ANDEZYT - UPeL

Nazwa skały: ANDEZYT
Rys. 1. Makroskopowy widok andezytu (http://www.mount.cad.pl/)
Opis petrograficzny skały
Typ skały1: Wylewna lub subwulkaniczna, obojętna
Barwa: szaro-czarna, czarna-szara, szara, szaro-biała
Struktura2: pełnokrystaliczna (czasem półkrystaliczna), porfirowa (afanitowa masa plagioklazów, w
której znajdują się makroskopowo widoczne pirokseny lub amfibole)
Tekstura2: zbita, bezładna
Skład mineralny3: plagioklazy (labrador-andezyn), pirokseny, amfibole, rzadko biotyt, czasem może
wystąpić szkliwo
Środowisko powstawania skały (strefa głębokościowa), chemizm skały (zawartość krzemionki)
Opisano najczęściej występujące struktury i tekstury w skale (wg podziału Grubenmana)
3
Określono minerały występujące w skale zaczynając od tych, których jest najwięcej, a kończąc na minerałach,
których jest najmniej. Podany skład mineralny jest uśredniony – możliwe są pewne odstępstwa lub inne
proporcje składników
1
2
1
Pozycja skały na diagramach klasyfikacyjnych:
Rys. 2. Diagram (dydaktyczny)
(http://home.agh.edu.pl/~szydlak)
skał
magmowych
prezentujący
ich
skład
mineralny
Rys. 3. Pozycja systematyczna andezytu, na diagramie QAPF dla skał wylewnych. Oznaczenia:
A – skalenie alkaliczne, Q – kwarc, P – plagioklazy, F- skaleniowce (http://home.agh.edu.pl/~szydlak)
2
Kryteria dalszego podziału
Trachybazalt
zaciemnionych pól
Na2O -2,0 ≥ K2O
Hawait
Potasowy
Na2O -2,0 ≤ K2O
trachybazalt
Bazaltowy trachyandezyt
Trachyandezyt
Mugearit
Benmoreit
Shoshanit
Latyt
Rys. 4. Pozycja andezytu ma Diagramie TAS chemicznej klasyfikacji skał wulkanicznych
(Le Maitre i In. 1989). Skały projektujące się w zacienionych polach mogą być dodatkowo dzielone,
zgodnie z kryteriami podanymi w tabeli poniżej diagramu. Pola foidytów oraz bazanitów-tefrytów
oddzielono przerywaną kreską ze względu na konieczność stosowania dodatkowych kryteriów przy
odróżnianiu skał tych grup. Objaśnienia skrótów:
q – kwarc normatywny
ol – oliwin normatywny
Dodatkowe zdjęcia:
Rys. 5. Makroskopowy widok andezytu (http://zbadane.pl/)
3
Rys. 6. Makroskopowy widok andezytu (http://home.agh.edu.pl/~bartus)
Opis skały:
Andezyt jest skałą magmową wylewną bądź subwulkaniczną, obojętną o strukturze porfirowej.
Przynależy do klasy diorytu – andezytu. Struktura skały świadczy o zmiennych warunkach jej
krystalizacji. Fenokryształy piroksenów i/lub amfiboli wykształciły się, gdy stop magmowy znajdował
się głęboko pod ziemią. Na skutek szybkiej migracji stopu ku powierzchni terenu, plagioklazy nie
miały dostatecznie dużo czasu, by wytworzyć widoczne makroskopowo kryształy. Dlatego w skale
widoczne są jako afanitowa masa, co świadczy o dwóch etapach tworzenia się skały. Skała ostatecznie
uformowała się na powierzchni terenu lub płytko pod ziemią. W skład andezytu wchodzą: plagioklazy,
biotyt, pirokseny i amfibole. Andezyty pienińskie mają barwy białe, kremowe, szare do jasnoszarych,
z czarnymi kryształkami amfiboli. Jest jedną z najpospolitszych współczesnych skał wulkanicznych.
Występuje zwłaszcza na wybrzeżach i wyspach Oceanu Spokojnego. W Polsce w Pieninach (m.in.
Góra Wdżar w okolicach Czorsztyna i Szczawnicy). Andezyty powstają jako produkt frakcyjnej
krystalizacji magmy bazaltowej lub w skutek asymilacji skał zasobnych w SiO2 przez tę magmę.
Znajduje zastosowanie jako materiał w budownictwie i dekoratorstwie, również jako materiał
kwasoodporny.
4