docgminna strategia rozwiązywania problemów społecznych gminy
download 
Reklamacja Transkrypt
gminna strategia rozwiązywania problemów społecznych gminy
GMINA BOBROWO GMINNA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY BOBROWO NA LATA 2008-2015 BOBROWO 2008 AKTUALIZACJA GMINNEJ STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY BOBROWO SPIS TREŚCI WSTĘP 4 1. OPIS PROCESU AKTUALIZACJI GSRPS 5 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY BOBROWO 13 3. DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W GMINIE BOBROWO 16 3.1 UBÓSTWO 17 3.2 BEZROBOCIE 17 3.3 UZALEZNIENIA ORAZ PRZEMOC 18 3.4 NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ I DŁUGOTRWAŁA CHOROBA 19 3.5 BEZRADNOSĆ W SPRAWACH OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH I W PROWADZENIU GOSPODARSTWA DOMOWEGO 21 3.6 BEZDOMNOŚĆ 21 3.7 NISKA AKTYWNOŚĆ LUDNOŚCI W WIEKU POPRODUKCYJNYM 22 3.8 PROBLEMY WYCHOWAWCZE DZIECI I MŁODZIEŻY I WYRÓWNYWANIE SZANS EDYKACYJNYCH 23 3.9 ANALIZA SWOT 24 4. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 27 4.1. POMOC NA RZECZ RODZIN I ŚRODOWISK DOTKNIĘTYCH PROBLEMEM BEZROBOCIA I UBÓSTWA 27 4.1.1 BEZROBOCIE 27 4.1.2 SKUTKI BEZROBOCIA 27 4.1.3 STRATEGIA POMOCY 28 A. CEL STRATEGICZNY 28 B. PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA STRATEGII 28 C. KIERUNKI DZIAŁANIA 29 4.2. POMOC RODZINOM DOTKNIĘTYCH PROBLEMEM UZALEŻNIEŃ ORAZ PRZEMOCĄ 31 4.2.1 SPOŁECZNE SKUTKI NADUŻYWANIA ALKOHOLU 31 4.2.2 STRATEGIA POMOCY 32 A. CEL STRATEGICZNY 32 B. DZIAŁANIA NA RZECZ RODZIN DOTKNIĘTYCH PROBLEMEM ALKOHOLOWYM ORAZ PRZEMOCĄ 32 C. PODMIOTY REALIZACJI STRATEGII 33 2|Strona 4.3. POMOC NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 34 4.3.1 STRATEGIA POMOCY 34 A. CEL STRATEGICZNY 34 B. KIERUNKI DZIAŁANIA 34 C. PODMIOTY REALIZACJI STRATEGII 35 4.4. POMOC NA RZECZ RODZIN NIEWYDOLNYCH WYCHOWAWCZO 36 4.4.1 STRATEGIA POMOCY 36 A. CEL STRATEGICZNY 36 B. KIERUNKI DZIAŁANIA 36 C. PODMIOTY REALIZACJI STRATEGII 37 4.5. POMOC NA RZECZ OSÓB BEZDOMNYCH 38 4.5.1 STRATEGIA POMOCY 38 A. CEL STRATEGICZNY 38 B. KIERUNKI DZIAŁANIA 38 C. PODMIOTY REALIZACJI STRATEGII 39 4.6. POMOC OSOBOM W WIEKU POPRODUKCYJNYM ORAZ W WIEKU STARSZYM 39 4.6.1 STRATEGIA POMOCY 39 A. CEL STRATEGICZNY 39 B. KIERUNKI DZIAŁANIA 39 C. PODMIOTY REALIZACJI STRATEGII 40 4.7 PROBLEMY WYCHOWAWCZE DZIECI I MŁODZIEŻY I WYRÓWNYWANIE SZANS EDUKACYJNYCH 40 4.7.1 STRATEGIA POMOCY 40 A. CEL STRATEGICZNY 40 B. KIERUNKI DZIAŁANIA 40 C. PODMIOTY REALIZACJI STRATEGII 41 ZAKOŃCZENIE 42 3|Strona WSTĘP W artykule 17 ust.1, pkt 1 ustawy o pomocy społecznej (Dz.U. z 2004r Nr 64,poz. 593 z późn. zmianami) określono zadania samorządu terytorialnego w zakresie rozwiązywania problemów społecznych. Prawidłowe funkcjonowanie społeczności lokalnej uzależnione jest od właściwego określenia problemów społecznych oraz efektywnego ich rozwiązywania. Z diagnozy środowiska wynika, że najczęściej występującymi problemami społecznymi są: 1) ubóstwo 2) bezrobocie 3) uzależnienie od alkoholu i przemoc w rodzinie, 4) wielodzietność 5) niepełnosprawność i długotrwała choroba 6) bezdomności. W oparciu o diagnozę i w wyniku konsultacji społecznych sporządzona została aktualizacja Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych. Strategia ta ukierunkowana jest na jak najszersze rozpoznawanie środowisk, w których występują wyżej wymienione problemy, pozyskiwanie środków finansowych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Programu Poakcesyjnego Wsparcia Obszarów Wiejskich i innych instytucji i organizacji, pogłębianie form pracy socjalnej, rozwijanie współpracy z organizacjami i instytucjami. Efektem działań zawartych w programie ma być jak największa liczba osób i rodzin samodzielnie rozwiązujących swoje problemy życiowe. Praca nad strategią jest zadaniem ciągłym i otwartym ze względu na zmieniającą się rzeczywistość społeczną. 4|Strona 1. OPIS PROCESU AKTUALIZACJI GSRPS Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych uchwalona została 20 października 2006 roku. Ze względu na zmieniającą się rzeczywistość, zmieniające się potrzeby aktualizacji. Aktualizacja mieszkańców gminy, strategii jest zaistniała procesem konieczność społecznym, w jej który zaangażowani są mieszkańcy, rezultatem jest dokument pisemny. Cały proces tworzenia i aktualizowania strategii jest procesem uspołecznionym. Zaangażowano środowiska w budowę strategii na najważniejszych jej etapach, od diagnozy do wdrożenia, realizacji i jej aktualizacji. Przedłożony materiał został opracowany w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Bobrowie. W części diagnostycznej poddano analizie dane pochodzące z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobrowie, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Powiatowego Urzędu Pracy. Analizując problemów społeczne zorganizowano warsztaty z mieszkańcami gminy, dokonano analizy SWOT, przeprowadzono dyskusje, zebrano wnioski mieszkańców. Zaangażowano różnorodnych uczestników, liderów lokalnych reprezentujących gminy i samorząd. Prace zespołu ds. aktualizacji strategii prowadził Konsultant Regionalny Województwa KujawskoPomorskiego ds. Poakcesyjnego Programu Wsparcia Obszarów Wiejskich Pan Sławomir Zdziarski. Wójt Gminy Bobrowo Zarządzeniem nr 42/08 z dnia 9 stycznia 2008 r. powołał Zespół Roboczy do spraw aktualizacji Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Bobrowo. W skład Zespołu Roboczego wchodzą następujące osoby: 1. Wójt Gminy Bobrowo – Anna Małkiewicz 2. Sekretarz Gminy Bobrowo – Ewa Frankiewicz – Ulicz 3. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej – Krystyna Ciesielska 4. Pracownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej – Anna Gutowska 5. Pracownik Urzędu Gminy Bobrowo – Kamila Stoińska 6. Dyrektor i Wicedyrektor Zespołu Szkół w Bobrowie – Sławomir Linettej i Iwona Kosobucka 7. Dyrektor Szkoły Podstawowej w Drużynach – Anna Agacka 5|Strona 8. Dyrektor Szkoły Podstawowej w Kruszynach – Maria Kwiatkowska 9. Dyrektor Szkoły Podstawowej w Małkach – Jan Jakubowski 10. Dyrektor Szkoły Podstawowej w Nieżywięciu – Regina Leszczyńska 11. Kierownik Gminnej Biblioteki Publicznej w Bobrowie – Anna Jamroży 12. Pracownicy Ośrodków Kultury - Danuta Świniarska, Wiesława Hanuszewska 13. Przedstawiciele Organizacji Pozarządowych z terenu gminy Bobrowo („Złoty Krąg” – Edward Kiedewicz, „Aktywna Gmina” – Agnieszka Kowalska, Ośrodek Edukacji Historycznej „Gród Foluszek” – Jan Majewski, LZS Bobrowo – Andrzej Motyliński, OSP – Roman Hanuszewski) 14. Radni Gminy Bobrowo – Marek Dąbrowski, Witold Dąbrowski, Henryk Rzepnikowski, Waldemar Jankowski, Marian Zalewski, Mirosław Sobiech 15. Sołtysi Gminy Bobrowo – Grażyna Kadłubowska, Adam Kalwa, Paulina Cieplińska, Janina Tarka, Benedykt Stefański, Jan Dąbrowski, Kazimierz Hurtak, Stanisław Kruszewski, Henryk Piotrowski, Maria Brzezińska, Aleksandra Krzemieniewska, Danuta Dylewicz, Ryszard Kowalski, Zbigniew Mey, Ryszard Sienkiewicz. 16. Przewodniczące Kół Gospodyń Wiejskich – Halina Jagieło, Grażyna Sławińska, Janina Krysztofiak, Daniela Krajewska, Barbara Maciejewska, Danuta Janiszewska, Marianna Płachecka. Na spotkaniu dnia 18 listopada 2008r. z pośród członków zespołu obecni byli: 1. Agacka Anna – Dyrektor Szkoły Podstawowej w Drużynach 2. Ciesielska Krystyna – kierownik GOPS 3. Dąbrowski Jan – sołtys w Dąbrówce 4. Dogońska Gabriela – przewodnicząca Koła Gospodyń Wiejskich w Chojnie 5. Frankiewicz-Ulicz Ewa – Sekretarz Urzędu Gminy w Bobrowie 6. Gutowska Anna – pracownik GOPS 7. Hanuszewska Wiesława - pracownik Gminnego Ośrodka Kultury w Nieżywięciu 8. Hanuszewski Roman – Radny Gminy Bobrowo, członek OSP 9. Jakubowski Jan – Dyrektor Szkoły Podstawowej w Małkach 10. Jamroży Anna – kierownik Gminnej Biblioteki Publicznej w Bobrowie 11. Jankowski Waldemar – przewodniczący Rady Gminy 12. Kalwa Adam – sołtys w Budach 13. Kosobucka Iwona – Dyrektor Szkoły Podstawowej w Nieżywięciu 14. Kowalska Agnieszka – prezes Stowarzyszenia „Aktywna Gmina” 15. Krajewska Daniela – przewodnicząca Koła Gospodyn Wiejskich w Kawkach 16. Kwiatkowska Maria – Dyrektor Szkoły Podstawowej w Kruszynach 6|Strona 17. Linettej Sławomir – Dyrektor Zespołu Szkół w Bobrowie 18. Maciejewska Barbara – przewodnicząca Koła Gospodyń Wiejskich w Kruszynach Szlacheckich 19. Milanowska Irena – przewodnicząca Koła Gospodyń Wiejskich w Zgniłobłotach 20. Nadolska Katarzyna – Z-ca Dyrektora w Zespole Szkół w Bobrowie 21. Roch Krystyna – przewodnicząca Koła Gospodyń Wiejskich w Bobrowie 22. Sienkiewicz Ryszard – sołtys w Zgniłobłotach 23. Świniarska Danuta – pracownik Gminnego Ośrodka Kultury w Bobrowie 24. Wierzchowski Daniel – Radny Gminy Bobrowo Ponadto: 25. Kliniewski Wojciech – Radny Gminy Bobrowo 26. Krajewski Edmund – członek Stowarzyszenia „Złoty Krąg” 27. Laskowska Małgorzata – członek Koła Gospodyń Wiejskich w Dąbrówce 28. Mazur Piotr – Radny Gminy Bobrowo 29. Michałowicz Sylwia – pracownik UG 30. Rulko Danuta – Radna Gminy Bobrowo 31. Szulc Władysław – Radny Gminy Bobrowo Członkowie zespołu wraz z innymi obecnymi mieszkańcami Gminy Bobrowo wypracowali diagnozę sytuacji społecznej w gminie i dokonał analizy problemów i zasobów społecznych występujących w Gminie Bobrowo. Dokonano analizy silnych i słabych stron w gminie. Sformułowano cele strategiczne oraz kierunki działań. Zaktualizowana strategia będzie obowiązywać do 2015 roku. Została ona w całości oparta na zasadzie współodpowiedzialności, partnerstwa i orientacji na mieszkańców, odbyła się w procesie partycypacji społecznej. W toku prac warsztatowych wykonano wstęp do analizy SWOT w wymienionych obszarach problemowych: 1. infrastruktury i środowiska 2. pomocy społecznej 3. aktywności mieszkańców 4. kultury i edukacji. Ocena ta pozwala określić silny potencjał, który posłuży jako baza do budowania strategii oraz wskazać słabości gminy będące problemami do rozwiązania. 7|Strona 1. INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO MOCNE STRONY SŁABE STRONY - domy kultury w Nieżywięciu i Bobrowie - zły stan dróg - agroturystyka (gospodarstwa - brak progów zwalniających przy szkołach agroturystyczne, Gród Foluszek) - mało chodników - świetlice wiejskie w każdej miejscowości - brak porządku wokół jeziora Chojno - rozbudowana sieć kanalizacyjna i - potrzeba zagospodarowanie terenu wodociągowa gminnego w Chojnie - atrakcyjne położenie geograficzne (liczne - brak placów zabaw dla dzieci jeziora) - niedostateczne udostępnienie obiektów - stadion sportowy sportowych – nieodpłatnie - sale gimnastyczne w Małkach, Bobrowie, - niewystarczające oświetlenie ulic Nieżywięciu - brak przystanków autobusowych - szkoły podstawowe (5 szkół) i Gimnazjum - brak parkingów przy kościołach - autobusy szkolne - ścieżka dydaktyczna - prowadzona segregacja śmieci - ośrodek wypoczynkowy w Wądzyniu i Budach - sale komputerowe w: Nieżywięciu (WDK), Bobrowie (GOK), szkołach - gospodarstwo ekologiczne w Zgniłobłotach 2. POMOC SPOŁECZNA MOCNE STRONY SŁABE STRONY - dożywianie dzieci i młodzieży w szkołach i - brak lokali socjalnych świetlicach środowiskowych - niedostatecznie rozszerzona działalności - punkt konsultacyjny – uzależnienia punktów konsultacyjnych - punkt konsultacyjny – porady - brak organizacji wypoczynku letniego dl - pomoc finansowa i rzeczowa dla dzieci i młodzieży potrzebujących - niedostateczny zakres dożywiania - organizacja prac społeczno-użytecznych i - niedostateczne funkcjonowanie świetlic robót publicznych środowiskowych - szkolenia dla bezrobotnych - brak pomocy sąsiedzkiej 8|Strona - współpraca z GKRPA - brak ośrodka usług rehabilitacyjnych - organizowanie zbiórek dla osób - niedostateczne szkolenia dla bezrobotnych i poszkodowanych w zdarzeniach socjalnych chcących przekwalifikować się - współpraca z organizacjami i instytucjami - słaba współpraca ze środowiskiem lokalnym - dobra baza lokalowa (sołtysi) - szkolenia i edukacja pracowników GOPS - brak warsztatów szkoleniowych dla osób z - pozyskiwanie środków z zewnątrz problemami 3. AKTYWNOŚĆ MIESZKAŃCÓW MOCNE STRONY SŁABE STRONY - zespół „Złoty Krąg” promocja gminy, tradycji, - zbyt mała aktywność wszystkich udział w festiwalach kulturalnych mieszkańców (obojętność społeczna) - aktywne rady sołeckie – działalność na rzecz - brak pomieszczeń dla organizacji rozwoju wsi wyposażonych w komputery, telefon i - gospodarstwa agroturystyczne, działalność urządzenia biurowe stowarzyszeń i organizacji : „Złoty Krąg”, - brak oznakowania ciekawych miejsc Ludowy Zespół Sportowy, „Aktywna Gmina”, historycznych i kulturowych oraz rezerwatów Bractwo Rycerskie Zamku Brodnickiego, Koła przyrody – ścieżka przyrodnicza w celu Gospodyń Wiejskich, Ochotnicze Straże rozwoju turystyki i z tym związanej Pożarne, Akcja Katolicka, Komitety infrastruktury (miejsca noclegowe, baza Rodzicielskie, Kluby seniora żywieniowa- bary, grill, miejsca parkingowe, - dożynki, festyny, spotkania okolicznościowe, miejsca wypoczynku i zatrzymania podczas działalność Izby Dziedzictwa Kulturowego, podróży Wieczornice o znanych ludziach Gminy - brak nieodpłatnej dostępności z hal - Ludowy Zespół Ludowy – krzewienie kultury sportowych fizycznej i sportu - brak możliwości korzystania z rehabilitacji na - Kluby seniora – integracja mieszkańców miejscu w oparciu o istniejące zasoby (hale różnych grup wiekowych sportowe, ośrodki zdrowia) - współpraca stowarzyszeń i organizacji - bariery architektoniczne dla osób społecznych z instytucjami (domy kultury, niepełnosprawnych (brak podjazdów, szkoły, biblioteki, GOPS, odpowiednio urządzonych toalet w miejscach - Akcja Katolicka – cywilna pomoc parafialna użyteczności publicznej) 9|Strona 4. EDUKACJA I KULTURA MOCNE STRONY SŁABE STRONY - szkoły podstawowe (5 szkół) i Gimnazjum - słaba motywacja młodzieży - dowóz dzieci (2 autobusy i 1 gimbus) - trudność w dostępie do zajęć - sale gimnastyczne (3 nowe sale) pozalekcyjnych (dojazd na te zajęcia, - wyposażenie szkół odległość) - wykwalifikowana kadra - niewystarczające środki na odnowę bazy - wyrównywanie szans edukacyjnych edukacyjnej - dostęp do sal komputerowych i Internet - brak pedagoga - koła zainteresowań - brak placów zabaw - konkursy i olimpiady - utrudniony dostęp do kultury wysokiej - wycieczki - niechęć do udziału w imprezach - udział w akcjach charytatywnych przez - apatia społeczna uczniów - brak środków na organizację czasu wolnego - domy kultury (2) - niechęć do zrzeszania się i integracji - świetlice wiejskie - niewykorzystane możliwości Grodu Foluszek - biblioteki - imprezy gminne : Dni Gminy, Dożynki, wieczornice, festyny, konkursy palm wielkanocnych, WOŚP - stowarzyszenia (Ludowy Zespół Sportowy, „Aktywna GMINA”, „Złoty Krąg”) - Izba Pamięci Zumbacha - Ikonki – pracownie komputerowe - Gród Fuluszek - foldery reklamowe - schronisko w Budach - ścieżki edukacyjne - dziedzictwo kulturowe (zabytkowe kościoły, kapliczki) - pomniki przyrody 10 | S t r o n a W toku dalszego postępowania opracowano anonimowe ankiety, które zostały wypełnione przez uczestników warsztatów i służyły wyłonieniu potrzeb społecznych. Zgłoszono następujące propozycje działań: - udostępnienie korzystania z hal sportowych w celu integracji oraz rehabilitacji potrzebujących - rozwój infrastruktury turystycznej w celu uaktywnienia przedsiębiorczości - urządzenie biura dla organizacji i stowarzyszeń - udostępnieni osobnego pomieszczenia na spotkania organizacji, jak KGW, OSP, RS - zwiększenie dostępu mieszkańców wsi do korzystania z górnej półki typu teatr, operetka, filharmonia - prowadzenie szkolenia dla osób dorosłych np: plastyczne - prowadzenie zajęć usprawniających (aerobik, ćwiczenia) - organizowanie wyjazdów grupowych (teatr, kino, basen) - organizowanie wyjazdów na kolonie letnie dla wszystkich dzieci ze Szkół Podstawowych - organizowanie większej ilości imprez sportowych - organizowanie wycieczek dla osób dorosłych - budowa chodników, dłuższy czas oświetlenia ulic, powstanie sal komputerowych w każdej świetlicy - rozszerzenie punktu konsultacyjnego - prowadzenie zajęć pozalekcyjnych w szkołach - prowadzenie zajęć świetlicowych dla dzieci i młodzieży i organizowanie wypoczynku letniego - rozszerzenia działalności dla dzieci - budowa progów zwalniających przy szkołach - rozszerzenie działalności Punktu Konsultacyjnego o pedagoga, psychologa przynajmniej 2 razy w tygodniu - organizowanie wypoczynku w formie wycieczek dla wszystkich dzieci nie tylko nie tylko korzystających z pomocy społecznej - rozszerzenie pomocy dla dzieci i młodzieży w zakresie dostępności do kultury (teatr, kino) 11 | S t r o n a - wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci koniecznie !!! - powstanie przedszkoli (przynajmniej w dwóch miejscowościach w gminie) - udostępnienie pomieszczeń dla działalności dla stowarzyszeń i organizacji - budowa placów zabaw, budowa chodników - organizowanie spotkań integracyjnych dla mieszkańców, dzieci, młodzież, osób starszych - usprawniające wspólny kontakt, szacunek - szkolenia rękodzieła, robótek ręcznych - zajęcia dla dorosłych: gimnastyka rehabilitacyjna, wycieczki - zakup sprzętu nagłaśniającego i wyposażenia sali (krzesła, stoliki, szafki itp.) - budowa placu do nauki w ruchu drogowym dla dzieci - uruchomienie działalności w świetlicach wiejskich – zatrudnienie pracownika - budowa ścieżek rowerowe przy drogach, toru saneczkowego, wyciągu narciarskiego - budowa przystanku dla dzieci szkolnych w Sołectwie Dąbrówka Z pośród powyższego zestawienia wyłoniono te potrzeby, które kwalifikują się w ramach GSRPS. W poniższym opracowaniu ujęto możliwość zaspokojenia tych potrzeb. Na podstawie zebranych informacji oraz własnych sugestii Zespół dokonał aktualizacji Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych. 12 | S t r o n a 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY BOBROWO Gmina Bobrowo jest położona na pograniczu Pojezierza Chełmińskiego i Pojezierza Brodnickiego, w zachodniej części powiatu Brodnickiego, w województwie kujawsko – pomorskim. Gmina Bobrowo liczy ok. 6,5 tys. mieszkańców i zajmuje powierzchnię 14 628 hektarów, co stanowi 146,3 kilometry kwadratowe. Gęstość zaludnienia wynosi 45 osób na 1 kilometr kwadratowy. Jest to region typowo rolniczy, w którym działa ponad 900 gospodarstw rolnych, trudniących się produkcją roślinną i zwierzęcą. W skład gminy wchodzi 20 sołectw / Bobrowo, Brudzawy, Buczek, Budy, Chojno, Czekanowo, Dąbrówka, Drużyny, Grabowiec, Grzybno, Kawki, Kryszyny, Kruszyny Szlacheckie, Małki, Nieżywięć, Tylice, Wądzyń, Wichulec, Wymokłe, Zgniłobłoty. W granicach Gminy Bobrowo znajdują się wschodnie krańce Pojezierza Chełmińskiego i zachodnie Pojezierza Brodnickiego. W krajobrazie obszaru można wyróżnić od zachodu wysoczyznę morenową, urozmaiconą niewielkimi wzniesieniami. W części wschodniej wysoczyznę przecina z północy na południe rynna Jabłonowska, wypełniona jeziorami. Rynnę tą odwadnia rzeka Lutryna. Południowy skraj gminnego terytorium sięga Doliny Rzeki Drwęcy, która na niewielkim odcinku jest granicą gminy. Podstawowym zasobem naturalnym Gminy są gleby użytkowane rolniczo. Stanowią one ponad 80% obszaru. Równie cennym zasobem są wody powierzchniowe, w szczególności jeziora, których na terenie gminy jest 12, o łącznej powierzchni 425,4ha. Największymi są: Wądzyńskie, Wysokie Brodno i Chojno. Struktura wiekowa ludności kształtuje się następująco: Tabela 1 STRUKTURA WIEKOWA LICZBA OSÓB LUDNOŚĆ W WIEKU POPRODUKCYJNYM 939 LUDNOŚĆ W WIEKU PRODUKCYJNYM 4011 LUDNOSĆ W WIEKU OD 0-18 LAT 1449 13 | S t r o n a Główne źródło utrzymania ludności stanowi rolnictwo, turystyka i drobna wytwórczość, praca poza rolnictwem. Łączna liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych wynosi 168. Do największych zakładów pracy na terenie gminy należą: GS Kawki, KR Nieżywięć i Zgniłobłoty, BS Bobrowo, Urząd Gminy, Gospodarstwo Rolne Słoszewy sp. Zo.o., Zakład Produkcji Parkietów KOMO w Grzybnie, Zakład Stolarski Piętrus” w Grzybnie, Firma Grala & Rewald, EKO-INVEST Sp.Zo.o, POLDER Sp.Zo.o, Poczta, PHU „AMA”. Na terenie gminy funkcjonuje 5 szkół podstawowych i 1 gimnazjum. Szkoły umiejscowione są w miejscowości: Bobrowo, Drużyny, Małki, Niezywięć, Kruszyny. Liczba uczniów w szkołach na terenie Gminy Bobrowo wg. stanu na dzień 30 września 2008r przedstawia się następująco: Tabela 2 SZKOŁA LICZBA UCZNIÓW ZESPÓŁ SZKÓŁ BOBROWO W TYM: 409 SZKOŁA PODSTAWOWA 145 GIMNAZJUM 264 SZKOŁA PODSTAWOWA W DRUŻYNACH 94 SZKOŁA PODSTAWOWA W MAŁKACH 110 SZKOŁA PODSTAWOWA W NIEŻYWIĘCIU 148 SZKOŁA PODSTAWOWA W KRUSZYNACH 71 RAZEM: 832 W gminie działa pięć świetlic środowiskowych. Obejmuje one opieką w godzinach popołudniowych dzieci i młodzież z rodzin problemowych. Działają w miejscowości Drużyny, Bobrowo, Małki, Nieżywięć i Kruszyny Opiekę medyczną ludności gminy zapewniają : Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Bobrowie i Nieżywięciu. Funkcjonują dwie apteki w Bobrowie i Nieżywięciu. Działalność prowadzi również dom pomocy społecznej połączony z zakładem pielęgnacyjno-opiekuńczym w miejscowości Wichulec. Dwa ośrodki kultury w Bobrowie i Nieżywięciu zapewniają mieszkańcom gminy różne imprezy kulturalne i dostęp do „ikonek” tj. pracowni komputerowych. Również do dyspozycji mieszkańców jest 13 świetlic wiejskich. 14 | S t r o n a Siedem gospodarstw agroturystycznych zapewnia możliwość wypoczynku na terenie gminy. Są to gospodarstwa w miejscowościach: Budy, Chojno, Wądzyń, Anielewo i Lisa Młyn. Na terenie gminy działają organizacje pozarządowe: 1. Bractwo Rycerskie Zamku Brodnickiego 2. Gminna Rada Kobiet 3. Ludowy Zespół Sportowy Bobrowo 4. Ochotnicze Straże Pożarne 5. Stowarzyszenie Na Rzecz Kultywowania Tradycji Ludowej „Złoty Krąg” 6. Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Gminy Bobrowo „Aktywna Gmina” 7. Uczniowskie Kluby Sportowe 15 | S t r o n a 3. DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W GMINIE BOBROWO Występujące problemy społeczne, przede wszystkim bezrobocie powodują, że wielu mieszkańców zmuszonych jest do korzystania z różnego rodzaju świadczeń pomocy społecznej. W latach 2007 – 2008 pomocą społeczną objęto: Tabela 3 ORES CZASOWY LICZBA RODZIN OBJĘTYCH LICZBA OSÓB OBJĘTYCH POMOCĄ SPOŁECZNA POMOCĄ SPOŁECZNA 2007 ROK 206 835 2008 ROK 278 862 Dominującym problemem jest bezrobocie mieszkańców. Wśród osób korzystających z pomocy znajdują się także osoby niepełnosprawne oraz ciężko i przewlekle chore. Znaczna liczba osób bezrobotnych poszukuje zatrudnienia we własnym zakresie zarówno w kraju jak i poza jego granicami. Ograniczone możliwości zatrudnienia mają osoby bezrobotne, nie posiadające wykształcenia. Przede wszystkim ta grupa osób oczekuje pomocy, od samorządu gminy. Najczęstsze przyczyny kwalifikujące mieszkańców gminy do korzystania z pomocy społecznej to: 1. ubóstwo 2. bezrobocie 3. wielodzietność 4. niepełnosprawność i długotrwała choroba 5. alkoholizm 6. bezdomność. 16 | S t r o n a 3.1 UBÓSTWO Ubóstwo określa się jako brak dostatecznych środków materialnych do zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych osoby lub rodziny takich jak: wyżywienie, odzież, obuwie, mieszkanie, zachowanie zdrowia, możliwość uzyskania wykształcenia itp. Ubóstwo jest jedną z głównych przyczyn korzystania z pomocy w GOPS. Na niski poziom zamożności mieszkańców gminy w głównej mierze wpływa brak pracy połączony z brakiem wykształcenia zgodnym z oczekiwaniami pracodawców oraz zbyt niskie płace oferowane przez pracodawców. Ubóstwo jest także jedną z przyczyn prowadzących do wykluczenia społecznego. Z powodu ubóstwa w roku 2007 udzielono pomocy 186 rodzinom, w roku 2008 udzielono pomocy 128 rodzinom. 3.2 BEZROBOCIE Bezrobocie jest kolejną przyczyną korzystania z pomocy społecznej. Pojawienie się bezrobocia w rodzinie oznacza bardzo często utratę jedynego źródła utrzymania rodziny. Powoduje obniżenie standardu materialnego rodziny i wymusza konieczność korzystania z pomocy społecznej. Utrata pracy, długotrwały brak pracy prowadzą do izolacji osoby i rodziny w środowisku, wywołuje konflikty w rodzinach, jest przyczyną zmniejszenia poczucia własnej wartości, prowadzi do wykluczenia społecznego. Bezrobocie ma bardziej negatywny wpływ na mężczyzn niż na kobiety. Bezrobotni mężczyźni bardziej niż kobiety odczuwają obniżenie swojej pozycji w rodzinie, utratę autorytetu. Bezrobocie jest jedną z przyczyn sięgania po alkohol. Kolejny problem to niski poziom wykształcenia i kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych. Zjawisko bezrobocia dotyka także ludzi młodych, kończących naukę w gimnazjum i szkołach średnich Na długotrwałe bezrobocie bardziej narażone są kobiety niż mężczyźni. Mają one znacznie większy problem ze znalezieniem zatrudnienia. Zdecydowana większość osób bezrobotnych, to osoby, które ukończyły szkołę podstawową i gimnazjum, od wielu lat nie podejmują pracy, korzystanie z pomocy społecznej staje się sposobem na życie. Aktywizacja zawodowa tej grupy osób jest bardzo trudna, ponieważ wraz z 17 | S t r o n a wydłużającym się okresem pozostawania bez pracy postępuje zagrożenie marginalizacją społeczną. Problemem jest również niechęć do podjęcia zatrudnienia, wykonywanie pracy na czarno, za którą otrzymuje się bardzo często wyższe wynagrodzenie, brak aspiracji życiowych, brak wzorców dla ludzi młodych. Wg informacji uzyskanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Brodnicy liczba bezrobotnych w latach 2007 i 2008 przedstawia się następująco: 1. na koniec roku 2007 zarejestrowane w PUP były 391 osoby, w tym 266 kobiet, 1.1 z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej zarejestrowanych było 161osób,w tym108 kobiet 1.2 z wykształceniem średnim i zawodowym zarejestrowanych było 159 osób, w tym 109 kobiet 1.3 z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym zarejestrowanych było 57 osób, w tym 41 kobiet, 1.4 z wykształceniem wyższym zarejestrowanych było14 osób, w tym 8 kobiet. 2. na dzień 30 czerwiec 2008r zarejestrowanych w PUP było 297 osób, w tym 244 kobiety, 2.1 z wykształceniem średnim i zawodowym zarejestrowanych było 144 osób, w tym 86 kobiet, 2.2 z wykształceniem policealnym i średnim zarejestrowanych było 61 osób, w tym 46 kobiet 2.3 z wykształceniem wyższym zarejestrowanych było 7 osób, w tym 3 kobiety. 3.3 UZALEŻNIENIA I PRZEMOC Nadużywanie alkoholu jest jednym z poważniejszych problemów występujących na terenie gminy Bobrowo, z którym na co dzień w swojej pracy spotykają się pracownicy ośrodka pomocy społecznej. Systematycznie wzrasta liczba osób uzależnionych, obniża się natomiast granica wieku, nie ma znaczenia płeć osób pijących. W wielu rodzinach można zauważyć zjawisko „dziedziczenia” alkoholizmu. Problem nadużywania alkoholu przez klientów pomocy społecznej jest trudny i skomplikowany. Obok alkoholizmu występują problemy wychowawcze z dziećmi, 18 | S t r o n a problemy zdrowotne osób uzależnionych oraz członków ich rodzin, ubóstwo i przemoc. Praca z osobami uzależnionymi oraz ich rodzinami jest bardzo trudna i bardzo często nie przynosi pożądanych efektów. Uzyskane efekty są często krótkotrwałe. Motywowaniem osób uzależnionych do podjęcia leczenia, kierowaniem na terapię, występowaniem do Sądu w sprawach o zastosowanie przymusowego leczenia oraz prowadzeniem działań profilaktycznych zajmuje się Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Bobrowie. W roku 2007 do Komisji wpłynęło 11 wniosków o zastosowanie leczenia, z tego 11 wniosków zostało skierowanych do Sądu o zastosowanie leczenia przymusowego, jedna osoba podjęła leczenie dobrowolnie. W 2008r. do Gminnej Komisji wpłynęło 19 wniosków, do Sądu zostało skierowanych 6 wniosków. Żadna z osób uzależnionych nie podjęła leczenia dobrowolnie. Gminna Komisja opracowuje corocznie Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Gminny Program Profilaktyki i Przeciwdziałania Narkomanii. Wymienione programy przyjęte są w formie Uchwały przez Radę Gminy. Każdego roku prowadzone są profesjonalne programy profilaktyczne w zakresie uzależnień, przemocy oraz programy skierowane do uczniów i nauczycieli. W roku 2007 z powodu nadużywania alkoholu pomocą socjalną objęto 8 osób, w roku 2008 pomocą objęto 15 osób. Osoby uzależnione i współuzależnione korzystają z terapii w Poradni Leczenia Uzależnień w Brodnicy, posiadają także możliwość korzystania z terapii w istniejącym na terenie Gminy Punkcie konsultacyjnym. Dzieci z rodzin uzależnionych mogą korzystać z zajęć w 6 działających na terenie gminy świetlicach środowiskowych. Na terenie gminy do chwili obecnej nie zanotowano problemu zażywania narkotyków. Jednak problem ten występuje w okolicznych gminach / dyskoteki/ oraz w najbliższym mieście / Brodnicy oddalonym od gminy o 10 km. 3.4 NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ I DŁUGOTRWAŁA CHOROBA Osoby niepełnosprawne, to takie osoby, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem Komisji ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności, 19 | S t r o n a Komisję ZUS i KRUS oraz takie, których stan fizyczny, psychiczny i umysłowy powoduje okresowe utrudnienia i ograniczenia w codziennym funkcjonowaniu. Główne problemy osób niepełnosprawnych stanowią: zaopatrzenie w sprzęt ortopedyczny i rehabilitacyjnego, bariery architektoniczne, zakup sprzętu ułatwiającego komunikowanie się i samoobsługę, utrudniony dostęp do rehabilitacji, która często jest długotrwała i kosztowna. Osoby niepełnosprawne nie zawsze spotykają się z życzliwością i zrozumieniem środowiska. W wyniku tego pozostają same, bez możliwości kontaktu z otoczeniem Wymienione problemy bardzo często uniemożliwiają uczestnictwo w życiu społeczności lokalnej. Z pomocy ośrodka pomocy społecznej w roku 2007 skorzystało 68 osób niepełnosprawnych, natomiast w roku 2008 - 43 osoby (do dnia 30.11.08r.) Pomoc ta miała charakter finansowy, a także pomoc w ustaleniu stopnia niepełnosprawności, pomoc w załatwianiu spraw codziennych, miejsca w hospicjum czy zakładzie opiekuńczo-leczniczym, świadczenie usług opiekuńczych. Niepełnosprawni mieszkańcy gminy Bobrowo korzystają z pomocy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Brodnicy. Jest to pomoc w formie dopłat do turnusów rehabilitacyjnych, zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, usuwania barier architektonicznych. Głównymi problemami osób niepełnosprawnych w Gminie Bobrowo są: utrudniony dostęp do rehabilitacji i sprzętu rehabilitacyjnego, brak możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych, bariery komunikacyjne i architektoniczne. Ośrodek posiada wykaz osób niepełnosprawnych ustalony na podstawie prawa do korzystania ze świadczeń rodzinnych.. Z informacji uzyskanych w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie wynika, że mieszkańcy Gminy Bobrowo skorzystali z następujących form pomocy: FORMY POMOCY 2007 ROK 2008 ROK TURNUSY REHABILITACYJNE 5 5 ZAOPATRZENIE W SPRZET REHABILITACYJNY, 15 24 5 - ŚRODKI ORTOPEDYCZNE I POMOCNICZE ZNIESIENIE BARIER ARCHTEKTONICZNYCH 20 | S t r o n a 3.5 BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH I W PROWADZENIU GOSPODARSTWA DOMOWEGO. Rodziny z trudnościami opiekuńczo-wychowawczymi stanowią znaczną część klientów ośrodka pomocy społecznej. Niezaradność rodziny w opiece i wychowaniu dzieci połączona jest z dysfunkcjami takimi jak: przemoc, uzależnienia, problemy w pełnieniu ról rodzicielskich, małżeńskich, zawodowych, wielodzietnością, bezrobociem. Dysfunkcje wyrażają się najczęściej niedojrzałością emocjonalną, problemami we współżyciu z ludźmi, niezaradnością w prowadzeniu gospodarstwa domowego. Wymienione rodziny/podopieczni ośrodka/ odznaczają się zaburzoną strukturą w postaci nieformalnych związków, rozkładem pożycia małżeńskiego częstymi zmianami partnerów, W wymienionych rodzinach występuje przemoc skierowana na partnera i dzieci. Sprawy takich rodzin bardzo często kierowane są Sądu Rejonowego Wydziału Rodzinnego i Nieletnich, który orzeka o ograniczeniu władzy rodzicielskiej i przekazuje rodzinę pod nadzór kuratora lub orzeka o umieszczeniu dzieci w rodzinach zastępczych lub Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej. Z powodu bezradności z pomocy społecznej : 1) w roku 2007 korzystało 19 rodzin- 90 osób w tych rodzinach, 2) w roku 2008 korzystało 14 rodzin – 70 osób w tych rodzinach. 3.6 BEZDOMNOŚĆ Bezdomną jest osoba nie zamieszkująca w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i nie jest zameldowana na pobyt stały, w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych, a także osoba zameldowana na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkania. Przyczyną bezdomności mogą być: rozpad rodziny, uzależnienia, eksmisje, brak stałych dochodów, przemoc, opuszczenie zakładu karnego i brak w związku z tym możliwości powrotu do własnego mieszkania. Występuje również bezdomność z wyboru . Problem bezdomności jest trudny do rozwiązania. Na terenie gminy nie ma schroniska dla bezdomnych, noclegowni czy mieszkań socjalnych. Osoby bezdomne 21 | S t r o n a jeśli takie się pojawią kierowane są do noclegowni w Brodnicy, prowadzonej przez Brodnickie Centrum Caritas lub schronisk dla bezdomnych znajdujących się na terenie województwa Kujawsko- Pomorskiego. Pobyt bezdomnego w schronisku jest odpłatny. Na terenie gminy Bobrowo na przełomie lat 2007/2008 pomocy udzielono 2 osobom bezdomnym. Jedna z osób otrzymała pomoc po opuszczeniu zakładu karnego, po dwóch miesiącach ponownie wróciła do zakładu karnego, druga osoba jest osobą bezdomną z wyboru. Mimo możliwości mieszkania z rodziną wybrała bezdomność. Pomoc państwa dla osób bezdomnych została określona w ustawie o pomocy społecznej w art. 17 oraz 48 i 49. 3.7. NISKA AKTYWNOŚĆ LUDNOŚCI W WIEKU POPRODUKCYJNYM Pomoc społeczna zajmuje się systematycznym i ciągłym diagnozowaniem osób w wieku poprodukcyjnym oraz osób starszych, organizowaniem pomocy społecznej w różnych formach dla wymienionej grupy osób tj: pomocy w środowisku podopiecznego oraz pomocy instytucjonalnej, utrzymaniu kontaktu ze środowiskiem. Osoby w wieku poprodukcyjnym w momencie zaprzestania pracy bardzo często zamykają się w domu, tracą kontakt z rodziną oraz ze środowiskiem. Wpływa to bardzo niekorzystnie na ich stan psychiczny i fizyczny. Podstawowym jest aktywizowanie podopiecznych w podeszłym wieku oraz w wieku poprodukcyjnym poprzez organizowanie czasu wolnego, zapewnienie pomocy usługowej, kontaktu ze środowiskiem lokalnym, kontaktu z rodziną, pomoc w zaspokojeniu potrzeb zdrowotnych, a także finansowych, załatwianiu spraw codziennych. W roku 2007 z pomocy społecznej skorzystały 33 osoby, W roku 2008 z pomocy skorzystało 28 osób. Na terenie gminy funkcjonuje jeden dom pomocy społecznej, brakuje innych placówek takich jak środowiskowe domy samopomocy. Nie ma również dostatecznej liczby miejsc, gdzie osoby starsze mogłyby się spotykać. 22 | S t r o n a 3.8 PROBLEMY WYCHOWAWCZE DZIECI I MŁODZIEŻY I WYRÓWNYWANIE SZANS EDYKACYJNYCH Na terenie gminy Bobrowo znajduje się pięć placówek oświatowo-edukacyjnych (cztery szkoły podstawowe wraz z oddziałami przedszkolnymi oraz zespół szkół w ramach którego funkcjonuje gimnazjum, szkoła podstawowa i oddział zerowy). Młodzież, która uczęszcza do szkół wywodzi się w dużej mierze z niskotowarowych gospodarstw rolnych, co często przedkłada się na trudną sytuację ekonomiczną ich rodzin. Stosunkowo niewiele uczniów reprezentuje środowiska popegerowskie (Słoszewy, Czekanowo). Rodzice tych uczniów znacznie szybciej znaleźli zatrudnienie poza rolnictwem. Spora grupa rodzin, to także rodziny w których długotrwałe bezrobocie dotyka jednego lub oboje rodziców. Rodziny te korzystają z pomocy społecznej. Niepokojącym zjawiskiem w ostatnich 3-4 latach jest zjawisko eurosieroctwa, tj. emigracji zarobkowej jednego lub obojga rodziców, podczas gdy w kraju pozostają niesamodzielne jeszcze dzieci (pod opieką rodziny: dziadkowie, starsze rodzeństwo, itd.). Aby zaradzić problemom, które niesie ze sobą bezrobocie, trudna sytuacja finansowa rodzin, brak umiejętności przekwalifikowania zawodowego dorosłych członków rodziny oraz często obserwowana nieudolność wychowawcza (problemy alkoholowe) i bezradność życiowa niektórych członków rodzin, podjęto szereg inicjatyw, których celem jest ich likwidacja. W placówkach oświatowo-edukacyjnych przygotowano dla uczniów szeroką gamę zajęć pozalekcyjnych oraz zajęć z zakresu profilaktyki (przeciwdziałanie narkomanii, alkoholizmowi, przemocy w rodzinie, spotkania z policjantami i przedstawicielami poradni psychologiczno-pedagogicznej). W każdym roku szkolnym prowadzi się w szkołach dożywianie uczniów słabo sytuowanych). W gimnazjum prowadzone są zajęcia z pedagogiem szkolnym, którego celem jest rozwiązywanie problemów wychowawczych, a także uświadamianie dorastającej młodzieży pojawiających się zagrożeń Na terenie gminy Bobrowo funkcjonuje pięć świetlic środowiskowych, w których organizowane są zajęcia pozalekcyjne wraz z dożywianiem. 23 | S t r o n a W ramach wyrównywania szans edukacyjnych najsłabiej sytuowani uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum korzystają ze stypendiów szkolnych. A także co roku wychowankowie oddziału zerowego oraz uczniowie kl. I-III otrzymują dofinansowanie na podręczniki szkolne (tzw. „Wyprawka Szkolna” ). Szkoły oraz biblioteki na terenie gminy Bobrowo sukcesywnie zaopatruje się w sprzęt komputerowy (z funduszów UE) oraz książki i lektury, tak by były dostępne dla każdego młodego człowieka. 3.9 ANALIZA SWOT W pracach nad diagnozą problemów społecznych na terenie Gminy Bobrowo korzystano z wielu możliwości. Przeanalizowano dane pochodzące z własnych źródeł, tj. z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobrowie oraz z obcych takich jak: Powiatowy Urząd Pracy w Brodnicy, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. W oparciu o wszystkie dane oraz informacje i analizy SWOT przeprowadzone na warsztatach dokonano identyfikacji podstawowych problemów społecznych: MOCNE STRONY SŁABE STRONY - działania gminy nad rozwiązywaniem - brak lokali socjalnych problemów społecznym - słaba motywacja młodzieży - zapobieganie dysfunkcjom w rodzinie, - trudność w dostępie do zajęć aktywna pomoc finansowa i rzeczowa dla pozalekcyjnych (dojazd na te zajęcia) potrzebujących - niewystarczające środki na odnowę bazy - współpraca z organizacjami edukacyjnej - rozwój agroturystyki - utrudniony dostęp do kultury wysokiej - atrakcyjne położenie geograficzne, walory - niechęć do zrzeszania się i integracji, apatia przyrodnicze społeczna - ścieżka dydaktyczna, pomniki przyrody - brak środków na organizacje czasu wolnego - dziedzictwo kulturowe - niedostatecznie rozszerzona działalność - znajomość środowiska uczniów przez punktów konsultacyjnych nauczycieli - brak pedagoga - pięć szkół podstawowych i gimnazjum - brak placów zabaw dla dzieci - zorganizowany dowóz dzieci - niewystarczające oświetlenie ulic - dożywianie dzieci i młodzieży - niedostateczne udostępnienie obiektów - obiekty sportowe (sale sportowe i stadion) sportowych nieodpłatnie - pełne rozpoznanie liczby osób - zbyt mała aktywność wszystkich 24 | S t r o n a niepełnosprawnych mieszkańców (obojętność społeczna) - prowadzenie działań socjalnych z rodziną - brak ośrodka usług rehabilitacyjnych - współpraca ośrodka pomocy społecznej z - niedostateczne szkolenia dla bezrobotnych i Gminna Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, kuratorami sądowymi, Powiatowym Urzędem Pracy, ośrodkami zdrowia, domami pomocy społecznej - działalność stowarzyszeń i organizacji - aktywna działalność Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - punkt konsultacyjny, poradnictwo - potencjał zawodowy i naukowy pracowników - pozyskiwanie środków z zewnątrz - świetlice wiejskie i domu kultury - rozbudowana sieć wodociągowa i kanalizacyjna - dostęp do sal komputerowych i Internet chcących przekwalifikować się - słaba współpraca ze środowiskiem lokalnym (sołtysi) - brak warsztatów szkoleniowych dla osób z problemami - brak miejsc spędzania wolnego czasu - zły stan dróg - brak progów zwalniających przy szkołach - mało chodników - brak organizacji wypoczynku letniego dla dzieci i młodzieży - niedostateczny zakres dożywiania - niedostateczne funkcjonowanie świetlic środowiskowych - brak pomocy sąsiedzkiej - brak pomieszczeń dla organizacji wyposażonych w komputery, telefon i urządzenia biurowe - brak oznakowania ciekawych miejsc historycznych i kulturowych oraz rezerwatów przyrody – ścieżka przyrodnicza w celu rozwoju turystyki i z tym związanej infrastruktury (miejsca noclegowe, baza żywieniowa- bary, grill, miejsca parkingowe, miejsca wypoczynku i zatrzymania podczas podróży - brak możliwości korzystania z rehabilitacji na miejscu w oparciu o istniejące zasoby (hale sportowe, ośrodki zdrowia) - bariery architektoniczne dla osób niepełnosprawnych (brak podjazdów, odpowiednio urządzonych toalet w miejscach użyteczności publicznej) 25 | S t r o n a SZANSE ZAGROŻENIA - pozyskanie środków na inwestycje i - starzenie się społeczeństwa, wzrost liczby infrastrukturalne osób starszych i niepełnosprawnych - korzystanie z funduszy unijnych i innych - migracje mieszkańców do miast i za granicę środków - rozpad rodzin, pogłębianie się dysfunkcji w - możliwość stworzenia etatu psychologa i rodzinach pedagoga - utrzymujące się bezrobocie lub jego wzrost - przeciwdziałanie patologiom - brak autorytetów i zasad moralnych - integracja społeczna i aktywizowanie - wzrost agresji wśród młodzieży społeczeństwa - pogłębianie się problemu uzależnień - wzrost tolerancji w stosunku - brak zajęć dla ludzi starszych niepełnosprawnych - niepowodzenie w pozyskiwaniu funduszy - współpraca z organizacjami pozarządowymi unijnych i stowarzyszeniami - obojętność ludzi lub izolowanie się od - rozszerzenie działania świetlic społeczeństwa środowiskowych - oporność społeczeństwa na zmiany - organizowanie zajęć dla społeczności społeczne lokalnych - tworzenie nowych stowarzyszeń Powyższa analiza przedstawia, że Gmina Bobrowo ma wiele mocnych stron. Utrzymanie ich i zabieganie o nie jest możliwe dzięki zaangażowaniu samorządu gminnego i społeczeństwa Gminy Bobrowo. Jest to również możliwe dzięki środkom finansowym otrzymywanym z budżetu państwa i tych pozyskiwanych z innych źródeł. Słabe trony Gminy Bobrowo stanowią wyzwanie dla dalszych działań. Poprawa części z nich samopomocy, jest możliwa dzięki zwiększeniu aktywności społeczeństwa, stworzeniu dodatkowych zajęć dla dzieci i młodzieży, poradnictwa, zmotywowaniu społeczeństwa do podejmowania inicjatyw, aby mogli sami poczuć, że mogą wspólnie wiele osiągnąć. 26 | S t r o n a 4. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 4.1 POMOC NA RZECZ RODZIN I ŚRODOWISK DOTKNIĘTYCH PROBLEMEM BEZROBOCIA I UBÓSTWA 4.1.1 BEZROBOCIE Wyodrębnienie tego obszaru w strategii jest niezbędne, ponieważ bezrobotni to dominująca grupa osób szukająca wsparcia. Większość długotrwale bezrobotnych klientów pomocy społecznej stanowią osoby, które nie spełniły wymagań pracodawców. W coraz większym stopniu zauważyć można pogłębianie się zjawiska dziedziczenia bezrobocia i powiązane z tym zjawisko ubóstwa. Główne przyczyny bezrobocia to: 1. likwidacja nierentownych zakładów pracy 2. ograniczona liczba nowych miejsc pracy 3. coraz większe wymagania pracodawców oczekujących od pracowników wysokich kwalifikacji zawodowych i umiejętności, 4. mała liczba nowo powstających zakładów pracy. 4.1.2 SKUTKI BEZROBOCIA Dłuższy okres pozostawania bez pracy negatywnie wpływa na ekonomiczną kondycję rodzin. W bardzo szybkim czasie pojawiają się kłopoty finansowe. Dłuższe pozostawanie bez pracy pozbawia człowieka poczucia własnej wartości, wywołuje brak bezpieczeństwa socjalnego, zniechęcenie., stres, a także długotrwałe stany depresyjne, które nie leczone wywołują przewlekłe choroby, co w sumie zmniejsza z każdym dniem szansę na zatrudnienie i może wywoływać szereg skutków ubocznych. Bezrobocie jest czynnikiem nasilającym patologie społeczne takie jak nadużywanie alkoholu, zdobywanie środków finansowych nielegalnymi sposobami. Bezrobocie ma także bardzo zły wpływ na życie rodzinne, niejednokrotnie prowadzi do rozpadu rodziny. Dużym problemem jest także regulowanie rachunków związanych z utrzymaniem mieszkania, zaopatrzenie rodziny w niezbędną odzież, opał, przybory 27 | S t r o n a szkolne, realizacja recept dla chorych członków rodziny, zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, finansowanie nauki dzieci itp. Bezrobocie rodziców dla dzieci i młodzieży kończącej gimnazjum oznacza ograniczenie możliwości do dalszego kształcenia. Odczuwanie przez dzieci sytuacji jako gorszej prowadzi do stopniowej izolacji w środowisku, młodzież często podejmuje próby zdobycia środków finansowych z nielegalnych źródeł. Skutkiem bezrobocia jest również utrata autorytetu rodziców, co oznacza naruszenie spójności rodziny. Rolą pomocy społecznej jest nie tylko udzielanie wsparcia finansowego, ale także ścisła współpraca z instytucjami, organizacjami pozarządowymi, działającymi w obszarze pomocy społecznej, udział w stworzeniu dzieciom i młodzieży możliwości do dalszej nauki, zagospodarowania czasu wolnego, stworzenie możliwości do udziału w zajęciach pozalekcyjnych. 4.1.3 STRATEGIA POMOCY A. CEL STRATEGICZNY Sprawny i skuteczny system przeciwdziałania i zapobiegania skutkom długotrwałego bezrobocia wśród świadczeniobiorców pomocy społecznej oraz innych mieszkańców gminy. Adresaci: osoby bezrobotne, podopieczni pomocy społecznej z terenu gminy Bobrowo, wyrażający zainteresowanie zatrudnieniem, wykazujący się aktywnością w poszukiwaniu pracy oraz wyrażający chęć zmiany swojej sytuacji życiowej poprzez udział w szkoleniach, kursach przygotowujących do wykonywania zawodu organizowanych przez Powiatowy Urząd Pracy, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej a także Stowarzyszenia i organizacje działające na terenie gminy. B. PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA STRATEGII 1.Ścisła współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Brodnicy, Młodzieżowym Biurem Pracy w Brodnicy, aktywizującym osoby bezrobotne Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, aktywizującym bezrobotne osoby niepełnosprawne. 28 | S t r o n a 2.Opracowanie i wdrażanie do realizacji programów aktywizujących osoby korzystające z pomocy społecznej oraz mieszkańców gminy nie korzystających z pomocy społecznej. 3. Kierowanie do robót publicznych, prac społecznie użytecznych osób bezrobotnych spośród świadczeniobiorców pomocy społecznej, pozyskiwanie środków finansowych na ten cel z UE , Urzędu Marszałkowskiego oraz innych instytucji w drodze konkursów ogłaszanych przez wymienione instytucje. 4. Przeciwdziałanie uzależnieniu świadczeniobiorców od świadczeń pomocy społecznej. 5. Stworzenie możliwości osobom bezrobotnym udziału w spotkaniach mieszkańców w różnych kołach zainteresowań, udziału w zajęciach sportowych na salach gimnastycznych na terenie gminy, korzystanie z wyjazdów, spotkań rodzinnych organizowanych przez stowarzyszenia oraz inne organizacje pozarządowe. 5. Koordynatorami działań będą pracownicy socjalni we współpracy z innymi zainteresowanymi instytucjami. 6.Podstawą pracy z bezrobotnym, klientem GOPS będzie negocjowanie kontraktu socjalnego określającego zasady współdziałania klienta z pracownikiem socjalnym 7. Podnoszenie kwalifikacji i przekwalifikowanie zawodowe osób bezrobotnych, wdrażanie programów w tym zakresie. 8. Podnoszenie aspiracji dzieci i młodzieży, poprzez udział w organizowanych zajęciach pozalekcyjnych, dodatkowych zajęciach w świetlicach środowiskowych, edukacja rodziców. 9. Zorganizowanie Klubu Pracy. 10. Ścisła współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy. C. KIERUNKI DZIAŁANIA Pomoc na rzecz rodzin i środowisk dotkniętych bezrobociem będzie odbywać się poprzez: 1.Mobilizowanie bezrobotnych świadczeniobiorców pomocy społecznej oraz innych bezrobotnych mieszkańców gminy do wykonywania, robót publicznych, prac 29 | S t r o n a społecznie użytecznych w ramach środków przekazanych przez PUP dla coraz większej grupy bezrobotnych. 2. Zmniejszanie zjawiska dziedziczenia bezrobocia poprzez: a) przeznaczenie środków finansowych będących w dyspozycji ośrodka na ochronę dzieci przed skutkami bezrobocia przez zapewnienie dzieciom: - gorącego posiłku, - podstawowego wyposażenia do szkoły - możliwości uczestniczenia w zajęciach świetlic środowiskowych - organizowanie zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży rozwijających zainteresowania i umiejętności , w miejscowych ośrodkach kultury, szkołach, - niezbędnej odzieży i obuwia stosownej do pory roku we współpracy z organizacjami pozarządowymi (dla dzieci, których rodzice mimo własnych starań nie są w stanie zapewnić wymienionych potrzeb) b) prowadzenie pracy socjalnej ukierunkowanej na kształtowanie u osób bezrobotnych odpowiedzialności za swój los i przystosowanie się do samodzielnego życia w obecnej rzeczywistości, nauka prowadzenia gospodarstwa domowego w nowej sytuacji, racjonalnego wykorzystania posiadanych środków finansowych oraz planowania najbliższej przyszłości własnej rodziny, c) udział bezrobotnych w zajęciach grup samopomocowych, kursach prowadzonych przez Powiatowy Urząd Pracy, w spotkaniach z psychologiem zatrudnionym w utworzonym Punkcie Konsultacyjnym, doradcą dokumentów, przygotowanie do rozmów zawodowym, /nauka redagowania kwalifikacyjnych, porady specjalistyczne doradców zawodowych/, d) zróżnicowanie form pomocy adresowanych do bezrobotnego zgodnie z zasadą indywidualizacji pomagania, e) przeciwdziałanie wszelkim formom dyskryminacji w środowisku lokalnym ludzi zagrożonych wykluczeniem społecznym, f) monitorowanie bezpieczeństwa socjalnego korzystających z pomocy społecznej. 3. Zwiększenie dostępu do informacji oraz skuteczności informacji prowadzonej przez Powiatowy Urząd Pracy i Ośrodek Pomocy Społecznej poprzez: 30 | S t r o n a a) właściwe przekazywanie bezrobotnemu jego sytuacji prawnej, możliwości uzyskania świadczeń, możliwości zatrudnienia w kraju i za granicą, b) informowanie organizacji pozarządowych o możliwościach ubiegania się o środki finansowe z różnych źródeł. 4. Podmiotem realizacji strategii jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej we współpracy z: - Organizacjami Pozarządowymi, - Szkołami, - Powiatowym Urzędem Pracy, - Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, - Ośrodkami Kultury na terenie Gminy Bobrowo. 4.2 POMOC RODZINOM DOTKNIĘTY PROBLEMAMI UZALEZNIEŃ ORAZ PRZEMOCĄ 4.2.1 SPOŁECZNE SKUTKI NADUŻYWANIA ALKOHOLU Nadużywanie alkoholu bardzo często wynika z nieumiejętności radzenia sobie z problemami życia codziennego. Zespół uzależnienia od alkoholu charakteryzują: 1) codzienne spożywanie alkoholu, 2) ciągi picia występujące naprzemiennie z okresami trzeźwości, 3) zmiany tolerancji na alkohol, 4) zaburzenia pamięci, 5) nawroty do picia po próbach utrzymania okresowej abstynencji. Nadużywanie alkoholu prowadzi do pogarszania się sytuacji ekonomicznej rodziny, staje się przyczyną rozpadu rodziny oraz przemocy. Podopieczni, którzy mają problem alkoholowy najczęściej temu zaprzeczają. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej stara się ograniczyć pomoc finansową dla osób dotkniętych chorobą alkoholową i realizować pomoc najczęściej w formie niepieniężnej. Przyznanie pomocy warunkowane jest podjęciem i kontynuacją leczenia oraz udziału w terapii. Występowanie problemu alkoholowego bardzo często powoduje konieczność interwencji zarówno pracowników socjalnych jak i policji. W przypadku występowania przemocy funkcjonariusze 31 | S t r o n a wypełniają „Niebieską Kartę”, która stanowi podstawę podjęcia działań zmierzających do udzielenia wszechstronnej pomocy rodzinie. Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej Niebieską Kartę dla celów pomocy społecznej zobowiązany jest założyć ośrodek pomocy społecznej. Jest ona podstawą do prowadzenia postępowania przez ośrodek pomocy społecznej. Ofiary przemocy mają możliwość korzystania z Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Caritas w Brodnicy i w Grudziądzu. Mają także możliwość skorzystania z bezpłatnych porad radcy prawnego w urzędzie gminy, a także do korzystania z usług terapeuty uzależnień w Punkcie konsultacyjnym w Bobrowie oraz porad psychologa. Punkt konsultacyjny mógł rozpocząć swoje działania dzięki środkom finansowym Poakcesyjnego Programu Wspierania Obszarów Wiejskich. 4.2.2. STRATEGIA POMOCY A. CEL STRATEGICZNY Skuteczne przeciwdziałanie uzależnieniom: 1) współpraca z instytucjami i organizacjami zajmującymi się pomocą uzależnionym, oraz w zakresie ochrony dzieci przed przemocą i uzależnieniami, 2) praca z osobami uzależnionymi, zmobilizowanie do podjęcia leczenia, 3) ochrona dzieci przed skutkami uzależnień rodziców. B. DZIAŁANIA NA RZECZ RODZIN DOTKNIĘTYCH PROBLEMAMI ALKOHOLOWYMI ORAZ PRZEMOCĄ 1. pomoc dzieciom z rodzin dotkniętych problemem alkoholowym (zakupienie odzieży, przyborów szkolnych, organizacja wypoczynku letniego, pomoc w nauce w trakcie zajęć w świetlicach środowiskowych) 2. współpraca pracowników socjalnych z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Bobrowie, kierowanie uzależnionego na leczenie, udział realizacji Gminnego Programu Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 32 | S t r o n a 3. udział pracowników socjalnych w szkoleniach dotyczących postępowania z rodziną dotkniętą problemem alkoholowym i przemocą, w zakresie rozpoznania oraz form działania w przypadku stwierdzenia i podejrzenia występowania uzależnień i przemocy 4. wdrożenie procedury Niebieska Karta – nawiązanie współpracy w tym zakresie z policją i Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 5. utworzenie grupy wsparcia dla osób uzależnionych i ich rodzin 6. prowadzenie działalności edukacyjnej związanej z przeciwdziałaniem zjawiskom alkoholizmu i przemocy ( w stosunku do rodziców i dzieci) 5. zabezpieczenie schronienia i innych potrzeb ofiarom przemocy w nagłych sytuacjach w Ośrodku Interwencji Kryzysowej 6. stwarzanie szerszych możliwości dzieciom i młodzieży do korzystania z różnych form spędzania czasu wolnego 7. stałe diagnozowanie zjawiska alkoholizmu i przemocy z uwzględnieniem środowisk lokalnych 8. utworzenie Punktu Konsultacyjnego zatrudniającego psychologa, pedagoga dla osób uzależnionych, członków ich rodzin, w szczególności dzieci w ramach środków finansowych PPWOW. C. PODMIOTY REALIZUJĄCE STRATEGIĘ 1. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Bobrowie, 2. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Bobrowie we współpracy z: 1) kuratorami zawodowymi i społecznymi, 2) Wydziałem Rodzinnym i Nieletnich Sądu Rejonowego w Brodnicy, 3) Świetlicami Środowiskowymi działającymi na terenie gminy, 4) szkołami, 5) Policją. 6) psychologiem i pedagogiem zatrudnionym w ramach utworzonego Punktu Konsultacyjnego. 33 | S t r o n a 4.3 POMOC NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Niepełnosprawność. Za osobę niepełnosprawną uznaje się taką osobę, której stan fizyczny, psychiczny czy umysłowy powoduje trwałe lub okresowe utrudnienia uniemożliwiające pełnienie ról społecznych i zadań stosownie do wieku, a w szczególności zdolności do wykonywania pracy zawodowej. Choroba i niepełnosprawność prowadzą do pogorszenia się sytuacji materialnej rodziny. Spowodowane jest to zwiększonymi wydatkami na leki, leczenie oraz rehabilitację, a także zakup często bardzo drogiego sprzętu rehabilitacyjnego. Choroba i niepełnosprawność bardzo często są przyczyną utraty dochodów /związane jest to z utratą pracy/. Osoby chore i niepełnosprawne często izolują się od środowiska i rodziny. Zadania dotyczące osób niepełnosprawnych realizują ośrodki zdrowia, szkoły, ośrodek pomocy społecznej, Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Gminy Bobrowo” Aktywna Gmina” oraz Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. Osoby niepełnosprawne z terenu gminy Bobrowo mają możliwość uczestniczenia w Warsztatach Terapii Zajęciowej w Brodnicy, Zakładzie Aktywności Zawodowej w Brodnicy, Środowiskowym Domu Samopomocy w Brodnicy, uczniowie mają możliwość nauki w Zespole Szkół Specjalnych w Brodnicy, mogą także korzystać z indywidualnego nauczania. 4.3.1 STRATEGIA POMOCY A. CEL STRATEGICZNY Wspieranie osób niepełnosprawnych: 1) integracja osób niepełnosprawnych ze społecznością lokalną 2) diagnozowanie środowiska osób niepełnosprawnych 3) doskonalenie systemu pomocy osobom niepełnosprawnym w zakresie rehabilitacji społecznej i leczniczej B. KIERUNKI DZIAŁANIA 1. Praca socjalna na rzecz osób niepełnosprawnych: 34 | S t r o n a 1) szkolenia pracowników socjalnych – mające na celu przybliżenie problematyki niepełnosprawności, która pozwoli na efektywną pracę z osobą niepełnosprawną, wspieranie osoby niepełnosprawnej, udzielanie wszelkich informacji niezbędnych w życiu osoby niepełnosprawnej, 2) tworzenie zespołów udzielających pomocy osobom niepełnosprawnym/ pracownik socjalny, konsultant, wolontariusz, osoba niepełnosprawna/, 3) pomoc usługowa w formie: a) usług opiekuńczych w domu chorego, b) specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, c) umieszczenie w całodobowym Domu Pomocy Społecznej, 2. Budowanie współpracy z instytucjami organizacjami pozarządowymi: 1) rozszerzenie współpracy z Caritas w Brodnicy, która otworzyła w miesiącu czerwcu br. wypożyczalnię sprzętu rehabilitacyjnego, rozpropagowanie informacji wśród mieszkańców gminy, pomoc w otrzymaniu niezbędnego sprzętu przez niepełnosprawne osoby, Dzięki utworzeniu takiej wypożyczalni osoby niepełnosprawne będą miały możliwość wypożyczenia niezbędnego sprzętu (np. kule, wózki inwalidzkie, chodziki, balkoniki, łóżka przeciwodleżynowe). 2) utworzenie i stała aktualizacja bazy danych dotyczącej osób niepełnosprawnych, 3) udział w realizacji programów na rzecz osób niepełnosprawnych, 4) utworzenie w GOPS punktu informacyjnego na temat uprawnień osób niepełnosprawnych, form pomocy, możliwości załatwienia sprzętu rehabilitacyjnego, 5) wykorzystanie istniejącej bazy / sale sportowe/, zatrudnienie specjalisty rehabilitanta, 6) aktywizowanie osób niepełnosprawnych, integracja ze środowiskiem lokalnym, 7) integrowanie ze środowiskiem lokalnym dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, B. PODMIOTY REALIZUJĄCE STRATEGIĘ Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej oraz: 1) organizacje pozarządowe, 2) Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Bobrowie i Nieżywięciu, 35 | S t r o n a 3) Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, 4) szkoły na terenie gminy Bobrowo, 4.4 POMOC NA RZECZ RODZIN NIEWYDOLNYCH WYCHOWAWCZO Rodziny z problemami opiekuńczo-wychowawczymi stanowią znaczną część świadczeniobiorców ośrodka pomocy społecznej. Niezaradność rodziny w opiece i wychowaniu połączona jest z takimi dysfunkcjami jak: przemoc domowa, bezrobocie, odejście małżonka, problem we współżyciu z ludźmi, niezaradność w prowadzeniu gospodarstwa domowego. W rodzinach niewydolnych wychowawczo rodzice nie potrafią stworzyć komunikowaniem właściwego się z klimatu dziećmi, nie życia rodzinnego, potrafią stworzyć mają problem rodzinie z poczucia bezpieczeństwa, obdarzyć dzieci uwagą. Dzieci w takich rodzinach nie znajdują poczucia bezpieczeństwa, właściwych wzorców, w wielu przypadkach pozostawione są same sobie. W związku z tym wolny czas spędzają na ulicy, wśród kolegów, zaniedbują naukę, zaczynają wagarować, uciekać z domu, popadają w konflikt z prawem. Następstwem tego jest konieczność umieszczenia w placówkach opiekuńczowychowawczych. 4.4.1 STRATEGIA POMOCY A. CEL STRATEGICZNY Podjęcie działań ukierunkowanych na poprawę funkcjonowania całej rodziny. Zmiana charakteru pomocy z finansowej na wspomagającą. Aktywizowanie rodziny do poszukiwania samodzielnych rozwiązań. B. KIERUNKI DZIAŁANIA 1. Praca socjalna ukierunkowana na: 1) wspólne z konsultantami ułożenie planu działania z rodziną, który pomoże w odbudowaniu utraconych ról i wartości takich jak więź rodzinna, poczucie bezpieczeństwa 36 | S t r o n a 2) zawieranie kontraktów socjalnych, które uświadomią podopiecznemu, że jest odpowiedzialny za rozwiązanie swojego problemu i problemu swojej rodziny, 3) szkolenia pracowników socjalnych, które pozwolą na prowadzenie bardziej profesjonalnej pomocy w rozwiązywaniu problemów rodziny 4) zorganizowanie grup wsparcia dla kobiet, których celem będzie zmniejszenie poczucia osamotnienia, udzielanie informacji z zakresu prawa (spotkanie z prawnikiem), pomocy społecznej (spotkania z pracownikiem socjalnym) 5) edukacja rodziców 6) współpraca: pracownik socjalny, pedagog, kurator zawodowy i społeczny, 7) organizowanie czasu wolnego dzieciom i młodzieży zagrożonej wykluczeniem Społecznym poprzez stworzenie możliwości udziału w zajęciach pozaszkolnych organizowanych w świetlicach środowiskowych, GOK i WDK, stworzenie możliwości udziału w wycieczkach szkolnych, zajęciach prowadzonych na salach gimnastycznych w miejscowych szkołach, na których istnieje możliwość wykorzystania sprzętu sportowego. 2. Budowanie sieci współpracy z instytucjami i organizacjami pozarządowymi. 1)rozwijanie w coraz szerszym zakresie współpracy z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz dzieci i rodziny takimi jak: Sąd Rodzinny, Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, Poradnia Rodzinna, domy dziecka, szkoły, Caritas w Brodnicy, 2) opracowanie i wspólne wdrażanie programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży w zakresie profilaktyki uzależnień, przemocy, przestępczości, pomocy w nauce, większa efektywność w sferze sportu i turystyki, organizacji wypoczynku. 3) stałe diagnozowanie zjawiska przemocy wobec dzieci i młodzieży (w domu rodzinnym, szkole, na ulicy). C. PODMIOTY REALIZUJĄCE STRATEGIĘ Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej oraz organizacje współpracujące: - szkoły na terenie gminy oraz szkoły średnie - Sąd Rejonowy (Wydział Rodzinny i Nieletnich) 37 | S t r o n a - Caritas w Brodnicy - Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - Poradnia Rodzinna - Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna - szkoły z terenu gminy Bobrowo. 4.5 POMOC NA RZECZ OSÓB BEZDOMNYCH Pomoc państwa osobom bezdomnym została określona w ustawie o pomocy społecznej, na podstawie której osobie bezdomnej przysługuje tymczasowe miejsce noclegowe, odzież stosownie do pory roku, jeden gorący posiłek dziennie. Pomoc osobom bezdomnym świadczą Caritas, organizacje pozarządowe, które prowadzą schroniska dla osób bezdomnych. Osoba bezdomna to osoba nie posiadająca własnego mieszkania, nie mająca możliwości powrotu do ostatniego miejsca zamieszkania. Zjawisko bezdomności nasila się szczególnie w okresie jesienno zimowym, wówczas osoby bezdomne mają możliwość skorzystania z miejsc noclegowych w noclegowni Caritas w Brodnicy. 4.5.1 STRATEGIA POMOCY A. CEL STRATEGICZNY Przeciwdziałanie bezdomności: 1) współpraca z organizacjami i instytucjami zajmującymi się pomocą osobom bezdomnym 2) przeciwdziałanie zjawisku bezdomności, 3) pomoc osobom bezdomnym z wychodzeniu z bezdomności. B. KIERUNKI DZIAŁANIA 1) pomoc ukierunkowana na przeciwdziałanie bezdomności, 2) prowadzenie pracy socjalnej z osobami zagrożonymi bezdomnością (aktywizowanie 38 | S t r o n a do poszukiwania i podjęcia pracy, udzielanie informacji o możliwościach skorzystania z pomocy, w szczególności na opłacenie wydatków związanych z utrzymaniem mieszkania, udzielanie pomocy w załatwianiu spraw w urzędach, udzielanie pomocy finansowej, zawieranie kontraktu dotyczącego wychodzenia z bezdomności) 3) współpraca z Caritas w Brodnicy, organizacjami społecznymi, Powiatowym Urzędem Pracy, 4) wdrażanie programów dotyczących bezdomności. C. PODMIOTY REALIZUJĄCE STRATEGIĘ 1) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Bobrowie 2) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, we współpracy z Caritas w Brodnicy. 4.6 POMOC OSOBOM W WIEKU POPRODUKCYJNYM ORAZ W WIEKU STARSZYM Aktywizowanie osób starszych oraz w wieku poprodukcyjnym staje się zadaniem priorytetowym dla pomocy społecznej oraz organizacji pozarządowych i służby zdrowia. Istniejące instytucje pomocy społecznej oraz opieki medycznej nie zawsze w pełni są w stanie zaspokoić potrzeby osób starszych. Praca z wymienionymi osobami oraz na ich rzecz pozwala na utrzymanie kontaktu tych osób w ich środowisku lokalnym, utrzymanie kontaktu z otoczeniem. 4.6.1 STRATEGIA POMOCY A. CEL STRATEGII Zwiększenie aktywności i wspieranie osób starszych: 1) integracja osób starszych w środowisku lokalnym, 2) profesjonalna pomoc medyczna 3) podnoszenie świadomości opiekunów osób starszych 39 | S t r o n a B. KIERUNKI DZIAŁANIA 1) kontynuacja spotkań osób starszych oraz w wieku poprodukcyjnym w Klubach Seniora,(, spotkania z pielęgniarką, pracownikiem socjalnym lekarzem, udział w imprezach okolicznościowych, wycieczkach), 2) udział w organizowanych bezpłatnych badaniach lekarskich, pogadanki i szkolenia na temat zdrowego odżywiania możliwości korzystania z zajęć gimnastycznych ,itp. 3) szkolenia z zakresu opieki paliatywnej. C. PODMIOTY REALIZUJĄCE STRATEGIĘ 1) Ośrodek Pomocy Społecznej, 2) organizacje pozarządowe, 3) Koła Gospodyń Wiejskich, 4) Gminna Rada Kobiet, 5) pracownicy kultury 4.7 PROBLEMY WYCHOWAWCZE DZIECI I MŁODZIEŻY I WYRÓWNYWANIE SZANS EDUKACYJNYCH 4.7.1 STRATEGIA POMOCY A. CEL STRATEGII Przeciwdziałanie problemom wychowawczym, wyrównywanie szans edukacyjnych i organizacja czasu wolnego: 1) wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży 2) zwiększenie możliwości udziału w wypoczynku letnim dzieci i młodzieży 3) organizowanie wypoczynku letniego 4) szkolenia edukacyjne dla rodziców 5) poradnictwo (pedagog, psycholog, itp.) 6) pomoc materialna i finansowa (stypendia, dożywianie, wyprawki, itp.) 7) organizacja czasu wolnego i rozwijanie zainteresowań dzieci i młodzieży 40 | S t r o n a B. KIERUNKI DZIAŁANIA 1) kontynuowanie funkcjonowania świetlic środowiskowych 2) organizowanie wypoczynku letniego dzieciom i młodzieży 3) prowadzenie zajęć pozalekcyjnych i zajęć sportowych 4) funkcjonowanie punktu konsultacyjnego 5) dożywianie dzieci i młodzieży 6) pomoc finansowa i materialna C. PODMIOTY REALIZUJĄCE STRATEGIĘ 1) pracownicy oświaty i kultury 2) Ośrodek Pomocy Społecznej, 3) organizacje pozarządowe, 4) Koła Gospodyń Wiejskich, 41 | S t r o n a ZAKOŃCZENIE Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2006-2015 nakreśla działania mające na celu przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych osób i rodzin z terenu gminy Bobrowo. Osiągnięcie celów uwarunkowane będzie przestrzeganiem form działania, a także aktywnością środowiska lokalnego, instytucji i organizacji pozarządowych oraz ich ścisłej współpracy ze środowiskiem lokalnym. Wiąże się to z koniecznością występowania o środki finansowe na realizację określonych w strategii zadań. Źródłami finansowania będą środki pozyskane w drodze konkursów z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Poakcesyjnego Programu Wspierania obszarów Wiejskich, Urzędu Marszałkowskiego, a także środki własne Gminy i środki pochodzące z budżetu państwa oraz pozyskane z innych instytucji. Przyjęcie Strategii nie zamyka procesu doskonalenia i weryfikacji polityki społecznej Gminy Bobrowo w sferze pomocy społecznej. Osiągane efekty w dużym stopniu uzależnione będą od pomocowych. pierwszym W akceptacji przez kwartale Samorząd oraz każdego roku sojuszników działań instytucje, organizacje pozarządowe przedstawiają Radzie Gminy sprawozdanie z realizacji wyznaczonych dla siebie zadań i celów. Jak już wspomniano wcześniej praca nad strategią jest zadaniem ciągłym i otwartym ze względu na zmieniającą się rzeczywistość społeczną, w związku z tym ewentualna kolejna aktualizacja Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych będzie dokonana przez Zespół Roboczy w 2011 r. Głównym koordynatorem wdrażania strategii GSRPS jest Urząd Gminy w Bobrowie (koordynator PIS) wraz z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Bobrowie reprezentowanym przez kierownika. 42 | S t r o n a
