Pismo Wójta Gminy Skarbimiez

15.04.2016r.
Wójt Gminy Skarbimierz Andrzej Pulit
w ramach wymiany doświadczeń informuje i przypomina , iż okres
sporządzania arkuszy organizacyjnych szkół na nowy rok szkolny
upływa z dniem 30 kwietnia , a zatwierdzanie go przez organ
prowadzący powinno być dokonane do 15 maja, aby skutecznie
dokonać zmian w zatrudnieniu nauczycieli.
Informacja ta jest istotna dlatego, że w dotychczasowej praktyce gminy nie
stosowały w odpowiedni sposób normy prawnej wynikającej z rozporządzenia MEN w
sprawie ramowych statutów w załącznikach nr 1, 2 i 3 odpowiednio § 8 ust.1, § 10
ust. 1 i § 12 ust.1. . Szczególnie istotne zapisy w tych paragrafach to ustalenie, że
arkusz organizacyjny sporządza się na rok szkolny i podaje się ogólną liczbę zajęć
edukacyjnych finansowanych ze środków przydzielonych przez organ prowadzący
szkołę.
W stosowanej praktyce w arkuszach organizacyjnych z tytułem na rok szkolny
podawane były dane z organizacją obowiązkowego tygodnia zajęć edukacyjnych dla
ucznia i tygodniowa liczba godzin obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych dla
nauczycieli. Jest to praktyka niezgodna z zapisem rozporządzenia i logiką, bowiem
zgodnie z rozporządzeniem MEN w ramowych planach nauczania podstawa
programowa powinna być zrealizowana w ciągu 32 tygodni, a obowiązek tygodniowy
zajęć dydaktycznych nauczyciela w szkole w ciągu roku szkolnego wynosi 43 tygodnie.
Ponadto na podstawie tygodnia pracy nauczyciela nie można ustalić łącznej liczby
godzin finansowanych (planu finansowego). Poprzez niewłaściwy (tygodniowy) zapis
w arkuszu organizacyjnym nauczyciel realizuje w ciągu roku w ramach obowiązku
jedynie około 600 godzin, a przy zapisie zgodnym z w.w. rozporządzeniem oraz
szczególną normą w art.42 ust.5b karty nauczyciela, nauczyciel powinien wypełnić
obowiązek nauczania w ilości 774 godziny (w nowym roku będzie 763 godziny).
Nie stosowanie normy z art. 42 ust.5b w przypadku naliczania godzin
ponadwymiarowych jest w istocie naruszeniem dyscypliny finansów publicznych dla
organu prowadzącego (z racji nadzoru) i dla dyrektora szkoły (dyrektor szkoły może
również ponosić odpowiedzialność z kodeksu karnego w związku z przekroczeniem
uprawnień).
Polityka niewłaściwego rozliczania godzin pracy nauczyciela w większości
przypadków polega na nieświadomym stosowaniu wcześniejszej praktyki. Wcześniej
obliczanie rocznego obowiązku pracy nauczyciela było stosowane tylko w szkołach
średnich na podstawie rozporządzeń resortowych, w związku z dużą ilością dni
wolnych od zajęć szkolnych.
Z chwilą gdy samorządy przejęły oświatę przybyło dni wolnych, dlatego w 1999
roku do karty nauczyciela został wprowadzony zapis w art.42 ust.7 pkt.1, że rady
gmin określają zasady tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć nauczycieli.
Część gmin podjęła stosowne uchwały i można znaleźć je w Internecie.
W Gminie Skarbimierz w czasie kontroli ilości godzin pracy nauczycieli
posłużyliśmy się pismem MENiS do ZNP (pismo w załączeniu), a następnie uchwałami
umieszczonymi w Internecie.
Dla ułatwienia w załączeniu przesyłamy uchwałę rady gminy Skarbimierz
ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa Opolskiego. Uchwała w swej
istocie jest pomocna dla dyrektora w ustalaniu tygodniowego obowiązku zajęć
dydaktycznych nauczyciela i do opracowania arkuszu organizacyjnego. Na podstawie
uchwały dyrektor ustala roczny obowiązek zajęć dydaktycznych według wzoru: 42,4
tygodnia x 18 godzin = 763 godziny w roku. Następnie 763 godziny : 32 tygodnie (lub
33, lub 34 itd.) = 23,8 godziny w tygodniu zajęć dydaktycznych. Do tak wyliczonych
obowiązkowych godzin pracy bez zgody nauczyciela można przyznać ¼ etatu godzin
ponadwymiarowych (razem nawet 30 godzin), aby uniknąć płacenia wyrównania do
średniego wynagrodzenia (czternastki). W ramach obowiązku pracy do 40 godzin
tygodniowo nauczyciele szkół powinni wypracować 1616 godzin w roku szkolnym, a
więc na zajęcia wychowawczo – opiekuńcze , doskonalenie zawodowe i inne prace
zostaje 853 godzin.
Wyliczanie godzin pracy nauczycieli jest dokonywane w tygodniach w roku
zajęć, tak jak to określa ustawa karta nauczyciela i uchwała rady gminy (prawo
miejscowe). Pierwotnie nasza rada gminy uchwaliła zwolnienie od zajęć w czasie ferii
zimowych, bo były wątpliwości jak należy interpretować zapis o feriach, ale po
dokładnym zbadaniu zapisów ustawowych i pisma MEN , uchwała została uchylona,
bo rada nie ma stosownych uprawnień. Według kalendarza (po odliczeniu świąt i dni
wolnych ustawowo) jest 190 dni nauki czyli 38 tygodni, ale takie wyliczenie nie jest
adekwatne do zapisów ustawy karta nauczyciela. W przypadku przyznania przez
organ prowadzący dodatkowych godzin dla ucznia, podstawa programowa może być
realizowana przez więcej niż 32 tygodnie.
Zwracam uwagę, że art. 42 ust.5b karty nauczyciela jest zapisem szczególnym,
bo nakazuje rozliczenie godzin zajęć dydaktycznych w roku szkolnym (dziesięć
miesięcy), bez żadnych wyjątków, w tym dni wolnych. Ponadto w rozporządzeniu o
roku szkolnym mówi się o dniach wolnych, a w karcie nauczyciela są użyte słowa tylko
o godzinach, tygodniach i roku zajęć szkolnych.
Wyliczenie obowiązkowych godzin dla nauczycieli przedszkola stosuje się
według wzoru 52 tygodnie x 25 godzin zajęć dydaktycznych (lub 22) = 1300 godzin
zajęć dydaktycznych w roku. Natomiast ten nauczyciel spełniając obowiązek pracy do
40 godzin tygodniowo powinien przepracować 1720 godzin w roku.
Zatem nie stosowanie zapisów ustawowych i rozporządzeń jest działaniem
na szkodę finansów publicznych.
Odpowiednie
zatwierdzenie
arkusza
organizacyjnego
spowoduje
zmniejszenie etatów nauczycieli, a tym samym ograniczenie wydatków o ¼ na
zatrudnienie.
Załączniki: pismo MENiS, uchwała Rady Gminy, wcześniejszy wniosek do MEN,
wcześniejsze wystąpienie Wójta Gminy Skarbimierz do samorządów.