PPPPPPPP PPPPPP PPPPPPPPPPP

PPPPPPPP PPPPPP PPPPPPPPPPP
BPPPPPPPPŃPPPP
UŻPPYPPP
YPPPPRUYPPP
(P) 2011
BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWE KONSTRUKCJI
Bezpieczeństwo użytkowe konstrukcji.
Ujęcie prawne.
1. Prawo budowlane – Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. (Dz.U. Nr 89, poz. 414); tekst
jednolity z dnia 17 sierpnia 2006 r. (Dz.U. Nr 156, poz. 1118).
Rozdział 6. Utrzymanie obiektów budowlanych
Art. 61. [Zasady prawidłowego użytkowania]
Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany:
1) utrzymywać i użytkować obiekt zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 5 ust. 2
(dostarczanie wody, ścieki, odpady);
2) zapewnić, dochowując należytej staranności, bezpieczne użytkowanie obiektu w razie
wystąpienia czynników zewnętrznych odziaływujących na obiekt, związanych z działaniem
człowieka lub sił natury, takich jak: wyładowania atmosceryczne, wstrząsy sejsmiczne, silne
wiatry, intensywne opady atmosceryczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe na rzekach i
morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, pożary lub powodzie, w wyniku których
następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagrożenie takim
uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa
mienia lub środowiska.
Art. 62 – 65. [Rozwinięcie] - PRZEGLĄDY oraz KOB
Art. 66. [Usuwanie nieprawidłowości]
1. W przypadku stwierdzenia, że obiekt budowlany:
1) może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia bądź środowiska albo
2) jest użytkowany w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia lub
środowisku, albo
3) jest w nieodpowiednim stanie technicznym, albo
4) powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia
- właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości,
określając termin wykonania tego obowiązku.
2. W decyzji, o której mowa w ust. 1 pkt 1-3, właściwy organ może zakazać użytkowania
obiektu budowlanego lub jego części do czasu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości.
Decyzja o zakazie użytkowania obiektu, jeżeli występują okoliczności, o których mowa w ust.
1 pkt 1 i 2, podlega natychmiastowemu wykonaniu i może być ogłoszona ustnie.
Art. 67. [Rozbiórka]
2
BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWE KONSTRUKCJI
1. Jeżeli nieużytkowany lub niewykończony obiekt budowlany nie nadaje się do remontu,
odbudowy lub wykończenia, właściwy organ wydaje decyzję nakazującą właścicielowi lub
zarządcy rozbiórkę tego obiektu i uporządkowanie terenu oraz określającą terminy
przystąpienia do tych robót i ich zakończenia.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do obiektów budowlanych wpisanych do rejestru zabytków.
3. W stosunku do obiektów budowlanych niewpisanych do rejestru zabytków, a objętych
ochroną konserwatorską na podstawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego, decyzję, o której mowa w ust. 1, właściwy organ wydaje po uzgodnieniu z
wojewódzkim konserwatorem zabytków.
Art. 68. [Opróżnienie budynku]
W razie stwierdzenia potrzeby opróżnienia w całości lub w części budynku przeznaczonego
na pobyt ludzi, bezpośrednio grożącego zawaleniem, właściwy organ jest obowiązany:
1) nakazać, w drodze decyzji, na podstawie protokołu oględzin, właścicielowi lub zarządcy
obiektu budowlanego opróżnienie bądź wyłączenie w określonym terminie całości lub części
budynku z użytkowania;
2) przesłać decyzję, o której mowa w pkt 1, obowiązanemu do zapewnienia lokali
zamiennych na podstawie odrębnych przepisów;
3) zarządzić:
a) umieszczenie na budynku zawiadomienia o stanie zagrożenia bezpieczeństwa ludzi
lub mienia oraz o zakazie jego użytkowania,
b) wykonanie doraźnych zabezpieczeń i usunięcie zagrożenia bezpieczeństwa ludzi
lub mienia, z określeniem, technicznie uzasadnionych, terminów ich wykonania.
Art. 69. [Usuwanie niebezpieczeństw]
1. W razie konieczności niezwłocznego podjęcia działań mających na celu usunięcie
niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia, właściwy organ zapewni, na koszt właściciela lub
zarządcy obiektu budowlanego, zastosowanie niezbędnych środków zabezpieczających.
2. Do zastosowania, na koszt właściciela lub zarządcy, środków przewidzianych w ust. 1 są
upoważnione również organy Policji i Państwowej Straży Pożarnej. O podjętych działaniach
organy te powinny niezwłocznie zawiadomić właściwy organ.
Art. 70. [Rozwinięcie]
1. Właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu budowlanego, na których spoczywają
obowiązki w zakresie napraw, określone w przepisach odrębnych bądź umowach, są
obowiązani w czasie lub bezpośrednio po przeprowadzonej kontroli, o której mowa w art. 62
ust. 1, usunąć stwierdzone uszkodzenia oraz uzupełnić braki, które mogłyby spowodować
zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska, a w
szczególności katastrocę budowlaną, pożar, wybuch, porażenie prądem elektrycznym albo
zatrucie gazem.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, powinien być potwierdzony w protokole z kontroli
obiektu budowlanego. Osoba dokonująca kontroli jest obowiązana bezzwłocznie przesłać
3
BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWE KONSTRUKCJI
kopię tego protokołu do właściwego organu. Właściwy organ, po otrzymaniu kopii protokołu,
przeprowadza bezzwłocznie kontrolę obiektu budowlanego w celu potwierdzenia usunięcia
stwierdzonych uszkodzeń oraz uzupełnienia braków, o których mowa w ust. 1.
2. Rozporządzenie Ministra Incrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 r., Nr 75,
poz. 690).
Pział V
BPPPPPPPPŃPPPP YPPPPRUYPPP (§203-206)
§ 203.
Budynki i urządzenia z nimi związane powinny być projektowane i wykonywane w taki
sposób, aby obciążenia mogące na nie działać w trakcie budowy i użytkowania nie
prowadziły do:
1) zniszczenia całości lub części budynku,
2) przemieszczeń i odkształceń o niedopuszczalnej wielkości,
3) uszkodzenia części budynków, połączeń lub zainstalowanego wyposażenia w wyniku
znacznych przemieszczeń elementów konstrukcji,
4) zniszczenia na skutek wypadku, w stopniu nieproporcjonalnym do jego przyczyny.
§ 20§.
1. Konstrukcja budynku powinna spełniać warunki zapewniające nieprzekroczenie stanów
granicznych nośności oraz stanów granicznych przydatności do użytkowania w żadnym z jego
elementów i w całej konstrukcji.
2. Stany graniczne nośności uważa się za przekroczone, jeżeli konstrukcja powoduje
zagrożenie bezpieczeństwa ludzi znajdujących się w budynku oraz w jego pobliżu, a także
zniszczenie wyposażenia lub przechowywanego mienia.
3. Stany graniczne przydatności do użytkowania uważa się za przekroczone, jeżeli wymagania
użytkowe dotyczące konstrukcji nie są dotrzymywane. Oznacza to, że w konstrukcji budynku
nie mogą wystąpić:
1) lokalne uszkodzenia, w tym również rysy, które mogą ujemnie wpływać na
przydatność użytkową, trwałość i wygląd konstrukcji, jej części, a także przyległych do
niej niekonstrukcyjnych części budynku,
2) odkształcenia lub przemieszczenia ujemnie wpływające na wygląd konstrukcji i jej
przydatność użytkową, włączając w to również cunkcjonowanie maszyn i urządzeń,
oraz uszkodzenia części niekonstrukcyjnych budynku i elementów wykończenia,
3) drgania dokuczliwe dla ludzi lub powodujące uszkodzenia budynku, jego
wyposażenia oraz przechowywanych przedmiotów, a także ograniczające jego
użytkowanie zgodnie z przeznaczeniem.
4. Warunki bezpieczeństwa konstrukcji, o których mowa w ust. 1, uznaje się za spełnione,
jeżeli konstrukcja ta odpowiada Polskim Normom dotyczącym projektowania i obliczania
konstrukcji.
4
BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWE KONSTRUKCJI
5. Wzniesienie budynku w bezpośrednim sąsiedztwie obiektu budowlanego nie może
powodować zagrożeń dla bezpieczeństwa użytkowników tego obiektu lub obniżenia jego
przydatności do użytkowania.
[...]
Pział VP
BPPPPPPPPŃPPPP PPŻPRPPP
Rozdział 1
Zasady ogólne (§ 207-211)
§ 207.
1. Budynek i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób
zapewniający w razie pożaru:
1) nośność konstrukcji przez czas wynikający z rozporządzenia,
2) ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia i dymu w budynku,
3) ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru na sąsiednie budynki,
4) możliwość ewakuacji ludzi,
a także uwzględniający bezpieczeństwo ekip ratowniczych.
2. Przepisy rozporządzenia dotyczące bezpieczeństwa pożarowego, a także oświetlenia
awaryjnego, o którym mowa w § 181, stosuje się, z uwzględnieniem § 2 ust. 2. również do
użytkowanych budynków istniejących, jeżeli zagrażają one życiu ludzi.
§ 208.
1. Przepisy niniejszego działu określają wymagania dotyczące bezpieczeństwa pożarowego
budynków lub ich części, wynikające z ich przeznaczenia i sposobu użytkowania, wysokości
lub liczby kondygnacji, a także położenia w stosunku do poziomu terenu oraz do innych
obiektów budowlanych.
[...]
§ 209.
1. Budynki oraz części budynków, stanowiące odrębne strecy pożarowe w rozumieniu § 226,
z uwagi na przeznaczenie i sposób użytkowania, dzieli się na:
1) mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej charakteryzowane
kategorią zagrożenia ludzi, określane dalej jako ZL,
2) produkcyjne i magazynowe, określane dalej jako PM,
3) inwentarskie (służące do hodowli inwentarza), określane dalej jako IN.
5
BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWE KONSTRUKCJI
2. Budynki oraz części budynków, stanowiące odrębne strecy pożarowe, określane jako ZL,
zalicza się do jednej lub do więcej niż jedna spośród następujących kategorii zagrożenia ludzi:
1) ZL I - zawierające pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania
ponad 50 osób nie będących ich stałymi użytkownikami, a nie przeznaczone przede
wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się,
2) ZL II - przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności
poruszania się, takie jak szpitale, żłobki, przedszkola, domy dla osób starszych,
3) ZL III - użyteczności publicznej, niezakwalicikowane do ZL I i ZL II,
4) ZL IV - mieszkalne,
5) ZL V - zamieszkania zbiorowego, niezakwalicikowane do ZL I i ZL II.
3. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa pożarowego budynków oraz części budynków
stanowiących odrębne strecy pożarowe, określanych jako PM, odnoszą się również do
garaży, hydrocorni, kotłowni, węzłów ciepłowniczych, rozdzielni elektrycznych, stacji
transcormatorowych, central teleconicznych oraz innych o podobnym przeznaczeniu.
4. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa pożarowego budynków oraz części budynków
stanowiących odrębne strecy pożarowe, określanych jako IN, odnoszą się również do takich
budynków w zabudowie zagrodowej o kubaturze brutto nieprzekraczającej 1500 m3, jak
stodoły, budynki do przechowywania płodów rolnych i budynki gospodarcze.
5. Strecy pożarowe zaliczone, z uwagi na przeznaczenie i sposób użytkowania, do więcej niż
jednej kategorii zagrożenia ludzi, powinny spełniać wymagania określone dla każdej z tych
kategorii.
§ 210.
Części budynku wydzielone ścianami oddzielenia przeciwpożarowego w pionie - od
cundamentu do przekrycia dachu - mogą być traktowane jako odrębne budynki.
[...]
Rozdział 2
Odporność pożarowa budynków (§ 212-225)
§ 212.
1. Ustanawia się pięć klas odporności pożarowej budynków lub ich części, podanych w
kolejności od najwyższej do najniższej i oznaczonych literami: "A", "B", "C", "D" i "E", a
scharakteryzowanych w § 216.
2.Wymaganą klasę odporności pożarowej dla budynku, zaliczonego do jednej kategorii ZL,
określa poniższa tabela:
Budynek
1
niski (N)
średniowysoki (SW)
wysoki (W)
wysokościowy (WW)
ZL I
2
„B”
„B”
„B”
„A”
ZL II
3
„B”
„B”
„B”
„A”
ZL III
4
„C”
„B”
„B”
„A”
ZL IV
5
„D”
„C”
„B”
„B”
ZL V
6
„C”
„B”
„B”
„A”
6
BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWE KONSTRUKCJI
2. Dopuszcza się obniżenie wymaganej klasy odporności pożarowej w niektórych
budynkach niskich (N) do poziomu, który określa poniższa tabela:
Liczba kondygnacji
nadziemnych
1
1
2*)
ZL I
ZL II
ZL III
2
„D”
„C”
3
„D”
„C”
4
„D”
„D”
*) Gdy poziom stropu nad pierwszą kondygnacją jest na wysokości nie większej niż 9 m.
4.Wymaganą klasę odporności pożarowej dla budynku PM określa poniższa tabela:
Maksymalna Budynek o
gęstość
jednej
obciążenia kondygnacji
ogniowego nadziemnej
(bez
strefy
pożarowej ograniczenia
w budynkuQ wysokości)
[MJ[m2]
1
Q ≤ 500
500<Q≤1000
1000 <Q≤
2000
2000 <Q≤
4000
Q > 4000
Budynek wielokondygnacyjny
2
„E“
„D“
„C“
niski średniowysoki(SW) wysoki wysokościowy(WW)
(N)
(W)
3
4
5
6
„D“
„C“
„B“
„B"
„D“
„C“
„B“
„B"
„C“
„C“
„B“
„B"
„B“
„B“
„B”
„A”
„A”
„A”
*
*
* Zgodnie z § 228 ust. 1 nie mogą występować takie budynki.
[...]
§ 213.
Wymagania dotyczące klasy odporności pożarowej budynków określone w § 212 nie dotyczą
budynków:
1) do trzech kondygnacji nadziemnych włącznie:
a) mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej,
b) mieszkalnych i administracyjnych w gospodarstwach leśnych,
7
BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWE KONSTRUKCJI
2) wolno stojących do dwóch kondygnacji nadziemnych włącznie:
a) o kubaturze brutto do 1500 m3 przeznaczonych do celów turystyki i wypoczynku,
b) gospodarczych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz w gospodarstwach
leśnych,
c) o kubaturze brutto do 1000 m3 przeznaczonych do wykonywania zawodu lub
działalności usługowej i handlowej, także z częścią mieszkalną,
3) wolno stojących garaży o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 2.
[...]
§ 216.
1. Elementy budynku, odpowiednio do jego klasy odporności pożarowej, powinny w zakresie
klasy odporności ogniowej spełniać, z zastrzeżeniem § 237 ust. 9, co najmniej wymagania
określone w poniższej tabeli:
Klasa
odporności
pożarowej
budynku
Klasa odporności ogniowej elementów budynku
główna
konstrukcja strop1)
ściana
ściana
przekrycie
1)
1)
konstrukcja
dachu
zewnętrzna wewnętrzna
dachu3)
2)
nośna
1
2
3
4
5
6
7
„A”
R 240
R 30
REI
E I 120
E I 60
E 30
120
„B“
R 120
R 30
REI
E I 60
E I 304)
E 30
60
„C“
R 60
R15
REI
E I 30
E I 154)
E 15
60
„D“
R 30
(-)
REI
E I 30
(-)
(-)
30
„E“
(-)
(-)
(-)
(-)
(-)
(-)
Oznaczenia w tabeli:
R - nośność ogniowa (w minutach), określona zgodnie z Polską Normą dotyczącą zasad
ustalania klas odporności ogniowej elementów budynku,
E - szczelność ogniowa (w minutach), określona jw.,
I - izolacyjność ogniowa (w minutach), określona jw.,
(-) - nie stawia się wymagań.
1) Jeżeli przegroda jest częścią głównej konstrukcji nośnej, powinna spełniać także kryteria nośności ogniowej (R) odpowiednio do
wymagań zawartych w koi. 2 i 3 dla danej klasy odporności pożarowej budynku.
2) Klasa odporności ogniowej dotyczy pasa międzykondygnacyjnego wraz z połączeniem ze stropem.
3) Wymagania nie dotyczą naświetli dachowych, świetlików, lukarn i okien połaciowych (z zastrzeżeniem § 218), jeśli otwory w połaci
dachowej nie zajmują więcej niż 20% jej powierzchni.
8
BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWE KONSTRUKCJI
4. Dla ścian komór zsypu wymaga się E I 60, a dla drzwi komór zsypu - E I 30.
[...]
Przyczyny powstawania szkód budowlanych w budynkach.
1. Błędy człowieka w obszarze:
a. projektowania,
b. robót budowlanych,
c. eksploatacji obiektów budowlanych
2. Materiały budowlane
3. Maszyny i urządzenia wykorzystywane przy robotach budowlanych
Miejsca w budynkach narażone na powstawanie szkód budowlanych.
1. Fundamenty , ściany piwnic , strop nad piwnicą.
2. Ściany parteru, strop nad parterem.
3. Ściany pierwszego piętra (kondygnacji powtarzalnej), strop nad pierwszym
piętrem (kondygnacją powtarzalną).
4. Dach (więźba dachowa).
5. Stolarka okienna i drzwiowa (zewnętrzna, wewnętrzna).
6. Instalacje budynku (elektryczne, wod.-kan., co, gaz, itd.).
7. Wykończenie wewnętrzne ( tynki, podłogi, posadzki, wyposażenie itd.) ;
wykończenie zewnętrzne – elewacja, obróbka blacharska, oświetlenie,
odprowadzenie wód opadowych.
Papobieganie szkodom w budownictwie.
1. Werycikacja dokumentacji projektowej przez projektantów werycikatorów.
2. Dokładny nadzór nad robotami budowlanymi przez kierownika budowy oraz
inspektorów nadzoru.
3. Właściwa gospodarka eksploatacyjna obiektów budowlanych (przestrzeganie
przepisów techniczno-budowlanych).
4. Odpowiednie, założone na etapie projektowania i wykonywania materiały
budowlane.
5. Odpowiedni dobór maszyn i urządzeń budowlanych na etapie wykonywania robót
budowlanych.
6. Skuteczna i dogłębna analiza występujących szkód w budownictwie oraz ich naprawa.
Pcena stopnia zabezpieczenia konstrukcji przed szkodami w długim okresie eksploatacji.
9
BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWE KONSTRUKCJI
Ocena stopnia zabezpieczenia konstrukcji przed szkodami w długim okresie
eksploatacji
Pcena warunków
eksploatacji
Pkreślenie stanu
obiektu/budynku
Identycikacja szkód
Analiza zabezpieczenia konstrukcji
Werycikacja wyników analizy
konstrukcji jej zabezpieczenia
Wiedza
zewnętrzna
Określenie przyczyn
szkód[uszkodzeń
Ptan techniczny obiektu budowlanego oraz ocena warunków eksploatacji.
Stan techniczny obiektu budowlanego to pewien zbiór cech w chwili „t”, istotnych z punktu
widzenia stawianych temu obiektowi wymagań cunkcjonalnych, zgodnych z jego
przeznaczeniem. Termin stan techniczny może odnosić się zarówno do niezawodności i
trwałości danego obiektu w czasie jego użytkowania, jak i do różnych caz procesu jego
realizacji, jak np. stan zerowy, stan surowy.
W odniesieniu do okresu użytkowania obiektu można wyróżnić stany:
• stan początkowy, w którym mieszczą się parametry techniczne i ekonomiczne
obiektu nowego,
• stan użytkowy, po którego przekroczeniu obiekt powinien być poddany zabiegom
procilaktycznym, ponieważ w przeciwnym razie wystąpi uznane za niekorzystne
pogorszenie parametrów technicznych i ekonomicznych procesu użytkowania,
• stan graniczny to stan, w którym określone parametry osiągnęły wartości uznane za
niedopuszczalne ze względów technicznych, cunkcjonalnych i (lub) ekonomicznych;
po przekroczeniu stanu granicznego obiekt przestaje być użytkowany na skutek
braku cizycznych możliwości cunkcjonowania albo w wyniku decyzji użytkowania,
• stan remontowy, w którym mieszczą się parametry obiektu po naprawie
gruntownej (remoncie kapitalnym). Natomiast według normy PN-ISO 2394:2000:
Stan graniczny to stan, poza którym konstrukcja przestaje spełniać obliczeniowe
wymagania użytkowe (stany graniczne oddzielają stany pożądane od stanów
niepożądanych).
10
BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWE KONSTRUKCJI
Stopnie natężenia zużycia ze względu na proces eksploatacji obiektu budowlanego.
Różne decinicje stopnia natężenia zużycia obiektu budowlanego:
1. Usterka to niedokładność, decekt w wykonaniu przedmiotu technicznego, rozbieżność
między stanem zamierzonym a rzeczywistym.
2. Pada to błąd, niewłaściwość, nieprawidłowość, rozbieżność między stanem pożądanym
z obiektywnego punktu widzenia a stanem rzeczywistym.
3. Uszkodzenie jest to zmiana mechaniczna, cizyczna i (lub) chemiczna, a w konsekwencji
zmiana postaciowa i (lub) strukturalna w elemencie konstrukcyjnym obiektu, nie
powodująca istotnego zakłócenia jego użytkowania i nie stanowiąca w momencie jej
stwierdzenia nie bezpieczeństwa dla wytrzymałości, stateczności i sztywności konstrukcji.
4. Pwaria jest to uszkodzenie elementu lub elementów konstrukcyjnych, powodujące
zaburzenia w eksploatacji obiektu, które może stanowić niebezpieczeństwo dla życia i
zdrowia ludzkiego.
5. Yatastrofa to nagłe zniszczenie konstrukcji uniemożliwiające dalsze jej użytkowanie.
Katastroca przeważnie powoduje tragiczne skutki zarówno dla życia ludzkiego, jak i
znaczne straty materialne.
Natomiast art. 73 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane deciniuje słowo
katastrofa budowlana w sposób następujący:
Prt. 73 ust. 1. Katastrofą budowlaną jest niezamierzone, gwałtowne zniszczenie obiektu
budowlanego lub jego części, a także konstrukcyjnych elementów rusztowań, elementów
urządzeń formujących, ścianek szczelnych i obudowy wykopów.
2. Nie jest katastrofą budowlaną:
1. uszkodzenie elementu wbudowanego w obiekt budowlany, nadającego się do
naprawy lub wymiany;
2. uszkodzenie lub zniszczenie urządzeń budowlanych związanych z budynkami;
3. awaria instalacji.
Yiedy ocena, opinia, ekspertyza, a może orzeczenie?
Przy określeniu zagrożenia obiektów istniejących przyjęto stosować cztery rodzaje
opracowań technicznych:
• ocena techniczna,
• opinia techniczna,
• ekspertyza
• orzeczenie techniczne.
Pkspertyza - termin używany dla opracowań:
•
•
w których cormułowane są hipotezy przyczyn uszkodzeń i wad elementów budowlanych
lub ich części składowych, uzasadnione na drodze analitycznej (kontrolne obliczenia
inżynierskie) lub (i) empirycznej, przy wykorzystaniu odpowiednich technik badawczych,
lub wyjaśnianie przy wykorzystaniu twierdzeń odpowiednich dyscyplin technicznych
zawierających koncepcję zabezpieczeń procilaktycznych lub terapeutycznych na
podstawie wąsko pojętej wiedzy specjalistycznej, np. z zakresu ochrony obiektów
budowlanych przed szkodliwymi wpływami środowiska zewnętrznego i wewnętrznego
oraz podłoża budowlanego. W niektórych krajach używa się przy tym pojęcia „standardy
11
BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWE KONSTRUKCJI
napraw”, a w Polsce znaczy to nie mniej, nie więcej „na czuja” (od wyczucia
inżynierskiego). Jeżeli jeden z warunków ekspertyzy nie jest spełniony, należy stosować
termin opinia.
Ppinia - wyraża mniemanie lub przekonanie o czymś, nie poparte procesem badawczym,
stąd często jest subiektywna. Opinia może być uściślona, jeżeli przekonanie o jej słuszności
jest oparte na przesłankach obiektywnych, ugruntowanych poznawczo.
Pcena - zawiera porównanie dwóch stanów: istniejącego i pożądanego (lub wymaganego).
W ocenie powinny być podane przyczyny zużycia obiektu budowlanego lub jego części, jeśli
są one oczywiste i nie wymagają zastosowania procedury wyjaśniającej.
Przeczenie - termin zarezerwowany dla ekspertyz lub opinii, w których rozstrzygane są
sprawy sporne, oraz dla ocen o charakterze sprawdzenia lub werycikacji.
Yategorie opracowań techniczno-budowlanych:
kategoria 1 – oceny:
•
•
•
ocena stanu technicznego,
ocena techniczna,
orzeczenie techniczne;
kategoria 2 – opinie:
•
•
opinia techniczna,
opinia specjalistyczna;
kategoria 3 – ekspertyzy:
•
•
•
ekspertyza techniczna,
ekspertyza stanu technicznego,
ekspertyza budowlana.
Pcena techniczna - opracowanie, które oparte jest na tych samych zasadach, co
sporządzanie projektów budowlanych. Ocena techniczna opisuje, analizuje i ocenia
spodziewany (projektowany) stan techniczny obiektu budowlanego, opierając się na
zasadach projektowych . Oznacza to, że oceny techniczne może opracowywać osoba
posiadająca odpowiednie uprawnienia budowlane.
Ppinia techniczna - określa, analizuje i interpretuje stan projektowy, a w niektórych
elementach odnosi się do stanu rzeczywistego obiektu budowlanego. Opracowanie to ma
umożliwić scormułowanie wniosków stanowiących odpowiedź na postawione przez
zamawiającego pytanie w kontekście dalszych zamierzeń w odniesieniu do przedmiotowego
obiektu. Do wykonania tego opracowania wykorzystuje się wiedzę powszechnie dostępną, z
pogłębioną uściślona, jeżeli przekonanie o jej słuszności jest oparte na przesłankach
obiektywnych, ugruntowanych poznawczo. Do terminów opinia i ekspertyza często daje się
przymiotniki: techniczno-budowlana, konstrukcyjno-budowlana, techniczno-ekonomiczna,
mykologiczna itp.
12
BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWE KONSTRUKCJI
Pkspertyza techniczna - stanowi swego rodzaju studium przyczynowo- skutkowe stanu lub
zdarzenia technicznego obiektu. Analizuje zdarzenie opierając się na rzeczywistym stanie
obiektu i jego elementów składowych. Jest to bardziej złożony przypadek opinii technicznej,
w którym do oceny stanu rzeczywistego niezbędne są badania i zastosowanie zasad opartych
na podstawach naukowych lub naukowo- technicznych. Tu więc powinna zachodzić
„cachowa ocena zjawisk technicznych”. Wnioski z ekspertyzy mają stanowić podstawę do
ustalenia dalszego postępowania z obiektem lub konstrukcją budowlaną. Z tego wynika, że
opracowania ekspertyzowe powinien wykonywać wyłącznie odpowiedniej specjalności
rzeczoznawca budowlany.
Uszkodzenia trwałe (szkody) w obiekcie budowlanym
• Rysa – widoczna na elemencie nieciągłość o niewielkiej zwykle długości i rozwartości do
0,1 mm.
• Pęknięcie – decormacja o znacznej długości (np. przez całą długość ściany) zwykle
dzieląca element na oddzielne części (na przestrzał).
• Pzczelina – rysa lub pęknięcie o znacznej szerokości zwykle więcej niż 0,5 mm.
Pdkształcenia odwracalne
• Ugięcie – przemieszczenie osi odkształconej elementu w dół.
• Pygięcie – przemieszczenie osi odkształconej elementu w górę.
Pkala uszkodzeń dla oceny stanu budynków:
• 0 – pomijalne. Brak widocznych rys lub pojedyncze włosowate rysy na tynkach.
• 1 – bardzo małe. Drobne rysy w ścianach zewnętrznych, głównie przy otworach
okiennych i drzwiowych o długości do 25 cm, widoczne przy dokładnych oględzinach (w
liczbie l–5 w ścianie). Pojedyncze zarysowania ścian działowych. Uszkodzenia wystroju
elewacji.
• 2 – małe. Wyraźne (do 0,5 mm) pojedyncze rysy w ścianach zewnętrznych (głównie w
pasach międzyokiennych), niewidoczne od wewnątrz (nieprzechodzące przez całą
grubość ściany). Pojedyncze zarysowania ścian nośnych przy otworach okiennych i
drzwiowych. Nieliczne zarysowania stropów wzdłuż belek. Spękania ścian działowych.
Zaznaczające się zarysowania na połączeniach płyt.
• 3 – średnie. Spękania ścian nośnych o rozwarciu do l mm, o długości nieprzekraczającej
jednej kondygnacji. Zarysowania stropów wzdłuż belek (do l mm), występujące na
większości kondygnacji. Liczne spękania i wydzielanie się ścian działowych i
wypełniających (o rozwarciu >1 mm), powtarzające się na kilku kondygnacjach.
• § – poważne. Spękania ścian nośnych o rozwarciu l–5 mm. Spękania ścian zewnętrznych
przy otworach okiennych i drzwiowych, łączące trzy otwory, o rozwarciu >1 mm,
przechodzące przez całą grubość ściany. Spękania ścian >1 mm o długości większej niż
jedna kondygnacja. Zarysowania stropów wzdłuż belek, powtarzające się w pionie, o
rozwarciu l–5 mm. Zarysowania stropów prostopadłe do belek.
• 5 – bardzo poważne. Spękania ścian nośnych o rozwarciu >5 mm, zwłaszcza
przechodzące przez kilka kondygnacji. Spękania stropów o rozwarciu >5 mm.
Pkala ocen stanu konstrukcji lub elementów konstrukcji
• Ptan zadowalający – elementy nie wykazują zarysowań, nadmiernych ugięć i śladów
korozji.
13
BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWE KONSTRUKCJI
•
•
•
•
Ptan mało zadowalający – elementy wykazują niewielkie zarysowania, nieznaczne
ugięcia oraz objawy korozji powierzchniowej, plamy i wykwity na tynkach,
nieszczelność pokrycia itp.
Ptan niezadowalający – elementy uległy znacznej korozji, wykazują objawy znacznych
ugięć, uszkodzenia (odpadanie) tynków itp.
Ptan przedawaryjny – elementy wykazują ugięcia i zarysowania świadczące o
przekroczeniu stanu granicznego użytkowalności lub nośności.
Ptan awaryjny – konstrukcja wykazuje trwałe uszkodzenia i silne zarysowania,
pęknięcia, miejscową utratę stateczności itp.
Piagnozowanie obiektu budowlanego i powstających zagrożeń
Piagnoza budowlana ma na celu ustalenie przyczyn zaistniałego stanu rzeczy. Diagnoza
obejmuje najczęściej identycikację schematów statycznych, obciążeń konstrukcji,
parametrów wyrobów budowlanych oraz podłoża i środowiska.
1. Pdentyfikacja schematów statycznych.
2. Pdentyfikacja obciążeń konstrukcji.
3. Pdentyfikacja parametrów wyrobów budowlanych.
§. Pdentyfikacja podłoża i środowiska.
5. Pdentyfikacja środowiska zewnętrznego.
6. Pdentyfikacja środowiska wewnętrznego.
Klasyfikacja zagrożeń obiektu w zakresie wymagań podstawowych
Każdy obiekt budowany, biorąc pod uwagę przewidywany okres jego użytkowania, powinien
być zaprojektowany i budowany w sposób określony w przepisach, w tym technicznobudowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, w sposób zapewniający co
najmniej sześć wymagań podstawowych określonych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo
budowlane.
Wymaganiami tymi dla budynków są (WT – Warunki Techniczne Dz.U. z 2002 Nr 75, poz. 690
ze zm.):
• bezpieczeństwo konstrukcji (§ 20–206),
• bezpieczeństwo pożarowe (§ 207–290),
• bezpieczeństwo użytkowania (§ 291–308),
• odpowiednie warunki higieniczne i zdrowotne oraz ochrony środowiska (§ 309–322),
• ochrona przed hałasem i drganiami (§ 322–327),
• oszczędność energii i odpowiednia izolacyjność cieplna przegród (§ 328–329).
14