Information Literacy

Metoda studium przypadku (case
study) w badaniach kultury
informacyjnej (Information
Literacy) na SU]\NáDG]LHSURMHNWX
EMPATIC
6DELQD&LVHN0DULD3UyFKQLFND
Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa,
8QLZHUV\WHW-DJLHOORĔVNLZ.UDNRZLH
;,)RUXP,17Ä&]áRZLHNZSU]HVWU]HQLLQIRUPDF\MQHM´
Zakopane, 20-ZU]HĞQLD
1
http://empat-ic.eu/eng/
Project funded by the European Commission
under the Lifelong Learning Programme
Warsztaty EMPATIC w Krakowie
http://informationliteracyintheschoolsector.blogspot.com/
2
Struktura prezentacji
Pytania badawcze
y 3RMĊFLD
y
Ń Information Literacy
Ń Studium przypadku
Studium przypadku w dziedzinie
Information Literacy ± Z\QLNLEDGDĔ
ZáDVQ\FK
y Studium przypadku w projekcie
EMPATIC
y 8ZDJLNRĔFRZH
y
3
Pytania
badawcze
Pytania badawcze ± F]ĊĞü1
y Pytania badawcze ± F]ĊĞü
y
4
Pytania badawcze ± F]ĊĞü
1.
2.
3.
Czy metoda studium przypadku ZRJyOHZ\VWĊSXMH
w badaniach empirycznych oraz UR]ZDĪDQLDFK
WHRUHW\F]Q\FKGRW\F]ąF\FKkultury informacyjnej?
&]\LVWQLHMą publikacje metodologiczne z
]DNUHVXLQLEZNWyU\FK wprost G\VNXWXMHVLĊUROĊL
znaczenie case study w badaniach nad Information
Literacy"-HĪHOLWDN± MDNLHRSLQLHVąZQLFK
IRUPXáRZDQH"
Jakie rodzaje VWXGLyZSU]\SDGNX]QDMGXMą
zastosowanie w badaniach empirycznych
problematyki Information Literacy? Co wynika z tych
EDGDĔF]\LFKGąĪHQLHPMHVWSU]HGHXGRVNRQDOHQLH
SUDNW\NLFHOVSRáHF]Q\XW\OLWDUQ\F]\UyZQLHĪUR]ZyM
teorii (cel poznawczy)?
5
Pytania badawcze ± F]ĊĞü
1.
:MDNLVSRVyEPHWRGDcase study
]RVWDáDZ\NRU]\VWDQDZSURMHNFLH
(03$7,&"'RMDNLFKZQLRVNyZ
GRSURZDG]LáD"
6
3RMĊFLD
y
Information Literacy
y
Studium przypadku
7
Co to jest Information Literacy?
1DWHQWHPDWLVWQLHMHEDUG]RREV]HUQHSLĞPLHQQLFWZR
RVWDWQLRUyZQLHĪZMĊ]\NXSROVNLPWUDG\F\MQHQS
Batorowska 2009) i cyfrowe (np. blog Edukacja
informacyjna http://www.edukacjainformacyjna.pl/)
y Information Literacy = alfabetyzacja informacyjna,
edukacja informacyjna, kompetencje informacyjne,
kultura informacyjna
y
Ń 6HNFMD,)/$GV,QIRUPDWLRQ/LWHUDF\SU]\MĊáDSROVNLH
odpowiedniki Information Literacy (2011-08-01) ± ÄHGXNDFMD
LQIRUPDF\MQD´LÄNRPSHWHQFMHLQIRUPDF\MQH´
http://sbp.pl/artykul/?cid=2857&prev=514
Ń SBP ± ZURNXSRZVWDáD.RPLVMDGVEdukacji
Informacyjnej
http://sbp.pl/sbp/komisje_sekcje_zespoly/komisja_ds_eduk
acji_informacyjnej/aktualnosci
8
Co to jest Information Literacy? Cd.
y
3U]\NáDGRZDMHGQD]ZLHOXREHFQLH
IXQNFMRQXMąF\FKFKDUDNWHU\VW\NDInformation
Literacy:
Ń Ä(GXNDFMDinformacyjna to przygotowanie
XĪ\WNRZQLNDGRVDPRG]LHOQHJRSRUXV]DQLDVLĊZ
UyĪQ\FKĞURGRZLVNDFKLQIRUPDF\MQ\FK
UR]SR]QDZDQLDZáDVQ\FKpotrzeb
informacyjnych, lokalizowania poszukiwanej
informacji, oceniania oraz efektywnego i
etycznego wykorzystywania LQIRUPDFML´
x (SBP, Komisja ds. Edukacji Informacyjnej,
http://sbp.pl/sbp/komisje_sekcje_zespoly/komisja_ds_ed
ukacji_informacyjnej/aktualnosciGRVWĊS-08-26)
9
Co to jest studium przypadku?
y
0HWRGDSRGHMĞFLHPHWRGRORJLF]QH
strategia badawcza
Ń Stosowana powszechnie w nauce, w
UyĪQ\FKG\VF\SOLQDFK± w medycynie,
QDXNDFKR]DU]ąG]DQLXSHGDJRJLFH
psychologii, socjologii itd.
Ń 0RĪHPLHüUyĪQHZDULDQW\IXQNFMHLFHOH
10
Co to jest studium przypadku? Cd.
Case study Ästudium indywidualnego
SU]\SDGNXZQDXNDFKVSRáHF]Q\FKMHGQD]
JáyZQ\FKSURFHGXUEDGDZF]\FKSROHJDMąFD
QDV]F]HJyáRZHMDQDOL]LHMHGQHJRZ\EUDQHJR
obiektu lub zjawiska, instytucji lub
VSRáHF]QRĞFL´http://encyklopedia.pwn.pl/)
y ÄJako forma badania, studium przypadku
GHILQLRZDQHMHVW«SU]H]]DLQWHUHVRZDQLH
konkretnym zjawiskiem, a nie przez
]DVWRVRZDQLHRNUHĞORQ\FKPHWRG
gromadzenia danych´ (Stake 2009, s. 623).
y
11
5RG]DMHVWXGLyZSU]\SDGNX
(Pickard 2007, s. 86; Silverman 2010, s. 169-170;
Stake 2009, s. 627-629)
:HZQĊWU]QHDOERDXWRWHOLF]QH
(intrinsic) studium przypadku
y Instrumentalne (instrumental) studium
przypadku
y Zbiorowe (collective) studium
przypadku
y
12
3RFREDGDüSU]\SDGNL"
Dla QLFKVDP\FKERVąLQWHUHVXMąFHOXEZDĪQH
WDNĪH]HZ]JOĊGyZSR]DQDXNRZ\FKQS
VSRáHF]Q\FKZHZQĊWU]QHVWXGLXPSU]\SDGNX
y ĩHE\]LOXVWURZDüJáRV]RQHSU]H]QDVRJyOQLHMV]H
NRQFHSFMHWHRULHSRND]DüMDNVLĊÄSU]HNáDGDMą´
na indywidualne, konkretne sytuacje, zdarzenia,
zjawiska (instrumentalne studium przypadku)
y Z pobudek heurystycznych, gdy chcemy RGNU\ü
nowy problem EDGDZF]\ZVWĊSQLHVIRUPXáRZDü
KLSRWH]ĊNWyUDEĊG]LHSyĨQLHMUR]ZLMDQDL
WHVWRZDQDZEDUG]LHMÄNODV\F]Q\FK´EDGDQLDFK
(mieszane albo instrumentalne studium
przypadku)
y
13
3RFREDGDüSU]\SDGNL"&G
y
ĩHE\SU]HWHVWRZDüMXĪLVWQLHMąFHKLSRWH]ĊSRJOąG
WHRULĊ:yZF]DVVSUDZG]DP\F]\GDQ\SU]\SDGHN
Ä]DFKRZXMHVLĊ´]JRGQLH]LFKprzewidywaniami.
Ń 6]F]HJyOQLHFLHNDZHMHVW]EDGDQLHSU]\SDGNyZRGFK\OHĔ
ÄNRQWUSU]\NáDGyZ´SRQLHZDĪLFKLGHQW\ILNDFMDLDQDOL]D
PRĪHSURZDG]LüGRPRG\ILNDFMLOXEQDZHWREDOHQLDWHRULL
(instrumentalne studium przypadku)
y
Aby ]UR]XPLHüV\WXDFMH]MDZLVNDV]HUV]HQLĪÄQDV]´
przypadek, Z\FLąJQąüZQLRVNLRV]HUV]\P]DVLĊJX
czyli ± VWZRU]\üWHRULĊDOERprzynajmniej SHZQą
JHQHUDOL]DFMĊOXEX]\VNDüX]DVDGQLRQąPRĪOLZRĞü
HNVWUDSRODFMLQDV]\FKZQLRVNyZQDLQQHSU]\SDGNL
(instrumentalne studium przypadku)
14
Studium przypadku
w dziedzinie
Information Literacy
± Z\QLNLEDGDĔ
ZáDVQ\FK
y
2GSRZLHGĨQDWU]\S\WDQLDEDGDZF]H
15
1. Czy metoda studium przypadku
ZRJyOHZ\VWĊSXMHZEDGDQLDFK
HPSLU\F]Q\FKRUD]UR]ZDĪDQLDFK
WHRUHW\F]Q\FKGRW\F]ąF\FKNXOWXU\
informacyjnej?
y
Tak, sprawdzone w bazach LISTA ± Library,
Information Science and Technology
Abstracts oraz SSCI ± Social Sciences
Citation Index with Abstracts (na platformie
Web of Knowledge)
16
Wyszukiwanie w bazie LISTA,
w dniu 2011-08-08
y
:\UDĪHQLHZ\V]XNLZDZF]HDE
ÄINFORMATION literacy´ AND Äcase
study´SU]\QLRVáR123 rezultaty z lat
1997-2011
Ń Element DE R]QDF]DZ\UDĪHQLH]
tezaurusa bazy danych LISTA
17
Wyszukiwanie w bazie SSCI,
w dniu 2011-08-23
:\UDĪHQLHZ\V]XNLZDZF]H
Topic=(information literacy) AND
Topic=(case study).
Refined by: Web of Science
Categories=(INFORMATION SCIENCE
LIBRARY SCIENCE)
Timespan=All Years. Databases=SSCI.
Lemmatization=On
pU]\QLRVáRUH]XOWDWyZ]ODW-2011
18
&]\LVWQLHMąSXEOLNDFMH
metodologiczne z zakresu inib, w
NWyU\FKZSURVWG\VNXWXMHVLĊUROĊL
znaczenie case study w badaniach nad
Information Literacy"-HĪHOLWDN± jakie
RSLQLHVąZQLFKIRUPXáRZDQH"
2GSRZLHGĨQDWRS\WDQLHRUD]S\WDQLHQU
MHVWVIRUPXáRZDQDQDSRGVWDZLHDQDOL]\
publikacji wyszukanych w SSCI.
y Tak. 6ą]ZROHQQLF\RUD]XPLDUNRZDQL
krytycy.
y
19
&]\LVWQLHMąSXEOLNDFMH
metodologiczne «FG=ZROHQQLF\
y
Do V]F]HJyOQLHLQWHUHVXMąF\FKQDOHĪ\
opracowanie autorstwa Maryam Nazari
(2010), opublikowane w Library and
Information Science Research
Ń Ä7KHFDVHVWXG\LVDPHWKRGRORJ\WKDWEURDGO\FRYHUV
research and practices that tend to describe,
implement, or examine IL and/or IL practices in a
specific project, program, place or, more broadly, in a
VSHFLILFVLWXDWLRQ´
Ń Autorka proponuje wykorzystanie studium przypadku
do holistycznego opisu zjawisk IL oraz do
tworzenia teorii w tym zakresie.
20
&]\LVWQLHMąSXEOLNDFMHPHWRGRORJLF]QH«
cd. Umiarkowani krytycy.
y
Stewart, Christopher (2011). Measuring Information Literacy:
Beyond the Case Study. Journal of Academic Librarianship Vol.
37 Issue 3, s. 270-272.
Ń -DNPLHU]\P\RFHQLDP\LSRND]XMHP\G]LDáDQLDLRVLąJQLĊFLD
ELEOLRWHNDNDGHPLFNLFKZ]DNUHVLHNV]WDáFHQLDInformation Literacy?
Ń 1DMF]ĊĞFLHM± ]DSRPRFącase studiesXND]XMąF\FKXGDQH
SU]HGVLĊZ]LĊFLDGRW\F]ąFH,/
Ń 3RZLQQRVLĊMHMHGQDNUyZQLHĪRSLV\ZDüZWHUPLQRORJLLUH]XOWDWyZ
nauczania (learning outcomesLPLHU]\üMHZVSRVyEEDUG]LHM
Z\VWDQGDU\]RZDQ\LORĞFLRZ\PHWU\F]Q\
Ń 1DSU]\NáDG]DSRPRFąF\NOLF]QHJRHJ]DPLQX6$,/6
(Standardized Assessment of Information Literacy Skills)
https://www.projectsails.org/AboutTest, opracowanego w 2006 w
Kent State University w oparciu o standard ACRL Information
Literacy Competency Standards for Higher Education i
stosowanego obecnie w USA przez ok. 250 instytucji.
21
3. Jakie URG]DMHVWXGLyZSU]\SDGNX]QDMGXMą
zastosowanie w badaniach empirycznych
problematyki Information Literacy? Co wynika z
W\FKEDGDĔF]\LFKGąĪHQLHPMHVWSU]HGH
XGRVNRQDOHQLHSUDNW\NLFHOVSRáHF]Q\XW\OLWDUQ\
F]\UyZQLHĪUR]ZyMWHRULLFHOSR]QDZF]\"
‡
Instrumentalne studium przypadku
‡ 3U]\NáDG± (Counts; Fisher 2010), gdzie celem
JáyZQ\PMHVWUR]ZyMSHZQHJRDVSHNWX teorii
]DFKRZDĔLQIRUPDF\MQ\FK
‡ ÄA case study of a mobile social networking service,
called Slam, was used to explore in what ways and to
what extent mobile social networking environments serve
as information grounds.´
22
3. Jakie URG]DMHVWXGLyZSU]\SDGNX
]QDMGXMą]DVWRVRZDQLHZEDGDQLDFK
empirycznych problematyki Information
Literacy? «FG
‡
‡
Zbiorowe studium przypadku (collective
case study, multi-case study)
3U]\NáDG± (Corrall 2008)
‡ ÄIt aims to advance knowledge and
understanding of IL strategy development in
several ways: first, by moving beyond
previous self-reported single-case accounts
to an independent comparative multicase study «´
23
3. Jakie URG]DMHVWXGLyZSU]\SDGNX
]QDMGXMą]DVWRVRZDQLHZEDGDQLDFK
empirycznych problematyki Information
Literacy? «FG
‡
:ĞUyGDQDOL]RZDQ\FKSXEOLNDFMLQLH
PDDQLMHGQ\FKEDGDĔRFKDUDNWHU]H
Z\áąF]QLHZHZQĊWU]QHJRDXWRWHOLF]QHJR
case study5R]ZDĪDQLRP]DZV]H
SU]\ĞZLHFDGąĪHQLHGRZ\FLąJQLĊFLD
ZQLRVNyZR]DVLĊJXV]HUV]\PQLĪ
EDGDQ\SU]\SDGHNZQLRVNyZ
praktycznych lub teoretycznych.
24
Studium przypadku
w projekcie
EMPATIC
Cele i sposoby wykorzystania
25
9
9
9
9
EMPATIC= Empowering Autonomous Learning
through Information Competencies
0LĊG]\QDURGRZ\SURMHNW(03$7,&SURZDG]RQ\
MHVWZUDPDFKHXURSHMVNLHJRSURJUDPX³8F]HQLH
VLĊSU]H]FDáHĪ\FLH´± Lifelong Learning
Programme.
W NRQVRUFMXPXF]HVWQLF]\SLĊüRUJDQL]DFML]
*UHFML3ROVNL:LHONLHM%U\WDQLL:áRFKLTurcji.
Okres UHDOL]DFMLSURMHNWXVWDQRZLąPLHVLąFHRG
stycznia 2010 do grudnia 2011.
26
Cele projektu EMPATIC
y
y
y
Zgromadzenie i RFHQDUH]XOWDWyZZF]HĞQLHMV]\FKLQLFMDW\ZL
SURMHNWyZGRW\F]ąF\FKInformation Literacy (IL) realizowanych
ZREUĊELHF]WHUHFKVHNWRUyZHGXNDFMLRĞZLDFLHV]NROQLFWZLH
Z\ĪV]\PV]NROQLFWZLH]DZRGRZ\PRUD]NV]WDáFHQLXGRURVá\FK
Wykorzystanie ]JURPDG]RQ\FKUH]XOWDWyZMDNRswego rodzaju
ÄPDWHULDáXGRZRGRZHJR´ZX]\VNDQLXZSá\ZXQDVSRVyE
SRVWU]HJDQLDSUREOHPDW\NLNV]WDáWRZDQLDNRPSHWHQFML
informacyjnych w wymienionych czterech sektorach edukacji
SU]H]GHF\GHQWyZRUD]QDNáRQLHQLHLFKGRSRGHMPRZDQLD
G]LDáDĔPDMąF\FKQDFHOXZ]PRFQLHQLH]QDF]HQLD,/ZSURFHVLH
NV]WDáFHQLDIRUPDOQHJRLnieformalnego,
Uzyskanie ]DVDGQLF]HJRZSá\ZXQDSU]HELHJSURFHVyZL
podejmowania decyzji w odniesieniu do tworzenia nowych
SDUDG\JPDWyZNV]WDáFHQLDLUHIRUP\SRGVWDZSURJUDPRZ\FK
XZ]JOĊGQLDMąF\FKInformation Literacy MDNRMHGQą]NRPSHWHQFML
kluczowych
27
'RMDNLFKFHOyZZ\NRU]\VWDQD]RVWDáD
metoda case study w projekcie EMPATIC
Generalnie:
dRRNUHĞOHQLD
poziomu GRMU]DáRĞFL
V\VWHPXNV]WDáFHQLD
w zakresie IL w
(XURSLH]DUyZQRZ
skali globalnej, jak i
lokalnej
Detalicznie:
y GRRNUHĞOHQLDPLHMVFDZNWyU\P
V\VWHPWHQVLĊznajduje na
GURG]HGRGRVNRQDáRĞFLL
ZVND]DQLDEUDNyZNWyUH
Z\PDJDMąX]XSHáQLHQLD
y Z\áRQLHQLDLRNUHĞOHQLD
ZVSyOQHJRzasobu
SRMĊFLRZHJRPHWRGRORJLF]QHJR
i metodycznego oraz
uzgodnionego sposobu
P\ĞOHQLDR,/]DUyZQRZ
aspekcie naukowym,
edukacyjnym, jak i VSRáHF]Q\P
y do RFHQ\LVWQLHMąF\FK
SU]HGVLĊZ]LĊüZ]DNUHVLH,/LFK
rangowania i identyfikowania
najlepszych praktyk
28
(WDS\DQDOL]\SU]\SDGNyZ
DESK RESEARCH
Diagnoza ± stworzenie mapy STRATEGIC MODELLING
inicjatyw europejskich,
VALIDATION
PDMąF\FK]DSU]HGPLRW
:\EyUSU]\SDGNyZ
NV]WDáFHQLHNRPSHWHQFML
informacyjnych,
UHDOL]RZDQ\FKZREUĊELH
ZV]\VWNLFKVHNWRUyZ
HGXNDFMLQLH]DOHĪQLHRG
IRUP\NV]WDáFHQLD
NV]WDáFHQLHIRUPDOQHOXE
nieformalne)
SURMHNWyZQDMEDUG]LHM
reprezentatywnych
(illustrative casesZNDĪG\P
]F]WHUHFKVHNWRUyZ
HGXNDF\MQ\FKSRSLĊü
SU]\SDGNyZZNDĪG\P
VHNWRU]HáąF]QLH
SU]\SDGNyZNWyUH]RVWDá\
SRGGDQHDQDOL]LHMDNRĞFLRZHM
Ä=DWZLHUG]HQLH´QDMOHSV]\FK
praktyk (przy udziale
kluczowych interesariuszy
]HZQĊWU]Q\FKMDNRZ]RUyZ
do wykorzystania w procesie
NV]WDáFHQLDXPLHMĊWQRĞFL
informacyjnych we
wszystkich sektorach
edukacji oraz dowodu na
NRU]\ĞFLMDNLHPRJąE\üZ
Z\QLNXWHJRRVLąJDQH
29
Desk research
8VWDOHQLH]DVLĊJX
WHU\WRULDOQHJRSRV]XNLZDĔ
2NUHĞOHQLHNU\WHULyZGRERUX
RSLVXLDQDOL]\SURMHNWyZ,/
'REyUĨUyGHáLQIRUPDFMLR
projektach IL
$QDOL]DLORĞFLRZD
wyselekcjonowanych 87
SURMHNWyZ,/
Strategic modelling
Validation
8VWDOHQLHNU\WHULyZRFHQ\L
selekcji illustrative cases
5R]V]HU]HQLHOLVW\ĨUyGHá
informacji zaktualizowanie i
XV]F]HJyáRZLHQLHLQIRUPDFML
o projektach IL
$QDOL]DMDNRĞFLRZDSURMHNWyZ
,/LZ\EyUillustrative cases w
czterech sektorach edukacji
Ocena wyselekcjonowanych
illustrative cases przez
LQWHUHVDULXV]\]HZQĊWU]Q\FK
Korekta doboru illustrative
cases dokonanego w etapie
Strategic modelling
Ä=DWZLHUG]HQLH´QDMOHSV]\FK
praktyk
30
8ZDJLNRĔFRZH
y
Metoda case study MHVWSURFHGXUą
SU]\GDWQą]DUyZQRGODXGRVNRQDOHQLD
praktyki (bibliotekarskiej, informacyjnej,
]DU]ąG]DQLDMDNLEDGDĔRUD]WHRULL
SRGZDUXQNLHPĪH
Ń PDWHULDáHPSLU\F]Q\MHVWZ\VWDUF]DMąFR
bogaty i odpowiednio dobrany,
Ń MHJRDQDOL]DZ\NUDF]DSR]DSRGHMĞFLH
]GURZRUR]VąGNRZHLPDFKDUDNWHU
naukowy.
31
:\NRU]\VWDQHSLĞPLHQQLFWZR
y
Aaltio, Iiris; Heilmann, Pia (2009). Case Study as a Methodological
Approach. W: Encyclopedia of Case Study Research. SAGE
Publications. http://www.sageereference.com/casestudy/Article_n28.html >GRVWĊS-05-06]
y
Batorowska, Hanna (2009). Kultura informacyjna w perspektywie
zmian w edukacji. Warszawa: Wydawnictwo SBP.
y
Corrall, Sheila (2008). Information literacy strategy development in
higher education: An exploratory study. International Journal of
Information Management Vol. 28 Issue 1, s. 26-37.
y
Counts, Scott; Fisher, Karen E. (2010). Mobile social networking as
information ground: A case study. Library and Information Science
Research Vol. 32 Issue 2, s. 98-115 .
y
*áRZDFND(ZD0HWRGDÄFDVHVWXG\´ZEDGDQLDFKLG\GDNW\FH
bibliotekoznawstwa i informacji naukowej. 3U]HJOąG%LEOLRWHF]Q\nr 1,
s. 25->'RVWĊSWDNĪHZ%LEOLRORJLF]QHM%LEOLRWHFH&\IURZHM
http://bbc.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=336&dirids=1]
32
:\NRU]\VWDQHSLĞPLHQQLFWZRFG
y
Mills, Albert J.; Durepos, Gabrielle; Wiebe, Elden (2009). Introduction.
W: Encyclopedia of Case Study Research. SAGE Publications.
http://www.sagepub.com/booksProdDesc.nav?prodId=Book231721
>GRVWĊS-05-15]
y
Nazari, Maryam (2010). Design and Process of a Contextual Study of
Information Literacy: An Eisenhardt approach. Library and Information
Science Research Vol. 32, Issue 3, s. 179-191.
y
Pickard, Alison Jane (2007). Research Methods in Information.
London: Facet Publishing, s. 85-94.
y
6LOYHUPDQ'DYLG3URZDG]HQLHEDGDĔMDNRĞFLRZ\FK
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
y
6WDNH5REHUW(-DNRĞFLRZHVWXGLXPSU]\SDGNX:'HQ]LP
1RUPDQ./LQFROQ<YRQQD6UHG0HWRG\EDGDĔMDNRĞFLRZ\FK
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, t.1, s. 623-654.
y
Stewart, Christopher (2011). Measuring Information Literacy: Beyond
the Case Study. Journal of Academic Librarianship Vol. 37 Issue 3, s.
270-272.
33