docgłośna sprawa listonosza, który został sparaliżowany, ale był w
download 
Reklamacja Transkrypt
głośna sprawa listonosza, który został sparaliżowany, ale był w
Paweł Bortkiewicz UAM [email protected] (NEO)EUGENIKA EUGENIKA (GR. EUGENES = DOBRZE URODZONY) pojęcie w 1883 r. przez sir Francisa Galtona, kuzyna Karola Darwina selektywne rozmnażanie zwierząt lub ludzi, aby ulepszać gatunki z pokolenia na pokolenie, szczególnie jeśli chodzi o cechy dziedziczone Galton poprawił definicję • eugenika „pozytywna” częstsze reprodukowanie się najlepszych osobników • eugenika „negatywna” zniechęcanie do reprodukcji osobników „mniej wartościowych” FRANCIS GALTON ORĘDOWNICY IDEI EUGENICZNYCH Platon - selektywne rozmnażanie •reprodukcja człowieka powinna być kontrolowana przez władze •selekcja dokonywana w drodze pozorowanej loterii, kontrolowanej przez rząd, aby ludzkie uczucia nie były ranione przez świadomość zasad selekcji praktyka Spartan - pozostawianie słabych dzieci na obrzeżach miast, gdzie miały umrzeć ORĘDOWNICY IDEI EUGENICZNYCH zasada zdefiniowana przez Galtona • wpływ Thomasa Malthusa • przyrost ludności rośnie w postępie geometrycznym, przyrost środków utrzymywania tylko w postępie arytmetycznym co jest przyczyną nędzy mas, • środki zaradcze = zjawiska ograniczające przyrost ludności: wojny, głód i zarazy, wstrzemięźliwość i późne zawieranie małżeństw („maltuzjanizm”) ORĘDOWNICY IDEI EUGENICZNYCH Darwin: •mechanizmy naturalnej selekcji - udaremniane przez ludzką cywilizację •jednym z celów cywilizacji - pomoc dla osobników upośledzonych zanik efektywności wzrost liczby osobników, które w normalnych warunkach zostałyby wyeliminowane przez naturalne procesy selekcyjne promowanie działań, które miałyby równoważyć skutki zaniku mechanizmów naturalnej selekcji we współczesnej cywilizacji ORĘDOWNICY IDEI EUGENICZNYCH • w 1881 r. Bell wskaźnik głuchoty w Martha's Alexander Vineyard, w Graham Massachussetts Bell, (wynalazca • wniosek: głuchota dziedziczna telefonu) • zakaz zawierania małżeństw dla głuchych Darwin - cierpliwy, nieśmiały i konwencjonalny Galton - intelektualnym dyletantem, pogmatwanym psychoseksualnie o osobowości showmana, wybitnie zdolny teorie Darwina od początku narażone - na wykorzystanie przez polityków jak program Teorie •filozof Herbert Spencer - teoria społecznego Galtona darwinizmu szybko podchwycili •Karl Person - radykalny socjalista utopijny inni ROZWÓJ EUGENIKI Ok. 1900 r. – szeroki rozwój eugeniki szczególnie podatny grunt - w Niemczech • idee nacjonalizmu splotły się z eugenika bardziej, niż gdziekolwiek indziej na świecie • początkowo skupienie uwagi na eugenice „pozytywnej”, • z biegiem czasu wszystko zaczęło dryfować ku eugenice „negatywnej” ROZWÓJ EUGENIKI USA - Connecticut w 1896 r. a potem wiele stanów: prawo małżeńskie oparte na kryteriach eugenicznych •zabraniały ożenku epileptykom oraz ograniczonym i niedorozwiniętym umysłowo. Charles Davenport - w Cold Spring Harbour - eksperymenty z ewolucją roślin i zwierząt • duże ilości drzew genealogicznych osoby "nieprzydatne" wywodziły się z rodzin upośledzonych ekonomicznie i społecznie • Davenport, psycholog Henry H. Goddard i Madison Grant - kampania na rzecz rozmaitych rozwiązań •Davenport - ograniczenia imigracyjne i sterylizacja, •Goddard - pierwszeństwo segregacji •Grant - posuwał się do wysuwania idei eksterminacji USTAWA IMMIGRATION RESTRICTION ACT 1924 eugenicy - ostrzegali przed „podrzędnym asortymentem” z południowej i wschodniej Europy zredukowanie liczby imigrantów z zagranicy do 15% wzmocnienie istniejącego prawa dążące do niemieszania ras i utrzymywania niezmienionej puli genetycznej ROZWÓJ EUGENIKI Niektóre stany praktykowały sterylizację osób upośledzonych przez większość XX wieku Amerykański Sąd Najwyższy w 1927 r. werdykt w tzw. sprawie Buck vs. Bell: •stan Virginia może sterylizować osoby uznane za nieprzydatne – osławione „trzy pokolenia imbecyli wystarcza” (Carrie Buck oraz jej matka i siedmiomiesięczna córka) 1907 - 1963 r. w USA - przymusowo wysterylizowano ponad 64 tys. osób nazistowscy administratorzy w Norymberdze usprawiedliwiali masowe sterylizacje (ponad 450 tys. w ciągu niecałej dekady), pokazując USA jako źródło inspiracji ROZWÓJ EUGENIKI inne kraje Szwecja (60 tys. osób wysterylizowanych), Norwegia, Finlandia, Islandia Kanada • prawa głównie podczas Wielkiego Kryzysu NIEMCY POD WODZĄ ADOLFA HITLERA programy eugeniczne stworzenie "czystej" rasy germańskiej szeroko zakrojone, okrutne eksperymenty na ludziach, aby przetestować swoje teorie genetyczne w latach 30. i 40. • - sterylizacja setek tysięcy umysłowo upośledzonych ludzi • w eutanazji zabijał dziesiątki tysięcy osób uznanych instytucjonalnie za upośledzonych (tzw. Akcja T4) • społeczeństwo dawało na to nieme pozwolenie – wszak „ranni żołnierze potrzebują wolnych łóżek” teorie eugeniczne dowodzone przez środowisko akademickie biologów (ponad polowa należała do NSDAP) NIE ZAJMOWANO SIĘ EUGENIKĄ w krajach „katolickich” w ZSRR - eksterminacja ludzi inteligentnych, nie upośledzonych (!) wśród • zwolennikiem był m. in. W. Churchill uprzemysłowionych • ale - prawo sterylizowania osób krajów protestanckich niepoczytalnych na ich specjalne życzenie tylko UK nie wprowadziło ROZWÓJ EUGENIKI znanym przebłyskiem eugeniki był "bank spermy geniuszy", prowadzony w latach (1980-1999) przez Roberta Clarka Grahama, który dał życie 230 dzieciom EUGENIKA ŻYJE DO DZIŚ działa w nieco bardziej w sposób ukryty •Żydom w Ameryce odnośnie małżeństw, odradza się małżeństw osobom z genami, które mogą wywołać choroby genetyczne u ich potomstwa •w Chinach Minister zdrowia Chen Ming-Zhang zalecał lekarzom przeprowadzenia aborcji na dzieciach najsłabszych EUGENIKA ŻYJE DO DZIŚ w 1999 r. National Institute of Health and Clinical Excellence (N.I.C.E.) - „przewodnik” dla Ministerstwa Zdrowia: jakie leki oraz jakie leczenie powinien zapewniać, wspierany z funduszy publicznych system zdrowotny reguluje m.in. takie kwestie jak podejmowania decyzji o odłączeniu aparatury podtrzymującej procesy życiowe = Instytut decyduje za co Ministerstwo Zdrowia może zapłacić, a za co nie, kierując się zasadą utylitaryzmu (LifeSiteNews.com) EUGENIKA ŻYJE DO DZIŚ naczelna zasada • trzeba osiągnąć „jak największe dobro dla jak największej liczby pacjentów” • pod uwagę „skuteczność i koszt skuteczności leczenia” • kluczowa formuła: „jakość w odniesieniu do długości życia” (QALY) EUGENIKA ŻYJE DO DZIŚ „jakość życia” pacjenta w okresie, kiedy jego życie wskutek leczenia zostanie przedłużone •koszty •możliwa skuteczność leczenia klinicznego • decyzja czy stosować dane leki i przeprowadzić zabiegi, czy też nie • decyzja, których pacjentów warto leczyć, a których nie EUGENIKA ŻYJE DO DZIŚ Elizabeth Woodeson, departament badań naukowych i bioetykę w Ministerstwie Zdrowia •kliniki powinny postępować zgodnie z zaleceniami przewodnika •lekarze nie są też zobowiązani do ulegania żądaniom pacjentów [głośna sprawa listonosza, który został sparaliżowany, ale był w stanie poprosić o to, aby lekarze nie odłączali go od aparatury podtrzymującej życie] EUGENIKA ŻYJE DO DZIŚ w 1945 r. C.S. Lewis „Ta ohydna siła” - wizja skutków antychrześcijańskiej filozofii materialistycznej, wprowadzanej w życie przez rządzący establishment + doradztwo pseudonaukowców mowa o tzw. National Institut for Coordinated Experiments (N.I.C.E. – Krajowy Instytut ds. Skoordynowanych Eksperymentów) • skrócona nazwa brzmi identycznie ze skrótem nazwy instytutu ww CHROMOSOM 21 osoby posiadają trisomie chromosomu 21 są radosne, szczęśliwe i mogą żyć wiele lat. społeczeństwo nie uważa jednak tych osób za osoby normalne = zespól Downa •niski wzrost, pulchne ciało, wąskie oczy, uśmiechnięte twarze •umysłowo upośledzone, łagodne, szybko się starzeją, często tez rozwija się u nich postać choroby Alzheimera a ich średnia długość życia to 40 lat EUGENIKA - „ŻYJE I MA SIĘ DOBRZE” Prawdopodobieństwo urodzenia dziecka z zespołem Downa rośnie wraz z wiekiem matki •23 lata - 1:2300 •40 lat - 1:100 badania genetyczne wynik badań sugeruje się aborcje lub wręcz zachęca się do niej GENETYCZNEJ DYSKRYMINACJI w 2001 Komisja ds. Równego Zatrudnienia (EEOC) pierwszy proces dotyczący tego typu dyskryminacji • EEOC pozew przeciw kolei Burlington Northern Santa Fe (BNSF) • potajemnie przetestowanie pracowników dla celów wykrycia rzadkiego genetycznego przypadku (dziedziczna choroba nerwowa odpowiedzialna za paraliż - HNPP) • oprócz testowania HNPP – testy w zakresie cukrzycy i alkoholizmu • pracownicy BNSF nie zostali poinformowani • jeden pracownik, który odmówił testów został zagrożony zwolnieniem proces szybko zakończony BNSF przystał na opinie EEOC PRZYPADKI GENET YCZNEJ DYSKRYMINACJI [genewatch.org] - setki przypadków genetycznej dyskryminacji - udokumentowane •wybrane przypadki w Genetic Discrimination Position Paper •np. testowanie genetyczne - młody chłopiec miał syndrom łamliwości (Fragile X Syndrome), odziedziczona forma umysłowego opóźnienia. Przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe odmówiło rodzinie chłopca ubezpieczenia syndrom uwarunkowany preegzystencjalnie •pracownica opieki społecznej straciła pracę w tygodniu, w którym wspominała, że jej matka zmarła z powodu choroby Huntingtona (miała 50 % szansy rozwoju)
