Srodek ciężkości 2014
Transkrypt
Srodek ciężkości 2014
(M2D) MECHANIKA2 - Dynamika T. Środek ciężkości i środek masy (M2) Dynamika T: Środek ciężkości i środek masy robert.szczotka(at)gmail.com Fizyka i astronomia, Liceum 2013/2014 (M2D) MECHANIKA2 - Dynamika 1 T. Środek ciężkości i środek masy 1. ŚRODEK MASY Środek masy ciała to punkt poruszający się tak jak gdyby w nim była skupiona cała masa ciała, a wszystkie siły zewnętrzne były przyłożone w tym punkcie. Wektor położenia środka masy układu składającego się z N punktów materialnych opisuje wyrażenie: gdzie: - jest sumą mas wszystkich punktów materialnych, z których składa się ciało - wektorem położenia i-tego punktu materialnego względem początku układu współrzędnych Podobnie można określić wartości poszczególnych przestrzennych (x śm , y śm , z śm ) środka masy z wzorów robert.szczotka(at)gmail.com współrzędnych Fizyka i astronomia, Liceum 2013/2014 2 1 T. Środek ciężkości i środek masy (M2D) MECHANIKA2 - Dynamika Środek masy – przykład 1 Obliczyć środek masy układu trzech mas punktowych m1 =2kg, m2 =1kg i m3 =0,5kg, rozmieszczonych tak jak pokazano na rysunku robert.szczotka(at)gmail.com 3 Fizyka i astronomia, Liceum 2013/2014 T. Środek ciężkości i środek masy (M2D) MECHANIKA2 - Dynamika Środek masy – przykład 2 Znaleźć środek masy układu trzech cząstek o masach m1 = 1kg, m2 = 2kg i m3 = 3kg, umieszczonych w rogach równobocznego trójkąta o boku 1m. y Ponieważ wynik nie zależy od wyboru układu odniesienia to możemy przyjąć układ tak jak na rysunku. ∑rm = ∑m i Rsm i i i ∑xm = , ∑m i xsm i i i xsm = y sm i ∑ym = ∑m i y sm r3 i i i i m3 m2 x m1 r2 i (m1x 1 + m 2 x 2 + m 3 x 3 ) 1kg·0m + 2kg·1m + 3kg·0,5m 7 = = m m1 + m 2 + m 3 6kg 12 (m y + m 2 y 2 + m 3 y 3 ) = 1 1 = m1 + m 2 + m 3 1kg·0m + 2kg·0m + 3kg· 6kg 3 m 3 2 = m 4 R (x,y) ≈ R(0,58 m; 0,43m) robert.szczotka(at)gmail.com Fizyka i astronomia, Liceum 2013/2014 4 2 T. Środek ciężkości i środek masy (M2D) MECHANIKA2 - Dynamika 2. Środek masy a środek ciężkości ciała Środek ciężkości ciała - jest to punkt ciała, względem którego suma momentów sił ciężkości działających na poszczególne punkty ciała jest równa zero. Ciało zawieszone w tym punkcie znajduje się w stanie równowagi obojętnej. Środek ciężkości pełni podobne funkcje w ruchu obrotowym co środek masy w ruchu postępowym i z wyjątkiem kilku przypadków (np. zbliżania się ciała do czarnej dziury), punkty te się pokrywają, w związku z czym w mechanice klasycznej można zamiennie używać tych określeń. robert.szczotka(at)gmail.com Fizyka i astronomia, Liceum 2013/2014 5 T. Środek ciężkości i środek masy (M2D) MECHANIKA2 - Dynamika Środek ciężkości ciała – przykład 3 Wyznaczyć środek ciężkości elementu na rysunku robert.szczotka(at)gmail.com Fizyka i astronomia, Liceum 2013/2014 6 3 T. Środek ciężkości i środek masy (M2D) MECHANIKA2 - Dynamika Środek ciężkości ciała – przykład 3 Wyznaczyć środek ciężkości elementu na rysunku Rozwiązanie: Podział elementu można wykonać wg wielu wariantów – przedstawimy 3 wybrane. Jako jednostkę można wybrać dowolną jednostkę długości. Przyjmijmy milimetr. Element jest jednorodny (równomiernie rozłożona masa/gęstość) więc zamiast masy poszczególnych elementów możemy przyjąć ich powierzchnie. Wariant A: Wariant B: robert.szczotka(at)gmail.com (M2D) MECHANIKA2 - Dynamika Wariant C: Fizyka i astronomia, Liceum 2013/2014 7 T. Środek ciężkości i środek masy Środek ciężkości ciała – przykład 3A Wariant A: Rozwiązanie A: Element można podzielić na 5 prostokątów o wymiarach 10 × 15. Elementy numerujemy od lewej. Wszystkie pola są równe i wynoszą: A2 A1 robert.szczotka(at)gmail.com A3 A4 A5 Fizyka i astronomia, Liceum 2013/2014 8 4 (M2D) MECHANIKA2 - Dynamika T. Środek ciężkości i środek masy Środek ciężkości ciała – przykład 3B Wariant B: Rozwiązanie B: Element dzielimy na 2 prostokąty o wymiarach 10 × 30 i 1 prostokąt o wymiarach 10 × 15. Elementy numerujemy od lewej. Pola wynoszą odpowiednio: A2 A1 robert.szczotka(at)gmail.com (M2D) MECHANIKA2 - Dynamika Środek ciężkości ciała – przykład 3C A3 Fizyka i astronomia, Liceum 2013/2014 9 T. Środek ciężkości i środek masy Wariant C: Rozwiązanie C: Element dzielimy na kwadrat o wymiarach 30 × 30 i prostokąt o wymiarach 10 × 15. Pola wynoszą odpowiednio: A2 A1 robert.szczotka(at)gmail.com Fizyka i astronomia, Liceum 2013/2014 10 5 (M2D) MECHANIKA2 - Dynamika T. Środek ciężkości i środek masy Zadania do rozwiązania Zadanie 2 . Wyznaczyć położenie środka masy układu ciał: a) Ziemia – Księżyc b) Słońce – Jowisz Co możesz powiedzieć o położeniu środka masy w stosunku do promienia Ziemi i Słońca? (dane do zadania wyszukaj w tablicach). Zadanie 3. Wyznaczyć środek ciężkości elementu, przedstawionego w prezentacji (slajd 8) a) bez części A5 b) bez części A5 i A4 Zadanie 4. Wyznaczyć środek ciężkości elementu, przedstawionego na rys. 2 (a = 2 cm, b = 6 cm, c = 4 cm). robert.szczotka(at)gmail.com Fizyka i astronomia, Liceum 2013/2014 11 6