obejrzejç. Wszystky na nic przis∏y.
Yno ∏od tego casu Wichtora majo
klapsa i kucajo.
Was Paul
Opole, ul. Krakowska 28 (obok Delikatesów)
tel. 77 453-15-95 w godz. 9.00 – 17.00
❏ Malowanie ❏ Tapetowanie
❏ Docieplenia budynków
❏ Monta˝:
Przyjm´ uczniów
na praktycznà
nauk´ zawodu
Uwaga kolekcjonerzy i hobbyÊci! – Tylko u nas
naprawisz to, czego nikt nie naprawia (odnawianie
starych zegarów, dorabianie cz´Êci).
– p∏yt gipsowych
– okien i drzwi
– paneli Êciennych i pod∏ogowych
– sufitów podwieszanych
– deska barlinecka
❏ Kafelkowanie
Zainteresowanych
prosz´ o kontakt
osobisty
lub telefoniczny
❖ Oprócz typowych czasomierzy naprawiamy równie˝
zegary wiszàce, kominkowe, pod∏ogowe,
kuku∏ki, radio-budziki, zegary
go∏´biarskie, sterujàce, satelitarne
(funk-uhr), wie˝owe.
❏ Roboty murarskie, dachy „gonty"
❏ Cyklinowanie, uk∏adanie
❏ Renowacje antyków
❏ Tynki ozdobne, tradycyjne
❏ Hydraulika, elektryka
Telefon:
77 4696 502
Tel. kom:
603 284 681
Dobrzeƒ Wielki
ul. Opolska 15
K. Mittmann
KLEPKA 17
❖ Prowadzimy tak˝e serwis
zegarków szwajcarskich,
japoƒskich i innych
producentów.
Kolej w Opolu za pole w Brynicy
W poprzedniej „Beczce” pisaliÊmy o poczàtkach kolei w Opolu. W 1843 pociàgi od Wroc∏awia nie doje˝d˝a∏y jeszcze do samego Opola, ale koƒczy∏y bieg w Szczepanowicach. DziÊ Szczepanowice sà dzielnicà Opola, ale w 1843 by∏y jeszcze daleko od
miasta. Pociàgi koƒczy∏y tam bieg zapewne dlatego, ˝e nie by∏o
jeszcze mostów kolejowych przez ca∏à szerokà dolin´ Odry.
Gdy do dworca w Szczepanowicach dojecha∏ pierwszy w dziejach pociàg, to podró˝nych wita∏ tam pan Irmler, prowadziàcy
dworcowà restauracj´. Âwiadczy o tym dolne z dwóch opublikowanych obok og∏oszeƒ. Przez przypadek trafiliÊmy jednak na inne og∏oszenie pana Irmlera (u góry), które zamieÊci∏ on w opolskiej prasie 25 paêdziernika 1841. Og∏asza∏ wówczas, ˝e sprzedaje swe nieruchomoÊci we wsi Brynica.
JeÊli dobrze zrozumieliÊmy tekst og∏oszenia, to pan Irmler
sprzedawa∏ dziedzicznà dzier˝aw´ dzia∏u nr 38 oraz dwa dzia∏y
wolnych ch∏opów o numerach 11 i 36 z prawem prowadzenia
karczmy i solidnym budynkiem mieszkalnym. Ca∏oÊç obejmowa∏a 140 mórg pól (ponad 35 ha) oraz 40 mórg ∏àk (ponad 10 ha).
By∏a to wi´c spora nieruchomoÊç.
W obu og∏oszeniach chodzi raczej o tego samego Irmlera, bo
gdyby by∏o dwóch, to u˝ywaliby imion dla odró˝nienia. JeÊli
mieszkajàcy w Opolu przy ul. Odrzaƒskiej pan Irmler sprzedawa∏ 25 paêdziernika 1841 du˝à nieruchomoÊç w Brynicy, a w maju 1843 prowadzi∏ ju˝ restauracj´ na dworcu w Szczepanowicach, to mo˝na zaryzykowaç przypuszczenie, ˝e pan Irmler by∏
udzia∏owcem Kolei GórnoÊlàskiej (Oberschlesische Eisenbahn),
bo by∏a to przecie˝ wtedy prywatna spó∏ka. Pieniàdze na udzia∏
mia∏by ze sprzeda˝y nieruchomoÊci w Brynicy a jako udzia∏owiec byç mo˝e „zaklepa∏ sobie” prawo do prowadzenia restauracji na opolskim dworcu.
KLEPKA 18
Manowce
W „nto” z 22-23 czerwca wystàpi∏ duet „W∏adzio & KrzyÊ”. W∏adzio (Frasyniuk) ju˝ tytu∏em swego felietonu (przys∏anego zapewne z centralnego rozdzielnika) zdiagnozowa∏ kondycj´ polskiego
spo∏eczeƒstwa, piszàc: „Poziom wkur...
si´ga zenitu”.
Zdaniem W∏adzia przyczyny frustracji
polskiego spo∏eczeƒstwa to m.in.: brak realnego przywództwa paƒstwa; ∏atanie bud˝etowych dziur darciem pieni´dzy skàd
si´ da, g∏ównie z najubo˝szych; powszechne zdzierstwo (np. ostatnio przez
ustaw´ Êmieciowà); bezrobocie m∏odych;
tzw. Êmieciowe umowy pracujàcych etc.
W∏adzio uspokaja jednak, ˝e rewolucji
nie b´dzie, bo Polacy nie majà natury rewolucjonistów. B´dà tylko t∏umy na demonstracjach „SolidarnoÊci”, które wykrzyczà rzàdowi swe niezadowolenie, co
ma t´ dobrà stron´, ˝e otrzeêwi Tuska i jego ekip´.
Opinia W∏adzia, ˝e Polacy nie majà natury rewolucjonistów, nie jest wiele warta,
skoro W∏adzio nie wskaza∏, które narody
sà rewolucyjne. Pocieszny jest natomiast
poglàd W∏adzia, ˝e dobry premier Tusk
i jego zacna ekipa nie wiedzà jaka jest sytuacja w paƒstwie, a gdy im tylko sfrustrowani obywatele wykrzyczà prawd´, to
premier Tusk i jego rzàd natychmiast wezmà si´ do pracy nad poprawà sytuacji.
Niskich lotów jest ostatnio propaganda na
∏amach „nto”.
Felieton W∏adzia uzupe∏ni∏ osobiÊcie
naczelny „nto”, KrzyÊ Zyzik, swym tekstem zatytu∏owanym „Pokora wychodzi
taniej”. KrzyÊ wskazuje politykom, ˝e wydawanie przez nich ogromnych pieni´dzy
na budowanie swego korzystnego wize-
runku w op∏acanych przez nich mediach
nie daje po˝àdanego efektu. KrzyÊ ma
dla nich propozycj´ taƒszà i skuteczniejszà. Politycy, zamiast p∏aciç swym mediom za pisanie jacy to oni sà wspaniali,
powinni zdaniem Krzysia wybraç dok∏adnie odwrotnà strategi´. Mogà np. w „nto”
biç si´ w piersi i przepraszaç, ˝e to czy
tamto im si´ nie uda∏o, ˝e tu i tam zachowali si´ niegodnie.
KrzyÊ, podobnie jak W∏adzio, okazuje
si´ byç „ekspertem” od duszy Polaków.
WyjaÊnia wi´c politykom, ˝e „wyborcy te˝
majà s∏aboÊci. Szybciej zaakceptujà polityka o ludzkim wymiarze ni˝ pomnik
wzniesiony Êrodkami PR”. Wyglàda na to,
˝e gdy w „Beczce” nr 6(279) pisa∏em, ˝e
nowa taktyka „nto”, polegajàca na „atakowaniu” w∏adzy, to jakaÊ Êciema, mia∏em
racj´. KrzyÊ proponuje chyba w∏adzy taki
interes: „JeÊli chcecie wygraç kolejne wybory, to my was b´dziemy krytykowaç,
a wy b´dziecie wtedy na naszych ∏amach
posypywaç sobie g∏owy popio∏em, przepraszaç i p∏akaç. Ciemny lud to kupi i naszà gazet´ przy okazji te˝.” JeÊli na tym
polega nowa taktyka „nto”, to nie jest ona
zbyt màdra, bo ci, którzy dajà si´ nabieraç na tak prostackie numery, zwykle nie
kupujà ˝adnych gazet.
✦ ✦ ✦
„Przyjecha∏y ∏ó˝ka z Bautzen” – zatytu∏owa∏ KrzyÊ Ogiolda swà notatk´. Powinno by∏o byç „Przyjecha∏y ∏ó˝ka z Budziszyna”. Bautzen nazywa si´ po polsku Budziszyn. Gdyby ∏ó˝ka przyjecha∏y z Rzymu, to nie pisalibyÊmy, ˝e przyjecha∏y
z Roma. Nazwy u˝ywa si´ w takim j´zyku,
w jakim jest tekst. Piszàc po niemiecku
mamy obowiàzek napisaç Breslau
a w polskim tekÊcie trzeba u˝yç nazwy
Wroc∏aw. Gdy ktoÊ chce byç szczególnie
mi∏y, to w polskim tekÊcie napisze „Przyjecha∏y ∏ó˝ka z Budziszyna (Bautzen)”.
Nie mam zwyczaju czepiaç si´ takich
b∏´dów, bo to g∏upstwa niewarte uwagi.
Poniewa˝ jednak Krzysia lubi´, to nie
chcia∏bym, aby pope∏nia∏ akurat takie b∏´dy, bo z∏oÊliwcy mogliby sugerowaç, ˝e to
wcale nie sà b∏´dy, tylko efekt uboczny faktu, ˝e KrzyÊ zarabia na redagowaniu „Tygodnika Niemców na Âlàsku Opolskim”.
✦ ✦ ✦
Do ciekawej sprawy sàdowej mo˝e
dojÊç na Opolszczyênie. A zacz´∏o si´ tak:
Katarzyna Szawdylas, naczelniczka
w opolskiej policji prowadzi∏a prywatnà
rozmow´ w cztery oczy z komendantem
tej˝e opolskiej policji, Leszkiem Marcem.
Podczas rozmowy Szawdylas opowiada∏a
o rzekomych nieciekawych upodobaniach
seksualnych szefa strzeleckiej policji, Dariusza Wierzbickiego. Nagranie tej rozmowy ktoÊ przekaza∏ mediom, a one opublikowa∏y jej zapis. Teraz w „nto” z 2 lipca Dariusz Wierzbicki informuje, ˝e pozwa∏ Szawdylas do sàdu i sprawà zajmie si´ Wydzia∏
Karny Sàdu Rejonowego w Opolu.
Wedle mojej wiedzy pozew wszczyna
spraw´ cywilnà, a karnà wszczyna akt
oskar˝enia, ale to g∏upstwo. Wa˝niejsze
jest, czy mo˝na byç pociàgni´tym do odpowiedzialnoÊci za wypowiedê, nawet
nieprawdziwà, ale wyg∏oszonà w cztery
oczy w prywatnej rozmowie przyjació∏. JeÊli gdzieÊ w barze przy piwie b´d´ sobie
dyrdymali∏ trzy po trzy na czyjÊ temat,
a oka˝e si´, ˝e w wazoniku z kwiatkami
by∏ mikrofon, ktoÊ nagra∏ moje dyrdymalenie i opublikowa∏ je w gazecie, to czy obgadany przeze mnie mo˝e mnie potem
skar˝yç do sàdu? Straszne by∏oby paƒstwo, rzàdzàce si´ takimi zasadami.
Dyl Sowizdrza∏ (vel Till Eulenspiegel)
Dobrzeƒ Wielki, ul. Strzelców Bytomskich 1
www.kuchniaslaska.opole.pl
Regionalna
restauracja
Wesela
• DEKORACJA SALI – serwetki, Êwieczniki, kwiaty • NAPOJE BEZ OGRANICZE¡:
soki, cola, fanta, sprite, woda mineralna • OWOCE – pomaraƒcze, jab∏ka, mandarynki, winogrona, owoce sezonowe • POCZ¢STUNEK – szampan dla wszystkich
goÊci • OBIAD – rosó∏, kluski Êlàskie, ziemniaki, kluski ciemne na ˝yczenie, pi´ç
gatunków mi´sa (rolada, schabowy z pieczarkami, filet z piersi kurczaka z serem,
pieczeƒ, klopsiki), kapusty (czerwona i bia∏a, kiszona, sa∏atka pekiƒska i inne) •
KAWA, HERBATA • LODY z bità Êmietanà, galaretkà, owocami • CIASTO I TORT
WESELNY: osiem gatunków Êlàskiego ciasta domowego, trzypi´trowy tort z owocami i bità Êmietanà • ZIMNA P¸YTA: w´dliny, ser, Êledê w oleju, galareta z kury,
tel. 77 469-50-80
ogórki, pieczarki, pomidor, chleb, mas∏o • I KOLACJA – trzy gatunki mi´sa (szasz∏yk z kurczaka, udko kurczaka, de Volaille), ziemniaki puree, sa∏atka ze Êwie˝ych
warzyw, sa∏atka ziemniaczana lub makaronowa, lub ry˝owa • II KOLACJA – barszcz
z krokietem, bigos, chleb.
Poprawiny
• OBIAD – rosó∏, kluski Êlàskie, ziemniaki, kluski ciemne na ˝yczenie, pi´ç gatunków mi´sa (rolada, schabowy z pieczarkami, filet z kury, pieczeƒ, udko kurczaka),
kapusty (czerwona i bia∏a kapusta na ciep∏o, kapusta kiszona, sa∏atka pekiƒska
i inne) • KAWA, HERBATA • CIASTO • ZIMNA P¸YTA: w´dliny, ser, Êledê w oleju,
galareta z kury, ogórki, pieczarki, pomidor, chleb.
NAJWI¢KSZE PARKIETY • NAJNI˚SZE CENY!!! • NAJWY˚SZA JAKOÂå
Trzy sale w trzech stylach:
Êlàska – 200 miejsc • pa∏acowa – 130 miejsc • wiejska (pizzeria) – 60 miejsc
KLEPKA 19
PARTNER
ADAC
CENTRUM 24 h 665-333-777
Bernard CZOK
46-022 K¢PA, k. Opola
ul. Wróbliƒska 17b
Tel./fax 77 456-86-58
❍
❍
❍
❍
Blacharstwo, lakiernictwo
Mechanika pojazdowa
Wynajem samochodów
Parking strze˝ony 24 h
tel.kom. 602 369 462
(alarmowy – 24 h)
CA¸ODOBOWA POMOC DROGOWA
(osobowe, dostawcze, ci´˝arowe i autobusy)
- dla klientów ASISSTANCE holowanie gratis
- holujemy te˝ ciàgniki rolnicze, wózki wid∏owe itp.
Wynajem samochodów osobowych i busów
dla osób pracujàcych za granicà i firm.
Maria S∏abik
Ogrodzenia z ChróÊcic
46-081 Dobrzeƒ Wielki, ul. ks. Fiecka 12 (nad Odrà) tel. 77 469-55-33
BRAMY * OGRODZENIA * BALUSTRADY
* STAL NIERDZEWNA
KOMPLEKSOWO – MUROWANIE, MONTA˚
oferujemy bogaty wybór artyku∏ów
metalowych, budowlanych i sanitarnych
Gwarantujemy:
– fachowà i kompetentnà obs∏ug´
– konkurencyjne ceny
– dowóz w∏asnym transportem
Firmom oferujemy rzetelnà
wspó∏prac´ i upusty cenowe
46-080 ChróÊcice, ul. J. Cebuli 14
tel./fax +48/77 46-96-368
e-mail: [email protected]
kom. +48/ 606 935 243
www.metal-mr.pl
Przedsi´biorstwo In˝ynierii Komunalnej
„ECOKOM” Sp. z o.o.
P O L E C A M Y:
✽ projektowanie i wykonawstwo sieci
wodno-kanalizacyjnych
✽ roboty melioracyjne (rowy, przepusty,
drena˝e)
✽ roboty ogólnobudowlane
✽ roboty ziemne sprz´tem ma∏ogabarytowym
✽ doradztwo i nadzór
46-022 Luboszyce, ul. Opolska 21
tel./fax 77 421-57-08, 602-360-980
KLEPKA 20
Zapraszamy w godz. 7.30 – 17.30
a w soboty w godz. 8.30 – 13.30
Czy wiesz, ˝e...
Popularny u nas arbuz zwyczajny,
zwany te˝ kawonem, pochodzi z Afryki,
ale uprawia si´ go nawet w Polsce.
Szczególnymi mi∏oÊnikami uprawy arbuzów sà Japoƒczycy.
Kulisty kszta∏t arbuza jest niewygodny,
wi´c niektórzy japoƒscy plantatorzy nadali im kszta∏t kostki. Gdy sà ma∏e umieszczajà pod nimi odpowiednio du˝y szeÊcienny pojemnik z mocnego, przezroczystego plastiku. Rosnàcy arbuz wype∏nia
szczelnie pojemnik, przyjmujàc jego
kszta∏t. Ceny arbuzów – kostek dochodzà
nawet do 400 z∏ za sztuk´. Ostatnio takie
arbuzy hodujà te˝ Tajlandczycy i u nich sà
dwa razy taƒsze. Japoƒczycy zaj´li si´
z kolei uprawà arbuzów w kszta∏cie piramidy albo serca.
Równie wysokie ceny osiàgajà w Japonii arbuzy odmiany Densuke, uprawiane tylko w okolicy miasta Toma na wyspie Hokkaido. Majà one niemal czarnà
∏upin´ i podobno wyjàtkowy smak. Bardzo du˝e arbuzy tej odmiany trafiajà na licytacj´ i osiàgajà zawrotne ceny.
W czerwcu br. arbuz tej odmiany (7 kg)
sprzedano na licytacji za ok. 10 tys. z∏.
Wydaje si´ jednak, ˝e jest to tylko zabawa zamo˝nych Japoƒczyków.
Nasz adres: Redakcja „BECZKI”
Brynica, ul. Powstaƒców Âl. 47
46-024 ¸ubniany
tel. 606 977 733
e-mail: [email protected]
KRZY˚ÓWKA
klubowa
1
2
3
4
PIONOWO: krogulec,
balsam, kurara, absurd,
skalpel, skàpiec, podkowa, banda, bryza, junta,
hiena, rausz, winyl, kwaterka, kurdesz, tornado,
schemat, ratusz, pochód, ingres.
5
6
9
10
11
12
13
14
15
18
19
16
17
20
21
22
23
24
26
27
25
28
Nak∏ad: 2100 egz.
29
Dzia∏ kolporta˝u: 602 689 112
Przygotowanie do druku: www.color.media.pl
Uwaga: Kopiowanie i wykorzystywanie w ka˝dy
inny sposób materia∏ów w∏asnych „Beczki” jest
dozwolone, a nawet zalecane. Kopiujàcy i wykorzystujàcy w inny sposób materia∏y z „Beczki” nie
muszà informowaç skàd one pochodzà, ale zaznaczenie tego b´dzie mile widziane.
Pismo Zwiàzku Âlàzaków
30
32
Druk: Drukarnia ART DRUK, Mechnice.
Redakcja nie odpowiada za treÊç reklam i og∏oszeƒ.
7
8
Redaktor naczelny – PIOTR BADURA
(telefon kom. 606 977 733)
Informatory gminne (miejskie):
¸ubniany – ROZWITA PIERZYNA
Murów – BOGUS¸AWA DOMINO-PAWELEC
(telefon kom. 696 736 688)
Popielów, Turawa, Chrzàstowice,
Dobrzeƒ Wielki – zespó∏
POZIOMO: kubik, Atos,
kakao, reszka, gàska, lepik, rzep, lombard, ablucja, chandra, wykwint,
tetanus, karniak, katusze, replika, hala, Dante,
cugle, maluch, sadza,
tusz, dusza.
PIONOWO: 1.lek gotowy, 2.jeÊli ma∏y, to Napoleon, 3.biblijny n´dzarz, 4.z gwiazdà na piersi, 5.z wàtkiem i osnowà,
6.opiekun muzealnych zbiorów, 7.wzywa na lekcj´, 14.za∏oga kajaka, 16.mieszkanie kangurzàtka, 17.kamienna,
bràzu, ˝elaza, 19.lepsza od ryby, 20.ryba, a w g∏owie pstro,
22.przeczyta go wtajemniczony, 25.mleko bez sera, 26.na
nim p∏aszcz, 27.bunt, 28.mi´kki i g∏adki, 29.gore na z∏odzieju, 30.po˝àdany bez dziur, 31.gdy z praskiem, to po
wszystkim.
Wydawca: PIOTR BADURA
SK¸AD REDAKCJI:
Rozwiàzanie
poprzedniej
krzy˝ówki:
POZIOMO: 1.ptak na ∏owy, 4.ani brat, ani on, to obcy, 8.nauka
dla pot´gi, 9.Ognista przy CieÊninie Magellana, 10.filia bardziej polska, 11.bez tary, 12.cz∏owiek Êniegu, 13.np. Arystoteles, Kartezjusz, Nietzsche, 15.ranny wczeÊnie wstaje,
18.jeÊli ∏adne, to nie∏adnie, 21.karton, 23.kawa∏ek, np. bomby, 24.rzadkoÊç, osobliwoÊç, 26.te˝ na szachownicy, 29.wynaj´cie samolotu, 32.warowny obóz kozacki, 33.niezb´dna
w teatrze, 34.strzelajàce po∏àczenie, 35.Fiki-Miki, 36.dowód
nieobecnoÊci w miejscu przest´pstwa, 37.kolejna grupa lub
etap, 38.op∏ata wg cennika.
33
34
35
36
37
ISSN 1426-8329
KLEPKA 21
38
31

Podobne dokumenty

Orlik w ¸ubnianach ju˝ otwarty

Orlik w ¸ubnianach ju˝ otwarty W miejscach gdzie ja gra∏em z ch∏opakami w pi∏k´, wszystkie owoce le˝à na ziemi. Ja te owoce zjada∏em. Wtedy by∏y g∏odne dzieci. Jest to gruba przesada z tymi 800 tys. g∏odnych dzieci. tvn24.pl – 5...

Bardziej szczegółowo