Planowane zmiany w Dyrektywie 2004/42/EC

Planowane zmiany w Dyrektywie 2004/42/EC

ARTYKU£Y NAUKOWO-TECHNICZNE
mgr in¿. Gra¿yna KAMIÑSKA-BACH
[email protected]
Instytut In¿ynierii Materia³ów Polimerowych i Barwników w Toruniu
Oddzia³ Zamiejscowy Farb i Tworzyw w Gliwicach
Planowane zmiany w Dyrektywie 2004/42/EC dotycz¹cej VOC
Mo¿liwoœæ wprowadzenia na rynek wyrobów lakierowych (farb, lakierów i preparatów do odnawiania pojazdów) okreœla Rozporz¹dzenie Ministra
Gospodarki z dnia 16.01.2007 (Dz.U. Nr 11, poz. 72
z 2007 r.). W myœl tego rozporz¹dzenia oznaczona
zawartoœæ lotnych zwi¹zków organicznych w danym wyrobie nie mo¿e przekraczaæ dopuszczalnych
wartoœci podanych w za³¹czniku do Rozporz¹dzenia. Redukcja zawartoœci lotnych zwi¹zków organicznych mia³a przebiegaæ dwuetapowo — pierwszy
etap obowi¹zywa³ od 1 stycznia 2007 r., natomiast
drugi — od 1 stycznia 2010 r. Rozporz¹dzenie to jest
krajowym aktem prawnym transponuj¹cym wymagania Dyrektywy 2004/42/EC Komisji Europejskiej i
Rady z dnia 21.04.2004 w sprawie ograniczeñ emisji lotnych zwi¹zków organicznych w wyniku stosowania rozpuszczalników organicznych w niektórych
farbach i lakierach oraz produktach do odnawiania
pojazdów, a tak¿e zmieniaj¹cych dyrektywê
1999/13/WE. Wed³ug zaleceñ Dyrektywy wszystkie
pañstwa cz³onkowskie mia³y obowi¹zek przed³o¿yæ
Komisji Europejskiej sprawozdanie z wyników egzekwowania wymagañ zawartych w Dyrektywie do
koñca czerwca 2008 r. Na podstawie uzyskanych
sprawozdañ, oraz konsultacji z producentami i
u¿ytkownikami wyrobów lakierowych, wytypowana
przez Komisjê Europejsk¹ instytucja przeprowadzi³a dog³êbn¹ analizê w zakresie stosowania postanowieñ Dyrektywy, jak równie¿ w celu rozszerzenia zakresu jej stosowania.
Obecnie Komisja Europejska dysponuj¹c t¹ analiz¹ prowadzi prace nad ewentualnymi zmianami i
rozszerzeniem Dyrektywy 2004/42/EC Komisji Europejskiej i Rady z dnia 21.04.2004. Pod uwagê
bierze siê kilkanaœcie opcji zmian w Dyrektywie.
Poni¿ej wymieniono i pokrótce scharakteryzowano wa¿niejsze z nich.
Opcje poprawy Dyrektywy, bez rozszerzenia
zakresu produktów
Wariant 1 — ocena mo¿liwoœci poprawy definiowania
36
Na skutek zasygnalizowania przez Pañstwa
Cz³onkowskie i zainteresowane strony problemu w
uzyskiwaniu jednoznacznej interpretacji niektórych pojêæ planuje siê sprecyzowaæ ich definicje.
Wariant 2 — ocena mo¿liwoœci zdefiniowania dodatkowego limitu zawartoœci VOC dla wodorozcieñczalnych wyrobów przeznaczonych do odnawiania
pojazdów w kategorii B/d „farby nawierzchniowe”
Zaproponowano podzia³ kategorii B/d na dwie
podkategorie (d-1, d-2) o ró¿nych dopuszczalnych
zawartoœciach VOC: dla d-1 — 150 g/l, dla d-2 —
420 g/l (do tej pory by³a jedna kategoria o dopuszczalnej zawartoœci VOC równej 420 g/l).
Wariant 3 — ocena mo¿liwoœci przesuniêcia niektórych produktów do odnawiania pojazdów kwalifikowanych do tej pory jako kategoria B/e „farby
wykoñczeniowe z efektami specjalnymi” do kategorii o ni¿szych dopuszczalnych zawartoœciach VOC
Wielu producentów klasyfikowa³o, niejednokrotnie b³êdnie, swoje wyroby do kategorii B/e, szczególnie ze wzglêdu na wysoki limit zawartoœci VOC
(a¿ 840 g/l). Projekt przewiduje dok³adne zdefiniowanie wyrobów wykluczonych z kategorii B/e i zakwalifikowanie ich do innych kategorii (np. popularne na rynku fluorowane lakiery zosta³yby przesuniête do kategorii B/d o dopuszczalnej zawartoœci
VOC równej 420 g/l).
Wariant 4 — podzia³ wyrobów lakierowych przeznaczonych do wymalowañ wewnêtrznych i zewnêtrznych (kat. A/d, A/e, A/f)
Wymagania dotycz¹ce w³aœciwoœci wytrzyma³oœciowych dla farb wewnêtrznych s¹ du¿o mniejsze
ni¿ w przypadku farb stosowanych na zewn¹trz,
dlatego te¿ stwierdzono, ¿e istnieje realna mo¿liwoœæ zaostrzenia kryteriów dotycz¹cych limitów
VOC dla wyrobów stosowanych wewn¹trz pomieszczeñ. Proponowany podzia³ wygl¹da³by jak przedstawiono w tabeli.
Wariant 5 — Ocena mo¿liwoœci zweryfikowania
metody oznaczania zawartoœci VOC przywo³anej w
Za³¹czniku III Dyrektywy (zast¹pienie ISO 11890-2:2002 nowsz¹ wersj¹ z 2007 r.)
ARTYKU£Y NAUKOWO-TECHNICZNE
Dotychczasowy limit VOC
Proponowany limit VOC
A/d: Farby kryj¹ce do malowania wewnêtrznych lub
zewnêtrznych elementów wykoñczeniowych i ok³adzin
z drewna, metalu lub tworzyw sztucznych
A/d I: Farby kryj¹ce do malowania wewnêtrznych elementów
wykoñczeniowych i ok³adzin z drewna, metalu lub tworzyw
sztucznych
Etap I
Etap II
Etap I
Etap II
(g/l)
(g/l)
(g/l)
(g/l)
FW
150
130
FW
150
130
FR
400
300
FR
300
130
A/d II: Farby kryj¹ce do malowania zewnêtrznych elementów
wykoñczeniowych i ok³adzin z drewna, metalu lub tworzyw
sztucznych
Etap I
Etap II
(g/l)
(g/l)
FW
150
130
FR
400
300
A/e: Lakiery do malowania wewnêtrznych lub zewnêtrznych
elementów wykoñczeniowych oraz bejce, w³¹cznie
z nieprzezroczystymi
A/e I: Lakiery do malowania wewnêtrznych elementów
wykoñczeniowych oraz bejce, w³¹cznie z nieprzezroczystymi
Etap I
Etap II
Etap I
Etap II
(g/l)
(g/l)
(g/l)
(g/l)
FW
150
130
FW
150
130
FR
500
400
FR
500
130
A/e II: Lakiery do malowania zewnêtrznych elementów
wykoñczeniowych oraz bejce, w³¹cznie z nieprzezroczystymi
Etap I
Etap II
(g/l)
(g/l)
FW
150
130
FR
500
400
A/f: Bejce cienkopow³okowe do wewn¹trz i na zewn¹trz
A/f I: Bejce cienkopow³okowe do wewn¹trz
Etap I
Etap II
Etap I
Etap II
(g/l)
(g/l)
(g/l)
(g/l)
FW
150
130
FW
150
130
FR
700
700
FR
700
130
A/f II: Bejce cienkopow³okowe na zewn¹trz
Wariant 6 — Ocena mo¿liwoœci w³¹czenia metody oznaczania zawartoœci VOC opisanej w ISO
11890-1:2007 do za³¹cznika III Dyrektywy
Rozwa¿a siê mo¿liwoœæ stosowania normy ISO
11890-1:2007 do oznaczania zawartoœci VOC w wyrobach lakierowych, w których nie s¹ obecne rozcieñczalniki reaktywne, zawieraj¹cych powy¿ej
15% mas. lotnych zwi¹zków organicznych. Planuje
siê równie¿ przeprowadzenie analizy kosztów zwi¹zanych z oznaczaniem zawartoœci VOC wg ISO
11890-1 w stosunku do metody chromatograficznej
(ISO 11890-2).
Etap I
Etap II
(g/l)
(g/l)
FW
150
130
FR
700
700
Wariant 7 — Podanie dodatkowych metod pomiaru gruboœci bejc
Proponuje siê utworzenie dodatkowego za³¹cznika do Dyrektywy (za³¹cznik IV), który bêdzie zawiera³ opis metod pomiaru gruboœci bejc zapewniaj¹cych uzyskanie dok³adniejszych wyników.
Opcje poprawy Dyrektywy, z mo¿liwoœci¹ rozszerzenia zakresu produktów
Wariant 8 — Ocena mo¿liwoœci rozszerzenia zakresu Dyrektywy o limity VOC dla wyrobów lakierowych przeznaczonych do malowania wyrobów z
drewna
37
ARTYKU£Y NAUKOWO-TECHNICZNE
Przewiduje siê stworzenie nowej kategorii dla
wyrobów lakierowych do malowania wyrobów
drewnianych, jak np. meble, instrumenty muzyczne, o dopuszczalnych zawartoœciach VOC odpowiednio:
300 g/l (propozycja od 01.01.2011 r.) i 100 g/l
(propozycja od 01.01.2014 r.).
Wariant 9 — Ocena mo¿liwoœci rozszerzenia zakresu Dyrektywy o grupê ochronnych wyrobów lakierowych
Zaproponowano w³¹czenie ochronnych wyrobów
lakierowych do zakresu Dyrektywy w postaci kilku
podkategorii z okreœlonymi limitami VOC:
Podkategoria produktu
Limit VOC (g/l)
proponowany
od 01.01.2012
Wielosk³adnikowe grunty i miêdzywarstwy
290
Grunty cynkowe
460
Jednosk³adnikowe grunty i miêdzywarstwy
420
Wielosk³adnikowe wyroby nawierzchniowe
420
Jednosk³adnikowe wyroby nawierzchniowe
440
Wyk³adziny na zbiorniki
370
Farby pêczniej¹ce (wodorozcieñczalne)
440
Farby pêczniej¹ce (rozpuszczalnikowe)
140
Wariant 11 — Ocena mo¿liwoœci rozszerzenia
zakresu Dyrektywy o limity VOC dla klejów rozpusz-
38
czalnikowych przeznaczonych na pokrycia pod³ogowe
Wariant 12 — Ocena mo¿liwoœci rozszerzenia zakresu Dyrektywy o dezodoranty i lakiery do w³osów
w sprayu
Ocenie poddana zostanie mo¿liwoœæ wprowadzenia limitów zawartoœci VOC dla dezodorantów
w wysokoœci 10%, oraz dla lakierów do w³osów w
sprayu w wysokoœci 90%. W celu zwiêkszenia œwiadomoœci konsumentów i œwiadomego wyboru produktu zaproponowano równie¿ wprowadzenie obowi¹zku posiadania na etykiecie opakowania wyraŸnie widocznego oznakowania podaj¹cego zawartoœæ VOC.
Wariant 13 — Ocena mo¿liwoœci rozszerzenia zakresu Dyrektywy o œrodki czyszcz¹ce do szk³a i okien
Po uprzedniej ocenie skutecznoœci dzia³ania
œrodków czyszcz¹cych zaproponowano limit zawartoœci dla tych produktów w wysokoœci odpowiednio
3% i 5%.
Wariant 14 — Ocena mo¿liwoœci rozszerzenia zakresu Dyrektywy o aerozolowe œrodki owadobójcze
Planowane zmiany w Dyrektywie dotycz¹ zarówno producentów i u¿ytkowników, jak i instytucji
wykonuj¹cych oznaczenia zawartoœci lotnych
zwi¹zków organicznych.