Zadanie 1

Zadanie 1
Wymagania ogólne:
I.
Chronologia historyczna.
Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je
i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa; dostrzega zmiany w życiu
społecznym oraz ciągłość w rozwoju kulturowym i cywilizacyjnym.
II.
Analiza i interpretacja historyczna.
Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski;
dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia
związki przyczynowo-skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i proce sów historycznych;
wyjaśnia znaczenie poznawania przeszłości dla rozumienia świata współczesnego.
III.
Tworzenie narracji historycznej.
Uczeń tworzy narrację historyczną integrując informacje pozyskane z różnych źródeł; tworzy krótkie
wypowiedzi: plan, notatkę, rozprawkę, prezentację; przedstawia argumenty uzasadniające własne
stanowisko.
Polska w okresie wczesnopiastowskim. Uczeń:
1)
prezentuje główne stanowiska historiografii dotyczące etnogenezy Słowian;
2)
wyjaśnia uwarunkowania narodzin państwa polskiego i jego chrystianizacji;
3)
opisuje rozwój terytorialny państwa polskiego w X–XII w.;
4)
rozpoznaje tendencje centralistyczne i decentralistyczne w życiu politycznym państwa polskiego
w X–XII w.;
5)
synchronizuje najważniejsze wydarzenia z dziejów Polski i Europy w X–XII w.
Wymagania szczegółowe:
Europa w okresie krucjat. Uczeń:
1)
wyjaśnia ideowe i polityczne przyczyny rywalizacji papiestwa z cesarstwem o zwierz
chnictwo nad średniowieczną Europą;
2)
charakteryzuje polityczne, społeczno-gospodarcze i religijne uwarunkowania oraz ocenia skutki
wypraw krzyżowych do Ziemi Świętej i rekonkwisty;
3)
opisuje charakterystyczne przejawy ożywienia społeczno-gospodarczego w Europie XI–XIII w.;
4)
opisuje kierunki i charakter oraz konsekwencje najazdów mongolskich dla Europy ŚrodkowoWschodniej.
Kultura średniowiecza. Uczeń:
1)
wyjaśnia uniwersalny charakter kultury średniowiecznej;
2)
ocenia znaczenie włączenia ziem polskich do cywilizacyjnego kręgu świata zachodniego
(łacińskiego);
3)
identyfikuje dokonania kultury okresu średniowiecza w zakresie piśmiennictwa, prawa,
filozofii, architektury i sztuki, z uwzględnieniem kultury polskiego średniowiecza.
Zadanie
Poniżej zamieszczono cztery sceny z Drzwi gnieźnieńskich. W kolejnych punktach
zadania podkreśl poprawne odpowiedzi.
*
Scena 1.
*
Scena 2.
*
Scena 3.
*
Scena 4.
[w:] Drzwi gnieźnieńskie, praca zbiorowa pod red. Michała Walickiego, t. I-II, Wrocław 1956-1959, tom
dokumentacja fotograficzna.
1. Drzwi gnieźnieńskie są obiektem sztuki:
a) romańskiej.
b) gotyckiej.
c) renesansowej.
d) barokowej.
2. Drzwi gnieźnieńskie zawierają opowieść o:
a) chrystianizacji państwa Mieszka I.
b) zjeździe gnieźnieńskim.
c) życiu i działalności jednego z patronów państwa polskiego.
d) konflikcie polskiego władcy z arcybiskupem gnieźnieńskim.
3. Scena 1. - z udziałem cesarza rzymsko-niemieckiego - przedstawia:
a) nadanie inwestytury duchownemu.
b) koronację królewską.
c) hołd składany cesarzowi przez świeckiego wasala.
d) pasowanie na rycerza.
4. Sąsiedzi ówczesnej Polski - Prusowie przedstawieni zostali:
a) we wszystkich zamieszczonych scenach.
b) tylko w scenie 1.
c) tylko w scenie 3.
d) w scenach 2, 3, 4.
5. Przedstawiony w scenie 4. – scenie wykupienia zwłok męczennika - władca Polski
to:
a) Mieszko I.
b) Bolesław Chrobry.
c) Mieszko II.
d) Bolesław Śmiały.
6. Właściwa kolejność scen w opowieści zamieszczonej na Drzwiach gnieźnieńskich
to:
a) sceny: 1., 2., 3., 4.
b) sceny: 2., 3., 4., 1.
c) sceny: 4., 3., 2., 1.
d) sceny: 3., 1., 4., 2.
Zadanie 2
Wymagania ogólne:
I.
Chronologia historyczna.
Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i
ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa; dostrzega zmiany w życiu
społecznym oraz ciągłość w rozwoju kulturowym i cywilizacyjnym.
II.
Analiza i interpretacja historyczna.
Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje
wnioski; dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą;
wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów
historycznych; wyjaśnia znaczenie poznawania przeszłości dla rozumienia świata
współczesnego.
Wymagania szczegółowe:
Formy państwa nowożytnego. Uczeń:
1) charakteryzuje, na przykładzie Francji Ludwika XIV, ustrój monarchii absolutnej;
2) wymienia, odwołując się do przykładu Anglii, główne cechy monarchii parlamentarnej;
3) porównuje monarchię parlamentarną z monarchią absolutną, uwzględniając zakres
władzy monarszej, prawa i obowiązki poddanych, rolę instytucji stanowych
(parlamentu);
4) wyjaśnia, na czym polegała specyfika ustroju Rzeczypospolitej Obojga Narodów na tle
Europy.
Zadanie
Przeczytaj fragment hasła z encyklopedii oraz relacje dwóch cudzoziemców o życiu
gospodarczym XVII-wiecznej Rzeczypospolitej. Następnie wskaż zdanie, które zawiera
właściwą ocenę poglądów autorów tych relacji.
Fragment hasła z encyklopedii
Merkantylizm – polityka ekonomiczna prowadzona przez państwo […]; również system
teoretyczny poglądów ekonomicznych, odpowiadający tej polityce […] główną metodą
realizacji tej polityki był handel zagraniczny […] jednocześnie otaczano opieką rozwój
rodzimej produkcji, nakładając cła ochronne […] dbając o rozwój rynku wewnętrznego […];
zdaniem merkantylistów ogromne znaczenie dla bogactwa kraju ma posiadanie kruszców
szlachetnych a za jedyny środek ich zdobywania (poza wydobywaniem) uważano eksport
towarów przewyższający wartościowo ich import […].
[w:] Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, t. 4., s. 168.
Relacja 1.
W Polsce na tak wielkich przestrzeniach rozciągają się bagna, dzięki czemu jest tam dużo
pastwisk. Polacy mogliby wytwarzać znaczną ilość środków żywnościowych. Byłoby to dla
nich z wielką korzyścią, tym bardziej, że nie znam kraju, w którym by się jadało tak dużo
mięsa, jak w Polsce i gdzie wskutek tego zabija się tyle zwierząt. Nie ma również kraju, w
którym by używano tyle skóry, gdyż wszyscy noszą tu wysokie buty, prawie wszyscy maja
karoce, lub wozy kryte skórą (…). Polacy, zamiast garbować i wyprawiać skóry wszystkich
zwierząt, które biją, pozwalają zabierać je cudzoziemcom i wyprawiać za granicą, skąd
przywozi się je z powrotem i sprzedaje Polakom za drogie pieniądze.
Gaspard de Tende, Relation historique de la Pologne..., Paryż 1687; [w:] Cudzoziemcy o
Polsce. Relacje i opinie, opr. i wyd. J. Gintel, t. I, Kraków 1971, s. 319-320
Relacja 2.
W całej Polsce i na Litwie jest bardzo dużo młynów, lecz bardzo mało foluszów (folusz –
pilśniarka, służy do spilśniania tkanin wełnianych, czyli wiązania włókien osnowy i wątku
tkanin wełnianych w zwartą masę) czy papierni, chociaż mogłyby one tam być ze względu na
dużą ilość wartkich rzek. Zarówno w tej dziedzinie, jak i innych, Polacy zupełnie nie dbają o
swój interes, zadowalając się płaceniem dużych sum za sukna i papier, podczas gdy z
łatwością mogliby mieć jedno i drugie własnego wyrobu.
Bernard Connor, The History of Poland..., Londyn 1698; [w:] J. A. Wilder, Okiem
cudzoziemca..., s. 180-181.
A. Obaj autorzy są zwolennikami merkantylizmu i krytykują życie gospodarcze
Rzeczypospolitej z pozycji merkantylistycznych.
B. Tylko pierwszy autor (relacja 1) krytykuje życie gospodarcze Rzeczypospolitej z
pozycji merkantylistycznej.
C. Tylko drugi autor (relacja 2) krytykuje życie gospodarcze Rzeczypospolitej z pozycji
merkantylistycznej.
D. Obaj autorzy, krytykując życie gospodarcze XVII-wiecznej Rzeczypospolitej, nie
odwołują się do zasad merkantylizmu.
Zadanie 3
Wymagania ogólne:
I.
Chronologia historyczna.
Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je
i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa; dostrzega zmiany w życiu
społecznym oraz ciągłość w rozwoju kulturowym i cywilizacyjnym.
II.
Analiza i interpretacja historyczna.
Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje
wnioski; dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą;
wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów
historycznych; wyjaśnia znaczenie poznawania przeszłości dla rozumienia świata
współczesnego.
Wymagania szczegółowe:
21. Rzeczpospolita Obojga Narodów i jej sąsiedzi w XVII w. Uczeń:
1) wyjaśnia główne przyczyny wojen Rzeczypospolitej ze Szwecją, Turcją i Rosją;
2) wyjaśnia przyczyny, cele i następstwa powstania Bohdana Chmielnickiego na Ukrainie;
3) ocenia społeczno-gospodarcze i polityczne następstwa wojen w XVII w.;
4) wyjaśnia przyczyny i wskazuje przejawy kryzysu politycznego i społeczno-gospodarczego
Rzeczypospolitej w II połowie XVII w.
Rozwiąż zadania na podstawie zamieszczonej mapy i wiedzy własnej. Podkreśl
poprawne odpowiedzi.
1. W XVII w. niezależność od Rzeczpospolitej uzyskało terytorium oznaczone:
a)
b)
c)
d)
1
3
4
5
2. Rzeczpospolita i Szwecja rywalizowały w XVII w. o terytorium oznaczone:
a)
b)
c)
d)
8
10
11
12
3. W XVII w. Rzeczpospolita Obojga Narodów utraciła na rzecz państwa
moskiewskiego (Rosji) terytorium oznaczone:
a)
b)
c)
d)
9
10
11
14
4. Za panowania Jana III Sobieskiego Turcja kontrolowała terytorium oznaczone:
a)
b)
c)
d)
2
12
14
16