Bioenergy - 7.11.2008
Transkrypt
Bioenergy - 7.11.2008
Przedsięwzięcie: „Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego związanego z prowadzeniem działalności w zakresie odzysku odpadów innych niż niebezpieczne” Inwestor: Bioenergy A.J. Burtny Spółka Jawna z siedzibą w Opolu. Zleceniodawca: Bioenergy A.J. Burtny Spółka Jawna z siedzibą w Opolu. Stadium dokumentacji: RAPORT O ODDZIAŁYWANIU PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Autor raportu: dr inż. Robert Junga Opole, październik 2008 r. 1 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko SPIS TREŚCI 1. PODSTAWY PRAWNE I CEL OPRACOWANIA................................................................4 2. OPIS ELEMENTÓW PRZYRODNICZYCH ŚRODOWISKA ............................................7 2.1. Położenie gminy Gogolin ........................................................................................................7 2.2. Klimat .....................................................................................................................................9 2.2.1. Termika i opady..............................................................................................................9 2.2.2. Wilgotność .....................................................................................................................9 2.2.3. Wiatry ............................................................................................................................9 2.3. Rzeźba terenu i warunki glebowe ............................................................................................9 2.3.1. Rzeźba terenu .................................................................................................................9 2.3.2. Warunki glebowe..........................................................................................................10 2.4. Warunki geologiczne.............................................................................................................11 2.5. Wody powierzchniowe i gruntowe ........................................................................................11 2.6. Fauna i flora ..........................................................................................................................12 2.7. Obszary Natura 2000.............................................................................................................13 2.8. Zabytki w Gminie Gogolin ....................................................................................................17 3. CHARAKTERYSTYKA PLANOWANEJ INWESTYCJI ..................................................20 3.1. Stan istniejący .......................................................................................................................20 3.2. Stan projektowany.................................................................................................................21 3.3. Charakterystyka odpadów – surowców do produkcji peletu...................................................21 3.3.1. Odpady pochodzenia rolno-spożywczego .....................................................................21 3.3.2. Paliwa do produkcji energii cieplnej .............................................................................23 3.4. Technologia ..........................................................................................................................23 3.5. Przewidywany poziom zużycia surowców, paliw i energii.....................................................24 3.6. Czas pracy instalacji, zatrudnienie.........................................................................................25 3.6.1. Przewidywane zużycie wody na cele socjalno-bytowe ..................................................25 4. PRZEWIDYWANE RODZAJE I ILOŚCI ZANIECZYSZCZEŃ WPROWADZANYCH DO POWIETRZA WYNIKAJĄCYCH Z FUNKCJONOWANIA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA..........................................................................................................25 4.1. Metodyka obliczeń ................................................................................................................25 4.2. Charakterystyka źródeł emisji, emitorów oraz czasu ich pracy...............................................26 4.3. Emisja zanieczyszczeń z poszczególnych procesów ..............................................................26 4.4. Piec z podajnikiem typu Stoker .............................................................................................27 4.5. Cyklony – emitory E2 i E3 ....................................................................................................27 2 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 4.6. Wyniki obliczeń stężeń zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym ..................................28 5. PRZEWIDYWANE RODZAJE I ILOŚCI ODPADÓW POWSTAJĄCYCH W FAZIE REALIZACJI I EKSPLOATACJI PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA ..............28 5.1. Rodzaje wytwarzanych odpadów...........................................................................................28 5.1.1. Odpady powstające w trakcie eksploatacji przedsięwzięcia...........................................28 5.1.2. Odpady powstające w trakcie realizacji przedsięwzięcia ...............................................30 5.2. Miejsca magazynowania wytwarzanych odpadów oraz ich kategorie.....................................30 5.3. Sposoby postępowania z wytworzonymi odpadami ...............................................................32 5.4. Wnioski.................................................................................................................................33 6. EMISJA HAŁASU DO ŚRODOWISKA Z PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA.....34 6.1. Wartości dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku dla obszarów oddziaływania planowanego przedsięwzięcia ......................................................................................................34 6.2. Charakterystyka źródeł hałasu oraz określenie ich oddziaływania..........................................35 6.3. Obliczenia .............................................................................................................................36 6.4. Wnioski.................................................................................................................................37 7. ZAGROŻENIA PROMIENIOWANIEM ELEKTROMAGNETYCZNYM NIEJONIZUJĄCYM WYNIKAJĄCA Z FUNKCJONOWANIA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA..........................................................................................................37 8. OPIS ANALIZOWANYCH WARIANTÓW W TYM WARIANTU POLEGAJĄCEGO NA NIEPODEJMOWANIU PRZEDSIĘWZIĘCIA, WARIANTU NAJKORZYSTNIEJSZEGO DLA ŚRODOWISKA .........................................................38 9. OKREŚLENIE PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ANALIZOWANYCH WARIANTÓW W TYM RÓWNIEŻ W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA POWAŻNEJ AWARII PRZEMYSŁOWEJ A TAKŻE MOŻLIWEGO TRANSGRANICZNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ..............................39 10. UZASADNIENIE WYBRANEGO PRZEZ WNIOSKODAWCĘ WARIANTU ORAZ OCENA ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA DOBRA MATERIALNE, ZABYTKI I KRAJOBRAZ KULTUROWY ......................................................................40 11. PORÓWNANIE PROPONOWANYCH ROZWIĄZAŃ TECHNOLOGICZNYCH Z WARUNKAMI OKREŚLONYMI W ART. 143 P.O.Ś. ....................................................40 12. WSKAZANIE KONIECZNOŚCI USTANOWIENIA OBSZARU OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA ................................................................................................................44 13. ANALIZA MOŻLIWYCH KONFLIKTÓW SPOŁECZNYCH........................................45 14. PRZEDSTAWIENIE PROPOZYCJI MONITORINGU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO NA ETAPIE JEGO BUDOWY I EKSPLOATACJI.................................................................................................................45 3 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 15. WSKAZANIE TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCYCH Z NIEDOSTATKÓW TECHNIKI LUB LUK WE WSPÓŁCZESNEJ WIEDZY, JAKIE NAPOTKANO OPRACOWUJĄC RAPORT...............................................................................................46 16. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ...........................................47 18. ŹRÓDŁA INFORMACJI STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO OPRACOWANIA RAPORTU............................................................................................................................48 4 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 1. PODSTAWY PRAWNE I CEL OPRACOWANIA Przedmiotem opracowania jest ocena wpływu na środowisko przedsięwzięcia polegającego na „Zmianie sposobu użytkowania obiektu budowlanego związanego z prowadzeniem działalności w zakresie odzysku odpadów innych niż niebezpieczne” w Gogolinie, ul. Podleśna 1, powiat Krapkowicki, województwo opolskie. Inwestorem przedsięwzięcia jest Bioenergy A.J. Burtny Spółka Jawna z siedzibą w Opolu. Niniejszy raport jest składowym elementem wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach na realizację inwestycji. Inwestor posiada prawo własności do działek: – nr 298 z mapy 4 obręb Gogolin, – nr 295/2, 295/10, 295/11 z mapy 4 obręb Gogolin, – nr 295/15 z mapy 4 obręb Gogolin 1, – nr 1998/1 z mapy 4 obręb Dąbrówka Dolna. Przedmiotowa Instalacja znajduje się na działce nr 1998/1 z mapy 4 obręb Dąbrówka Dolna. Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego działka nr 1998/1 posiada oznaczenie 3P, tj. teren przeznaczony pod lokalizację obiektów produkcyjnych, składów i magazynów. Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 pkt 40 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. nr 257 poz. 2573 ze zmianami) instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne przy zastosowaniu procesów termicznych, należą do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których raport o oddziaływaniu na środowisko jest wymagany. W przedmiotowym zakresie inwestycji przewiduje się wykorzystanie biomasy pochodzącej z przemysłu rolno-spożywczego oraz drzewnego do produkcji peletu jako paliwa energetycznego. Zgodnie z art. 46a ust. 7 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz.U. nr 62, poz. 627 z późn. zm.) organem właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia jest Burmistrz Gogolina. W piśmie nr WG.VI-7610-14/2008 z dnia 29 sierpnia 2008r., w przedmiotowej sprawie Burmistrz Gminy Gogolin orzekł o potrzebie sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko dla przedsięwzięcia polegającego na „Zmianie sposobu użytkowania obiektu budowlanego związanego z prowadzeniem działalności w zakresie odzysku odpadów innych niż niebezpieczne” w Gogolinie, ul. Podleśna 1. Niniejsze opracowanie wykonane na etapie uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację planowanego przedsięwzięcia zostało przygotowane zgodnie z wymaganym zakresem raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Zgodnie z art. 52 Ustawy prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z 2008 nr 25, poz. 150 ze zmianami). Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien zawierać: 5 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 1) opis planowanego przedsięwzięcia, a w szczególności: a) charakterystykę całego przedsięwzięcia i warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji, b) główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych, c) przewidywane wielkości przedsięwzięcia, emisji, wynikające 2) opis elementów przyrodniczych środowiska, oddziaływania planowanego przedsięwzięcia, z funkcjonowania objętych zakresem planowanego przewidywanego 2a) opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, 3) opis analizowanych wariantów, w tym wariantu: a) polegającego na niepodejmowaniu przedsięwzięcia, b) najkorzystniejszego dla środowiska, wraz z uzasadnieniem ich wyboru, 4) określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów, w tym również w wypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, a także możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko, 4a) analizę i ocenę możliwych zagrożeń i szkód dla zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, w szczególności zabytków archeologicznych, w obrębie terenu, na którym ma być realizowane przedsięwzięcie, 5) uzasadnienie wybranego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko, w szczególności na: a) ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę i powietrze, b) powierzchnię ziemi, z uwzględnieniem ruchów masowych ziemi, klimat i krajobraz, c) dobra materialne, d) zabytki i krajobraz kulturowy, objęte istniejącą dokumentacją, w szczególności rejestrem lub ewidencją zabytków, e) wzajemne oddziaływanie między elementami, o których mowa w lit. a)-d), 6) opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnioi długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko, wynikające z: a) istnienia przedsięwzięcia, b) wykorzystywania zasobów środowiska, c) emisji, 6 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko oraz opis metod prognozowania, zastosowanych przez wnioskodawcę, 7) opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, 8) jeżeli planowane przedsięwzięcie jest związane z użyciem instalacji, porównanie, z zastrzeżeniem ust. 2, proponowanej technologii z technologią spełniającą wymagania, o których mowa w art. 143, 9) wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia konieczne jest ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania oraz określenie granic takiego obszaru, ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dotyczących obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich, 10) przedstawienie zagadnień w formie graficznej, 11) analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem, 12) przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji, 13) wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano, opracowując raport, 14) streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w raporcie, 15) nazwisko osoby lub osób sporządzających raport, 16) źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu. Niniejszy raport jest załącznikiem do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przez Burmistrza Gminy Gogolin, a także będzie podstawowym dokumentem do przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Przedmiotowy raport o oddziaływaniu na środowisko opisanego powyżej przedsięwzięcia zrealizowano na podstawie: – materiałów oraz informacji dostarczonych przez Zleceniodawcę, – własnych prac projektowych, – pomiarów i badań autora opracowania, – programu do rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza EK100W, – aktualnie obowiązujących przepisów prawa, w szczególności: 1. Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2008 nr 25 poz. 150, ze zmianami), 2. Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. 2007 nr 39 poz. 251), 3. Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. 2006 nr 156 poz. 1118, ze zmianami), 4. Ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2003 nr 80, poz. 717, ze zmianami), 5. Ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz.U. 2005 nr 239 poz. 2019, ze zmianą), 7 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 6. Ustawy z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. 2005 nr 236 poz. 2008, ze zmianą), 7. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. 2004 nr 257 poz. 2573, ze zmianami), 8. Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji (Dz. U. 2004 nr 283 poz. 2842), 9. Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz. U. 2002 nr 122 poz. 1055), 10. Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. 2003 nr 1 poz. 12), 11. Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. 2008 nr 47 poz. 281), 12. Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. 2001 nr 112 poz. 1206), 13. Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007 nr 120 poz. 826), 14. Instrukcji ITB nr 338/96 „Metoda określania emisji i imisji hałasu przemysłowego w środowisku oraz program komputerowy”, Warszawa 2003 r., 15. Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 lutego 2003 r. w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją instalacji lub urządzeń, przekazywanych właściwym organom ochrony środowiska oraz terminu i sposobów ich prezentacji (Dz. U. nr 59 poz. 529), 16. Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. 2005 nr 260 poz. 2181, ze zmianą), 17. Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Dz. U. nr 2004 283 poz. 2839), 18. Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji nie wymaga pozwolenia (Dz. U. 2004 nr 283 poz. 2840), 19. Stanu Środowiska w Województwie Opolskim w Roku 2005 i 2006; Inspekcja Ochrony Środowiska, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu; Biblioteka Monitoringu Środowiska Opole, maj 2007. 2. OPIS ELEMENTÓW PRZYRODNICZYCH ŚRODOWISKA 2.1. Położenie gminy Gogolin Gmina Gogolin położona jest na krawędzi Wyżyny Śląskiej, w Powiecie Krapkowickim, w środkowej części województwa opolskiego w odległości ok. 15 km na południe od Opola. Od zachodu graniczy z gminą Krapkowice, od północy z gminą Tarnów Opolski. Na wschodzie 8 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko graniczy z gminą Strzelce Opolskie, a od południa z gminą Zdzieszowice. W części zachodniej i południowej odcinkami granicę gminy stanowi rzeka Odra. Od 1973 roku Gogolin jest siedzibą władz jednostki administracyjnej obejmującej miasto Gogolin wraz z dwiema dzielnicami: Karłubiec i Strzebinów oraz 9 sołectw: Chorula, Dąbrówka, Górażdże, Kamień Śląski, Kamionek, Malnia, Obrowiec, Odrowąż i Zakrzów. Łączna powierzchnia gminy wynosi 10051 ha, co stanowi 1,2% powierzchni województwa. Na tym obszarze zamieszkuje 13535 osób, z tego w samym Gogolinie 6780. W pobliżu Gogolina przebiega autostrada A-4 Wrocław-Kraków, a na terenie gminy znajduje się bezpośredni zjazd. Ponadto przez obszar gminy przebiegają drogi: wojewódzka nr 409 relacji Strzelce Opolskie-Prudnik, stanowiąca połączenie z polsko-czeskim przejściem granicznym w Głuchołazach i wojewódzka 423 relacji Opole-Kędzierzyn-Koźle. Oprócz sieci dróg, gmina Gogolin usytuowana jest przy dwóch ważnych liniach kolejowych Gliwice-Wrocław przez Kędzierzyn-Koźle i Gliwice-Wrocław przez Strzelce Opolskie oraz przy szosie z Krapkowic do Strzelec Opolskich. 9 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Autobusem z Gogolina można dojechać m.in. do Opola, Kędzierzyna-Koźla, Strzelec Opolskich oraz na Górę Św. Anny. 2.2. Klimat 2.2.1. Termika i opady Gmina Gogolin połażona jest na obszarze nizin w regionie śląskim. Zima ma tu łagodny przebieg ze średnią temperaturą nie przekraczającą -2 0C, lato ciepłe +18 0C, najcieplejszym miesiącem jest lipiec – średnia temperatura 18,3 0C. Średnia roczna temperatura wynosi 8,5 0C. Prawie na całym terenie województwa opolskiego roczne temperatury powietrza przekraczają 8 0C. Dni przymrozkowych notuje się tutaj 98, dni mroźnych 34 i bardzo mroźnych 24 (-10 C). Czas trwania zimy około to 60-80 dni, lata 100 dni, opad roczny jest w granicach 650-700 mm i powyżej 700 mm. Maksimum opadów przypada w miesiącach letnich z ekstremum w lipcu – 100 mm, minimum na okres luty-kwiecień. Pod względem zachmurzenia w całym województwie panują warunki podobne. Na ogół zachmurzenie jest duże, największe w ostatnich miesiącach roku, najmniejsze na wiosnę i na początku jesieni. Maksymalne zachmurzenie występuje w grudniu, minimalne w sierpniu lub we wrześniu. 0 2.2.2. Wilgotność Amplitudy wilgotności w ciągu roku dochodzą do 15 %, maksima notuje się w miesiącach późnojesiennych (listopad i grudzień – 88 %), minima zaś w miesiącach wiosenno-letnich (maj – 75 %, czerwiec – 73 %). 2.2.3. Wiatry Kierunek oraz prędkość wiatru w znacznym stopniu wpływają na rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń powietrza, a także decydują o rozkładzie ich koncentracji. Na terenie gminy Gogolin dominują wiatry z zachodniego sektora horyzontu przy dominancie kierunku zachodniego – 21 %, południowego – 19 % i północno – zachodniego – 13,5 %. Wiatry z wyżej wymienionych kierunków stanowią 55 % sumy rocznej. Najrzadsze są wiatry z kierunku wschodniego, północno-wschodniego i północnego, stanowiące zaledwie 12 % notowań. Niewielkie wartości cisz (7,7 %) świadczą o dużym stopniu nawietrzenia. Liczba dni z wiatrem silnym (powyżej 10 m/s) notowana jest 35 razy w roku. 2.3. Rzeźba terenu i warunki glebowe 2.3.1. Rzeźba terenu Gmina Gogolin tworzy sztucznie wydzielony i geograficznie niespójny obszar, okalający miasto Gogolin od północy, zachodu i południa. W jej skład wchodzą peryferyjne fragmenty kilku 10 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko jednostek fizyczno-geograficznych na styku Niziny Śląskiej i Wyżyny Śląskiej. Do Niziny Śląskiej należą: – dolina Odry z przełomową Bramą Krapkowicką (północno-zachodnia część gminy: Odrowąż, Malnia, Chorula), – Kotlina Raciborska (południowo-wschodnia część gminy: Obrowiec, Buchtów). Do Wyżyny Śląskiej zaliczają się północne i zachodnie skłony Garbu Chełmu, tworzące środkową i wschodnią część gminy: Zakrzów, Dąbrówka, Kamień Śląski, Kamionek. Wysokości bezwzględne wahają się od 158 m n.p.m. do 256 m n.p.m. Zróżnicowanie wysokościowe wynosi, więc prawie 100 m. Najniżej położone są tarasy zalewowe Odry w zachodniej, a zwłaszcza północno-zachodniej części gminy. Inne nisko położone tereny znajdują się w starej dolinie Odry między Gogolinem a Krapkowicami, która ciągnie się od Obrowca do Malni, a od współczesnej doliny oddziela ją ciąg wzniesień zajętych przez miejscowości Odrowąż, Otmęt i Obrowiec. Większość obszaru gminy Gogolin ma charakter falistej wysoczyzny i leży na wysokościach 175-210 m n.p.m. Wyżej wznoszą się zbocza Chełmu we wschodniej części gminy z lokalną kulminacją – górą Szpica (256,3 m n.p.m.). 2.3.2. Warunki glebowe Użytki rolne zajmują zaledwie 48,1 % powierzchni gminy, w tym 41 % stanowią grunty orne a 7,1 % użytki zielone. W gminie Gogolin przeważają gleby brunatne i brunatno wyługowane wytworzone z piasków słabogliniastych i gliniastych. Na podłożu wapieni triasowych wykształciły się rędziny węglanowe brunatne. W dolinie Odry dominują mady gliniaste i pylaste, a w dolinach mniejszych cieków i ich obszarach źródłowych – gleby organiczne: mułowo-torfowe i czarne ziemie zdegradowane. Gleby brunatne i rędziny na wysoczyźnie przydolinnej cechuje okresowy lub stały niedobór wilgoci. W dolinach występuje odwrotne zjawisko – nadmiar stały lub okresowy wilgoci. Gleb o właściwych stosunkach powietrzno-wodnych jest niewiele. Gmina posiada długoletnie tradycje rolnicze. Użytki rolne zajmują obszar 4656 ha. Grunty orne stanowią 34,25 % lasy 32,5 %, a pozostałość to łąki, sady oraz nieużytki. W rolnictwie dominują rodzinne – indywidualne gospodarstwa. Ze względu na niską bonitację gleb – głównie V i VI klasa – przeważa kierunek uprawy zbóż. Jedynie na terenach położonych bliżej rzeki Odry (mady) uprawia się rzepak i buraki cukrowe. Prace polowe rozpoczynają się od drugiej połowy marca, koniec robót polowych przypada na ok. drugą dekadę listopada. Okres wegetacji zaczyna się ok. trzeciej dekady marca, natomiast koniec ok. I dekady listopada. Warunki agroklimatyczne są dość sprzyjające. Pierwsze przymrozki jesienne przypadają na trzecią dekadę października, ostatnie – wiosenne na drugą dekadę. Układ warunków termicznych jest bardzo korzystny dla wegetacji roślin. Długość okresu wegetacyjnego wynosi około 225 dni. 11 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 2.4. Warunki geologiczne Na obszarze gminy Gogolin pod względem geologicznym odsłaniają się utwory monokliny śląsko-krakowskiej, głównie: wapieni, margli i dolomitów. Są to skały triasowe tzw. górny pstry piaskowiec (ret) i dolny oraz środkowy wapień muszlowy. W samym Gogolinie wydobywano wapienie retu i przede wszystkim w najniższej części dolnego wapienia muszlowego, która nosi nazwę tzw. warstw gogolińskich. W XIX wieku z warstw gogolińskich w Gogolinie opisano szereg całych szkieletów liliowców i gadów morskich, głównie z grupy notozaurów, w tym kilka nowych gatunków. W środkowej i północnej części gminy (Górażdże, Kamień Śląski, Kamionek) także występują wapienie dolnego i częściowo środkowego wapienia muszlowego wchodzącego w skład utworów węglanowych obszaru Śląsko-Krakowskiego. W rejonie Choruli trias wynurza się spod grubej pokrywy deluwialnej. W okolicach Górażdży i Choruli charakteryzuje się miąższością 100-150 m. Warstwy karchowickie widoczne w okolicach Kamienia Śląskiego wykształcone są jako gruboławicowe wapienie o zabarwieniu żółtawo-pomarańczowym i jasnoszarym, występują również terebratulowe, reprezentowane przez szare, twarde cienkopłytkowe wapienie margliste. Wapienie warstw górażdżańskich wykształcone są jako gruboławicowe zwięzłe wapienie szare o miąższości 20-25 m. Na południe od Gogolina występują utwory triasu dolnego (retu), należą tu margle, dolomity, wapienie z ewaporatami. Na obszarze gminy utwory triasowe są przykryte utworami czwartorzędu, zlodowacenia środkowopolskiego, o różnej miąższości. W części północnej i północno-wschodniej utwory czwartorzędu nie występują lub posiadają miąższość w przedziale od 2-3 m. W południowej części gminy miąższość pokrywy czwartorzędowej wynosi około 10-15 m (okolice Obrowca). Wśród utworów czwartorzędu występują: piaski, żwiry, kemy pochodzenia lodowcowego i wodnolodowcowego. Cała zachodnia część gminy (Dolina Odry) zbudowana jest z osadów rzecznych holocenu. 2.5. Wody powierzchniowe i gruntowe Gmina Gogolin położona jest w dorzeczu rzeki Odry, która stanowi granicę na południowym zachodzie długości ok. 4200 m i na zachodzie długości ok. 5200 m. Łączna długość Odry w granicach gminy wynosi 9400 m. Jest ona rzeką uregulowaną i żeglowną, po obu stronach koryta są pasy ciągłych wałów przeciwpowodziowych. Jednak przy wysokich stanach wód zalewane są sąsiadujące pola. Zastoiska wody spotyka się w starym korycie Odry. Pod względem wód powierzchniowych obszar gminy możemy podzielić na dwie części: południową z dużą ilością cieków naturalnych, rowów melioracyjnych, stawów, wód stojących tworzących mokradła i częściowo zachodnią, ale już z mniejszą ilością cieków uchodzących do Odry, środkowo- północno- wschodnią, w której w ogóle brak cieków stałych i wód stojących. Taki stan wód ma ścisły związek z budową geologiczną, z dużą przepuszczalnością utworów triasowych i brakiem warstw izolujących od powierzchni, wody opadowe infiltrują bezpośrednio w głąb. Poziom wody gruntowej na obszarze gminy jest bardzo zróżnicowany. Pozostaje to w ścisłym związku z budową geologiczną i gęstością sieci hydrograficznej tego obszaru. Można 12 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko stwierdzić, że stosunki wodne w gminie nie są najlepsze, co odbija się na rolnictwie jak również na zaopatrzeniu ludności w wodę. Wszystkie ścieki z terenu gminy odprowadzane są do nowoczesnej oczyszczalni ścieków wybudowanej przez Górażdże Cement S.A. 2.6. Fauna i flora Główne kompleksy leśne znajdują się w części północnej i środkowej gminy, natomiast użytki zielone w części południowej i zachodniej. Obszar gminy w podziale geobotanicznym Polski znajduje się na pograniczu dwóch krain: Kotliny Śląskiej i Wyżyny Śląskiej. Wyróżniamy tu następujące typy siedliskowe lasów: – bór mieszany świeży, – las mieszany, – las świeży, – las wilgotny, – las olszowy, – las łęgowy. Bór mieszany świeży – drzewostan tworzy głównie sosna, w domieszce drzewa iglaste, świerk i modrzew oraz drzewa liściaste dąb, brzoza, osika, lipa. Bory te są stosunkowo widne. Warstwa krzewów rozwija się dość obficie, tworzą ją m.in. jarzębina, leszczyna, kruszyna, oraz podrosty młodych drzew liściastych, głogi i kalina. W runie spotykamy Konwalię majową, Konwalijkę dwulistną, Groszek wiosenny, Przylaszczkę pospolitą, Borówkę czarną i Przetacznik leśny. Las mieszany – drzewostan tworzy głównie dąb i sosna, w domieszce świerk, modrzew, brzoza, jawor, lipa, sporadycznie olsza. Podszycie tworzy jaśmin, kruszyna, tarnina, bez, liguster. Runo: zawilec, jeżyny, maliny, trzcina, pokrzywa, szczawik. Występuje w okolicy wsi Zakrzów i przysiółka Dalnie oraz w okolicy Górażdży. Las świeży – zaznacza się wyraźna piętrowość lasu z bogatym podszyciem i runem. W piętrze pierwszym dominuje dąb, buk, sporadycznie lipa, sosna. W piętrze drugim wiąz, grab, brzoza, sporadycznie jesion, olsza. Podszycie tworzą młode podrosty drzew, leszczyna, czeremcha, kruszyna, tarnina, głóg, bez. W runie spotykamy jeżynę, szczawik, zawilec, narecznicę. Występuje głównie w okolicy Obrowca i Zakrzowa. Las wilgotny – zajmuje obszary południowe i południowo-wschodnie gminy, często występuje z fragmentami lasu świeżego. Drzewostan tworzy głównie: dom, świerk, jesion, olsza czarna, wiąz, w mniejszych ilościach występuje osika, grab, sosna, brzoza. Podszycie i runo tworzą rośliny takie jak w lesie świeżym tylko z tą różnicą, że runo jest tu zadarnione, występuje trzęślica, róża, trawy. Lasy olszowe – czyli olsy są reprezentowane głównie przez podmokłe lasy olszy czarnej. Przedstawiają typ lasu wysokopiennego, złożonego głównie z olchy czarnej, jesiony, brzozy o dużym, zwartym i bogatym runem, w którym rosną gatunki bagienne przede wszystkim turzyce, trzcina pospolita, ponadto narecznica, sitowie, trzęślica. Wśród krzewów: wierzba, kruszyna, 13 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko jarzębina, leszczyna. Występują na podmokłych i okresowo zalewanych gruntach w okolicy Obrowca i Zakrzowa. Las łęgowy – jest to las wierzbowo-topolowy z domieszką lipy, dębu, brzozy, grabu. Runo wysokie i gęste, tworzą je byliny, pokrzywa, jeżyna, malina, trawy łąk, typowe są również pnącza, bluszcz i chmiel. Podszycie stanowi głóg, tarnina, bez i czeremcha. Występuje w okolicy Choruli w dolinie Odry. W okolicznych lasach Kamienia Śląskiego utworzono rezerwat przyrody Kamień Śląski. Należy on do najcenniejszych rezerwatów Opolszczyzny. Utworzono go dla ochrony Jarząbu brekini. Oprócz Jarząbu brekini występują tu liczne inne gatunki drzew jak np.: grab zwyczajny, buk zwyczajny, świerk pospolity, sosna zwyczajna, jawor, klon, jesion, jarząb pospolity, dęby. Z krzewów na uwagę zasługuje Ligustr pospolity, porzeczka, Dziki bez czarny, malina oraz Śliwa tarnina. Z runa do najciekawszych należy: Marzanka wonna, Konwalia majowa, Czyściec leśny, Groszek wiosenny, Przylaszczka pospolita, zawilec. Na wilgotnych łąkach okolicy Gogolina można spotkać storczyka szerokolistnego. Jest on pod ochroną. W lasach na obszarze gminy Gogolin spotkać można sarny, które chodzą stadami, a także lisy, kuny leśne, tchórze, dziki i zające. Wśród ptaków spotykamy: kosa, słowika, sikorkę modrą, wilgę, kurowate, np. kuropatwy i ozdobę pól - bażanty. Z ptaków przylatujących swoje gniazda mają bociany. 2.7. Obszary Natura 2000 Sieć obszarów Natura 2000 została wprowadzona w Polsce, w związku z przystąpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej w 2004 r., i jest konsekwencją postanowień dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory, zwanej dalej dyrektywą „siedliskową". Zgodnie z jej postanowieniami tworzona jest europejska sieć ekologiczna pod nazwą Natura 2000, która obejmować ma zarówno specjalne obszary ochrony siedlisk (w skrócie nazywane obszarami „siedliskowymi”), jak i obszary specjalnej ochrony ptaków (tzw. obszary „ptasie” tworzone w państwach Unii Europejskiej na podstawie dyrektywy Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków, zwanej dalej dyrektywą „ptasią"). Sieć Natura 2000 składa się z dwóch typów obszarów: – specjalne obszary ochrony siedlisk (SOOS), tworzone na podstawie Dyrektywy Siedliskowej dla ochrony: – typów siedlisk przyrodniczych, – siedlisk gatunków roślin i zwierząt, – obszary specjalnej ochrony ptaków (OSOP), tworzone na podstawie Dyrektywy Ptasiej dla ochrony siedlisk ptaków. 14 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Teren, na którym przewidziano inwestycję położony jest w odległości ok. 6 km od obszarów o szczególnych walorach krajobrazowo-przyrodniczych – Parku Krajobrazowego Góra św. Anny (PL H160002) o pow. 5 174,6 ha – Obszar Natura 2000. Obszar ważny w skali regionalnej dla zachowania bioróżnorodności, a zwłaszcza dla priorytetowych muraw kserotermicznych (zajmujących w obszarze znaczące powierzchnie). Występuje tu 11 rodzajów siedlisk z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej, z czego największą powierzchniowo reprezentację osiągają kwaśne oraz żyzne buczyny. Dobrze reprezentowane są też ekstensywnie użytkowane niżowe i górskie łąki, ciepłolubne buczyny storczykowe, a także podmokłe łąki kalcyfilne i eutroficzne. Stwierdzono występowanie 2 gatunków ssaków i 2 gatunków roślin z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Na terenie ostoi występuje ponadto około 40 gatunków roślin chronionych w Polsce oraz około 40 gatunków uznawanych za rzadkie lokalnie. Opis obszaru Obszar wyniesienia Garbu Chełmu z wychodniami wapieni i dolomitów środkowego triasu. Od południa opadający stromo zdenudowanym uskokiem tektonicznym, od północy łagodnie zanurzający się pod utworami polodowcowymi. Garb jest najdalej na zachód wysuniętą częścią środkowotriasowego progu strukturalnego (kuesty). Z trzech stron otoczony terenami nizinnymi stanowi wyraźną kulminację w krajobrazie. Rzeźba Chełmu należy do form krawędziowych, ukształtowanych w trzeciorzędzie i zmodyfikowanych przez morfologię czwartorzędową, a zwłaszcza dwukrotne nasunięcie się i regresję lodowca oraz procesy eolicznej akumulacji lessów i ich erozji. Garb jest rozczłonkowany na szereg wyniesień oddzielonych suchymi dolinkami i obszarami zrównań. W wierzchołkowej jego części, w obrębie wychodni skał węglanowych rzeźba krasowa, z lejami, misami i studniami krasowymi, wywierzyskami, wychodniami skalnymi, niewielkimi wnękami i grotami. Kulminację garbu stanowi nek wulkaniczny na Górze Św. Anny – 404 m n.p.m. Wśród obszarów o najwyższych walorach przyrodniczych dominującymi formami pokrycia terenu są lasy, w większości reprezentujące 3 fitosocjologiczne odmiany buczyn. Znaczący udział osiągają murawy kserotermiczne, zarośla okrajkowe oraz ekstensywnie użytkowane łąki, w tym eutroficzne. Uzupełnieniem są wychodnie skał węglanowych oraz źródliska wraz ze specyficzną dla nich roślinnością zielną i wysoką. Spośród form intensywniejszego zagospodarowania przestrzeni dominują grunty orne, tworzące z ekosystemami o dużej naturalności, mozaikę krajobrazową. Obszar w większości położony na terenie Parku Krajobrazowego Góra Św. Anny (5780 ha; 1988) z rezerwatami przyrody: Ligota Dolna (4,90 ha; 1959), Lesisko (46,95 ha; 1997), Boże Oko (57,31 ha; 1997), Grafik (27,66 ha; 1997), Góra Św. Anny (2,69 ha; 1971), Biesiec (24,46 ha; 2001). Zagrożenia Działalność gospodarcza człowieka - eksploatacja odkrywkowa wapieni, brak czynnej ochrony muraw kserotermicznych prowadzący do ich powolnego zarastania szczególnie w granicach parku krajobrazowego "Góra Św. Anny" i rezerwatów przyrody. 15 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Położony na północ od planowanego przedsięwzięcia obszar rezerwatu „Kamień Śląski” (PLH160003), został zaproponowany do włączenia w krajowy system ostoi przyrody Natura 2000 dla ochrony jedynej w Polsce populacji susła moręgowanego Spermophilus citellus. Ponadto obszar ten jest bardzo cenny pod względem różnorodności flory i fauny. Mimo stosunkowo niewielkiej powierzchni występuje tu nagromadzenie zagrożonych w skali regionu a nawet Polski gatunków, w tym jedyne obecnie istniejące w województwie stanowisko goryczki krzyżowej Gentiana cruciata i jedno z dwóch stanowisk kurzyśladu błękitnego Anagalis foemina i czyśćca kosmatego Stachys germanica. W granicach obszaru Natura 2000 „Kamień Śląski” wykazano dotychczas występowanie 37 gatunków zwierząt chronionych: 1 gatunek pająka, 1 gatunek motyla, 3 gatunki płazów, 3 gatunki gadów, 24 gatunki ptaków i 5 gatunków ssaków. Stanowiska lęgowe ma 8 gatunków z Załącznika 1 Dyrektywy Ptasiej, a 4 dalsze wykorzystują ten teren jako żerowisko. Drugim Załącznikiem Dyrektywy Siedliskowej objętych są 2 gatunki (suseł moręgowany i czerwończyk nieparek), a w bezpośrednim sąsiedztwie (we wsi Kamień Śląski) znajduje się kolonia kolejnego gatunku: nocka dużego. Zagrożenia Potencjalne zagrożenia wiążą się ze zmianami formy użytkowania gruntów. Obecnie zagrożeniem dla zachowania głównego waloru rezerwatu (susła moręgowanego) jest naturalna sukcesja ma murawach, na których zaprzestano koszenia. Pewne zagrożenia mogą się także wiązać z presją drapieżców np. lisów. Bezpośrednim czynnikiem zagrożenia ostoi może być również intensywna penetracja ludzka - np. stanowisk roślin rzadkich i chronionych. Ponadto dla obszaru opolszczyzny Projekt systemu Natura 2000 obejmuje następujące obszary: – 8 siedlisk naturalnych oraz gatunków flory i fauny z wyłączeniem ptaków (OSO i SOO): 1. Bory Niemodlińskie oraz rezerwaty przyrody (RP) Dębina, Kokorycz, Prądy, Złote Bagna, Staw Nowokuźnicki, 2. Dolina Małej Panwi, 3. Opolska Dolina Odry, 4. Lasy Barucickie RP Leśna Woda, Rogalice, Lubsza, 5. Dolina Stobrawy Stobrawski PK, 6. Forty Nyskie, 7. Góra św. Anny RP Biesiec, Ligota Dln., Grafik, Boże Oko, Góra św. Anny, Lesisko, 8. Góry Opawskie RP Cicha Dolina, Nad Białką, Las Bukowy, PK Góry Opawskie, – 5 ostoi dla ochrony awifauny (OSOP): 1. Dolina Stobrawy Stobrawski PK, 2. Grądy Odrzańskie Stobrawski PK, 16 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 3. Jezioro Nyskie, 4. Jezioro Otmuchowskie, 5. Jezioro Turawskie. Z uwagi na wymienione wyżej obszary chronione Natura 2000 wykonano analizy oraz obliczenia rozprzestrzeniania się substancji w powietrzu jak również emisji hałasu do środowiska. Uzyskane wyniki przedstawione również w postaci graficznej pokazują, że przedsięwzięcie będące przedmiotem raportu nie oddziaływuje w znaczący sposób na chronione obszary siedlisk fauny i flory oraz chronionych siedlisk ptaków. Ocenia się również, że dla oddalonego o około 4 km obszaru chronionego „Kamień Śląski”, eksploatacja przedmiotowej instalacji nie będzie wpływała negatywnie na funkcjonowanie tego obszaru. Lokalne oddziaływanie przedsięwzięcia również nie będzie stanowiło uciążliwości dla położonego w kierunku południowo-wschodnim Parku Krajobrazowego Góra Św. Anny. Krajowe regulacje prawne: – Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. nr 92 poz. 880 z późniejszymi zmianami) – Ustawa reguluje sprawy związane z powoływaniem obszarów Natura 2000 i z przygotowywaniem planów ochrony tych obszarów, a także zasady gospodarowania na tych obszarach, zasady wykonywania ochrony (w tym monitoringu), sprawy dotyczące nadzoru nad obszarami oraz karania za naruszanie zakazów obowiązujących w obrębie obszarów Natura 2000. Do Natury 2000 odnoszą się artykuły: 6, 25-39 oraz 103, 107, 112, 127 i 135. – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005r. w sprawie typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, wymagających ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000 (Dz. U. nr 94 poz. 795) – Rozporządzenie określa typy siedlisk przyrodniczych oraz gatunki roślin i zwierząt, ze wskazaniem typów siedlisk przyrodniczych i gatunków o znaczeniu priorytetowym, wymagające ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000, a także kryteria i sposoby wyboru reprezentatywnej liczby i powierzchni siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin i siedlisk zwierząt do ochrony w formie obszarów Natura 2000, co stanowi transpozycję załączników I i II z Dyrektywy „Siedliskowej” i załącznika I z Dyrektywy „Ptasiej”. – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. nr 229 poz. 2313 ze zmianą) – Rozporządzenie określa nazwę, położenie administracyjne w określonych gminach i powierzchnię obszarów specjalnej ochrony ptaków, cel i przedmiot ich ochrony oraz sprawujących nadzór nad tymi obszarami. W załącznikach do rozporządzenia zamieszczono mapy wyznaczonych obszarów obrazujące ich granice oraz wykazy gatunków ptaków będących przedmiotem ochrony na obszarach specjalnej ochrony ptaków. – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie trybu i zakresu opracowania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 (Dz. U. nr 61, poz. 549) – Na mocy tego rozporządzenia ustalony został tryb sporządzania planów ochrony obszarów Natura 2000 oraz zakres treści tych planów, a także przedstawione zostało, na czym polegają sposoby 17 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których wyznacza się obszary Natura 2000. Dyrektywy UE: – Dyrektywa Rady z dnia 21 maja 1992r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (92/43/EWG) – Dyrektywa „siedliskowa” wprowadza system wspólnej ochrony określonych walorów przyrodniczych na terenie UE, zawiera postanowienia dotyczące ochrony siedlisk i postanowienia dotyczące ochrony gatunkowej. Ważnym uzupełnieniem przepisów dyrektywy są jej załączniki, w których zamieszczono różne wykazy: siedlisk, których ochrona wymaga tworzenia specjalnych obszarów ochrony (zał. I), gatunków roślin i zwierząt, których ochrona wymaga tworzenia specjalnych obszarów ochrony (zał. II), kryteriów wyboru obiektów kwalifikujących się jako specjalne obszary ochrony (zał. III), gatunków roślin i zwierząt, które wymagają ścisłej ochrony (zał. IV), gatunków roślin i zwierząt, które wymagają ochrony, lecz można je na określonych zasadach pozyskiwać (zał. V). – Dyrektywa Rady z dnia 2 kwietnia 1979r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (79/409/EWG) – Postanowienia Dyrektywy „ptasiej” dotyczą wszystkich gatunków ptaków naturalnie występujących w stanie dzikim na europejskich terytoriach państw członkowskich Unii, za wyjątkiem Grenlandii. Ochrona, którą mają być one objęte realizowana ma być poprzez ochronę ptaków, ich jaj, gniazd oraz siedlisk, gdzie najczęściej przebywają. Dla skutecznej ochrony ptaków, Dyrektywa wprowadza szereg zakazów w stosunku do działań nakierowanych na ptaki i nakazuje ochronę siedlisk ptaków poprzez tworzenie obszarów specjalnej ochrony ptaków. W załącznikach do dyrektywy zamieszczono następujące wykazy: gatunków ptaków, które powinny zostać objęte szczególnymi środkami ochronnymi, obejmującymi także ochronę ich siedlisk (zał. I), gatunków, na które można polować na terenie państw Wspólnoty (zał. II-1), gatunków ptaków, na które można polować tylko w określonych w niniejszym załączniku państwach członkowskich Wspólnoty, na mocy odrębnie określonych przepisów prawa krajowego (zał. II-2), gatunków ptaków, które mogą być sprzedawane, transportowane, przetrzymywane w celach handlowych, o ile zostały legalnie pozyskane w krajach członkowskich (zał. III-1), gatunków ptaków, które mogą być przedmiotem handlu w danym kraju, o ile zostały pozyskane zgodnie z prawem (zał. III-2). 2.8. Zabytki w Gminie Gogolin W rejestrze zabytków nieruchomych prowadzonym przez Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków dla miasta i gminy Gogolin wpisane są następujące obiekty (stan na 31.07.2008 r.): Chorula – cmentarz par., XVIII/XIX, nr rej.: 1983/73 z 15.01.1973 oraz 249/90 z 4.05.1990, – ogrodzenie z bramkami, nr rej.: j.w., – kapliczka-dzwonnica, nr rej.: j.w., – grób Konstantego Joska powstańca śląskiego, 1921, nr rej.: 167/88 z 25.02.1988, 18 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko – park pałacowy, po 1850, nr rej.: 122/85 z 2.01.1985. Dąbrówka – mogiła zbiorowa mieszkańców Gogolina, zamordowanych w 1921, przy drodze do Zakrzowa, nr rej.: 197/88 z 10.10.1988. Gogolin – cmentarz żydowski, ul. Wyzwolenia, k. XIX, nr rej.: 229/89 z 4.12.1989, – zbiorowa mogiła powstańców śląskich (na cmentarzu katolickim), nr rej.: 160/87 z 14.09.1987. Górażdże – 2 piece szybowe do wypału wapna, 1823, nr rej.: A-2149/87 z 9.02.1987. Kamień Śląski – kościół par. p.w. sw. Jacka, 1 poł. XVII, nr rej.: 127/54 z 13.09.1954 (wypis z księgi rejestru), – zbiorowa mogiła powstańców śląskich (na cmentarzu katolickim), ul. Armii Czerwonej, nr rej.: 159/87 z 10.09.1987, – zespół pałacowy i folwarczny, XVII/XVIII, XIX: – pałac, nr rej.: 838/64 z 7.05.1964, – park, nr rej.: j.w. oraz 135/86 z 3.04.1986, – dom, nr rej.: 2236 z 10.07.1990, – wozownia, nr rej.: 2233 z 8.08.1990, – stajnia, nr rej.: 2234 z 8.08.1990, – stodoła, nr rej.: 2235 z 10.08.1990. Malnia – kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. par. p.w. sw. Franciszka, drewn., 1801-1804 (przeniesiony z Kostowa 1976), nr rej.: 62/54 z 11.03.1954 (wypis z księgi rejestru; dec. Kostów). Obrowiec – zbiorowa mogiła powstańców śląskich (na cmentarzu katolickim), ul. Cmentarna, nr rej.: 161/87 z 16.09.1987, – park, nr rej.: 120/84 z 21.12.1984. Zakrzów – ruina zamku, XVIII, nr rej.: 730/64 z 14.03.1964 - park, nr rej.: j.w. oraz 135/86 z 3.04.1986. Ponadto na uwagę zasługuje obiekt budynku dworcowego, wybudowanego z czerwonej cegły w 1845 roku, który ma - podobnie jak dworzec w Zdzieszowicach - wartość historyczną. Od tego czasu funkcjonuje bowiem linia kolejowa Opole-Kędzierzyn, stanowiąca integralny odcinek najstarszej na Śląsku linii kolejowej Wrocław-Mysłowice. 19 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Przy placu dworcowym znajduje się jedyny w Polsce, a może i w Europie pomnik Karolinki i Karlika – bohaterów śląskiej pieśni ludowej pt. Poszła Karolinka do Gogolina, odsłonięty 28 maja 1967 roku, kiedy to Gogolin uzyskał prawa miejskie. Jego twórcą był opolski artysta rzeźbiarz Tadeusz Wencel. Monument posiada wymiar symboliczny, dlatego stanowi jeden z elementów herbu tego miasta. Warto również zwrócić uwagę na trzy stare, nieczynne już kręgowe piece wapiennicze, tzw. wopienniki, w których wypalano w XIX wieku kamień wapienny. Jak podają historyczne źródła w 1845 roku ich liczba wzrosła do 46. Jednak z biegiem czasu – w miarę unowocześniania procesu technologicznego – ich ilość gwałtownie zmalała. Tego typu relikty możemy spotkać także na ulicach: Krótkiej, Ligonia, Powstańców Śląskich i Podleśnej. Ich budowniczymi byli w większości Niemcy wyznania ewangelickiego. Z myślą o nich w latach 1908-1909 wybudowano, naprzeciwko starej szkoły przy ul. Strzeleckiej w sąsiedztwie pieców, mały kościół protestancki z białego kamienia wapiennego. Aby dostrzec piękno i wartość architektoniczną kościółka trzeba obejrzeć go z bliska ze wszystkich stron i zajrzeć do środka. W odróżnieniu od katolickich świątyń uderzy nas ogromna prostota i skromność jasnego wnętrza: 10 rzędów ławek po lewej i prawej stronie, trochę podwyższona ambona, mała apsyda, czyli pomieszczenie z ołtarzem, które oświetla światło dzienne wpadające do kościółka przez 3 większe i 3 mniejsze kolorowe okna. Ta protestancka świątynia to prawdziwa perła architektoniczna Gogolina. Warto również zajrzeć na kirkut, czyli cmentarz żydowski założony obok cmentarza chrześcijańskiego pod koniec XIX wieku – symbol wielokulturowości tej ziemi. Znajduje się tu ok. 50 macew, tj. nagrobków i ok. 100 mogił. Inskrypcje są napisane w języku hebrajskim i niemieckim. Najstarszy pomnik nagrobny pochodzi z 1852 roku, a ostatni pochówek odbył się w 1932 roku. Warto odwiedzić także ul. Kamienną i podjechać do kaplicy-dzwonnicy z końca XIX wieku, która – jak każda dzwonnica – pełniła doniosłą rolę w czasach, kiedy Karłubiec był wsią i nie było w nim kościoła (patrz: kapliczka-dzwonnica w Januszkowicach-Wielmierzowicach lub w Krępnej). W pobliżu Gogolina jest jeszcze jedno urokliwe miejsce warte obejrzenia. Na podmokłych łąkach za Wygodą, tj, między Gogolinem a Otmętem wznosi się w szczerym polu, w sąsiedztwie pobliskiego lasu sosnowego, cudowna kaplica Matki Bożej z bijącym w jej wnętrzu źródełkiem. 20 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Można do niej dojechać z Gogolina ul. Bagienną lub zboczyć w prawo w połowie drogi powiatowej Gogolin-Obrowiec. Ten dwustuletni zabytek jest doskonale widoczny z prawej strony drogi wojewódzkiej Kędzierzyn-Krapkowice, w pobliżu rozwidlenia dróg – do Krapkowic-Otmętu i zjazdu na autostradę A-4. Tę cudami słynącą kapliczkę wzniosła rodzina von Gaschin w 1801 roku. Wówczas, w latach 1634-1852 Gogolin wraz ze Strzebniowem należał do hrabiowskiego rodu von Gaschin z Żyrowej. W tym czasie, na początku XIX wieku Gaschinowie założyli kolonię Wygoda i folwark Leopoldowie, które istnieją do dziś. W bliskim sąsiedztwie przewidywanego przedsięwzięcia, w zakresie jego bezpośredniego oddziaływania nie występują obszary lub obiekty podlegające ochronie z mocy przepisów ustawy o ochronie przyrody, ustawy o lasach, ustawy o lecznictwie uzdrowiskowym, ustawy prawo wodne, ustawy o ochronie dóbr kultury. Jak wykazały analizy rozprzestrzeniania zanieczyszczeń w powietrzu przedsięwzięcie nie będzie wpływało w znaczący sposób na zabytki pobliskiego miasta ze względu na niewielki zasięg ich oddziaływania. 3. CHARAKTERYSTYKA PLANOWANEJ INWESTYCJI Planowane przedsięwzięcie dotyczy zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w obrębie, których przewidziano pracę instalacji służącej do przeróbki biomasy pochodzącej z odpadów przemysłu rolno-spożywczego i drzewnego na pelety – paliwo energetyczne. 3.1. Stan istniejący Instalacja znajduje się na działce nr 1998/1 z mapy 4 obręb Dąbrówka Dolna zlokalizowanej przy ul. Podleśnej 1 w Gogolinie. W bezpośrednim otoczeniu zakładu od strony północnej znajdują się lasy i pola uprawne, od południowej w odległości ok. 1 km miasto Gogolin, od zachodniej wysypisko odpadów komunalnych miasta Gogolin. Od strony południowo-wschodniej ok. 600 m od zakładu znajdują się ogródki działkowe. Najbliższa zabudowa mieszkaniowa znajduje się w odległości ok. 300 m od granicy zakładu i jest to pojedynczy budynek dwukondygnacyjny położony przy ul. Podleśnej 2. Teren zakładu ogrodzony jest ze wszystkich stron siatką z drutu. Na terenie lokalizacji przedsięwzięcia znajdują się: – hala nr 1 o powierzchni około 680 m2, w której eksploatowana będzie Instalacja, – hala nr 2 o powierzchni około 450 m2 do przechowywania odpadów pochodzenia rolniczego – surowca do produkcji peletu, – plac o powierzchni około 165 m2 do składowania surowca obok Instalacji. Na terenie, do którego firma Bioenergy posiada prawo własności znajdują się także inne obiekty budowlane: – hala o powierzchni około 375 m2, 21 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko – hala o powierzchni około 985 m2, – budynek, w którym mieści się biuro zakładu. Na mapie w załączniku nr 6 przedstawiono opisane powyżej obiekty budowlane. Na teren planowanego przedsięwzięcia doprowadzone są następujące media: – woda z istniejącej sieci wodociągu miejskiego Gogolin, – linia telekomunikacyjna - Netia S.A., – przyłącze elektryczne doprowadzone ze stacji transformatorowej znajdującej się poza terenem zakładu na działce nr 295/14 i stanowiącej własność ENERGIAPRO KONCERN ENERGETYCZNY S.A. Woda będzie wykorzystywana na potrzeby socjalne. Ścieki socjalno-bytowe powstające w związku z funkcjonowaniem pracowników w zakładzie odprowadzane są lokalną kanalizacją do szczelnego zbiornika o pojemności około 20m3. Ścieki odbierane są przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Gogolinie przy ul. Ligonia, zgodnie z umową nr 1446/2006 z dnia 26.07.2006 r. i wywożone na oczyszczalnię ścieków BIOKRAP w Krapkowicach. Planowane przedsięwzięcie nie jest źródłem powstawania ścieków technologicznych. Pomieszczenia biurowe ogrzewane są za pomocą energii elektrycznej. 3.2. Stan projektowany W związku z realizacją przedsięwzięcia nie przewiduje się budowy nowych obiektów budowlanych lub rozbudowy istniejących. Linia do produkcji peletu, nazywana w opracowaniu Instalacją, jest zamontowana w hali nr 1. Surowiec do produkcji peletu w postaci odpadów pochodzenia rolno-spożywczego będzie dowożony do zakładu transportem samochodowym, drogą lokalną wiodącą od drogi nr 409 wzdłuż lasu od strony północno-wschodniej. Przewiduje się częstotliwość transportu surowca w ilości ok. 7 ciężarówek na dobę. Opisany wyżej transport drogą lokalną nie będzie wprowadzał dodatkowych uciążliwości dla mieszkańców miasta Gogolina, wynikających z eksploatacji instalacji. 3.3. Charakterystyka odpadów – surowców do produkcji peletu 3.3.1. Odpady pochodzenia rolno-spożywczego Surowcem przetwarzanym w zakładzie będą odpady pochodzenia rolno-spożywczego inne niż niebezpieczne: - młóto browarniane, - zielonka kukurydzy i otręby zbożowe, 22 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko - słoma, - trociny. Młóto browarniane (słodziny) jest produktem ubocznym po warzeniu piwa, w postaci osadu oddzielonego podczas filtrowania brzeczki. Zawiera części, które nie zostały rozpuszczone podczas hydrolizy enzymatycznej, łuski słodu oraz wodę. Młóto zawiera (w odniesieniu do suchej masy) ok. 51,1 % węgla, 6,87 % wodoru, 4,66 % azotu, 0,44 % siarki, 0,01 % chloru i 4,40 % popiołu, wartość opałowa ok. 20,5 MJ/kg. Młóto jest wartościowym surowcem paszowym, wykorzystywanym w żywieniu zwierząt gospodarskich. Zielonka kukurydzy to resztki pożniwne kukurydzy, obejmujące łodygi z liśćmi, rdzenie kolbowe (osadki), liście okrywowe kolb oraz odpady powstałe w czasie suszenia ziarna (łuski, części ziarna, itp.). Kukurydza zawiera (w odniesieniu do suchej masy) ok. 44,6 % węgla, 5,37 % wodoru, 0,41 % azotu, 0,05 % siarki, 1,48 % chloru i 8,50 % popiołu, wartość opałowa ok. 16,5 MJ/kg. Ziarno kukurydzy nie zawiera substancji antyodżywczych i jest chętnie wykorzystywane w żywieniu. Otręby zbożowe to produkty uboczne przemysłu rolno-spożywczego, otrzymywane przy przemiale zbóż na mąkę i kaszę. Otręby jęczmienne/pszeniczne/żytnie zawierają (w odniesieniu do suchej masy) ok. 43/45,8/47,57 % węgla, 5,5/5,05/5,89 % wodoru, 0,6/0,34/0,42 % azotu, 0,25/0,06/0,09 % siarki, 0,35/0,43/0,23 % chloru i 4,95/7,27/3,4 % popiołu, wartość opałowa ok. 17,0/17,0/15,9 MJ/kg. Otręby wykorzystywane są w żywieniu zwierząt gospodarskich. Słoma to łodygi i liście dojrzałych roślin uprawnych otrzymane po omłocie. Podstawowymi pierwiastkami wchodzącymi w skład słomy są: węgiel (43 %), tlen (38 %), wodór (5,2 %), azot (0,41 %), siarka (0,13 %), woda (15 %) i popiół (3 %). Świeża żółta słoma zawiera w swoim składzie także metale alkaliczne i związki chloru (0,20 %). Słoma, która ma być wykorzystana na cele energetyczne powinna być poddana procesowi więdnięcia na polu po ścięciu. Dzięki temu następuje częściowe wymywanie szkodliwych związków przez opady atmosferyczne. Trociny to drobny odpad powstający prawie na każdym etapie obróbki drewna, począwszy od ścinania drzew w lesie, a kończąc na wysoko zaawansowanej technologii obróbki drewna. Podstawowymi pierwiastkami wchodzącymi w ich skład są: węgiel (49,5%), tlen (43,8%), wodór (6,0%), azot (0,2%) i inne. Główne związki tworzące drewno to: celuloza, hemicelulozy i lignina. Ponadto w drewnie występują: cukier, białko, skrobia, garbniki, olejki eteryczne, guma oraz substancje mineralne. Wszystkie w/w surowce (odpady rolno-spożywcze) nie stanowią zagrożenia dla środowiska. W procesie produkcyjnym dodatkowo stosowane będą: - mąka jako dodatek (lepiszcze) do młóta browarnianego, - woda do zraszania półproduktu przed granulacją. 23 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 3.3.2. Paliwa do produkcji energii cieplnej Piec w Instalacji zasilany jest trocinami i zrębkami drzewnymi, o wilgotności ok. 50%, wartości opałowej max 8,5 MJ/kg. 3.4. Technologia Surowce, paliwo i produkty są ważone na terenie zakładu na wadze samochodowej o nośności 0,4 ÷ 50 Mg i działce odczytowej e = 20 kg. Odpady w postaci młóta browarnianego, zielonki kukurydzy, otrębów zbożowych, słomy i trocin dowożone są transportem samochodowym dostawców na teren zakładu i rozładowywane w hali magazynowej nr 2, skąd przed rozpoczęciem procesu peletyzowania są przewożone na utwardzony plac magazynowy obok hali nr 1. Dostawy szacuje się na poziomie 7 ciężarówek na dobę. Z placu odpady przewożone są nośnikiem teleskopowym JCB 53170 do hali produkcyjnej i ładowane na podajnik taśmowy zasilany silnikiem 2,2 kW. Następnie surowiec kierowany jest przez układ: podajnik ukośny – podajnik ślimakowy (zasilane odpowiednio silnikami 4 kW i 1,5 kW) do bębna obrotowej suszarni, napędzanej silnikiem o mocy 5,15 kW. Średnica wewnętrzna suszarni to 2500 mm, długość komory z izolacją wynosi 8500 mm. W Instalacji stosowany jest piec opalany trocinami i zrębkami drzewnymi, składowanymi na placu magazynowym obok hali nr 1. Paliwo transportowane jest nośnikiem teleskopowym do zasobnika, skąd dozowane jest podajnikiem typu Stoker do pieca. Ślimacznica podajnika napędzana jest silnikiem o mocy 3 kW. Stosowany jest piec ze stałym paleniskiem rusztowym, wyłożony cegłą szamotową. Powietrze do spalania wdmuchiwane jest przez wentylator promieniowy (napędzany silnikiem 2,2 kW) z zewnątrz hali produkcyjnej kanałem o wymiarach 350 x 200 mm i rozprowadzane pod ruszt. Wymiary charakterystyczne pieca: średnica wewnętrzna 1700mm, długość 2200 mm. Dobowe zużycie paliwa w Instalacji szacuje się na 30 mp, co daje około 6,67 Mg/dobę. Część spalin uchodzi do atmosfery emitorem o wysokości 9000 mm i średnicy 350 mm znajdującym się za piecem, pozostała część ich energii cieplnej jest wykorzystana w procesie suszenia surowca. Wielkość wsadu (surowca wilgotnego) do suszarni szacowana jest na 80 mp, natomiast otrzymanego półproduktu (o wilgotności około 8-13 %) zależy od rodzaju surowca. W przypadku młóta browarnianego przyjmuje się 3-krotny ubytek masy surowca (wysoka wilgotność), zielonki kukurydzy i trocin 2-krotny, zaś słomy 1,5-krotny, co daje ok. 64 Mg peletu na dobę z Instalacji (otręby zbożowe nie wymagają suszenia). W zależności od rodzaju półproduktu jest on kierowany z suszarni do jednego z dwóch cyklonów, w których następuje rozdział faz: gazowej i stałej. W przypadku młóta browarnianego wykorzystywany jest cyklon nr 1 połączony z wentylatorem (napędzanym silnikiem o mocy 55 kW) zainstalowanym na zewnątrz hali produkcyjnej i odprowadzającym gaz suszarniany do atmosfery emitorem o wysokości 8500 mm i średnicy 900 mm. Jeżeli w instalacji przetwarzane są kukurydza, słoma lub trociny wykorzystywany jest cyklon nr 2, za którym zainstalowany jest młyn (silnik 55 kW), dodatkowo rozdrabniający półprodukt. Gaz suszarniany z cyklonu nr 2 jest odprowadzany do atmosfery emitorem o wysokości 13000 mm i średnicy 350 mm. 24 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Odseparowany w cyklonach półprodukt kierowany jest podajnikiem ślimakowym (napędzanym silnikiem o mocy 2,2 kW) do mieszalnika, skąd po zroszeniu wodą (optymalne nawilżenie półproduktu na wejściu do granulatora to 13 %), układem kolejnych dwóch podajników ślimakowych (o łącznej mocy 4,7 kW), dozowany jest do jednego z dwóch granulatorów (tzw. peleciarek): firmy Testmer (silnik 55 kW, wydajność 4,5 Mg/h) lub firmy Kahl (110 kW). W granulatorach wytwarzany jest gotowy pelet metodą formowania na zimno. W przypadku produkcji peletu z młóta browarnianego stosowane jest lepiszcze w postaci mąki. W pozostałych przypadkach nie używa się w procesie granulacji jakichkolwiek dodatków. Uzyskane paliwo transportowane jest układem 2 podajników taśmowych (pracują w zależności od miejsca magazynowania) na tył hali produkcyjnej, skąd jest przewożone nośnikiem teleskopowym JCB na pojazdy odbiorców. Schemat instalacji zamieszczono w załączniku nr 10. 3.5. Przewidywany poziom zużycia surowców, paliw i energii Zużycie surowca wyliczono na poziomie 50 000 Mg/rok uwzględniając wydajność i czas pracy instalacji. Tabela 3.1. Zużycie surowców Ilość Rodzaj surowca [Mg/rok] 28500 10000 7500 4000 Młóto browarniane Kukurydza i otręby zbożowe Słoma Trociny [%] 57 20 15 8 W procesie produkcji dodatkowo wykorzystuje się: - wodę w ilości 125 m3 /rok (zraszanie półproduktu), - mąkę w ilości 142,5 Mg/rok (lepiszcze dodawane do młóta). Tabela 3.2. Zużycie paliw w Instalacji Rodzaj paliwa Trociny i zrębki drzewne Ilość Zużycie na jednostkę surowca Zużycie energii cieplnej na jednostkę surowca Mg/rok Mg/Mg MJ/Mg 2029 0,04 345 Zużycie trocin i zrębków w procesie spalania szacuje się na 30 mp/dobę z instalacji, co daje około 6,67 Mg/dobę i w skali roku 2029 Mg. Przewidywana wielkość rocznej produkcji peletu z masy bioorganicznej wyniesie około 25000 Mg. Tabela 3.3. Zużycie energii elektrycznej Zużycie energii elektrycznej kWh MWh/r kWh/Mg surowca 100 483 9,7 25 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Przewidywane zużycie energii elektrycznej obliczono na podstawie danych z inwentaryzacji urządzeń elektrycznych Instalacji. 3.6. Czas pracy instalacji, zatrudnienie W planowanym przedsięwzięciu przewiduje się pracę instalacji przez 6 dni w tygodniu, od poniedziałku do soboty, 16h/d. Zakład zatrudnia 20 pracowników, w tym 8 na stanowiskach umysłowych. 3.6.1. Przewidywane zużycie wody na cele socjalno-bytowe Przy w/w poziomie zatrudnienia zapotrzebowanie na wodę wyniesie: Qśr = 12 × 60 l/d + 8 × 30 l/d = 0,96 m3/dobę, a w skali roku 290 m3. 4. PRZEWIDYWANE RODZAJE I ILOŚCI ZANIECZYSZCZEŃ WPROWADZANYCH DO POWIETRZA WYNIKAJĄCYCH Z FUNKCJONOWANIA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA 4.1. Metodyka obliczeń Oceny stanu zanieczyszczenia powietrza dokonano zgodnie z metodyką określoną w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. nr 1 poz. 12 / 2003). W obliczeniach stanu zanieczyszczenia powietrza wykorzystano określone w ww. rozporządzeniu wartości odniesienia. Wartości tła dla wybranych substancji przyjęto na podstawie informacji o aktualnym stanie zanieczyszczenia powietrza w miejscowości Gogolin, ul. Podleśna, wydanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu (załącznik nr 11) Tabela 4.1. Wartości odniesienia substancji emitowanych do powietrza Oznaczenie Wartości odniesienia w Lp. w numeryczne (µg/m3) uśrednione dla Lp. Nazwa substancji rozporządzeniu substancji okresu CAS 1 godziny roku Ditlenek azotu 1 70 10102-44-0 200 40 (dwutlenek azotu) Ditlenek siarki 2 72 7446-09-5 350 20 (dwutlenek siarki) 3 137 Pył zawieszony PM10 - 280 40 4 150 Tlenek węgla 630-08-0 30000 - Zgodnie z treścią ww. rozporządzenia w sprawie wartości odniesienia przyjęto współczynnik aerodynamicznej szorstkości terenu, dla roku równy z0 = 0,4. 26 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Obliczenia rozprzestrzeniania zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym przeprowadzono wykorzystując program EK100W firmy Atmoterm S.A. w wersji 4.5 opracowanej według cytowanego rozporządzenia. 4.2. Charakterystyka źródeł emisji, emitorów oraz czasu ich pracy Eksploatowana Instalacja posiada 3 emitory, których parametry: średnicę, wysokość, temperaturę oraz czas pracy zestawiono w Tabeli 4.2. Tabela 4.2. Charakterystyka i czas pracy emitorów Źródło - Charakterystyka emitora nr Średnica wysokość - [m] [m] Temp Urządzenie redukujące [K] - Czas pracy [h/rok] Piec E1 0,35 9,0 683 brak 2416 Cyklon nr 1 E2 0,90 8,5 378 - 2754 Cyklon nr 2 E3 0,35 13,0 383 - 2078 Uwagi Emisja tylko przy wyłączonym E2 lub E3 Emisja podczas suszenia młóta, dwa warianty pracy Emisja podczas suszenia kukurydzy, słomy, trocin, dwa warianty pracy 4.3. Emisja zanieczyszczeń z poszczególnych procesów Przewiduje się, że planowane przedsięwzięcie będzie stanowiło źródło emisji w zakresie: – zanieczyszczeń pyłowo-gazowych, powstających w procesie spalania trocin w piecu z podajnikami typu Stoker, – zanieczyszczeń pyłowych, w postaci dyspersyjnych ziaren, będących produktem separacji w zainstalowanych cyklonach. Instalacja do peletowania biomasy jest również źródłem emisji niezorganizowanej zanieczyszczeń pyłowych, związanej z magazynowaniem biomasy organicznej. Jest to jednak emisja o znikomym znaczeniu biorąc pod uwagę fakt, iż naturalna wilgotność dostarczanej biomasy ogranicza proces wywiewania ziaren drobnych, a gromadzenie w zamkniętej hali jest dodatkowym zabezpieczeniem. Dlatego podczas opracowywania niniejszego raportu nie analizowano tego rodzaju emisji w dalszej części opracowania uznając, że stanowi uciążliwość jedynie w miejscu pracy podczas obsługi instalacji. Analiza poszczególnych węzłów technologicznych pozwala na wydzielenie następujących źródeł emisji zanieczyszczeń do powietrza: – piec z podajnikiem typu Stoker, – 2 cyklony do separacji surowca do produkcji peletu. 27 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 4.4. Piec z podajnikiem typu Stoker Wskaźniki emisji dla zanieczyszczeń przyjęto na podstawie: – pomiarów orientacyjnych wykonanych na Instalacji w firmie Bioenergy, – opracowania: Wskaźniki dla wojewódzkich inwentaryzacji emisji na potrzeby ocen bieżących i programów ochrony powietrza, przygotowanego przez Krajowe Centrum Inwentaryzacji Emisji w Instytucie Ochrony Środowiska ATMOTERM S.A. W obliczeniach uwzględniono, że w przypadku, gdy wentylator za cyklonem jest wyłączony ok. 80 % spalin jest kierowane do atmosfery przez emitor E1 znajdujący się między kotłem i suszarnią, natomiast reszta spalin przechodzi do układu suszarnia-cyklon skąd jest emitowana do powietrza. Tabela 4.3. Wskaźniki oraz wielkość emisji zanieczyszczeń z pieca typu Stoker Wskaźniki Emisja Substancja [kg/Mg] [kg/h] [g/s] [Mg/rok] NO2 SO2 Pył PM10* 0,425 0,68 6,8** 0,143 0,229 0,068 0,040 0,064 0,019 0,346 0,553 0,165 CO 19,0 6,384 1,773 15,424 * pyłPM10 = 50% pyłu ogółem (wg. wskaźników SNAP z ww. opracowania), A = 3 % (max. zawartość popiołu w paliwie w korze drewna), K = 5 % (zawartość części palnych w pyle) ** kg/Mg%, 4.5. Cyklony – emitory E2 i E3 Wskaźniki emisji dla zanieczyszczeń przyjęto na podstawie: - pomiarów orientacyjnych wykonanych na Instalacji w firmie Bioenergy, - opracowania: Wskaźniki dla wojewódzkich inwentaryzacji emisji na potrzeby ocen bieżących i programów ochrony powietrza, przygotowanego przez Krajowe Centrum Inwentaryzacji Emisji w Instytucie Ochrony Środowiska ATMOTERM S.A. W obliczeniach uwzględniono również periodyczną pracę cyklonów tj. wentylatory wyciągu spalin z cyklonu są załączane cykliczne – około 5 razy/h (po 6 min), wówczas cały strumień spalin z ciągu technologicznego kocioł-suszarnia jest kierowany przez cyklony 1 lub 2 (i odpowiednio emitory E2 lub E3) do atmosfery. Dodatkowo przyjęto, że w strumieniu tym znajdują się cząstki pyłu zawieszonego pochodzące z surowca suszonego w suszarni bębnowej w ilości około 0,01% surowca (w przeliczeniu na suchą masę). 28 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Tabela 4.4. Skumulowana wielkość emisji rocznej zanieczyszczeń z emitorów E2 i E3 Emisja Substancja [Mg/rok] NO2 1,038 SO2 Pył PM10 1,658 0,572 CO 4,894 4.7. Wyniki obliczeń stężeń zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym Wyniki obliczeń rozprzestrzeniania zanieczyszczeń powietrza wskazują, że emisja z Instalacji nie będzie powodowała przekroczeń dopuszczalnych poziomów substancji chwilowych (wartości średnie jednogodzinne) i średniorocznych. Tabela 4.6. Wyniki obliczeń stężeń substancji w powietrzu oraz wartości odniesienia (Dz. U. 2003 nr 1 poz. 12, Dz. U. 2008 nr 47 poz. 281) Smm D1 Sa Da Substancja 3 3 3 µg/m µg/m µg/m µg/m3 Ditlenek azotu 139,43 200 4,26 40 (dwutlenek azotu) Ditlenek siarki 222,78 350 6,80 20 (dwutlenek siarki) Pył zawieszony PM10 220,05 280 4,25 40 Tlenek węgla 5422,14 30000 147,30 - W załączeniu wydruki z programu do obliczeń rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń EK100W firmy Atmoterm S.A. przedstawiające graficznie rozkład stężeń analizowanych substancji w powietrzu. Poza granicami zakładu stężenia maksymalne (jednogodzinne) oraz średnioroczne spełniają wymagane odpowiednimi rozporządzeniami (Dz. U. Nr 1, poz.12, Dz. U. 2008 nr 47 poz. 281) kryteria dopuszczalnych wartości odniesienia. 5. PRZEWIDYWANE RODZAJE I ILOŚCI ODPADÓW POWSTAJĄCYCH W FAZIE REALIZACJI I EKSPLOATACJI PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA 5.1. Rodzaje wytwarzanych odpadów 5.1.1. Odpady powstające w trakcie eksploatacji przedsięwzięcia W tabeli 5.1 przedstawiono rodzaje i ilości odpadów powstających po realizacji przedsięwzięcia. 29 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Tabela 5.1. Rodzaje wytwarzanych odpadów w trakcie eksploatacji Miejsce Kod Lp. Rodzaj odpadu powstawania klasyfikacyjny odpadów Ilość odpadu Mg/rok Odpady niebezpieczne 1 Mineralne oleje hydrauliczne niezwierające związków chlorowcoorganicznych 2 Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe niezawierające związków chlorowcoorganicznych 3 Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe 4 5 6 7 Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż w 160209 do 160212 – zużyte świetlówki – lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż w 160209 do 160212 – zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Środki transportu, urządzenia techniczne i technologiczne Środki transportu, urządzenia techniczne i technologiczne Środki transportu, urządzenia techniczne i technologiczne 13 01 10* 0,050 13 02 05* 0,050 13 02 08* 0,020 Hale produkcyjne 15 01 10* 0,010 Hale produkcyjne 15 02 02* 0,010 Pomieszczenia na terenie zakładu 16 02 13* 0,005 Pomieszczenia na terenie zakładu 16 02 13* 0,010 08 03 18 0,001 15 01 01 0,050 15 01 02 0,030 15 01 04 0,050 15 02 03 0,050 Odpady inne niż niebezpieczne 1 Wkłady do drukarek i tonery kserokopiarek 2 Opakowania z papieru i tektury 3 Opakowania z tworzyw sztucznych 4 Opakowania z metali 5 Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania, ubrania ochronne inne niż wymienione w 15 02 02 Pomieszczenia biurowe Pomieszczenia na terenie zakładu Pomieszczenia na terenie zakładu Pomieszczenia na terenie zakładu Cały teren zakładu 30 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 6 Metale żelazne Cały teren zakładu 16 01 17 0,250 7 Metale nieżelazne Cały teren zakładu 16 01 18 0,010 8 Tworzywa sztuczne Cały teren zakładu 16 01 19 0,010 9 Zużyty sprzęt elektroniczny i elektrotechniczny 16 02 14 0,005 10 Baterie alkaliczne 16 06 04 0,002 11 Odpady szkła Pomieszczenia na terenie zakładu Pomieszczenia na terenie zakładu Pomieszczenia na terenie zakładu 17 02 02 0,010 12 Gruz z rozbiórek i remontów Cały teren zakładu 17 09 04 0,500 Piece 19 01 12 30,000 Żużle i popioły paleniskowe inne niż wymienione w 19 01 11 * oznacza odpady niebezpieczne 13 5.1.2. Odpady powstające w trakcie realizacji przedsięwzięcia Przedsięwzięcie będzie realizowana na terenie przekształconym, na którym zlokalizowane są: hala produkcyjna (z przygotowaną do eksploatacji instalacją) i magazynowa, dlatego nie przewiduje się powstawania odpadów w tej fazie. 5.2. Miejsca magazynowania wytwarzanych odpadów oraz ich kategorie W poniższej tabeli przedstawiono sposób magazynowania poszczególnych odpadów. Tabela 5.3. Miejsca magazynowania wytwarzanych odpadów Lp. 1 2 Rodzaj odpadu Kod klasyfikacyjny Sposób magazynowania Odpady niebezpieczne selektywnie, w pojemniku plastikowym Mineralne oleje hydrauliczne lub metalowym, w zamkniętym przed niezwierające związków 13 01 10* dostępem osób postronnych chlorowcoorganicznych pomieszczeniu do przechowywania odpadów niebezpiecznych Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe 13 02 05* j. w. niezawierające związków chlorowcoorganicznych 3 Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe 4 Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone 13 02 08* j. w. 15 01 10* selektywnie, w zamkniętym przed dostępem osób postronnych pomieszczeniu do przechowywania odpadów niebezpiecznych 31 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 5 Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi 15 02 02* 6 Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż w 160209 do 160212 – zużyte świetlówki – lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć 16 02 13* 7 Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż w 160209 do 160212 – zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny 16 02 13* selektywnie, w pojemniku lub w plastikowych workach, w zamkniętym przed dostępem osób postronnych pomieszczeniu do przechowywania odpadów niebezpiecznych selektywnie, w opakowaniach jednostkowych, w specjalnym pojemniku, w zamkniętym przed dostępem osób postronnych pomieszczeniu do przechowywania odpadów niebezpiecznych selektywnie, w pojemnikach plastikowych lub kartonach, w zamkniętym przed dostępem osób postronnych pomieszczeniu do przechowywania odpadów niebezpiecznych Odpady inne niż niebezpieczne selektywnie w opakowaniu kartonowym, w pomieszczeniu biurowym lub bezpośrednio odbierany przez firmę serwisową selektywnie, w wydzielonym miejscu w pomieszczeniu na odpady niebezpieczne selektywnie, w wydzielonym miejscu w pomieszczeniu na odpady niebezpieczne selektywnie, w wydzielonym miejscu w pomieszczeniu na odpady niebezpieczne w worku foliowym w wyznaczonym pomieszczeniu lub bezpośrednio oddawane pracownikom do użytku własnego selektywnie, w wydzielonym miejscu w pomieszczeniu na odpady niebezpieczne selektywnie, w wydzielonym miejscu w pomieszczeniu na odpady niebezpieczne selektywnie, w wydzielonym miejscu w pomieszczeniu na odpady niebezpieczne selektywnie, w pomieszczeniu do przechowywania odpadów niebezpiecznych 1 Wkłady do drukarek i tonery kserokopiarek 08 03 18 2 Opakowania z papieru i tektury 15 01 01 3 Opakowania z tworzyw sztucznych 15 01 02 4 Opakowania z metali 15 01 04 5 Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania, ubrania ochronne inne niż wymienione w 15 02 02 15 02 03 6 Metale żelazne 16 01 17 7 Metale nieżelazne 16 01 18 8 Tworzywa sztuczne 16 01 19 9 Zużyty sprzęt elektroniczny i elektrotechniczny 16 02 14 10 Baterie alkaliczne 16 06 04 selektywnie w zamkniętym pojemniku, w pomieszczeniu biurowym 11 Odpady szkła 17 02 02 selektywnie, w wydzielonym miejscu w pomieszczeniu na odpady niebezpieczne 12 Gruz z rozbiórek i remontów 17 09 04 gospodarczo wykorzystany na terenie zakładu do utwardzania dróg i placów, 32 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko ewentualnie bezpośrednio wywożony na składowisko odpadów w kontenerze na odpady inne niż niebezpieczne Żużle i popioły paleniskowe inne 19 01 12 niż wymienione w 19 01 11 * odpady niebezpieczne Mapa z oznaczonymi miejscami magazynowania odpadów: niebezpiecznych, innych niż niebezpieczne (kontener) oraz usytuowanie kontenera na odpady komunalne w załączeniu. 13 5.3. Sposoby postępowania z wytworzonymi odpadami W poniższej tabeli przedstawiono odbiorców poszczególnych odpadów. Tabela 5.4. Sposoby postępowania z wytworzonymi odpadami – odbiorcy Lp. 1 2 3 4 5 6 7 Kod Rodzaj odpadu klasyfikacyjny Odbiorcy Odpady niebezpieczne Mineralne oleje hydrauliczne SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska niezwierające związków 13 01 10* 38 Krapkowice – odzysk lub chlorowcoorganicznych unieszkodliwianie Mineralne oleje silnikowe, SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska przekładniowe i smarowe 13 02 05* 38 Krapkowice – odzysk lub niezawierające związków unieszkodliwianie chlorowcoorganicznych SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska Inne oleje silnikowe, 13 02 08* 38 Krapkowice – odzysk lub przekładniowe i smarowe unieszkodliwianie Opakowania zawierające SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska pozostałości substancji 15 01 10* 38 Krapkowice – odzysk lub niebezpiecznych lub nimi unieszkodliwianie zanieczyszczone Sorbenty, materiały filtracyjne, SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska tkaniny do wycierania i ubrania 15 02 02* 38 Krapkowice – odzysk lub zanieczyszczone substancjami unieszkodliwianie niebezpiecznymi Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska w 160209 do 160212 – zużyte 16 02 13* 38 Krapkowice – odzysk lub świetlówki – lampy unieszkodliwianie fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć Zużyte urządzenia zawierające SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska niebezpieczne elementy inne niż 16 02 13* 38 Krapkowice – odzysk lub w 160209 do 160212 – zużyty unieszkodliwianie sprzęt elektryczny i elektroniczny Odpady inne niż niebezpieczne 1 Wkłady do drukarek i tonery kserokopiarek 08 03 18 serwisant sprzętu 33 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 2 Opakowania z papieru i tektury 15 01 01 3 Opakowania z tworzyw sztucznych 15 01 02 4 Opakowania z metali 15 01 04 5 Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania, ubrania ochronne inne niż wymienione w 15 02 02 15 02 03 SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska 38 Krapkowice – odzysk lub unieszkodliwianie SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska 38 Krapkowice – odzysk lub unieszkodliwianie SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska 38 Krapkowice – odzysk lub unieszkodliwianie Pracownicy lub SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska 38 Krapkowice – odzysk lub unieszkodliwianie SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska 38 Krapkowice – odzysk lub unieszkodliwianie SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska 38 Krapkowice – odzysk lub unieszkodliwianie SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska 38 Krapkowice – odzysk lub unieszkodliwianie SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska 38 Krapkowice – odzysk lub unieszkodliwianie SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska 38 Krapkowice – odzysk lub unieszkodliwianie SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska 38 Krapkowice – odzysk lub unieszkodliwianie 6 Metale żelazne 16 01 17 7 Metale nieżelazne 16 01 18 8 Tworzywa sztuczne 16 01 19 9 Zużyty sprzęt elektroniczny i elektrotechniczny 16 02 14 10 Baterie alkaliczne 16 06 04 11 Odpady szkła 17 02 02 12 Gruz z rozbiórek i remontów 17 09 04 Potrzeby własne lub wysypisko odpadów 13 Żużle i popioły paleniskowe inne niż wymienione w 19 01 11 19 01 12 SULO Polska Sp. z o.o., ul. Piastowska 38 Krapkowice – unieszkodliwianie Umowy na odbiór: odpadów niebezpiecznych oraz innych niż niebezpieczne i odpadów komunalnych w załączeniu. 5.4. Wnioski Firma Bioenergy A. J. Sp. J. jest wytwórcą odpadów: - niebezpiecznych powyżej 0,1 Mg rocznie, - odpadów innych niż niebezpieczne w ilości poniżej 5 000 Mg rocznie i posiada decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi i innymi niż niebezpieczne (w załączeniu). Decyzja została wydana dla działalności polegającej na produkcji wyrobów tartacznych. We wniosku o wydanie decyzji nie uwzględniono docelowego profilu działalności firmy, czyli 34 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko produkcji peletu z młóta browarnianego, kukurydzy, otrębów zbożowych, słomy i trocin, dostarczanych do zakładu w postaci odpadów. Zatem firma oprócz statusu wytwórcy odpadów prowadzi działalność związaną z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów innych niż niebezpieczne. Biorąc pod uwagę powyższy stan oraz aktualny poziom wytwarzanych odpadów dokonano w raporcie korekty ilości odpadów względem ilości podanych w programie gospodarki odpadami. Ilość wytwarzanych odpadów niebezpiecznych zmniejszy się o 0,38 Mg (w związku z niższym niż zakładano zużyciem olejów), natomiast ilość odpadów innych niż niebezpieczne zmniejszy się o 972,35 Mg/r – trociny oraz kora będą przetwarzane na pelet lub spalane, pojawi się nowy rodzaj odpadu – popioły paleniskowe. Dlatego zgodnie z zapisem art. 31 ust.1 – firma Bioenergy A.J. Burtny Sp. J. – będąc wytwórcą odpadów, który prowadzi działalność w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów jest zwolniona z obowiązku uzyskania zezwolenia, gdyż posiada decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami pod warunkiem, że (zgodnie z zapisem art. 31 ust. 2) uzupełni wniosek o zatwierdzenie ww. programu, o wymagania przewidziane dla wniosku o wydanie decyzji na prowadzenie działalności w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Zgodnie z zapisami art. 27 prawa o odpadach program gospodarki odpadami powinien być uzupełniony o dodatkowe informacje: - wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do odzysku lub unieszkodliwiania, - określenie ilości odpadów poszczególnych unieszkodliwianiu w okresie roku, - oznaczenie miejsca prowadzenia działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, - wskazanie miejsca i sposobu oraz rodzaju magazynowanych odpadów, - szczegółowy opis stosowanych metod odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, - przedstawienie możliwości technicznych zakresie organizacyjnych pozwalających należycie wykonywać działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem kwalifikacji zawodowych lub przeszkolenia pracowników oraz liczby i jakości posiadanych instalacji i urządzeń odpowiadających wymogom ochrony środowiska, - przewidziany okres wykonywania działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. rodzajów poddawanych odzyskowi lub Podsumowując w zakresie gospodarki odpadami obiekt nie będzie ujemnie wpływał na stan środowiska pod warunkiem odpowiedniego ich magazynowania i zgodnego z prawem usuwania. 6. EMISJA HAŁASU DO ŚRODOWISKA Z PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA 6.1. Wartości dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku dla obszarów oddziaływania planowanego przedsięwzięcia Instalacja będzie eksploatowana na terenie oznaczonym symbolem 3P w części obejmującej miejscowość Dąbrówka – tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów, na którym 35 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zatwierdzony Uchwałą nr XVII/145/2008 Rady Miejskiej w Gogolinie. W pozostałych częściach otoczenia przedmiotowego obiektu znajdują się tereny pól uprawnych, lasów oraz terenów z przeznaczeniem na obiekty produkcyjne. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. nr 120 poz. 826) tereny te nie są normowane. Dla najbliżej położonej zabudowy mieszkaniowej, przy ul. Podleśnej w kierunku południowo-zachodnim w odległości ok. 300 m od granicy zakładu dopuszczalne poziomy hałasu dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wynoszą: LAeqD (600 - 2200) 50 dB(A) LAeqN (2200 - 600) 40 dB(A) Budynek mieszkalny położony przy ul. Podleśnej 2 jest położony najbliżej zakładu Bioenergy, następne domy oddalone są ok. 800 m od granicy zakładu. 6.2. Charakterystyka źródeł hałasu oraz określenie ich oddziaływania Na terenie zakładu zlokalizowane są następujące źródła hałasu: - Instalacja do produkcji peletu, - nośnik teleskopowy JCB 53170 Agri, - rębak. Tabela 6.1. Źródła hałasu, moc akustyczna Lp. Nazwa Moc akustyczna LwA [dB] 1 Instalacja do produkcji peletu 85 2 Nośnik teleskopowy JCB 53170 Agri 94 3 Rębak 106 Do obliczeń poziomu emitowanego hałasu z terenu zakładu do środowiska przyjęto warianty pracy wszystkich urządzeń. Wobec powyższego w obliczeniach uwzględniono sumaryczne oddziaływanie wszystkich źródeł hałasotwórczych. Obliczenia przeprowadzono na podstawie danych charakteryzujących właściwości akustyczne każdego ze źródeł znajdujących się na terenie planowanego przedsięwzięcia. Ekwiwalentny poziom mocy akustycznej punktowych źródeł hałasu pozwolił na uwzględnienie w obliczeniach przewidywanego pola akustycznego w odniesieniu do czasu pracy poszczególnych urządzeń. 36 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Równoważny poziom mocy akustycznej został określony, na podstawie danych uzyskanych od producentów oraz na podstawie obliczeń, zgodnie ze wzorem: LAWeq 1 N = 10 log ∑ t n100.1LAWn T n=1 LAweq – równoważny poziom mocy akustycznej punktowego źródła hałasu [dB(A)], LAwn – poziom mocy akustycznej punktowego źródła hałasu dla i-tego cyklu pracy [dB(A)], tn – czas trwania n-tego cyklu pracy urządzenia [s], T – czas odniesienia wynoszący 8 najbardziej niekorzystnych godzin dla pory dnia i jedną najbardziej niekorzystną godzinę dla pory nocy [s]. Wszystkie urządzenia znajdujące się na terenie zakładu, będące źródłem emisji hałasu, będą pracowały w porze dziennej. Dla instalacji przyjęto czas pracy: 16 h/dobę, dla nośnika teleskopowego Agri: 6 h/dobę, dla rębaka: 1 h/dobę. 6.3. Obliczenia Obliczenia przeprowadzono zgodnie z instrukcją ITB 338/96 „Metoda określania emisji i imisji hałasu przemysłowego w środowisku oraz program komputerowy HPZ_95_ITB”. Nazwa zakładu : Bioenergy A.J. Burtny Sp. J. ul. Wojtkiewicza 12, 45-532 Opole. W obliczeniach poziomu dźwięku A w miejscu imisji uwzględniono m.in.: - poprawki pochłaniania dźwięku przez powietrze dla wartości temperatury 10 wilgotności 70 %, 0 C i - poprawki położenia źródeł dźwięku względem elementów odbijających K0, - poprawkę odległości źródła od punktu obserwacji (imisji), - pozostałe poprawki zgodnie z instrukcją ITB 338. Tabela nr 6.2. Źródła hałasu zlokalizowane na terenie zakładu Współrzędne Poprawka K0 Lp. Opis źródła hałasu X (m) Y(m) [dB] 1 Czas pracy h/dobę 266 248 3 16 2 Nośnik teleskopowy JCB 53170 Agri 264 244 3 6 3 284 242 3 1 Instalacja do produkcji peletu Rębak Siatkę punktów obserwacji (imisji) wyznaczono w kierunku południowo-zachodnim tj. w stronę najbliższej zabudowy mieszkaniowej (ul. Podleśna 2). Ze względu na usytuowanie źródeł 37 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko hałasu i położenie budynków na terenie zakładu w kierunku sprzyjającym propagacji fali, obszar ten jest w największym stopniu narażony na oddziaływanie. W związku z powyższym obliczenia poziomu dźwięku wykonano dla punktów imisji położonych na tym obszarze. Tabela 6.3. Równoważny poziom dźwięku [dB]A w wybranych punktach obserwacji wyznaczonych dla obszaru w kierunku najbliższej zabudowy mieszkaniowej (Gogolin, ul. Podleśna 2) Lp. Opis punktu x [m] y [m] LA[dB] 1 ok. 34 m od granicy zakładu w kierunku pd.-zach. 229,0 200,0 62,6 2 ok. 68 m od granicy zakładu w kierunku pd.-zach. 207,0 178,0 59,0 3 ok. 110 m od granicy zakładu w kierunku pd.-zach. 172,0 152,0 55,0 4 ok. 132 m od granicy zakładu w kierunku pd.-zach. 164,0 130,0 53,7 5 ok. 204 m od granicy zakładu w kierunku pd.-zach. 89,0 101,0 50,3 6 ok. 270 m od granicy zakładu w kierunku pd.-zach. 43,0 52,0 48,0 6.4. Wnisoki Analiza przeprowadzonych obliczeń rozprzestrzeniania hałasu ze źródeł planowanego przedsięwzięcia pokazała, że oddziaływanie zakładu ze szczególnym uwzględnieniem terenu chronionego nie powoduje przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Do obliczeń dołączono graficzne przedstawienie w formie izolinii rozkładu poziomu dźwięku (dBA), emitowanego z terenu zakładu do środowiska dla pory dziennej (załącznik nr 18). Dla najbliższej zabudowy mieszkaniowej działalność planowanego przedsięwzięcia w zakresie emitowanego hałasu nie będzie uciążliwa, a dopuszczalne standardy poziomu hałasu w środowisku będą zachowane i nie przekraczają wartości 50 dBA dla pory dnia. 7. ZAGROŻENIA NIEJONIZUJĄCYM PROMIENIOWANIEM WYNIKAJĄCE Z ELEKTROMAGNETYCZNYM FUNKCJONOWANIA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA Zasilanie obiektu w energię elektryczną realizowane będzie z istniejącej stacji transformatorowej typu WN RE-5 S-568 (maks. 630 kVA), która znajduje się na działce nr 295/14, stanowiącej własność ENERGIAPRO KONCERN ENERGETYCZNY S.A. W związku z planowanym przedsięwzięciem nie przewiduje się istnienia pola elektromagnetycznego o natężeniu przekraczającym wartości dopuszczalne zawarte w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych 38 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku Dz.U. 2003 nr 192 poz. 1883. W ww. rozporządzeniu wartości normatywne dla natężenia pola składowej elektrycznej i magnetycznej są wyrażone dla: a) terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, b) miejsc dostępnych dla ludności. Ze względu na przeznaczenie terenu zakładu oraz terenów bezpośrednio przyległych zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego w myśl ww. rozporządzenia obszar ten nie jest narażony na oddziaływanie pola elektromagnetycznego o natężeniu zagrażającym człowiekowi. 8. OPIS ANALIZOWANYCH WARIANTÓW W TYM WARIANTU POLEGAJĄCEGO NA NIEPODEJMOWANIU PRZEDSIĘWZIĘCIA, WARIANTU NAJKORZYSTNIEJSZEGO DLA ŚRODOWISKA Inwestor wybrał opisany w niniejszym raporcie teren biorąc pod uwagę jego przeznaczenie w planie zagospodarowania przestrzennego. Planowane przedsięwzięcie realizowane będzie na terenie już przekształconym, oddalonym od zabudowy mieszkalnej miasta Gogolin. W przypadku opisanego przedsięwzięcia, rozważając wariant polegający na niepodejmowaniu inwestycji, należy uwzględnić efekt ekologiczny, polegający w tym przypadku na poszanowaniu paliw kopalnych jako surowców do produkcji energii cieplnej lub energii elektrycznej. Istotne znaczenie ma również przekształcanie odpadów z przemysłu rolno-spożywczego i ich efektywne przetwarzanie. W niniejszym opracowaniu opisano bilans wykorzystanych surowców, paliw i energii, jednocześnie odnosząc uzyskane wskaźniki do najlepszych dostępnych technik. Z satysfakcją należy stwierdzić, iż planowana inwestycja efektywnie spełnia te wymagania. Należy podkreślić wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, tj. w procesie suszenia wykorzystuje się wióry lub zrębki drzewne, a surowcem do produkcji peletu jest odpad bioorganiczny. W opisywanym wariancie należy również ocenić negatywne oddziaływanie na środowisko i człowieka. Przedstawione ilości substancji i energii wprowadzane do środowiska podczas eksploatacji instalacji nie powodują przekroczeń wartości dopuszczalnych, a także ze względu na usytuowanie nie są uciążliwe dla mieszkańców miasta. Realizacja przedsięwzięcia nie będzie wpływała znacząco na środowisko przyrodnicze analizowane w niniejszym raporcie. 39 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 9. OKREŚLENIE ANALIZOWANYCH PRZEWIDYWANEGO WARIANTÓW W ODDZIAŁYWANIA TYM RÓWNIEŻ NA W ŚRODOWISKO PRZYPADKU WYSTĄPIENIA POWAŻNEJ AWARII PRZEMYSŁOWEJ A TAKŻE MOŻLIWEGO TRANSGRANICZNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Opisany proces produkcji peletu z odpadów pochodzenia rolno-spożywczego będzie oddziaływał lokalnie na środowisko szczególnie w zakresie: - emisji substancji do powietrza z procesów suszenia surowca, - emisji hałasu pochodzącego z urządzeń wykorzystywanych w procesie produkcji. Przeprowadzona analiza emisji substancji do powietrza oraz wykorzystanie programu do obliczeń rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń EK100W firmy Atmoterm S.A. dowiodła, że: - eksploatacja instalacji nawet w najniekorzystniejszych wariantach nie powoduje przekroczeń stężeń substancji w powietrzu, - rozkład wartości zanieczyszczeń średniorocznych przedstawiony w formie graficznej wyraźnie wskazuje na małą uciążliwość zakładu w tym zakresie i występuje w obrębie granic prowadzonej inwestycji. Również w przypadku emisji hałasu pochodzącego z maszyn i urządzeń wykonano analizę jego propagacji w środowisku. Uwzględniając moc akustyczną źródeł hałasu, czas ich pracy oraz usytuowanie na danym obszarze obliczono oddziaływanie w środowisku ze szczególnym uwzględnieniem obszarów zabudowy mieszkaniowej. Ze względu na czas pracy zakładu tj. od godziny 6:00 do 22:00 rozpatrzono wariant pracy w odniesieniu do dopuszczalnych wartości hałasu dla pory dnia. W analizowanej sytuacji wartości te nie były przekroczone dla obszaru najbliższej zabudowy mieszkaniowej z uwzględnieniem kierunków propagacji hałasu. Analizy poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego dokonano we wcześniejszym opisie. Na podstawie przeprowadzonych obliczeń rozprzestrzeniania się substancji w powietrzu oraz propagacji hałasu eksploatacja instalacji nie będzie oddziaływała na stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla których utworzono specjalne obszary ochrony w ramach funkcjonowania sieci Natura 2000 w Polsce. Z wykonanych wcześniej obliczeń wprowadzanych do środowiska substancji i energii podczas działalności zakładu, nie przewiduje się znaczących uciążliwości i zmian w środowisku przyrodniczym. Charakter prowadzenia instalacji, a także rodzaj stosowanych paliw, surowców oraz innych substancji nie stwarza potencjalnego zagrożenia poważną awarią przemysłową. W odniesieniu do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. nr 58 poz. 535 ze zmianą) opisane w niniejszym raporcie przedsięwzięcie nie kwalifikuje zakładu do żadnej z wymienionych grup. 40 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Ze względu na typowo lokalny charakter oddziaływania przedsięwzięcia nie przewiduje się transgranicznego oddziaływania. 10. UZASADNIENIE WYBRANEGO PRZEZ WNIOSKODAWCĘ WARIANTU ORAZ OCENA ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA DOBRA MATERIALNE, ZABYTKI I KRAJOBRAZ KULTUROWY Wybrany przez wnioskodawcę wariant dla planowanego przedsięwzięcia nie powoduje znaczących uciążliwości zarówno dla środowiska przyrodniczego jak ludzi. Na podstawie przedstawionych analiz, emitowane do środowiska ilości zanieczyszczeń powietrza jak i hałasu nie powodują istotnych zmian w środowisku, a oddziaływanie przedsięwzięcia ogranicza się do granic terenu, na którym jest prowadzone. W planowanym przedsięwzięciu, jak wykazano w analizie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza z uwzględnieniem emisji substancji z przedmiotowej instalacji oddziaływanie na zabytki, jaki i ogółem krajobraz kulturowy Gogolina jest znikome ze względu na położenie zakładu z dala od miasta oraz lokalny zakres oddziaływania, głównie na obszarze już przekształconym, na którym będzie prowadzona działalność. 11. PORÓWNANIE PROPONOWANYCH ROZWIĄZAŃ TECHNOLOGICZNYCH Z WARUNKAMI OKREŚLONYMI W ART. 143 P.O.Ś. Ponieważ planowane przedsięwzięcie jest związane z użyciem instalacji, przeprowadzono porównanie proponowanej technologii z technologią spełniającą wymagania dla nowo uruchamianych lub zmienianych w istotny sposób instalacji biorąc pod uwagę: 1) stosowanie substancji o małym potencjale zagrożeń, 2) efektywne wytwarzanie oraz wykorzystanie energii, 3) zapewnienie racjonalnego zużycia wody i innych surowców oraz materiałów i paliw, 4) stosowanie technologii bezodpadowych i małoodpadowych oraz możliwość odzysku powstających odpadów, 5) rodzaj, zasięg oraz wielkość emisji, 6) wykorzystywanie porównywalnych procesów i metod, które zostały skutecznie zastosowane w skali przemysłowej, 7) postęp naukowo-techniczny. Jako dokument referencyjny, zawierający szczegółowe wymagania dla instalacji produkcji paliw z odpadów przyjęto opracowany przez europejskie biuro IPPC w Sevilli Reference Document on Best Available Techniques (tzw. BAT) for the Waste Treatment Industries z sierpnia 2006 r. 41 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Należy podkreślić trudności w tego typu porównaniach, pojawiające się różnice między wartościami wynikają m.in. z: lokalizacji zakładów, różnych surowców i czasów eksploatacji instalacji. Ad. 1. W Rozdziale 2, dotyczącym stosowanych technik, emisji i zużycia mediów w sektorze gospodarki odpadami, podrozdział 2.5 opisuje metody przetwarzania, których głównym celem jest wytwarzanie materiałów mających zastosowanie jako paliwo lub poprawa odzysku z nich energii. W podrozdziale tym znajdują się punkt 2.5.1 dotyczący przygotowania paliw z odpadów stałych, a w nim 2.5.1.1 – przygotowanie paliwa z odpadów przez przetwarzanie mechaniczne odpadów innych niż niebezpieczne. W części tej podkreśla się skalę trudności, gdy w instalacji przetwarzane są komunalne odpady niesegregowane. W przypadku firmy Bioenergy przetwarzane będą pojedyncze strumienie odpadów (tzw. mono–strumienie), odpowiednio: młóta browarnianego, kukurydzy, otrębów zbożowych lub trocin. Zgodnie z klasyfikacją przyjętą w Rozdziale 3 ww. dokumentu BAT „Emisje i zużycie mediów w sektorze gospodarki odpadami” i dalej podrozdziale 3.5 dotyczącym emisji i zużycia mediów podczas przetwarzania odpadów w paliwo alternatywne, stosowane w Bioenergy rodzaje odpadów należą do odpadów innych niż niebezpieczne i nie są postrzegane jako substancje stanowiące potencjalne zagrożenie dla środowiska. Ad. 2. W Rozdziale 3 ww. dokumentu, w Tabeli 3.128 podano również przykłady wielkości zużycia energii w instalacjach do wytwarzania paliw alternatywnych z odpadów innych niż niebezpieczne. W Tabeli 11.1 zestawiono te wielkości z parametrami wyznaczonymi łącznie dla instalacji I i II firmy Bioenergy. Duże różnice w konsumpcji energii w odniesieniu do ilości surowca wynikają z rodzaju stosowanej technologii i typu przetwarzanego surowca, np. eksploatacji suszarni lub przetwarzania surowca o różnych wymiarach i kształtach. Tabela 11.1. Porównanie zużycia energii elektrycznej w instalacjach do produkcji peletu Zużycie Wydajność Zużycie energii Jednostkowe Źródło energii instalacji cieplnej (paliwa) zużycie energii /instalacja elektrycznej [Mg/r] [GJ/r] [MWh/r] [kWh/Mg] 65 000 38 475 3575 55 86 000 - 5831 68 100 000 - 1050 10,5 50 000 17 246,5 483 9,7 Dokument referencyjny Bioenergy W Bioenergy max. jednostkowe zużycie energii elektrycznej wynosi 9,7 kWh/Mg surowca i jest porównywalne z wartościami podanych w dokumencie referencyjnym. Dodatkowo obliczono zużycie energii na proces separacji, które wynosić będzie w instalacji firmy Bioenergy max. 0,37 kWh/Mg i jest niższe niż 8 do 15 kWh/Mg surowca, które podano w dokumencie referencyjnym. 42 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Ad. 3. W Rozdziale 3.5.3 dokumentu referencyjnego znajduje się zestawienie zużycia wody w instalacjach do produkcji paliw z odpadów innych niż niebezpieczne. Podane wartości zestawiono i porównano ze zużyciem wody w instalacji firmy Bioenergy. Tabela 11.2. Porównanie zużycia wody w instalacjach do produkcji peletu wg BAT i Bioenergy Instalacja Wydajność Zużycie wody - [Mg/r] [m3/r] A 65 000 16 965 B 86 000 30 100 C 160 000 8 000 Bioenergy 50 000 125 Niewielkie względem podanych dla pozostałych instalacji wartości zużycia wody w firmie Bioenergy wynika z przyjętej technologii produkcji, w której woda jest wykorzystywana wyłącznie do zraszania peletu przed procesem granulacji. Porównanie utrudnia brak dokładnego opisu instalacji w dokumencie referencyjnym. Analizując instalacje przemysłowe do produkcji paliw z odpadów innych niż niebezpieczne, wybrano instalacje do produkcji peletu i zestawiono z parametrami dla instalacji Bioenergy w Tabeli 11.3. Warto zwrócić uwagę na wysoki stopień konwersji odpadów w biopaliwo na terenie firmy Bioenergy, który jest porównywalny z innymi tego typu instalacjami. Tabela 11.3. Efektywność produkcji w instalacjach do produkcji peletu wg BAT i Bioenergy Produkt Wydajność Ilość produktu Produkt/surowiec - [Mg/r] [Mg/r] % Twardy /miękki pelet 40 000 15 300 38,25 Miękki pelet, Pył 65 000 31 700 48,8 Miękki pelet, Pył 100 000 27 000 27 Bioenergy 50 000 25 000 50 W dokumencie referencyjnym podkreśla się, że w procesie produkcji paliw alternatywnych w postaci stałej, zastosowanie paliwa jest uzasadnione tylko w procesie suszenia. Poza tym przypadkiem, paliwa powinny być stosowane wyłącznie jako źródła napędzające pojazdy na terenie zakładu. Założenie powyższe jest również realizowane na terenie opisywanej działalności. Ad. 4. Na terenie firmy Bioenergy stosowane są technologie małoodpadowe w porównaniu z instalacjami cytowanymi w dokumencie referencyjnym. Jedynym odpadem powstającym 43 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko w znacznych ilościach (ok. 30 Mg/r) będą żużle i popioły paleniskowe, unieszkodliwiane na składowisku odpadów. Tabela 11.4. Stosunek produkt/odpad w instalacjach do produkcji peletu wg BAT i Bioenergy Produkt Wydajność %produkt /odpad - [Mg/r] - Twardy /miękki pelet 40 000 69.5 Miękki pelet, pył 65 000 99,1 Miękki pelet, pył 100 000 90,0 Bioenergy 50 000 99,7 Ad. 5. Porównano także rodzaj, zasięg i wielkość emisji wybranych zanieczyszczeń do powietrza z planowanego przedsięwzięcia z wartościami podanymi w dokumencie referencyjnym dla instalacji do produkcji paliw z odpadów innych niż niebezpieczne (w dokumencie nie podano typu instalacji). Dużą różnicę widać w przypadku emisji CO, wynika to z charakterystyki spalania w kotłach z podajnikami typu Stoker. Emisję tlenku węgla można obniżyć poprzez odpowiednią gospodarkę powietrzem kierowanym do spalania, co będzie w przyszłości przedmiotem badań w instalacji firmy Bioenergy. Tabela 11.5. Emisja substancji do powietrza w instalacjach do produkcji peletu wg BAT i Bioenergy Instalacja Wydajność PM SOx NOx CO A B [Mg/r] 65 000 86 000 [kg/r] 16965 30100 [kg/r] 1820 7332 [kg/r] 4699,5 18527 [kg/r] 4699,5 3311,28 Bioenergy 50 000 737 (PM10) 2210 1384 20377 Poziom emisji akustycznej z instalacji Bioenergy nie stwarza również uciążliwości dla otoczenia. Tabela 11.6. Emisja hałasu w instalacjach do produkcji peletu wg BAT i Bioenergy Odległość hałasu od źródła imisji (m). Produkt Wydajność Poziom emisji akustycznej dzień/noc - Twardy /miękki pelet Miękki pelet, Pył Miękki pelet, Pył Bioenergy [Mg/r] [m] [dB(A)] 40 000 <40/<40 65 000 100 000 50 000 10 <70/<70 1000 <50/<35 300 <50/- 44 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Ad. 6. Dokument referencyjny nie zawiera porównywalnych procesów i metod, które zostały skutecznie zastosowane w skali przemysłowej, prezentuje natomiast elementy instalacji do produkcji paliw z odpadów, akcentując ich wady i zalety. Na terenie zakładu stosowany jest proces suszenia konwekcyjnego odpadów w osiowej suszarni bębnowej, w której następuje bezpośredni kontakt między gazem suszącym i surowcem. Zaletą tego procesu jest zwiększenie wartości opałowej przetwarzanego surowca. W dokumencie referencyjnym nie zaleca się stosowania suszarni radialnych w przypadku suszenia odpadów stałych, za wyjątkiem mułów i szlamów. W przypadku odpadów innych niż niebezpieczne bardziej właściwe jest stosowanie suszenia biologicznego. W odniesieniu do procesu peletyzacji – zaletą jest zwiększenie gęstości produktu, wadą zużycie energii. Cyklony są efektywnymi urządzeniami do usuwania ziaren (cząstek) powyżej 10 µm. Poniżej wartości 10 µm znacznie efektywniejsze są odpylacze tkaninowe, dlatego zaleca się ich stosowanie w kombinacji z cyklonami. Zalety stosowania cyklonów to wysoka efektywność w szerokim zakresie stężeń gazu odpylanego (co w przypadku instalacji Bioenergy jest bardzo istotne ze względu na surowiec o różnej granulacji) oraz możliwość zawracania pyłu do procesu. Wady to duży spadek ciśnienia przepływającego gazu przez cyklon, co przekłada się na wyższe zużycie energii na pokonanie oporów (w efekcie wyższa emisja) oraz wysokie zużycie powierzchni wewnętrznej cyklonu, gdy odpylane są pyły o silnych właściwościach erozyjnych (w tym przypadku problem nie występuje). Ad. 7. Firma Bioenergy nawiązała współpracę z Katedrą Techniki Cieplnej i Aparatury Przemysłowej na Wydziale Mechanicznym Politechniki Opolskiej w ramach, której będą wykonywane okresowe pomiary obu instalacji. Celem badań będzie optymalizacja procesu spalania pod kątem: - uzyskania właściwego stopnia wysuszenia różnych rodzajów surowca, - ograniczenia zużycia paliwa dostarczanego do spalania, - redukcji poziomu emisji zanieczyszczeń z instalacji, - zmniejszenia zużycia energii na wytworzenie produktu. 12. WSKAZANIE KONIECZNOŚCI USTANOWIENIA OBSZARU OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA Dla planowanego przedsięwzięcia przepisy prawne nie przewidują możliwości ustanawiania obszaru ograniczonego użytkowania. Analizując wyniki przeprowadzonych obliczeń, szczególnie rozprzestrzenianie substancji w powietrzu i propagację hałasu, uciążliwość przedmiotowej działalności nie wpływa znacząco na poszczególne komponenty środowiska, a swoim zasięgiem obejmuje głównie teren zakładu. W związku z powyższym ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania dla planowanego przedsięwzięcia nie ma zastosowania. 45 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 13. ANALIZA MOŻLIWYCH KONFLIKTÓW SPOŁECZNYCH Podczas sporządzania raportu analizowano uciążliwości, wynikające z eksploatacji instalacji, dla mieszkańców pobliskiego Gogolina. We wcześniejszych opisach określono małą uciążliwość dla społeczności miasta w zakresie emisji do powietrza oraz propagacji hałasu. Ze względu na ilości emitowanych substancji do powietrza, hałas pochodzący od instalacji, analizując zasięg ich oddziaływania oraz położenie zakładu eksploatacja instalacji nie powinna być przyczyną konfliktów społecznych. Transportowanie surowca do zakładu drogą lokalną oddaloną od najbliższej zabudowy mieszkalnej o 1,5 km, również nie będzie powodowało potencjalnych konfliktów społecznych. Teren zakładu, na którym planowane jest przedsięwzięcie jest położony w odległości kilkuset metrów od miasta Gogolina, dlatego eksploatacja instalacji nie powinna być przyczyną niezadowolenia społeczności lokalnej. 14. PRZEDSTAWIENIE PRZEDSIĘWZIĘCIA NA PROPOZYCJI ŚRODOWISKO MONITORINGU NA ETAPIE ODDZIAŁYWANIA JEGO BUDOWY I EKSPLOATACJI Powietrze atmosferyczne Zgodnie z zapisami załącznika do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22.12.2004 r. (Dz. U. nr 283 poz. 2840) instalacje inne niż energetyczne o nominalnej mocy cieplnej do 1 MW, opalane drewnem nie wymagają pozwolenia, o którym mowa w art. 180 POŚ, na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza. Moc cieplna przedmiotowej instalacji nie przekracza 1 MW. W przypadku przedmiotowego przedsięwzięcia instalacja spalająca odpady pochodzące z leśnictwa – zrębki lub trociny drzewne – zgodnie z § 3, z zastrzeżeniem § 4, Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23.12.2004 r. (Dz. U. nr 283 poz. 2842) nie podlega obowiązkowi wykonywania pomiarów emisji do powietrza. W związku z eksploatacją instalacji zaleca się prowadzenie rejestru zużycia paliw i surowców. Prowadzący instalację ma obowiązek, zgodnie z art. 287 ustawy POŚ, prowadzenia aktualizowanej, co pół roku ewidencji, zawierającej informacje o ilości i rodzajach gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza oraz dane na podstawie, których określono te ilości. W zakresie hałasu Jak wykazano w obliczeniach propagacji hałasu pochodzącego od Instalacji, na terenie chronionym, dla którego określono wartości dopuszczalne poziomu hałasu (Dz.U. nr 120 poz. 826 z dn. 14.06.2007 r.) nie ma przekroczeń. Położenie planowanej inwestycji w odniesieniu do terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową nie powoduje przekroczenia wartości normatywnych poziomu hałasu. 46 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko W zakresie gospodarki odpadami Prowadzący instalację ma obowiązek prowadzenia ewidencji ilościowej i jakościowej odpadów zgodnie z zasadami określonymi w art. 36 i 37 ustawy o odpadach Dz. U. 2007 nr 39 poz. 251. Ewidencję wytwarzanych odpadów należy prowadzić na bieżąco, z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 lutego 2006 r (Dz.U. nr 30 poz. 213). zgodnie Do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy należy przedłożyć Marszałkowi Województwa Opolskiego zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów oraz o sposobach gospodarowania nimi. Informację należy sporządzać wg wzoru podanego w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 25 maja 2007 r. (Dz.U. nr 101 poz. 686). Nie przewiduje się prowadzenia monitoringu na etapie realizacji przedsięwzięcia. 15. WSKAZANIE TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCYCH Z NIEDOSTATKÓW TECHNIKI LUB LUK WE WSPÓŁCZESNEJ WIEDZY, JAKIE NAPOTKANO OPRACOWUJĄC RAPORT Podczas analizy emisji substancji do powietrza, ze względu na stosowanie w instalacji różnego rodzaju surowców do produkcji peletu, przyjęto łącznie 4 warianty pracy wszystkich emitorów. W związku z powyższym stanowiło to dodatkowe utrudnienie, dołożono jednak wszelkich starań i uwzględniono wszystkie możliwe sytuacje wynikające z jednoczesności pracy poszczególnych emitorów, aby emisja i stężenia substancji w powietrzu odpowiadały wartościom rzeczywistym. Brak aktualnych wskaźników emisji z procesu technologicznego spowodował, że wykonano dodatkowe pomiary orientacyjne emisji na Instalacji. Przy ustalaniu poziomów emisji korzystano również z ogólnych wskaźników opublikowanych w opracowaniu z 2003 r. pt. Wskazówki dla wojewódzkich inwentaryzacji emisji na potrzeby ocen bieżących i programów ochrony powietrza przygotowanego przez firmę ATMOTERM S.A. dla Ministerstwa Środowiska. Otrzymane poziomy emisji porównano z danymi zawartymi w naukowych publikacjach obcojęzycznych. W przypadku rozdziału 11, dokument referencyjny, na który się powołano – Reference Document on Best Available Techniques (tzw. BAT) for the Waste Treatment Industries z sierpnia 2006 r. – w kilku przypadkach zawiera dane dotyczące ogólnie instalacji do produkcji paliw z odpadów innych niż niebezpieczne, bez wskazania na rodzaj prowadzonej działalności. W takiej sytuacji starano się zweryfikować podane dane przez analizę dokumentu źródłowego, na który powoływano się w BAT. Ze względu na brak dokumentacji w zakresie schematów instalacji jak i poszczególnych elementów składowych, opracowano je we własnym zakresie, w formie graficznej i opisowej i załączono do niniejszego raportu. 47 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 16. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Przedmiotem niniejszego raportu jest ocena oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia polegającego na „Zmianie sposobu użytkowania obiektu budowlanego związanego z prowadzeniem działalności w zakresie odzysku odpadów innych niż niebezpieczne„ w Gogolinie, ul. Podleśna 1, powiat Krapkowicki, województwo opolskie. Inwestorem przedsięwzięcia jest Bioenergy A.J. Burtny Spółka Jawna z siedzibą w Opolu, posiadający tytuł prawny do planowanego przedsięwzięcia. Niniejszy raport będzie elementem składowym do wniosku o wydanie decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych przedmiotowej inwestycji. Na terenie planowanego przedsięwzięcia znajduje się instalacja do produkcji peletów. Instalacja będzie eksploatowana przez 16 h/dobę, sześć dni w tygodniu. Wydajność instalacji przewiduje się na 25000 Mg/r peletu wytwarzanego z biomasy organicznej tj. młóta browarnianego, kukurydzy, otrębów zbożowych, słomy i trocin. Surowce do produkcji peletu będą dowożone do zakładu transportem samochodowym, drogą lokalną wiodącą od drogi nr 409 wzdłuż lasu od strony północno-wschodniej zakładu, w ilości ok. 7 ciężarówek na dobę. W procesie produkcji opisywanego przedsięwzięcia stosowane paliwa, surowce oraz inne substancje, w myśl obowiązującego prawa, nie kwalifikują go do przedsięwzięcia o zwiększonym ryzyku albo o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii. W pierwszym etapie produkcji surowce poddawane są procesowi suszenia w suszarni obrotowej. Energia cieplna doprowadzona do suszarni pochodzi ze spalania zrębków lub trocin drzewnych w piecu z rusztem stałym. Suszenie surowca trwa ok. 30 min., a następnie jest on kierowany do cyklonu, w którym następuje rozdział fazy stałej i fazy gazowej. Odseparowany w cyklonach półprodukt kierowany jest podajnikiem ślimakowym do mieszalnika, skąd po zroszeniu wodą, dozowany jest do jednego z dwóch granulatorów (tzw. peleciarek). W granulatorach wytwarzany jest gotowy pelet metodą formowania na zimno. W przypadku produkcji peletu z młóta browarnianego stosowane jest dodatkowo lepiszcze w postaci mąki. W niniejszym raporcie przedstawiono bilans zużycia paliw, surowców i energii. Porównano uzyskane wartości do wartości opisanych w najlepszych dostępnych technikach i uzyskano dobre rezultaty. Zużycie energii cieplnej, wody jest znacznie niższe niż przedstawione w dokumencie referencyjnym. Wydajność produkcji peletu w stosunku do użytego surowca z przedmiotowych instalacji na poziomie 50% jest również lepsza niż w materiałach odniesienia. Dla planowanej inwestycji obliczono ilość emitowanych substancji do powietrza, a także rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń korzystając z programu EK100W firmy Atmoterm S.A. Rozkład stężeń substancji w powietrzu wykazał, że instalacja nie powoduje przekroczeń wartości dopuszczalnych poza granicami zakładu. 48 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Eksploatacja instalacji powoduje emisję hałasu do środowiska. Głównymi źródłami hałasu są: instalacja, rębak oraz nośnik teleskopowy Agri. Przeprowadzono obliczenia propagacji hałasu zgodnie z instrukcją ITB 338, uwzględniając położenie najbliższej zabudowy mieszkaniowej. Wyniki potwierdziły, że dla najbliższego obszaru objętego ochroną prawną, dopuszczalne standardy poziomu hałasu w środowisku są zachowane i nie przekraczają wartości 50 dBA dla pory dnia, tj. okresu pracy instalacji. W raporcie opisano obszary Natura 2000, z których najbliżej położonymi są obszary chronione „Kamień Śląski” oraz Park Krajobrazowy Góra Św. Anny. Należy jednak zwrócić uwagę, że oddziaływanie instalacji w zakresie emisji substancji do powietrza i hałasu ma jedynie zasięg lokalny i nie będzie oddziaływała na stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt. Również w przypadku zabytków prawnie chronionych znajdujących się na obszarze gminy Gogolin eksploatacja instalacji nie stanowi zagrożenia. Podsumowując, w niniejszym opracowaniu, należy uwzględnić także efekt ekologiczny przedsięwzięcia, polegający w tym przypadku na efektywnym przetworzeniu odpadu – surowca, w produkt końcowy – stanowiący paliwo energetyczne. 17. ŹRÓDŁA INFORMACJI STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO OPRACOWANIA RAPORTU Źródłami informacji wykorzystanymi w opracowaniu raportu, oprócz wymienionych w Rozdziale 1 aktów prawa obejmujących Ustawy i Rozporządzenia Ministra Środowiska, są: [1] Dias J., Costa M., Azevedo J.L.T. Test of a small domestic boiler using different pellets. Biomass & Bioenergy 27 (2004) 531-539 [2] Ehrlich C., Noll G., Kalkoff W.-D., Baumbach G., Dreiseidler A. PM10, PM2.5 and PM1.0 – emissions from industrial plants – results from measurements programmes in Germany. Atmospheric Environment 41 (2007) 6236-6254 [3] Kjallstrand J., Olsson M. Chimney emissions from small-scale burning of pellets and fuelwood – examples referring to different combustion appliances. Biomass & Bioenergy 27 (2004) 557561 [4] Lehtikangas P. Quality properties of pelletised sawdust logging residues and bark. Biomass & Bioenergy 20 (2001) 351-360 [5] Olsson M., Kjallstrand J. Emissions from burning of softwood pellets. Biomass & Bioenergy 27 (2004) 607-611 [6] Pretz T., Khoury A., Uepping R., Glourius T., van Tubereng J. Solid Recovered Fuels Contribution to BREF Waste Treatment. ERFO, IAR 2005. [7] Reference Document on Best Available Techniques for the Waste Treatments Industries. Integrated Pollution Prevention and Control. European Commission, August 2006. [8] Stahl M., Granstrom K., Berghel J., Renstrom R. Industrial processes for biomass drying and their effects on the quality properties of wood pellets. Biomass & Bioenergy 27 (2004) 621-628 49 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko [9] Wskaźniki dla wojewódzkich inwentaryzacji emisji na potrzeby ocen bieżących i programów ochrony powietrza. ATOMTERM S.A., Warszawa 2003 [10] www.vt.tuwien.ac.at – strona internetowa Institute of Chemical Engineering, Vienna University of Technology SPIS ZAŁĄCZNIKÓW: 1. Pismo Burmistrza Gogolina nr WG.VI-7610-14/2008 z dn. 29.08.2008 w sprawie wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla planowanego przedsięwzięcia. 2. Wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania, wypis z rejestru gruntów działek, mapa ewidencyjna obejmująca teren przedsięwzięcia wraz z działkami sąsiednimi. 3. Odpis L. Dz. Odp 3319/2008 z Księgi Wieczystej nr 23813 z dn. 06.05.2008 r. Sąd Rejonowy, V Wydział Ksiąg Wieczystych, Strzelce Opolskie. 4. Odpis L. Dz. Odp 3320/2008 z Księgi Wieczystej nr 32319 z dn. 06.05.2008 r. Sąd Rejonowy, V Wydział Ksiąg Wieczystych, Strzelce Opolskie. 5. Mapa w skali 1:2000, obręb Gogolin1, Dąbrówka wydana przez Starostę Krapkowickiego, Powiatowy Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. 6. Mapa z naniesionymi obiektami. 7. Kopia umowy o dostarczanie wody. 8. Kopia umowy sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji. 9. Kopia umowy na wykonywanie usług wywozu ścieków komunalnych. 10. Schemat technologiczny Instalacji. 11. Wartości średniorocznych stężeń substancji w powietrzu w miejscowości Gogolin, ul. Podleśna wydane przez Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska. 12. Wyniki obliczeń stężeń średniorocznych: NOx, SO2, CO i PM10 emitowanych z zakładu z uwzględnieniem najbliższej zabudowy. 13. Wyniki obliczeń stężeń maksymalnych: NOx, SO2, CO i PM10 emitowanych z zakładu z uwzględnieniem najbliższej zabudowy. 14. Mapa z oznaczonymi miejscami magazynowania odpadów niebezpiecznych, innych niż niebezpieczne oraz usytuowania kontenera na odpady komunalne. 15. Kopia umowy na odbiór odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne. 16. Kopia umowy na odbiór odpadów komunalnych. 17. Decyzja zatwierdzająca program gospodarki odpadami niebezpiecznymi i innymi niż niebezpieczne. 18. Mapa oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko w zakresie hałasu z uwzględnieniem najbliższej zabudowy.