2 - Przedsiębiorstwo Komunalne Spółka z oo

Transkrypt

Zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno-ściekowej na terenie m. Siemiatycze
ZADANIE 2 – Modernizacja węzła osadowego pod kątem likwidacji uciążliwości odorowych
w Oczyszczalni Ścieków w Siemiatyczach
PPROJEKT BUDOWLANY – TOM III Część technologiczna
Spis treści
1.
DANE OGÓLNE .................................................................................................. 4
1.1
1.2
1.3
1.4
PRZEDMIOT OPRACOWANIA .............................................................................. 4
ZAKRES OPRACOWANIA .................................................................................... 4
CEL PRZEDSIĘWZIĘCIA ..................................................................................... 4
PODSTAWA OPRACOWANIA ............................................................................... 5
2.
LOKALIZACJA .................................................................................................... 5
3.
STAN ISTNIEJĄCY ............................................................................................. 5
3.1
3.2
3.3
3.4
ILOŚCI ŚCIEKÓW I OSADÓW ............................................................................... 5
CIĄG OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW .......................................................................... 6
CIĄG PRZERÓBKI OSADÓW ................................................................................ 6
PROCES TECHNOLOGICZNY OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW I PRZERÓBKI OSADÓW ......... 6
4.
WARUNKI GEOLOGICZNE I GRUNTOWO-WODNE ......................................... 8
5.
ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO............................................................... 8
6.
BILANS OSADÓW .............................................................................................. 8
7.
OPIS PROCESU TECHNOLOGICZNEGO. ......................................................... 9
8.
CHARAKTERYSTYKA OBIEKTÓW. ................................................................ 12
8.1
KOMORY WKF - OB. 35.1 I 35.2. .................................................................... 12
8.1.1. Doprowadzenie osadu surowego do WKFz ......................................... 13
8.1.2. Cyrkulacje grzewcze osadu ................................................................. 13
8.2
BUDYNEK OBSŁUGOWY - OB. 36 ...................................................................... 16
8.2.2. Instalacje wod-kan ............................................................................... 18
8.3. WYPOSAŻENIE BIOGAZU NA WKF - OB. 35.1 I 35.2 ........................................... 19
8.3.1. Bezpiecznik cieczowy .......................................................................... 19
8.3.2. Wizjer Dn400 ....................................................................................... 19
8.3.3. Ujęcie biogazu ze zraszaniem piany i awaryjnym wychwytywaniem ... 19
8.3.4. Bezpiecznik mechaniczny .................................................................... 20
8.3.5. Dodatkowe urządzenia pomiarowe przy WKF: .................................... 20
8.4. ZBIORNIK BIOGAZU - OB.37 ............................................................................. 21
8.4.1. Funkcja technologiczna ....................................................................... 21
8.4.2. Dane techniczne oraz parametry technologiczne ................................ 21
8.4.3. Charakterystyka techniczna zbiornika .................................................. 21
8.4.4. Zainstalowane urządzenia technologiczne i pomiarowe ...................... 22
8.5. SEPARATOR H2S - OB. 38.1 I 38.2 .................................................................. 23
8.5.2. Parametry technologiczne ................................................................... 23
8.6. WĘZEŁ TŁOCZNY (ROZDZIELNIA BIOGAZU) - OB. 39 ........................................... 24
8.6.2. Zasada działania .................................................................................. 24
8.6.4. Zainstalowane urządzenia technologiczne i AKPiA` ............................ 24
Biuro Projektów Gospodarki Wodnej i Ściekowej „Biprowod-Warszawa” Sp. z o.o.
1
8.7. POCHODNIA BIOGAZU - OB. 40 ........................................................................ 25
8.7.2. Zasada działania .................................................................................. 25
8.8. SIEĆ TECHNOLOGICZNA .................................................................................. 26
8.9. ZBIORNIK OSADU PRZEFERMENTOWANEGO – ISTNIEJĄCY OBF OB. NR 11 .......... 26
ZESTAWIENIE PODSTAWOWYCH URZĄDZEŃ TECHNOLOGICZNYCH. .... 28
9.
10.
BILANS ENERGETYCZNY ............................................................................ 29
10.1.
10.2.
ZESTAWIENIA MOCY I ZUŻYCIE ENERGII NA CELE TECHNOLOGICZNE................. 29
BILANS CIEPLNY ......................................................................................... 29
11.
PRZEWIDYWANE ZUŻYCIE MEDIÓW ......................................................... 30
12.
ZAGOSPODAROWANIE OSADÓW .............................................................. 30
12.1.
STAN AKTUALNY......................................................................................... 30
12.2.
MOŻLIWOŚĆ ZAGOSPODAROWANIA OSADU ODWODNIONEGO .......................... 31
12.2.1. Uwarunkowania prawne ....................................................................... 31
12.2.2. Składowanie Osadów .......................................................................... 33
12.2.3. Przyrodnicze wykorzystanie osadów ściekowych. ............................... 34
12.3.
WNIOSKI ................................................................................................... 39
13.
ZAGADNIENIE ZAŁOGI ................................................................................ 39
14.
KONTROLA ANALITYCZNA ......................................................................... 39
15.
UKSZTAŁTOWANIE TERENU. ..................................................................... 39
16.
DROGI, ZIELEŃ. ............................................................................................ 39
17.
WYTYCZNE REALIZACJI. ............................................................................ 40
18.
WYTYCZNE ROZRUCHU TECHNICZNEGO ................................................ 40
19.
WYMOGI BHP I PPOŻ. .................................................................................. 40
2
Spis załączników
1.
Decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego nr IG.73311-9/08
z dn. 10.07.2008 r.
2.
Decyzja o uwarunkowaniach środowiskowych realizacji inwestycji
3.
Warunki techniczne wydane przez Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o.
4.
Pozwolenie wodno-prawne na eksploatację oczyszczalni nr RI.6223-10/04
5.
Dane bilansowe dotyczące Oczyszczalni ścieków
Spis rysunków
1.
Orientacja
2.
Plan zagospodarowania terenu
3.
Schemat technologiczny. Część osadowa
4.
Schemat blokowy
5.
Wydzielone komory fermentacji - ob.35.1 i ob.35.2. Rzut i przekroje
6.
Budynek obsługowy - ob. 36. Rzut i przekroje
7.
Zbiornik biogazu - ob. 37. Widok ogólny
8.
Separator zanieczyszczeń biogazu - ob. 38. Widok ogólny
9.
Węzeł tłoczny biogazu - ob. 39. Widok ogólny
10. Pochodnia biogazu - ob. 40. Widok ogólny
11.
Komora czyszczakowa na przewodach osadu przefermentowanego - Kcz.
12. Komory spustowe na przewodach cyrkulacyjnych osadu – KS1 i KS2
13. Komory zasuw – KZ 1 i KZ 2
14. Profil przewodu osadu przefermentowanego z WKF 1 do ob. 11
15. Profil przewodu osadu przefermentowanego z WKF 2 do ob. 11
3
1. Dane ogólne
1.1
Przedmiot opracowania
Przedmiotem opracowania jest projekt budowlany, część technologiczna inwestycji pn.
„Zadanie 2 – Modernizacja gospodarki osadowej pod kątem zmniejszenia uciążliwości
odorowych w oczyszczalni ścieków w Siemiatyczach.” Inwestycja będzie realizowana w
ramach przedsięwzięcia pn. „Zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno-ściekowej na
terenie miasta Siemiatycze” i stanowi zadanie nr 2 tego przedsięwzięcia.







W skład kompletnej dokumentacji projektu budowlanego wchodzą:
Tom I – Projekt zagospodarowania terenu
Tom II A – Część architektoniczno-konstrukcyjna – budynek obsługowy ob. 36
Tom II B – Część konstrukcyjna – obiekty inżynierskie ob. 35.1,2, 37, 38, 39, 40, 11
Tom III – Część technologiczna
Tom IV – Część instalacyjna
Tom V – Część elektryczna
Tom VI - Informacja bioz
Specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót oraz przedmiary i kosztorysy
inwestorskie będą opracowane na podstawie projektu wykonawczego.
1.2
Zakres opracowania
Niniejsze opracowanie stanowi tom III - część technologiczną i obejmuje
nowoprojektowane obiekty fermentacji metanowej osadu ściekowego oraz odzysku i
utylizacji biogazu (ob. 35 ÷ 40). W niniejszej części ujęto również instalacje wod-kan w
budynku obsługowym ob. 36.
Projektowany węzeł jest wkomponowany w istniejący układ technologiczny.
Obiekty przygotowania osadu wstępnego i nadmiernego do fermentacji (pompownia,
stacja zagęszczania osadu nadmiernego) jak również odwadnianie przefermentowanego
osadu są obiektami istniejącymi bez konieczności ich przebudowy.
Projektowany węzeł praktycznie nie ma wpływu na pracę węzła biologicznego
oczyszczania ścieków. Zatem jakość oczyszczonych ścieków pozostaje bez zmian i jest
zgodna z obowiązującym pozwoleniem wodno-prawnym nr RI.6223-10/04 z dn.14.06.2004
(zał.4).
1.3
Cel przedsięwzięcia
Celem rozbudowy oczyszczalni ścieków w Siemiatyczach jest:
 Zmniejszenie uciążliwości zapachowej oczyszczalni;
 Zmniejszenie ilości osadów ściekowych (w wyniku fermentacji ilość surowej masy
osadów maleje o około 30%);
 Zmniejszenie stopnia uwodnienia osadów ;
 Odzysk i utylizacja biogazu poprzez jego energetyczne wykorzystanie jako paliwa do
produkcji ciepła i energii elektrycznej („zielona energia”);
 Zmniejszenie ilości zanieczyszczeń emitowanych obecnie do atmosfery w wyniku
fermentacji w OBF.;
 Zwiększenie bezpieczeństwa sanitarnego osadów przefermentowanych;
4
 Przygotowanie osadów do ew. dalszej przeróbki (suszenie, spalanie) zgodnej z
tendencjami światowymi.
Rozwiązanie polega na wprowadzeniu do węzła osadowego OŚ Siemiatycze dodatkowego
procesu fermentacji metanowej osadów pościekowych w zamkniętych wydzielonych
komorach fermentacyjnych (WKF), w wyniku czego powstaje biogaz, który po oczyszczeniu
będzie wykorzystany do produkcji energii cieplnej i „zielonej” energii elektrycznej.
1.4
Podstawa opracowania
Podstawę formalno-prawną opracowania dokumentacji stanowi umowa zawarta między
Gminą Miasta Siemiatycze ul. Pałacowa 5, 17-300 Siemiatycze, a Biurem Projektów
„Biprowod – Warszawa” Sp. z o.o. ul. Rydygiera 8, 01-793 Warszawa.
Podstawę merytoryczną stanowią:






Decyzja o lokalizacji inwestycji,
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji,
istniejąca dokumentacja projektowa,
inwentaryzacja,
dane eksploatacyjne,
wizja lokalna.
2. Lokalizacja
Dla wyżej opisanej lokalizacji została wydana Decyzja o lokalizacji inwestycji celu
publicznego nr IG.73311-9/08 z dn.10.07.2008.
Inwestycja będzie realizowana na terenie istniejącej oczyszczalni i stanowi uzupełnienie
istniejącej infrastruktury technicznej, a zatem jest zgodna z istniejącym przeznaczeniem
terenu.
Obiekty będą zlokalizowane na działkach ew. nr 3529/1 i 3528/1.
3. Stan istniejący
3.1
Ilości ścieków i osadów
Ilości doprowadzanych do oczyszczalni zanieczyszczeń niesionych ze ściekami jest
bardzo zmienna w zależności od sezonowości funkcjonowania zakładu przetwórstwa
owocowo-warzywnego firmy OERLEMANS, który zrzuca ścieki do OŚ w Siemiatyczach.
Zgodnie z uzyskanymi danymi w okresie kampanijnym od czerwca do grudnia ilości
doprowadzanych ścieków wynoszą około 4 500 m3/d, w pozostałej części roku dopływają
głównie ścieki sanitarne w ilości 2 270 m3/d.
Rzutujące na gospodarkę osadową dobowe ładunki zanieczyszczeń w ściekach wynoszą:
Jednostki
w sezonie
poza sezonem
BZT5
kg/d
10 125
1 519
ChZT
kg/d
22 725
2 385
Zaw. og.
kg/d
3 240
634
Nog
kg/d
495
102
Pog
kg/d
228,6
31,5
Szacunkowe dobowe ilości suchej masy osadów powstające w poszczególnych
miesiącach okresu kampanijnego i poza kampanijnego przedstawiają się następująco:


styczeń - kwiecień
maj
1650 kg/d s.m.
2500 kg/d s.m.
5


czerwiec – listopad
grudzień
8200 kg/d s.m.
4100 kg/d s.m.
W skali roku powstaje ok. 1800 - 1900 t s.m. osadów nie przefermentowanych.
Obecna fermentacja w OBF powoduje ubytek masy do ok. 1600 t/r.
3.2
Ciąg oczyszczania ścieków
W skład układu technologicznego oczyszczalni ścieków wchodzą następujące obiekty i
urządzenia ścieków:














3.3





3.4
Pompownia główna ścieków z miasta,
Koryto pomiarowe na dopływie ścieków,
Pompownia ścieków z przetwórstwa owocowo-warzywnego firmy OERLEMANS,
Zbiornik retencyjny ścieków z w/w zakładu
Budynek krat,
Piaskownik przedmuchiwany,
Stacja dmuchaw,
Osadniki wstępne,
Komory beztlenowe (anareobowe),
Reaktory biologiczne z komorami denitryfikacji i nitryfikacji,
Układ do koagulacji za pomocą PIX-u,
Osadniki wtórne radialne,
Koryto pomiarowe ścieków oczyszczonych,
Pompownia wielofunkcyjna:
 Pompownia osadu recyrkulowanego,
 Pompownia osadu nadmiernego,
 Pompownia osadu surowego,
 Pompownia kanalizacji wewnętrznej, wód drenażowych i odciekowych.
Ciąg przeróbki osadów
W skład technologiczny przeróbki osadów wchodzą następujące obiekty i urządzenia:
Stacja mechanicznego zagęszczania osadu nadmiernego,
Otwarty basen fermentacyjny – OBF,
Stacja mechanicznego odwadnianie osadu,
Stacja higienizacji osadu wapnem,
Plac składowy osadu wapnowanego – poletka osadowe.
Proces technologiczny oczyszczania ścieków i przeróbki osadów
Oczyszczalnia ścieków w Siemiatyczach oczyszcza ścieki komunalne, na które składają się:
 Ścieki socjalno-bytowe pochodzące z terenu miejskiego,
 Ścieki przemysłowe pochodzące z Zakładu przetwórstwa owocowo-warzywnego
„Oerlemans” i innych mniejszych zakładów (mleczarni).
Powstające na terenie miejscowości ścieki dopływają do pompowni głównej zlokalizowanej
w odległości około 1 km od oczyszczalni, przy ulicy Kościuszki 54. Do oczyszczalni ścieki
dopływają z dwóch stron, ścieki miejskie z pompowni głównej przewodem tłocznym DN500
zakończonym odcinkiem kanału grawitacyjnego DN600 i z Zakładu „Oerlemans”,
początkowo przewodem tłocznym i dalej kanałem grawitacyjnym DN600. Oba kanały
dochodzą do komory połączeniowej i płyną dalej już jednym kanałem do koryta pomiarowego
ścieków surowych.
6
Na kanale dopływowym DN600 z Zakładu „Oerlemans” zaprojektowano komorę zasuw
umożliwiającą odcięcie dopływu ścieków do oczyszczalni i skierowanie go do pompowni
zakładu „Oerlemans”, która przepompuje ścieki do zbiornika retencyjnego, na potrzeby
którego zaadoptowano jeden z istniejących OBF-ów. Ścieki ze zbiornika retencyjnego będą
doprowadzane do oczyszczalni stopniowo, w porze mniejszych obciążeń.
Z koryta pomiarowego wymieszane ścieki dopływają do budynku krat. W budynku
zainstalowano kratę mechaniczną o prześwicie 3mm wyposażoną w praskę płuczącą skratki.
Jako awaryjną zainstalowano kratę z ręcznym usuwaniem skratek o szerokości 800 mm i
prześwicie 10 mm.
Z komory krat ścieki dopływają do piaskownika poziomego przedmuchiwanego sprężonym
powietrzem. Wydzielający się w piaskowniku piasek usuwany jest za pomocą pomp. Na
pomoście znajduje się zamontowany separator piasku, służący do oddzielania zawiesin
mineralnych od organicznych. Wydzielający się w separatorze piasek jest wywożony poza
teren oczyszczalni.
Podczyszczone na kracie i piaskowniku ścieki dopływają do dwóch równolegle
pracujących osadników wstępnych radialnych. W osadnikach następuje sedymentacja
zawiesin łatwoopadających. Podczyszczone mechanicznie ścieki dopływają do dwóch
równolegle pracujących komór defosfatacji (beztlenowych).
Proces biologicznego oczyszczania ścieków realizowany jest w beztlenowo tlenowym
układzie osadu czynnego. Pierwszym obiektem jest komora anareobowa (beztlenowa), do
której dopływają podczyszczone mechanicznie ścieki i trafia osad recyrkulowany z
osadników wtórnych. W tym obiekcie w warunkach beztlenowych, następuje usuwanie
ortofosforanów, które są następnie intensywnie wiązane w warunkach tlenowych.
Z komory beztlenowej mieszanina ścieków i osadu czynnego dopływa do dwóch
równolegle pracujących komór denitryfikacji. Do komory denitryfikacji recyrkulowany jest
również z końcowej części komory nitryfikacji. W warunkach deficytu tlenowego w komorze
denitryfikacji następuje wyczerpywanie nadmiernej ilości azotanów.
Z komory denitryfikacji mieszanina ścieków i osadu czynnego dopływa do dwóch
równolegle pracujących komór nitryfikacji. Zawartość komór jest napowietrzana i mieszana
za pośrednictwem 3 szt. (w każdej komorze) aeratorów powierzchniowych o osi pionowej.
Do końcowej części komory nitryfikacji dawkowany jest symultanicznie koagulant żelazowy o
handlowej nazwie PIX.
Z komory nitryfikacji mieszanina ścieków i osadu czynnego dopływa do komory rozdziału
przed osadnikami wtórnymi. W zbiorniku tym następuje rozdział strumienia na dwa
równolegle pracujące osadniki wtórne radialne. W osadnikach następuje proces
sedymentacji osadu czynnego. Sklarowane ścieki poprzez przelewy pilaste, koryto zbiorcze i
kanał pomiarowy ścieków oczyszczonych odprowadzane są do odbiornika.
Powstający w procesie osad surowy, wydzielający się w osadniku wstępnym, trafia do
pompowni osadu surowego i za jej pośrednictwem do otwartej komory fermentacji OBF.
Powstający w procesie biologicznego oczyszczania osad nadmierny, za pośrednictwem
pomp osadu nadmiernego, podawany jest do stacji mechanicznego zagęszczania.
Zagęszczany mechanicznie osad pompowany jest następnie do otwartej komory fermentacji
OBF.
W OBF prowadzony jest proces beztlenowej fermentacji osadów. Powstające w tym
procesie wody nadosadowe okresowo są odprowadzane do wewnętrznej sieci kanalizacyjnej
i trafiają z powrotem do układu oczyszczania. W efekcie beztlenowej przeróbki osadu
następuje jego mineralizacja. Odgazy, w tym metan i siarkowodór uwalniające się z osadu,
7
trafiają do atmosfery. Z OBF osad grawitacyjnie doprowadzany jest do stacji mechanicznego
odwadniania.
Proces odwadniania realizowany jest przy użyciu prasy taśmowej. Odwodniony
mechanicznie osad za pośrednictwem przenośników ślimakowych trafia do stacji alkalizacji.
Proces alkalizacji prowadzony jest z użyciem wapna palonego. Wymieszany z wapnem osad
transportowany jest do podstawionej przyczepy i dalej na plac składowy.
4. Warunki geologiczne i gruntowo-wodne
Dla potrzeb nin. inwestycji zostały wykonane badania gruntowo-wodne przez firmę SALIX
s.c. Usługi Geologiczne w czerwcu 2008 r. Wyniki badań wskazują na korzystne warunki
posadowienia obiektów. Do głębokości 9 m zalegają grunty niespoiste w stanie luźnym,
średniozagęszczonym i zagęszczonym. Są to grunty o własnościach niewysadzinowych.
Lustro wód gruntowych ma charakter lustra swobodnego i kształtuje się 2,2-5,3 m niżej
terenu. Z uwagi na bardzo dobrą wodoprzepuszczalność gruntów w podłożu może dochodzić
do szybkich wahań lustra wody połączonych z upłynnianiem i zmianą własności nośnych
podłoża.
5. Oddziaływanie na środowisko
Obecnie przeróbka osadów polega na ich fermentacji w otwartym zbiorniku OBF. Proces
przebiega samoistnie w sposób niekontrolowany. W wyniku procesu wydzielają się gazy
m.in. metan i siarkowodór, który przechodząc bezpośrednio do atmosfery powoduje dużą
uciążliwość zapachową.
Po modernizacji gospodarki osadowej proces fermentacji będzie przebiegał w zamkniętych
komorach fermentacyjnych w sposób kontrolowany z zachowaniem wymaganych
parametrów fermentacji beztlenowej. Wydzielające się gazy (biogaz) będą ujęte w szczelny
system oczyszczania (usuwania siarkowodoru) i dalszej przeróbki biogazu w kotłach,
kogeneratorze lub w pochodni nadmiaru biogazu będzie zachodzić z zachowaniem
wymaganych parametrów emisji zanieczyszczeń do atmosfery jego spalanie.
Inne oddziaływania, jak hałas (głównie od generatora biogazu) zostaną ograniczone do
minimum poprzez zainstalowanie specjalnych tłumików oraz wykonania ściany
wielowarstwowej.
Hałas na granicy działki nie będzie przekroczony (w nocy ≤ 45 dB, w ciągu dnia ≤ 55 dB).
Oddziaływanie na grunt i wody gruntowe wystąpi tylko w czasie realizacji inwestycji.
Zagadnienia prawidłowego oddziaływania na środowisko zostały szczegółowo omówione
w raporcie oddziaływania na środowisko opracowane dla całego przedsięwzięcia p.n.
„Zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno-ściekowej na terenie miasta Siemiatycze”. Na
tej podstawie została wydana „Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji
inwestycji”.
6. Bilans osadów
Bilans osadów jest ściśle powiązany z ilością i jakością doprowadzanych do oczyszczalni
ścieków.
Na jakość ścieków duży wpływ ma funkcjonowanie zakładu przetwórstwa owocowowarzywnego „Oerlemans”, który przerabia owoce i warzywa przez około 6 miesięcy w roku tj.
od czerwca do grudnia spuszczając w tym czasie do oczyszczalni ok. 5÷8-krotnie większy
ładunek zanieczyszczeń w stosunku do pozostałych miesięcy.
8
Szacunkowe dobowe ilości suchej masy osadów powstające w poszczególnych miesiącach
okresu kampanijnego i poza kampanijnego przedstawiają się następująco:
 styczeń - kwiecień
1650 kg/d s.m.
 maj
2500 kg/d s.m.
 czerwiec – listopad
8200 kg/d s.m.
 grudzień
4100 kg/d s.m.
i taka ilość osadów jest uwzględniona w obliczeniach procesowych projektowanego węzła
fermentacji.
W skali roku powstaje ok. 1800 - 1900 t osadów nieprzefermentowanych.
Nie przewiduje się istotnego wzrostu ilości osadów.
7. Opis procesu technologicznego.
Osad nadmierny jest podawany z pompowni wielofunkcyjnej do budynku mechanicznego
zagęszczania i odwadniania osadów. Na istniejącej zagęszczarce taśmowej następuje
odwodnienie osadu nadmiernego do ok. 4-5% suchej masy. Zagęszczanie osadu
nadmiernego jest wspomagane polielektrolitem. Układ ten pozostaje niezmieniony. Dalej
osad kierowany jest przewodem Dz90 PE do istniejącej Otwartej Komory fermentacyjnej. Na
trasie tego przewodu (w komorze Kz 1) nastąpi przełączenie umożliwiające skierowanie
osadów do projektowanego węzła fermentacji. Osad ten będzie podawany do komór
fermentacji poprzez układ cyrkulacji osadów między WKF i wymiennikami. Włączenie nastąpi
w budynku obsługowym.
Osad wstępny z pompowni wielofunkcyjnej jest podawany pompowo podobnie jak osad
nadmierny do OKF przewodem Dz75 PE. Przewód ten będzie wymieniony na rurociąg o
większej średnicy tj. 90 PE. Na trasie tego przewodu zostanie wybudowana komora zasuw
Kz 2 umożliwiająca skierowanie osadów tak jak dotychczas do OBF istniejącym przewodem
lub do nowoprojektowanych Wewnętrznych Komór Fermentacji (WKF) poprzez układ
cyrkulacyjny osadów w budynku obsługi węzła fermentacji.
Istniejące pompy osadu wstępnego i nadmiernego zagęszczonego posiadają odpowiednie
parametry i nie wymagają wymiany.
Komory fermentacji WKF przewidziane są do pracy równoległej.
Proces fermentacji będzie prowadzony w temperaturze 36-38C przez okres co najmniej
20 dób, przy intensywnym mieszaniu zawartości komór. Temperatura nie może w żadnym
przypadku przekroczyć 40C. Mieszanie będzie możliwe poprzez zastosowanie mieszadeł
pompujących zainstalowanych w komorach oraz przez układ cyrkulacji osadu między WKF i
wymiennikownią. Układ ten służy również podgrzewaniu osadu w komorach fermentacyjnych
(podgrzewanie osadu doprowadzanego i uzupełnianie strat ciepła). Przefermentowany osad
odpływa grawitacyjnie do istniejącej Otwartej Komory Fermentacyjnej, która będzie pełnić
rolę zbiornika odgazowania.
W wyniku fermentacji metanowej osadu następuje znaczny spadek zawartości
organicznych części osadu oraz powstaje biogaz o zawartości metanu (po wpracowaniu
procesu) ok. 68%.
Wytwarzany biogaz będzie magazynowany po separacji zanieczyszczeń w zbiorniku
biogazu.
Oczyszczany biogaz jest paliwem odnawialnym, szlachetnym pochodzenia biologicznego.
Będzie kierowany do spalania w silniku kogeneracyjnym pozwalającym na wytwarzanie
energii elektrycznej i cieplnej.
Ze względu na bardzo zróżnicowaną produkcję biogazu w okresie kampanijnym
przetwórstwa owocowo-warzywnego, kiedy to ilość zanieczyszczeń dopływających do
9
oczyszczalni, a tym samym ilość biogazu będzie ok. 5-krotnie wyższa niż w okresie poza
kampanijnym, proponuje się rozwiązanie polegające na zainstalowaniu generatora
pracującego przez 24 h/d w sezonie i odpowiednio krócej w pozostałych miesiącach
(5-8 h/d). Będzie to kogenerator o mocy elektrycznej ok. Nel = 190 kW i mocy cieplnej ok.
Qt=215 kW. Moduł kogeneracyjny wyposażony będzie w prądnicę umożliwiającą pracę
generatora również w przypadku zaniku napięcia w sieci elektroenergetycznej. Pozwala to
na utrzymanie w ruchu urządzeń odpowiedzialnych za prawidłowe funkcjonowanie procesów
technologicznych.
Energia elektryczna zostanie zużyta na potrzeby własne, zaś jej nadwyżka będzie
wprowadzona (sprzedana) do sieci ZE.
Energia elektryczna produkowana z biogazu certyfikowana jest jako energia „zielona”
pochodząca z odnawialnego źródła energii (zielone certyfikaty pochodzenia).
Ocenia się, że produkcja energii elektrycznej z biogazu wyniesie w skali roku ok.
1140 MWh, a po uwzględnieniu zużycia energii na potrzeby własne jej nadmiar będzie
wynosić ok. 180 MWh/r.
Energia cieplna produkowana w modelu ko-generacyjnym będzie zużywana na cele
technologiczne ( do ogrzewania WKF). W okresie zimowym (pozakampanijnym) cała ilość
ciepła będzie zużywana na miejscu. W okresie letnim wystąpi nadwyżka ciepła, jednakże jej
wykorzystanie będzie trudne ze względu na brak odbiorników.
Średnio w ciągu roku ze spalania biogazu można uzyskać ok. 1290 MWh ciepła.
W okresie kiedy ko-generator będzie pracował tylko przez kilka godzin w ciągu doby
nadwyżka energii cieplnej będzie kumulowana w zbiorniku buforowym i wykorzystywana do
ogrzewania WKF przez pozostałą część doby.
W przypadku remontu lub awarii ko-generatora biogaz będzie spalany w kotłowni, w której
będą zainstalowane dwa kotły każdy o mocy Qt=345 kW. Jeden z kotłów będzie wyposażony
w palnik na biogaz, drugi na olej. Olej będzie zużywany jedynie do rozruchu instalacji.
Zastosowany moduł kogeneracyjny wyposażony jest w prądnicę synchroniczną
umożliwiające pracę generatora również w przypadku zaniku napięcia w sieci
elektroenergetycznej. Pozwala to na utrzymanie w ciągłym ruchu urządzeń
odpowiedzialnych za prawidłowe funkcjonowanie procesów technologicznych. Zastosowane
urządzenia sterujące i zabezpieczające współpracę generatora z siecią elektroenergetyczną
spełniają wszystkie wymagania zawarte w obowiązującej Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci
Dystrybucyjnej.
Ze wstępnych obliczeń przeprowadzonych w ramach opracowania wynika, że dla żadnej z
substancji powstających przy spalaniu biogazu w silnikach tłokowych, nie zostaną
przekroczone wartości dopuszczalne ani dla wartości maksymalnych ani średnich:





tlenki azotu NOx w przeliczeniu na dwutlenek azotu NO2
tlenek węgla CO
dwutlenek siarki SO2
węglowodory alifatyczne
pył zawieszony PM10
Powyższe dane pozwalają na stwierdzenie, iż nie istnieją powody, dla których należałoby
wprowadzić dodatkowe środki ochrony środowiska przed emisją, ponieważ przy
zaproponowanych parametrach funkcjonowania instalacji nie będzie ona powodować
przekroczeń standardów jakości środowiska w zakresie ochrony powietrza.
Instalacja nie wymaga prowadzenia ciągłego ani okresowego monitoringu emisji.
10
Osad przefermentowany usuwany będzie do otwartej komory fermentacji, gdzie
następować będzie końcowa stabilizacja osadu. Odgazowany osad przefermentowany
podawany będzie tak jak dotychczas do instalacji mechanicznego odwadniania osadu.
Odwodniony osad jest poddawany procesowi higienizacji, który polega na mieszaniu
odwodnionych osadów z wapnem palonym. W wyniku zachodzących procesów termicznych
w procesie higienizacji likwidowane są bakterie chorobotwórcze i jaja pasożytów zawarte w
osadzie.
Osad po higienizacji przekazywany jest do przyrodniczego wykorzystania.
Przyjęto następujące parametry procesowe fermentacji metanowej:
Parametry
Temperatura fermentacji
Wymagany czas fermentacji
Ilość suchej masy osadu
doprowadzanego
Zawartość substancji organicznych
ok. 70%
Objętość osadu doprowadzonego
Uwodnienie osadu doprowadzanego
Okres
pozakampanijny
Okres
kampanijny
37 – 38C
37 – 38C
21 dób
21 dób
1630 kg s.m./d
8 170 kg s.m./d
1141 kg s.m.o./d
5719 kg s.m.o./d
40,7 m3/d
204 m3/d
96%
96%
3
4260 m3
Objętość komór fermentacyjnych
2130 m
Obliczeniowy czas fermentacji
Obciążenie komór masą organiczną
(wymagane max. 1,8 kg s.m.o./m3d)
52 doby
21 dób
0,54 kg s.m.o./m3d
1,3 kg s.m.o./m3d
40%
40%
Ilość osadu pofermentacyjnego
1174 kg s.m./d
5882 kg s.m./d
Ilość osadu rozłożonego
Uwodnienie osadu
przefermentowanego
Objętość osadów przefermentowanych
456kg s.m.o./d
2288kg s.m.o./d
97,1%
97,1%
40,7 m3/d
204 m3/d
410 m3/d
2060 m3/d
6,1 W/m3 gazu
6,1 W/m3 gazu
2500 kWh/d
12566 kWh/d
48-55 kW
208 kW
36 kW
180 kW
53 kW
265 kW
Stopień fermentacji cz. org. osadu 
Ilość wyprodukowanego biogazu
Wartość energetyczna biogazu
Średnia ilość energii uzyskiwana z
biogazu
Średnia ilość ciepła na pokrycie strat
ciepła (podgrzanie osadu + straty)
Średnia ilość wytworzonej energii
elektrycznej
Średnia ilość wytworzonej energii
cieplnej
11
8. Charakterystyka obiektów.
8.1
Komory WKF - ob. 35.1 i 35.2.
Zaprojektowano dwie komory fermentacyjne (w odbiciu lustrzanym) o kształcie typowym tj.
w części dolnej i górnej w formie stożka ściętego, natomiast część środkowa w kształcie
walca.
Wymiary zbiornika fermentacji:







średnica:
średnica części płaskiej stropu:
wysokość części stożkowej dolnej:
nachylenie dna (żelbet):
średnica części płaskiej dna:
wysokość części cylindrycznej:
pojemność komory:
13,7 m;
3,5 m;
5,5 m;
45;
2,0 m;
13,0 m;
ok. 2100 m3.
Podane wyżej wymiary są przybliżone i mogą być skorygowane przez Dostawców pod
warunkiem dostosowania części żelbetowej komory oraz zachowania wymaganej
pojemności komory.
Dolna część stożkowa każdej komory wykonana będzie z żelbetu, izolowana termicznie i
stanowi fundament dla komory posadowionej nad powierzchnią terenu. Natomiast część
górna stożkowa oraz część cylindryczna montowane będą z płyt stalowych zabezpieczonych
fabrycznie przed korozją przez dwustronne pokrycie szkłem kobaltowym wygrzewanym w
temp. 850. Na płyty te wykonana zostanie jeszcze izolacja termiczna z wełny mineralnej
osłoniętej blachą fałdową. Współczynnik przenikania ciepła poniżej 0,25 W/m2.
Między komorami zlokalizowano wolnostojącą klatkę schodową umożliwiającą wejście na
strop komór. Na stropie komór znajdował się będzie również pomost stalowy umożliwiający
dostęp do króćców i armatury.
Klatka schodowa wykonana będzie wykonana będzie w wersji stalowej o wymiarach ok.
4,8 x 4,8 m i wysokości ok.12,0 m i powinna wchodzi w skład dostawy części nadziemnej
(stalowej) komór.
Zbiornik stanowiący komorę fermentacyjną będzie wyposażony w szereg urządzeń
umożliwiających jej pracę, jak również zabezpieczających przed awarią oraz
umożliwiających prowadzenie prac konserwatorskich i remontowych.
Wyposażenie to stanowią (szczegółowy opis w dalszej części):
 mieszadło pompujące zapewniające pełne wymieszanie komory (min. 18 wymieszań
na dobę) mocowane na stropie zbiornika;
 komora przelewowa o wymiarach 1,0x1,3 m w planie i wys. 1,2 m będąca elementem
komory i dostarczana zgodnie z wytycznymi projektowymi przez dostawcę obudowy
komory.
Komora przelewowa jest połączona z komorą fermentacji dwoma przewodami. Pierwszy o
średnicy Dn200 odprowadza, poprzez regulowany zawór teleskopowy, osad
przefermentowany. Dzięki temu można regulować poziom osadu w komorze fermentacji w
zakresie ok. 40 cm. Drugi przewód Dn400 łączy komorę fermentacji z komorą przelewową
na poziomie zwierciadła osadu. Służy on do okresowego odbioru części pływających
(kożucha) tworzących się w czasie procesu. Odbywa się to przez upuszczenie kożucha
zasuwą Dn400 przy całkowitym zalaniu jej wylotu. Dzięki temu można kontrolować usuwanie
kożucha nie wypuszczając biogazu.
12
W bocznej ścianie komory przelewowej zainstalowany będzie króciec Dn200, który będzie
odprowadzał grawitacyjnie osad przefermentowany.
Szczegóły rozwiązań projektowych komór WKFz przedstawiono na rys. T-5.
W części stropowej każdej komory fermentacyjnej znajdowały się będą następujące króćce
(lokalizacja króćców na rys. T-5):







króciec Dn975 dla osadzenia mieszadła (I);
króciec Dn400 ze szkłem wziernikowym i wycieraczka (II);
właz remontowy Dn600 (III)
króciec Dn200 dla radarowego czujnika pomiaru poziomu (IV);
króciec bezpiecznika cieczowego Dn150 (V);
króciec odbioru biogazu Dn150 (VI).
pomiar temperatury Dn80 (VII);
W ścianach każdej komory będą się znajdowały następujące króćce:
dwa króćce Dn80 dla pomiaru temperatury (VII)
króciec Dn150 doprowadzenia osadu do ob. 36 - budynku obsługowego (VIII);
dwa króćce Dn150 do odprowadzenia osadu do cyrkulacji do ob. 36 (IX);
króciec Dn200 odprowadzenia os. przefermentowanego do komory przelewowej (X);
przejście przez ścianę Dn400 do komory przelewowej (XI);
króciec Dn400 odprowadzenia kożucha – w komorze przelewowej (XII);
doprowadzenie osadu przefermentowanego do komory przelewowej (XIII);
króciec Dn200 odprowadzenia osadu przefermentowanego – z komory przelewowej
do OBF (XIV);
 właz remontowy Dn700 (XV).








8.1.1. Doprowadzenie osadu surowego do WKFz
Zagęszczone osady wstępny i nadmierny, doprowadzane będą do budynku obsługi węzła
fermentacji ob. 36 pompowo, rurociągami Dz90 PE.
Istniejące pompy osadu wstępnego (2 szt.) zainstalowane w pompowni wielofunkcyjnej
podające obecnie osad zagęszczony do OBF, a po realizacji nin. projektu będą podawać do
wymiennikowni, posiadają różną wydajność tj. pompa P1 0,5–3,0 m3/h oraz 2,3–9,0 m3/h.
Pompa osadu zagęszczonego nadmiernego posiada wydajność 2,0–14,0 m3/h.
Wymagane wysokości podnoszenia pomp w nowym układzie technologicznym są mniejsze,
niż w układzie istniejącym. Pompy te będą pracować z taką samą wydajnością w okresie
kampanijnym i pozakampanijnym lecz przez różny czas w ciągu doby.
Komory zasuw KZ1 i KZ2 na trasie przewodów umożliwiają awaryjne skierowanie osadów
tak jak dotychczas tj. do OBF lub do nowoprojektowanego ciągu.
Osad do procesu fermentacji wprowadzany jest po stronie tłocznej w rurociąg grzewczy
osadu recyrkulowanego Dn150 (do każdej komory) i wspólnie z osadem recyrkulowanym
wprowadzany do komory fermentacyjnej rurociągiem Dn150.
Regulacja równomierności przepływu będzie możliwa na podstawie pomiaru przepływu.
8.1.2. Cyrkulacje grzewcze osadu
Dla zapewnienia odpowiedniej temperatury (38oC) w komorach, przewidziano dla każdej
komory układ cyrkulacji grzewczej .
Osad do podgrzania pobierany jest rurociągiem ssawnym Dn150 (na pompę cyrkulacyjną)
z dwu poziomów tj. z leja osadowego lub z części cylindrycznej komory.
13
Wydatek pompy dobrano tak, by w rurociągu ssawnym, do którego wtłaczany jest osad
surowy zachowane były odpowiednie proporcje ilościowe oraz by w wymienniku ciepła była
odpowiednio duża prędkość przepływu (1 m/s) przeciwdziałająca przyleganiu osadu do
ścianek.
Pompy tłoczą osad cyrkulowany do zespołu spiralnych wymienników ciepła, a następnie z
powrotem do komór WKF. Na przewodzie tłocznym podawany jest osad surowy. Do każdego
układu cyrkulacji grzewczej przypisany jest jeden wymiennik.
Na rurociągu tłocznym osadu Dn150 do komory zainstalowany będzie odpowietrzający
zawór kulowy.
Przewidziano ponadto rezerwę w postaci trzeciego układu pompa-wymiennik, gdyby w
trakcie eksploatacji zachodziła konieczność zbyt częstego czyszczenia i płukania
wymienników podstawowych.
Układy regulacji zabezpieczają wymaganą temperaturę tak, aby jej nadwyżka pokryła
wielkość strat cieplnych.
Stała temperatura w komorach w granicach 3738C jest podstawowym elementem
sprawnej fermentacji . Podgrzany osad wtłaczany jest do poszczególnych komór rurociągiem
Dn150.
Przy fermentacji cyrkulacja będzie prowadzona w ten sposób, że osad z obu komór łączyć
się będzie w budynku obsługi, następnie będzie następowało jego podgrzanie i przesyłanie z
powrotem do komór fermentacji osobnymi przewodami Dn150.
8.1.2.1.
Mieszanie zawartości komór
Dobre wymieszanie całej przestrzeni komory fermentacyjnej jest jednym z elementów
decydujących o sprawności procesu. Każda komora wyposażona będzie w mieszadło
pompujące umieszczone centralnie, służące całkowitemu wymieszaniu komory.
Oprócz zapewnienia jednorodności składu i temperatury osadu przefermentowanego
mieszanie powinno zapobiegać powstawaniu przestrzeni, w których mogłaby występować
sedymentacja. Mieszadło powinno również zapewnić niedopuszczenie do powstawania
kożucha, a gdy taki powstanie – rozbijanie i zatapianie go. Skuteczność rozbijania kożucha
będzie można obserwować poprzez specjalny wziernik zamontowany na stropie części
gazowej komory. Za właściwy dobór mieszadła i wymieszanie zawartości komór jest
odpowiedzialny dostawca mieszadeł. Intensywność mieszania komory zapewnia 15÷20krotną ilość wymian na dobę.
Charakterystyka mieszadła:







pompujące o wydajności:
moc znamionowa silnika:
prędkość obrotowa silnika:
masa mieszadła:
masa rury centralnej
wykonanie części zanurzonych w osadzie –
wykonanie silnika w wersji p. wybuchowej
ok. 1500 - 1800 m3/h;
ok. 9 kW;
1500 obr./min;
ok. 1800 kg;
ok. 3800 kg
stal k.o. 1.4301;
Mieszadło przystosowane jest do pracy w obu kierunkach tj. zgodnym i przeciwnym do
ruchu wskazówek zegara.
Kierunek obrotów jest zmieniany 4÷6 krotnie w ciągu doby na czas 5÷10 min. w celu
uniknięcia zalegania części włóknistych na łopatach wirnika.
14
8.1.2.2.
Odprowadzenie osadu przefermentowanego
Osad przefermentowany odprowadzany będzie z dolnej części komory poprzez przelew
stabilizujący poziom zlokalizowany w zbiorniku przelewowym zamontowanym z boku komory
przy stropie. Przewód rurowy Dn200 łączyć będzie dolną stożkową część komory
fermentacyjnej ze zbiornikiem przelewowym. Na wylocie z tego przewodu zainstalowany
będzie regulowany przelew teleskopowy.
Do komory przelewowej będzie wprowadzony również przewód Dn400 z leja zbierającego
części pływające. Wylot ten będzie zawsze zatopiony – odprowadzenie osadów ze zbiornika
znajdować się będzie powyżej górnej krawędzi przewodu frakcji pływającej (zabezpieczenie
przed mieszaniem się biogazu z powietrzem).
Zbieranie części pływających polegać będzie na podpiętrzeniu poziomu osadu w komorze
o ok. 10 cm. i otworzeniu zasuwy na przewodzie Dn400.
Szczegóły rozwiązania proj. komory przelewowej osadu przedstawiono na rys. T-5.
Skuteczność odprowadzania części pływających będzie można kontrolować poprzez
wziernik zamontowany nad korytem zbierającym, po zakończeniu okresowego odbioru
części pływających, stan zasuw i przelewów regulowanych powinien powrócić do
wyjściowego. Wykonywanie wyżej opisanych czynności odbywać się będzie w strefie
zagrożenia wybuchem i wymaga przestrzegania stosownych przepisów.
Odbierany osad przefermentowany lub frakcja pływająca kierowane będą przewodem
rurowym Dn200 do zbiornika osadu przefermentowanego (ob. 10). Przepływ wymuszony
będzie ok. 4-metrową różnicą wysokości. Przewody osadu na powietrzu oraz zbiorniki
przelewowe i przewód łączący obie komory wymagają izolacji ciepłochronnej
zabezpieczającej przed zamarzaniem.
8.1.2.3.
Odprowadzenie biogazu
Produkowany w komorach fermentacyjnych biogaz odbierany będzie bezpośrednio przez
rurociąg z króćca na kopule komory. Rurociąg wchodzi w zakres instalacji biogazu. Na innym
króćcu będzie osadzony bezpiecznik cieczowy stanowiący dostawę instalacji biogazu.
8.1.2.4.
Urządzenia zabezpieczające w komorze
Komora fermentacyjna jest zbiornikiem ciśnieniowym. W celu zapewnienia bezpiecznej
pracy przewidziano następujące urządzenia zabezpieczające:
 bezpiecznik gazowy zabezpieczający przed wzrostem ciśnienia gazu w komorze
powyżej p = 300 mm H2O oraz podciśnienia wynoszącego 100 mm H2O
 automatyczne wyłączanie pomp przy przekroczeniu przewidywanego ciśnienia w
rurociągu tłocznym;
 zastosowanie wzierników umożliwiających obsłudze wizualną kontrole pracy komór
fermentacyjnych.
8.1.2.5.
Kontrola procesu
Proces fermentacji będzie stale kontrolowany i monitorowany przez takie czujniki jak:
 pomiar ciśnienia;
 radarowy pomiar poziomu osadu;
 trzy termometry umieszczone na ścianach i stropie (co oprócz informacji o
temperaturze da pojęcie o równomierności mieszania);
 pH-metr mierzący odczyn osadu.
Również skład odprowadzanego biogazu będzie analizowany pod kątem zawartości
metanu, dwutlenku węgla, amoniaku i siarkowodoru.
15
Niezależnie od tego będzie w laboratorium badany sam osad przefermentowany pobierany
ze zbiornika przelewowego.
8.2
Budynek obsługowy - ob. 36
Budynek obsługowy węzła fermentacji zaprojektowany został jako parterowy o wymiarach
w świetle 24,0 m x 9,0 m i wysokości 5,0 m. Wykonanie w konstrukcji mieszanej – tradycyjna
murowana ze ścianami nośnymi w układzie podłużnym usztywniona szkieletem żelbetowym.
W budynku będą wydzielone pomieszczenia pomp cyrkulacyjnych osadu i wymienników
ciepła (współpracujące bezpośrednio z komorami fermentacyjnymi ob. 35.1, 35.2) oraz
pomieszczenia węzła energetycznego z ko-generatorem i kotłami. Ponadto przewiduje się
pomieszczenie rozdzielni, sterowni i węzła socjalnego.
Dla zainstalowania pomp cyrkulacyjnych wykonane zostaną trzy fundamenty o wymiarach
2,1 x 1,2 m i wysokości 0,1 m. Wymienniki posadowione będą na fundamentach o
wymiarach 1,2 x 1,0 m i wysokości 0,1 m. Na etapie rozstrzygnięcia dostawców urządzeń
należy dostosować wymiary fundamentów do urządzeń.
Do budynku wprowadzone zostaną: tłoczny rurociąg Dz90 PE nadmiernego osadu
zagęszczonego z ob. 13 (stacja zagęszczania i odwadniania osadów) oraz tłoczny rurociąg
Dz90 PE zagęszczonego osadu wstępnego z obiektu 9 (pompownia wielofunkcyjna).
Osady te wprowadzone będą do procesu fermentacji poprzez włączenie ich osobnymi
przewodami Dn80 w rurociąg grzewczy osadu cyrkulowanego Dn200 za wymiennikami na
przewodzie tłocznym pomp i wspólnie z osadem cyrkulacyjnym skierowany zostanie do
WKF. Na rurociągach osadu nadmiernego i wstępnego zainstalowana będzie armatura
odcinająca oraz przepływomierze osadu.
Od strony komór fermentacyjnych WKF wprowadzone będą także dwa przewody Dn150
kierujące osad przefermentowany z każdej komory fermentacyjnej (z dwu poziomów z leja
osadowego i z części cylindrycznej komory) na układ grzewczy pompa-wymiennik. Na
każdym podejściu rurociągu ssawnego do pompy zainstalowana będzie armatura zaporowa.
Zainstalowane zostaną 3 pompy cyrkulacyjne, które razem z zainstalowanymi 3
wymiennikami spiralnymi będą tworzyły 3 układy cyrkulacyjno-grzewcze komór
fermentacyjnych (2 pracujące + 1 rezerwowy). Jeden układ pompa-wymiennik będzie
stanowił rezerwę, gdyby w trakcie eksploatacji zachodziła konieczność zbyt częstego
czyszczenia i płukania wymienników podstawowych.
Wydatek pomp dobrano tak, żeby w rurociągu tłocznym, do którego wtłaczany będzie osad
surowy, zachowane były odpowiednie proporcje ilościowe oraz zapewnione ok. 80%
cyrkulacji osadu w komorze.
Regulację równomierności dozowania powyższych osadów można będzie ocenić na
podstawie wskazań przepływomierzy osadu zainstalowanych na każdym rurociągu tłocznym
osadu między wymiennikiem a komorą fermentacyjną (przepływomierze umieszczono w
budynku).
Z każdej pompy cyrkulacyjnej wyprowadzony zostanie rurociąg tłoczny Dn150 (z
zainstalowaną armaturą zwrotno-zaporową). Rurociągi te włączone będą do odpowiednich
wymienników (do każdej pompy przypisany wymiennik). Przy wymiennikach na rurociągach
tłocznych zainstalowane będą zasuwy nożowe Dn50 dla umożliwienia odwodnienia
rurociągów obiegowych między pompami a wymiennikami.
Do każdego wymiennika doprowadzona będzie z kotłowni woda gorąca. Zawór mieszający
na obiegu technologicznym w kotłowni utrzymywał będzie temperaturę zasilania
wymienników na poziomie 70C. Zawór regulacyjny (w zakresie AKP), który zainstalowany
16
zostanie na rurociągu wody grzewczej (do każdego wymiennika) sterował będzie ilością
podawanej wody grzewczej do wymiennika w zależności od temperatury osadu za
wymiennikiem, tak aby jego temperatura wynosiła 35C. Na rurociągu tym przed każdym
wymiennikiem zamontowana zostanie armatura zwrotno-zaporowa.
Podgrzany osad wprowadzony zostanie dwoma rurociągami Dn150 do poszczególnych
komór fermentacyjnych ob. 35.1, 35.2 (podstawowy równoległy układ pracy komór). Na
rurociągach tłocznych osadu zamontowane będą czyszczaki Dn80.
Woda schłodzona na wymiennikach, jako woda powrotna, odprowadzana będzie do
kotłowni.
8.2.1. Parametry technologiczne
 ilość zainstalowanych pomp cyrkulacji osadu - 3szt.
 wydajność pomp – 80m3/h
 wysokość podnoszenia – 0,11 MPa
 N = ok.11kW
 ilość zainstalowanych wymienników spiralnych – 3szt. (2p + 1r)
 moc cieplna wymiennika – 285 kW
 prędkość przepływu osadu w wymienniku –ok. 1m/s
 temp. czynnika grzewczego na wlocie do wymiennika - 70C
 temp. czynnika grzewczego na wylocie z wymiennika - 63C
 temp. osadu na wlocie - 35C
 temp. osadu na wylocie - 38C
W pomieszczeniu kotłowni i ko-generatora zostaną zainstalowane (wg projektu branży
instalacyjnej) następujące urządzenia:
 kocioł na biogaz o mocy cieplnej – ok. 345 kW
 kocioł na olej o mocy cieplnej – ok. 345 kW
 ko-generator na biogaz z odzyskiem ciepła – ok. 190 kW mocy el.
W pomieszczeniu zlokalizowany będzie również zbiornik oleju o pojemności 15000 dm 3.
Bateria zbiorników umieszczona będzie w żelbetowej wannie wychwytującej, która w
przypadku rozszczelnienia baterii przejmie 75% objętości magazynowanego oleju.
Projekt przewiduje pokrycie zapotrzebowania ciepła na cele technologiczne (dla
podgrzewania komór fermentacyjnych) z zespołu prądotwórczego. Zespół prądotwórczy
pracował będzie na biogaz. Zapotrzebowanie paliwa dla projektowanego agregatu wynosiło
będzie ok. 80 Nm3/h. Wartość opałowa biogazu ok. 6,1 kW/Nm3.
Produkcja biogazu z oczyszczalni wynosiła będzie:
 410 m3/d w okresie pozakampanijnym ,
 2060 m3/d w okresie kampanijnym.
Z zainstalowanego zespołu prądotwórczego z odzyskiem ciepła pozyskiwane będzie
ok.178 kW energii elektrycznej i ok. 240 kW energii cieplnej.
Zasady eksploatacji ko-generatora: praca przez 24 h/d w sezonie i odpowiednio krócej w
pozostałych miesiącach (5-8 h/d).
Wytworzona energia elektryczna wykorzystana będzie na potrzeby własne oczyszczalni.
Szczegóły rozbioru energii przedstawione zostaną w projekcie branży elektrycznej.
Pomieszczenie magazynowe na olej opałowy wyposażone zostało w instalację wentylacji
grawitacyjnej i mechanicznej wyciągowej. Kotły pracować będą w układzie kaskadowym.
17
Praca zespołu prądotwórczego i powyższych kotłów włączone zostały we wspólny obieg
ciepłowniczy.
Postój zespołu prądotwórczego (awaryjny lub technologiczny) i jednoczesny sygnał
zapotrzebowania ciepła przez komory fermentacyjne (spadek temperatury powrotu)
spowoduje uruchomienie niepracującego kotła i w przypadku konieczności (ekstremalne
temperatury) priorytet dla potrzeb technologii kosztem pozostałych odbiorców.
W pomieszczeniu kotłowni przewidziano instalację detekcji gazu. Zastosowana centralka
sterująca umożliwi podłączenie instalacji detekcji do sieci ogólnego monitoringu
oczyszczalni.
Przekroczenie NDS w pomieszczeniu spowoduje zamknięcie zaworu na dopływie biogazu,
uruchomienie sygnału dźwiękowego oraz uruchomienie wentylacji nawiewno-wyciągowej w
pomieszczeniu kotłowni.
Instalacja kotłowa została opomiarowana na obiegach: technologicznym i ciepłowniczym.
Rozwiązanie projektowe budynku stanowi zakres projektu instalacyjnego tego obiektu.
Szczegóły rozwiązań projektowych, parametry techniczno-technologiczne pracy kotłów i
magazynu oleju, wytyczne dla branży budowlanej, elektrycznej i AKP zawarte zostały w
części instalacyjnej projektu wykonawczego budynku ob. 36.
8.2.2. Instalacje wod-kan
Instalacja wody zimnej.
Budynek zaopatrzony będzie w wodę zimną podłączoną z projektowanego na terenie
przewodu wodociągowego DN 80 mm (Dz90PE). Przewód ten poprowadzono wewnątrz
budynku do przeciwległej ściany od strony WKF. Przewód zakończono zaworem
antyskażeniowym z zaworami odcinającymi, a na zewnątrz budynku wyprowadzono złączkę
do węża DN 80. Za jej pomocą będzie istniała możliwość przepłukania przewodu osadowego
w komorze odwodnieniowej. Pomiar wody za pomocą wodomierza w budynku zlokalizowano
w węźle sanitarnym. Dla zabezpieczenia sieci przed skażeniem przewidziano zawór
antyskażeniowy uniemożliwiający powrót wody z instalacji do sieci.
Poziome przewody wodociągowe prowadzić należy pod stropem, ze spadkiem w kierunku
umożliwiającym odwodnienie i odpowietrzenie instalacji.
Na przejściach przez ściany stosować tuleje ochronne dla zabezpieczenia przewodów
przed uszkodzeniami.
Trasy przewodów pokazano na rysunku T-5.
Instalacja wody ciepłej.
Węzeł sanitarny będzie wyposażony w wodę ciepłą z podgrzewacza wody umieszczonego
pod zlewem.
Instalacja kanalizacji sanitarnej.
Ścieki sanitarne z budynku odprowadzone będą do istniejącej zewnętrznej kanalizacji
ks 225 mm.
Instalację projektuje się z rur kanalizacyjnych z PVC. Pion kanalizacyjny należy
wyprowadzić ponad dach i wyposażyć w rurę wywiewną oraz szczelną rewizję. Do rewizji
należy zapewnić stały dostęp.
Poziomy prowadzić z normatywnym spadkiem . Przejścia przewodów kanalizacyjnych
przez przegrody budowlane należy wykonać stosując tuleje ochronne.
18
8.3.
Wyposażenie biogazu na WKF - ob. 35.1 i 35.2
Na kopule Wewnętrznych Komór Fermentacyjnych zostaną zlokalizowane m.in.
urządzenia do ujmowania biogazu, zabezpieczenia instalacji biogazu komór przed
nadmiernym nad lub podciśnieniem, a także do wizualnej kontroli wnętrza obiektu. W/w.
urządzenia stanowią pierwsze elementy sieci biogazu, dalej ujęty biogaz jest kierowany do
oczyszczania.
8.3.1. Bezpiecznik cieczowy
8.3.1.1.
Dane ogólne
Bezpiecznik cieczowy (2 szt.) jest stalowym elementem konstrukcyjnym mocowanym
bezpośrednio na przygotowanym wcześniej, zamontowanym w stalowej kopule WKF, króćcu
komory fermentacyjnej (kołnierz DN400, PN6). Bezpiecznik jest urządzeniem służącym dla
zabezpieczenia instalacji biogazu i komory fermentacyjnej przed powstaniem nadmiernego
pod- lub nadciśnienia.
8.3.1.2.






Dane techniczne bezpiecznika
ilość:
Kwasoodporna:
kołnierz przyłączeniowy:
nadciśnienie zadziałania:
podciśnienie zadziałania:
wyposażenie:
2 szt.
1. 4301
Dn400 PN6;
ok. + 330 mm H2O (3,3 kPa);
ok. – 50 mm H2O (-0,5 kPa).
kurki kulowe.
8.3.2. Wizjer Dn400
Wizjer umożliwia wizualną kontrolę stanu wewnątrz komory fermentacyjnej. Jest
urządzeniem stalowym (stal kwasoodporna) wyposażonym w szkło wzierne oraz
wycieraczkę.




Dane ogólne i parametry techniczne wizjera:
ilość:
2 szt.
Dn400 PN6;
wyposażenie:
szkło wzierne, wycieraczka,
materiał wziernika:
stal kwasoodporna 1.4301.
8.3.3. Ujęcie biogazu ze zraszaniem piany i awaryjnym wychwytywaniem
8.3.3.1.
Dane oraz funkcja technologiczna
Ujęcie biogazu jest stalowym konstrukcyjnym urządzeniem służącym do łatwego odbioru
biogazu z komory fermentacyjnej. Ujęcie wykonane jest w formie dzwonu o średnicy DN400
mocowanego bezpośrednio do króćca komory fermentacyjnej kołnierzem o średnicy DN400 i
owierceniu zgodnym z PN6.
Ujęcie biogazu do sieci będzie wykonane poprzez króciec DN100, owiercony zgodnie z
PN6. Jednocześnie z ujęcia biogazu będzie wyprowadzony króciec wydmuchowy (o średnicy
DN50) do kominka upustowego zakończonego kapturkiem. Zarówno króciec do sieci jak i
wydmuchowy będą wyposażone w przepustnice międzykołnierzowe z napędem ręcznym.
Ujęcie biogazu będzie wyposażone w manowakuometr tarczowy poprzedzony zaworem
kulowym odcinającym.
19
Ujęcie zostanie wyposażone w złoże służące do awaryjnego zatrzymywania ew. awaryjnie
wynoszonej piany znad fermentującego osadu oraz króciec detekcji piany. Ponadto system
będzie wyposażony w wewnętrzną głowicę zraszająca w przypadku wykrycia piany z
podłączeniem wodnym i odcięciem zaworem automatycznym od strony dopływu wody.
8.3.3.2.





Dane techniczne ujęcia biogazu
ilość:
materiał:
króciec do sieci:
owiercenie kołnierza:
2 szt.
stal kwasoodporna 1.4301
DN400 (do WKF);\
DN100
zgodnie z PN6;
8.3.4. Bezpiecznik mechaniczny
Bezpiecznik mechaniczny jest drugim (obok bezpiecznika cieczowego) urządzeniem
zabezpieczającym instalację biogazu komory fermentacyjnej przed nadmiernym nad- lub
podciśnieniem.
Urządzenie powinno posiadać certyfikat ATEX do pracy w strefach zagrożenia wybuchem
(Ex).
Dane techniczne bezpiecznika:









ilość:
materiał korpusu:
przerywacz płomieni:
materiał kołnierza:
nadciśnienie zadziałania:
podciśnienie zadziałania:
montaż:
wyposażenie:
2 szt.
aluminium;
stal kwasoodporna;
Dn100 PN10;
aluminium;
ok. 35 mbar;
-6 mbar;
na przygotowanym kołnierzu;
przerywacz płomieni.
8.3.5. Dodatkowe urządzenia pomiarowe przy WKF:
Czujnik ciśnienia, zlokalizowany na rurociągu biogazu z ujęcia do sieci na górze WKF.











Sztuk:
Zakres pomiarowy:
Stopień ochrony:
Sygnał wyjściowy:
Zasilanie:
Wykonanie:
Odporność wibracyjna:
Materiał membrany:
Max temp. biogazu:
Min. temp. otoczenia:
Max temp. otoczenia:
2;
-20.0 do 40.0 mbar;
IP65;
4-20 mA;
10-30 V DC;
iskrobezpieczne;
4M5 wg DIN EN 60721-3
Al2O3;
+ 100oC;
- 400C;
+ 850C.
Detektor piany, zlokalizowany na króćcu rezerwowym DN200 na dachowej płycie
centralnej ZKF:
Pomiar przepływu, biogazu. Zlokalizowane na pionowych odcinkach rurociągów
odpływowych biogazu na ścianie bocznej WKF.
Inteligentny przepływomierz termiczny, wersja zanurzeniowa. Nie powoduje spadku
ciśnienia przy pomiarze.
20
Dane techniczne:
 Sztuk:
 Typ przepływomierza:
 Certyfikaty/ dopuszczenia:
8.4.
2
masowy;
ATEX Eex d (ia) IIC T4, II2 (1G)
Zbiornik biogazu - ob.37
8.4.1. Funkcja technologiczna
Biogaz z komór fermentacyjnych poprzez odsiarczalnię biogazu kierowany będzie do
zbiornika niskociśnieniowego, dwupowłokowego.
System magazynowania biogazu (zbiornik wraz z urządzeniami towarzyszącymi) spełniał
będzie następujące funkcje:
 magazynowania nadmiaru biogazu w okresach wzrostu jego produkcji w komorach
fermentacyjnych;
 stabilizacji ciśnienia w sieci biogazu.
8.4.2. Dane techniczne oraz parametry technologiczne






pojemność zbiornika:
średnica membrany zewnętrznej:
wysokość membrany zewnętrznej:
średnica przy fundamencie:
ciśnienie robocze:
ciśnienie maksymalne:
ok. 950 m3;
ok. 12 m;
ok. 10 m;
ok. 11 m;
20 mbar;
25 mbar;
8.4.3. Charakterystyka techniczna zbiornika
W skład kompletnego systemu magazynowania biogazu wchodzą, wymienione poniżej
elementy:
8.4.3.1.
Powłoka (membrana) zewnętrzna.
Membrana zewnętrzna jest wykonana ze specjalnie wzmocnionego tworzywa, którego
głównym składnikiem jest tkanina poliestrowa obustronnie wzmocniona tworzywem PVC
oraz powlekana elastycznym lakierem akrylowym.
Proces produkcji oraz zastosowane materiały sprawiają, iż membrana wykazuje bardzo
wysoką odporność na działanie warunków klimatyczno-atmosferycznych: promieni UV,
wiatru, deszczu, pyłów, mikroorganizmów oraz innych zanieczyszczeń. Jest odporna na
ścieranie mechaniczne oraz działanie pleśni.
Kolor materiału membrany: biały.
8.4.3.2.
Powłoka (membrana) wewnętrzna.
Membrana wewnętrzna wraz z denną, wykonana jest z tworzywa poliestrowego oraz PVC
powlekanego obustronnie lakierem akrylowym - co zwiększa jej mechaniczną odporność na
ścieranie oraz powoduje całkowitą szczelność. Materiał dla wykonania powłoki wewnętrznej
różni się od materiału zastosowanego dla membrany zewnętrznej – głównie z uwagi na
zwiększoną szczelność oraz odporność na działanie medium magazynowanego tj. biogazu.
Membrana wewnętrzna jest wykonana fabrycznie jako jednorodny element poprzez
zastosowanie odpowiedniego typu spawania w wysokiej częstotliwości. Proces produkcji
membrany gwarantuje, iż w miejscach spawania materiał ma strukturę jednorodną,
porównywalną z materiałem surowym.
21
8.4.3.3.
Powierzchnia szczytowa membrany zewnętrznej.
Na szczycie membrany zewnętrznej montowany jest specjalny system zwiększający
dokładność i poprawność funkcjonowania systemu pomiaru wypełnienia zbiornika.
8.4.3.4.
Wziernik.
Membrana zewnętrzna jest zaopatrzona we wziernik. Sposób mocowania oraz lokalizacja
na zewnętrznej membranie pozwalają na swobodną wizualną analizę położenia membrany
magazynowej.
8.4.3.5.
System mocujący membrany do fundamentu
Powłoki zbiornika są mocowane wraz z powłoką denną do fundamentu śrubami za
pomocą ceowników stalowych. Jako uszczelnienia stosuje się taśmę neoprenową
uszczelniającą. Wszystkie mocujące elementy stalowe wykonane są ze stali kwasoodpornej.
8.4.4. Zainstalowane urządzenia technologiczne i pomiarowe
Wentylatory mechaniczne powietrza, montowane na fundamencie przy zbiorniku
magazynowym biogazu.
Głównym zadaniem wentylatora jest utrzymanie stałego, właściwego napięcia zewnętrznej
powłoki, przy jednoczesnym zapewnieniu wymiany powietrzna w przestrzeni pomiędzy
membranami, oraz ciśnienia w zbiorniku biogazu na poziomie ~20 mbar.
Dane techniczne:









Sztuk:
Wydajność:
Silnik:
Spręż:
Napięcie silnika:
Rodzaj wentylatora:
Rodzaj pracy:
Napęd:
Wykonanie:
1+1;
~400m3/h;
~ 0.75kW;
20mbar;
400V, 50Hz;
promieniowy;
ciągła;
bezpośredni;
Ex.
Wentylator powietrza dostarczany jest w wykonaniu przeciwwybuchowym (Ex) – może
zatem pracować w strefie zagrożenia wybuchem.
Przewód tłoczny od wentylatora powietrza jest doprowadzony do przestrzeni
międzypowłokowej przy pomocy elastycznego przewodu zbrojonego, mocowanego do
powierzchni membrany.
Wentylator po stronie tłocznej wyposażony jest w adapter z klapą zwrotną.
Bezpiecznik cieczowy biogazu, umieszczony na fundamencie w pobliżu zbiornika
biogazu – dla przestrzeni gazowej.
Zadaniem tego urządzenia jest zabezpieczenie zbiornika przed nadmiernym wzrostem
ciśnienia biogazu. Bezpiecznik cieczowy działa na zasadzie zamknięcia wodnego
(cieczowego), działając samoczynnie gdy ciśnienie przekroczy wartość 25 mbar.
Bezpiecznik stanowi oddzielną konstrukcję, umieszczoną na fundamencie przy zbiorniku
biogazu i jest bezpośrednio połączony z rurą doprowadzającą biogaz do zbiornika.
Bezpiecznik jest dostarczany wraz ze zbiornikiem jako kompletne urządzenie wykonane ze
stali kwasoodpornej, z wizjerem dla kontroli ilości płynu tworzącego zamknięcie cieczowe.
22
Przepustnica regulacyjna powietrza, umieszczona na fundamencie przy zbiorniku
biogazu.
Przepustnica regulacyjna połączona jest z króćcem elastycznej rury doprowadzonej do
przestrzeni międzypowłokowej zbiornika.
Przepustnica regulacyjna, jako istotny element systemu ciśnienia, reguluje samoczynnie
ciśnienie pomiędzy powłokami zbiornika oraz pozwala na wyprowadzenie nadmiaru
powietrza gdy zbiornik jest wypełniany biogazem. Urządzenie to stanowi więc również
dodatkowy element zabezpieczający przed powstaniem nadmiernego ciśnieniem powietrza
w przestrzeni międzypowłokowej. Przepustnica regulacyjna wykonana jest ze stali
kwasoodpornej w gatunku 1.4301.
Pomiar poziomu napełnienia, zlokalizowany na szczycie membrany zewnętrznej
(ochronnej) zbiornika magazynowego biogazu.
Czujnik ciśnienia, zlokalizowany na rurociągu biogazu do zbiornika biogazu – na odejściu
do bezpiecznika cieczowego zbiornika.
Lokalna szafa zasilająco-sterownicza zostanie zlokalizowana w pobliżu zbiornika
(możliwie blisko zbiornika ale poza strefą zagrożoną wybuchem).
8.5.
Separator H2S - ob. 38.1 i 38.2
Wytwarzany w WKF gaz pofermentacyjny, powstający jako efekt rozkładu związków
organicznych, zawsze będzie zawierał pewną ilość siarkowodoru. Ilość ta zależy od składu
ścieków dopływających na oczyszczalnię. Zawarty w biogazie H2S może, w obecności pary
wodnej stwarzać agresywne środowisko wobec urządzeń stalowych – m.in. dla palników
kotłów. Dla ich ochrony przed nadmierną korozyjnością stosowany jest proces odsiarczania
biogazu.
















Numer obiektu:
Typ:
Liczba odsiarczalników:
Średnica całkowita odsiarczalnika:
Wysokość odsiarczalnika:
Ilość siarkowodoru w dopływie:
Ilość siarkowodoru w odpływie:
Max przepływ biogazu:
Ciśnienie robocze:
Ciśnienie maksymalne:
Maksymalna strata ciśnienia:
Temperatura pracy:
Temperatura maksymalna:
Wykonanie materiałowe:
Izolacja cieplna:
Materiał odsiarczający:
38.1 i 38.2;
koszowy;
2 szt.;
2.5 m;
~2.3 m;
1500 ppm (przewidywana);
< 100 ppm;
100 m3/h (50 m3/h/sztukę)
ok. 20mbar (2,0 kPa);
4,0 kPa;
5 mbar;
25oC;
60oC;
stal kwasoodporna 1.4301
wełna mineralna 100 mm;
wysokoporowaty, aktywny materiał
granulowany
Oba reaktory odsiarczające wyposażone będą w parę manometrów o zakresach
pomiarowych od 0 do 40 mbar montowanych na rurociągach dopływu oraz odpływu biogazu.
Manometry powinny być wykonane w obudowie ze stali nierdzewnej montowane na
króćcach z zaworami odcinającymi.
23
8.6.
Węzeł tłoczny (Rozdzielnia biogazu) - ob. 39
Węzeł tłoczny biogazu jest obiektem służącym do centralnej obsługi gospodarki gazowej
przez kontrolę parametrów. Jest też miejscem zabudowy wentylatorów biogazu
podnoszących ciśnienie dla potrzeb odbiorników (kotła, ko-generatora).
Węzeł jest wykonany w formie lekkiego izolowanego termicznie kontenera. Węzeł jest
wyposażony w otwory wentylacyjne dla wentylacji mechanicznej (wymuszonej).
8.6.2. Zasada działania
Węzeł rozdzielczo-pomiarowy biogazu stanowi wydzielony obiekt technologiczny
obejmujący zestaw ciągów: pomiarowego, rozdzielczych i odcinających przepływ biogazu
wraz z osprzętem pomocniczym wchodzącym w skład instalacji węzła tłocznego.
Biogaz, kierowany bezpośrednio z komór fermentacyjnych do zbiornika magazynowego,
odprowadzany jest do węzła i poprzez układ rurociągów technologicznych oraz filtr
doprowadzany jest do wentylatora biogazu.
Wentylator biogazu, podnosząc ciśnienie biogazu wtłacza go do punktów odbioru. W węźle
zaprojektowano trzy wentylatory odśrodkowe biogazu. Dwa z nich będą pracowały w sposób
ciągły – trzeci zaś będzie stanowił rezerwę czynną.
Pracujące wentylatory biogazu będą podnosiły ciśnienie do odpowiedniego, poziomu
wymaganego przez odbiory. Ciśnienie będzie mierzone przy pomocy przetwornika ciśnienia.
Orientacyjne wymiary zewnętrzne kontenera:
 długość węzła:
 szerokość węzła:
 wysokość węzła:
4,5 m;
2,5 m;
2,2 m.
8.6.4. Zainstalowane urządzenia technologiczne i AKPiA`
Wentylatory biogazu, zainstalowane na fundamentach wewnątrz węzła.











ilość:
typ:
wydajność nominalna:
ciśnienie na ssaniu:
przyrost sprężu:
ciśnienie na tłoczeniu:
temperatury:
wykonanie Ex wentylatora:
medium tłoczone:
moc silnika:
wykonanie Ex silnika:
2+1 (rezerwa czynna);
odśrodkowy;
85 m3/h;
ok. 18 mbar;
ok. 60 mbar (dla 50 m3/h);
ok. 78 mbar;
pracy 20oC, max 60oC;
Ex II 2/3 G T2;
biogaz;
1.1 kW;
EEx e II T1-T3.
Filtry biogazu, montowane na rurociągach ssawnych biogazu w węźle tłocznym.




ilość:
materiał filtracyjny:
materiał obudowy:
średnica:
3 szt.;
mata polipropylenowa;
aluminium;
Dn80.
24
Przetworniki ciśnienia, montowane na rurociągu tłocznym i ssawnym pary wentylatorów
biogazu.









ilość:
zakresy pomiarowe:
zasilanie:
sygnał wyjściowy:
stopień ochrony:
wykonanie:
Max temp. biogazu:
Min. temp. otoczenia:
Max temp. otoczenia:
2 szt;
0÷40 mbar oraz 0÷200 mbar;
10÷30 V DC;
4÷20 mA;
IP65;
iskrobezpieczne;
+ 100oC;
- 200C;
+ 850C.
Przepustnice z napędem elektrycznym, montowane na rurociągach tłocznych biogazu w
węźle tłocznym.





ilość:
materiał korpusu:
materiał dysku/trzpienia:
tryb pracy:
napięcie zasilania:
3 szt.;
żeliwo;
stal k.o.;
zamknij/otwórz;
400V; 50Hz.
W węźle zostanie również zamontowany detektor metanu wraz z modułem sterującym
oraz syrenolampką.
8.7.
Pochodnia biogazu - ob. 40
Pochodnia biogazu przeznaczona jest do spalania nadmiaru produkowanego biogazu.
Okresowo, w czasie wysokiej produkcji biogazu, jeżeli przekracza ona zapotrzebowanie
odbiornika i zbiornik biogazu jest całkowicie wypełniony, lub nastąpi okresowa przerwa w
pracy odbiornika biogazu – nadwyżka jest spalana.
8.7.2. Zasada działania
Pochodnia biogazu jest urządzeniem w pełni automatycznym – w czasie eksploatacji nie
wymaga ingerencji obsługi. Zapalenie pochodni, kontrola płomienia oraz odcięcie dopływu
biogazu odbywa się automatycznie.
Zastosowana będzie pochodnia o dwustopniowym wydatku tj.:
 pierwszy stopień o wydajności 50 m3/h;
 drugi stopień o wydajności 100 m3/h.
Dane ogólne i informacje technologiczne pochodni biogazu:
 typ działania:
 wydajność:






z ukrytym głównym płomieniem;
- I stopień:
- II stopień:
temp. biogazu maks.:
ciśnienie robocze:
ciepło spalania:
poziom hałasu (dla 100 m3/h):
50 m3/h;
100 m3/h;
35oC;
~18 mbar;
~750 kW;
< 65 dB(A); w odległości 15 m i wys. 2 m
25






temperatura spalania:
system ochrony:
zasilanie:
zapotrzebowanie mocy:
całkowita wysokość pochodni:
króciec przyłączeniowy:
800 – 900oC;
IP54;
230/50 V/Hz;
< 1 kW;
ok. 5,2 m;
Dn65, PN16.
Wszystkie elementy konstrukcji pochodni mające kontakt z biogazem oraz główna i wtórna
komora spalania wykonane będą ze stali kwasoodpornej. Konstrukcja wsporcza dla
pochodni wykonana jest również ze stali kwasoodpornej.
8.8.
Sieć technologiczna
 Przewody osadu wstępnego z pompowni wielofunkcyjnej do budynku obsługowego –
ob. 36 (wymiana istniejącego Dn75) Dz90 PE, l = 210 m., zagłębienie ok.1,5 m
 Przewód osadu nadmiernego zagęszczonego z komory zasuw KZ2 do budynku
obsługi Dz90 PE, l = 19 m, zagłębienie ok. 1,5 m
 Przewód osadu cyrkulacyjnego z WKF – ob. 35.1 do budynku obsługowego – ob. 36
Dn150 st. KO, l = 8 m, zagłębienie ok. 1,5 m
 Przewód osadu cyrkulacyjnego z WKF – ob. 35.2 do budynku obsługowego – ob. 36
Dn150 st. KO, l = 21 m zagłębienie ok. 1,5 m
 Przewód osadu przefermentowanego z ob. 35.1 i 35.2 do zbiornika osadu
przefermentowanego (obecnie OBF) – na estakadzie Dz200 st. KO, l = 160 m
zagłębienie ok. 1,5 m
 Przewód biogazu z komory fermentacji - ob.35.1 do separatora H2S – ob. 38 Dz110
PEHD, l = 45 m zagłębienie ok. 1,2 m
 Przewód biogazu z komór fermentacji – ob.35.2 do separatora H2S – ob. 38 Dz110
PEHD, l = 23 m zagłębienie ok. 1,2 m
 Przewód biogazu z separatora – ob.38 do węzła rozdzielczo-pomiarowego - ob. 39
Dz110 PE, l = 18 m zagłębienie ok. 1,2 m
 Przewód biogazu z węzła rozdzielczo pomiarowego - ob. 39 do zbiornika biogazu –
ob. 37 Dz125 PE, l = 2 x 33 m zagłębienie ok. 1,2 m
 Przewód biogazu z węzła rozdzielczo-pomiarowego – ob. 39 do pochodni – ob. 40
Dz110 PE i Dz40 PE, l = 26 m zagłębienie ok. 1,2 m
 Przewód biogazu z węzła rozdzielczo pomiarowego – ob. 39 do budynku obsługi –
ob.36, Dz110 PE i Dz40 PE, l = 17 m zagłębienie ok. 1,2 m
 Przewód wodociągowy Dz90 PE, l = 34 m
 Przewód kanalizacyjny Dz160 PVC, l = 23 m.
8.9.
Zbiornik osadu przefermentowanego – istniejący OBF ob. Nr 11
W chwili obecnej na terenie oczyszczalni ścieków znajduje się basen fermentacyjny o
średnicy D=36,0 m i pojemności czynnej 5860 m3. W celu właściwego wymieszania osadu w
OBF-ie zainstalowane są 4 zatapialne mieszadła średnioobrotowe o mocy silników Ns=5,5
kW każde. Woda nadosadowa odprowadzana jest raz na dobę w ilości ok. 200 m3.
26
Poziomy zwierciadła ścieków w zbiorniku:



139,50 m n.p.m.
135,00 m n.p.m.
137,00 m n.p.m.
- poziom maksymalny ścieków w zbiorniku
- minimalny poziom ścieków w zbiorniku
- minimalny poziom ścieków w zbiorniku, przy którym mogą
pracować mieszadła.
W ramach nin. umowy - opracowanie branży konstrukcyjnej tom II B - została wykonana
ocena stanu technicznego, z której wynika, że stan zbiornika jest dobry i po niewielkiej
renowacji może pełnić funkcję zbiornika odgazowania. Wyposażenie pozostaje bez zmian.
27
9.
Lp.
1
2
3
4
5
Zestawienie podstawowych urządzeń technologicznych.
Nazwa
obiektu
Komory
fermentacji
ob. nr 35.1,
35.2
Nazwa urządzenia
Charakterystyka techniczna
Ilość
szt.
Elementy stalowe pokryte szkłem kobaltowym, z komorą przelewową,
króćcami technologicznymi i pomiarowymi, pomostami, instalacją 2 kpl
odgromową: Dkomory = 13,6 m; wysokość części cyl. H = 12,65 m
Mieszadło pompujące Wykonanie Ex: Ns = 9kW; przepływ 1500 – 2000 m3/h
2
Pompa: Q = 80 m3/h; H = 4-11Mpa; Ns ≤ 11 kW; Prześwit swobodny
Pompa cyrkulacji
wirnika 150 mm; praca przy zawartości gazu do 80%, wirnik cofnięty w
3
osadu fermentowanego
obudowie
Budynek
Wymienniki
Wymienniki o mocy 285 kW Temperatura czynnika grzewczego
obsługowy
3
spiralne
70/630C; ciśn. p = 0,3 Mpa; powierzchnia grzewcza ok. F = 14/17,4 m2
ob. nr 36
Moc cieplna: N = 345 kW; paliwo – biogaz/olej (1 szt),
Kocioł
1
paliwo – olej (1 szt)
Kogenerator
1
Moc cieplna: Nc = 216 kW; Moc elektryczna Ne = 192 kW
Bezpiecznik zabezpieczenia ciśnienia w komorze WKF, montaż w
Bezpiecznik
1
dzwonie gazowym na WKF
Instalacja
Separator piany i
Komora odpieniająca; przepustowość Q = 100 m3/h; wykonanie ze
1
odbioru i
wilgoci w biogazie
stali KO
oczyszczania
Separator H2S
Kolumna: D = 2,5m; H = 2,3m, metoda sucha, adsorbcyjna
1
ob. nr 38
Kontener o wym. 4.5 x 2,5 m
Instalacja
wentylator biogazu Q = 85 m3/h; ciśn. p = 6,5-7,0 kPa, N = 1,1 kW,
rozdziału
2+1
Węzeł rozdzielczowym. Ex,
biogazu
3
pomiarowy
przepustnica z siłownikiem pneumatycznym
ob. nr 39
3
filtr biogazu
1
detektor metanu
Dwupowłokowy z czujnikami wypełnienia, dmuchawą, wizjerem i
Zbiornik
Zbiornik biogazu
1
przepustnicą regulacyjną.: V = 950 m3, Dzew = ok. 12 m
biogazu
ob. nr 37
Wentylator powietrza Q = 200-800 m3/h; N= 0,75 kW
1+1
Pochodnia
ob. nr 40
Uwagi
Konstrukcja stalowa
Pochodnia spalania
nadmiaru biogazu
Wydajność: I stopień: Q = 50 m3/h; II stopień Q = 100 m3/h, N < 1 kW
1
Wg proj.
instalacyjnego
Kompletna dostawa
Kompletna dostawa
Kompletna dostawa
Kompletna dostawa
Kompletna dostawa
Kompletna dostawa
Kompletna dostawa
28
10. Bilans energetyczny
10.1.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
Zestawienia mocy i zużycie energii na cele technologiczne
Urządzenie
Mieszadło w
WKF
Pompy
cyrkulacyjne
Dmuchawa
biogazu
Dmuchawa
powietrza
Pochodnia
biogazu
Ilość
szt.
Moc
zainstalowana
[kW]
Moc
pobierana
[kW]
Czas
pracy
Energia
pobierana
[kWh/r]
2
2 x 9,0
2 x 8,0
6 570
105 120
3
3 x 11,0
3 x 9,0
6 570
118 260
2+1
3 x 1,1
3 x 1,1
4 380
8 760
1+1
2 x 0,75
2 x 0,75
4 380
13 140
1
1
1
245 280
10.2. Bilans cieplny
Bilans wykonano dla okresu:
- kampanijnego (lato – jesień), w czasie którego pracować będą dwie komory
fermentacyjne;
- pozakampanijnego (zima – wiosna), w czasie którego będzie pracować
prawdopodobnie jedna komora fermentacyjna (obliczenia dla bezpieczeństwa
przeprowadzono dla dwóch komór).
Okres kampanijny

Moc cieplna na podgrzanie osadu
Q1 = 204 m3/d x 1035 kg/m3 x 4,0 kJ/kgC(38-18) : 86400 s/d = 195,5 kW

Straty ciepła na WKF (2 szt.)
Q2 = 0,3 W/m2hC x 900 m2 x 2 x 20 = 10,8 kW

Straty ciepła na wymiennikach i armaturze
Q3 = 0,1 Q2 = 1,1 kW.
Łączne straty ciepła 208 kW.
Szacuje się, że średnia ilość wytworzonej z biogazu spalonego w ko-generatorze
energii cieplnej wyniesie 265 kW, zatem wystąpi nadwyżka ciepła w ilości ok. 57,6 kW.
Okres pozakampanijny

Moc cieplna na podgrzanie osadu
Q1 = 40,7 m3/d x 1035 kg/m3 x 4,0 kJ/kgC(38-18) : 86400 s/d = 39 kW

Straty ciepła na WKF (2 szt.)
Q2 = 0,3 W/m2hC x 900 m2 x 2 x 28 = 15,2 kW
29

Straty ciepła na wymiennikach i armaturze
Q3 = 0,1 Q2 = 1,5 kW.
Łączne straty ciepła 55 kW.
Przy jednej pracującej komorze łączne straty ciepła wyniosą ok. 48 kW.
Szacuje się, że średnia ilość wytworzonej z biogazu spalonego w ko-generatorze energii
cieplnej wyniesie 53 kW, zatem bilans cieplny zamyka się.
11. Przewidywane zużycie mediów
W nowoprojektowanym węźle fermentacji będzie zużywana:
 Woda do celów porządkowych i socjalnych w ilości około 0,5 – 1,0 m3/d;
 Olej opałowy w okresie rozruchu węzła fermentacji;
W czasie normalnej pracy produkcja energii elektrycznej i cieplnej będzie przewyższać
ich zapotrzebowanie w projektowanym węźle fermentacji.
12. Zagospodarowanie osadów
Ilość osadów przefermentowanych będzie wynosić od 1200kg sm./d w okresie
pozakampanijnym do 6100 kg s.m./d w okresie kampanijnym.
Ilość osadów po odwodnieniu do 23% s.m. na istniejącej prasie wyniesie od 5,2 m3/d do
26,5 m3/d.
Niżej zostały omówione możliwości zagospodarowania osadów przefermentowanych
odwodnionych.
12.1. Stan aktualny
Obecnie osad przefermentowany poddawany jest procesowi odwadniania
mechanicznego a następnie higienizacji na stacji wapnowania. Powstaje po tym produkt
bezpieczny pod względem mikrobiologicznym i przydatny do rolniczego zagospodarowana.
Jako preparat wapniowo – organiczny zyskał zezwolenie na takie wykorzystanie z
uwzględnieniem zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania. Osad poddawany jest 3 razy do
roku analizom określających zawartość metali ciężkich, własności nawozowych oraz pod
względem bezpieczeństwa sanitarnego.
Badane są również grunty przeznaczone pod nawożenie pod kątem przydatności i
chłonności. Podpisane są umowy z rolnikami. Na podstawie wyników badań wydawane są
zalecenia agrotechniczne odnośnie dawek osadu jakie mogą być stosowane na danym
terenie i pod jakie uprawy. Osad dostarczany jest bezpośrednio na pola rolników, koszty
wapnowania, analiz i transportu pokrywane są przez Przedsiębiorstwo Komunalne w
Siemiatyczach.
Pomimo prawidłowej jakości osadu badania gruntów, na których osad jest stosowany od
szeregu lat, wykazują wyczerpywanie się chłonności, zwłaszcza z uwagi na zawartość
kadmu i cynku. Powierzchnie gruntu możliwe do nawożenia ulegają więc zmniejszeniu i już
obecnie występują trudności ze znalezieniem nowych terenów. Zakres stosowania preparatu
osadowego sięga do 10 km. Z czasem ograniczenia terenowe zaczną narastać i
zagospodarowanie całej ilości osadu stanie się problematyczne.
Dodatkowym utrudnieniem jest sezonowość odbioru osadu przez rolników. Możliwość
zastosowania osadu wiąże się z cyklem wegetacyjnym, największe zapotrzebowanie
występuje jesienią i wczesną wiosna. W okresie zimowym i letnim istnieje możliwość
okresowego składowania osadu na terenie oczyszczalni. Dodatkowym utrudnieniem jest
30
uciążliwy dojazd do pól w okresie wysokiego uwodnienie gruntów, gdy przejazd ciężkiego
sprzętu jest niemożliwy.
Rolnicze zagospodarowanie osadu jest najprostszym i najtańszym sposobem
rozwiązania problemu osadowego oczyszczalni, znajduje jednak coraz większe
ograniczenia, zwłaszcza w rejonach typowo rolniczych, przestawiających się na produkcję
zdrowiej żywności.
Poniżej przedstawiono możliwości i warunki alternatywnych metod zagospodarowania
osadów pościelowych.
12.2. Możliwość zagospodarowania osadu odwodnionego
12.2.1. Uwarunkowania prawne
W skali kraju wg danych z roku 2001 łączna liczba osadów wynosiła 397200 ton suchej
masy.
Raport MŚ podaje procentowy podział sposobów zagospodarowania osadów:
Rekultywacja terenu
35%
Kompostowanie, nawozy
14%
Wykorzystanie rolnicze
7%
Składowanie
17%
Spalanie
4%
Inne (kombinowane)
22%
Dane te powstały w wyniku ankietyzacji.
Raport MŚ podaje również, że w wyniku inwestycji w rozbudowę kanalizacji i
oczyszczanie ścieków ilość osadu do wykorzystania i utylizacji wzrośnie w 2015 r. do
642400 ton s.m.
Według innych danych 1999 r spośród 35440 ton sm wytworzonych w kraju osadów
ściekowych ok. 60 % było deponowane na składowiskach. Porównanie tych informacji
wskazuje, że przy wzrastających kosztach składowania i kłopotach z przyjęciem osadów na
składowiska coraz szersze zastosowanie zyskuje szeroko rozumiane ich przyrodnicze
zagospodarowania. Jest to częściowo zgodne z tendencją obserwowaną w bardziej
zaawansowanych technicznie krajach UE.
Prognozy utylizacji osadów ściekowych w krajach UE (wg raportu DG Nr 5115) były
następujące:
Rodzaj utylizacji
Składowanie
Wykorzystanie rolnicze
Termiczna utylizacja
Kompostowanie
Zatapianie w morzu
Zakres 1995 [%]
48
32
13
2
5
Prognoza 2005 [%]
10
45
38
7
0
Prognozowany trend wydaje się być utrzymany zwłaszcza w świetle postępujących
ograniczeń prawnych możliwości składowania osadów, które z racji swojego składu
zawierają znaczne ilości części organicznych. Jednocześnie obserwuje się wzrost ilości
instalacji do termicznej utylizacji osadów.
Wytyczne UE przykładają wielką uwagę do problemów ochrony środowiska, w tym
również do zagadnień gospodarki odpadami, a zatem i do gospodarki osadami
pościelowymi. Strategia w tym zakresie została sformułowana w 1990 roku i główne jej cele
to:
 Zapobieganie powstawaniu odpadów,
 Zmniejszenie ich ilości i szkodliwości
31



Recykling energetyczny
Odzysk i powtórne wykorzystanie odpadów
Ostateczne składowanie pozostałości, której w inny sposób nie udało się
zagospodarować
W przypadku dotyczącym osadów z oczyszczalni ścieków w Siemiatyczach aktualna
gospodarka i plany jej modernizacji dostosowane są do w/w wymogów. Zapobieganie
powstawaniu osadów nie wchodzi w zakres pracy oczyszczalni, ale już wewnętrzne procesy
technologiczne sprzyjają zmniejszeniu ich ilości i szkodliwości. Układ niskoobciążonego
osadu czynnego minimalizuje ilość powstającego osadu nadmiernego, dalsze procesy
fermentacji mezofilowej i odwadniania przefermentowanego osadu przyczyniają się do
głębszego ograniczenia ilości, a przy tym do redukcji części organicznych, ograniczenia
szkodliwości sanitarnej oraz odzysku energii w postaci biogazu. Uzyskiwany, przetworzony
osad warunkowo może być wtórnie zagospodarowany w cyklu przyrodniczym.
Zagospodarowanie osadów ściekowych jest unormowane odpowiednimi przepisami.
Spośród przepisów Unii Europejskiej można wymienić związane z tym zagadnieniem
następujące akta prawne:
1. Dyrektywę 75/442/EC o odpadach ( Offcial Journal L 195,25.07.1975 p.39)
2. Dyrektywę 86/278/EC o ochronie środowiska a w szczególności gleby przy
wykorzystaniu osadów ściekowych w rolnictwie (Offcial Journal L 181, 04.07.1986
p. 6)
3. Dyrektywę 1999/31/EC o składowaniu odpadów (Offcial Journal L 182,
16.07.1999 p. 1)
4. Dyrektywę 2000/76/EC o spalaniu odpadów (Offcial Journal L 332, 28.2000
p. 91).
Aktem najwyższego rzędu w polskich przepisach prawnych jest ustawa z dnia 27
kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628). Ponadto wydano jeszcze
rozporządzenie wykonawcze dotyczące tej problematyki.
 Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z
dnia 11 sierpnia 1999r. w sprawie warunków jakie muszą być spełnione przy
wykorzystaniu osadów ściekowych na cele nieprzemysłowe. (Dz. U. Nr 73, poz. 813)
wydane z mocy poprzedniej ustawy o odpadach (Dz. U. z 1997r Nr.96, poz. 592).
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 sierpnia 2003 r. w sprawie standardów
emisyjnych z instalacji (Dz. U. nr 163, poz. 1584).
 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie wymagań
dotyczących prowadzenia procesu technologicznego przekształcania odpadów (Dz.
U. Nr 37, poz. 339).
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z 1 sierpnia 2002 r w sprawie komunalnych
osadów ściekowych (Dz. U. Nr 134 poz. 1140 i Nr 155 poz. 1299), które weszło w
życie 11.09.2002 r.
Osady ściekowe są w Ustawie o odpadach jednoznacznie zaliczone do odpadów w
ramach kategorii Q9 „Pozostałości z procesów usuwania zanieczyszczeń(np. osady
ściekowe, szlamy z płuczek, pyły z filtrów, zużyte filtry, itp.)
Jednocześnie należy wspomnieć, że ustabilizowane komunalne osady ściekowe nie są
odpadem niebezpiecznym. W ramach postanowień Ustawy o odpadach dotyczących
ogólnych zasad gospodarowania odpadami w Polsce wymieniana jest zasada planowania
wszelkich działań mogących powodować powstawanie odpadów, aby zapewniały one:
 Zapobieganie powstawaniu osadów lub ograniczanie ich ilości i negatywnego
oddziaływania na środowisko
 Odzysk zgodny z zasadami ochrony na środowiska, jeśli nie udało się zapowiedz
powstawaniu odpadów
32

Unieszkodliwianie zgodne z zasadami ochrony środowiska tych odpadów, których
powstaniu nie udało się zapowiedz lub, których nie udało się poddać odzyskowi.
Osady ściekowe z samej istoty są odpadem, dla którego trudno jest zrealizować postulat
zapobiegania ich powstawaniu. W grę może zatem wchodzić przede wszystkim ograniczenie
ich ilości, poddanie osadów odzyskowi oraz unieszkodliwianie tych osadów w taki sposób ,
aby zapewnić ich integralnemu oddziaływaniu na środowisko.
Odzysk w rozumieniu Ustawy stanowią wszystkie działania nie stwarzające zagrożenia
dla życia, zdrowia ludzi i środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości bądź
w części, a także prowadzące do odzyskania z odpadów substancji , materiałów lub energii i
ich wykorzystania. W Ustawie (załącznik Nr 5) wylicza się 14 różnego rodzaju działań.
Między innymi wymienione jest działanie „ Rozprowadzania na powierzchni ziemi w celu
nawożenia lub ulepszania gleby lub rekultywacji gleby i ziemi”. Stosowanie zatem osadów w
rolnictwie lub do wspomagania rozwoju roślin na terenach zdegradowanych można
traktować jako poddanie tych osadów procesowi odzysku – w takim przypadku osady
ściekowe muszą jednakże spełnić określone warunki dotyczące ich składu i własności.
Poddanie osadów ściekowych fermentacji w celi wytworzenia metanu przeznaczonego do
wykorzystania również wchodzi w zakres przyjętego w Ustawie rozumienia terminu „
odzysk”. Także odzysk energii w procesie spalania odpadów można zaliczyć do tej kategorii.
Unieszkodliwianie odpadów w rozumieniu Ustawy oznacza poddanie odpadów procesom
przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych w celu doprowadzania ich do
stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi i środowiska. W Ustawie jest
wyspecyfikowane 15 procesów, które objęte są pojęciem unieszkodliwiania odpadów
(załącznik Nr 6). Kilka z wymienionych tam procesów może odnieść się do unieszkodliwiania
osadów ściekowych, w tym termiczne przekształcanie.
Termiczne przekształcanie wymienione wyżej jako jeden z procesów unieszkodliwiania
odpadów rozumiane jest w Ustawie jako proces utleniania odpadów, w tym spalania,
zgazowania lub rozkładu prowadzone w przeznaczonych do tego celu urządzeniach.
W rozdziale 5 Ustawy o odpadach określono szczególne zasady gospodarowania
niektórymi rodzajami odpadów, w tym także komunalnymi osadami ściekowymi.
Należy wyróżnić cztery główne metody zagospodarowania osadów ściekowych :
 Wykorzystanie rolnicze
 Kompostownie
 Składowanie
 Termiczną utylizację
Poniżej przedstawiono możliwości i uwarunkowania zagospodarowania osadów z
oczyszczalni w Siemiatyczach poprzez składowanie i wykorzystanie przyrodnicze. W dalszej
zasadniczej części przedstawiono aspekty termicznej utylizacji.
12.2.2.
Składowanie Osadów
Składowanie osadów, najprostszy obecnie sposób pozbycia się osadów napotka w
najbliższym czasie na znaczne ograniczenia. Dostosowanie naszego prawa do Dyrektywy
Unijnej 99/31 z 26.04.1999 r. wprowadza znaczne zmniejszenie możliwości składowania
odpadów biodegradowalnych. Praktycznie wiele krajów UE wprowadza ograniczenia a wręcz
zakazy składowania takich odpadów (np. Szwecja od roku 2005). Kryteria
podporządkowania odpadów do składowania w Niemczech przewidują docelowo możliwość
składowania odpadów, w których zawartość ograniczonej części określona jako straty po
prażeniu nie przekroczy 5 % masy. Nie jest przy tym dopuszczalne „rozcieńczenie lub
sporządzenie mieszanin w celu spełniania kryteriów dopuszczenia odpadów do
składowania”.
Składowanie osadów ściekowych dla oczyszczalni w Siemiatyczach może być jeszcze
przez najbliższy okres jedną z możliwości utylizacji, jednak modernizacja gospodarki wodno-
33
ściekowej powinna uwzględnić rozwiązanie inwestycyjne prowadzone w efekcie do
ograniczenia ilości odpadów, dostosowanej do przepisów prawa oraz zgodnej z wytyczonymi
kierunkami.
Ustawodawstwo polskie nie jest w tym zakresie pełne. Dyrektywa mówi o ograniczeniu
ilości odpadów biodegradowalnych przeznaczonych do składowania. Przyjmuje się bazę
wyjściowa łączną ilość odpadów tego typu wyprodukowanych w 1995 roku.
W roku 2006 powinno nastąpić zmniejszenie ilości składowanych osadów
biodegradowalnych do 75% , w 2009 do 50%, w 2016 do35% bazy wyjściowej. Stwierdzić tu
należy, że osad ściekowy po procesie fermentacji tj. głębokiej stabilizacji z odzyskiem
biogazu, nie jest w myśl definicji osadem biodegradowalnym i jako taki może obecnie być
składowany bez ograniczeń. Niezależnie jednak od kierunku jaki w najbliższych latach
określą polskie unormowania prawne, najpoważniejszym czynnikiem ograniczającym
możliwość składowania będzie jego wzrastający koszt. Wymusi to zapewne dla dużych
oczyszczalni przyjęcie rozwiązań ograniczających masę deponowanych osadów. Dla
oczyszczalni małych i średnich tańszym rozwiązaniem będzie przyrodnicze
zagospodarowanie osadu ściekowego.
Dotychczasowe doświadczenia eksploatacyjne wskazują, że poddawane obecnie
fermentacji mezofilowej osady w najbliższej przyszłości spotkają ograniczenia do rolniczego
wykorzystania. Przykładowo w przypadku utrwalenia się koniunktury przemysłowej i
zwiększenia produkcji może dojść do wzrostu stężenia metali ciężkich w osadzie.
Ponadto można się spotkać z fizyczną i prawną barierą zastosowania osadów na
terenach znajdujących się w uzasadnionej ekonomicznie odległości od oczyszczalni.
Transport osadu uwodnionego i jego dozowanie do gleby wiąże się z technicznymi
utrudnieniami i koszty z tym związane będą coraz większe. W takiej sytuacji korzystnym
rozwiązaniem może być uzupełnienie technologii przeróbki osadu ściekowego o węzeł
termicznej utylizacji. Suszenie osadu od początkowej wilgotności 80% do końcowej 10%
zmniejszają 4,5-krotnie tj. z ok. 8000 t/r. do 1700 t/r. masę ogólną osadu do składowania,
transportu czy też rolniczej aplikacji.
Po procesie suszenia osad uzyskuje postać korzystna dla dalszego stosowania a
zwłaszcza do dalszego ostatecznego przekształcenia termicznego z odzyskiem energii.
12.2.3.
Przyrodnicze wykorzystanie osadów ściekowych.
W porównaniu z przepisami dotyczącymi składowania osadów ściekowych rozwiązania
ustawowe określające możliwości wykorzystania tych osadów wprowadzenia do gleby są
zdefiniowane.
Wyjściową regulacją jest Dyrektywa 86/278/EEC w sprawie ochrony środowiska
wytyczająca także warunki dla stosowania osadów ściekowych w rolnictwie i do gleb. Ustawa
o odpadach z 27.04.2001 r. w art. 43 ust. 1 określa warunki jakie muszą być spełnione aby
komunalne osady ściekowe mogły być stosowane.
1. w rolnictwie rozumianym jako uprawa wszystkich płodów rolnych
wprowadzonych do obrotu handlowego włączając w to uprawy przeznaczone
do produkcji pasz
2. do rekultywacji terenów w tym gruntów na cele rolne
3. do dostosowania gruntów do określonych potrzeb wynikających z planów
gospodarki odpadami
4. do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu
5. do uprawy roślin nie przeznaczonych do spożycia
W tych celach osady komunalne mogą być stosowane jeśli są odpowiednio
przygotowane do celu ich wykorzystania. Osady powinny więc być poddane procesowi
stabilizacji i w stopniu ograniczającym uciążliwości i zagrożenia dla środowiska. Wytwórca
osadów powinien przy tym podjąć działania stwarzające możliwości bezpiecznego
wykorzystania osadu, a w tym:
34
 osady a również i grunty powinny być poddane badaniom
 wyniki badań jak również informacja o dopuszczalnych dawkach powinny być
udostępnione osobom zarządzającymi gruntami, na których osady będą
stosowane.
Oczyszczalnia
w Siemiatyczach
dysponować
będzie
osadem
ściekowym
ustabilizowanym w procesie fermentacji: okresowo są prowadzone badania składu osadu.
Ustawa wprowadza również ograniczenia w stosowaniu komunalnych osadów
ściekowych.
Zakaz obowiązuje:
1.
na obszarach parków narodowych i rezerwatów przyrody
2.
na wewnętrznych terenach ochrony pośredniej stref ochronnych ujęć wody
3.
4.
w pasie gruntu o szerokości 50m bezpośrednio przylegającego do brzegów jezior i
cieków
na terenach zalewowych, czasowo podtopionych i bagiennych
5.
na terenach czasowo zamarzniętych i pokrytych śniegiem
6.
7.
na gruntach o dużej przepustowości stanowiących w szczególności piaski luźne i
słabogliniaste oraz piaski gliniaste lekkie, jeżeli poziom wód gruntowych znajduje
się na głębokości 1,5 m poniżej powierzchni gruntu
na gruntach rolnych o spadku przekraczającym 10%
8.
na obszarach zasilania zbiorników wód podziemnych
9.
13.
na terenach objętych pozostałymi formami ochrony przyrody nie wymienionymi
w pkt 1 jeżeli osady ściekowe zostały wytworzone poza tymi terenami
na terenach położonych w odległości mniejszej niż 100 m od ujęć wody, domu
mieszkalnego lub zakładu produkcji żywności
na gruntach, na których rosną rośliny sadownicze i warzywa z wyjątkiem drzew
owocowych
na gruntach przeznaczonych pod uprawę roślin jagodowych i warzyw, których
części jadalne bezpośrednio stykają się z ziemią i są spożywane w stanie surowym
w ciągu 18 miesięcy poprzedzających zbiory i w czasie zbiorów
na gruntach wykorzystywanych na pastwiska i łąki
14.
na gruntach wykorzystywanych do upraw pod osłonami.
10.
11.
12.
Ustawa o odpadach zawiera odniesienie, aby w drodze rozporządzenia właściwi
ministrowie określili warunki jakie muszą być spełnione, aby osady ściekowe można było
stosować w gruntach. Warunki te określiło Rozporządzenie Ministra Środowiska z 1 sierpnia
2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. Rozporządzenie weszło w życie z
dniem 11 września 2002 r. i określa warunki stosowania, dawki dopuszczalne oraz zakres
częstotliwości i metody referencyjne badań zarówno gruntów i osadów , które mają być na
tych gruntach stosowane. Rozporządzenie uszczegóławia określone w Ustawie wymagania.
Dopuszczalne jest dozowanie osadów w postaci płynnej, mazistej lub ziemistej. Osady w
postaci mazistej czy też ziemistej, należy równomiernie rozprowadzić w gruncie po czym
niezwłocznie z tym gruntem wymieszać. Nie mogą być one wykorzystywane w okresie
wegetacji roślin przeznaczonych do bezpośredniego spożycia.
Osady ściekowe stosowane na gruntach są dobrym materiałem strukturalnym oraz
nawozowym (azot, fosfor), zawierają jednak substancje, które mogą wpływać na
ograniczenia w ich stosowaniu przyrodniczym. Osady mogą być stosowane jeżeli zawartość
35
w nich metali ciężkich nie przekracza ilości określonych w załączniku 1 do Rozporządzenia,
załączniki 2 i 3 określają dopuszczalne ilości metali w wierzchniej warstwie gruntu. Poniżej
przytacza się wyciąg z w/w załączników.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Metale
Ołów (Pb)
Kadm (Cd)
Rtęć (Hg)
Nikiel (Ni)
Cynk (Zn)
Miedź (Cu)
Chrom (Cr)
Ilość metali ciężkich mg/kg suchej masy osadu nie większa
niż przy zastosowaniu komunalnych osadów ściekowych
W rolnictwie oraz do
Do rekultywacji
Przy zastosowaniu
rekultywacji gruntów
terenów na cele
gruntów do innych
na cele rolnicze
nierolne
celów*
500
1000
1500
10
25
50
5
10
25
100
200
500
2500
3500
5000
800
1200
2000
500
1000
2500
*) Przy dostosowaniu gruntów do określonych potrzeb wynikających z planów gospodarki
odpadami, planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i
zagospodarowania terenu, do upraw roślin przeznaczonych do produkcji kompostu, do
uprawy roślin nie przeznaczonych do spożycia i produkcji pasz.
Osady mogą być stosowane wtedy, gdy spełnione są warunki gruntowo-wodne, tj.
zawartość metali ciężkich w wierzchniej (0-25 cm) warstwie gruntu, na którym komunalne
osady ściekowe mają być stosowane, nie przekracza ilości ustalonych.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Metale
Ołów (Pb)
Kadm (Cd)
Rtęć (Hg)
Nikiel (Ni)
Cynk (Zn)
Miedź (Cu)
Chrom (Cr)
Ilość metali ciężkich mg/kg suchej masy gruntu nie większa niż:
przy gruntach
lekkich
średnich
ciężkich
40
60
80
1
2
3
0,8
1,2
1,5
20
35
50
80
120
180
25
50
75
50
75
100
Powyższe dane dotyczą stosowania osadu w rolnictwie i gruntach rekultywowanych na
cele rolnicze, w pozostałej określonej Ustawie grupie zastosowania osadu zawartość metali
jest określona na wyższym poziomie.
Lp.
Metale
1.
Ołów (Pb)
Ilość metali ciężkich mg/kg suchej masy gruntu nie większa niż:
przy gruntach
lekkich
średnich
ciężkich
50
75
100
36
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Kadm (Cd)
Rtęć (Hg)
Nikiel (Ni)
Cynk (Zn)
Miedź (Cu)
Chrom (Cr)
3
1
30
150
50
100
4
1,5
45
220
75
150
5
2
60
300
100
200
Odczyn gleby powinien przekraczać wartości pH 5,6 a stosowania osadów nie powinno
spowodować pogorszenia jakości gleby oraz wód powierzchniowych i podziemnych.
Ponadto do stosowania osadów określono warunki higieniczno-sanitarne:
1. w komunalnych osadach ściekowych stosowanych w rolnictwie i rekultywacji gruntów
na cele rolnicze nie wyizolowano bakterii z rodzaju Salmonella – w 100 g
przeznaczonych do badań osadów;
2. łączna liczba żywych jaj pasożytów jelitowych Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp.
– w 1 kg suchej masy (s.m.) przeznaczonej do badań osadów stosowanych:
- w rolnictwie – wynosi 0;
- do rekultywacji terenów – jest nie większe niż 300
- do stosowania gruntów do określonych potrzeb wynikających z planów
gospodarki odpadami, planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o
warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – jest nie większa niż 300;
- do uprawy roślin przeznaczonych do spożycia i do produkcji pasz – jest nie
większa niż 300.
Dla każdej partii osadu ustala się dopuszczalną dawkę, której wielkość zależy od rodzaju
gruntu, sposobu jego użytkowania, jakości osadu i zapotrzebowania roślin na fosfor i azot.
Ilość metali ciężkich, które mogą być wprowadzone z komunalnym osadem ściekowym w
ciągu roku do gleby, średnio w okresie 10 lat, nie mogą przekroczyć.
1. ołowiu (Pb)
1000 g/ha/rok
2. kadmu (Cd)
20 g/ha/rok
3. rtęci (Hg)
10 g/ha/rok
4. niklu (Ni)
200 g/ha/rok
5. cynku (Zn)
5000 g/ha/rok
6. miedzi (Cu)
1600 g/ha/rok
7. chromu (Cr)
1000 g/ha/rok.
Przy stosowaniu komunalnych osadów ściekowych stosuje się dawki ustalone w
Załączniku Nr 4 do Rozporządzenia.
Załącznik Nr 5 do Rozporządzenia określa metody referencyjne badań komunalnych
osadów ściekowych, Załącznik Nr 6 badania gruntów.
Badania, którym poddaje się komunalne osady ściekowe, obejmują oznaczenia w
reprezentatywnej próbce tego osadu:
1. odczynu pH
2. zawartości suchej masy – wyrażonej w % s.m.
3. zawartości substancji organicznej – wyrażonej w % s.m.
4. zawartości azotu ogólnego, w tym azotu amonowego - wyrażonej w % s.m.
5. zawartości fosforu ogólnego - wyrażonej w % s.m.
6. zawartości wapnia i magnezu - wyrażonej w % s.m.
37
7. zawartości metali ciężkich: ołowiu, kadmu, rtęci, niklu, cynku, miedzi, chromu wyrażonej w mg/kg s.m.
8. obecności bakterii chorobotwórczych rodzaju Salmonella w 100 g osadu.
9. liczby żywych jaja pasożytów jelitowych Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara
sp. – w kg s.m.
Badania osadów ściekowych przeprowadza się z częstotliwością zależną od obciążenia
oczyszczalni wyrażonego liczbą mieszkańców (RLM), nie rzadziej niż:
1. raz na sześć miesięcy – przy RLM do 10000,
2. raz na cztery miesiące – przy RLM powyżej 10000 do 100000,
3. raz na dwa miesiące – przy RLM powyżej 100000.
Reprezentatywną próbkę komunalnego osadu ściekowego do badań uzyskuje się przez
połączenie i dokładne zmieszanie próbek pobranych w tym samym czasie z różnych miejsc
przeznaczonego do badań osadu ściekowego, ich liczba wynosi co najmniej:
1. 10 – przy objętości osadu ściekowego do 50 m3,
2. 25 – przy objętości osadu ściekowego 50 m3, do 100 m3,
3. 30 – przy objętości osadu ściekowego powyżej 100 m3.
Osobnym problemem, obecnie jeszcze w naszym kraju niezauważalnym, jest obecność
różnego rodzaju zanieczyszczeń organicznych w osadach ściekowych, których
wprowadzenie do gleby może stanowić istotne zagrożenie, w szczególności w przypadku
uprawiania na niej roślin służących produkcji żywności (zarówno spożycie bezpośrednie jak i
pośrednie w postaci np. paszy dla zwierząt – w każdym przypadku ostatecznym
konsumentem, na końcu łańcucha pokarmowego jest i tak człowiek). Unijny dokument
roboczy (ENV.E.3.LM) wprowadza istotne ograniczenia co do zawartości tych
zanieczyszczeń w osadach ściekowych.
Dopuszczalne zawartości substancji organicznych w osadach ściekowych
przeznaczonych do wykorzystania rolniczego wg planowanej zmiany
Dyrektywy 1986/278/EEC (wg nowych wymagań UE-ENV.E.3/LM).
Zanieczyszczenie organiczne
Suma halogenowych związków
organicznych (AOX)
Sulfoalkilobeznezny liniowe (LAS)
Ftalan di – (2-etyloheksylu) (DEHP)
Nonylofenol i etoksylany nonylofenolu
(NPE)
Wielopierścieniowe węglowodory
aromatyczne (PAH)*)
Polichlorowane bifenyle (PCB) **)
Polichlorowane dibenzo-p-dioksyny i
polichlorowane dibenzofurany
PCDD/PCDF***)
Jednostka
mg/kg s.m.
Wartość dopuszczalna
500
mg/kg s.m.
mg/kg s.m.
mg/kg s.m.
2600
100
50
mg/kg s.m.
6
mg/kg s.m.
ng I-TEQ/kg s.m.
0,8
100
*) Suma: acetonaften, fenentren, fluoren, fluoranten, piren, benzo(b+j+k)fluoranten,
benzo(a)piren, benzo(ghi)perylen, indeno(1,2,3-c-d)piren
**) Suma PCB 28, 52, 101, 118, 138, 153, 180
***) 17 kongenerów wg metodyki NATO
38
12.3. Wnioski
1. Z uwagi na charakter osadów wykazujących podwyższony udział kadmu i cynku
oraz kumulacje tych metali w gruncie, dalsze przyrodnicze zagospodarowanie jest
wysoce niepewne ze względu na uwarunkowania obszarowe.
2. Składowanie osadu, z uwagi na przeciążenie składowisk, wzrastające koszty
transportu i składowania, nie jest również rozwiązaniem perspektywicznym.
3. Kompostowanie osadu wymaga inwestowania w profesjonalny zakład bez
pewności, że uzyskany produkt znajdzie odbiorców.
4. Celowe wydaje się szukanie drogi doprowadzającej do pewnego i ostatecznego
zagospodarowania osadów poprzez ich ostateczne przekształcenie termiczne.
13. Zagadnienie załogi
Nie przewiduje się stałej obsługi i dodatkowej załogi w projektowanym węźle fermentacji.
Przy poprawnej pracy węzła proces sterowany jest automatycznie i wystarczy 1 pobyt
kontrolny na zmianę jednego pracownika.
14. Kontrola analityczna
Analizy będą wykonywane w istniejącym laboratorium.
Zakres analiz obejmuje:




Uwodnienie osadu wstępnego
Uwodnienie osadu nadmiernego po zagęszczeniu
Uwodnienie osadu przefermentowanego
Zawartość części organicznej



W osadzie wstępnym
W osadzie nadmiernym
W osadzie przefermentowanym
 Skład biogazu (zawartość CH4, H2S)
Powyższe analizy proponuje się wykonywać 1 raz na tydzień. W okresie rozruchu lub
zakłóceń w pracy węzła należy zintensyfikować zakres analiz.
15. Ukształtowanie terenu.
Projektowane obiekty będą posadowione na terenie, który obecnie jest zróżnicowany
wysokościowo i wymaga makroniwelacji.
Zagadnienie to zostało rozwiązane w projekcie drogowym.
Generalnie nie przewiduje się obsypywania obiektów ziemią.
Po wykonaniu obiektów i dróg nadmiar ziemi będzie rozplantowany na miejscu.
16. Drogi, zieleń.
W ramach projektu drogowego zostanie wykonany dojazd do budynku obsługowego oraz
kontenera i separatora zanieczyszczeń w biogazie.
Inne obiekty nie wymagają dojazdu. Ponadto wokół zbiornika biogazu – ob. 37,
separatorów - ob. 38 oraz pochodnia – ob. 40 zostanie wysypany na szerokość stref
39
ochronnych żwir i piasek. Ma to zapobiec porastaniu terenu w tym obszarze i ewentualnemu
paleniu się wysuszonej roślinności.
Teren wokół oczyszczalni jest porośnięty intensywną zielenią w związku z tym nie
przewiduje się dodatkowych zasadzeń, a jedynie obsiew trawą terenu, na którym
realizowane są nowe obiekty.
17. Wytyczne realizacji.
Kolejność realizacji obiektów wynika ze stopnia ich skomplikowania oraz głębokości
posadowienia. Proponuje się wykonanie w pierwszej kolejności komór fermentacyjnych,
klatki schodowej i budynku obsługowego. Obiekty biogazu mogą być realizowane nawet z
dwumiesięcznym przesunięciem czasowym w stosunku do WKF, ponieważ biogaz będzie
ujmowany dopiero po wpracowaniu się procesu fermentacji.
18. Wytyczne rozruchu technicznego
Rozruch technologiczny powinien być przeprowadzony przez specjalną ekipę na
podstawie projektu rozruchu technologicznego. Powinien on obejmować cały węzeł
fermentacji osadów. W rozruchu powinni uczestniczyć pracownicy przewidziani do stałej
obsługi w przyszłej oczyszczalni.
Przed przystąpieniem do rozruchu technologicznego należy:
- sprawdzić poprawność zainstalowania urządzeń, rurociągów i armatury;
- sprawdzić szczelność komór i rurociągów – przeprowadzić rozruch mechaniczny
urządzeń na wodzie o temp. 38C ( rozruch pomp i urządzeń typowych wg DTR),
sprawdzić działanie urządzeń (zawory automatyczne) oraz prawidłowość
działania armatury i aparatury kontrolno-pomiarowej.
Niezbędnym warunkiem przystąpienia do rozruchu technologicznego jest ujęcie w
projekcie rozruchu szczegółowej instrukcji.
Zakłada się, że rozruch technologiczny rozpocznie się przez stopniowe
wprowadzanie osadu do komór napełnionych w 60-70% wodą i stopniowo podgrzewaną do
temp. 38C. Przewiduje się „szczepienie” osadu poprzez dowożenie osadu z dobrze
pracującej oczyszczalni.
Na zakończenie rozruchu powinna być wykonana instrukcja eksploatacji.
19. Wymogi BHP i ppoż.
Komory fermentacyjne oraz obiekty instalacji biogazu zostały zaliczone do obiektów
zagrożonych pożarem i wybuchem. Rozmieszczenie poszczególnych stref zagrożeń określa
karta klasyfikacji niebezpieczeństwa pożarowego i wybuchowego. Wyciąg z karty klasyfikacji
zamieszczony jest w projekcie zagospodarowania terenu.
Prace przy eksploatacji, przeglądach, remontach urządzeń fermentacji osadów wymagają
zachowania szczególnej ostrożności (praca na dużych wysokościach, przy dużych
zbiornikach i urządzeniach w strefie zagrożenia wybuchem). Podczas prowadzenia prac
należy przestrzegać ustaleń zawartych w szczegółowym planie BIOZ opracowanym przez
Wykonawcę na podstawie informacji BIOZ (tom VI). Ponadto powinny być opracowane przez
grupę rozruchową instrukcje obsługi i eksploatacji i przekazane służbom eksploatacyjnym po
zakończeniu rozruchu. Uściślenie tych zagadnień zawarte jest:


w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów
budowlanych i terenów – Dz.U. nr 80, poz. 563;
W Rozporządzeniu Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia
1 października 1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy eksploatacji,
40


remontach i konserwacji sieci kanalizacyjnych – Dz.U. nr 96 z 15 października 1993 r,
poz. 437;
w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia
1 października 1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w oczyszczalniach
ścieków – Dz.U. nr 96 z 15 października 1993 r, poz. 438;
w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 26.09.1997 r. w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy – Dz.U. nr 129, poz. 844.
Sprzęt bhp i p. poż.

wykrywacz gazów toksycznych (CH4, H2S, CO)

maska p. gazowa

drabina składana 6 m

szafka bhp

gaśnica śniegowa 5 kg

gaśnica proszkowa 2 kg ABC

koc pożarniczy
2 szt.
1 szt.
1 szt.
1 szt.
2 szt.
5 szt.
4 szt.
Powyższe ilości są szacunkowe i mogą ulec zmianie.
Niezależnie od w/w sprzętu należy liczyć się z koniecznością zakupu jeszcze innego
sprzętu, którego potrzeba może ujawnić się w trakcie rozruchu i eksploatacji.
Poza sprzętem ochronnym pracownicy muszą być wyposażeni w ramach zakupów
inwestorskich w odzież ochronną w takich asortymentach w jakie są wyposażeni pracownicy
przedsiębiorstw wodociągów i kanalizacji. Ze względu na bogatą ofertę rynkową należy
dokonać zakupu nowoczesnego wyposażenia.
Rozwiązania przedstawione w projekcie budowlanym zostały pozytywnie zaopiniowane
przez rzeczoznawcę d/s bhp.
41

2 - Przedsiębiorstwo Komunalne Spółka z oo

Transkrypt

Podobne dokumenty

Zobacz schemat oczyszczalni

warsztaty szkoleniowe

Scrudrain karta - Ekofinn-Pol

środow isko

SPRAWOZDANIE z uczestnictwa w IV Bałtyckim Forum Biogazu

Broszura do pobrania (PDF - 1.9MB)

Schemat blokowy Oczyszczalni Ścieków

Tradycyjne technologie oczyszczania ścieków komunalnych i

KPP Siemiatycze Bezpieczeństwo w "sieci" w Zespole Szkół w