Spotkanie V Kształtowanie postaw etycznych u dziecka Co to

Spotkanie V
Kształtowanie postaw etycznych
u dziecka
Dr hab. Ewa Chmielecka, prof. nzw. SGH
Co to znaczy
„dobrze wychować dziecko”?


Przekazać mu system wartości
oraz motywację, aby podążało raczej za
dobrem niż za złem?
prof. Ewa Chmielecka
1
Co to znaczy
„dobrze wychować dziecko”?
"Problemem wychowania nie jest to, jak dobrze
pokierować człowiekiem, jak skłonić go, aby podążał
za najlepszymi rozwiązaniami.
Problemem jest to, jak obudzić w nim ducha
wolności. Jak sprawić, aby chciał swobodnie,
mądrze i odpowiedzialnie stanowić sam o sobie."
Józef Tischner
prof. Ewa Chmielecka
Co się składa na kształcenie?
Informacja, wiedza, mądrość
a
Umiejętności, rozumienie, postawy
prof. Ewa Chmielecka
2
Jak kształtujemy postawy?
przez



naśladownictwo - dobry (lub zły) przykład
inspirowane zaangażowanie
refleksję humanistyczną
prof. Ewa Chmielecka
Humanistyka
Zagrożenie indoktrynacją?
–
–
Jawną
Utajoną
Humanistyka jako nauka:
–
–
–
–
o człowieczeństwie
o wartościach
bez argumentacji rozstrzygającej
z wieloma stanowiskami do wyboru
prof. Ewa Chmielecka
3
Indoktrynacja jawna:
czy moralność można skodyfikować?





Problem etyki bez kodeksu.
Akceptacja świata.
Nihilizm i konserwatyzm moralny.
Potrzeba samorealizacji a potrzeba bezpieczeństwa moralnego
a kodeks moralny.
Cechy kodeksu: spójność i kompletność vs
–
–
–


Asymetria powinności i roszczeń.
Niejednorodność wartości.
Asymetria powinności i wartości.
Skutki „kodyfikacji”: utrata wrażliwości moralnej, nietolerancja,
produkcja „świętych”.
Dobre strony kodyfikacji: edukacja, kodeksy zawodowe.
prof. Ewa Chmielecka
Wartości
Autoteliczne (samocelowe)
a
Instrumentalne („interesy”)
prof. Ewa Chmielecka
4
Hierarchia dziedzin wartości
Wartości
typu sacrum
(to co święte)
Wartości duchowe
(kulturowe, np. poznawcze,
społeczne, prawne, estetyczne
Wartości witalne, np.
wartości życia, zdrowia, rozkwitu
Wartości utylitarne (użytecznościowe)
Wartości hedonistyczne (przyjemnościowe)
Istotą dobra moralnego jest respektowanie hierarchii wartości.
prof. Ewa Chmielecka
Konkluzja
Zadania rodziców nie są proste
Zadania szkoły też nie są proste.
prof. Ewa Chmielecka
5
Konkluzja
Czego wymagać od szkoły?
„Społeczeństwo otwarte” a w nim:
–
–
–
Ograniczenia wolności
Sensowna humanistyka
Zachęta do działania w imię wartości a nie tylko
interesów (życie i tak wymusi „interesy”)
prof. Ewa Chmielecka
Dziękuję za uwagę!
prof. Ewa Chmielecka
6