lampa z certyfikatem
Transkrypt
lampa z certyfikatem
42-43 8/23/04 13:52 AV Page 42 WZMACNIACZE ZINTEGROWANE Tekst: Ludwik Igielski, Roch M∏odecki Zdj´cia: Bartosz Makowski TEST/PRODUKT LAMPA Z CERTYFIKATEM WZMACNIACZ LAMPOWY JJ ELECTRONIC JJ543 Najnowszy wzmacniacz lampowy czeskiej firmy JJ Electronic zmienia stereotypowe wyobra˝enie o wyglàdzie, funkcjonalnoÊci i bezpieczeƒstwie u˝ytkowania urzàdzeƒ tego typu. firmie JJ Electronic pisaliÊmy ju˝ wielokrotnie na ∏amach AV. Najnowsza propozycja tego producenta znacznie ró˝ni si´ od dotychczasowych jego konstrukcji. Zastosowano w pe∏ni „zautomatyzowanà” zdalnà obs∏ug´ i zwartà budow´, zapewniajàcà pe∏ne bezpieczeƒstwo podczas normalnej eksploatacji. O BUDOWA Swoim wyglàdem JJ543 nie przypomina wcale urzàdzenia lampowego, a raczej standardowy wzmacniacz pó∏przewodnikowy. Obudowa o szerokoÊci 446 mm ma dobrze dobrane proporcje i jest wykonana z grubej blachy. Na Êciance przedniej nie znajdziemy ˝adnego pokr´t∏a ani prze∏àczników, poniewa˝ regulacja g∏oÊnoÊci, wybór êród∏a sygna∏u, jak równie˝ aktywowanie funkcji mute czy stand-by odbywa si´ za poÊrednictwem nadajnika zdalnego sterowania. W zwiàzku z tym urzàdzenie zaopatrzono w czytelny wyÊwietlacz LCD informujàcy o poziomie g∏oÊnoÊci, wyra˝onym w decybelach. Po obu stronach znajdujà dwa prostokàtne wizjery, przez które widaç lampy mocy. Na tylnej Êciance znajdujà si´ z∏ocone zaciski g∏oÊnikowe (2 pary obs∏ugujàce zarówno kolumny o impedancji 4, jak i 8 omów), 6 par cinchów i wyjÊcie L+R na subwoofer. Pod wzgl´dem topologii uk∏adu, JJ543 jest koƒcówkà mocy wyposa˝onà w regulacj´ g∏oÊnoÊci i selektor wejÊç. Zastosowano doÊç rzadko spotykanà aplikacj´ uk∏adu push-pull, pracujàcego w trybie ultralinearnym. W ka˝dym kanale pracujà po 2 duotriody ECC81 i dwie lampy mocy 6L6, które mogà byç wymienione na EL34 lub E34L. Pràd spoczynkowy jest ustawiany r´cznie dla ka˝dej lampy mocy (fixed bias) i nominalnie wynosi 50 mA. Transformatory g∏oÊnikowe majà doÊç wyrafinowanà konstrukcj´. Wykorzystano rdzenie typu podwójne C, z∏o˝one z bardzo cienkich blach (0,13 mm zamiast normalnie stosowanych 0,35 mm) ze szczelinami powietrznymi 4 x 0,05 mm. Ka˝dy transformator ma 8 uzwojeƒ pierwotnych i 4 wtórne, nawini´te bifilarnie. Ponadto zastosowano dodatkowe uzwojenia – symetryczne obcià˝enia katod lamp mocy oraz uzwojenie sprz´˝enia zwrotnego. BRZMIENIE Opinia 1 Dêwi´kowi z urzàdzeƒ lampowych przypisywane sà bardzo charakterystyczne cechy, które w obiegowych opiniach kojarzone sà w∏aÊnie z zastosowaniem lamp elektronowych w torze sygna∏owym. Starsze konstrukcje z przeciwsobnym stopniem mocy przyczyni∏y si´ do powstania stereotypu bardzo ciep∏ego i mi´kkiego brzmienia, natomiast wspó∏czesne wzmacniacze SET kojarzone sà z bardzo szybkim i dynamicznym dêwi´kiem. JJ543 nie wpisuje si´ w ˝aden z tych szablonów. Owszem, brzmieniu JJ nie brakuje naturalnej g∏adkoÊci i bogatej palety barw, ale trudno przypisaç mu atrybut ciep∏a. Przenoszona jest pe∏na paleta tonalna, niestety z wyraênym odst´pstwem od p∏askiej charakterystyki cz´stotliwoÊciowej. Niskie sk∏adowe sà oddawane bardzo pewnie, zw∏aszcza zakres Êredniego i wy˝szego basu, z ca∏kiem poprawnà szybkoÊcià i niez∏à energià. Do pe∏ni szcz´Êcia brakuje niestety lepszego podparcia od strony najni˝szych sk∏adowych, co jest s∏yszalne zw∏aszcza na nagraniach z muzykà organowà. Zakres tonów Êrednich wypada bardzo zach´cajàco i jest najbardziej „lampowym” pierwiastkiem SYSTEM ODS¸UCHOWY Odtwarzacz CD: Philips CD740 (modyfikacja Q-Audio) • Zestawy g∏oÊnikowe: Audio Academy Phoebe, NAD8225, Monitor Audio Silver S10, Castle Conway 3 • Kable cinch: Gotham GAC-1, Cordial Top Performance, DNM Reson TSC • Kable g∏oÊnikowe: Cordial CLS 225, Gotham GAC-SPK 2 x 2,5 mm2, DNM Reson LSC MkII, Zoller Design Mamba 3 (Black) 42 AUDIOVIDEO 42-43 8/23/04 13:52 Page 43 AV TEST/PRODUKT w brzmieniu tego wzmacniacza. G∏osy wokalistów, charakter brzmienia niektórych instrumentów sà bliskie realizmowi. Pewne wàtpliwoÊci budzi po∏àczenie Êrednicy i sopranów, a dok∏adniej – spójnoÊci obydwu tych zakresów. Wyraênie s∏yszalne jest zaakcentowanie ni˝szego podzakresu sopranów, objawiajàce si´ w charakterystycznym ich podkreÊleniu. Na szcz´Êcie zjawisko to nie powoduje metalicznego nalotu ani nadmiernego wyostrzenia. Zjawiska przestrzenne koncentrujà si´ wokó∏ g∏oÊników z odpowiednià dozà powietrza. Scena dêwi´kowa ma w∏aÊciwà szerokoÊç i pu∏ap, ale o niezbyt wybudowanej g∏´bi. Walory dynamiczne wzmacniacza obejmujà zarówno mikro, jak i makroskal´. Niezb´dne okazujà si´ tutaj odpowiednie przewody g∏oÊnikowe – najlepiej typu solid-core. JJ543 dobrze radzi sobie z ró˝nicowaniem nagraƒ. Wed∏ug informacji uzyskanych od dystrybutora, zamiana lamp o mocy 6L6 na EL34 skutkuje odmiennym charakterem brzmienia (dêwi´k cieplejszy i s∏odszy). (LI) Opinia 2 Ws∏uchujàc si´ w brzmienie JJ 543, mo˝na doÊç ∏atwo w nim wychwyciç pewne w∏aÊciwoÊci uto˝samiane ze wzmacniaczami lampowymi. Pe∏na Êrednica, niez∏a dynamika i ciep∏e naloty w prezentacji barw trudno uzyskaç w równie wiarygodny sposób za pomocà technologii pó∏przewodnikowej. JJ doskonale przedstawia swe atuty, pokazuje g´ste i g∏´bokie barwy. Wybrzmienia sà dopracowane, a przy tym nie mo˝na im odmówiç naturalnoÊci. Mimo to, pod pewnymi wzgl´dami, JJ ust´puje swym konkurentom. Najwi´kszà niedoskona∏oÊcià prezentacji okaza∏y si´ wysokie tony. Odstajà jakoÊciowo od tego, co mo˝na us∏yszeç w Êrednim zakresie pasma. Od samego poczàtku ods∏uchów wyda∏y mi si´ zbyt narzucajàce, troch´ za bardzo suche i oderwane od reszty pasma. Wprowadzajà do prezentacji pewnà niestabilnoÊç i dyskomfort, naznaczajàc brzmienie nieprzyjemnà, szeleszczàcà nalecia∏oÊcià. Brakuje przez to JJ ∏agodnoÊci i w konsekwencji d∏ugie ods∏uchy w jego towarzystwie mogà sk∏aniaç do poszukiwaƒ odpowiedniego okablowania lub te˝ do innych eksperymentów majàcych na celu ich z∏agodzenie. (RM) KONKLUZJA Majàc ÊwiadomoÊç, ile kosztuje JJ543, trudno nie oprzeç si´ pokusie i nie porównaç go do taƒszych, bardziej lampowo wyglàdajàcych i grajàcych wzmacniaczy. Nale˝y jednak pami´taç, ˝e nie ka˝de urzàdzenie lampowe spe∏nia wymagania normy CE. JJ, jako jeden z nielicznych ma∏ych wytwórców, spe∏ni∏ wszelkie formalnoÊci w tym wzgl´dzie. Nietypowe rozwiàzania konstrukcyjne wynikajà z potrzeby ekranowania odpowiednich cz´Êci urzàdzenia, jak równie˝ gwarantujà w∏aÊciwà cyrkulacj´ powietrza wewnàtrz obudowy JJ ELECTRONIC JJ543 Dystrybutor Cena OCENA Równowaga tonalna Dynamika i rytm RozdzielczoÊç Scena dêwi´kowa Bas Kategoria AV Voice ok. 6000 z∏ SKALA (0-10) 8 9 9 8 8 B ★★★★ JAKOÂå/CENA DANE TECHNICZNE Moc znamionowa Pasmo przenoszenia Impedancja i czu∏oÊç wejÊciowa Zniekszta∏cenia THD Odst´p od szumu Separacja kana∏ów Pobór mocy Wymiary (szer. x wys. x g∏´b.) Masa 2 x 35 W/4-8 Ω 20 Hz - 35 kHz (-1 dB/35 W) 15 kΩ/775 mV (line 1-3) lub 2,0 V (line 4) 0,1% (1 W); 1% (35 W) 85 dB 68 dB (1 kHz) 180 VA 446 x 108 x 430 mm 23 kg Co to jest norma CE? Szczegó∏owe przepisy bezpieczeƒstwa odnoÊnie budowy i eksploatacji urzàdzeƒ elektronicznych, w tym tak˝e sprz´tu audio i video, zosta∏y wprowadzone w ˝ycie z dniem 1 stycznia 1996 r. W zwiàzku z tym, ka˝de urzàdzenie przeznaczone do sprzeda˝y na terenie UE powinno spe∏niaç te przepisy. Potwierdzeniem tego jest przyznanie stosownego certyfikatu dla kompletnego urzàdzenia bàdê poszczególnych elementów, z których jest ono zbudowane. Pod wzgl´dem prawnym odpowiedzialnoÊç za spe∏nienie norm spada na producenta, a nie na organizacj´ wydajàcà certyfikat CE, a zatem je˝eli urzàdzenie jest zbudowane wy∏àcznie z atestowanych podzespo∏ów zgodnie z tzw. arkanami sztuki, to wówczas producent mo˝e u˝ywaç znaku CE. W przypadku mniej typowych rozwiàzaƒ konieczne jest przeprowadzenie procedury weryfikacyjnej. Jak dotàd tylko dwa kraje (Niemcy i Szwecja) dorobi∏y si´ oÊrodków, które sà w stanie przeprowadziç kwalifikacj´ specjalistycznego sprz´tu audio. Sama procedura sprawdzajàca obejmuje 4 najwa˝niejsze w∏aÊciwoÊci badanych urzàdzeƒ: 1. Poziom emisji promieniowania elektromagnetycznego, generowanego przez testowane urzàdzenie (Radiation); dotyczy to szerokiego spektrum cz´stotliwoÊci (100 kHz – 500 MHz). 2. Przewodzenie (Conduction), czyli w jakim stopniu sygna∏y zak∏ócajàce przedostajà si´ z i do urzàdzenia przez kabel zasilajàcy. 3. Wra˝liwoÊç na fale radiowe (Susceptibility), czyli odpornoÊç na dzia∏anie zewn´trznych pól elektromagnetycznych w szerokim zakresie cz´stotliwoÊci. 4. OdpornoÊç na ∏adunki statyczne (Electrical Shock, ESD), jakie np. powstajà w wyniku poruszania si´ u˝ytkownika po wyk∏adzinie z tworzywa sztucznego (ok. 1000 V) i sà nieÊwiadomie roz∏adowywane przez dotkni´cie r´kà urzàdzenia. Ponadto sprawdza si´ temperatur´ elementów urzàdzenia, do których u˝ytkownik ma bezpoÊredni dost´p, a tak˝e ochron´ przed pora˝eniem pràdem (izolacj´, uziemienie, umasienie, rozstaw i rodzaj gniazd g∏oÊnikowych etc.). AUDIOVIDEO 43