Jubileusz 75-lecia Koła Gospodyń Wiejskich w Wysokiej – 29

Jubileusz 75-lecia Koła Gospodyń Wiejskich w Wysokiej – 29 listopada
2008 r.
Pierwsza organizacja kobiet wiejskich powstała przy Włościańskim
Towarzystwie Rolniczym w Piasecznie koło Gniewa w 1866r. pod nazwą
Towarzystwo Gospodyń. Przełom wieku XIX i XX był okresem organizowania
się kobiet w towarzystwa na wzór Kółek Rolniczych. Po odzyskaniu
niepodległości przez Polskę w 1918r. nastąpił intensywny rozwój Kół
Gospodyń Wiejskich, tworzenie struktur organizacyjnych, poszerzenie
działalności obejmującej nowe obszary, takie jak oświata, której celem było
przygotowanie kobiet do prowadzenia gospodarstwa domowego i pracy
w zagrodzie oraz działalność społeczna na rzecz środowiska wiejskiego. Koła
Gospodyń Wiejskich były organizatorami kursów i pokazów, konkursów,
których celem było podniesienie wiedzy i umiejętności kobiet wiejskich
i zmieniającą się rolą w Ŝyciu publicznym.
KGW w Wysokiej istnieje nierozerwalnie przez 75 lat, nie obce były lata
wojny i róŜnych przemian narodowych, w kobietach zawsze była stabilność,
jedność i duŜa odwaga. Wielokrotnie zmieniano nazwę, chociaŜby przytoczyć
moŜna protokół zebrania z dnia 7 stycznia 1933 r., w sali domu ludowego, bo
tam mieściła się siedziba, gdzie uchwałą stwierdzono, iŜ koło kobiet jest sekcją
Kółka Rolniczego i przyjęto nazwę Kobiety Sekcja Kółka Rolniczego. W tym
czasie prezesem była pani Zofia Śmielak. KaŜde spotkanie było solidnie
przygotowane i przeprowadzone, poruszane były sprawy waŜne, organizowano
odczyty na tematy do wykorzystania w Ŝyciu codziennym, spotkania
z lekarzami, z wykładowcami na temat chowu drobiu. Wielkim powodzeniem
cieszyły się kursy kroju i szycia, gotowania i pieczenia. KaŜde zebranie oparte
było o przygotowany referat na róŜne tematy z róŜnych dziedzin. Odbywały się
dyskusje na temat czasopism i oświaty.
Ciekawe referaty przygotowywała pani OŜóg z Łańcuta na temat dobrych
gatunków kawy, herbaty i mydła. Trzeba zauwaŜyć, Ŝe były to wykłady
niezwykle Ŝyciowe i moŜna by powiedzieć dzisiaj, Ŝe śmieszne, choćby
przytoczyć przepisy robienia powidła z dyni czy jabłek. Opisując działalność
organizacji nie sposób pominąć nazwisko pana Świetlika wpisanego w tamtą
historię, bardzo często wygłaszającego referaty dla członkiń, w których dodawał
ducha i zachęcał uparcie do dąŜenia do obranego celu.
Z dochodów, jakie wypracowały członkinie organizując róŜne zabawy
została poprawiona świetlica i scena w domu ludowym oraz sfinansowane ławki
do kościoła.
W latach wojny praca nie mogła naleŜycie postępować naprzód, bo
wszystko było zakonspirowane, jednak duŜo kobiet pracowało nadal. Widoczna
działalność następuje w roku 1945, kiedy to zostaje zorganizowane przedszkole.
Przez krótki czas mieściło się w Szkole Podstawowej, później przez 15 lat
w domu prywatnym Władysława Szmuca. DoŜywianie dzieci prowadzone było
z funduszu KGW, a później finansował Wydział Oświaty. Natomiast w okresie
letnim organizowano „dziecińce" w dwóch częściach wsi.
Pamiętając o tym, Ŝe ani oświata nie przyjmuje się w nędzy, ani dobrobyt
zakwitnąć nie moŜe w ciemności, KGW angaŜowało się w róŜne formy
działalności zmierzające do poprawy warunków Ŝycia, podnoszenia oświaty.
Rozumiano, Ŝe człowiek nie tylko musi jeść, pić oraz pracować, ale powinien
zastanowić się, co zrobić, aby było lepiej, jak szerzyć kulturę, czynnie w niej
uczestniczyć, jak organizować rozrywkę i jak utrzymać czystość w domu
i zagrodzie. Zaczęto kierować duŜy nacisk na szkolenie kobiet wiejskich,
a w późniejszym okresie na organizację współzawodnictwa w podnoszeniu
produkcji rolnej w ramach państwowego planu gospodarczego.
Powstały zespoły kobiece popularyzujące prowadzenie ogródków
przydomowych, na których uprawiano warzywa i zioła. Członkinie koła
urządzają wycieczki do wzorowo prowadzonych gospodarstw rolnych oraz
wycieczki krajoznawcze. Współpracują z organizacjami społecznymi
działającymi na wsi, organizując wspólne imprezy kulturalno - oświatowe
z przedstawieniami teatralnymi włącznie. W ludowych tradycjach tkwią nasze
korzenie, stąd teŜ kobiety z koła włączają się i trwa to do dnia dzisiejszego do
organizowania wspólnie z Radą Sołecką OSP i Ośrodkiem Kultury DoŜynek święta plonów wsi polskiej- imprezy, która łączy i jednoczy całą wioskę przy
wspólnej zabawie.
Podobnym
wspólnym
spotkaniem
przedstawicieli
organizacji
społecznych stał się coroczny opłatek, który cieszy się ogromnym
powodzeniem oraz cykliczne imprezy Klubu Seniora – „Dzień Seniora",
„Święcone", „Opłatek", gdzie panie z zarządu słuŜyły swoją pomocą.
Podczas Wysockich Dni Kultury w 1993 r. Koło obchodzi 60-lecie swojej
działalności. Drugim waŜnym wydarzeniem w tym roku jest udział
w doŜynkach diecezjalnych w LeŜajsku z przygotowanym wieńcem i bochnem
chleba.
Koło prowadzi równieŜ działalność gospodarczą poprzez wypoŜyczalnię
naczyń i magiel elektryczny, który otrzymało za aktywną pracę z Centralnego
Związku Kółek Rolniczych w Warszawie. WypoŜyczalnię przez 19 lat
prowadziła niestrudzenie pani Franciszka Kluz, następnie od 13 lat pałeczkę
przejęła pani Helena Szmuc.
Z wypracowanych dochodów w roku 1998 został przeprowadzony
gruntowny remont wypoŜyczalni, zakupiona nowa wykładzina, pomalowane
zostały ściany, zrobione nowe regały oraz zakupiłyśmy zastawę stołową na
ponad 200 osób. Do wypoŜyczania na wesela i inne imprezy zakupiłyśmy nowe
stoły i ławy. Widzimy tu ogromną gospodarność Zarządu, ale pamiętajmy, Ŝe
nie zawsze pieniądze dają szczęście i motywacje do pracy, jest to praca
społeczna i trzeba w nią włoŜyć duŜo serca i wysiłku.
Nie moŜemy zapomnieć przy tym wszystkim o swoich świętach - 8
marca, czy Dzień Matki. Podejmujemy na uroczystych spotkaniach nie tylko
członkinie ale i seniorki. Mamy wśród nas panie odznaczone „Orderem Serca Matkom Wsi" a są to: Stefania Ziaja, Teresa Bednarska, Helena
Cieślachowska, Stanisława Panek, Franciszka Kluz, Helena Fryń i
Franciszka Szpunar. Przy tych okazjach płyną zawsze serdeczne Ŝyczenia i
gratulacje dla wszystkich, którzy tworzą jedną tak liczną wiejską rodzinę.
Pojawia się coraz więcej okazji, by kobiety były bardziej widoczne
w swym działaniu. Wielokrotnie uczestniczą w wyjazdach zorganizowanych
przez panią Janinę Kuźniar do Boguchwały na wystawy i róŜne ciekawe
wykłady. WyjeŜdŜają równieŜ na wycieczki krajoznawcze w Bieszczady,
do Krakowa, Zakopanego, zwiedzają Sanktuaria Maryjne: LeŜajsk,
Niepokalanów, Częstochowę, Licheń.
Zwyczaje i obyczaje są dowodem głębokiej wiary i wielkiego
dziedzictwa, które to środowisko nasze stara się pieczołowicie pielęgnować
i podtrzymywać. Dlatego teŜ odbywa się coraz więcej wystaw i konkursów
kulinarnych, między innymi konkurs na wielkanocne baby, serniki, mazurki,
torty, jak równieŜ co roku Święto chleba, w którym bierzemy udział.
Dwukrotnie zorganizowałyśmy u nas w Ośrodku Kultury prezentację stołu
wielkanocnego połączoną z kiermaszem i degustacją potraw. Była to okazja do
zaprezentowania pięknych obrusów, serwetek, obrazów ręcznie wykonanych
przez nasze koleŜanki między innymi: Katarzynę Baran, Małgorzatę Falger,
Helenę Szmuc. Nie zabrakło teŜ bogatej prezentacji Szkoły Podstawowej,
Publicznego Gimnazjum i Przedszkola. Wystawa ta cieszyła się ogromnym
powodzeniem naszych mieszkańców ze względu na bogate stoły uginające się
pod cięŜarem przepysznych potraw, które kaŜdy odwiedzający mógł do syta
degustować.
Z inicjatywy Gminnej Rady KGW, co roku odbywa się na terenie naszej
gminy konkurs „Piękna i bezpieczna zagroda". Przyczynia się to do coraz
piękniejszego i schludniejszego wyglądu naszych obejść oraz bezpieczeństwa
i higieny pracy w gospodarstwach. Aktywnie uczestniczymy w tym konkursie
i rokrocznie zdobywamy czołowe miejsca.
Dalsza działalność koła poszerza się z chwilą nawiązania współpracy
z Wojewódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Boguchwale. Owocem
tych kontaktów są szkolenia prowadzone przez specjalistów, którzy swoją
wiedzą słuŜyli i słuŜą wszystkim chętnie. Mamy tu na uwadze przede
wszystkim panią Joannę Mrozik długoletnią pracownicę Wojewódzkiego
Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Boguchwale, dzięki której odbyło się bardzo
duŜo szkoleń i pokazów Ŝywieniowych. Przykładem moŜe być kilkudniowe
szkolenie pt: Z Ekologią na Ty prowadzone przez panią Joannę Mrozik i Annę
Kluz, które zakończyło się egzaminem. Prowadzone są poletka doświadczalne
z mało znanymi niekiedy ekologicznymi warzywami i ziołami. Wysiewane są
równieŜ kwiaty na suche kompozycje, które później wykorzystujemy w czasie
kursów. Odbył się taki dwudniowy kurs gdzie zaprosiłyśmy panią Bronisławę
Rydel, na którym to poznawałyśmy tajniki układania kompozycji czy to
z suchych czy świeŜych kwiatów.
W dniach od 16 do 26 kwietnia 2007 r. w naszym Ośrodku Kultury odbył
się Kurs Gastronomiczny dla chętnych osób z powiatu. Kurs ten sfinansowany
był ze środków unijnych pozyskanych przez Urząd Gminy Łańcut,
a prowadzony przez pracowników Ośrodka Doradztwa Rolniczego
w Boguchwale m.in. przez panią Krystynę Szubart.
Kolejne wyzwanie skierowane do kół to I Piknik Ludowy, który odbył się
w ManeŜu w Łańcucie z inicjatywy Centrum Kultury Gminy Łańcut pod
patronatem Starosty powiatu Łańcuckiego i wójta Gminy Łańcut pt: Chrońmy
nasze dziedzictwo kulturowe. Panie chętnie włączyły się w przygotowanie tej
imprezy. Częstowały gości wiejskim chlebem i starodawnym jadłem.
Zaprezentowane zostały równieŜ hafty, koronki, makatki, szyszki i stroiki
świąteczne, które musiałyśmy wcześniej przygotować. VI etap tego pikniku
pt: „Stół Wielkanocny” równieŜ był skierowany do KGW. Nasze stoisko
przybrałyśmy pięknymi palmami i kwiatami. Na stołach znalazły się świąteczne
ciasta, pisanki i baranki oraz wiejski chleb z tradycyjną wędliną.
Festiwal kwiatów stał się juŜ tradycją obchodzony był juŜ
dziewięciokrotnie w Albigowej z inicjatywy Gminnej Rady Kół Gospodyń
Wiejskich. W miarę moŜliwości staramy się uczestniczyć w tym pięknym
wydarzeniu,
przygotowujemy
wyszukane
kompozycje
kwiatowe,
a niejednokrotnie zdobyte czołowe miejsca dodają nam entuzjazmu do dalszej
pracy.
8 listopada 2006 r. odbyła się u nas niecodzienna uroczystość „Spotkanie
trzech pokoleń" z okazji 140-lecia działalności kół gospodyń wiejskich na
ziemiach polskich. Uroczystość rozpoczęła się mszą św., dalsza część
uroczystości przebiegała w ośrodku kultury. Zarząd naszego koła zadbał o miłą
atmosferę i pyszny poczęstunek dla wszystkich gości.
W dniu 11 lutego 2001r. historycznym wydarzeniem, które długo
pozostanie w naszej pamięci, a do którego przebiegu dołączyło się koło kobiet
był dzień prymicji rodaka naszej wioski księdza biskupa Adama Szala.
Doświadczeniem i sprytem panie przyjęły i obsłuŜyły wszystkich gości
zaproszonych na tę niepowtarzalną uroczystość. Były to chwile bardzo waŜne
i radosne, Ŝe w takich momentach moŜemy być pomocne.
I po raz kolejny mamy dowód na istnienie naszej organizacji, bo oto
zwrócił się do nas nasz rodak ksiądz Czesław Wojnar o przygotowanie pod
względem kulinarnym uroczystości 50-lecia kapłaństwa. Po uroczystej mszy
Św., która odbyła się 13 maja 2006 r. księŜa, zaproszeni goście i rodzina jubilata
przybyła do ośrodka kultury, gdzie na wszystkich czekały suto zastawione stoły
przygotowane przez zarząd koła.
W 2007 r. w sierpniu byłyśmy świadkami pięknej uroczystości 30-lecia
pobytu naszego drogiego bliskiemu naszemu sercu kobiet księdza prałata
Edwarda ŚnieŜka. Natomiast w 2008 r. 1 czerwca nasz ksiądz prałat świętował
jubileusz 50-lecia kapłaństwa. Z wielką przyjemnością panie, jak na ich rolę
przystało, w czasie obu uroczystości zadbały o smaczny poczęstunek
i o obsłuŜenie zaproszonych gości.
W swej działalności panie nie zapomniały o najmłodszych pociechach,
dzieciach naszej wioski, organizując dla nich ciekawe spotkania
w okresie karnawału, zabawy choinkowe, rozdawanie prezentów przez
Św. Mikołaja. Frekwencja pociech jest od wielu lat bardzo duŜa, a spotkania
ciągle ciekawsze, urozmaicane przez wodzireja czy iluzjonistę.
Oddzielną kartą działalności Koła jest działalność kulturalna, sięgająca
czasu powstania organizacji. Działały amatorskie zespoły, które wystawiały
sztuki teatralne, dla przypomnienia wymienić naleŜy „Awantura o Basię",
„Moralność Pani Dulskiej", Grube Ryby, Pieje kogut. PręŜną działalność
kulturalną datuje się od roku 1990, kiedy to powstaje z członkiń Koła zespół
obrzędowy Tkacze z instruktorką panią Marią Fleszar. Zespół specjalizuje się
w prezentacjach widowisk obrzędowych, związanych ze zwyczajami
panującymi na wsi. Scenariusze, które powstają to dzieło pani Marii, która stara
się młodemu pokoleniu pokazać i zobrazować rzeczy, które są juŜ nieznane.
Nie sposób wymienić zasług i wyróŜnień, jakie zdobył ten zespół. W okresie
swej działalności występował nie tylko na terenie własnej wsi oraz gminy, ale
takŜe na szczeblu ogólnopolskim. Jednym z największych osiągnięć zespołu
było przygotowanie i wystawienie na scenie wesela wysokiego, którego urywki
zostały pokazane podczas Biesiady Weselnej w Węgrowie na Przeglądzie
Ogólnopolskim, gdzie zespół otrzymał I nagrodę. Wszystkie uroczystości zespół
stara się uświetnić swoimi nowymi przedstawieniami.
Do tych największych naleŜą: „Kiszenie kapusty", „U swaka przy
kapuście", „śniwna jurzyna", „Młocka", widowisko „Szczodrok", „ W chacie
u Tkacza Zembronia". Zespół jest uczestnikiem wielu przeglądów i konkursów,
brał udział w krajowym przeglądzie wiejskich zespołów artystycznych
w Kielcach, Międzywojewódzkim Sejmiku Wiejskich zespołów teatralnych
w Tarnogrodzie, w Wojewódzkim konkursie Ludowe obrzędy i zwyczaje
w Tyczynie, w Sabałowych Bajaniach w Bukowinie Tatrzańskiej.
Kilkakrotnie zdobywał I miejsce w konkursie wieńca doŜynkowego w
Radomyślu Wielkim. Brał udział w Weselu Kurpiowskim w Kadzidle.
To tylko mała namiastka z działalności zespołu „Tkacze". Jesteśmy
dumne, Ŝe właśnie Wysoka posiada taki zespół-jedyny, autentyczny na terenie
naszej Gminy, z tak duŜymi osiągnięciami. śyczymy dalszej owocnej,
intensywnej pracy i wielu, wielu nagród, a wszystkim członkom zespołu
sukcesów i powodzenia na deskach sceny.
Myśląc dziś o dokonaniach naszego Koła pragnę przypomnieć nasze
prezeski, które, dzięki swemu zaangaŜowaniu sprawiły, Ŝe Koło było zawsze
aktywne.
A były to:
Zofia Śmielak
Maria Kluz
Stefania Szmuc
Zofia Michna - Magoń 1961-1967
Stefania BróŜ
1968-1971
Helena Kluz
1972-1983
Marianna Grygar
1984-1986
Helena Fryń
1987-1992
Teresa Bednarska
1993-1997
Jolanta Cieślachowska od roku 1998 do chwili obecnej
opr. Jolanta Cieślachowska